Rome viert op grootsche wijze
zijn Impero
-tl
Verrassende aanval van de
linkschen in Guadalajara
Geen nieuwe
Encycliek
De ramp van de
Hindenburg
Het nieuws van heden
Een Afrikaansche invasie
in de Eeuwige Stad
ÏTALIAANSCH-BRITSCH
PERSCONFLICT
f
Rechtsche posities bij
Toledo verbeterd
DE BAROMETER
-
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 5! - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
#oor Haarlem en Agentschappen per
jveek 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR D-E N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
ZONDAG 9 MEI 1937 - OCHTENDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20551
Veertigduizend man troepen
waaronder tienduizend zwar
ten, zullen aan de parade
deelnemen
Een prachtig koloniaal
schouwspel
Degenen, wien het niet dagelijks overkomt,
een modern oorlogsschip van nabij te
"bezienvergapen zich op de kade aan deze
enorme ijzer-massa
Goed ingelichte kringen hechten
geen geloof aan de geruchten
Het verbod van den St.
Jeanne d'Arc-optocht
be Fransche regeering zoekt zich
te verontschuldigen
Journalisten officieel uit Engeland
teruggeroepen
In Duitschland „warm begroet"
Delbos naar Brussel
Ter bespreking van Fransch-
Belgische vraagstukken
Het Weer
Het aantal dooden is thans tot
vijfendertig gestegen
Toestand van Pruss en
Samm zorgwekkend
Onderzoek naar de ramp
Nederlandsche deelneming
De „Osservatore Romano" ver
maant tot christelijke naasten
liefde ten aanzien van de
burgerbevolking
Anarchistenterreur in
La Selva
«v
Het eerste Duitsche vacantiegangersschip, dat den naam „Wilhelm Gustloff" draagt,
is door den Führer te water gelaten
Een vermaning van de
„Osservatore"
Nieuwe apostolische
prefectuur
Menado en Makassar gescheiden
Tien studenten kwamen
om het leven
TEGEN VERDOOVENDE
MIDDELEN
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
Waarom?
De capitulaties van
Egypte afgeschaft
De conventie Zaterdagmorgen
onderteekend
Chineesche overval op
Mandsjoekwo-post?
33976
.97
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct„ tnger
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
(Van onzen Rom. correspondent)
Heden vieren Rome en Italië den
eersten verjaardag van het Impero
met een militaire parade van buiten
gewonen omvang, waaraan veertig
duizend man troepen van alle wapens,
en daaronder tienduizend man ge
kleurde koloniale troepen, zullen
deelnemen.
Dit kolossale militaire schouwspel zal echter
hiet alleen voor de Romeinen vertoond worden:
Wit heel Italië worden de autoriteiten van eiken
lang en slag, oorlogsinvaliden en fascistische
organisaties naar Rome gedirigeerd om dezen
Verjaardag mee te vieren, die hier het Londen-
sche kroningsfeest doet vergeten.
Rome zal zijn bevolking in deze dagen met
één derde zien groeien en de meest uitgebreide
maatregelen zijn genomen, om deze driehon
derdduizend gasten te huisvesten, te voeden eh
aangenaam bezig te hóuden. Eenheidsprijzen in
de restaurants en. de trattoria's, later sluitings
uren voor theaters en winkels en verplichte
nachtdienst voor alle café's, om degenen te
troosten, die ondanks de aanwerving van alle
beschikbare logeerkamers toch geen bed zou
den hebben gevonden. Het kalme leven van de
Zeven Heuvelen schijnt voor een paar dagen
Waarlijk koortsig te zullen worden.
