AIILEIt
Rede van Hongarije's premier
te Szegedin
Schrijfwijze van
onze taal
Scheuring onder
de arbeiders
GELOOFSHELDEN
EN WIJ?
De internationale
controle
DE HERTOG HËNDRIK
WEER NAAR SPANJE
DEBUITENLANDSCHE
POLITIEK
VOOR TOURIST
EN ZAKENMAN
.■NÉ
MAANDAG 19 APRIL 1937
Prof. van Ginneken
voorzitter
Actie havenbedrijven
BOVENHUIS UITGEBRAND
Fietsers door motor
aangereden
Een hunner werd ernstig gekwetst
Amsterdamsche firma zal 500 non-
interventie-wimpels vervaardigen
Convooi-dienst van de Java wordt
overgenomen
Aardbevingen op Java
DUISTERE EFFECTENZAKEN
STEEKPARTIJ OP BRUILOFT
De dader wordt gezocht
J
Den Haag speelt
Inval in speelhol aan het
Smidswater
VOLKSKUNST TE TEGELEN
HONIG'S BOUILLONBLOKJES thans 6 voor 8 ct. en 25% zwaarder dan de meeste andere.
BUITENLANDSCH OVERZICHT
Het extremisme van
rechtsch
AAN DE GEVOLGEN
OVERLEDEN
Adviescommissie inzake de voor
naamwoordelijke aanduiding
ingesteld
De minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen heeft, gelijk hij onlangs
reeds in de Eerste Kamer der Staten-
Generaal als zijn voornemen heeft te ken
nen gegeven, thans een commissie ingesteld
om hem te adviseeren nopens den inhoud
van regels, volgens welke, in het bijzonder
met het oog op de belangen van het onder
wijs, voor de hedendaagsche Nederlandsche
schrijftaal de voornaamwoordelijke aandui
ding dient te worden bepiald met dien ver
stande, dat in elk geval:
a. afzonderlijke aandacht worde geschon
ken aan de voornaamwoordelijke aandui
ding van of met betrekking tot mannelijke
personen of mannelijke dieren;
b. worde onderzocht in hoeverre ook voor
andere dan onder a bedoelde woorden de
speciale regels zullen kunnen gelden, die
daarvoor worden aanbevolen.
In de commissie hebben zitting genomen
prof. dr. Jac. van Ginneken S.J. en prof.
dr. J. C. F. H. Schrijnen, beiden hoogleeraar
aan de Roomsch-Katholieke universiteit te
Nijmegen en prof. dr. C. G. N.'de Vooys,
hoogleeraar aan de rijksuniversiteit te
Utrecht, terwijl prof. van Ginneken als
voorzitter zal optreden. De commissie heeft
reeds 17 April jj. haar werkzaamheden
aangevangen.
De werknemers bepleiten verbete
ring van hun positie
De besturen van den Centralen Bond van
transportarbeiders, den Ned. Bond van Christe
lijke fabrieks- en transportarbeiders en den
Ned. R.K. Bond van transportarbeiders „St.
Bonifacius", hebben, na met de leden gehouden
vergaderingen, ter kennis van de besturen van
de Scheepvaartvereenigingen Zuid en Noord ge
bracht, dat beëindiging van verschillende wijzi
gingen, die gedurende de crisisjaren in de ar
beidsvoorwaarden zijn aangebracht, him ge-
wenscht voorkomt.
Zij stellen voor in bespreking te nemen:
1. Beëindiging van de wachtgeldregelingen.
2. Betere regeling van den arbeidstijd en voor
de machinale bedrijven terugkeer tot het drie-
pioegenstelsel.
3. Strenger omschrijving van wat onder arbeid
in de machinale bedrijven moet worden ver
staan. r
4. Herziening der tarief-regeling en der ver
hoogde taakloonen.
5. Herstel van de vacantievergoeding voor losse
arbeiders te Rotterdam, verbetering der vacantie-
regeling en gelijkstelling der feestdagen op de
basis der Amsterdamsche regeling.
