Laatste Nieuws
De Aarde" na tien jaar
I Zoekt gij betrouwbaar
1 Personeel? I
Plaats dan een „Omroeper
voor 80.000 gezinnen
3 x per week naar
Indië
Dewsjenko 's
meesterwerk
DE DUIKBOOTAANVAL
BIJ BARCELONA
DINSDAG 1 JUNI 1937
DE SPAARNE-STICHTING
WIELRENNEN
R.K.W.V. ACHILLES
Ronde van Oss
BILJARTEN
Gevonden dieren en voorwerpen
CRICKET
Haarlem 2R.I.O.
athletiek
DUAL-MEET BREDAK-
HOLLAND
VOETBAL
West- tegen Centraal-
Europa
Pioniers der lucht
99
De toestand van ZJHL
den Paus
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
3
STAD
Overheidsdienst dringend noodig
Uit het jaarverslag 1936 der Spaame-Stich-
ting, afd. Haarlem der Centrale Vereeniging tot
behartiging van de Maatschappelijke belangen
van zenuw- en zielszieken, tippen wij aan:
Met groote droefheid herdenken wij het over
lijden van mevrouw MeesSchuckink Kool op
13 Januari 1937. Zij heeft vooral belangrijk werk
verricht in het beheer van het consultatie
bureau voor moeilijke kinderen.
Er werden 54 nieuwe gevallen ingeschreven.
Hoe grooter de ervaring wordt, hoe grooter het
aantal kan zijn dergenen, die men met kans
op succes in de maatschappij kan doen terug-
keeren.
Van de gunstige beïnvloeding, die van voor
zorg kan uitgaan, zagen we het volgende voor
beeld: Een wat achterlijke jonge vrouw, die
zonder steun in de maatschappij stond, die
geen familie had, welke zich met haar kon of
wilde bemoeien en die als een asschepoester
haar jeugd had doorgebracht, zakte steeds af
cp de maatschappelijke ladder. Ze was niet eer-
lfck, loog en hield het in hare diensten niet uit.
Als een slordig, verslonsd schepseltje kwam ze
de eerste maal op het spreekuur der Spaame-
stichting.
Ze werd dadelijk voor rekening onzer Stich
ting in een onzer verzorgingsgezinnen onder
gebracht, vond een betrekking door bemidde
ling van haar verzorgster en werd verder ge
steund door de gemeente, waar ze domicilie
had.
Thans is ze netjes in de kleeren en een goede
dagdienstbode, die voor een deel in eigen on
derhoud voorziet.
Zonder hulp onzer Stichting zou het hier zijn
uitgeloopen op vonnis of verpleging in een ge
sloten inrichting.
Dit geval toont duidelijk, hoe wij de eerste
moeilijkheden kunnen overwinnen, daarmede
de persoon in kwestie kunnen redden en de ge
meenschap kunnen vrijwaren voor het opbren
gen van verpleegkosten.
Met vele andere voorbeelden ware hetzelfde
aan te toonen. Dit eene moge tot nadenken
stemmen voor die leden der overheid, die mee
kunnen werken tot het tot stand komen van
een overheidsdienst voor Voor- en Nazorg van
Zenuw- en Zielszieken in ons district. Hiermede
zou zoowel het belang van de patiënten als dat
der gemeenten gebaat zijn.
De staat van ontvangsten en uitgaven sluit
met een bedrag van f 914.35. Het aantal leden
daalt helaas, de opbrengst aan contributie be
droeg in 1936 slechts f 115.
Programma van de Haarlemsche
Radio-centrale
WOENSDAG 2 JUNI
Progr. 1: Hilversum I.
Progr. 2: Hilversum n.
Progr. 3: 8.00 Keulen, 10.20 Pauze, 11.05 Lon
don Reg., 12.35 Brussel VI., 1.35 Keulen, 3.20
Parijs Radio, 3.35 London Reg., 4.50 Keulen,
6.20 London Reg., 7.20 Diversen, 7.50 London
Reg., 8.35 Keulen, 10.20 Brussel VI., 10.40 Keu
len, 11.20 Berlijn.
