Rechtschen gaan in Biskaye
langzaam voorwaarts
Z.H. Exc. Mgr. J. P. Huikers
spoort aan tot eenheid
Het aftreden van
Baldwin
In Guadalajara winnen
de regeeringstroepen
VLAMINGEN BETOOGEN
TE BRUSSEL
Overstroomïng in
Polen
Het nieuws van heden
Vliegtuig stort
op fabriek
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
EXTRA-TIJDING
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM - TELEFOON 13866
MAANDAG 24 MEI 1937 - AVONDBLAD
DRIE EN ZESTICSTE JAARGANG No. 20574
Waarschijnlijk zal eerst Woensdag
de beslissing vallen over de
ter dood veroordeelde
Duitschers
Spaansche kinderen te
Southampton
Het bombardement van
Guernica
Italiaansche inmenging?
Het terugtrekken der
vrijwilligers
Vluchtelingen in behou
den haven
Men verwacht geen belangrijke
kab inetsreorgan isatie
Trein grijpt autobus
Een doode en twintig gewonden
in Kroatië
Het Weer
De amnestie-demonstratie gehou
den zonder incidenten in
afgezette straten
Toch een incident
Liberaal verzet
Aan mijne Diocesanen
Met den meesten nadruk roepen Wij U toe: Weest
toch eensgezind en bewaart met nauwlettende zorg
Uwe zoo machtige eenheid ook op staatkundig gebied.
Laat U door niemand en door niets verleiden, om van
die eenheid af te wijken.
Door verdeeldheid worden onze hoogste en heilig
ste goederen in het grootste gevaar gebracht.
Luistert naar de herhaalde en ernstige en duide
lijke vermaningen van Paus en Bisschoppen, en toont,
ook bij de verkiezingen, dat gij als Katholiek Uw plicht
begrijpt en volbrengt.
Wij bidden om Gods Zegen over den verkiezings
dag, en Wij rekenen met vertrouwen op ieder van U.
f J. P. HUIBERS,
Bisschop van Haarlem.
HAARLEM, 23 Mei 1937.
Zeker dertig slachtoffers te be
treuren; men vreest echter
voor nog meer dooden
John Rockefeller
overleden
De autobusstaking in
Londen
Is het einde in zicht?
Nazi's betoogen in het
stadion te Weenen
Gevecht met leuzen tijdens een
handbalmatch
Plotseling einde van den olie
magnaat en liefdadig
heids-organisator
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
Een doode en vijf gewonden bij
ongeluk te Tokio
De sociale plannen van
Roosevelt
Een boodschap aan het Congres
verwacht
Weer een Sovjet-ster
gevallen
Italiaansch Koningspaar
weer te Rome
f T
DINSDAG 1 JUNI A.S. trekking loten CRéDIT-
N'ATIONAL 1919 (Fr. Staatsgarantie). Hoofdprijs
1 MILLIOEN FKAN'CS, Verder zeer veel prijzen a
Vi MILLIOEN FRANCS, frcs. 100.000, frcs. 50.000, enz.
Storting voor een deelname, welke recht geeft op den
vollen prijs, die er op valt, slechts f 2.50, 2 stuks f 4.50,
5 stuks f 10.Trekkingslijst wordt gratis toegezon
den. Zendt nog heden postwissel of girostorting
No. 135173 aan de firma J. SANDERS, Comm. in
Effecten, HOOGSTRAAT 4, DEN HAAG, Tel. 116587.
WAAGT UW KANS VOOR DE 1 JUNI-TREKKING
NIEUWE KAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
SALAMANCA, 24 Mei. (Havas.) Het com
muniqué van het rechtsche hoofdkwartier
meldt o. m.:
Aan het front van Biskaye hebben onze
troepen de plaatsjes Dima en Illimbe geno
men, en zijn zij aangekomen in Aranzazu-
gonia in de nabijheid van Yurre en Urte-
mondo.
Bevestigd wordt, dat de Basken, ofschoon zij
taaien tegenstand boden, den berg en het dorp
Bernagoitia verloren hebben, die ten Zuiden
Van den weg AmcrebietaDurango liggen.
