Ciano's rede op het Capitool
D
M
KNA
Te dure levensmiddelen
D
gematigd van toon en
Naar Noordwijk
Tm
Socialistische
critiek op den Paus
INHOUD
SUIKER BELAST MET
250 PCT.
u*
VRIJDAG 14 MEI 1937
BUITENLANDSCH OVERZICHT
Italië's realistische
politiek
Spoedige briefport-
verlaging
Wellicht in een nabije toekomst,"
aldus de dir.-gen. der P.T.T.
Een slechte gelaatskleur
De dollarleening van
Rotterdam
Pleidooien in cassatie-procedure
4 Maart 1938
De eerste nieuwe haring
is er
WATERLEIDING IN DE
WIERINGERMEER
Belangrijke uitbreiding van het net
Congres katholiek-sociale bonden
op Java
Uit een boom gevallen
JAARVERSLAG AMSTLEVEN
Met een modeshow van een der
best-gerenommeerde Parijsche
huizen opent „Rembrandt-
Hotel" het seizoen
Steeds meer service
DE KODAK REGULAR
DE CAMERA VOOR
HET SEIZOEN 1937!
RITMEESTER SIGAREN
FABRIEKEN
Groote fabriekscomplexen van
Textiel Mij. aangekocht
DE GELDERLAND TERUG
Door de crisisheffingen zijn
vleesch, brood en boter
noodeloos duur
Rundvleesch wordt een
luxe-artikel
BUITEN VERVOLGING
GESTELD
e schoonzoon van Mussolini, graaf
Ciano, de nog jeugdige minister van
Buitenlandsche Zaken van Italië, heeft
gisteren in het parlement op het Capitool een
rede gehouden, die, volgens Havas, op rustigen
t°on werd voorgedragen, volkomen in tegenstel
ling
met den toon, dien de Italiaansche bladen
den laatsten cijd doen hooren. Wij kunnen ons
levendig voorstellen, dat de diplomaten uit heel
de wereld, welke te Londen na de kronings-
Mechtigheid zijn achtergebleven en ijverig van
de gelegenheid gebruik maken om met Mr
Eden, den leider der buitenlandsche politiek van
het Engelsche wereldimperium, te confereeren,
diet eenige spanning zullen hebben uitgezien
dkar den inhoud van Ciano's rede. Het dunkt
°hs dat deze spanning overbodig is geweest. De
italiaansche minister heeft eigenlijk absoluut
diets nieuws gezegd. Hij gaf een knap overzicht
°Ver de buitenlandsche relaties van Italië en
doemde daarbij alle landen tot de Zuid-Afri-
kaansche toe. Onder de landen van Europa
daarmede Italië door zijn relaties met het Do-
daubekken te maken heeft, noemde hij één
land niet: Tsjecho-Slowakije. En dit is een
Veeg teeken. Zoowel Rome als Berlijn isoleeren
hit democratische land Waar ze maar kunnen,
■daarin ligt een groot gevaar voor den Euro-
Deeschen vrede. Het discours van Ciano muntte
dit door voorzichtigheid, vermeed zorgvuldig
alles wat de bestaande misverstanden met Lon
den en Parijs had kunnen verergeren en liet
hier en daar, hoewel met zekere koele reserve,
doorschemeren, dat Italië groote waarde hecht
a^n het herstel van goede betrekkingen. Zooals
fan zelf spreekt werd in de rede de grootste
dadruk gelegd op de allerhartelijkste betrekkin-
®on met Berlijn. Natuurlijk werd er over een
eventueel militair accoord tusschen Duitschland
eh Italië met geen woord gerept." Men weet.
dat in verband met de aanstaande reis van den
h*Uitschen minister van Defensie, veldmaar
schalk von Blomberg naar Rome de wereldpers
druk de mogelijkheid van zulk een accoord be
preekt. Naar informaties, die ons gewerden, is
or niet veel kans, dat het tot stand zou komen.
Italië zou er gaarne toe bereid zijn. Duitsch
land veel minder. Dit land wil Engeland gaarne
vriend hebben en in geen geval iets onder-
domen, wat er toe zou kunnen leiden, dat het
ld een eventueelen nieuwen oorlog Engeland
tPer tegen zich zou hebben, zooals in 1914.
baar komt nog bij, dat, zooals de Figaro terecht
opmerkt, het Duitsche Rijk, welks sympathieën
v°or het Italiaansche volk en vooral voor het
Italiaansche leger au fond niet zeer groot zijn,
aich wel heel wat keeren zal bedenken, voor zich
°P gedij en verderf met Mussolini te verbinden,
^at niet wegneemt, dat de Duitschers thans
Jd de Italiaansche kaart spelen. Maar dat be
vist nog niet, dat zij deze kaart beschouwen
dis de absoluut beslissende.
