De beroering rondom Spanje
Duitschland nu voldaan?
lm
Wat zijn de gevolgen? vraagt
het buitenland
In verband met de jongste gebeurtenissen
verklaarde ook Italië zich voorloopig
uit de non-interventie-commissie
terug te trekken
Non-interventie
in gevaar?
24 dooden op de
„Deutschland"
r
Kabinetsformatie
Het nieuws van heden
vereenigde katholieke
Volkenbondsraad niet bijeengeroepen
HET BOMBARDEMENT OP
ALMERIA
ALMERIA DE EENIGE
REPRESAILLE
De staking in de
staalindustrie
mm
Weer elf Trotzkisten
terechtgesteld
§i®i®tü
Vrees voor vertroebeling
in den toestand
Frankrijk hoopt op een
vreedzame regeling
PERS
DINSDAG 1 JUNI - OCHTENDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f 3.25per
post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM TELEFOON 13866
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20587
D® gevolgen, die het bombardement van de „Deutschland" na zich
sleepte, kunnen tot nog toe als volgt worden samengevat: het
bombardement van Almeria zal de eenige represaille-maatregel
zÜn, dien Duitschland nemen zal. Italië zal, evenals Duitschland,
de non-interventie-commissie verlaten en zijn schepen uit den con
trole-dienst terugtrekken, totdat de commissie kan waarborgen, dat
soortgelijke feiten zich niet meer zullen voordoen.
De vergadering van de non-interventie-commissie is, daar de Duit-
sche vertegenwoordiger zijn houding wijzigde, niet doorgegaan.
Het aantal slachtoffers op de Deutschland bedraagt thans 24
dooden.
Het bombardement van Almeria kostte negentien personen het
leven, terwijl er vijfenvijftig werden gewond.
Slechts de subcommissie verga
derde gisteren; de leden zul
len hun regeeringen
inlichten
N
]et~inmengingscommissie
niet bijeen
De besprekingen der Lon-
densche commissie
19 personen werden gedood en
55 gewond. De granaten ver
nielden 49 huizen
Protest van Del Vayo
„Er is niet op de aanvallers gescho
ten," zegt Von Ribbentrop
Begrafenis der slachtoffers
Het W eer iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii^
Mr. Goseling bij dr. Colijn
De jonge koning Peter 11 van Joego
slavië nam deel aan het feest van de
Koninklijke Garde. Hij werd door den
minister-president verwelkomd.
Q& torpedoboot vMeeuw"t een zusterschip van de onlangs gebombardeerde Albatros
Amerika's grootste staalonder-
nemingen staan vrijwel stil
De relletjes van Zondag
Kroonprins Olav van Noorwegen bracht een bezoek aan Brussel. Ko
ning Leopold ontving hem en zijn gemalin, Prinses Martha, de zuster
van wijlen Koningin Astrid, op 't vliegveld, waar de prins vanuit Londen
aankwam
Het Duitsche bevel, op naderende
strijdkrachten te schieten, moet
niet te streng opgevat worden
Bezorgdheid te Londen
Amerika blijft neutraal
Besprekingen te Parijs
Wettige represaille"
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 ct., ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
ROME, 31 Mei. (Havas). Officieel
wordt medegedeeld, dat de Italiaan-
sche regeering besloten heeft haar
oorlogsbodems uit de internationale
controle aan de Spaansche kust en
haar vertegenwoordiger uit de non-
interventie-commissie te Lénden te
rug te trekken.
De Italiaansclie regeering heeft het volgende
officieele communiqué gepubliceerd:
..De herhaalde aanvallen van de vliegtuigen
der rooden op italiaansche en Duitsche sche
pen hebben duidelijk aangetoond, dat een voor
opgesteld pjan hestaat de scheepsmacht van
deze beide mogendheden, welke door de niet-
jjjinengingS_commissie belast is met de con-
tröle ter zee, aan te vallen.
^ascistische regeering heeft besloten de
en schepen niet langer te laten deel-
neI1fieeftan de internationale controle ter zee,
eD di2 bovendien besloten haar vertegen-
*°riden "t Uit ée niet-inmengings-commissie te
*arop d S te trekken, tot het oogenblik,
^nomen 626 coimnissie maatregelen zal hebben
^grbindereu^ hieuwe misdadige aanvallen te
"e Vertegenwoordiger te Londen heeft
deze besli...