Uit Bilbao wordt gemeld, dat de bevolking
Zondag geen brood heeft ontvangen, doch dit
is niet voldoende om het moreel te verminderen.
Achter de bestaande verdedigingslinie wordt
eer, nieuwe opgeworpen, welke eveneens nog op
aanzienlijken afstand van de stad ligt. De lijn
van de rechtschen loopt van Ochandiano naar
het Noord-Westen voor Ceanuri, Dima, Amo-
i'ebieta en Mungia om naar de kust. Zij zijn
htungia nog niet binnengetrokken. Een pa
trouille heeft de vlag der rechtschen geheschen
C,P den toren van Amorebieta, doch deze is
door een regeeringspatrouille weer verwijderd.
Öe stad is door geen van beiden bezet.
De Britsche commissie, die belast is met het
instellen van een onderzoek naar het bombar
dement van Guernica, samengesteld uit den
hichtvaartdeskundige Bino en den mijninge
nieur Mackinnon, heeft Zondag den pastoor
®n den burgemeester der stad gehoord.
Tijdens een bombardement van Sestao, Por-
tugalete en de voorsteden van Bilbao door de
rechtsche vliegtuigen zijn 12 personen gedood
dn omstreeks 100 gewond.
Het is niet waarschijnlijk, dat voor Woens
dag een besluit zal vallen ten aanzien van
gratieverleening aan de ter dood veroordeel
de Duitsche aviateurs. De derde gevangen
Duitscher, Wandel, zou waarschijnlijk heden
voor het gerecht verschijnen.
De President van de Baskische regeering,
Aguirre, heeft van drie zijden het verzoek ont
vangen den beide Duitschen vliegers gratie te
Verleenen, n.l. van minister Delbos, van de Unie
Voor den Vrede, en van de Britsche Katholieken.
Aguirre antwoordde aan Delbos, dat de Bas-
hische regeering de terechtstelling zou opschor
ten, wanneer de democratische landen zullen
hiidragen tot een meer menschelijk maken van
öen burgeroorlog en het deelnemen van buiten
landers hieraan zullen beletten.
Aan de anderen zond Aguirre antwoorden van
gelijken aard.
Het ministerie van oorlog te Madrid heeft
Medegedeeld, dat aan het front van Guadalajara
he linkschen Zondag zeven dorpen hebben inge
komen.
Het ministerie bericht verder, dat een der Ita
liaansche oorlogsschepen, die aan de internatio
nale controle in de Spaansche wateren deel
nemen, ter hoogte van Mongat een Spaansch
koopvaardijschip heeft gepraaid. Vier regee-
vihgsvliegtuigen begaven zich naar het bedreigde
Schip, om hulp te bieden, waarop het Italiaan
se schip zijn weg vervolgde. Het koopvaardij
schip kon daarop zijn bestemming bereiken.
In het officieele communiqué van het
rechtsche hoofdkwartier te Salamanca wordt
Medegedeeld, dat volgens uit het linksche
kamp ontvangen inlichtingen de regeerings-
kruiser Jaime I, die door rechtsche vliegtui
gen werd gebombardeerd, getroffen is door
Wen bommen van groote explosieve kracht.
Groote vlammen sloegen uit het midden
van den kruiser, tengevolge waarvan 't schip
ernstig in het ongereede is geraakt.
E>e bemanning zou het schip hebben moeten-.'
vMlaten, en het Engelsche schip „Rocking"
2°U assistentie hebben verleend.
diplomatieke Engelsche kringen bevestigen,
^at het Foreign Office van Berlijn antwoord
heeft gekregen op de Engelsche vraag betref-
ebde een beroep op de beide Spaansche par-
'■teh, met het oog op een vergemakkelijken
atl het terugtrekken der vrijwilligers.
Het Duitsche antwoord aanvaardt in
beginsel een onderbreking van de vijande
lijkheden, maar wijst op de moeilijkheden
her uitvoering.
