BELANGRIJKE
MEDEDEELING
Bombardementen
in Spanje
De Duce bepleit
ontwapening
PICCARD'S BALLON
VERNIELD
Dr. SCHACHT TE PARIJS
Het nieuws van heden
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE
PERS
WOENSDAG 26 MEI 1937 - AVONDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post, per kwartaal f3.58 bijvooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
DRIE EN ZESTIGSTE JAARCANG No. 20578
Engelsch schip in de haven van
Almeria getroffen
Verkeersvliegtuig neergeschoten
Ambassadeurs te Berlijn
en Rome?
Runciman over den
vrijhandel
Hij wil het preferentiesysteem niet
geheel prijsgeven
Lewis' vijanden sluiten
zich aaneen
Strijd tusschen de vakbonden
in Amerika
Het Weer
De Volkenbondsraad
Sir Austen Chamberlain herdacht
Brazilië krijgt een
nieuwen president
Spoedbijeenkomst van
het Duitsche Episcopaat
5 Juni a.s. wordt in alle kerken een
Herderlijk schrijven voorgelezen
De sociale plannen van
Roosevelt
Krijgen vijf millioen werkloozen
er weer werk dóór?
Gevecht met gangsters
op Cuba
Von Papen terug te
Weenen
De oude statosf eerballon van Prof. Piccard is kort voor de opstijging te Brussel
in brand gevlogen. Boven de ballon wordt gevuld, onder een foto tijdens den brand
H. K. H. Prinses Juliana en Z. K. H. Prins Bernhard hebben Woensdagmorgen
in de aula van het Baarnsch Lyceum hun stemplicht vervuld. Het Prinselijk
Paar bij aankomst aan het Lyceum
„Hij komt alleen maar voor
de tentoonstelling"
De suikerovereenkomst
De ratificatie zal op 1 September
van kracht worden
Etem Toto gesneuveld
Opstandelingenleider bij ver
rassing overvallen
Nieuw kabinet in Chili
Dr. Kramarsj overleden
Hij was Tsjecho-Slowakije's eerste
minister-president
De Breslauër Steinig heeft te Grunau
een nieuw hoogte-record zweefvliegen
gevestigd, door een hoogte te bereiken
van 6000 M.
Japansch-Chineesche
incidenten
Incident te Swatau
De Fakir van Ipi is
spoorloos verdwenen
Uitslag der verkiezingen
DE DIRECTIE.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Doret had vertraging
te Sjanghai
Fransche vliegers thans op hun
laatste étappe
Vreeselijke uitwerking
van blikseminslag
Twee dooden en zes zwaar ge
wonden in geniekamp
in Colorado
Roosevelt moet zijn
kamer houden
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
ALMERIA, 26 Mei (Havas). Almeria is
diverse malen door vliegtuigen der recht-
sche troepen gebombardeerd. De toestellen
lieten 25 bommen van groote kracht val
len. Een bom ontplofte in de nabijheid van
het Engelsche schip „Greated" en scheurde
den romp van dit schip open. Dank zij den
krachtigen pompen is het schip niet gezon
ken. De bemanning van het Engelsche schip
bleef ongedeerd.
Regeeringsvliegtuigen hebben Palma de Ma
jorca gebombardeerd. Bij een luchtgevecht na
bij Bilbao is een vliegtuig der nationalisten
gevallen. Ook een regeeringstoestel kwam ach
ter de stellingen der regeeringstroepen neer. De
bestuurder kon zich met zijn valscherm in
Veiligheid stellen. Aan het centrale front werd
het station Jadraque gebombardeerd.
Officieele kringen te Bilbao verklaren, dat de
door de Nationalisten verspreide berichten, vol
gens welke 16 Engelschen en eenige Russen door
hen gevangen zouden zijn genomen, van iede-
ren grond ontbloot zijn, aangezien alle strijders
in het Baskische leger Baskische en Asturische
bergbewoners zijn. Daarentegen hebben de re
geeringstroepen in den sector van Dima een
Italiaansche legioparis gevangen genomen, die
Verklaarde, dat hij op 12 Februari in Napels
is ingescheept met ruim 3000 Italianen. Hij
had gedacht naar Abessinië te gaan.
Ook de derde in Baskenland gevangen
genomen Duitsche vlieger, Hans Wandel,
is door de rechtbank ter dood veroordeeld.