Het interessantste en meest schilderachtige
element in deze groote manifestatie van heS
prille Tmpern aija achter--de- tienduizend Afri
kanen, die sedert eenige dagen in groote kam
pementen vlak onder den rook van de stad ge
legerd zijn en in grootere of kleinere groepen,
of als eenzame zwarte kijkers, langs de zonnige
Romeinsche straten wandelen. Zij zijn van alle
kleuren, die de Afrikaansche rassenchaos door-
eenmengt: van koolzwart tot vaalgrijs. Dui
zenden magere jonge zwarte, kerels, met
grijnzende of trotsche gezichten, gekleed in
khahi met bonte tulbanden en fez en fel-ge-
streepte gordeldoeken, terwijl de voeten aan de
onvermoeibare spillebeenen vaak bloot over het
asfalt gaan. Daartusschen de Abessiniërs in
hun stralend witte katoenen sjamma's, als een
ware reclame voor een wasscherij. Zij wandelen
en kijken, wisselen in hun harde keelklanken
hun indrukken uit en koopen in de winkels en
op de markten juist zulke smakelooze en zon
derlinge dingen, als een blanke toerist uit
Afrika meeneemt.
Het was geen klein ondernemen, deze
tienduizend Afrikanen naar de hoofdstad te
brengen. Het kost veel geld en nog meer
moeite, en bovendien schudden sommigen
twijfelend het hoofd, of het wel verstandig
is. Maar zoo men den Romeinen een ko
loniaal schouwspel wilde toonen en hun een
imperiaal hart onder den riem te steken,
dan is men daarin geslaagd. De groote kam
pen, die voor de poorten van Rome liggen,
zijn waarlijk een stuk van Afrika.
Daar liggen ongetelde bruine tenten, klein en
laag over de aarde heen in de Romeinsche
campagna, alsof opnieuw een Hannibal of een
Attila met zijn horden Italië overstroomde.
Daar grazen honderden witte kameelen tegen
een helling aan, strekken hun nostalgieke ma
gere nekken en snuiven met hun tastende neus
gaten de lucht van de campagna op, of er
misschien een ghibli komt. Daar staan duizend
kleine witte paarden langs een touw gebonden
of wentelen hun gladde ruggen over den grond.
Zwarte soldaten krioelen. De kameelwachter
zingt voor zich uit een zeurderig woestijnliedje.
Ergens anders klinken twee doffe trommels,
onder den arm geklemd en met de handen
geslagen, terwijl de spelers om elkaar heen dan
sen in een zonderlijk rhythme. Twee
groote zwarte kerels, met roode mutsen op, die
elkander zooeven hebben leeren kennen,
kraaien met een opgewonden keelgeluid be
groetingswoorden en kussen elkander dan zes
maal plechtig op de wangen. Anderen scheren
elkaar het kroeshaar van den harden zwarten
knikker en de Abessiniërs zijn altijd maar be
zig hun witte hemden te wasschen.
Langs de afrastering, of voorzichtig langs
den binnenkant, komen de Romeinen kijken,
wijs en bedachtzaam, zooals dat een Eeuwige
Stad past, maar met voldoening. Want: „Ecco
l'Impero".
VATICAANSTAD, 8 Mei (Havas) In
gewoonlijk goed ingelichte Vaticaansche
kringen hecht men geen geloof aan de ge
ruchten, dat Z. H. de Paus een nieuwe
encycliek zou voorbereiden, welke zou han
delen over het bestaan van de Katholieken
onder de verschillende soorten van bewind.
Parijs, 8 Mei (Havas). In een communiqué
Van het Fransche ministerie van Binnenland-
®che Zaken wordt het besluit van de regeering,
**en St. Jeanne d'Arc-optocht niet toe te laten,
Ingelicht. Het besluit wordt gemotiveerd door
"et politieke karakter dat eenige partijen vorig
Jaar aan dezen optocht gaven. Er is geen sprake
Van, aldus het communiqué, dat de regeering
belangrijkheid van dezen nationalen feest-
^ag wil miskennen, noch dat zij eenige vijan-
h'ge gedachten koestert ten aanzien van een
kohtenswaardige geloofsovertuiging.
ROME, 8 Mei (Havas) Officieel wordt
medegedeeld, dat de Italiaansche journalis
ten uit Engeland zijn teruggeroepen.
