Tsjecho-Slowakije verlangt samenwerking *4 Naar een oplossing van het vrij willigersvraagstuk Terug naar het goud? Het nieuws van heden DE BAROMETER Verzoenende woorden van Krofta Hevige brand in Stiermarken Britsche ambassadeurs polsen de regeeringen 8&$sm8&-nk VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS ZATERDAG 22 MEI 1937 - OCHTENDBLAD BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per Week 25 cent; per kwartaal f3.25; per Post, per kwartaal f3.58 bijvooruitbetaling DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 DRIE EN ZESTIGSTE JAARCANC No. 20571 Geen politiek van blokken, maar samengaan van allen, die van goeden wil zijn Niemand kan worden buitengesloten Sovjet-Rusland Oostenrijk en Hongarije De betrekkingen met Polen Zeven personen onder brandend dak bedolven De politieke toestand in Japan De „Sjowakai" besluit tot ontbinding Het Weer Besprekingen te Londen tusschen Norman en de gouverneurs der Dominion-banken Na de ramp van de „Hindenburg" Stoffelijk overschot der slacht offers te Cuxhaven De V.S. fel anti-Duitsch gezind Prof. Schoenemann waarschuwt zijn landgenooten De berichten omtrent de reis van Juan March naar Mussolini worden met scepticisme ontvangen Duitsche vliegers ter dood veroordeeld Juan March naar Rome Koningin Elisabeth doctor h.c. Uw klok verzet? Kieswet-hervorming in Japan? Voorbereidingen door de regeering getroffen Herdenking van den profeet te Jeruzalem NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., ingez. mededeeiingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek. PRAAG, 21 Mei. (HavasJ De Tsjecho- Slowaaksche minister van Buitenlandsche Zaken, Krofta, heeft vandaag in de com missies van Buitenlandsche Zaken van Ka mer en Senaat een uiteenzetting gegeven, Waarin hij verklaarde, dat de regeering van Praag tegen een politiek van blokken en v o o r een samenwerking van alle staten ls, die van goeden wil zijn. Krofta verklaarde het eens te zijn met de ''rekking van de op 12 April te Liverpool door «üen gehouden redevoering, waarin deze met Nadruk vroeg Spanje en de Spanjaarden vrij te laten in de keuze van hun regeering. Door geen Abessijnsche delegatie toe te laten ter buitengewone zitting van den Volkenbond '°u de terugkeer van Italië naar Genève zijn Vergemakkelijkt. Ten aanzien van de spil RomeBerlijn Wees Krofta er op, dat deze samenwerking hier en daar de idee van een offensieve al lure heeft doen postvatten, waaruit terecht °f ten onrechte de vorming van een nieuw blok rond deze staten wordt afgeleid. Duur- teme blokken komen niet door tijdelijke en Wisselende sympathieën of op grond van Voorbijgaande belangen tot stand, doch in tegendeel op grond van duurzame belangen behoeften. De wijziging in de internationale positie van ®elgië neemt een grooten hinderpaal weg voor u® tot stand brenging van een nieuw Locarno, •heuwe veiligheidswaarborgen moeten zich na- teurlijk onder een of anderen vorm niet alleen uitstrekken tot de staten, die vroeger deelnamen het verdrag van Locarno, doch ook tot de teeer in het Oosten (Polen) en midden-Europa Plegen landen. Ten aanzien van de verhouding tot Sovjet- *lUsland verklaarde Krofta: wij maken een 'jtewgezet onderscheid tusschen den Russischen ..teat en het communisme, het regeeringsstel- eL Wij constateeren thans, dat zelfs zeer hard- ekkige tegenstanders van het communisme ,ch niet onthouden van betrekkingen met Rus- ."ted, en Rusland niet meer uitsluiten