Op bevel van generaal Franco zijn 48 gevan
genen van de internationale bataillons in vrij
heid gesteld. Een officier van het rechtsche le
ger heeft verklaard, dat dit is geschied, omdat
generaal Franco in hen slechts in verleiding
gebrachte werkloozen zag. De in vrijheid ge
stelden zullen zoo spoedig mogelijk naar de
Fransche grens worden getransporteerd.
Een vliegtuig van de Compagnie frangaise
Air-Pyrenées, dat dienst deed op de lijn Bayonne
^Bilbao, en dat een Engelsch merkteeken droeg,
is bij Sopelana, een stadje aan de Noordkust
van Biscaye, door een Heinkel-jachtvliegtuig
Van de Nationalisten, omlaag geschoten. De
passagiers zouden ongedeerd zijn.
Nader wordt gemeld, dat de piloot zwaar
gewond werd en een passagier licht gewond.
Het toestel is voor het grootste deel vernield.
In politieke kringen te Berlijn wordt verno
men, dat baron De la Torres Alax, die tot nu
toe als zaakgelastigde de junta van Franco te
Berlijn heeft vertegenwoordigd, zal worden op
gevolgd door vice-admiraal De Magar, die den
rang van ambassadeur zou krijgen. Déze be-
hoeming zou spoedig afkomen.
Baron De la Torres zal als gezantschapsraaü
Ban de ambassade te Berlijn blijven.
Naar verluidt, zal ook te Rome een „ambas
sadeur" van Franco worden benoemd, waarvoor
de keuze gevallen zou zijn op gezant Garcia
Conde, een beroepsdiplomaat.
Te Berlijn, noch te Rome is tot nu toe beves
tiging van deze geruchten te verkrijgen.
Men verneemt, dat generaal Franco de offi
cieuze vertegenwoordiging van zijn bewind in
Engeland heeft opgedragen aan den infant
Don Alfonso van Orleans, die zal worden bij
gestaan door den hertog van Alva. De keuze
13 op Alfonso gevallen, omdat hij in finan-
cieele kringen te Londen relaties heeft als Euro-
Peesch vertegenwoordiger van een groote Ame-
Wkaansche autofabriek. Hij en Alva zullen
Franco bij de Londensche society vertegenwoor
digen.
Londen, 26 Mei. (Reuter). In het Britsche
lagerhuis heeft de minister van Handel, Run-
£:>nan, tijdens debatten over de begrooting van
Htn departement o.m. verklaard, dat het onre
delijk zou zijn den preferentievorm te aan
vaarden en dezen nooit te amendeeren of te wij
zigen, en bij de bestudeering van den toestand
Veh aanzien van de vreemde landen, waartoe op
oogenblik wordt overgegaan, geen rekening
houden met het feit, dat er meer dan één
"anier is om de preferentie toe te passen. „Men
^cet ons echter niet vragen het preferentie-
l'rieem geheel te laten varen, welk systeem
hans een essentieel deel vormt van onze poli-
lek binnen het rijk".
Voorts zette Runciman uiteen waarom de
~ritsche regeering niet kon toetreden tot clubs
f* groepen van landen met lage douanetarieven,
m welk verband de minister de conventies van
Uchy en Oslo noemde.
Het Lagerhuis verwierp met 142 tegen 92
Jammen een motie der liberale oppositie, tot
eriaging der begrooting van het ministerie
ah handel.
CINCINNATI, 26 Mei. (Havas). De gedele-
erden van den Amerikaanschen vakvereeni-
hgsbond hebben het strijdprogramma tegen
Bpv c°inité van Lewis vrijwel eenstemmig goed-
■keurd. Zij hebben besloten alle vakorganisa-
aangesloten bij het comité, uit den bond
sluiten en op ieder gebied een eenheidsfront
vakvereenigingen tegen Lewis te vormen.
VERWACHTING: Meest zwakke ver-
anderlijke wind, gedeeltelijk bewolkt,
droog, warm weer, behoudens toenemen- E:
de kans op onweer.
Hoogste barometerstand 769.0
te Koningsbergen
Laagste barometerstand 756.3
te Vestmanoer
H Zon op 4.50 - onder 21.04 - Licht op 21.34
Maan op 22.33 onder 5.25
EE 2 Juni L. K.
ïfllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllNIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIÏË
NEW YORK, 26 Mei. In een interview, ver
leend aan den journalist W. P. Simms van de
„World Telegram" en gepubliceerd in Scripps
Howard nieuwsbladen heeft Mussolini naar Uni
ted Press aan de bladen seint, de meening uitge
sproken, dat de wereld eerlang tegenover een
crisis van ongekenden ernst zal komen te staan,
indien zij geen einde maakt aan den wedloop in
bewapening.