Het is nog niet mogelijk de draagwijdte
te schatten van de door Duitschland naar
Voren gebrachte reserves, maar reeds thans
Is men tevreden over de verzoeningsgezinde
houding, waarvan blijk gegeven wordt door
M beginsel het beroep te aanvaarden.
Het antwoord van de Italiaansche regeering
M>g niet te Londen ontvangen; uit Rome duidt
?eb aan, dat dit niet kan worden verzonden,
°°rdat Ciano uit Boedapest terug is. Ook het
M-Woord van Moskou is niet ontvangen.
He ondercommissie der niet-inmenging zal
/Mter heden het rapport der deskundigen
studecren, welke er mede belast waren de
est-e methodes aan te geven, om te komen tot
een terugtrekken der buitenlandsche vrijwil
ligers.
Alle dagbladen in de gebieden, die onder
controle der nationalisten staan, hebben afwij
zend het Britsche voorstel betreffende een wa
penstilstand in Spanje ten gunste van een te
rugtrekken der vrijwilligers opgenomen.
Juan March is Zondag te Rome aangekomen.
Zondagochtend is de „Habana" de haven
van Southampton binnengestoomd en na
een geneeskundig onderzoek werden de
Spaansche kinderen aan land gebracht.
De meeste van hen schenen tegelijk ver
heugd en verbaasd, enkelen slechts schrei
den.
Zoodra de „Habana" voor anker lag, kwam
een jacht langszij waarmede een der kinderen,
dat onderweg ziek was geworden, naar het zie
kenhuis werd overgebracht. Hier bleek onmid
dellijk operatief Ingrijpen noodzakelijk.
De kinderen worden overgebracht naar een
kamp bij North Stoneham, waar zij snel zullen
acclimatiseeren.
Het s.s. „Cabo Corona" is te La Rochelle met
een duizendtal Spaansche uitgewekenen, hoofd
zakelijk kinderen met hun ouders, aangekomen.
De schepen „Galea" en „Zuriola" zijn uit
Bilbao te Pauillac aangekomen, 1500 uitgewe
kenen, van wie drie vierde gedeelte behoeftig is,
werden aan land gezet.
Het blad „Petite Gironde" bericht, dat uit
het politieonderzoek naar het incident aan de
monding van de Bidassoa, waar Fransche vis-
schers door Spaansche carabineros werden be
schoten, is gebleken, dat vier schoten werden
gelost op het Fransche vaartuig, dat was be
mand met Spaansche visschers uit Hendaye.
In den middag is het incident geregeld. Het
incident had geen ernstige gevolgen, de betrok
ken karibinier is in arrest gesteld en de Spaan
sche militaire autoriteiten hebben hun veront
schuldigingen aangeboden.
LONDEN, 24 Mei. (Reuter.) Wanneer
Neville Chamberlain Baldwin opvolgt als
eerste minister, wordt geen groote recon
structie van de Britsche regeering verwacht,
aangezien daardoor de uitvoering van het
regeeringsprogram ernstig zou worden be
lemmerd.
Langdurige beraadslagingen zijn reeds ge
voerd tusschen Baldwin en Chamberlain, ten
einde de reconstructie zoo snel mogelijk van
stapel te doen loepen.
Reuter verneemt, dat Baldwin tot Earl zal
worden benoemd, en dat zijn zoon, het Labour-
lid Oliver Baldwin, Viscount zal worden. Sir
John Simon zou in plaats van Neville Cham
berlain het departement van Financiën gaan
beheeren, terwijl Kingsley Wood volgens zeer
velen dan in de plaats zou komen van Simon.
Het is niet waarschijnlijk, dat er eenige wijzi
ging zal komen in het beheer van het departe
ment van Buitenlandsche Zaken. Wel is het
waarschijnlijk, dat onder de jongere ministers
wijzigingen zullen worden aangebracht.
BELGRADO, 23 Mei (D.N.B.) Op de lijn
Warnasdin-Golubowez in Kroatië is Zaterdag
op een spooroverweg een personentrein op een
autobus ingereden. Twintig personen werden,
deels ernstig, gewond, een persoon werd gedood.