Het agentschap Stefani deelt verder mede,
dat in verband met de houding, welke bijna
de geheele Britsche pers heeft aangenomen
ten aanzien van Italië en het Italiaansche
leger, alle Engelsche bladen in Italië zijn
verboden, behalve de „Daily Mail", de
„Evening News" en de „Observer".
Vanavond werden te Rome geruchten ver
spreid, dat het tegen de Britsche pers gerichte
besluit gevolgd zal worden door de uitzetting
der correspondenten van Engelsche bladen in
Italië, maar in gezaghebbende kringen acht
men deze mogelijkheid voorshands uitgesloten.
De Italiaansche avondbladen publiceeren 't be
sluit der terugroeping van de Italiaansche jour
nalisten uit Engeland zonder veel ophef. Men
wacht in Italië thans af, of de Britsche regee
ring wellicht tegenmaatregelen zal nemen.
Naar Reuter uit Londen meldt, hebben offi-
cieele Britsche kringen geen kennisgeving ge
kregen van het besluit tot terugtrekking der
Italiaansche dagbladcorrespondenten. Derhalve
ziet men in deze kringen af van eenig commen
taar.
De terugroeping der Italiaansche journalisten
uit Engeland is voor de Duitsche pers aanleiding
geworden haar aanvallen op Engeland te her
vatten. De Duitsche bladen verklaren, dat het
besluit van Italië in Duitschland warm begroet
zal worden.
De „Voelkischer Beobachter" noemt de hou
ding van de Engelsche pers onwaardig en
schrijft, dat zich in sommige landen onder den
dekmantel van de persvrijheid een internatio
naal leugenstelsel heeft gevormd, dat een be
dreiging beteekent voor de vreedzame samen
werking der volkeren.
Hedenavond is van gezaghebbende zijde te
Rome aan Reuter medegedeeld, dat er geen
sprake is van een algemeenen maatregel tot uit
het land zetten van Britsche journalisten. In-
dividueele correspondenten kunnen uit het land
gezet worden, wanneer zij zich blootstellen aan
uitzetting.
BRUSSEL, 8 Mei (Belga) Op uitnoodiging
van de Belgische regeering zal de Fransche mi
nister van Buitenlandsche Zaken, Yvon Delbos,
op 21 Mei a.s. een bezoek aan Brussel brengen.
Bij die gelegenheid zal hij met den Belgischen
minister van Buitenlandsche Zaken van ge
dachten wisselen over de voornaamste vraag
stukken, welke beide landen betreffen.
Verwachting: Zwakke tot matigen,
Noordwestelijke tot Noordoostelijken
wind, gedeeltelijk bewolkt, weinig of
geen regen, kans op nachtvorst, iets
zachter overdag.
Verdere vooruitzichten: Iets zachter.
NEW YORK, 8 Mei (Havas) In het
ziekenhuis van Asbury Park in New Jersey
is heden Erich Knocher, een der passa
giers van het luchtschip „Hindenburg" ge
storven.
Ook de eerste radio-telegrafist van de
„Hindenburg", Speck, is hedenochtend aan
de opgeloopen kwetsuren overleden. Het
aantal dooden bij de ramp is thans tot
35 gestegen.
NEW YORK, 8 Mei (Havas) De kapitein
Max Pruss en de eerste officier van de „Hin
denburg", Albert Samm, zijn van het zieken
huis te Lakewood in New Jersey overgebracht
naar een ziekenhuis in New York, waar een
bloedtransfusie op hen zal worden toegepast,
in de hoop hun leven te redden. Hun toestand
is zeer zorgwekkend.
LAKEHURST, 8 Mei (Reuter-A. N. P.)
Heden is te Lakehurst het openbare onderzoek
begonnen naar de ramp van het luchtschip
„Hindenburg", waartoe het Amerikaansche de
partement van Marine opdracht had gegeven
Het onderzoek zal omvatten het opstellen van
een rapport over het aantal gewonden, de aan
gerichte schade, de verantwoordelijkheid, enz.