Europa, dat, om hecht te zijn, een welomschre
ven doel en een nauwkeurig omlijnd karakter
moet hebben. In deze richting zullen wij blij
ven werken, doch nimmer zullen wij medewer
ken aan het bijeenroepen van een conferentie,
voordat de verrichte voorbereidende werkzaam
heden den meest volledigen waarborg voor po
sitieve resultaten bieden.
De hoofdverdienste van Ciano's rede is, dat
zij in dezen tijd van allerlei conflicten geen
nieuwe conflictstof heeft gebracht. Dit erkent
ook Hitler's blad, de Völk. Beobachter, dat
schrijft: „Ciano's rede muntte uit door de rus
tige gematigdheid van haar toon. Noch tegen
Engeland, noch tegen Frankrijk viel ook maar
één enkel woord."
Naar de directeur-generaal van het P.T.T.-
bedrijf, ix. M. H. Damme, in de Economisch-
Statistische berichten mededeelt, laat het zich
aanzien, dat de wensch, om tot de wederinvoe
ring van het stuiverspoh voor de inerlocale
brieven te komen, in een wellicht reeds nabije
toekomst kan worden verwezenlijkt.
Het briefport zou dus verlaagd worden van
6 tot 5 cent.
behoeft niet zoo te blijven, kan zelfs mooi
worden indien deze verzorgd wordt met witte
Purol. De huidzuiverende, huidgenezende
en huidvoedende kracht welke Purol bezit,
maakt de huid jeugdig-frisch, gezond en flu
weelzacht en zuivert deze tevens van alle huid
onreinheden, zooals vetwormpjes, pukkels,
vlekjes en uitslag. Gebruik voor gelaatsver
zorging witte Purol. Deze is na inwrijving
onzichtbaar op de huid en daarom ook
zeer geschikt voor gebruik overdag.
Doos 30 en 60 ct. Tube 45 ct. Bij Apoth. en Drogisten.
De Hooge Raad heeft heden de pleidooien
in de cassatie-procedure betreffende de dollar
leening van de gemeente Rotterdam bepaald
op 4 Maart 1938.
Zooals men weet, heeft de Vereeniging voor
den Effectenhandel een actie tegen de gemeente
Rotterdam ingesteld tot uitbetaling op goud
basis van de vervallen coupons in zake de door
deze gemeente uitgegeven dollarleening.
In hooger beroep heeft het Haagsche Ge
rechtshof de Vereeniging voor den Effectenhan
del in het ongelijk gesteld.
In den afgeloopen nach is dde eerste Scheve -
ningsche logger met nieuwe haring te IJmui-
den binnengeloopen. Het was de Sch. 181,
schipper Arie Roeleveld, van de reederij S.Taal
te Scheveningen, welke een vangst van 44
kantjes aanvoerde. De haring is direct ten ver
koop doorgezonden naar Vlaardingen. Daar ter
plaatse is inmiddels ook een stoomboot met
nieuwe haring aangekomen. De Sch. 120, schip
per Willem Rog, is met een vangst van 125
kantjes onderweg.
en heeft gevreesd, dat Ciano in zijn
rede open of bedekt zou aankondigen,
dat Italië den Volkenbond voor goed
tien rug zou toedraaien. Ook hier weer een
>,angenehme Enttauschung". Ciano stelde zich
°E» het standpunt van Mussolini, die eens ver
gaarde: „De Volkenbond moet worden herzien
sterven". Hij verzekerde, dat de houding
Vah Italië tegenover den Volkenbond afhangt
etl ervan zal blijven afhangen van wat de
Eond doen zal en van wat hij worden zal. Ten
®anzien van de hervorming van den Bond
handhaaft Italië zijn houding van afwachting,
z°hder veel vertrouwen, maar evenmin dogma-
tisch sceptisch. Het heeft geen enkel hervor
mingsplan aan te bieden, daar het ten aan-
van den Bond geenerlei reden heeft tot
Erkentelijkheid, die het zou kunnen bewe
en tot een poging om zijn bedreigde bestaan
te redden. Indien er zich intusschen een we-
aeniijke kans opdeed om een dienst te bewij-
2etl aan de zaak des vredes, van den vrede,
öieh Italië met krachtigen wil nastreeft, en
^at realistische middelen, zou de fascistische
tegeering niet nalaten mee te werken aan een
bouwende samenwerking.