1 VERWACHTING: Zwakke tot matigen
wind, uit Zuidelijke richtingen, gedeelte-
lijk bewolkt, droog, warm weer behoudens
geringe kans op onweer.
Hoogste barometerstand 769.8 te Warschau jj§
Laagste barometerstand 753.2 te Valentia
Zon op 4.53 - onder 21.Licht op 21.30
Maan op 20.37 onder 4.08
25 Mei V.M.
BRUSSEL, 24 Mei. Meer dan twintig
duizend Vlaamsch-sprekende Belgen van alle
rangen en standen hebben Zondag in de
straten van Brussel een grootschen optocht
gehouden om te demonstreeren voor een
algemeene en onvoorwaardelijke toepassing
van de amnestie.
Anderhalf uur lang trok de stoet door het
Centrum der Belgische hoofdstad, met wap
perende vaandels en onder het zingen van
Vlaamsche liederen, van tijd tot tijd afgewis
seld met den kreet: „Amnestie!" Aan het hoofd
van den stoet liep het bestuur van den Vlaam-
schen Oud-strijdersbond, het Yzerbedevaart-
comité en talrijke parlementsleden.
De politie had van te voren scherpe maat
regelen getroffen; de straten, waar de betoogers
langs kwamen, waren geheel afgezet, en nie
mand mocht tijdens den optocht deze verlaten
of zich erbij voegen. Zoodoende was het slechts
in de zijstraten, waar de betoogers werden toe
gejuicht of, in een enkel geval, uitgefloten.
Na afloop werd de stoet ontbonden en zonder
opvallende incidenten verspreidden de betoo
gers zich over de stad.
Des middags is een relletje ontstaan tusschen
de politie en een groep Vlamingen, die deel
genomen hadden aan de betooging. Op het
terras van een café had een der betoogers ge
poogd zijn makkers toe te spreken, waarbij hij
zich fel uitliet over burgemeester Max, de po
litie en de Brusselaren. Politieagenten, die
trachtten de orde te herstellen, werden ont
vangen met naar hen geworpen glazen en fles-
schen; een agent werd in het gelaat gewond.
Na één algemeene verwarring, waarin tafels en
stoelen op den weg geworpen werden, zoodat het
verkeer gestremd werd, kon de orde door poli-
tieversterkingen hersteld worden. Verscheidene
arrestaties werden verricht, doch de arrestan
ten werden later weer op vrije voeten gesteld.
Tijdens een algemeene vergadering van de
liberale federatie van het Brusselsche arron
dissement is een motie aangenomen, waarin
verklaard wordt, dat wanneer het amnestie-
ontwerp aangenomen zou worden, de liberale
partij den plicht zou hebben zich terug te trek
ken uit de tegenwoordige regeering, en het volk
te laten oordeelen.
Een kijkje op de tribune van de wielerbaan te Heemstede, tijdens het groote Mei
feest van de Kruisvaart. Onder de belangstellenden onderscheiden wij o.m. Mgr.
M. P. J. Möllmann, oud-vicaris-generaal van den Bisschop van Haarlem
WARSCHAU, 24 Mei. (Havas.) Tengevol
ge van de hevige slagregens in het gebied
van Kielce hebben zich ernstige overstroo
mingen voorgedaan, waarbij een dertigtal
personen om het leven is gekomen.
Vooral de districten Jezow, Olkus en Pinczow
werden geteisterd. JDe bewoners werden door
de overstrooming verrast en hadden dikwijls
geen tijd zich in veiligheid te brengen. Vele
kleine riviertjes zijn aanzienlijk in omvang toe
genomen. De verbindingsmiddelen met het ge-
Na aankomst van het stoffelijk overschot van de omgekomen
bemanning van het luchtschip „Hindenburg" werd in de lucht
haven een herdenkingsplechtigheid gehouden, waarbij generaal
Milch een rede hield
troffen gebied zijn verstoord, zoodat het moei
lijk is nauwkeurige berichten te ontvangen.