Progr. 4: 8.00 Brussel VI., 9.20 Pauze, 10.35
Droitwich, 2.25 London Reg., 3.05 Droitwich,
6.45 Brussel VI., 7.00—11.50 Droitwich.
Progr. 5: 8.007.00 Diversen; 7.00 Eigen gra-
mofoonplatenconcert (gevarieerd programma):
Die Klosterglocken; Waltz Medley; I've got
pain in my sawdust; Bayrische Volkstanze;
Siametische Wachtparade; Take me back to
me boots and sandal; Der Rozenkranz; The
lonesome road; Parade der Zinnsoldaten:
Polly-Wolly-Doodle; Amoureuse; On teasure
Island; Perfume of the past; Leichte Cavalle-
rie; Going home. 8.00—12.00 Diversen.
tasch met inhoud, de Groot, Tempeliersstraat
47, idem Paardekooper, Damaststraat 37; Zwem
pak, Politiebureau, Smedestraat; Zweepje; van
Veen, Leidscheplein 33.
Zondagmorgen trok bovengenoemde veree
niging met drie touringcars naar de ronde van
Oss. Het was een schitterende tocht, door zeld
zaam mooi weer begunstigd.
Om 11 uur startten de nieuwelingen, waarbij
van Achilles de volgende renners medereden:
J. Stet, H. Koelemy, D. Claassen, K. Koppen,
C. v. Egmond. J. Stet werd het eerst door een
val uitgeschakeld en v. Sprundel kreeg een
lekken band. De andere renners weerden zich
best, vooral Claassen en Koelemy, die steeds in
het hoofdpeleton zaten. Doch in de laatste
ronde kwam Claassen tweemaal te vallen en
Koelemy eenmaal.
Koelemy werd nog 16e, v. Egmond 18e en
Kopper 25e.
De amateurs .startten om 1 uur, hierby reden
van Achilles P. Gruijters, C. de Vos, H. Schijf.
Zy werden alle drie in een valparty betrokken,
doch Gruijters wist zich nog 19e te plaatsen,
C. de Vos 28e.
Om vier uur startten de profs, waarby reden
J. Klinkenberg, T. Peetoom en J. Rijneveld. Er
werden vijf ronden van 18 K.M. gereden, na drie
ronden lagen allen nog in de hoofdploeg, doch
toen kwamen Rijneveld en Klinkenberg te val
len en moesten opgeven. Tinus Peetoom wist
zich nog 22e te plaatsen.
Heden, Maandag, om 8.30 uur vergadering in
ons clubgebouw, Oude Gracht 124.
Mollerus-beker
Het jaarlijksche clubtournooi om de fraaie
cup, welke jhr. dr. Mollerus, voorzitter v. d. Ned.
Biljartbond, uitgeloofd heeft voor een serie
wedstryden op groot biljart over drie ban
den, is geopend met de ontmoeting Soc. Ver
eenigingInsulinde.
De Amsterdammers wonnen met 31.
Hieronder de uitslagen:
Ins. Soc.Ver. brt.
h.s.
gem.
J. H. Sweering
40
77
S
0.519
C. Visser
27
77
3
0.350
Peeters (inv.)
40
103
5
0.388
W. v. d. Voort
32
103
4
0.310
J. H. Sweering
40
76
4
0.526
W. v. d. Voort
28
76
3
0.368
Feeters
30
80
3
0.375
C. Visser
40
80
4
0.500
Inlichtingen over gevonden voorwerpen aan
het bureau van Politie, Smedestr., uitsluitend
tusschen 11 en 13 uur.
Terug te krijgen by: Politiebur., Smedestr.,
handschoenen en ceinturen; Koster, Patriarch
straat 15, fotoalbum; Servaas, Dr. Leijdstr. 53,
voetbal en handbal; v. d. Brink, Plataanstr. 39,
badpak; v. Poorten, Oranjestr. 176, bril in étui;
Kroonsberg, Doelestr. 19, broche; Stouten, Bar-
teljorisstr. 11, dop van autowiel; Politiebur. Sme
destr., vergrootglas; Kennel, Ridderstraat 11,
hond; Garritsen, 2e Zuid Polderstr. 5, insigne
Veilig Verkeer; Hooft, Betje Wolfstr. 14, id.;
Aarts, Ruijsdaelstr. 26 rd., regenjas; Sprake-
laar, Burgwal 87, kano; Meijer, Wijde Gelde-
loozepad 11, manchetknoop; De Nijs, Klopper
singel 189, kaart Ned. Spoorwegen; v. Poorten.