6. Regeling van ploegsterkte en van de oplei
ding der jeugdige arbeiders.
7. Betere regeling van het dienstverband en
onderzoek van de mogelijkheid opnieuw tot
pensioenregeling te komen.
Onvoorzichtig geweest met
primus-toestel
Zondagochtend omstreeks half zeven is brand
uitgebroken op de bovenverdieping van 't hoek
huis Korte Koediefstraat en Fluweelen Burgwal
te 's-Gravenhage. Hier woont de familie K„
man. vrouw en zoon. K. is eigenaar van het per
ceel en heeft een gedeelte daarvan verhuurd.
De zoon zou naar Amsterdam gaan en was
daarom vroeg opgestaan. In het keukentje stak
hij een z.g. primustoestel aan om water te ko
ken. Hij pompte daarbij de vlam wat op, doch
schijnt daarbij onvoorzichtig met den spiritus te
zijn omgegaan, want op een zeker moment vloog
het apparaat in brand. De jongen schrok hevig
en liep naar de kamer om een jas te halen en
deze over het brandende toestel te gooien. Hij
kon echter nergens een jas vinden en in zijn
zenuwachtigheid liep hij toen maar de straat op
om in een garage in de buurt hulp te halen.
Deze was echter gesloten.
Toen hij weer bij de woning terugkwam, stond
het keukentje al in lichter laaie. De vader en
moeder waren wakker geworden en zagen tot
hun ontsteltenis, dat hun huis in brand stond.
De vrouw, die reeds twee jaar ernstig ziek is,
werd door haar man met veel moeite naar be
neden gebracht. Daar kon men een taxi aan
houden, waarmede de zieke vrouw naar een fa
milielid gebracht werd.
Inmiddels was ook de brandweer gewaar
schuwd. Toen deze ter plaatse verscheen, werden
dadelijk vier stralen op het brandende huis ge
richt en na een half uur spuiten waren de vlam
men zoo goed als gedoofd. Het bovenhuis en de
zolder zijn volkomen uitgebrand.
Een brigadier van politie, die op het dak bij
de blussching was, kreeg nog een ongeluk, dat
echter gelukkig goed is afgeloopen.
Bij het afbreken van de schoorsteenen kreeg
hü een balk op het hoofd, waardoor hij tegen
den grond geslagen werd en eenige oogenblikken
het bewustzijn verloor.
Het bleek echter, dat hij geen ernstig letsel
bekomen had.
Hij behoefde ook niet buiten dienst gesteld te
worden, want na eenige oogenblikken kon hij
zijn werk weer voortzetten.
Minister Oud op de bloementen
toonstelling te Heemskerk
Zondagmiddag heeft de minister van Finan
ciën, mr. P. J. Oud, een bezoek gebracht aan
de bloemententoonstelling Marquette te Heems
kerk.
Voorts is den 5000sten bezoeker een bloem
stuk aangeboden.
Zaterdag was het één jaar geleden, dat de staatsman jhr. mr. Ch. Ruys de
Beerenbrouck stierf. Op het grafmonument te Vier akker werd door den secretaris
der R.K. Staatspartij, mr. F. Teulings, namens het bestuur een krans gelegd
Geen audiëntie
De gewone audiëntie van den minister van
Sociale Zaken zal op Woensdag 21 April niet
plaats hebben.
K.D.P. richt eigen vak'
organisatie op
Zaterdag en Zondag heeft de Kath. Demo
cratische Partij haar congres gehouden te Am
sterdam.
De hoofdpunten van de agenda betroffen de
bespreking van de verkiezingen voor de Twee
de Kamer en van het conflict tusschen de K.
D. P. en het R. K. Werkliedenverbond. De K.
D. P. zal in achttien rijkskringen haar candi-
daten stellen. Nummer een van alle lijsten is
de heer mr. P. M. Arts, het aftredende kamer
lid, nummer twee is de heer C. D. Wesseling
uit Den Haag, de partijsecretaris. De andere
candidaten zijn verschillend in vier groepen.
