Stemt No. 1 van Lijst 1
De poging tot bemiddeling van
Engeland
K
WANDGEDIERTE
DIJJERS
Katholieken, doet Uw plicht
'lliBIIÉ
Het nieuws van heden
1
De gunstige stemming in
Duitschland omgeslagen
V..
Baldwin treedt
Vrijdag af
Piccard's ballon
vernield
De burgeroorlog
in cijfers
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
HOTEL-CAFE-KESTACRAIVT
ALLE KAMERS MET ONTBIJT
f 3.- P. P.
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM - TELEFOON 13866
DINSDAG 25 MEI 1937 - AVONDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE JAARCANG No. 20576
Mr. C. COSELING
PROF. AALBERSE
Dr. BEAUFORT
Franco dreigt met scherpe repre
sailles tegen de luchtbombar
dementendie de linkschen
boven de steden
uitvoeren
Opmarsch in Biskaye
gaat voort
Van het slagveld
Luchtbombardementen
De spaansche vliegtuigen
in Frankrijk
atholieke stemgerechtigde staatsburgers! Morgen 26 Mei is
de dag, waarop de beslissing zal vallen, hoe en in welken
geest ons dierbaar vaderland gedurende de komende vier
jaren geregeerd zal worden. Die beslissing ligt voor een groot en
belangrijk deel in Uw hand en gij zult er dus medeverantwoor
delijk voor zijn.
Zoowel de Plaatsbekleeder van Christus op aarde en Uw Bis
schoppelijke Herders als tal van de beste en meest vooraan
staande geloofsgenooten, die leiding geven op verschillend ge
bied, hebben U met aandrang bezworen de Katholieke eenheid
te bewaren, te beschermen en te versterken. Alleen wanneer de
Katholieken hun staatkundige eenheid met alle kracht en over
tuiging handhaven, zullen ons land en onze Moeder de H. Kerk
gespaard blijven voor de ondermijnende besmetting van het
goddelooze en materialistische communisme en voor het dicta
toriale geweld van het nieuwe heidendom. Tal van valsche pro
feten zijn opgestaan om een heilsleer te verkondigen, die niet
van Christus maar tegen Christus is.
Gelooft hen niet! Volgt in den geest van echt-Katholieke gehoor
zaamheid de roepstem en de vermaningen van Uw geestelijke
leiders, die door God zelf belast zijn met de verantwoordelijkheid
voor Uw tijdelijk en eeuwig heil. Indien gij daartoe U zelf,
Uw eigen beperkt inzicht. Uw eigen persoonlijk oordeel zoudt
moeten overwinnen, doet dat dan met blijmoedige offervaardig
heid in het algemeen belang, Uw verdiensten zullen er te grooter
door zijn. Onderwerpt U aan het door God gestelde gezag, ook,
neen juist, wanneer dat door menschen bekleede gezag naar
Uw meening niet alles heeft kunnen bereiken, wat U wel wen-
schen zoudt. Hoe sterker dat gezag door U wordt gemaakt, hoe
meer het in de toekomst zal kunnen bewerken tot eer van God,
tot heil der Kerk, tot geluk en welvaart van U allen.
Er zal U eenmaal niet op de eerste plaats gevraagd worden of gij
Uw eigen persoonlijke meening steeds trouw zijt gebleven, maar
of gij het door God gestelde gezag hebt gesteund en geëerbie
digd. De dissidente Katholieken mogen zich er in het uur der be
slissing rekenschap van geven, hoezeer jjij de geestelijke en we
reldlijke overheid hebben belemmerd in hun werken voor het
welzijn van Kerk, volk en land, door niet als één strijd- en slag
vaardig gelid achter hen te gaan staan.
Katholieke stemgerechtigde staatsburgers van Nederland. Doet
allen zonder uitzondering aan de stembus Uw plicht. Het is zoo
gemakkelijk en zoo eenvoudig. Maakt slechts het eerste hokje op
Uw stembiljet met het potlood rood.
Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiui|
minimummmmimmmmmimii
m
iiiiiif
mtmzm
Maandag is in St. Paul's Cathedral te Londen een dankdienst gehouden voor de
kroning van George VI van Engeland. Koning George verlaat in gezelschap van
de koningin, prinses Elisabeth en Prin ses Margareth Rose de Kathedraal
Nieuwe samenstelling van het
Britsche kabinet waarschijn
lijk Zaterdag bekend
Het Belgische kabinet
bijeen
Dr. DECKERS
Dr. MOLLER
HENRI HERMANS
Het oude toestel vatte vlam
tijdens voorbereiding van
een proefvlucht
50 milliard peseta schade;
200.000 dooden
Het spionnage-proces
in Litauen
Dertien Memeilanders krijgen
gevangenisstraf
Een blijde gebeurtenis
bij de Lindberghs?