Militairen zijn gezonden om te helpen.
Te Mieckow is de gevangenis overstroomd,
waardoor een paniek uitbrak en een bewaker
om het leven is gekomen. Nabij Ojcow is een
lokaaltrein door het water tegengehouden, en
men weet niet wat met de passagiers is ge
schied.
Het water trekt langzaam terug. Men
vreest, dat in totaal meer dan vijftig slacht
offers te betreuren zullen zijn.
LONDEN, 24 Mei. (Havas). De secretaris-ge
neraal van den Britschen bond van transport
arbeiders, Bevin, heeft Zondag een vergadering
van het bestuur van den bond bijeengeroepen.
Het bestuur heeft gedurende drie uur de kwes
tie van het al of niet staken van het personeel
van de trams en trolleybussen besproken. Na de
vergadering werd medegedeeld, dat geen be
slissing was genomen. Men meent evenwel, dat
het bestuur afwijzend staat tegenover een uit
breiding van de staking.
De gedelegeerden der autobusarbeiders zijn
heden ter conferentie bijeengeroepen. Alge
meen ziet men hierin een aanwijzing, dat
het einde van de staking in zicht zou kun
nen zijn.
WEENEN, 24 Mei (Havas) Tijdens een
DuitschOostenrijksche handbalmatch in het
Weensche stadion hebben groote troepen na-
tionaal-socialisten, die in afdeelingen onder de
40.000 toeschouwers verspreid zaten, „Heil Hit-
Ier" geroepen. Leden van het Vaderlandsche
Front antwoordden hierop onmiddellijk met den
kreet „Leve Oostenrijk". De politie zag zich
gedwongen de orde binnen het stadion zelf te
herstellen. Aan den uitgang, in het Prater,
werden de betoogingen voortgezet. Bereden
politie dreef de nationaal-socialisten uiteen,
die geen weerstand boden.
Een honderdtal arrestaties werd verricht.
Naar het schijnt zijn alle arrestanten weer op
vrije voeten gesteld.
NEW-YORK, 24 Mei. (Reuter.) Zon
dagochtend, vijf minuten over vier, is de
bekende Amerikaansche financier John
Davison Rockefeller op bijna 98-jarigen
leeftijd overleden in zijn winterverblijf
„Daytona Beach" in Florida, tengevolge van
een hartverlamming.
De dood kwam geheel onverwacht. Aangezien
hij Vrijdag nog een goede gezondheid genoot,
was van de familie niemand aanwezig.
John Davison Rockefeller werd 8 Juli 1839
te Richmond in den staat New-York geboren.
Toen hij veertien jaar oud was, verhuisde zijn
familie naar Cleveland, waar hij een betrekking
kreeg als assistent-boekhouder tegen een salaris
van 50 dollar in drie maanden. In 1858 had hij
voldoende overgespaard om deelgenoot te wor
den in een commissiehandel. In 1862 investeer
den Rockefeller en zijn compagnon 4000 dollar
in een onderneming van Samuel Andrews, die
een methode tot het zuiveren van ruwe petro
leum had uitgevonden.
In 1870 beheerschte deze firma een vijfde van
de petroleum-raffinaderijen van Cleveland. In
hetzelfde jaar richtte John D. de Standard Oil
Company op, waarvan hij president werd. De
levensdroom van Rockefeller was de geheele pe-
troleum-industrie onder een leiding te bren
gen, en zoo de productie te controleeren en de
prijzen te regelen, waarbij hij herhaaldelijk
stuitte op verzet van de autoriteiten.
Tot 4 December 1911 was John D. president
van de Standard Oil Company. Hierna trok hij
zich terug, ten gunste van zijn zoon. Men raam
de het vermogen van John D., na zijn terug
trekken uit het zakenleven, op duizend millioen
dollar.
In 1890 was John D. begonnen met een uit
gebreide organisatie van weldadigheid. Men schat
het bedrag, dat hij tot 1927. had uitgegeven aan
liefdadige doeleinden, op vijfhonderd millioen
dollar.