Alle lijsten zullen met elkaar worden verbon
den.
Het besluit van den bondsraad van het R.K
Werkliedenverbond om de leden der K. D. P.
te royeeren uit de R. K. Vakorganisaties werd
zeer uitvoerig besproken.
Als tegenmaatregel werd besloten een
nieuwe organisatie op te richten, die zich
zal noemen: „Nederlandsch Verbond van
Katholieke Werkers". Dit verbond zal een
tijdelijk karakter dragen, zoolang als het
royementsbesluit niet is ingetrokken. Er
werd een stichtingscomité benoemd van 21
leden, allen bekende mannen uit de katho
lieke vakbeweging van het geheele land. In
verschillende steden zijn reeds plaatselijke
afdeelingen in voorbereiding of opgericht.
Te Wildervank reden in den afgeloopen nacht
vier kellners, de heeren H., Van der K., L. en S.,
na afloop van hun werkzaamheden per fiets
over den rijksstraatweg naar huis. Zij werden
ingehaald door den motorrijder J. B. uit Mee-
den. Waarschijnlijk heeft deze de wielrijders
niet opgemerkt, want ondanks het feit, dat de
vier mannen voorzichtigheidshalve achter el
kaar waren gaan rijden en zooveel mogelijk naar
rechts uitweken, werden allen door het motor
rijwiel aangereden.
De voorste wielrijder, de heer S., werd met
een zware hersenschudding naar het R. K. zie
kenhuis te Groningen vervoerd. De overige
wielrijders bekwamen geen letsel.
De motorrijder werd tengevolge van den
schok van de aanrijding van zijn motorrijwiel
geslingerd. Hij brak een enkel en liep eenige
schaafwonden op. Per auto is hij naar zijn wo
ning overgebracht.
De politie stelt naar de schuldvraag een on
derzoek in.
is ADLER de ideale wagen.
Tengevolge van de ongeë
venaarde veering, de onge
looflijk vaste ligging en net
zeldzame comfort, geen ver
moeienis! Laag van aan
schaffingsprijs en minimum
onderhouas- en bedrijfskos
ten. Daarbij veilig en snel!
Maakt eens een proefrit en
oordeel zelf!
Imp. André J. H. C«urvortl - Amsterdam - Tel. 28300
Wij hebben te bevoegder plaatse geïnfor
meerd naar het totaal aantal Nederlan
ders, dat thans in dienst is der Commissie
voor de controle op de non-interventie in
den Spaanschen burgeroorlog.
Ons werd medegedeeld, dat voor de zee-
eontrólu thans zyn aangesteld 3 Nederlan
ders als chief-ohserving-officer met stand
plaatsen te Gibraltar, Brest en Dover en
60 observing-officers en assistant-observing-
officers.
Voorts zijn voor de land-contröle uit Ne
derland benoemd 1 administrator, 1 chief-
observing-officer en 18 observing-officers.
Zooals reeds eerder werd gemeld, zullen de
schepen, die een observing-officer aan boord
hebben, een „non-interventiewimpel" voeren. Dit
is een wimpel met twee zwarte ballen. Het lag
in de bedoeling, dat deze wimpels in Engeland
gemaakt zouden worden, doch de vlaggenfa-
brieken in Engeland zijn zóó overladen met
werk in verband met de kroningsfeesten, dat
zij geen tijdige levering konden waarborgen.
Daarom heeft men besloten, de order in Ne
derland te plaatsen. Een Amsterdamsche firma
heeft opdracht gekregen, een 500-tal wimpels
te vervaardigen.