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
WANDGEDIERTE
Zuiyeringsonderneining
„RADICAAL"
De Volkenbondsraad
Een vrijheidsfront van
Doriot
De „Liberté" onder nieuwe leiding
Fa. H. VAN LOON
Doret en Micheletti
hebben pech
BUITENHOF 42
DEN HAAG
Midden in de stad en toch rustig gelegen
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Inget
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
atrf'
1 de
ia»1
KATHOLIEKEN, EEN DOEL, EEN WIL, EEN LIJST!
BERLIJN, 25 Mei. (Havas). De gunstige
ontvangst, welke Duitsehe politieke kringen
Zaterdag het Britsche voorstel tot ierng-
trekking der buitenlandsche vrijwilligers en
het sluiten van een wapenstilstand in den
Spaanschen burgeroorlog ten deel hebben
doen vallen, is, naar het schijnt, van kor
ten duur geweest. Maandag verklaar Jen
officieuze kringen in de Wilbelmstrasse, dat
het hier een misverstand betreft.
Deze plotselinge wijziging in de Duitsehe hou
sing valt samen met den terugkeer van Hitier
te Berlijn. In diplomatieke kringen gaat het
gerucht, dat Mussolini persoonlijk bij Hitier een
stap zou hebben ondernomen. Daar het ontwij
felbaar is, aldus Havas, dat Duitschland op het
°ogenblik zijn betrekkingen met Engeland
Wenscht te verbeteren, is het waarschijnlijk,
dat de luidruchtige bedenkingen, die Berlijn
Maandag tegen de afwikkeling van het Spaan
sche avontuur, die men Zaterdag nog bereid
Was te aanvaarden, heeft laten hooren, voort-
Woeien uit den wensch, zoo lang mogelijk de
spil Berlijn-Rome te handhaven, doch ongetwij
feld ook uit prestige-overwegingen.
In Italië is, na den terugkeer van den minis
ter van Buitenlandsche Zaken, Ciano, de kwes
tie onmiddellijk in studie genomen.
Het ondercomité voor de niet-inmenging heeft
een begin gemaakt met het bestudeeren van het
rapport van het technische comité over het
terugtrekken der vrijwilligers. Woensdag as.
kullen de gedachtenwisselingen worden voortge
zet.
Omtrent de besprekingen van Maandag is een
communiqué uitgegeven, waarin o.m. gezegd
Wordt, dat het beroep op de beide Spaansche
Partijen en het rapport van het technische
comité Woensdag in plenaire vergadering be
handeld zullen worden.
Van Spaansche regeeringszijde wordt medege
deeld:
De batterijen der regeeringstroepen hebben
Gedurende verscheidene uren het hospitaal bij
Madrid onder vuur genomen, waardoor zü den
Nationalisten zware verliezen hebben toege
bracht.
Kolonel Moriones, die bij ontstentenis van
Miaja de leiding heeft aan het middenfront,
deelde mede, dat de rechtschen het dorp Las
Invernias aan den rechteroever van de Tajuna
*a Guadalajara ontruimd hebben.
De voedselvoorziening van de hoofdstad is
Aanzienlijk verbeterd. Maandag en vandaag zijn
^50.000 ton aardappelen verdeeld in rantsoenen
van. 250 gram per persoon. Men hoopt een der
gelijke uitdeeling tweemaal per week te kunnen
doen. Woensdag en Zaterdag a,s. zullen in alle
Wijken eieren worden uitgedeeld. De fabricage
van zeep, waaraan groot gebrek was, wordt uit
gebreid.
Het groote hoofdkwartier van Franco deelt
daarentegen mede, dat de linksche aanval in
den sector Las Invernias is afgeslagen.
De rechtsche troepen blijven in Biskaye op-
Hikken. Zij hebben Pagachueta, Urtacoacha,
Garay en de hoogten ten Zuidwesten van Paga-
chueta en ten Noorden van Yurre bezet. In Léon
hebben de troepen van Franco de linksche stel
lingen bij Pena Ubina bezet. De linksche lucht
macht heeft bij het aanbreken van den dag
halma de Majorca gebombardeerd: veertien
menschen kwamen om het leven, terwijl een
Wjftigtal verwondingen opliep.