Berkheydestr. 35 rd., mantel; Roos. Koningin
neweg 96, olifantje (speelgoed); Nieuwenhui-
zen, zyiweg 128, oorbel; Kramer, Binnenweg
31, Heemstede, hondenpenning; Brunsting,
Voorhelmstr. 35, rol band; v. Asten, Rijnstr. 60,
ry wielplaatje; Koopman, Amsterdamstr. 17,
gouden ring; Jansen, Laurierstr. 54, stempel;
Ter Horst, Steenbokstr. 65, verkeersspeldje;
v. Delden, Trompstr. 19, zwempak.
Handschoenen en ceinturen: Politiebureau
Smedestraat. Boeken (Fransche en Duitsche)
Grille, Celebesstraat. Beurs met inhoud: Spaar
garen, Kerkmanstraat 19; Bril; Bertholee, Lan
ge Heerenstraat 11; Balk; Vonk, Patrimonium
straat 5; Bus met terpentijn; Smal, Zuid Pol
derstraat 80; Notitieboekje; Rose, Zomerkada
137; Bal; Dijkstra, Westerhoudtstraat 30; Bro
che; Schultze Kool, Olmenstraat 58; Hond:
Vergers, Brouwerstraat, 56; Horloge; Prins,
Kruisstraat 18; idem Quivooy, Oude Weg 179;
Damespolshorloge; v. Staveren, Gasthuislaan
98; Idem Brosens, Gen. Cronjéstr. 148; Arm
bandhorloge; Nachtgeller, Gasthuislaan 100;
Hond, Berggren, Schouwtjeslaan 92; Dames
hoed; Molenaar, Tugelastraat 68; Hond; de Bie,
Delistraat 80; Jasje; de Vries, Lange Wijngaard
straat 15; Regenjas; Kruijff, Lange Margare-
thastraat 20; Kat; Prof. v. d. Waalstraat 76;
Kat; Fortgens, Spaarnwouderstraat 78; Kat;
Bötger, Hertzogstraat 13; Kindermuts: Klaas-
sen, Saenredamstraat 41 zw; Manteltje, Polak,
Luzacstraat 8; idem, Joosten, Nieuwe Weg 18
Hoofddorp; Nummerplaat: v. Andel, Allanstr.
76; idem, Bruin, Timorstraat 16; Portemonnaie
met inhoud, Boerhorst, Brouwersstraat 30rd.;
idem, Voortman, Nassaulaan 82rood; idem,
Dollé, Middenweg 6; idem, Kolb, Engelszstraat
3; Portefeuille met inhoud, Duvenvoordestraat
72; Pakje met kinderkleeding: Sluiter, Berken
laan 17, Heemstede; Parasol; Spronk, Ryks-
straatweg 467; Penning van speeltuinver. Lu
cas, Hoogerwoerdstraat 38; Gouden ring; de
Vita, Tempeliersstraat 16; Ry wielplaatje, Hof-
ste, Oostvest 44; Ry wielplaatje; Preijde, Jans
straat 57; Rozenkrans, v. Bakel, Westerstraat
45; Sjaal; Gokkes, Gen. Cronjéstraat 120;
Bchop, v. d. KuiL Leidschestraat 146; Dames-
Na de fraaie overwinning van de vorige week
waren de verwachtingen van de Haarlem-reser
ves hoog gespannen en tegengevallen is deze
wedstrijd nu ook niet, hoewel het Amsterdam-
sche R.Ï.O. een verdiende overwinning wist te
behalen. Haarlem was met batten zelfs zeer
goed begonnen door 128 te scoren, een totaal
dat in de tweede klas ruim voldoende moet zijn
om een overwinning te behalen. Hierbij was in
de eerste plaats weer het uitstekende batten op
gevallen van den jeugdigen Kruyt, die ook de vo-
vige week zoo van zich deed spreken en thans
een keurige 32 wist te scoren. Samen met Aben-
danon zette hij voor het tweede wicket een
stand op van 67 runs. Abendanon bracht het tot
31, terwijl de Boer 16, Goossens 22, en Buissink
10 er voor zorgden dat het totaal nog flink werd
opgevoerd. De bowlingcijfers waren: J. Kuster
4—38, van Gemen 031, Wolters 119. J. Vos,
016, C. Kusters 513.