Naar wij vernemen, zal Hr. Ms. Hertog
Hendrik tegen het einde van deze maand
(vermoedelijk den 26sten) van Den Helder
naar de zuidelijke Europeesche wateren ver
trekken, ten einde aldaar den convooi-dienst
van Hr. Ms. Java over te nemen, in af
wachting van de komst van Hr. Ms. Johan
Maurits van Nassau, welk schip omstreeks
25 Mei bij Gibraltar kan worden verwacht.
Hr. Ms. Java vertrekt na afgelost te zijn
door de Hertog Hendrik naar Nederland,
ten einde gereed gemaakt te worden voor
de vlootrevue bij Spithead.
Geen schade aangericht
DJOCJA. 19 April. (Aneta). Gisteren te 15.00
uur is te Djocja een zeer lichte aardbeving ge
constateerd. Te 17.30 uur voelde men weer een
beving, welke niet zwaar was en circa een mi
nuut aanhield. De deuren en ramen van de hui
zen rammelden. Velen verlieten hun huizen,
doch er is geen schade aangericht.
KOETOARDJO, 19 April. (Aneta). Gisteren
is hier te 16.30 uur een aardbeving gevoeld,
welke een westelijke richting had.
MALANG, 19 April. (Aneta). Ook hier is een
beving geconstateerd, n.l. te 17.35 uur, die vrij
hevig genoemd Ifon Worden. Materieele schade
wordt echter niet gemeld.
KEDIRI, 19 April. (Aneta). Hier zijn te 17.20
uur twee aardschokken gevoeld, waarvan de
eerste het hevigst was. De richting was Noord-
Zuid.
BATAVIA, 19 April. (Aneta). Het meteorolo
gisch observatorium registreerde gisteren te 17.37
uur een zwakke beving in de richting oost-zuid
oost.
Door de zwakte van de beving was de afstand
niet te bepalen.
Verkooper van waardelooze
obligaties gearresteerd
Reeds langen tijd werd door de politie-auto-
riteiten gewaarschuwd tegen de praktijken van
z.g. effecten- en obligatiekantoren Brabantia,
Fortuna en De Hoop, gevestigd te Eindhoven.
Thans is het de politie te Oeffeit gelukt, een der
medewerkers hiervan te arresteeren. De aange
houdene, de 34-jarige H. C. uit Deume, maakte
er zijn werk van, eenvoudigen lieden waardelooze
obligaties te verkoopen. Op deze wijze heeft hij
in Oostelijk Noord-Brabant vele slachtoffers ge
maakt. Ongeveer 30 goedgeloovige menschen
heeft hy op deze wijze ontlast van bedragen
van circa f 25 tot f 65. De verdachte legde een
volledige bekentenis af en zal ter beschikking
van den Officier van Justitie te 's Hertogfen-
bosch worden gesteld.
Het onderzoek In deze zaak duurt voort.
Zaterdagavond heeft zich te Geesteren een
steekpartij voorgedaan, waarbij een jongeman
S. uit Borne het kind van de rekening is ge
worden. Ruzie over een meisje krijgend ontstond
een vechtpartij, waarbij natuurlijk weer het
mes moest te voorschijn komen. S. liep een
snijwond in het hoofd op van.... 25 c.M. lang;
een paar steken in den rug van ongeveer 5 c.M.
en een paar over de hand van gelijke lengte.
Nadat S. door een geneesheer was geholpen, is
hij naar de woning van een familielid ver
voerd. Zijn toestand is redelijk wel. De politie
heeft dienzelfden avond nog een onderzoek
ingesteld naar den dader, dien men op het
spoor is.
-I
- If
Het gelegenheid geven tot hazardspel schijnt
in de residentie nog steeds een lucratief be
drijf te zijn, zoo lucratief zelfs, dat de exploi
tanten een inval door de politie, met alles wat
daaraan verbonden is, riskeeren. Dat risico is
groot, want de Haagsche politie is op haar hoe
de en stelselmatig volgt de eene inval op den
anderen.
Zoo bestond er sinds eenigen tijd een ernstig
vermoeden, dat in het perceel aan het Smids
water no. 2, bewoond door den 46-jarigen M.
A. E. wel eens wat gebeurde, dat niet met de
wet in overeenstemming was. Dit vermoeden
bleek juist te zijn.