Volgens een ooggetuige bevond de „Hin
denburg" zich reeds eenige oogenblikken
voor den val in moeilijkheden, welke mee
ning onderstreept wordt door de beschrij
ving der landing, gegeven door een vroege-
ren Amerikaanschen Zeppelin-comman
dant, die verklaarde, dat de landing ver
schilde van anders.
Sommige kringen huldigen ook de meening,
dat aan boord van het luchtschip een helsche
machine was geplaatst, welke automatisch
ontplofte.
Vanmiddag om 13.25 uur is een speciaal
vliegtuig uit Berlijn, met aan boord dr. Ecke-
ner en zes Duitsche luchtvaartdeskundigen, van
Keulen naar Cherbourg vertrokken, waar zij
zich zullen inschepen op de „Europa", ten
einde te Lakehurst een onderzoek naar de ramp
met de „Hindenburg" in te stellen.
LAKEHURST, 8 Mei. (Havas). Het Ame
rikaansche departement van Marine heeft een
commissie van onderzoek benoemd, die onmid
dellijk begonnen is met nasporingen betreffen
de de oorzaak van het vergaan van de „Hin
denburg". De door het departement van Han
del benoemde commissie zal Maandag haar
werkzaamheden voortzetten.
In verband met de ramp van het luchtschip
„Hindenburg" heeft de minister van Water
staat, ir. O. C. A. van Lidth de Jeude, een
telegram van deelneming gezonden aan den
Duitschen minister van Luchtvaart, generaal
Goering.
Volgens een mededeeling van den leider der
„Reichsgruppe Versicherungen", is het lucht
schip „Hindenburg" bij een vennootschap, weik.e
alle vooraanstaande Duitsche verzekerings
maatschappijen omvat, volledig verzekerd. De
verzekeringswaarde van het luchtschip zelf be
draagt zes millioen Rijksmark. Voor de passa
giers bestaat een ongevallenverzekering tot een
totaal van 2,4 millioen Mark, zoowel in geval
van overlijden als van invaliditeit, en voor de
bemanning een ongevallenverzekering tot een
bedrag van 1.06 millioen Mark in geval van
overlijden en van 2.12 millioen Mark in geval
van invaliditeit.
Tienduizend Afrikanen zullen deelnemen aan de groote parade, welke heden te
Rome wordt gehouden ter viering van den eersten verjaardag van het Impero
MADRID, 8 Mei (Havas) In het
Noorden van de Provincie Guadalajara zijn
de troepen van Franco verrast door een
aanval der regeeringsstrqdkrachten, waar
door zij genoodzaakt werden zich terug te
trekken tot links van Cogolludo, een dorp,
gelegen ten Westen van den Aragonweg.
De regeeringsaanval werd geopend met een
reeks invallen in het kamp van den tegenstan
der, ten einde de schade op te nemen, welke
gisteren en eergisteren door de luchtbombarde
menten is veroorzaakt.
De troepen van Franco moesten zich daarop
terugtrekken. Kort daarop hervatten de regee-
ringstroepen hun aanvallen met tanks en artil
lerie. Regeeringsvliegtuigen cirkelden boven
het terrein van het gevecht om onverwachtsche
bewegingen van den vijand te voorkomen. An
dere vliegtuigen bombardeerden inmiddels de
achterste linies. De krijgsverrichtingen werden
des middags voortgezet.
De troepen van Franco hebben gisteren hun
positie aan den kop van de brug bij Toledo ver
sterkt en uitgebreid. De generale staf der recht-
schen besloot de regeeringstroepen te verdrijven
van de hoogten, welke de stad beheerschen en
in de grootste stilte werd een aanval voorbereid.
De aanvallers trokken groot voordeel uit het
effect van hun verrassende manoeuvres, zoodat
de leden der volksmilitie door de mannen van
Franco her- en derwaarts werden gedreven en
slechts een betrekkelijk geringen tegenstand
konden bieden.
De rechtschen hadden tegen den avond
alle punten die hun doelwit vormden be
reikt, en vormen, zooals wij reeds in 't kort
meldden, vervolgens een nieuwe linie op
vijf kilometer van hun punt van uitgang,
waarmede zij Toledo bevrijdden van de
waarneming door de linkschen.