Het legerbericht besluit met de volgende
Woorden: „De herhaalde bombardementen
der burgerbevolking in door de nationalisten
bezette gebieden, die van alle fronten ver
wijderd liggen, waardoor gedurende de laat
ste dagen meer dan driehonderd menscnen
zijn gedood en vijfhonderd gewond, zullen
°ns noodzaken tot het toepassen van uiterst
strenge tegenmaatregelen."
Gemeld wordt, dat de luchtmacht der nati-
Halisten de omstreken van Bilbao, in het t>ij-
Hder Sondica, Maravalles en Arrigoriaga hevig
gebombardeerd heeft, zoodat aanzienlijke scha
de is aangericht. Ook het Engelsche kerkhof te
Lujua is onder vuur genomen; vele graven zijn
vernield.
De luchtmacht der regeering zou Maandag te
Pampeluna een begrafenisstoet van de slacht
offers van het bombardement van den vorigen
dag gebombardeerd hebben, waarbij een aantal
slachtoffers vielen.
Radio-Nacional heeft voorts medegedeeld, dat
een vliegtuig der regeering de stad Palencia
heeft gebombardeerd en negen bommen op de
burgerbevolking heeft laten vallen. Twee per
sonen werden gewond.
Het ondercomité voor de niet-inmenging heeft
een communiqué uitgegeven betreffende een
verklaring van den Franschen vertegenwoordi
ger, die een uiteenzetting heeft gegeven van de
door Frankrijk aangenomen houding ten aanzien
van de 16 Spaansche regeeringsvliegtuigen, die
op 8 Mei op Fransch gebied waren geland, en
die weer waren teruggezonden. Verklaard wordt,
dat Frankrijk de toestellen op dezelfde plaats
de grens heeft doen passeeren, waar zij in
Frankrijk gekomen waren, zulks op grond van
de overweging, dat bovenal vermeden moet wor
den een maatregel te nemen, die den toestand
ten aanzien van de beide in conflict zijnde par
tijen kan wijzen. De hoofdadministrateur der
controle op de Fransch-Spaansche grens is ver
zocht een waarnemer aan te wijzen, die, door
plaats te nemen in een der Fransche vliegtui
gen, zich ervan kon vergewissen, dat de Spaan
sche toestellen den Franschen grond verlieten
op de plaats, waar zij de grens hadden over
schreden.
Toen op 17 Mei wederom 17 Spaansche vlieg
tuigen op Franschen bodem daalden, aldus ver
volgt de mededeeling, volgde men dezelfde ge
dragslijn. Om echter duidelijk aan te toonen,
dat men verwachtte dat dergelijke voorvallen
in het vervolg vermeden zouden worden, be
paalde de Fransche regeering, dat de toestel
len wapens en munitie zouden moeten afgeven;
drie toestellen mochten hun wapens behouden,
opdat de escadrille zich tegen een vijandelijken
aanval zou kunnen verdedigen.
De aandacht der Spaansche regeering is
officieel gevestigd op de omstandigheid, dat
de Fransche autoriteiten in het vervolg
dergelijke faciliteiten niet meer zouden kun
nen toestaan, en dat zij dan genoodzaakt
zouden zijn, de vliegtuigen in Frankrijk
vast te houden.
Tijdens de Maandagmiddag gehouden verga
dering zijn in het Lagerhuis tal van vragen ge
steld met betrekking tot de Spaansche kwestie.
Ten aanzien van het verzoek der Baskische
regeering, een onderzoek in te stellen inzake
de verwoesting van Guernica, deelde Cranborne
mede, dat de Britsche regeering aan de regee
ringen van Frankrijk, Duitschland, Italië, Rus
land en Portugal verzocht heeft, haar meening
omtrent dit verzoek uit te spreken en er daar
bij op gewezen heeft, dat, indien deze regee
ringen voor een zoodanig onderzoek waren, dit
uitgebreid zou kunnen worden tot nieuwe ge
vallen van soortgelijken aard en dat zü van
haar kant bereid was, aan dit onderzoek mede
te werken, hoe uitgebreid dit ook zou mogen
zijn.
Op de talrijke vragen betreffende het zen
den van vliegtuigen naar Spanje door ver
schillende buitenlandsche regeeringen, waar
over bepaalde kranten de laatste weken
VERWACHTING: Zwakke veranderlijke EE
wind, meest licht bewolkt, droog warm Él
weer, behoudens geringe kans op onweer. =j
H Hoogste barometerstand:
E; 768.8 te Danzig. EE
EE Laagste barometerstand: EE
EE 754.4 te Blacksod. EE
H Zon op 4.52 - onder 21.02 - Licht op 21.32
Maan op 21.32 onder 4.41
V.M. 7.58 H
hebben geschreven, gaf de onderstaatssecre
taris ontwijkende antwoorden, waarbij hij
wees op den ernst van deze kwesties, die de
volle aandacht van de niet-inmengings-
commissie hebben.