Zaterdagavond te ongeveer 7 uur ver
voegden zich hoofdinspecteur M. J. van
den Heuvel, inspecteur J. Bouma en eeni
ge rechercheurs aan genoemd adres.
Aanvankelijk leek het, of er niets ver
dachts in het huis te vinden zou zijn,
want na gebeld te hebben, werd hun on
middellijk door den bewoner opengedaan.
Bij het doorzoeken van de woning werden
evenwel de volgende voorwerpen gevon
den: twee roulettes, een speeltafel, een
croupiershark, twee speellakens, eenige stel
len speelkaarten en ongeveer 800 fishes.
Alles werd in beslag genomen en E. werd
meegenomen naar het hoofdbureau van po
litie, evenals een tweede persoon, afkomstig
uit Amsterdam, die eveneens opgaf E. te hee-
ten.
Het onderzode wordt, voortgezet.
De bewonër' van het pertèël Smiqswater no. 2
is: Zondag weer op vrije, yoeten gesteld.
Den ander heeft men nog vastgehouden, daar
de politie het niet onmogelijk acht, dat hij een
valschen naam heeft opgegeven.
Men bericht ons, dat Z. H. Exc. Mgr. Dr. G.
Lemmens, bisschop van Roermond, Zondag een
bezoek bracht aan Tegelen en bij die gelegen
heid ook bezocht heeft de tentoonstelling van
de producten van de volkskunst te Tegelen,
waarover Zaterdagavond uitvoerig in dit blad
is geschreven.
Mgr. Lemmens toonde groote belangstelling
voor de producten der Tegelsche Volkskunst en
zeide, verheugd te zijn, dat deze thans weer is
herleefd. Z. H. Exc. deed de regeering toezeg-
bevorderen en hierop de aandacht van de gees
telijkheid van zijn bisdom te willen vestigen.
Zondag heeft de Hongaarsehe minister
president Daranyi een redevoering ge
houden te Szegedin. Deze redevoering werd
met een zekere spanning verwacht. Om twee
redenen. Wat zou het antwoord van den pre
mier zijn op de vele aanbiedingen tot nauwere
samenwerking, uitgegaan van nabuurstaten en
vooral van de zijde der Kleine Entente? En
ten tweede, hoe zou hy zich stellen tegenover
de aanhangers van de dictatuur in Hongarije?
De redevoering bracht twee duidelijke antwoor
den. De aanbiedingen der Kleine Entente wer
den van de hand gewezen: wanneer niet eerst
de kwestie der Hongaarsehe minderheden in
Tsjecho-Slowakije, Roemenië en Joego-Slavië
wordt geregeld, zal geen enkele normale betrek
king tusschen Hongarije en de Kleine Entente
tot stand kunnen worden gebracht. En de dic
tatuuraanhangers kregen het volgende klare be
scheid: „Hongarije heeft geen behoefte aan
dictatuur en nog minder aan dictators, omdat
het zijn problemen binnen het kader van zijn
grondwet kan oplossen en het een leider bezit
in den persoon van den Rijksbestuurder, Ad
miraal Horthy." Zooals men ziet, ontspanning
heeft Daranyi's rede niet gebracht. Het blijft
alles bij het oude. De politiek van het revision-
nisme wordt niet gewijzigd. In de min of meer
toegeeflijke politiek tegenover de extremisten
van rechtsch is eenige wijziging gekomen, waar
over straks.
De buitenlandsche politiek. Hongarije is
het land, dat door de vredesdictaten van
1919 het ergste werd verminkt. Groote
deelen van zijn gebied werden ingelijfd bij de
landen der Kleine Entente. Daardoor ontston
den in deze landen de Hongaarsehe minder
heden, welke geen rooskleurig leven voeren.
Hongarije eischt revisie der dictaten en ver
langt de zuivere Hongaarsehe gebieden terug.
