Minister Sandler over de
Oslo-conventie
Franco sticht een
nationale partij
Lansbury bezoekt
Hitier
Het nieuws van heden
VEREENIGDE katholieke pers
Gesteld doel in beperkt
bader bereikbaar
Rampen teisteren
China
De Maginot-linie
in Marokko
De strijd bij het
Escoriaal
«■■e
DE ONAFHANKELIJKHEID
VAN BELGIË
Aanklacht tegen
Henry Ford
De schoolstrijd in
het Derde Rijk
DE BAROMETER
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
Voor Haarlem en Agentschappen per
Week 25 centper kwartaal f 3.25per
Post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE KV. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELETOON 13866
DINSDAG 20 APRIL - OCHTENDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE JAARCANC No. 20519
Algemeene verbetering slechts
mogelijk door medewerking
van groote mogendheden
NIEUW KANAAL
Toch vindt hij redenen
tot optimisme
Noordelijk ontwapeningspact?
De Zweedsche minister van Buiten
landsche Zaken, Sandler
Duizenden menschen stervende
van den honger
Vreeselijke branden
Het bericht te Berlijn een „April
grap" genoemd
Engelsch onderzoek
Hopei doet beroep op
Japan
Nanking heeft geen recht op Oost-
Hopei, zegt de president
Schuschnigg's bezoek
aan Italië
Onderhoud met den Duce aan
boord van een jacht?
Het Weer
immuun
Alle andere Spaansche nationalis
tische groepen ontbonden
ST. JEAN DE LUZ, 20 April. (D.
N. B.) De nationalistische zenders
hebben gisteravond medegedeeld,
dat generaal Franco alle partijen
heeft ontbonden en een nieuwe na
tionalistische partij gesticht heeft,
waarvan hijzelf de leiding heeft, en
die voornamelijk gebaseerd is op de
oude partij der Carlisten, de ,,Re-
quetes", en die der Spaansche syndi
calisten, de „PtiaLanx".
De linkschen acht kilometer
opgerukt?
Dezer dagen werden de Duitsche minister dr. Ley en de hem vergezellende deputatie
door Mussolini in audiëntie ontvangen
Fransch-Britsche nota te Brussel
overhandigd
Prins Nicolaas gaat
Roemenië verlaten
Berlijn
Het lot van hen, die tegen de
gemeenschapsschool stemden
Zuid-Afrika strtfdt tegen
nazi's
Ingediend door den bond van
arbeiders in de auto-industrie
Lansbury, de vroegere voorzitter der
Labour Party
Duitschland bereid deel te nemen
aan een ontwapenings
conferentie
De staking te Parijs
Een gedeelte der theaters
blijft gesloten
Een vriendelijk woord
Spreek eens 'n vriendelijk woord,
ook als er geen bepaalde of recht-
streeksche aanleiding toe is.
Er worden dagelijks zóóveel on
vriendelijke woorden, ook en vooral
noodeloos, gesproken, dat er wel eenig
tegenwicht mag zijn.
Maar doe het niet, omdat het „toch
niets kost", want dit is wel het naar
ste en minderwaardigste motief, dat
men zich denken kan. Een beleefd
heid, die alleen bewezen wordt, omdat
ze „niets kost", heeft niet de minste
verdienste en blijve liever achterwege.
Gelijk bij alles is ook bij het vrien
delijke woord de zuiverheid der be
doeling hoofdzaak. Een beleefdheid,
die geen anderen grondslag heeft,
dan direct of indirect eigenbelang,
houdt op te zijn, wat zij behoort te
wezen: een maatschappelijke en....
christelijke deugd.
De opstand in Britsch-
Indië
Rebellen bereiden nieuwen
aanval voor
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel SO et, fngei.
mededeelingen 50 cent; Idem op peg. één 65 eert
per regel. BIJ contract stede verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces .Omroepers" zie de rubriek.
v laatste deel van het Wolga-Moskwa ka-
jla*a-l is met water gevuld, zoodat thans het ge-
j^le kanaal, dat een lengte heeft van 128 ki-
'heter bevaarbaar is.