_e «smg medegedeeld aan de commis-
Zelfdertijd heeft de vertegenwoordi-
^uitschland een gelijke mededee-
°Verhandiga."
ambassade te Londen zal den
voorzitter
sie Jua niet-mmengingscommis-
,'itschln Wallace' het standpunt van
uiteenzetten, overeenkomstig
ccrrd°mir,Uniqué> dat te BerlÜn is Sepubli-
n'et-inmengingscommissie, welke
vanmiddair t
kwart over vier te Londen
Z°u tornen, heeft niet vergaderd.
Het verzoei.
van Duitschland, om een bui
tengewone
te z,ttmg van de commissie bij-
is teruggetrokken, klaarblij-
j;e J ^a ilet ontvangen van nieuwe instruc
ties uit Beriijn
eerder subcommissie vergaderd, zooals
1 Ae oori0£,^s besloten, om de bescherming
vaI\róle, te h„ ems' welke deelnemen aan de
coU pu'itSChin sPreken. De vertegenwoordiger
v!iI1ew'OOnd. heeft deze vergadering niet
subcommi.
nog niet 16 is, naar men meent te we-
teD' van mno°t'. een besluit gekomen ten aan-
van de maatregelen tot bescher-
nlipteh' cuepen, die controlediensten ver-
De Spaansche ambassadeur te Londen heeft
een bezoek gebracht aan het Foreign Office en
met minister Eden den toestand besproken, die
na het bombardement van de .Deutschland"
ontstaan is.
In een officieel communiqué wordt medege
deeld, dat de bijeenkomst van de ondercommis
sie van niet-inmenging werd bijgewoond door
de vertegenwoordigers van Groot-Brittannië,
Eelgië, Tsjecho-Slowakije, Frankrijk, Portugal,
Zweden en de Sovjet-Unie.
De voorzitter, Wallace, las den tekst voor van
het schrijven, dat hij had ontvangen van den
vertegenwoordiger van Duitschland, waarin
deze uiteenzet, waarom hij ingevolge de instruc
ties zijner regeering niet aanwezig zou zijn.
Wallace voegde hieraan toe, dat even voor den
aanvang der bijeenkomst de Italiaansche ver
tegenwoordiger hem had medegedeeld, dat hij
orn soortgelijke redenen evenmin aanwezig zou
kunnen zijn.
De aanwezige gedelegeerden gaven te
kennen, dat. zij voornemens zijn, hun re
geeringen op de hoogte te stellen van den
toestand, zooals deze uit de verklaring van
den voorzitter blijkt. Zij verzochten den
voorzitter, een nieuwe vergadering te be
leggen, zoodra hjj zulks wenschelijk zal oor-
deelen.
VALENCIA, 31 Mei. (Havas).
De civiele gouverneur van Almeria
heeft hedenmiddag het Spaansche
ministerie van Landsverdediging me
degedeeld, dat bij het bombardement
van Almeria door de Duitsche oor
logsbodems negentien p.ersonen om
het leven zijn gekomen, waaronder
vijf vrouwen en een kind. Vijf en
vijftig personen werden gekwetst.
Negen-en-dertig huizen zijn geheel
vernield, talrijke andere zijn ge
deeltelijk ingestort.
De stad werd beschoten door geschut van
een kaliber van 205 mm.
De Britsche torpedojager, die belast is met
de controle van dit deel van de kust, woonde
het bombardement door het Duitsche eska
der bij-
De geruchten, dat het Duitsche pantser-
schip „admiral Scheer" bij de beschieting van
Almeria zwaar beschadigd zou zijn, en het
pantserschip „Deutschland" de zinkende „Ad
miral Scheer" te hulp snelt, worden in be
voegde kringen te Berlijn als onwaar geken
merkt.
De vertegenwoordiger van Spanje in den
Volkenbondsraad, minister Del Vayo, heeft den
secretaris-generaal een nota overhandigd,
waarin hij hem verzocht de staten, leden van
den bond, zoo spoedig mogelijk op de hoogte
te stellen met de gebeurtenissen te Ibiza en
Almeria, welke volgens de Spaansche regeering
een nieuwe aanslag zijn tegen de onafhanke
lijkheid en integriteit van Spanje.
In haar nota deelt de Spaansche regeering
mede, dat bij het bombardement van Almeria
negentien personen werden gedood, waarvan
vijf vrouwen en een kind.