Indien president Roosevelt het initiatief
tot bijeenroeping van een conferentie tot be
perking van bewapening op zich zou willen
nemen, zou dit zeker groot succes hebben,
meent de duce.
De crisis dient absoluut opgelost. Zij zou im
mers kunnen leiden tot een economischen en
politieken, een catastrofalen oorlog. Dat overi
gens die oplossing niet zoo eenvoudig is, blijkt
uit de mogelijkheid, dat een plotseling stopzet
ten van de bewapeningsindustrieën een ernstige
economische inzinking tengevolge zou kunnen
hebben.
Mussolini ontkende, dat Italië zekere doelein
den nastreeft in Spanje of- op de Balearen.
Wat betreft het pact, waarmede men den
vrede in Europa wil verzekeren, meent de duce,
dat het niet van essentieel belang is, dat alle
naties zich daarbij aansluiten. Vijf zouden vol
doende zijn, n.l. Italië, Frankrijk, Engeland,
Duitschland en Polen.
GENéVE, 25 Mei (Havas). De Volkenbonds
raad heeft Dinsdagmiddag een korte openbare
vergadering gehouden, waarin de voorzitter
Quevedo, wijlen Sir Austen Chamberlin her
dacht. Namens de Fransche regeering sloot Del-
bos zich aan bij de woorden van den voorzitter,
waarna Eden dankte.
In gezaghebbende Italiaansche kringen wordt
verklaard, dat de kwestie van een wapenstilstand
in Spanje uitsluitend onder de bevoegdheid
valt van het niet-inmengingscomité.
RIO DE JANEIRO, 25 Mei. De politieke lei
ders uit alle deelen van Brazilië zijn hier gister
avond voor de laatste maal bijeengekomen, aan
den vooravond van de nationale conventie, welke
den officieelen candidaat moet aanwijzen voor
het presidentschap der republiek teneinde Ge-
tulio Vargas op te volgen.
Naar de „Telegraaf" verneemt is gisteren te
Berlijn onder voorzitterschap van den Pause
lijken Nuntius Mgr. Orsenigo een spoedbijeen
komst gehouden van leidende persoonlijkheden
van het Duitsche Episcopaat. Het blad ver
neemt verder, dat op Zondag 5 Juni as. in alle
R.K. kerken van Duitschland een verklaring zal
worden voorgelezen, die zich met de bestaande
moeilijkheden en de jongste gebeurtenissen be
zig houdt.
WASHINGTON, 26 Mei. (A. N. P.) Het Ame-
rikaansche Congres heeft zich ijverig gezet aan
de snelle behandeling van de voorstellen van
president Roosevelt, welke een nieuwe stap
beteekenen naar de uitvoering van zijn sociaal
program, t. w. de nieuwe wet inzake minimum-
loonen, maximum werktijd, verbod van kinder
arbeid en maatregelen ter bescherming van de
werklieden in de fabrieken. Sommige economen
zijn van meening, dat, indien kinderen beneden
de zestien jaar van de arbeidsmarkt verwijderd
worden en een standaardwerktijd van veertig
uren per week wordt ingevoerd, terstond vijf
millioen werkloozen weer aan het werk zouden
kunnen gaan. Anderen daarentegen stellen het
aantal op nauwelijks de helft.
Wegens scherpe meeningsverschillen vermeldt
het wetsontwerp, dat thans aan de orde is, niet
nadrukkelijk hoelang de werktijd maximaal mag
zijn en welke de minimumloonen zullen zijn.
De beslissing hierover ligt bij het Congres, na
dat de arbeidscommissie hierover haar meening
zal hebben uitgesproken.
HAVANA, 26 Mei. (Havas).
De Cubaansche politie heeft een inval ge
daan in een gangsters-verblijf in het centrum
der stad. De agenten, die met revolverschoten
ontvangen werden, maakten van machinegewe
ren gebruik. Na een gevecht van een half uur
waren drie bandieten gedood; twee agenten wa
ren gewond.
WEENEN, 25 Mei. (Havas). Von Papen is
vanmorgen hier teruggekeerd. Hij heeft de lei
ding der Duitsche ambassade weer op zich ge
nomen. Voorloopig komt er dus geen wtjziging
in den persoon van den ambassadeur. De Wie
ner Neueste Nachrichten, die omtrent de Duit
sche aangelegenheden meestal goed is ingelicht,
meldt, dat Von Papen onlangs te Berchtesgaden
en te Berlijn een onderhoud met Hitier heeft
gehad. Hij heeft daarbij echter niet zijn ont
slag aangeboden.