Een tweede détailpunt van internationaal be-
anG in de rede van Ciano was zijn beschouwing
jJVer Spanje. Hij betoogde dat Italië loyaal de
besluiten der niet-inmengings-commissie zal
Uitvoeren. In dit verband gaf hij als reden op
^arom Italië de regeering van Burgos heeft
erkend, het feit „dat Franco, die een dapper
^daat is, drie vijfden van Spanje bezet houdt,
alleen een materieele reden. Ciano zou
ee®b goed Italiaan zijn geweest als hij bij dit
®eöeelte van zijn rede niet een lans had ge
•bken voor de Italiaansche vrijwilligers in
fiPanje.
Hij achtte het zijn plicht melding te maken
Vatl het „ernstige gevaar, dat de periodieke
^vallen van een zekere internationale pers
edoeld is vooral de Engelsche) jegens Italië
Naar wij vernemen zal het waterleiding-net
in de Wieringermeer binnenkort een belang
rijke uitbreiding ondergaan. Behalve de dorpen
waar het buisleidingnet reeds sedert voorjaar
1932 aanwezig is, zullen nu ook de buitenwegen
van waterleiding worden voorzien. De langs
deze wegen gebouwde boerderijen zijn thans
voor drink- en huishoudwater op bron- en he
melwater aangewezen, waaraan tijdens vorst
en droogteperioden, zooals reeds gebleken is,
groot risico is verbonden. Deze uitbreiding zal
worden tot stand gebracht in samenwerking
tusschen de directie van den Wieringermeer-
polder en de provincie Noord-Holland, terwijl
het in de bedoeling ligt het graafwerk in werk
verschaffing te doen uitvoeren. Niet minder dan
170 K.M. buizen zullen worden gelegd. Vóór
1 Januari 1939 zal het geheele net gereed zijn.
De werkzaamheden zullen, na de oogstperiode,
wanneer dus een aantal arbeiders vrij komt,
beginnen.
Ge
°Uden. De geschiedenis zal aantoonen dat
overwinnende kracht van de Italiaansche
^Üwi
*u<
villigers in den strijd tegen de roode tyran-
6 Ge heroïsche tradities van het Italiaansche
Voii.
Waardig is."
^iano heeft nog veel gesproken over de po
iek van Italië op den Balkan, in het Donau-
j^ken, over de protocollen van Rome, maar
Geze passages van zijn rede was geen enkel
®kw element. Eenige positieve mededeelin-
11 deed hij ten aanzien der vernieuwing van
jj. verdrag van Locarno, van het West-pact.
c Wees er op, dat Italië bereid is, het ac
j.j. rd te vernieuwden en de oude garantie-ver-
'chtingen weder geheel en al op zich te ne-
"en
het p voorwaarde, dat de oorspronkelijke en
karakter bepalende samenstelling van het
Carr>o-verdrag niet op de hoofdpunten
DJOKJAKARTA, 13 Mei (Aneta). Het Com
gres van den Centralen Raad van katholiek-
sociale bonden op Java zal te Djokja in de
tweede helft van Juli worden gehouden.
De 13-jarige M. is in het Streepersbosch te
Schaesberg uit een boom gevallen. Met een ge
broken ruggegraat is hij in zorgwekkenden
toestand in een ziekenhuis opgenomen.
Aan het jaarverslag der N. V. Amsterdam-
sche Mij. van Levensverzekering (Amstleven)
over 1936 is het volgende ontleend.
De tusschen tij dsche royementen waren be
langrijk lager dan in 1935. Het totale verzeker
de bedrag kon dan ook in 1936 met 6.920.979
tot 169.531.466 stijgen, tegenover een voor
uitgang van 1.116.028 in 1935. Het jaarlijk-
sche premie-inkomen steeg tot 4.471.315. In
1936 werd 2.472.685 aan koopsommen ontvan
gen.
De Maatschappij breidde haar bezit aan vaste
goederen in vrij sterke mate uit. Dit bedraagt
thans 3.408.950, nadat per 31 December per
saldo 135.838 afgeschreven was.