STOCKHOLM, 19 April. (Havas). De Zweed
se minister van Buitenlandsche Zaken, Sand-
heeft ter gelegenheid van de herdenking van
®et vijftigjarig bestaan der Algemeene Unie van
^Weedsche exporteurs een redevoering uitge
sproken, waarin hij o.m. aandacht wijdde aan de
^trekkingen met de landen, die met Zweden de
Osloconventie hebben gesloten. Spr. wees op de
Pogingen, die deze landengroep in het werk stelt
001 zooveel mogelük de handelsbelemmeringen
te heffen en vermeldde de kortelings gehou-
conferenties in Den Haag en Brussel.
Sandler constateerde hierbij, dat hü niet
*an het begin af aan overdreven verwach
tingen gekoesterd heeft ten opzichte van het
succes, maar hij gaf als zijn op de resul
taten van de conferenties der deskundigen
in Den Haag en Brussel gebaseerde meening
te kennen, dat de gestelde doelen bereikt
Souden kunnen worden in een beperkt kader.
Voortgaande legde de minister den nadruk
de moeilijkheden, die voortvloeien uit de om
standigheid, dat de economische structuur der
Oslo-landen onderling zeer verschillend is.
minister denkt, dat het waarschijnlijk mo-
t>eüjk zal zijn een accoord tot stand te brengen
°Ver de volgende punten:
1. Annuleering door Nederland en België
;ph zekere bepalingen en contingenteeringen,
betreffende de importen uit andere landen, die
b® conventie van Oslo hebben onderteekend.
2. Concessies van den kant van Denemarken,
binnen het kader van zijn valutapolitiek.
3. Concessies ten opzichte van douanetarie-
v®n van den kant van Finland en Noorwegen.
Sandler erkende, dat deze maatregelen
geen groote vooruitgang zouden beteekenen
tn de richting van een algemeene verbete
ns, die slechts van belang zal zijn, wanneer
ihen deelneming van de groote mogendheden
zal hebben verkregen. Spr. is echter van op-
Vatting, dat de pogingen der Oslo-landen op
sijn minst een psychologischen invloed zul
ten hebben.
t>e minister besloot met er op te wijzen, dat
*je wereld nog wacht op de verwezenlijking van
P6 in 1936 door de Fransch-Engelsch-Ameri-
pansche verklaringen ten opzichte van de va-
btapolitiek gewekte verwachtingen. Hij vindt
bphter redenen tot optimisme in de handeis-
®°ütiek der Vereenigde Staten, in de prelimi
naire besprekingen over een Engelsch-Ameri-
pansch handelsverdrag en in de teekenen van
Roeiende belangstelling, die getoond worden ten
barden van het internationale goederenverkeer.
Morgen wordt, volgens de Telegraaf, te
Relsingfors een belangrijke bijeenkomst ge
houden van de ministers van Buitenland
sche Zaken der vier Scandinavische landen,
■^aar minister Koth in een interview mede-
heelde, zullen er o.a. onderhandelingen wor
den gevoerd over de mogelijkheid tot het
sluiten van een ontwapeningspact.
Volgens het voorstel zullen de regeeringen zich
Cfplichten elkander nauwkeurig op de hoogte
j houden van de jaarlijksche uitgaven voor
®ger, vloot en luchtmacht, terwijl tevens inlich-
bigen over de fabricage van munitie zouden
0rden uitgewisseld. In verband hiermede wil
*ph een speciale commissie benoemen, welke in
beet contact met het ontwapeningsbureau te
^nève staat.
L>e geruchten, als zouden Nederland en België
aan hebben deelgenomen, zijn onjuist.
öe bedoeling van deze actie is een kern van
Jbben te vormen, welke de ontwapeningspolitiek
jb Europa wil steunen. Het staat den anderen
bilden vrij zich daarbij aan te sluiten.
n Danzig is een tweetal propaganda
Postzegels uitgegeven voor de luchtbe
scherming
NANKING, 19 April. (A.N.P.) De Chi-
neesche minister van Financiën heeft Zon
dag een bedrag van 29.000 dollar ter be
schikking gesteld, om althans eenigen steun
te verleenen aan de slachtoffers van den
hongersnood in de provincie Kweitsjaü, ten
Noorden van Kwangsi. Volgens berichten
uit dit gebied liggen hier duizenden men
schen ten gevolge van gebrek aan voedsel
op sterven.
De hongersnood treft vijf millioen inwoners.
Drieduizend kinderen zijn aan diphterie of
typhus overleden.