De Spaansche regeering wacht de ontwik
keling van de debatten in de niet-inmen-
gingscommissie te Londen af, alvorens te
besluiten of zij, overeenkomstig haar recht,
verzoeken zal den Volkenbondsraad drin
gend bijeen te roepen.
GIBRALTAR, 31 Mei. (Reuter).
Het pantserschip „Deutschland"
heeft uit Berlijn bevel gekregen ter
stond terug te keeren. Het schip is
vanmiddag in gereedheid gebracht
om de thuisreis te aanvaarden.
Inmiddels is in het hospitaal nog
een der opvarenden van de „Deutsch
land" aan zijn verwondingen bezwe
ken, waarmede het totaal aantal doo
den gebracht is op 24.
Naar officieel wordt medegedeeld, zijn te
Ibiza acht en te Gibraltar 19 gewonde leden
der bemanning van het pantserschip Deutsch
land voor verdere geneeskundige behandeling
san wal gebracht; De overige gewonden blijven
aan boord
Vanmiddag zijn de bij den bomaanval op
de Deutschland om het leven gekomen ma
trozen te Gibraltar ter aarde besteld.
De plechtigheid werd bijgewoond door den
Britschen gouverneur van Gibraltar, Sir Char
les Harington en de schouten-bij-nacht Evans
er. Wells, alsmede door delegaties van alle in
de haven liggende Britsche oorlogsschepen, van
den Turkschen torpedojager Kocatepe, van een
Nederlandsche duikboot en een Amerikaanschen
torpedojager.
Het Duitsche ministerie van Binnenland-
sche Zaken heeft gelast, dat ten teeken van
rouw over de slachtoffers van het bombar
dement van de Deutschland alle openbare
gebouwen, maatschappijen, scholen, enz.
gedurende drie dagen de vlag halfstok moe
ten hijschen.
De Duitsche ambassadeur te Londen, Vcm
Ribbentiop, heeft den voorzitter van de
niet-inmengingscommissie ad-interim, Wal
lace, een schrijven gezonden, waarin hij
verklaart dat de Deutschland niet op de
Spaansche regeeringsvliegtuigen heeft ge
schoten.
Hij voegde hieraan toe, dat Duitschland niet
langer deel zal nemen aan de controle en aan
de besprekingen van de commissie, totdat vol
doende garanties zullen zijn verstrekt tegen een
herhaling van dergelijke gebeurtenissen.
Eveneens deelde hij mede, dat de Duitsche
regeering opdracht heeft gegeven aan de Duit
sche oorlogsbodems het vuur te openen op alle
Spaansche vliegtuigen of oorlogsschepen, welke
do Duitsche schepen zouden naderen.
Verwachting: Zwakke tot matigen ver-
anderlijke wind, gedeeltelijk bewolkt,
weinig of geen regen, weinig verandering s
in temperatuur.
Verdere vooruitzichten: Vrij koel met s
H kans op enkele regenbuien.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiurH
WASHINGTON, 31 Mei.
(Reuter). De Duitsche ambas
sade deelt mede, van haar re
geering bericht te hebben ont
vangen, dat de beschieting van
Almeria de eenige represaille
maatregel is, die naar aanleiding
van het gebeurde met de
„Deutschland" is overwogen.
De minister van Staat, dr. H. Colijn, heeft
Maandagmiddag half vijf ten departemente
van Koloniën ontvangen den voorzitter der
Tweede Kamerfractie van de R.K. Staats
partij, mr. C. M. J. F. Goseling.
CHICAGO, 31 Mei. (Reuter.) Op twee
uitzonderingen na is de staking in de fa
brieken der Republic Steel Corp. thans
vrijwel algemeen bij de drie groote staal-
ondernemingen.
De verliezen, welke de ondernemingen en
de arbeiders lijden, worden geschat op 3
millioen dollar per week. Als gevolg van de
staking is de staalproductie deze week met
17 pet. gedaald.
De politiek der vakvereenigingen .staken ol
den hongerdood sterven" heeft steun der re-
geering gekregen, daar de post-autoriteiten me
dedeelden, dat zij hadden goedgevonden pak
ken voedsel, welke bestemd zijn voor niet-sta-
kende arbeiders, te weigeren ais zijnde „onge
regeld".