In hypotheken was einde 1936 belegd voor
een bedrag van 24.666.743. De betalingen aan
rente en periodieke aflossingen waren zeer be
vredigend. De renteachterstand per 31 Decem
ber bedroeg bij het uitbrengen van het verslag
0.42 pCt. der totaal verschuldigde rente. Ook
werden in een groot aantal gevallen bij waar
dedaling van het onderpand extra aflossingen
verkregen. De hypotheekportefeuille kan dan
ook als gezond gekenmerkt worden.
Het effectenbezit bedroeg op 31 December
15.444.771. Daarop werd een koerswinst ge
maakt van per saldo 1.142.870, terwijl boven
dien op verkoopen en uitlotingen een winst
gemaakt werd van 51.688.
De beurswaarde der effecten is 228.078.85
hooger dan de balanswaarde.
In onderhandsche leeningen aan publiek
rechtelijke lichamen is 3.863.570 en in lee
ningen op polissen van Amstleven is 4.509.163
belegd.
De Winst- en Verliesrekening sluit met een
winstsaldo van 540.717.48. Daaruit wordt op
de verplichte stortingen 25 per aandeel uit
gekeerd en over de onverplichte stortingen 4.67
pCt. gerekend over den termijn, dat zij gedu
rende 1936 in het bezit der Maatschappij wa
ren.
NOORDWIJK, Mei 1937
Tusschen vroeger en nu ligt hier, in deze
kleine badplaats aan de zee, een groot on
derscheid. Vroeger was het hier stil eri
rustig. Heerlijk overdag als de zon scheen.
Maar 's avonds of bij regenachtig weer, wat
ging men dan aanvangen?
Thans bestaat er gelegenheid genoeg tot
vertier, nèt genoeg om zich niet te vervelen
en nèt te weinig om er een boerenkermis
van te maken. En er bestaat gelegenheid
de drie groote hotels Oranje, Palace en
Rembrandt bieden daartoe de noodige fa
ciliteiten om zonder eenige kostenver-
hooging de avonden of de regendagen door
te brengen in één der groote steden in de
omgeving, om daar zijn lunch of zijn di
ner te gebruiken.
Verleden jaar begon de heer Van Sterken-
burg reeds in het Palace-hotel met zijn open
luchtrestaurant den avondbezoeker de gelegen
heid te bieden tot een dans of tot het volgen
van een cabaret. Het Casino van het Oranje
hotel was ook doortrild van vroolijke muziek.
En het Rembrandt-hotel aan den Zuiderboule
vard vormde 's middags in zijn Solarium en
zijn Pergola het trefpunt van elegant Noord-
wijk na het bad.
Dit jaar is dit alles nog weer uitgebreid. In
de Tiroler Bauernstube „lm Weissen Rössl"
komt een nóg beter gezelschap, dan dat van
vefleden jaar: de Orig. Tiroler Edelweiszbuabm.
Dit heeft in zijn eigen Heimat reeds vele
lauweren geoogst, is meermalen voor de radio
opgetreden en had groot succes in de Zwit-
sersche Kur-orte.
Palace heeft dit jaar iets heel aparts in zijn
Bar: een One-man-jazz. Eén man, een zekere
Dufour, bespeelt alle instrumenten. In ons land
is zoo iets nog niet dikwijls vertoond.
De groote inzet van het seizoen heeft
plaats op Pinksteren. Dan wordt in de
Pergola van het Rembrandt-hotel een
modeshow georganiseerd door het huis
France-Lambert uit Parijs. Fransche man
nequins zullen het nieuwste op het gebied
van zomer- en strand-mode ook op hoe-
dengebied toonen.
Het Huis France-Lambert heeft
een voortreffelij ken naam. Het was
Juliette France, die de eerste bal
japon voor Hare Koninklijke Hoog
heid Prinses Juliana vervaardigde.
Verleden jaar waardeerden de gasten heel
in het bijzonder het Pension-tournante-systeem
der „Drie van Noordwijk", door welk systeem
het mogelijk is, dat een gast, die niet meer
op tijd Noordwijk kan bereiken voor de lunch
of het diner of die er de voorkeur aan geeft
op een of anderen dag elders een van deze beide
maaltijden te gebruiken, dit zonder eenige bij-
Een groep leeuwen in Burger's Dierenpark te Arnhem
Absoluut
trilvrije
beslden
door de Rompontspannor
De Kodak Regular 620 voor foto's 6 X 9 cm met
K.A. f. 6.3 en rompontspanner fl. 37.50. Sluiter
op tijd-, korte tijd- en momentopnamen tot V loo sec.