De voornaamste stichtingen op charitatief ge
bied zijn de „Rockefeller Foundation", een stich
ting tot bevordering van de medische wetenschap
ten dienste der menschhéid, de „General Edu
cation Board", tot bevordering van het onder
wijs in de Vereenigde Staten, de „Laura Spelman-
Rockefeller Memorial'', een stichting tot alge
meene liefdadigheid, opgericht ter herdenking
van zijn overleden echtgenoote, de „Rockefeller
Institute for Medical Research" en de „Spelman
Fund of New-York".
De teraardebestelling zal plaats vinden op
het Rockefeller Estate te Tarrytown (New-
York) op Woensdagmorgen a.s.. Het stoffe
lijk overschot zal vervoerd worden naar Cleve
land (Ohio), teneinde zijn laatste rustplaats
te vinden op het kerkhof van Lakewood, naast
het graf van mevrouw Rockefeller.
De Vlaamsche amnestie-demonstratie is Zondag
te Brussel zonder incidenten verloopen.
Dr. Eckener acht een lek in een der gaskamers
de oorzaak van de Hindenburg-ramp.
De bekende petroleum-magnaat John D. Rocke
feller is plotseling overleden.
In Polen kwamen dertig personen bij een over
strooming om; men vreest, dat nog twintig per
sonen het leven hebben verloren.
Te Tokio stortte een legervliegtuig op een fa
briek, waardoor een persoon gedood en vijf ge
wond werden.
Men verwacht, dat het aftreden van Baldwin
geen belangrijke reorganisatie van het Britsche
kabinet zal veroorzaken.
De Britsche minister van Buitenlandsche Za
ken, Eden, is naar Genève vertrokken. Te Parijs
had hij nog een onderhoud met Léon Blum.
In Noord-Spanje gaan de rechtschen langzaam
voorwaarts; de linkschen winnen in Guadala
jara. Duitschland gaf een gunstig antwoord op
de Britsche vraag inzake terugtrekking der vrij
willigers.
Verdachte van doodslag te Rotterdam in hoo-
ger beroep tot twaalf jaar gevangenisstraf ver
oordeeld.
Plechtige Maria-omdracht te Nijmegen.
Uitstekend geslaagde landdagen der R. K.
Staatspartij.
o
TOKIO, 24 Mei (Domei) Een bombarde
mentsvliegtuig van het Japansche leger is
neergestort op het dak van een fabriek in het
drukste gedeelte van de stad. Een electrische
draad brak door en viel op de schouders van
een jongen man, die geëlectrocuteerd werd. Een
van de drie inzittenden van het toestel werd
ligt gewónd, de vrouw van den fabriekseigenaar
en drie arbeiders moesten echter met zware
verwondingen naar het ziekenhuis worden ge
bracht. De tanks van het vliegtuig sloegen
stuk en de benzine stroomde over het belen
dende terrein. Twee compagnieën infanterie
zijn voor het verleenen van hulp naar de plaats
van het ongeluk gezonden.
WASHINGTON, 24 Mei. (A. N. P.) De leider
van de meerderheid in den Amerikaanschen
Senaat, Robinson, heeft, na een conferentie in
het Witte Huis, verklaard, dat President Roose
velt vandaag een algemeene boodschap over
de loonen en werktijden aan het Congres zou
voorleggen, en dat terstond een wet, waarin de
doeleinden van den president vervat zijn, zal
worden ingediend.
MOSKOU, 24 Mei. (D.N.B.) Bij decreet der
Sovjet-regeering is de plaatsvervangende voor
zitter van de staatsplancommissie en leider van
het centrale beheer voor statistiek, Krawal,
zonder motiveering uit zijn functie ontheven.
In zijn plaats is Wermenitsjef benoemd.
De Italiaansche koning, de koningin, prinses
Marue en graaf Ciano zijn Zondag te Rome
aangekomen.
Stand op Maandag 1 uur n.m.: 764.1
Vorige stand: 764.2