In de zakenwijk van Ningpo in de provincie
Tsiekiang zijn Zondag tachtig winkels dSor een
brand vernield. De schade wordt geraamd op
29.000 dollar.
In de provincie Setsjoean hebben branden,
welke een gevolg zijn van de langdurige droog
te, voor meer dan vier millioen dollar schade
aangericht.
BERLIJN, 19 April. (D.N.B.) Naar aanlei
ding van het bericht in de „News Chronicle",
dat Duitschland in Spaansch-Marokko een mi-
niatuur-Maginotlinie aanlegt, om Gibraltar te
bedreigen, verklaart men te Berlijn in bevoeg
de kringen, dat hierin blijkbaar een late en
misplaatste Aprilgrap moet worden gezien.
Volgens Havas meent men te Londen te we
ten, dat de Engelsche regeering een onderzoek
geopend heeft, om de juistheid van deze be
richten na te gaan. Dit onderzoek wordt in
gesteld door tusschenkomst van de consulaire
autoriteiten in Spaansch Marokko.
TOKIO, 19 April. (Domei.) De corres
pondent van de „Nitsji Nitsji Sjimboen" te
Peiping meldt aan zijn blad den tekst van
het beroep, dat de president van de auto
nome regeering van Oost-Hopei heeft ge
richt tot de Japansche regeering.
De president doet opmerken, dat het de be
volking van Oost-Hopei zelve is, welke zich haar
eigen regeering heeft uitgekozen. De autoritei
ten te Nanking kunnen er op geen enkele wijze
de onderdrukking van eischen. Het beroep be
sluit met de verklaring, dat de autoriteiten van
Hopei en de regeering van Nanking rechtstreeks
het probleem der regeering van Oost-Hopei
moeten regelen.
VENETIë, 19 April. (Stefani). Venetië is in
afwachting van de a.s. ontmoeting van Musso
lini met Schuschnigg.
%De „oiomale d'Italia" meldt, dat de ontmoe
ting zal plaats vinden aan boord van het jacht
„Aurora", aan boord waarvan de Duce te Ve
netië zou aankomen.
VERWACHTING: Meest matige Zuidwes-
teljjke tot Zuidelijken wind, toenemen-
de bewolking met later waarschijnlijk
m
eenigen regen, iets zachter.
E VERDERE VOORUITZICHTEN: Nog E
regenachtig.
De nieuwe partij heeft „Phalange espanola
y tradicionalista de las Jons". Franco wordt
bijgestaan door een raad, bestaande uit een
officier van het leger en een chef der milities
van de phalanxisten en requetes. Tot deze
partij kunnen slechts zij toetreden, die lid wa
ren van een der genoemde groepen; voor an
dere aspiranten is een bijzonder onderzoek
noodig.
De nieuwe Spaansche staat zal volgens het
D. N. B. gebouwd worden op de ideologieën
dezer beide partijen en een autoritair karakter
dragen.
VALENCIA, 19 April. (Reuter.) Volgens het
agentschap „Febus" zijn de regeeringstroepen
aan het front in Guadarrama ongeveer acht
kilometer opgerukt en hebben zij Robledo de
Chavela, een belangrijk spoorwegstation bij het
Escoriaal, en verscheidene dorpjes bezet. Vijf
honderd gesneuvelde rechtschen zijn reeds be
graven, terwijl het terrein nog met talrijke
lijken bedekt is.
BRUSSEL, 19 April. (Belga). De Fransch-
Britsche nota betreffende de Belgische on
afhankelijkheid, is te Brussel overhandigd.
De nota wordt thans door het Belgische
ministerie van Buitenlandsche Zaken be
studeerd.
BOEKAREST, 19 April (Havas). Ex-Prins
Nicolaas heeft heden zijn kasteel Snagov ver
laten en is per auto met een omvangrijke
bagage naar Boekarest vertrokken, waar hü zijn
intrek heeft genomen bij vrienden. Binnenkort
zal hij zich onder den naam Nicolaas Brana in
het buitenland vestigen.