Optische doorzichtzoeker. Schuin afloopende
afstandsmeter, waardoor gemakkelijk afleesbare
cijfers. Vlug laden en wisselen door uitlichtbare
spoelhouder. Zeer voornaam cachet door keurige
afwerking.
VERKRIJGBAAR BIJ ALLE KODAK-HANDELAREN
betaling doen kan in de eerste hotels van Am
sterdam, Rotterdam en Den Haag.
Alleen met Carlton in Amsterdam werden
op deze manier 1700 lunches verrekend. „-En
eerlijk gezegd, ik ben blij, dat ik dit kon doen,
verklaarde de heer Sterkenburg ons, want ver
leden jaar was het weer niet al te best en on
danks dat hadden wij 's avonds altijd vroolijke
gezichten in onze salons. Ik houd er van dat
mijn gasten het gemakkelijk hebben. Daarom
heb ik dit jaar het systeem uitgebreid tot nog
twee hotels: de Vergulde Turk in Leiden en
het Jaarbeursrestaurant in Utrecht. Het com
fort is dus nóg grooter".
De vooruitzichten schijnen héél goed.
Het gaat iets beter in de wereld. En het moet
al héél slecht zijn, wanneer het óók niet iets
beter gaat met het weer. Hemelvaartsdag heeft
deze beide factoren reeds in volle werking ge
toond. Het was hier zóó vol als het in geen
jaren meer is geweest. En de bestellingen van
kamers loopen ook hard. Harder nog dan ver
leden jaar en toen was er toch geen overmatige
reden tot klagen.
Noordwijk wacht dit jaar veel gasten. Gasten
van standing,
De N.V. Gebr. v. Schuppen's Ritmeester Si
garenfabrieken te Veenendaal heeft de groote
fabrieks-complexen der Textiel Mij. van de fa.
Roessing'h aangekocht.
In 1936 werd de 1000ste arbeider aangenomen
en al spoedig daarna bleek de capaciteit der
fabriek onvoldoende.
De firma is er thans in geslaagd, het ruimte
vraagstuk in haar bedrijf optelossen. De aan
gekochte fabrieken, die een bebouwde opper
vlakte van 12.000 M2. hebben, geven gelegen
heid, een tweede 1000-tal arbeiders aan het
werk te zetten.
In snel tempo is een aantal nieuwe vaklieden
voor het bedrijf opgeleid. Daarvoor is thans in
de fabriek een cursus geopend, waar vele
Veenendaalsche werkloozen tot vakkundige si
garenmakers worden opgeleid.
Gistermiddag om vier uur is H. Ms. Gelder
land te Den Helder teruggekeerd. Zooals reeds
gemeld, zal het Prinselijk echtpaar, dat aan
boord van de Gelderland de heenreis naar En
geland maakte, per gewone Harwichboot naar
ons land terugkeeren.
w<*de
°°rGeel
Gewijzigd. Dit wil zeggen, dat Italië van
is, dat allereerst moet wordea gestreefd
herstel van het veiligheidsstelsel in West-
Suiker, vleesch, boter en brood behoorentot
de eerste levensbehoeften. Waarom worden
deze waren kunstmatig duur gehouden?
Waarom moet het volk in dezen tijd van ver
arming veel meer betalen voor zijn voedsel dan
noodig zou zijn, als de regeering de prijzen niet
kunstmatig opdreef? Is het niet de taak der
regeering te zorgen, in het belang der volksge
zondheid, dat het volk zijn voedsel zoo goed
koop mogelijk koopen kan?
Javasuiker kost te Amsterdam, laten we ruim
schatten, 614 cent per K.G. Hierbij komt 2%
cent aan invoerrecht.
De tusschenhandel moet eraan verdie
nen, laten we zeggen 5 cent. Zoodat een kilo
suiker kost 14 cent, maar in den winkel betaalt
men 4,6 cent; men betaalt n.l. 32 cent accijns.
Rusland, Italië en Duitschland betalen meer
accijns, alle andere landen ter wereld minder.
Nederland verbruikt dan ook in verhouding niet
veel suiker. In Denemarken, waar de prijs het
derde deel bedraagt, is het verbruik ongeveer 56
verbruik 48 K.G. per hoofd bedraagt. Zou het
niet eenigszins voor de hand liggen, dat de
accijns op de suiker hier te lande wordt ver
laagd, waardoor waarschijnlijk het verbruik zou
stijgen en waardoor zeker dit belangrijke voed
sel op iets rechtvaardiger wijze zou worden be
last?