De troepen van de Baskische regeering hebben
gisteren met zware kanonnen een bombarde
ment ingezet van Bermeo. In de stad zelf kwam
geen enkele bom terecht, wel echter in de
omgeving, o.a. bij het begin van den weg naar
Guernica. De vliegtuigen der tegenstanders
brachten de batterijen na eenige uren tot
zwijgen.
Naar uit Bilbao gemeld wordt, hebben gister
avond vliegtuigen der nationalisten boven deze
- I, i 'nu II 'iffM ii mi'liiMsHH
stad gevlogen en biljetten uitgeworpen, met den
volgenden tekst:
„Bewoners van het Baskenland, wjj herhalen
u, dat de leider van het nieuwe Spanje altijd
de geestelijke waarden en traditioneele vrijheden
van het Baskenland zal eerbiedigen. De natio
nalisten willen uw gelukkig land niet vernielen,
integendeel, zij willen het welvarend en bloeiend
zien. Maakt u los van de misdadige leiders, die
niets anders dan uw vernietiging en ondergang
willen."
Vannacht zijn de Fransche kruisers „Terri
ble" en „Emile Bertin" alsmede het advies
jacht „Somme" en het mailschip „Carimare" uit
Saint Jean de Luz vertrokken, om mede te
werken aan de evacuatie van Bilbao.
Ook het Britsche slagschip „Royal Oak" en
de torpedojagers „Faulkner" en „Foresters" be
vinden zich te Jean de Luz.
Eenige visschers van de kleine Spaan-
sche haven La Selva hebben de wijk geno
men naar Cerbere. Zij verklaarden, dat de
anarchisten 'n schrikbewind uitoefenen ep
gisteren zeven mannen en twee vrouwen
hadden terechtgesteld. De visschers verko
zen derhalve naar Frankrijk te vluchten.
Zestien Spaansche regeeringsvliegtuigen, vijf
tien jachttoestellen en een transportvliegtuig,
zijn vanmorgen op het vliegveld van de „Air
France" te Toulouse geland. Zij waren door het
slechte weer uit den koers geraakt. De regee
ring heeft bevel gegeven de toestellen terug te
leiden naar de plaats, waar zij de grens ge
passeerd zijn.
De Spaansche infant Don Carlos van Bour
bon, die eenige dagen in San Sebastian heeft
verbleven, is gisteravond naar Frankrijk terug
gekeerd.
De „Osservatore Romano" maakt melding
van een oproep van een aantal Fransche Ka
tholieken ten behoeve van de burgerbevolking
in Spanje, en schrijft, dat dit initiatief zich
moge uitbreiden volgens den wensch van alle
welmeenenden, „niet alleen in Biscaye, maar in
geheel Spanje, overal, waar de burgerbevol
king in gevaar is en van welken aard de be
dreiging ook moge zijn, zooals in Oviedo, Val-
iadolid en Saragossa."
Verder schrijft het blad: „de in dezen te vol
gen regels, wier ontstaan aan de Kerk te dan
ken is, en die meer dan duizend jaar gelden,
samengesteld tijdens de Fransche provinciale
Concilies, zijn afdoende voor eiken oorlog, dien
vijandige volkeren elkaar verklaarden.
Doch in den oorlog tusschen burgers van
hetzelfde land moesten deze gedragsregels
niet voortspruiten uit de wet en de plich
ten, die de beschaving oplegt, maar uit
gevoelens van menscheljjkheid. En onder
geloovige christenen behoorden zij voort te
komen uit de Christelijke naastenliefde, die
elk vooroordeel en elke werkelijke of inge
beelde noodzakelijkheid te boven gaat.
Onze Romeinsche correspondent seint ons
d.d. 8 Mei:
Bij besluit van de Congregatie der Propa
ganda Fide is een nieuwe apostolische prefec
tuur op Celebes opgericht.