De ongeregeldheden van Zondag vonden haar
oorzaak in het feit, dat 1500 stakers, nadat zij
in een vergadering verschillende toespraken
hadden aangehoord, zich in optocht naar een
fabriek begaven, om de werkwilligen te verdrij
ven. Op honderd meter afstand van de hoofd
poort kwamen zij in botsing met tweehonderd
nolitie-agenten. De vechtpartij duurde onge
veer twintig minuten. De politie verklaart, dat
de stakers het eerste schot hebben gelost.
Nog een van de stakers, die Zondag bij de
onlusten bij de Republic Steel-fabrieken werden
gewond, is overleden, zoodat thans in totaal
vijf stakers het leven hebben verloren. De in
gangen van het hoofdgebouw der fabrieken
worden door eenige honderden politie-mannen
bewaakt en ook de stakers hebben het posten
voor de fabriek, waar ongeveer veertien werk
willigen zijn opgesloten, hervat.
MOSKOU, 31 Mei. (Reuter). Te Chabarowsk
in Siberië zijn vandaag elf Trotzkisten geëxe
cuteerd. Het in de laatste 14 dagen terechtge
stelde aantal Trotzkisten is hiermede tot 66 ge
stegen.
t ''SHW» WSf
LONDEN, 31 Mei. (Havas.) In welinge
lichte Duitsche kringen te Londen is men
van meening, dat de voornaamste vraag,
welke men zich thans stelt, is: welke zijn
de voorwaarden, welke Duitschland zal stel
len, om weer toe te treden tot den arbeid
van de niet-inmengingscommissie?
Waarschijnlijk zal Duitschland verlangen, dat
alle vloten, welke deelnemen aan de controle,
zich solidair zullen verklaren voor het geval
een der schepen zal worden aangevallen.
Verder wijst men er op, dat Duitschland zich
niet geheel uit de niet-inmenging heeft terug
getrokken, en dat de Duitsche koopvaardijsche
pen voort zullen gaan met het aan boord ne
men van waarnemers van de niet-inmengings-
contröle.
Vervolgens is men van meening, dat de term
„naderen", welke in het officieele communiqué
wordt genoemd in verband met de instructie
aan Duitsche oorlogsbodems het vuur te openen
op vliegtuigen en oorlogsbodems, meer betee-
kent dan aangevallen worden en meer „drei
gen" beteekent.
Men denkt hierbij aan het voorbeeld van
den Duitschen kruiser „Leipzig", waarop
begin Mei torpedobooten haar lanceerbui-
zen richtten. In een dergelijk geval zullen
in het vervolg Duitsche oorlogsbodems ge
machtigd zijn het vuur te openen. Daaren
tegen zullen schepen, welke op vreedzame
wijze naderen, niets te vreezen hebben.
In het Britsche Lagerhuis heeft minister
Eden in antwoord op een vraag van Attlee ver
klaard, dat hij van een Britschen oorlogsbodem
heeft vernomen, dat de „Admiral Scheer"
Almeria heeft gebombardeerd van half zeven
tot zeven uur hedenochtend.
„In het onderhoud, dat ik heb gehad met
den Duitschen zaakgelastigde," zoo vervolgde
Eden, „heb ik hem verzocht zijn regeering mede
te deelen, dat de Britsche regeering oprecht
hoopt, dat de Duitsche regeering niet zal over
gaan tot handelingen, welke den reeds ernsti-
gc-n toestand nog ernstiger zouden maken."
Verder zei Eden, dat hij nog geen volledige
rapporten had ontvangen en dat hij derhalve
er de voorkeur aan gaf geen verdere verklarin
gen af te leggen.
Het bericht van het bombardement van Al
meria heeft in Londen groote sensatie gewekt,
want men verwachtte over het algemeen niet,
dat Duitschland zulke krachtige represaille
maatregelen zou nemen. De officieele kringen
toonen zich uitermate bezorgd.
In politieke kringen hebben de berichten uit
Spanje en Genève sterke verontrusting en af
keuring gewekt. Men is van meening, dat hoe
gerechtvaardigd de reactie van Berlijn op het
incident ook is, het niet tot de bevoegdheid van
de Duitsche regeering behoorde, zulk een groote
verantwoording als van een oorlofsfeit op zich
te laden.
De Britsche regeering zal ongetwijfeld alle
pogingen aanwenden om te voorkomen, dat
Duitschlands optreden het stelsel der non
interventie compromitteert en den interna
tionalen toestand vertroebelt.