De aanval van Haarlem bleek echter totaal
uit vorm te zijn, hetgeen de Amsterdammers
dan ook niet ongestraft lieten. Vooral het ope
ningsbat J. Vos wist er wel raad mee en had
het vooral begrepen op de Boer die nog al eens
kort aan de leg-side bowlde. Vos had reeds 56
achter zijn naam, alvorens hij werd gevangen
en het totaal werd al spoedig daarna gepas
seerd. Om allen spelers nog een beurt te geven
werd nog eenigen tijd doorgespeeld, doch op 187
sloot tenslotte de innings. Behalve J. Vos be
reikten ook Nederveen 18, Gemen 12, A. Vos 32,
Kuster 36, en W. Vos 13 not out de dubbele cü-
fers.
De bowlingcijfers voor Haarlem waren: de
Boer 371, Abendanon 022, Bouwes 117,
Elsinger 4—39, H. V. Vreeden 2—16 en Kruyt
0—11.
R.I.O. won dus met 59 runs op de eerste in
nings.
regelmatig blijft oefenen, zal hij zich tot klasse
sprinter kunnen opwerken.
De 400 en 800 M. werden gewonnen door
Ocöterveer. De tijden 54,6 sec. en 2 min. 10,4
sec. mogen niet zoo goed schijnen, maar Jan
spaarde zich eenigszins om ook bij het speer
werpen (3e) en hink-stap-sprong (2e) nog een
eervolle plaats te kunnen bereiken.
Ook de 1500 M. en 3000 M. werd een dubbele
overwinning. Hier won H. Coblens in resp.
4 min. 45,8 sec. en 10 min. 22 sec., zonder al te
scherpen tegenstand.
De 4 x 100 M. werd eerst in den laatsten meter
in het voordeel van Holland beslist. Een oor-
pronkeiyke voorsprong der Haarlemmers werd
by den laatsten wissel verknoeid en in een
achterstand omgezet. Hagemeyer vocht echter
schitterend, won c.M. na c.M. en slaagde ei
juist in zich bij de finish een kleinen voor
sprong te verschaffen.
Van de springnummers won Joh. Mathot het
verspringen en den hink-stap-sprong, resp. met
6,20 M. en 13,09 M. Een tweetal prestaties die
aantoonen dat zijn eerste heroptreden, na zijn
ongeval bij de U.I.O.C.E.P.-kampioenschappen
te Weenen, volledig slaagde. Bovendien wist hii
zich bij het kogelstooten als tweede te plaatsen.
Bij het hoogspringen kwam een drietal niet
hooger dan 1,50 M. en deelde de punten.
Het polsstokhoogspringen werd gewonnen
door F. Bakker met een voor hem geijkte
hoogte van 3,05 M.
Ook Westgeest wist het tot een dubbele over
winning te brengen, n.l. bij kogelstooten en dis
cuswerpen, met resp. 10,42 M. en 34,18 M.
Het speerwerpen werd gewonnen door een be
ginneling met veel aanleg, A. Geiger, die met
zijn 42,78 M. zelf nog ver onder zijn trainings
resultaten bleef.
De officieele uitslag in punten luidde als
volgt:
Bredak Holland
100 M. 5 3 1 9 6 4 2 12
200 M. 5 3 2 10 6 4 1 11
400 M. 5 4 2 11 6 3 1 10
800 M. 4 3 1 8 6 5 2 13
1500 M. 431=8 652 13
3000 M. 5 3 2 10 6 4 10
4 X100 M. 6 2 8 9 4 13
Verspringen 432=9 651 12
Hoogspringen 531=9 552 12
Hink-stap-spr. 421=7 653 14
Polshoog 431=8 652 13
Speerwerpen 651 12 432=9
Discuswerpen 521=8 643 13
Kogelstooten 3 21=6 6 5 4 15
Totaal Bredak 127 p.; Holland 170 p.
De Haarlemmers winnen met
grooten voorsprong
De verwachtingen, dat de Haarlemsche R.K.
Athletiek-vereeniging Holland, in de dual-meet
tegen de gezamenlijke vereenigingen uit het
Bisdom Breda, voor een buitengewoon zware
taak zou komen te staan, zijn niet volledig uit
gekomen. Met grooten voorsprong hebben de
Haarlemmers deze ontmoeting gewonnen, on
danks het feit dat op het laatste oogenblik nog
eenige ingrijpende wijzigingen in de ploeg
moesten worden aangebracht.