De Belgische ministerraad heeft besloten, dat
België zal bijdragen in de kosten van de steur-
verleening aan de uitgewekenen van Bilbao,
omdat het verlangt deel te nemen aan den
arbeid van menschelijkheid, die door Engeland
en Frankrijk ondernomen is.
LONDEN, 25 Mei. (Havas). Waarschijnlijk
zal de Britsche minister-president Balwin
zich Vrijdagmiddag om vier uur naar
den Koning begeven om zijn ontslag in te
dienen, en Neville Chamberlain aan te be
velen voor de taak, een nieuw kabinet te
vormen. Verwacht kan worden, dat de nieu
we ministerlijst Zaterdag bekend zal zijn,
en dat het nieuwe ministerie zich Maandag
aan het parlement zal kunnen voorstellen.
Tijdens het Empire-banket is Baldwin luide
toegejuicht, toen hij zijn laatste openbare rede
ging uitspreken als minister-president. De 1200
gasten, waaronder de meest vooraanstaande per
soonlijkheden van het Rijk, verhieven zich van
hun zetels en zongen hem het „For he is a jolly
good fellow" toe. Baldwin, die zichtbaar aange
daan was door deze hartelijke hulde, sprak zijn
dank uit, en gaf een uitvoerig overzicht van de
ontwikkeling van het Rijk en de banden, die
het binden.
BRUSSEL, 25 Mei. (Belga). De Belgische
ministerraad heeft den Minister van Buiten
landsche Zaken toestemming verleend tot het
indienen van een wetsontwerp tot ratificatie van
het verdrag van Montreux tot afschaffing der
capitulaties in Egypte. Minister Spaak stelde den
ministerraad op de hoogte van de door hem
met de regeeringen van Frankrijk en Engeland
gevoerde onderhandelingen met betrekking tot
de vluchtelingen uit Bilbao. Practische maat
regelen werden getroffen voor de tenuitvoerleg
ging van deze actie.
De Minister van Justitie heeft zijn collega's
op de hoogte gesteld van zijn besprekingen
met parlementsleden der verschillende groepen
aangaande de politeke amnestie.
Inzake de amnestievoorstellen is nog geen
definitief besluit genomen. De R. K. en socia
listische fracties en de bevoegde kamercom
missie zullen vandaag vergaderen. Op grond
van de resultaten dezer beraadslagingen zal
het kabinet zijn houding-vaststellen.
BRUSSEL, 25 Mei (Havas). De bekende
stratosfeer-onderzoeker professor Piccard en
zijn assistent Max Cosyns wilden heden
morgen met hun ouden stratosfeer-ballon
opstijgen om een proefvlucht te maken.
Bjj de voorbereidingen vatte de ballon
echter vlam en is door het vuur geheel ver
nield.
De brand brak uit op het oogenblik, dat de
gondel aan den ballon bevestigd werd. De gon
del, waarin prof. Piccard en Cosyns plaats zou
den nemen, werd vernield. Er deden zich geen
persoonlijke ongevallen voor.
ZURICH, 25 Mei. Een interessante beschou
wing wijdt een Zwitsersch blad aan den Spaan
schen burgeroorlog. Deze bloedige krijg duurt
reeds meer dan 40 weken en kost iederen dag
ongeveer 100 millioen peseta's. Tot nu toe is
de toegebrachte oorlogsschade op 50 milliard
geschat. De helft hiervan wordt vertegenwoor
digd door de waarde der verwoeste gebouwen
en verloren gegane kunstschatten, terwijl de
andere helft het verlies uitdrukt door scheep
vaart, handel en landbouw geleden.
Het verlies van menschenlevens mili
tairen en burgers moet reeds de 200.000
te boven gaan. Tengevolge van den oorlog
is de bebouwbare oppervlakte van het land
met 50 procent verminderd. Er staan onge
veer 400.000 man onder de wapenen, die aan
de productie onttrokken zijn, zoodat de la-
vensmiddelenvoorziening een steeds moei
lijker probleem gaat worden.
De uit 640 schepen bestaande handelsvloot
ligt zoo goed als geheel stil.
De goudvoorraad van de Spaansche bank,
die eertijds tot de belangrijkste van geheel
Europa behoorde, is over de geheele wereld
verstrooid. De goudreserve bedroeg destijds 2200
millioen; de zilverreserve 669 millioen, terwijl
aan buitenlandsche deviezen voor 302 millioen
peseta's voorradig was.