K.G. per hoofd, in Nederland 25 K.G. Nederland
betaalt 2ü. maal zooveel als Engeland, waar het ^dagelijks om afschaffing yan deze teeltbeperking,
e mensch is van nature 'n planteneter en
'n vleescheter, maar de Nederlandsche re
geering maakt hem tot planteneter,
dwingt hem vegetariër te zijn. Rundvleesch is
tenminste voor 't meerendeel der bevolking een
luxe artikel geworden. In 'n land, dat over heel
de wereld beroemd is om zijn rundvee, is rund
vleesch een luxe artikel. Als men bij den slager
een pond vleesch koopt, betaalt men de waarde
van het vleesch plus de keurloonen, zijnde ge
middeld 4 pCt., plus de omzetbelasting van 4
pCt., plus den accijns van 10 pCt., plus de crisis
heffing van 10 pCt. Op rundvleesch betaalt men
alles bij elkaar een belasting van 28 pCt.
Vleesch is een teer artikel; dat de staat zorgt
voor hygiënische behandeling is goed, maar
waarom moet op deze hygiëne in een jaar tijd
vijf millioen worden verdiend? Dit toch is de ge
schatte winst op de openbare slachthuizen in
Nederland. En waarom wordt een crisisheffing
van 10 pCt. toegepast, die niet meer noodig is?
Oorspronkelijk bedroeg deze heffing 20 pCt. en
zij werd gebruikt om de afslachting te finan
cieren. Toen de afslachting ophield, was zij nog
niet ganschelijk betaald. Daarom werd de crisis
heffing niet opgeheven, maar gehalveerd. Maai
nu zij wel ganschelijk betaald is, blijft de hef
fing van 10 pCt. bestaan, en de baten ervan
komen terecht in het Landbouw-crisisfonds,
welks schatkist even hecht van bodem is als een
danaïdenvat, of om het meer populair te zeg
gen, zoo dicht als een zeef. Men kan hiertegen
opwerpen, dat het Landbouwcrisisfonds deze in
komsten noodig heeft om de teeltbeperking te
bekostigen. Maar heel Nederland, deskundigen
en niet-deskundigen, boeren en burgers, bidt
die noodeloos veel geld opslorpt en eigenlijk geen
nut meer heeft.
Als we geen vleesch meer kunnen eten, eten
we brood. Goed, zegt de regeering, mits ge er
voor betaalt. Zij heeft, toen de wereldtarweprijs
niet loonend was, een invoerrecht op graan ge
heven om de boeren in het binnenland te steu
nen. De wereldprijs van de granen is gestegen,
zoodat de boeren hun tarwe op de vrije markt
konden verkoopen, maar het invoerrecht bleef
bestaan. Het geld gaat naar het Landbouwcrisis
fonds, maar wordt niet meer gebruikt voor den
steun aan de binnenlandsche graanverbouwers.
Het resultaat is we schreven er onlangs nog
over dat het brood duurder moest worden,
dat we teveel betalen voor ons brood, omdat de
regeering er belasting op heft.
Na het brood de boter, of liever de mar
garine. Het zou het beste zijn, als de na
tuurboter voor allen bereikbaar zou zijn.
Maar dit is tegenwoordig een onbereikbaar
ideaal. We hebben er rekening mee te houden,
dat thans de boter voor het meerendeel van het
volk onbetaalbaar is en dat zelfs de betere soort
margarine voor velen nog te duur is.
De crisisheffing op boter is verlaagd. Dit
houdt verband met den crisissteun op melk,
welke is verlaagd, gedeeltelijk om de stijging van
den wereldmarktprijs van de boter, gedeeltelijk
wegens de goedkoopere productie van melk in
het zomerseizoen als het vee in de wei staat. De
heffing op de boter is verlaagd met 10 cent en
gebracht van 80 cent op 70 cent per K.G. Een
K.G. boter kost thans f 1.64, d.w.z. het kost 94
cent, het meerdere is crisisheffing. Tegenover
den prijs voor de verlaging beteekent dft een
daling van 6 cent, want de wereldmarktprijs, de
zgn. Leeuwarder noteering is 4 cent hooger ge
worden. Tegelijkertijd is de heffing op-mar
garine met 4 cent verhoogd, hetgeen beteekent,
dat het prijsverschil van de natuurboter en de
margarine met 10 cent is verminderd. Hiervan
wordt in kringen van veehouders en zuivelpro-
ducenten een verhooging van het boterverbruik
verwacht, een verwachting, welke natuurlijk to
taal ongegrond is, want als men een pakje mar
garine kan koopen voor 30 cent en een pakje
boter voor 41 cent, koopen in dezen tijd de mees
ten de margarine en slechts weinigen de boter,
uitgezonderd natuurlijk de margarinefabrikan-
ten, wier verdiensten zoo groot zijn, dat zij boter
betalen kunnen. Eerst als men voor denzelfden
prijs zoowel boter als margarine kan koopen,
zal het boterverbruik toenemen. Tenzij de regee
ring dit prijsverschil wegwerkt door den prijs
van de margarine te verhoogen, zooals zij nu
reeds tweemaal heeft gedaan.