De Duitsche luchtmacht wordt in het raam van het vierjarenplan geweldig
uitgebreid. Een modern toestel op de in wording zijnde tentoonstelling te
De Gouwleider van Saarbrücken heeft op
10 April de volgende circulaire gegeven:
„Bij de stemming voor of tegen de gemeen
schapsschool, heeft een zeer klein getal leer
aren en hoofden van scholen zich tegen deze
school uitgesproken. Hierdoor hebben dezen
getoond, dat het geloof hun meer ter harte
gaat dan de gemeenschap van het volk. De
geweldige indruk van de resultaten, die bij de
stemming behaald zijn, moet niet verminde
ren doordat men te veel aandacht schenkt
aan zulke godsdienstleeraars. Zij zijn de vrucht
van een verkeerde opvoeding, dikwijls ook van
de ophitsing door priesters, en wij zullen hen
behandelen met de onbeduidendheid, die zij
verdienen.
Hoofden van scholen daarentegen, die zich
uitgesproken hebben tegen de invoering van
de eenheidsschool, zijn mijns inziens niet in
staat, om in een dergelijke school den geest
van de gemeenschapsschool te brengen en zij
zullen daarom uit hun ambt ontzet worden".
Naar verluidt treedt de geestelijke overheid
scherp op tegen priesters, die- zich tegen de
bijzondere school verklaren.
Zoo is de katholieke geestelijke Kobber,
Ieeraar aan de kweekschool te Pasiny bij Mün-
chen, die een open brief geschreven had aan
den gouwleider van den Saarpfalz ten gunste
van de gemeenschapsschool, door den Bisschop
van Trier, Mgr. Rudolf Bornewasser, van zijn
priesterlijke functies ontheven.
De Rijksminister voor Kerkelijke Aangele
genheden, Hans Kerrl, heeft- het gebruik van
net „Kerkboekje voor de leden van het Pau
selijk Genootschap der H. Kindsheid" voor het
onderricht verboden.
WINDHOEK, 19 April. (Reuter.) Overeen
komstig de proclamatie tegen het nationaal-
socialisme zijn de „Deutseher Bund" en de
„United Party Economie League" tot politieke
organisaties verklaart. Dit b|teekent, dat slechts
Britsche onderdanen deel kunnen nemen aan
de activiteit van deze vereenigingen.
Wat betreft de tweede van deze vereenigin
gen is deze verklaring slechts een formule, aan
gezien deze vereeniging alleen Britsche leden
telt.
Het besluit inzake den „Deutseher Bund" be-
teekent, dat de vereeniging geheel gereorgani
seerd moet worden vóór 1 Juli van dit jaar. De
meeste leden van het administratie-personeel
en het bestuur zijn niet genaturaliseerd en moe
ten derhalve aftreden,
WASHINGTON, 19 April. (Reuter). De orga
nisatie van arbeiders in de autoindustrie heeft
bij het bureau van de National Labour Relations
Board te Detroit een aanklacht tegen Henry
Ford ingediend, waarin de automagnaat wordt
beschuldigd van discriminatie en intimidatie.
BERLIJN, 19 April (Havas) De vroegere
leider van de Engelsche Labour Party, Lansbury,
is hedenmiddag door Hitler in audiëntie ont
vangen, in tegenwoordigheid van den Duit-
schen minister van Buitenlandsche Zaken, Von
Neurath.
Na een intieme gedachtenwisseling met Hitier
heeft Lansbury tegenover de pers verklaard: Wij
hadden een vriendschappelijke bespreking over
den geheelen internationalen toestand en kwa
men overeen, dat geen enkel verslag daarover zal
worden gepubliceerd.
Het doel van onze beraadslaging was zich
den steun te verzekeren voor een nieuwe
wereldconferentie, welke in het bijzonder
zou bijeenkomen om te beraadslagen over
de wegneming van. de oorzaken van een
oorlog.
Ik vertelde den rijkskanselier van mijn be
sprekingen met Roosevelt, Blum, Van Zeeland
en de ministers-presidenten der Scandinavische
landen. Ik heb hem gezegd, dat geen van hen
het voorstel heeft verworpen, dat allen ongerust
zijn over den bewapeningswedloop en dat ik
vertrouw, dat zij zouden antwoorden.
Ik heb van Hitier gehoord, wat ik wilde
weten: dat Duitschland van ganscher harte
naar een dergelijke conferentie wil gaan.
Lansbury verklaarde, dat de kwestie van een
eventueele deelneming van Sovjet-Rusland aan
de beraamde conferentie niet is ter sprake ge
bracht.