De Bredak was echter ook gehandicapt door
afschrijving. By het hoogspringen moesten zij
o.a. missen J. Faber en F. v. Looyen; bü het
kogelstooten H. v. Ginneke en M. Dirks; ter-
wyi ook de bekende lange afstand-looper P.
Strootman ontbrak.
Het uit veertien nummers bestaande pro
gramma. bracht slechts één overwinning aan de
gastheeren, n.l. bij het speerwerpen, terwijl by
het hoogspringen de eer gedeeld moest worden.
Opvallend was de dubbele overwinning van
H. Hagemeyer op de 100 en 200 M., resp. in
11,8 en 24,2 sec., omdat deze sprinter pas enkele
weken dg athletiek beoefent, Wanneer hij zich
Halle en Bas Paauwe behooren
tot de reserves
Naar wij vernemen zpn als reserves voor
het West Europeesch elftal, dat op 20 Juni
te Amsterdam in het Olympisch Stadion
tegen Centraal Europa uitkomt, aangewezen,
de spelers Leo Halle (Go Ahead) als doel-
verdediger, Robert Paverick (Antwerp F.C.)
als back, Bas Paauwe (Feijenoord) als mid
denspeler en Roger Courtois (F. C. de So-
chaux) als voorspeler.
De keuze van Halle als reserve doelman kan
volkomen gebiliykt worden. Dat Paverick na
Janes en Caldenhove de beste achterspeler is
in West Europa zal wel door niemand worden
betwist.
Paverick is 24 jaar oud en speelde 19 maal
in het Belgische elftal.
Bas Paauwe is voor de halflinie beschikbaar,
terwijl Courtois reeds een dozijn malen voor
het Fransche elftal heeft gespeeld en eigen
lijk op alle plaatsen In de voorhoede kan wor
den opgesteld.
Mocht een der plaatsen in het West Euro
peesch elftal door onverhoopte omstandighéden
verwondingen b.v. vrij komen, dan wil
dat nog niet zeggen, dat automatisch een der
bovenvermelde reserves er voor in de plaats
komt. De commissie, bestaande uit de heeren
K. J. J. Lotsy, R. Seeldrayers, dr. P. Bauwens
en F. Caudron behoudt zich het recht voor
eventueel andere spelers aan te wijzen.
Uit Straatsburg wordt nog gemeld, dat doel
man Planicka van het Centraal Europeesche
elftal na een wedstryd met vrij ernstige ver
wondingen aan het hoofd in het ziekenhuis
aldaar moest worden opgenomen. Het is nog
niet te zeggen, of hij Zondag 20 Juni in staat
zal zijn het doel voor het Centraal Europeesche
elftal te verdedigen. Mocht dat niet het geval
zyn, dan komt de Italiaansche nationale doel
man Olivieri voor hem in de plaats, een keeper
die weinig of niets voor Planicka onderdoet.
Met October breidt de K. L. M.
wederom haar diensten uit
Naar wij vernemen zal de K. L. M. met
ingang van den winterdienst, dus begin Oc
tober a.s. drie maal per week op Indië gaan
vliegen. De dienst zal dan worden onder
houden met nieuwe D. C. 3-vliegtuigen,
waarvan, zooals bekend, de eerste de
Specht Zaterdagmorgen naar Indië ver
trekt.
Omtrent deze driemaal wekelijksche luchtver-
binding met Indië zal de Minister van Wa
terstaat Zaterdagmorgen, by het vertrek van
de eerste D. C. 3 van Schiphol naar Indië, nog
verdere bijzonderheden mededeelen.
Zoowel de K. L. M. als de P. T. T. gaan
thans in het wereldluchtverkeer vóór. De K.
L. M. door haar opnieuw geperfectionneer-
den dienst op het Oosten, de P. T. T. door
thans ook het luchtrecht op postvervoer naar
Indië af te schaffen.
Hoezeer dit voorbeeld tot het buitenland
spreekt, blijkt wel uit het feit, dat de Belgi
sche instanties besloten hebben, met ingang
van 1 Juni op een aantal Europeesche ïynen het
luchtrecht te doen vervallen. Verder zal de ver
binding met de Congo tot twee maal per week
worden uitgebreid.