Het gebied zal in twee deelen worden ge
scheiden, n.l. het vicariaat Menado en de pre
fectuur Makassar. De zielzorg is toegewezen
aan de missionarissen van het Onbevlekte Hart
van Maria.
GREIFSWALD, 8 Mei (D. N. B.) Omtrent
het scheepsongeval te Greifswald wordt nader
gemeld, dat in totaal tien studenten om het
leven zijn gekomen.
China heeft het internationale verdrag tegen
het smokkelen van verdoovende middelen on
derteekend.
Het aantal dooden bij de „Hindenburg"-ramp
bedraagt thans 35. De toestand van Pruss en
Samm is zorgwekkend.
De Italiaansche journalisten zijn officieel uit
Engeland teruggeroepen; vrijwel alle Engelsche
bladen zijn in Italië verboden.
Welingelichte Vaticaansche kringen verwachten
geen nieuwe Encycliek.
Na eenige critiek op de politiek van het beleid
van de regcering-BIum nam de Fransche Ka
mer een motie van vertrouwen aan.
De regeeringstroepen deden een succesvollen
verrassenden aanval in Guadalajara. Bij Toledo
verbeterden de rechtschen hun positie.
De Fransche minister van Buitenlandsche Za
ken zal een bezoek brengen aan Brussel, om
rransch-Belgische vraagstukken te bespreken.
Vijftien Nederlanders van het stoomschip Hor-
dena in Spaansche gevangenschap.
De Johan Maurits is van Curacao naar de
Spaansche wateren vertrokken.
Interview over de voorbereidingen van de
Jamboree.
Jaarvergadering van de R. K. Ver. van Han
delsreizigers en Handelsagenten St. Christof-
fel.
New-Yorksche beurs: stemming gemakkelijk.
O
Waarom is iemand alleen door
gaans vriendelijker en voorkomender,
dan met anderen te zamen?
Waarom zal hij u groeten, zijn hoed
of pet afnemen zelfs, wanneer er geen
derde in de nabijheid is, en loopt of
fietst hij u voorbij, zonder eenige no
titie van u te nemen, wanneer die
derde, of derden, er wel zijn?
Waarom kunt gij, aan de telefoon
met hem sprekende, aan zijn toon en
zijn manier van antwoorden gewaar
worden, dat hij bezoek heeft, althans
menschen om zich heen?
Waarom is hij dan minder eenvou
dig, minder gemoedelijk, minder ge
woon?
Laten wij in een verloren uurtje
eens nadenken over deze vragen.
Misschien vinden wij er het passen
de antwoord op, met een waarschu
wing, ook voor ons zeiven.
MONTREUX, 8 Mei (Havas) De slotver
gadering van de capitulatie-conferentie werd
gepresideerd door Nahas Pasja, terwijl aan zijn
rechterhand de chef van het Zwitsersche depar
tement van Buitenlandsche Zaken, bondsraad
Motta had plaats genomen. Nahas Pasja stelde
vast, dat de conferentie in vier weken belang
rijke resultaten heeft bereikt.
Ten slotte zeide Nahas Pasja, dat Egypte een
gastvrij land zal blijven.
De conventie, waarbij de capitulaties voor
Egypte worden afgeschaft, is hedenochtend
11.35 uur onderteckend.
TOKIO, 8 Mei (Domei) Uit Peiping wordt
aan het Japansche persbureau gemeld, dat een
honderdtal gewapende Chineezen op 1 Mei een
aanval hebben gedaan op een politiepost van
Mandsjoekwo te Ta Tsjang Hoe, een grensstad
in Noord-China. De post werd bezet. 4 Mei deden
de troepen van Mandsjoekwo een tegenaanval;
bq dezen aanval werden drie Chineezen ge
dood; de overigen moesten zich terugtrekken.
Zeven Mandsjoekwo-politiemannen, waaron
der een Japansch officier, werden gedood, drie
andere politiemannen en een Japansch officier
zijn verdwenen.
Stand op Zondag 12 uur v.m.: 757.0
Vorige stand: 767.0