Duitschland, aldus besluit Lansbury, zal
geneigd zijn zich ter conferentie te laten
vertegenwoordigen en deel te nemen aan een
gemeenschappelijke poging oeconomische
samenwerking en een wederzijdsch goed be
grip tusschen de naties tot stand te bren
gen, indien Roosevelt of het hoofd van een
anderen grooten staat het initiatief neemt
een conferentie van dezen aard bijeen te
roepen.
Lansbury hoopt, dat Roosevelt de leiding zal
nemen, wijl hü Roosevelt daar bü uitstek ge
schikt voor acht.
PARIJS, 19 April (Havas). Het bestuur van
den Franschén bond van werknemers in het
amusementsbedrijf deelde mede, dat vele direc
ties van theaters de collectieve overeenkomst
hebben <jeteekend. Deze theaters konden Maan
dagmiddag hun deuren weer openen; in de ove
rige zal de staking voortduren.
De employé's van de amusementsbedrijven,
welke het ontwerp voor een collectieve over
eenkomst nog niet hebben onderteekend, zijn
vanmiddag büeengekomen. Zij hebben een motie
aangenomen, waarin zij hun wil bevestigen om
de stakingsbeweging ordelijk voort te zetten,
tot algeheel aan hun wettige eischen zal zijn
voldaan. De toestand is dus ongewijzigd. De
schouwburgen, die Zondag geopend waren
zullen dit ook vandaag doen en de theaters,
welker directeuren geweigerd hebben het ont
werp te onderteekenen zullen gesloten blijven.
Franco heeft een Spaansch-nationalistische
partij gesticht en de andere partijen ontbonden.
Minister Sandler meent, dat de Oslo-conventie
beperkte resultaten kan boeken, hoewel voor een
algemeene verbetering medewerking van groote
mogendheden noodig is.
Henry Ford is aangeklaagd door den bond van
arbeiders in de automobiel-industrie.
De FranschBritsche nota in zake België's on
afhankelijkheid is te Brussel overhandigd.
Tijdens het onderhoud, dat Lansbury had met
Hitier, heeft deze verklaard, dat Duitschland
bereid is tot deelname aan een ontwapenings
conferentie.
Een S. A.-gouwleider verklaarde, dat de gods
dienst slechts het volk en zijn welzijn ten doel
heeft.
Te Berlijn ontkent men den aanleg van ver
sterkingen in Spaansch-Marokko. De Engelsche
regeering laat een onderzoek instellen.
In een gedeelte der Parijsche theaters blijft de
staking voortduren.
De Fransche regeering is voornemens het
fooienstelsel op te heffen.
Duizenden menschen in China zijn stervende
van den honger; de regeering stelde een bedrag
voor de hulpactie ter beschikking. Bovendien
werd het land door branden getroffen.
De regeering van Hopei deed een beroep op
Japan tegen Nanking.
Attlee heeft verklaard, dat hij in het Britsche
Lagerhuis een debat zal uitlokken over de hou
ding der regeering ten aanzien van de blokkade
van Bilbao.
Koninklijke besluiten in zake de controle op de
non-interventie in werking getreden.
Auto in brand gestoken te Rotterdam als poging
tot oplichting van een verzekeringsmaatschappij.
Verzoek van de Hollandsche Mij. van Landbouw
aan den minister van Landbouw en Visscherij
tot snellere aanpassing van den varkensprijs aan
den voerprijs.
Mededeelingen over besprekingen in zake het
luchtpostvervoer binnen Europa.
Fine, Keres en Grob zijn gelijk geëindigd in het
internationale schaaktournooi te Ostende.
New-Yorksche Beurs: stemming prijshoudend.
O
LONDEN, 19 April. (D.N.B.) Volgens be
richten uit Simla treffen de opstandelingen in
Waziristan voorbereidingen voor een nieuwen
aanval. Nabü Razmak hebben zich groote troe
pen rebellen geconcentreerd. Verschillende bui
tenposten zijn Zondag door de vijandige stam
men beschoten.
De fakir van Ipi heeft op een groote bijeen
komst van Wazirs en Mahsoeds zün toehoor
ders aangespoord, hun actie tegen de Britsche
regeering voort te zetten.
Hier en daar hebben zich kleine schermutse
lingen voorgedaan.
Stand op Dinsdag 1 nnr v.m.: 752.5
Vorige stand: 747.1