-mmmm
(Gedeeltelijk gecorrigeerd
De dans uit de film De Aarde van Alexander Dowsjenko
Na het korte verslag, dat wij onlangs
hebben gegeven van de voorstel
ling, waarmede De Nieuwe Filmliga
oit seizoen heeft besloten hadden we ons
oorgenomen nog terug te komen op de
twee vertoonde films: Regie van Edmond
Dréville en De Aarde van Dowsjenko. Beide
films verdienen een nadere beschouwing,
doch, waar we Dréville's film nog vrij kort
geleden uitvoerig hebben besproken, kun
nen we thans volstaan met De Aarde, die
tien jaar geleden werd gemaakt en dus in
de grijze oudheid van de filmkunst voor
het eerst werd vertoond. Intusschen zij er
toch nog in het voorbijgaan op gewezen,
dat de uitzonderlijke geluidsfilm van Dré
ville nog steeds niet haar erkenning heeft
gevonden. Zij past volkomen in het pro
gramma van de Nieuwe Filmliga, doch de
bioscopen hebben er blijkbaar den smaak
nog niet van beet gekregen. Men begrijpt
wel, dat deze film, commercieel gerekend,
riet meer zal opbrengen dan verschillende
andere, maar men schijnt niet te willen
gelooven, dat deze film toch een zekere
concurrentie vertegenwoordigt, die geen en
kel exploitant berouwen kan, dunkt ons.
Afgezien daarvan, zou het toch jammer
zijn, wanneer de filmliefhebbers iedere
kans om deze voortreffelijke film te zien,
zouden moeten misloopen. Zij zouden daar
door verstoken blijven van een der zeer
weinige waarlijk meesterlijke films der
laatste jaren. Men hope dus zoolang
Wat dan De Aarde betreft, mag men de
Nieuwe Filmliga het compliment geven,
dat zij de schoonste reprise heeft gegeven,
die men zich op dit oogenblik denken kan.
Niemand, die De Aarde sinds haar première
niet meer heeft gezien, zal vermoed heb
ben, dat dit prachtige werk van Dowsjenko
nog zoo gaaf en frisch voor den dag zou
komen. Wat ons aangaat, erkennen we
gaarne, dat vele schoonheden, die we des
tijds slechts vaaglijk hebben gewaardeerd,
thans in volle glorie aan den dag treden.
De jarenlange ontwikkeling der filmkunst
heeft nog lang niet de perfectie achter
haald, die Dowsjenko tien jaren geleden
reeds de zijne kon noemen.
Men zou natuurlijk de proef moeten ne
men, maar misschien is De Aarde de eeni
ge Russische film uit dien tijd, die haar
volle waarde heeft behouden. Herhaalde
lijk hebben wij ons op Eisenstein's Potem-
kin beroepen, als het ging om de definitie
van den autonomen expressievorm, die de
film is en inderdaad vindt men in deze felle
revolutionnaire aanklacht stof genoeg. Nog
altijd is Potemkin een voorbeeld van het
onafhankelijk gebruik der filmmiddelen,
welker gebruik men meter voor meter kan
aanwijzen, doch men kan niet ontkennen,
dat zekere elementen in Eisenstein's baan
brekende film verouderd zijn. Met name
doet het gebarenspel primitief en hol aan,
omdat Eisenstein zijn spelers tot op zekere
hoogte liet acteeren naar de filmopvattin
gen van dien tijd. Dit is bij Dowsjenko niet
het geval, daar hij zijn figuren allerminst
laat spelen. Zij zijn voor hem even zooveel
verschijningen, symbolen, in ieder geval
attributen, bouwstof, waaraan hij reeds te
voren een vorm heeft toegekend, die past
in de totale compositie van het geheel, na
dat zij hun rol gespeeld hebben in de af
zonderlijke beeldvlakken, waaruit de film
is opgebouwd. Een voor een zijn ze in een
bepaalden subjectieven gevoelstoon genomen
weliswaar, 2ooals het hoort, gericht op de
groote lijn der compositie, doch daarvan
zware en geladen accenten, waarvan de
inhoud door een soms magnifieke plastiek,
een uiterst gevoelige „fotografie" en een
bezonken beweging wordt aangeduid. Een
mensch, een koe, een paard, een tractor,
een boomtak met vruchten heeft in deze
film een zoo sterke gevoelswaarde, dat zij
afzonderlijk gezien, aan schilderijen doen
denken, doch in verband met de overige
beelden de gaafste filmvlakken vormen.