uit het tekomstig Europeesch bestel. Daar thans op e markt zekere grondstoffen in niet voldoen de mate te verkrijgen zijn, wordt de wereld erinnerd aan de Russische rijkdommen. De 'bnenlandsche evolutie in Sovjet-Rusland kan, „ar wij hopen, de nieuwe toenadering met fclü'i te lJ°pa slechts vergemakkelijken. Daarom ge- spr. niet, dat het nu noodig is opnieuw spreken over vrees voor het bolsjewisme, zich nu eens hier dan daar openbaart. De overeenkomst tusschen Italië en Joego- t'8yië biedt de mogelijkheden voor een verbe- g teg der betrekkingen van Italië met de bei- jj6 andere landen der Kleine Entente aan, wel- Verbetering tot nu toe juist de spanning ^Jjtechen Italië en Joego-Slavië in den weg jJ°Ud. Daarom kunnen Tsjecho-Slowakije en 0emenië zich slechts hartelijk verblijden over v,® opklaring als gevolg van de overeenkomst U 25 Maart. betrekkingen tot Oostenrijk zijn sedert Uigen tijd zeer vriendschappelijk. Zij berus- fcivi °p wederzijdseh vertrouwen en weder- Jdsch begrip. Het persoonlijk contact heeft ter zeer toe bijgedragen. ^■Hongarije krijgt ook steeds beter begrip van 6, onderlinge economische afhankelijkheid der 8ten van Midden-Europa en de mogelijkheid. jj81 niet te zeggen noodzakelijkheid van een tevere samenwerking. Ket zou allerminst den betrekkingen metHon- ten goede komen, indien dit land zou het n eenzÜdig de militaire bepalingen van <v vredesverdrag van Trianon op te zeggen, Ij81 aldus tot rechtsgelijkheid te komen. Men Vo? slechts hopen, dat Hongarije er thans de *>ei>rkeur aan zal geven dit probleem met de mighebbende staten op te lossen, langs den van overeenkomsten, waartoe de staten der W'ïte Entente zich meer dan eens oprecht ®'d hebben verklaard. De verschillende verklaringen van de lei- öers van het tegenwoordige Duitschland Veroorloven ons aldus Krofta te be- testigen, dat de Duitsche politiek in be- 8ir>sel niet anti-Tsjecho-Slowaaksch is. ^hzerzijds, aldus Krofta, verwerpen wij ook ®8tegorisch alle beschuldigingen van hen, le °ns een fel anti-Duitsche politiek toe- ^hrijven. kan zeggen, dat de Tsjecho-Slowaak- re 8 Partijen, die deel uitmaken van de eringscoalitie, zonder uitzondeling oprecht tw vriendschappelijke verstandhouding met techland wenschen, en dat zij er een van VfgJ^damenteele voorwaarden in zien voorden j.® in Midden-Europa, lew te moeilijk aldus ging Krofta voort te hechten aan de stemmen, volgens Daliaansche kringen in de Italiaansch- lej ,~stevische betrekkingen veeleer een mid- TsjeZ!®n °m de Kleine Entente te breken of b^Jmp-Slowakije te isoleeren, dan wel als een 'usschen Italië en de Kleine Entente. <V;fl zullen nimmer zijn medewerking tijdens Wereldoorlog vergeten, evenmin als zijn lijkheid. Wij erkennen de belangen van Italië in Midden-Europa. Sprekende over de PoolschTsjecho-Slo- waaksche betrekkingen zeide Krofta: Wij laten niet na te hopen, dat men tenslotte in Polen toch de voorkeur zal geven aan de groote duur zame belangen, welke wij gemeenschappelijk hebben, boven de voorbijgaande verschillen, welke kunstmatig worden teweeggebracht en onderhouden. Spr. achtte het overbodig te wijzen op de goede verstandhouding' met Frankrijk. De be langstelling van Engeland voor de kwesties van Midden-Europa is sinds Maart nog toegenomen. Ten aanzien van het Vaticaan noemde spreker het ongelukkig, dat een onverwachte hinder paal is in den weg gekomen door de spanning tusschen het Vaticaan en het Rijk. Tenslotte herinnerde