Terecht. Maar de politieke constellatie in het
Donaubekken is nu eenmaal van dien aard,
dat naar menschelijke berekening het revision-
nisme voorloopig geen schijn van kans krijgt
De regeeringen der Kleine 'Entente toonen niet
de minste neiging, om Hongarije op territoriaal
gebied tegemoet te komen. Ook niet wat be
treft het verleenen van meerdere vrijheden aan
de minderheden. Ten hoogste zijn zij bereid,
eenige concessies te doen op economisch ge
bied. Daranyi verklaarde te Szegedin op het
Congres der Regeeringspartij, dat Hongarije
wenscht voort te gaan met het dienen der
„werkelijke" belangen van den vrede (dit wil
dus zeggen: door te blijven streven naar her
ziening der verdragen). Het blijft onvergankelijk
trouw aan zijn vrienden. Hij noemde die vrien
den bij name: Italië en Oostenrijk. De Hon-
gaarsch-Duitsche betrekkingen karakteriseerde
hij alleen maar als „vriendschappelijk", terwijl
hij in betrekking met de landen der Kleine
Entente van geen vriendschap of vriendschap
pelijkheid repte, maar zich alleen bereid ver
klaarde, zooais boven reeds werd gezegd, met
de regeeringen dier landen te onderhandelen,
indien deze aan Hongarije rechtsgelijkheid wil
len toestaan en waarborgen voor de Hongaar
sehe minderheden willen geven. Gebeurt dit
niet, dan zal er nooit een normale toestand tot
stand komen. „Hongarije bezit", aldus de pre
mier, .hetzelfde recht op nationale veiligheid
als iedere souvereine staat. De tegenwoordige
toestand is onhoudbaar." De Kleine Entente zal
de stelling der onhoudbaarheid der huidige
situatie nooit toegeven, tenzij gedwongen.
En wie zou haar kunnen of willen dwingen? En
het vernederde volk der trotsche Magyaren is
er zelf allerminst toe in staat. Arm Hongarije!
De binnenlandsche politiek. Het is een
feit, dat een belangrijke groep van de re-
geeringsmeerderheid in het parKment
duidelijk blijk geeft van nationaal-socialistische
sympathieën en openlijk verklaren deze lieden,
dat ze ronduit tegen de regeering stelling zullen
nemen, indien deze niet ten spoedigste besluit,
haar politiek te baseeren op de eischen van de
uiterst-rechtschen. De linkerzijde daarentegen,
de partij der kleine boeren, de „christelijke
groep" en met hen de liberalen en sociaal
democraten, houden niet op, de regeering te wij
zen op het gevaar, dat uit het extremistische
kamp dreigt voor de constitutie en het parle
mentarisme. Daranyi's houding bleef lang wei
felend. Hij trok tegen de extremisten van
rechtsch alleen met waarschuwende woorden
op, niet met daden, ook toen begin Maart van
dit jaar het land plotseling merkte, dat het
aan den vooravond stond van een nationaal-
socialistischen staatsgreep. Zaterdag 1.1. heeft de
premier onverwacht zijn houding gewijzigd. Hij
gaf bevel een der zeer talrijke (men spreekt
van.... zeventig) groepeeringen van uiterst
rechtsch, die in Hongarije een nationaal-socialis-
tisch bewind voorbereiden, de groep „Nationale
Wil" te ontbinden. De ontbinding van deze
groep en de arrestatie van den leider Szalazy
hebben de rest der rechtsche extremisten ech
ter niet kunnen intimideeren, want onmiddel
lijk na dit ingrijpen van den premier heeft een
belangrijke bijeenkomst van de partijen van
rechtsch plaats gehad, georganiseerd blijkbaar
onder auspiciën van een aantal leidende per
soonlijkheden, die tot dusver achter de coulissen
opereeren en vandaar de beweging öirigeeren.
Doel der bijeenkomst was een blok van rechtsch
en uiterst rechtsch te constitueeren: tal van af
gevaardigden der regeeringspartij namen aan
de beraadslagingen deel.