Dowsjenko kent aan zijn vlakvullingen de
grootst mogelijke waarde toe, zonder echter
cok maar een oogenblik het rhythme van
de film uit het oog te verliezen. Zijn beel
den dwingen hem tot een langzame, doch
uiterst bedachte montage, doch via de beel
den ontstaat deze montage toch in laat
ste instantie uit den inhoud van de film
zelf. Deze verbondenheid leidt in vele beel
den tot een pathetische, bijna visionnaire
voorstelling van die andere verbondenheid,
die bestaat tusschen de aarde en den
mensch.
Men herinnert zich dezen inhoud? In een
Oekraïnisch dorp is de „nieuwe tijd" bezig
de jeugd in beslag te nemen. Er ontstaat
oneenigheid tusschen de ouden en de jon
gen, tusschen de rijke boeren, die aan het
bezit van hun grond hechten en de arme
boeren, die op dezen grond rechten doen
gelden. Vader en zoon worden vijanden,
Wassili, de zoon, voert de jeugd aan. Een
tractor is op komst om de velden met groote
snelheid van de ploegen te ontdoen. In
triomf wordt het vreemde ding ingehaald
door de jeugd, met minachting en wan
trouwen door de ouden. Maar op een dag
heeft Wassili de grenzen tusschen de velden
weggeploegd en dienzelfden avond, als hij
vreugdedronken naar huis danst, wordt hij
door een kogel geveld. Zijn begrafenis
wordt een zegetocht en de moordenaar
loopt als een waanzinnige op zijn verloren
akker rond en steekt zijn hoofd in de be
geerde aarde. Zijn bekentenis, uitge
schreeuwd aan 't graf van zijn slachtoffer,
wordt door honderden dorpelingen gene
geerd. De triomf van het nieuwe leven is
te groot voor eenige aandacht aan het be
rouw van een lafaard.
Waar men bij de vele Russen uit den eer
sten grooten tijd van de revolutionnaire
films weinig anders vermocht te ontdek
ken dan harde en meedoogenlooze beschul
digingen en eenzijdige uitingen van haat
voor het oude en onberedeneerde liefde
voor het nieuwe régime zij het dan dat
deze eenzijdigheid vaak leidde tot bran
dende betoogen wordt men bij Dowsjen
ko getroffen door een bezieling en een be
zonkenheid, die de andere films ver vooruit
zijn. Dowsjenko ziet alleen de grootheid van
zijn nieuwe, in volle overtuiging aanvaarde
ideologie. De kleine, benepen zaken vallen
van hem af. De groote verbondenheid van
de menschen met hun Russischen grond, de
macht van de aarde en de kleinheid van
den mensch, de aarde, die over dood en
leven heerscht, dat is zijn volkomen paga
nistische visie op het leven. Maar zijn ge
loof in deze eenheid is groot en grootsch
van expressie.
Bij de aankomst van den tractor dat
lievelingsspeelgoed van vele communisti
sche filmers, hier slechts als klein onder
deel behandeld monteert Dowsjenko de
ouden en de jongen, de koeien en de paar
den, de velden en de boomen in een zoo
breede allure, dat alle objecten dramati
sche afmetingen krijgen en als heroïsche
gestalten deel nemen in dit onweerstaan-
r%
Alexander Dowsjenko, de maker van
De Aarde
Opgevischte torpedo zou van
Italiaansch fabrikaat zijn
BARCELONA, 31 Mei (Havas) De de
legate voor de Openbare Orde heeft in de
pers medegedeeld, dat zondagochtend een
onderzeeër, welke zonder twijfel van Itali
aansche nationaliteit was, een Spaansch
koopvaardijschip heeft aangevallen, binnen
de territoriale wateren.
Een van de torpedo's is bij Caleila aange
spoeld, waar technici hebben geconstateerd,
dat het projectiel van Italiaansch fabrikaat is.
In den middag heeft, zooals wij reeds meld
den, dezelfde onderzeeër ter hoogte van Mal-
grat het motorschip „Ciuöad de Barcelona" tot
zinken gebracht. Hierbij is een vijftigtal pas
sagiers verdronken en verscheidene anderen
werden gewond.