Krofta aan de ver klaring van President Benesj, dat Tsjecho- Slowakije getrouw blijft aan zijn vriend schappen, aan de Volkenbondspolitiek en de verplichtingen tegenover de Kleine En tente. Dit alles zal ons geenszins verhinderen ons met onze buren Duitschland, Polen, Hongarije en andere staten te verstaan. Wij zijn bereid met allen, die dat wenschen, samen te werken. Wij sluiten niemand buiten. Niemand kan worden buitengeslo ten, zelfs wij niet. Victor Emmanuel, koning van Italië op bezoek aan Budapest in gezelschap van Graaf Ciano, maakt een rondrit door Hongarije's hoofdstad te onzen grooten strijd om de onafhanke- WEENEN, 21 Mei (D. N. B.) Op een boerderij te Batersdorf (Stiermarken) heeft in den afgeloopen nacht een brand gewoed, waarbij zeven personen om het leven zijn gekomen. De acht bewoners van het uit hout opgetrok ken en met stroo gedekte boerenhuis werden tijdens hun slaap opgeschrikt. Toen zij wilden vluchten, stortte het dak reeds in, waardoor zeven personen bedolven werden. Men heeft later slechts hun lijken kunnen bergen. De pachter zelf zag nog juist kans te ont snappen. Hij heeft evenwel zulke ernstige brandwonden opgeloopen, dat voor zijn leven wordt gevreesd, TOKIO, 21 Mei (Domei) De eenige Ja- pansche regeeringspartij, de „Sjowakai", welke bij de jongste verkiezingen negentien zetels in het parlement behaalde, is ontbonden, na een vergadering van de parlementsfractie van deze partij hedenmiddag. Eenstemmig besloot de ver gadering op voorstel van den leider, Keisuke Mochitsuki, de partij te ontbinden. In politieke kringen is men van meening, dat de nieuwe partij, waarop minister-president Hayasji zoo dikwijls heeft gezinspeeld, sterk zal worden bevorderd door de ontbinding van de „Sjowakai". De minister van Landbouw Tatsunosuke Yamazaki, heeft verklaard, dat de „Sjowakai" voornemens is de leiding te geven in de politieke hervorming van het land. De minister verklaarde te hopen, dat de be slissing van de „Sjowakai" een aansporing zal zijn voor de overige politieke partijen om tot inkeer te komen. Ten slotte zeide minister Yamazaki, dat de nieuwe partij gevormd zal worden, wanneer ook de leden van de overige politieke partijen ernstig tot inkeer zullen zijn gekomen. Zoolang dit niet het geval is, zullen de leden van de „Sjowakai", die zitting hebben in het parlement, optreden als onafhankelijker. Verwachting: Meest matige Westelijke tot Zuidelijken wind, gedeeltelijk be- jj| wolkt, aanvankelijk weinig of geen re- gen, koeler. Verdere vooruitzichten: Toenemende kans op regen. LONDEN, 21 Mei (A.N.P.) Volgens de „Daily Herald" worden op het oogenblik in de Bank of England geheime besprekingen gevoerd tusschen Montagu Norman en de gouverneurs van de centrale reserve banken der Dominions. Het voornaamste onderwerp van bespre king is de mogelijkheid van een spoedig herstel van een internationalen gouden standaard. De technische vraagstukken, welke verband houden met een terugkeer naar het goud, worden onderzocht. Het voornaamste doeleinde is waarschijnlijk den politieken druk te versterken, welke thans door de regeeringen van Zuid-Afrika, Austra lië en Canada op de rijkscohferentie wordt uitgeoefend voor het verkrijgen van eenige garantie inzake de toekomstige positie van het goud, waarbij genoemde landen als goudprodu centen speciaal betrokken zijn. De Bank of England, aldus besluit de „Daily Herald" zijn bericht, is, evenals de Bank van Internationale