De Amerikaansche Senator Borah eischt in
een commentaar op de beschieting van Almeria
de toepassing van de Amerikaansche neutrali-
teitswet op alle deelnemers, onverschillig of zij
al of niet tot belligerenten verklaard zijn. Met
een dictator, voegde Borah hieraan toe, is oor
log steeds een directe mogelijkheid. Het is onze
plicht er geheel buiten te blijven.
De democratische Senator Mackellar verklaar-
de: „Dat riekt naar oorlog, maar de Vereenigde
Staten zullen daaraan nooit deelnemen."
In verband met de ontwikkeling van den
strijd in Spanje heeft staatssecretaris Cordell
Huil zijn vacantie afgebroken en is hij onmid
dellijk naar Washington teruggekeerd. Ook pre
sident Roosevelt wordt voortdurend op de hoog
te gehouden met de ontwikkeling van den toe
stand.
Indien men tot de slotsom komt, dat de
staat van oorlog bestaat tusschen Spanje en
Duitschland, zal de neutraliteitswet van toe
passing worden op de verscheping van wa
penen naar Duitschland en moeten de ove
rige maatregelen, welke bij deze wet zijn
voorzien, worden toegepast
Het departement van Buitenlandsche Zaken
volgt nauwkeurig de ontwikkeling met niet ver
borgen ongerustheid. Cordell Huil en onder
staatssecretaris Welles onthouden zich voor het
oogenblik nog van commentaar.
De Fransche minister van Buitenlandsche
Zaken, Delbos, heeft heden verscheidene be
sprekingen gevoerd met de vertegenwoordigers
van de buitenlandsche mogendheden te Parijs,
waarbij de bombardementen van de Deutsch
land en van Almeria ter sprake zijn gekomen.
Het nieuws van de beschieting van Almeria
werd hedenmiddag in de Fransche Kamer druk
besproken.
De overheerschende indruk was, dat men
zich, gezien de twee uiteenloopende lezingen
van het conflict, voor iedere ondoordachte
polemiek dient te wachten en alle mogelijke
procedures moet gebruiken, opdat het inci
dent langs vreedzamen weg en zoo spoedig
mogelijk wordt geregeld.
De Italiaansche pers verklaart zich eenstem
mig solidair met de represailles van Duitsch
land tegen Almeria. De „Tribuna" is van mee
ning, dat het bombardement van Almeria kan
worden beschouwd als de eerste wettige re
presaille door Duitschland.
De Duitsche pers is begrijpelijkerwijze hevig
verontwaardigd. Zoo eischt bijvoorbeeld de „Na
tionale Zeitung Essen", het orgaan van minister
Goering, internationale sancties in verbajjd met
het bombardement op den kruiser „Deutsch
land."
Generaal Franco heeft het volgende tele
gram gezonden aan Rijkskanselier Hitier: ,,Ik
verzoek uwe Excellentie en het edele Duitsche
volk mijn betuigingen van sympathie en die van
het nationale Spanje te aanvaarden wegens den
laffen overval op de „Deutschland."
Hitier heeft generaal Franco een telegrafi
sche dankbetuiging gezonden.
De gebeurtenissen rondom het incident te Ibiza.
Neville Chamberlain, de nieuwe Britsche pre
mier, werd gekozen tot voorzitter der Conser
vatieve partij. Hij gaf een uiteenzetting van
zijn politieke plannen.
De Japansche pers hoopt, dat na het aftreden
van Hayasji thans samenwerking komt tusschen
partijen en leger.
De staking bij de drie grootste staaiondernemin
gen in de V. S. is vrijwel algemeen.
Dr. Colijn heeft Maandagmiddag mr. C. Gose
ling, voorzitter der R. K. Tweede Kamerfractie,
ontvangen.
Bij loting zijn alsnog tot lid der Tweede Kamer
gekozen verklaard C. J. van Lienden (S.D.A.P.)
en M. graaf de Marchant et d'Ansembourg (N.
S. B.).
Negentienjarig meisje op onbewaakten overweg
onder Apeldoorn gedood.
Ontslagkwestie van hoofdinspecteur van politie
te Schiedam voor het Ambtenarengerecht.
Pastoor C. M. Wouterlood, te Amsterdam, plot
seling overleden.