Anarchisten nog te Barcelona
De Parüsche „Journal" meldt, dat bü den
grenspost te Perpignan zeven Spaansche vluch
telingen zyn aangekomen.
Een hunner, eei\ kapitein der artillerie,
vertelde, dat de anarchisten te Barcelona
de electrische centrales bezet houden, dat
zij nog baas zijn op eenige verdiepingen der
telefooncentrale, en dat zij versterkte pun
ten in Montjuich en de wijk Terrassa be
zitten.
De positie der anarchisten te Barcelona,
aldus deze zegsman, is nog steeds zeer sterk en
generaal Pozas zal nieuwe versterkingen moeten
vragen, indien hij de stad werkelijk wil zui
veren.
Een vluchteling uit Lerida verzekerde,
dat hij had gezien, hoe drie weken geleden
een bataljon militie, dat door Lerida trok,
brand stichtte in de kathedraal en 22 pas
toors, die sedert Juli gevangen waren ge
houden, terechtstelde.
De geregelde troepen bij Puigcerda zouden
zich op de volgende wyze van de anarchisten
ontdoen: telkens wordt, aldus luidt het ver
haal, een anarchist onder een of ander voor
wendsel naar Barcelona gestuurd. Te Alp wordt
hij ontwapend, te Lamolina gearresteerd en
naar Tosa gezonden, waar hij wordt terecht
gesteld.
Er heerscht geen bezorgdheid in
Vaticaansche kringen
Onze Romeinsche correspondent seint ons
d.d. 31 Mei:
Het feit, dat Z. H. de Paus de inwijding van
de Pauselijke Academie niet persooniyk zal bij
wonen heeft alarmeerende geruchten in om
loop gebracht. Het verluidde, dat Z. H. de Paus
hedenmorgen plotseling een ernstige hart
aanval had.
In bevoegde Vaticaansche kringen deelt
men echter mede, dat Zijn toestand geen
bezorgdheid verwekt en de H. Vader slechts
rust moet houden na een vermoeienden
verjaardag.
Ook het feit, dat professor Milani heden to
Rome vertoefde en niet te Castel Gandolfo
weerspreekt ieder gerucht.
bare proces, dat leven en dood tot inzet
heeft.
In het begin van de film sterft een grijs
aard te midden van ouden, jongen, kinde
deren, bloesems, vruchten. In strakke sta
tistische beelden, die traag op elkaar zijn
afgestemd, voltrekt zich deze episode, ein
digend met het langzaam achterover zin
ken van den ouden man, die zijn vriend
beloofd heeft hem mededeeling te doen van
wat hij na den dood zal ervaren. Vergeleken
bij Eisenstein's methode, kan hier nauwe
lijks sprake zijn van filmmontage en men
verbaast zich dan ook niet, dat een kleine
tien jaren geleden, toen Pudowkin's mon
tagetheorie opgeld deel zij doet het
overigens nog velen in Dowsjenko's stijl
een negatie zagen van Pudowkin's open
baringen. Het was nochtans een verkeerde
meening, voortkomend uit een neiging tot
een al te academische toepassing van het
nieuw verworvene. Meer dan anderen wel
licht heeft Dowsjenko de waarde van de
montage gekend. Het verschil tusschen zijn
en anderer werkwijze bestaat slechts hier
in, dat hij componeert in een uitgewogen
rhythme, door innerlijke noodzaak voorge
schreven.
Men zou door kunnen gaan met te wijzen
op talrijke fragmenten, die deze opvatting
bevestigen en dan tot de conclusie komen,
dat aan de film De Aarde een machtig be-
heerschte drift ten grondslag ligt.
En zoo kan men dankbaar overwegen,
dat alle voortvarende technische evolutie
niets vermocht te ontnemen aan den luister
van wat een sterke persoonlijkheid als
Dowsjenko met de zwijgende film tot stand
wist te brengen. De Aarde na tien jaar
heeft niets aan schoonheid ingeboet en kan
voorloopig beschouwd worden als een gaaf
en oprecht cinematografisch kunstwerk,
dat men zal moeten herzien van tijd tot
tijd om frisch tegenover den snellen voort
gang der commercieele experimenten te
blijven staan