Betalingen, voorstandster van een terugkeer naar het goud, maar de Britsche schatkist zou zich op het oogenblik hiertegen verzetten. CUXHAVEN, 21 Mei (D. N. B.) Het stoom schip „Hamburg" is hier aangekomen met het stoffelijk overschot van passagiers en leden der bemanning van het luchtschip „Hindenburg". De lijkkisten werden met eenige plechtigheid overgebracht naar een der loodsen van de „Hapag"', waar des middags een rouwdienst werd gehouden. Het stoffelijk overschot van kapitein Leh- mann, dat met de „Europa" te Plymouth is aangekomen, is daar aan boord gebracht van een Duitsch vliegtuig, waarmede het naar Cux haven zal worden overgebracht. Op de „Europa" bevinden zich zeventien overlevenden van de ramp. BERLIJN, 21 Mei. (Havas.) In een hier ge houden rede verklaarde de zoo juist uit de Ver- eenigde Staten teruggekeerde professor Schoe nemann, dat het ontstellend is te zien, hoe groot in Amerika de vijandigheid is tegenover alles wat Duitsch is. Na vastgesteld te hebben, dat een deel der Duitsche pers de Amerikaansche cultuur met geringschatting behandelt, zeide hij: „Wij mo gen nooit de Amerikaansche beschaving in haar geheel minachten. Eens hebben wij reeds het belang van Amerika's intrede in den oorlog onderschat, en tenslotte was het een gevolg van deze inmenging, dat Duitschland den oor log verloren heeft." De professor besloot met te verklaren, dat de geestesgesteldheid in Amerika zoodanig is, dat, terwijl destijds jaren noodig waren voor dat het zoover was, dat Amerika aan den oor log tegen Duitschland deelnam, thans slechts eenige uren, wellicht eenige minuten voldoende zouden zijn. Uit San Francisco wordt gemeld, dat de bur gemeester van New York, La Guardia, die zich cp het oogenblik te San Francisco bevindt, heeft gezegd, dat geen fatsoenlijk mensch com mentaar zou kunnen leveren op de artikelen in de Duitsche pers over de z.g. zedeloosheid in de scholen te New York. Die artikelen, aldus La Guardia, zijn niet de moeite waard om er cp te antwoorden. opy Onmiddellijk na het ongeluk met de Hin denburg werd in Amerika een commissie ingesteld, die de oorzaak van de ramp moest onderzoeken. Men ziet hier de com missie bezig het ongeval te reconstrueer en. In het midden vóór het bord de Amerikaansche kapitein Rosendahl LONDEN, 21 Mei. (Reuter). De technici en de deskundigen van de commissie voor de niet-inmenging zijn vandaag bijeenge komen om het vraagstuk van de terugtrek king der vrijwilligers uit Spanje te bespre ken. De Britsche ambassadeurs in eenige hoofdsteden zijn uitgenoodigd hun mee ning kenbaar te maken omtrent de moge lijkheid van een tijdelijke onderbreking der vijandelijkheden, gedurende welken tijd men de vrijwilligers zou kunnen terugtrek ken. De deskundigen, die de commissie eventueel verslag zullen uitbrengen, beperken zich op het oogenblik tot de mogelijkheden van op lossing van dit zeer moeilijke vraagstuk. In Britsche diplomatieke kringen verklaar de men vanmorgen, dat den Britschen verte genwoordigers in de voornaamste landen, die de overeenkomst van niet-inmenging hebben geteekend, verzocht is deze regeeringen te pol sen over de mogelijkheid van stappen bij de Minister Delbos werd bij zijn aankomst te Brussel o.m. verwelkomd door den Franschen ambassadeur Een sneltrein, die den afstand ParijsBrussel in 2 uur en 45 minuten aflegt, heeft zijn proefrit succesvol volbracht regeeringen te Valencia en te Salamanca. Deze stappen hebben het tot stand