PARIJS, 26 Mei (Havas)Kort na zijn aan
komst Dinsdagavond in de Fransche hoofdstad
heeft Dr. Schacht in de Duitsche ambassade in
het kort een uiteenzetting gegeven van het
doel van zijn reis.
Allereerst ontkende hij de bedoeling te
hebben een plan te komen voorleggen tot
een Fransch-Duitsche toenadering, of in
Frankrijk een nieuwe leening te willen af
sluiten.
Ik ben naar Parijs gekomen, zeide hij, met
het uitsluitende doel het Duitsche paviljoen op
de tentoonstelling te openen, en mijn land te
vertegenwoordigen bij de openingsplechtighe
den. In de drie dagen, die ik in Parijs denk
door te brengen, zal ik zeker eenige leidende
figuren ontmoeten.
In het vervolg zijner verklaringen zeide
Schacht o.m. nog: „Wij zijn volkomen bereid
met Frankrijk, evenals met alle volkeren
van goeden Wil, samen te werken en ik ben
er zeker van, dat de Fransche regeering ten
aanzien hiervan dezelfde gevoelens koestert als
wij. Ik hoop, dat mijn besprekingen zullen bij-
dragen tot verbetering der atmosfeef ën~
een volledige economische en politieke overeen
komst."
Met betrekking tot een internationale econo
mische conferentie heeft Dr. Schacht verklaard
niet te gelooven, dat Van Zeeland een derge
lijke conferentie voorbereidt. De gedachte daar
aan is praematuur.
Ter gelegenheid van het bezoek van Dr.
Schacht was des avonds in de Duitsche ambas
sade een diner aangericht, waaraan o.a. de
Fransche minister-president Blum, de minister
van Economische Zaken Spinasse, de minister
van Haridel, Bastid en de minister van Koloniën
Moutet aanzaten.
LONDEN, 26 Mei. (Reuter). De internationa
le suikerovereenkomst zal op l September van
kracht worden, wanneer zjj dan door alle on
derteekenaars zal zijn geratificeerd. De tekst
van de overeenkomst is Dinsdagavond gepu
bliceerd.
TIRANA, 26 Mei (Havas). Het Albaneesche
persbureau deelt mede, dat een gendarmerie-pa
trouille gisteravond bij Colemas den leider van
den opstand in Zuid-Albanië, Etem Toto, bij
verrassing heeft aangevallen en gedood.
SANTIAGO, 26 MeL (Havas) De regee-
ringscrisis, op 23 MePfl.l. ontstaan door het
aftreden der radicale ministers, is opgelost.
De portefeuilles in kwestie zijn overgenomen
door vertegenwoordigers van de liberale, con
servatieve en democratische partijen. De re
geering heeft in beide kamers de meerderheid.
PRAAG, 26 Mei. Hedenmorgen is te Praag
overleden de Tsjecho-Slowaaksche staats
man en leider der partij der nationale ver-
eeniging dr. Karl Kramarsj. Hij bereikte
den leeftijd van 76 jaar.
Met dr. Kramarsj verdwijnt een der groote
strijders voor de Slavische cultuur tegen de
Germaansche invloeden en tevens een der on-
dermüners van de Donaumonarchie. Hij was
het die het eerst op 14 November 1918, onder
de toejuichingen van de Slavische afgevaardig
den, de monarchie der Habsburgers voor altijd
vervallen verklaarde van alle rechten op den
troon van Bohemen. Bijna twee jaar tevoren
had deze monarchie hem ter dood doen veroor-
deelen wegens hoogverraad. Van het begin van
den oorlog af had Kramarsj gewerkt in de Tsje
chische Maffia, waarvan het doel was het oude
keizerrijk inwendig te ondermijnen, terwijl het
van buiten door de legermachten bestreden
werd.
Keizer Karei, de opvolger van Franz Josef,
veranderde de doodstraf van Kramarsj in twin
tig jaar gevangenisstraf.
Kramarsj werd de eerste minister-president
van de Tsjecho-Slowaaksche republiek. Hij wist
zich echter niet aan te passen aan de naoorlog-
sche toestanden. De toelating van het nieuwe
Rusland tot den kring dér beschaafde landen
leek hem een verraad. Hij nam de leiding der
oppositie van de Tsjechische bourgeoisie tegen
Benesj en Masaryk. Desondanks had hij in het
land een groot gezag behouden.