Na afloop van de vergadering werd een bui
tengewoon geestdriftig gesteld telegram aan
admiraal Horthy, den Hongaarschen rijksre
gent, verzonden. Het schijnt, dat de beweging,
behalve moreelen en materieelen steun, welke
haar uit het buitenland gewordt, in de omge
ving van zekere hooggeplaatste persoonlijkheid
belangstelling en sympathie ondervindt.
Als in deze vergadering de naam werd ge
noemd van den Leider der Kleine Boeren
partij Tibor von Eckhardt, werd er sterk ge
jouwd. Deze man is dan ook de sterkste tegen
stander van de dictatuur en de machtigste en
meest gevreesde. Hij heeft verleden week in zijn
kiesdistrict Papu een heftige rede gehouden te
gen het nationaal-socialisme. Het hoogtepunt
van zijn uitlatingen was: „Het gaat ons absoluut
niet aan, w*at in Duitschland geschiedt, maar
het gaat ook den Duitschers niet aan, wat er
bij ons gebeurt." Wij wijzen hier even op, omdat
de mogelijkheid bestaat, dat Tibor von Eck
hardt eerlang minister-president wordt.
Daranyi heeft te Szegedin thans duidelijk zijn
standpunt bepaald: Hongarije heeft geen be
hoefte aan dictatuur, nog minder aan dicta
tors. In dit verband kwam hij op tegen het
anti-semietisme, dat de Jodenkwestie „door be
toogingen en kloppartijen" wil regelen. Wel gaf
hij toe, dat „de Joodsche bevolking in het eco
nomisch leven des lands een rol speelt, welke
niet in vefhouding staat tot haar getal." Ten
slotte verklaarde Daranyi zich bereid tot sa
menwerking met alle partijen, maar hij zal de
orde handhaven tegen de onruststokers. Het
zal nu van de krachtige leiding der regeering
afhangen, of de innerlijke verscheurdheid het
oude land niet weer nieuwe tragedieën berok
kent. De gisting blijft. Arm Hongarijel
De Katholieke Kerk is op aarde een
strijdende kerk. Christus zelf
heeft het voorzegd, dat wie Hem
volgen, om Zijnentwille vervolgd zullen
worden. Door Zijn kruisdood is de Za
ligmaker de groote martelaar geworden
van de Kerk der Martelaren. Van den
H. Stephanus tot op den dag van van
daag heeft de reeks van bloedgetuigen
zich voortgezet, maar hoevelen onder
ons zouden bereid blijken den martel-
palm te aanvaarden, indien dit van ons
gevraagd zou worden? Als kinderen
hebben wij gelezen en hooren verhalen,
hoe de «erste Christenen in de arena
voor de wilde dieren werden geworpen
ter publieke vermakelijkheid van het
volk van het Oude Rome en hoe zij als
brandende pekfakkels werden gebruikt
ter verlichting en opluistering van Nero's
tuinfeesten. Dat maakte op ons een die
pen indruk, maar toch bleven dit ver
halen uit een ver en voorbij verleden,
evenals de geschiedenis van de H.H.