brengen van een „wapenstilstand", die het terugtrekken der vrij willigers zou moeten vergemakkelijken, ten doel. De Britsche ambassadeur te Berlijn, Sir Ne ville Henderson, heeft vandaag een bezoek ge bracht aan den Duitschen minister van Bui tenlandsche Zaken, Von Neurath. In diploma tieke kringen gelooft men, dat hij onder meer den Duitschen minister op de hoogte heeft ge steld van de Britsche voorstellen ten aanzien van een wapenstilstand in en een terugtrekken der vrijwilligers uit Spanje. Voor het oogenblik weigert men in ver antwoordelijke kringen te Rome eenigerlei verklaring af te leggen met betrekking tot het verzoek, dat de Britsche regeering tot de betrokken regeeringen heeft gericht, aangaande de wenschelijkheid van een wa penstilstand, voorafgaande aan een even- tueele terugroeping der buitenlandsche vrij willigers in Spanje. De Britsche ambassadeur te Rome is trou wens op het oogenblik niet te Rome aanwezig, terwijl minister Ciano te Boedapest vertoeft. In bepaalde andere politieke kringen is men evenwel van oordeel, dat een besluit inzake een wapenstilstand slechts kan uitgaan van de beide partijen in Spanje, die alleen in staat zijn om te beoordeeien of een opschorting der vijandelijkheden met hun belangen in over eenstemming is te brengen. Te Gibraltar meent men, dat een beslissing van Mussolini tot het terugtrekken der Ita- liaansche troepen zou moeten worden toege schreven aan het feit, dat de toestand in Spanje na tien maanden strijd niet veranderd is, en dat zich onder de tienduizenden gesneuvelden talrijke Italianen bevinden. Onder meer zijn de hertog en de hertogin van Tava, de hertog en de hertogin van Hijar en verscheidene reehtsche officieren te Gibraltar aangekomen. De hertog en de hertogin van Montellano zijn gisteravond met den hertog van Alva aangekomen en met Juan March naar Rome vertrokken. Men heeft Juan March vóór hij zich te Gi braltar inscheepte duidelijk hooren zeggen: „Ik hoop met goede berichten terug te komen." De berichten uit Gibraltar, volgens welke de hertog van Alva en Juan March Mussolini van een terugroepen der Italiaansche soldaten zou den moeten afbrengen, zijn in gezaghebbende kringen te Londen met veel scepticisme ver nomen. In de eerste plaats merkt men op, dat geen enkel te Londen ontvangen bericht vermeldt, dat Mussolini een dergelijk besluit heeft ge nomen. Bovendien schijnt het verband, dat gelegd is tusschen het vertrek van Alva en March en het vraagstuk der vrijwilligers zacht uitge drukt willekeurig. Het is niet mogelijk, te Rome eenige inlich tingen te bekomen over het doel van het be zoek van Juan March en andere Spaansche aristocraten. Dat Mussolini de terugtrekking der Italianen in Spanje zou voorbereiden, wordt cok niet bevestigd. Niettemin ontkent niemand, dat de oorlog bij de bloedverwanten der vrij willigers zeer onpopulair is geworden. Volgens een door Reuter ontvangen offi- cieele verklaring der nationalisten wordt te Salamanca medegedeeld, dat er geen woord waarheid is in het bericht, volgens hetwelk Ju an March of een ander naar Rome zou zijn gegaan, om een beroep op Mussolini te doen en Mussolini van plan zou zijn, zijn poli tiek ten aanzien van Spanje in eenig opzicht te wijzigen. De beide Duitsche vliegers, Kinzle en Schultze, die beschuldigd worden van het steunen van den opstand, zijn door de Volksrechtbank te Bilbao ter dood veroor deeld. LONDEN, 21 Mei (A. N. P.) De vice- kanselier van de