TOKIO, 25 Mei. (Domei) Uit Dairen wordt
gemeld, dat twee Japansche visschersschepen
23 dezer door een Chineeschen douanekotter
onder vuur zijn genomen, op een afstand van
achttien mijl van den vuurtoren van Dairen. Een
van de schepen slaagde er in te ontkomen, doch
de schipper van het andere schip was aan den
arm gewond door een schot en het schip werd
acor de «Chineesche douane doorzocht. De Ja
pansche autoriteiten hebben bij de Chineesche
regeering geprotesteerd.
Uit Tientsin wordt vernomen, dat officieren
van den staf van het Japansche garnizoen per
vliegtuig naar Tsingtao zijn gegaan om hier
een onderzoek in te stellen naar de Chineesche
„zoutwacht". De Chineesche autoriteiten ver
klaren, dat de wacht alleen bedoeld is tot be
daking van de zoutvelden, doch de Japanners
beweren, dat de wacht bestaat uit vermomde
manschappen van het geregelde Chineesche
leger en dus overeenkomstig de internationale
verdragen niet te Tsingtao mag liggen.
Er is te Tokio opwinding teweeg gebracht door
bet bericht over een beweerden aanval op een
Japanschen consulairen politie-beambte door
veertig Chineesche politie-agenten, welk inci
dent zich Zaterdag te Swatau zou hebben voor
gedaan.
Er zijn krachtige protesten ingediend bij de
regeering te Nanking en de provinciale regee
ring van Kanton.
Japansche torpedojagers hebben zich met
spoed naar Swatau begeven ter bescherming
van de Japansche onderdanen.
LONDEN, 26 Mei (D.N.B.). Naar de bladen
uit Britsch-Indië meiden, is de Fakir van Ipi,
die maandenlang aan het hoofd der opstan
delingen van Wazirist.ar den Engelschen troe
pen tegenstand geboden heeft, spoorloos ver
dwenen. Men weet niet, waarheen hij zich be
geven heeft.
Daar wij in ons ochtendblad den
uitslag der verkiezingen zoo
volledig mogelijk willen geven,
bestaat er kans, dat ons blad niet
overal op den gewonen tijd wordt
bezorgd. Onze lezers gelieven met
dezen maatregel, die te hunnen ge
rieve wordt genomen, rekening te
houden.
In een interview pleitte Mussolini voor een ont
wapeningsconferentie onder leiding van Roose
velt.
De internationale suikerovereenkomst zal 1 Sep
tember e.k. van kracht worden.
De aan Lewis vijandige bonden in Amerika
sluiten zich aaneen.
De Britsche minister van Handel verklaarde
het preferentie-systeem niet geheel te willen
prijsgeven.
Etem Toto, de Albaansche opstandelingenleider,
is bij verrassing overvallen en gedood.
Dr. Schacht verklaarde, dat zijn bezoek aan
Parijs alleen de tentoonstelling geldt.
De eerste minister-president van het herboren
Tsjecho-Slowakije, dr. Kramarsj, is overleden.
President Roosevelt moet zijn kamer houden.
Tijdens een rechtsch bombardement op Almeria
is een Engelsch schip ernstig beschadigd.
De eerste Douglas D C 3 zal 5 Juni naar Ned.-
Indië vertrekken en voor het eerst luchtpost
zonder luchtrecht vervoeren.
De muggenplaag op het IJsselmeer is verer
gerd; schepen moesten tijdelijk voor anker
gaan.
O
SJANGHAI, 26 Mei (Havas) Doret en
Micheletti zijn langer bij Sjanghai vastgehou
den dan zü wel hadden gewenscht.
Zij wilden te 3.17 uur opstijgen, toen de lucht
band van een der wielen sprong. In groote
haast namen zij de reparatie ter hand, en Ic
4.27 uur konden zij naar Tokio vertrekken.
BUFFALOCREEK (Colorado), 26 Mei (Ha
vas). De bliksem is in een militair kamp ge
slagen, waarin zich een genieregiment gelegerd
had. Een luitenant en een soldaat zijn om het
leven gekomen. Zes mannen werden ernstig ge
wond, terwijl 39 soldaten met lichtere verwon
dingen naar een ziekenhuis zijn gebracht.
WASHINGTON, 26 Mei. (Havas). President
Roosevelt, die lijdende is aan een verkoudheid,
heeft al zijn afspraken afgezegd. Op aanraden
van de dokters houdt hij zijn kamer.
Stand op Woensdag 1 uur n.m.: 762.4
Vorige stand: 763.1