Martelaren van Gorkum en zoovele an
deren. Wanneer ergens in een missie
land een missionaris door wilde inboor
lingen wordt gefolterd of gedood, dan
voelen wij bewondering voor diens offer
vaardigen geloofsmoed, en denken bij
ons zelf, misschien niet zonder een ze
kere bevrijdende geruststelling, nu ja
missionarissen staat zoo iets te wachten,
maar ons gelukkig niet. Met afschuw en
verontwaardiging verslinden wij de be
richten over de gruweldaden, welke de
Bolsjewieken in Sovjet-Rusland op
standvastige geloovigen hebben gepleegd,
over de moordpartijen, waarvan in het
Roode Spanje priesters en nonnen held
haftige slachtoffers worden, over ver
drukking en ontrechting van katholieken
in Mexico en in Duitschland. Sovjet-
Rusland, Mexico, Duitschland, het is al
lemaal geen Nederland, en al wordt het
ons wat bang om het hart, nu in onze
beschaafde en verlichte twintigste eeuw
nog zulke dingen mogelijk blijken, wij
voelen ons toch veilig en zelfverzekerd
in ons gezegende landje, waar wij nog
altijd van de ons toekomende rechten
en vrijheden genieten en zonder groote
moeiten en zware offers onze plichten
kunnen vervullen. Even veilig en zelf
verzekerd als de geloovige Russen vóór
de bolsjewistische revolutie, als de ka
tholieke Mexicanen vóór het optreden
van Calles, als de katholieke Spanjaar
den voor de republiek, als onze Duit-
sche geloofsgenooten in de Centrum
partij. Wij leven ons godsdienstig en
kefkelijk leven zóó gemakkelijk en zóó
gevaarloos, dat wij ons opwinden over
kleine ergernissen als een weinig boeien
de preek, het o.i. ontactisch optreden
van een geestelijke, het buiten verwach-;'/
ting lang duren van een godsdienst
oefening, en wij realiseeren ons zelden
of nooit, dat van ons wel eens gevraagd
zou kunnen worden, wat van anderen,
menschen en katholieken als wij, elders
wordt gevraagd. En toch moeten ook
wij, indien het noodig is, bereid zijn al
les, ons goed en ons bloed, ja zelfs ons
leven, op te offeren voor trouw aan God
en Zijn Kerk. Het is in eerste instantie
de zaak om met inspanning van al onze
krachten en in sterke eendracht samen
werkend te verhinderen, dat in ons land
de belagers van Christendom en Kerk
ooit de macht in handen zullen krijgen.
Gelukkig kunnen wij dat verhinderen,
mits alle Katholieken zonder uitzonde
ring in het volle besef van him geweldige
verantwoordelijkheid hun plicht, en of-"
fervaardig méér dan hun plicht doen op
godsdienstig, maatschappelijk en staat
kundig gebied. Maar voor onze innerlij
ke gesteltenis is het in laatste instantie!
niet de vraag, of wij ooit de ergste ver
volgingen zullen moeten verduren, maar
of wij ze zullen kunnen verduren, wan
neer dat van ons geëischt zou worden.
Wij hopen en bidden, dat zulke beproe
vingen ons bespaard zullen mogen blij
ven, maar wanneer het aantal eigenzin
nige, verdeeldheid zaaiende katholieken
zou toenemen en tengevolge daarvan
ons hetzelfde zou overkomen als den Ka
tholieken in Spanje, Mexico of Duitsch
land, wat dan? Zouden wij dan de zoo
zeer bewonderde en vereerde geloofs
helden daadwerkelijk navolgen? Of zou
den wij omwille van tijdelijke voor
deden en rust aan ons eeuwig heil ver
zaken, zooals helaas ook anderen, men
schen en katholieken als wij, daaraan
hebben verzaakt? Het is goed en heil
zaam deze vraag ernstig en diep te
overwegen, niet om ons zelf te veront
rusten en te beangstigen, maar om ons
zelf, zoo noodig, te herzien. Niemand
zal boven zijn krachten beproefd' wor
den en de werking van Gods genade Is
wonderbaar. De marteldood van zoovel
eenvoudige geestelijken, kloosterzusters
en katholieken, die zich in niets bijzon
der van ons onderscheiden, bewijst op
treffende en troostrijke wijze, dat God
de Zijnen niet verlaat in de ure des ëe'
vaars.
^De 28-jarige van E„ werkzaam bij de hooi
en strooperserij van de N.V. van Dam te Hel
mond, die Zaterdagochtend van een hooimU
viel en met een schedelbasisfractuur naar he^
St. Antonius gasthuis te Helmond werd overge'
bracht is aldaar in den loop van Zaterdagavond
overleden.
Apothekers-assistent
LEIDEN Geslaagd: mej. A. L. A. Having
Leiden, en de heeren A. Biekart, D^n Haag»
W. C. Simons, Den Haag.