universiteit van Londen, H. L. Eason, heeft, volgens de „Daily Telegraph" medegedeeld, dat Koningin Elisabeth er in heeft toegestemd het doctoraat honoris causa der universiteit van Londen te aanvaarden. De eere-promotie zal in het najaar geschie den. De Tsjecho-Slowaaksche minister van Bui tenlandsche Zaken hield een uiterst verzoe nende rede over de buitenlandsche politiek. Delbos heeft te Brussel het nieuwe West-Pact en de opdracht aan Van Zeeland besproken. Een Fransche en een Belgische nota aan Lon den aangaande een nieuw Locarno-pact worden verwacht. Te Londen zouden besprekingen worden gevoerd over een terugkeer naar het goud. Een mogelijke wapenstilstand in Spanje tee bevordering van het terugtrekken van vrij willigers, staat in het centrum der belang stelling. Zeven personen kwamen bij een hevigen brand in Stiermarken om. Prof. Schoenemann waarschuwde te Berlijn zijn landgenooten voor de anti-Duitsche gezind heid, die in de Ver. Staten heerscht. De Japansche regeering bereidt een hervorming van de kieswet voor. De Japansche Sjowatai-partij besloot tot ont binding. Openbare behandeling van de kwestie van het Maaswater voor het Permanente Hof van Int. Justitie gesloten. De Eerste Kamer heeft aangenomen de wets ontwerpen tot nietigverklaring van goudclan- snlcs en het al- of niet-verbindend verklaren van ondernemersovereenkomsten. New-Yorksche Beurs: Slot onregelmatig. Hebt u uw klok verzet? Tijdig? Of zijt ge vanmorgen te laat opgestaan en te laat aan den arbeid gegaan? Zijt ge met uio tijd meegegaan? Met den nieuwen tijd die vroeger opstaan eischt? Anders zijt ge heden achter op gekomen! Dat is de les van dezen zomertijd: ge moet met uw tijd mee gaan. Anders raakt ge achterop. Een uur haalt ge zoo gauw niet meer in, maar het is nog te doen. Erger is het wanneer ge dagen, jaren achterop komt. Men moet niet alleen tijdig de bakens verzetten maar ook zorgen dat uw klok op tijd is, en dat ge man van uw klok zijt! Hebt ge uw klok verzet? Zijt ge op tijd gekomen? Ja? Zorg dan dat ge immer met uw tijd meegaat en niet te laat komt. Het leven is een strijd om het bestaan en in dien strijd raakt degeen ten onder die niet goed voor z'n klok zorgt. Ga met uw tijd mee! TOKIO, 21 Mei. (Havas.) De Japansche pers meldt, dat de regeering werkt aan een wets ontwerp tot hervorming van de kieswet, waar mede zij wil bereiken: vermindering van het aantal afgevaardigden, vergrooting der kies districten met invoering der evenredige verte genwoordiging, verlaging van den minimalen leeftijd voor het actieve kiesrecht, verlenging van den duur der kiescampagne met verster king van het toezicht der autoriteiten. In kringen van het ministerie meent men, dat deze wijzigingen de misbruiken zullen doen ver minderen en den persoonlijken invloed der can- didaten zullen verkleinen, en tevens de politieke ideologieën zullen bevorderen, zoodat de kiezers meer begrip zullen hebben voor de nationale crisis, die Japan op het oogenblik doormaakt. JERUZALEM, 21 Mei. (Reuter). Zaterdag as. herdenken de Arabieren de geboorte van den profeet en reeds zijn vele versieringen aange bracht. In de étalages van de Arabische win kels trekken vooral de groote foto's van koning Ghazi, Mussolini en Hitier, versierd met de Arabische nationale kleuren, de aandacht. i ((((nnmimii in li/JJ//JSSS irZ Stand op Zaterdag: 1 uur v.m.: 755 Vorige stand; 751.0

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1937 | | pagina 1