Men kent de redenen voor de heffing op de
boter. Op de Engelsche markt moet de boter
worden verkocht tegen prijzen, welke het noo
dig maken aan de binnenlandsche zuivelprodu-
centen een toeslag te geven. Deze toeslag wordt
betaald met de heffingen op binnenlandsch ver
bruik. Men krijgt nu den volgenden vicieuzen
cirkel:
Hoe meer boter geproduceerd wordt, des te
meer moet er worden uitgevoerd, daar het ver
bruik in het binnenland niet toeneemt. Hoe
meer er uitgevoerd wordt, hoe meer steun er
betaald moet worden; hoe meer steun, des te
meer heffingen op binnenlandsch verbruik, dat
hierdoor daalt en meer boter overlaat voor den
uitvoer, wat weer meer steun vraagt. Om het
binnenlandsch verbruik te stimuleeren wordt dan
de margarineprijs verhoogd, waardoor het prijs
verschil tusschen boter en margarine geringer
wordt. Practisch komt dit hierop neer, dat de
gewone man, de minst draagkrachtige, de man,
die aangewezen is op het goedkoopste voedsel,
den steun op boter betalen moet, terwijl het al
zoover met hem is, dat hij ook bijna geen mar
garine meer koopen kan.
Als de regeering de monopolieheffingen op de
granen afschaft, wordt het veevoeder goedkooper
en dus ook de melk en de boter. Als de regeering
de heffingen op de boter rigoureus verlaagt,
zoodat de boter binnen ieders bereik komt, zal
het verbruik toenemen, waardoor minder uitge
voerd behoeft te worden en dus minder toeslag
behoeft te worden betaald.
Het lijkt ons in dezen tijd meer de taak der
regeering te zorgen, dat haar maatregelen niet
leiden tot verhooging der levensmiddelenprijzen,
dan maatregelen te nemen, welke tot gevolg
hebben, dat de prijzen verhoogd moeten worden
of overdreven en onrechtvaardig hoog blijven.
Het lijkt ons de taak van de regeering meer
rechtvaardigheid te betrachten in haar belas
ting en niet noodeloos lasten op te leggen aan
het volk, dat toch al hard genoeg moet werken
en zwoegen voor zijn dagelijksch bestaan, voor
zün suiker, zün vleesch, zijn brood, en zijn boter.
De Katholieken, die gelooven moch
ten, dat de zgn. „bekeering" der
sociaal-democraten niet slechts
een opportunistisch, maar ook een prin
cipieel karakter moet worden toegekend,
en de niet-Katholieken, die uit politieke
bijbedoelingen insinueeren, dat er een
politieke verzoening tusschen de Katho
lieken en de socialisten achter de ver
kiezingsdeur te wachten zou staan, die
nen kennis te nemen van de critiek,
welke Tees Gulden in het veertien-
daagsch tijdschrift van de S. D. A. P.
in Nederland „De Sociaal-Democraat"
geleverd heeft op de jongste Encyclie
ken van den Paus. Deze critiek toch,
welke den Paus beschuldigt „eenige be
denkelijke" argumenten te hebben ge
bruikt, toont duidelijk aan, welk een
principieele afgrond er blijft gapen tus
schen de zgn. „verburgerlijkte en be
keerde" socialisten en de Katholieken.
Men zou zoo denken, dat de „bekeer
de" socialisten zich niets behoefden aan
te trekken van een Pauselijke Ency
cliek, welke het atheïstisch commu
nisme ten scherpste en ten stelligste
veroordeelt. Maar wien de schoen past,
trekke hem aan. En de heer T. Gulden
heeft hem aangetrokken, daarmee de-
monstreerend, dat het socialisme, on
danks alles, niet zóó ver van het atheïs
tisch communisme verwijderd is, dat
door een aanval op het laatste het eer
ste niet medegeraakt zou worden. Wij
zijn den heer Tees Gulden daarvoor
dankbaar, want deze demonstratie doet
heel wat misleidende en gevaarlijke ca
mouflage teniet.