Van dit alles is weinig meer aanwezig, doch
de strijd om het naakte leven wordt er des te
verwoeder om voortgezet.
KAUNAS, 25 Mei (D.N.B.) In het groote
proces tegen veertien Memeilanders, die zich
wegens overtreding van de wet tot bescherming
van volk en staat hebben moeten verantwoor
den, is thans vonnis gewezen.
Een der beklaagden werd vrijgesproken; de
overigen werden veroordeeld tot gevangenis- en
tuchthuisstraffen van zes maanden tot twee
jaar.
NEW YORK, 25 Mei. (Reuter). De Ameri-
kaansche dagbladen publiceeren uitvoerige be
richten over de geboorte van een zoon van het
echtpaar Lindbergh, in den nacht van den
twaalfden Mei. Zij halen daarbij de verklarin
gen aan van mej. Anne Cutter, een tante van
mevrouw Lindbergh, die heeft verklaard, dat
het desbetreffende bericht haar geworden is
in een schrijven, dat mevrouw Charles L.
Cutter, de grootmoeder van mevrouw Lind
bergh, gekregen heeft van haar dochter.
Engelsche kennissen van kolonel Lindbergh
verklaren niet te weten, dat mevrouw Lind
bergh het leven aan een zoon zou hebben ge
schonken. Lindbergh en zijn vrouw aldus
zeggen zij zijn uit hun huis in Kent met
onbekende bestemming vertrokken.
In het Litausche spionnage-proces tegen veer
tien Memellanders werden er dertien tot ge
vangenisstraffen veroordeeld.
Het bureau der Ontwapeningsconferentie
tegen 29 Mei bijeenkomen.
zal
De Britsche minister-president Baldwin zal a.s.
Vrijdag aftreden; het nieuwe kabinet zal waar
schijnlijk Zaterdag reeds bekend zijn.
De gunstige stemming van Duitschland ten aan
zien van het Britsche bemiddelingsvoorstel in
zake Spanje is omgeslagen.
De oude stratosfeer-ballon van Prof. Piccard is
door vlammen vernield.
Wensch van H. M. de Koningin, geen gelden
in te zamelen voor een huldeblijk bij haar veer
tigjarig regeeringsjubileum.
Bij een brand in vuurwerkfabriekje te Leeu
warden zijn twee arbeiders omgekomen.
Vijftiende Haagsche Maria-avond luisterrijk
gevierd.
O
RADICALE VERDELGING onder geheim
houding en schriftelijke garantie.
GEN. CRONJESTRAAT 135 - TEL. 11657
GENèVE, 25 Mei. (Havas). In de geheime
bijeenkomst van Maandagavond heeft de Vol
kenbondsraad besloten, het bureau der ont
wapeningsconferentie tegen 29 Mei bijeen te
roepen. Voor het geval de tegenwoordige zitting
van den Raad dan nog niet gesloten mocht zijn,
werd bepaald, dat het bureau pas begin der
volgende week zal vergaderen.
De dag is in diplomatiek opzicht geëindigd
zonder dat iets vernomen is over de vraag, of
de Negus al dan niet besloten heeft een dele
gatie te zenden naar de Assemblée, die morgen
bijeen zal komen.
PARIJS, 25 Mei (Havas). Maandag is het
Parijsche avondblad ,La Liberté" voor het
eerst verschenen onder leiding van Jacques
Doriot, den leider van de Parti Populaire
Frangais. In een hoofdartikel wordt medege
deeld, dat het blad een strijdorgaan zal zijn.
„La Liberté" staat een vereeniging van alle
anti-marxistische partijen voor. „De kolommen
van het blad" aldus zegt een inleidend arti
kel „staan open voor allen, die met ons een
vrijheidsfront willen vormen. De symbolische
naam van het blad zal het teeken van de ver
eeniging van alle Franschen zijn, die niet vil
len vallen onder de dictatuur van Moskou".
GEGARANDEERD TOTALE UITROEIING
Zuiveraar van Rijks- en Gemeentegebouwen
MARNIXSTRAAT 116 TELEF. 23037
HANOI, 25 Mei. (Havas) Doret en Micheletti,
die Maandag om 17 uur 10 g. m. t. naar Sjanghai
vertrokken waren, moesten, volgens een officieel
bevestigd bericht wegens het slechte weer om-
keeren. Zij zijn te Fort Bayard in Kwangsjoean
te 2.20 uur Greenwichtijd geland.