„De Paus" aldus schrijft hij in De
Sociaal-Democraat, „verwijt het Marxis
me, dat in deze leer geen plaats is voor
het Godsbegrip. Het Marxisme is echter
wetenschap en heeft als zoodanig niets
te maken met het Godsbegrip, evenmin
als de natuurwetenschappen. Indien de
Paus het Marxisme verwijt het Gods
begrip buiten te sluiten, dan treft dit
verwijt elke wetenschap."
Deze opmerking houdt voor ons een
volledig overtuigende veroordeeling van
het Marxisme in, dat de schrijver waant
te verdedigen. Immers alle wetenschap
pen, dus ook de natuurwetenschappen,
dfenen, willen zij aan hun doel beant
woorden, uit te gaan van een zuiver
Godsbegrip of althans dit niet bij voor
baat te ontkennen. God is het eeuwig
en onveranderlijk einddoel, niet alleen
van den mensch, de maatschappij, het
leven, maar van heel de schepping en
haar verschijnselen. Alle wetenschap,
die dit ontkent, mist de noodzakelijke
basis, voert op dwaalwegen, en dient
niet alleen door den Paus, maar 00k
door alle geloovige Katholieken ver
oordeeld te worden. De ontwikkeling
der uitsluitend nationalistisch of mate
rialistisch beoefende wetenschappen
heeft de meest betreurenswaardige
gevolgen gehad voor geloof, godsdienst
en menschheid. Waar de mensch tot
taak heeft God in dit leven te dienen
en de maatschappij gebouwd moet wor
den overeenkomstig Zijn wil en wetten,
is elke maatschappij-leer, die dit ont
kent, bestrijdt of buiten beschouwing
wenscht te laten, voor ons ten eenen-
male in beginsel onaanvaardbaar. Het
Marxisme, dat trouwens meer een we
reldbeschouwing dan een wetenschap
genoemd moet worden, is zulk een on
aanvaardbare maatschappij-leer.
De ijver van den heer Gulden om
het communisme tegen de
aantijgingen van den Paus te ver
dedigen drijft hem er toe te schrijven,
dat de Encycliek „een sterk gekleurd
beeld" geeft van de opvattingen van den
mensch en het gezin in de communis
tische samenleving. „In de communisti
sche maatschappij", aldus betoogt hij,
„zouden de rechtsorde en de zedenwet
slechts een voortbrengsel zijn van het
tijdelijk economisch stelsel, dus van
aardschen oorsprong „veranderlijk en
vergankelijk." Historisch materialistisch
bekeken stemt hij wel met het veran
derlijke, maar niet met het verganke
lijke in. „Het ideaal van communisten
en ook van socialisten is nooit geweest
een maatschappij zonder zedenwet,
maar een met een andere zedenwet dan
de tegenwoordige", aldus verklaart hij.
Dat philosophisch-wetenschappelijk be
zien uit het veranderlijke het ver
gankelijke natuurnoodzakelijk voort
vloeit, ontgaat dezen verdediger van het
Marxisme als wetenschap ten eenenma-
le. De rechtsorde en de zedenwet moe
ten beheerscht worden door en gefun
deerd zijn in de onveranderlijke en onver
gankelijke Tien Geboden Gods. Wat de
heer Gulden het ideaal van communis
ten en ook van socialisten noemt is dus
voor ons Katholieken volkomen verwer
pelijk. De heer Gulden concludeert, dat
vrijwel alle critiek, die in de Encycliek
wordt gegeven, evenzeer van toepassing
is op communisten als op sociaal-de
mocraten. Nu, hij kan het weten. Zijn
in deze onverdacht getuigenis moge den
Katholieken, wien het veranderlijke en
vergankelijke socialisme thans méér ac
ceptabel schijnt dan tot voor kort, de
rose schellen van de oogen doen vallen.
Naar wij vernemen heeft de rijksrecherche in
opdracht van den minister van Justitie en den
procureur-generaal bij het Gerechtshof te Arn
hem, een onderzoek ingesteld naar het geval
D. N., te Wehl, tegen wien proces-verbaal is
opgemaakt wegens verwaarlooznig en opsluiting
van een achterlijk kind. Op grond van dit on
derzoek is N. thans buiten vervolging gesteld.
