Duitsch ultimatum aan den
Heiligen Stoel
Valencia gaat accoord met de
veiligheidszones
Aldus moet men, volgens politieke kringen
te Berlijn, de aan het Vaticaan ge
zonden nota beschouwen
Mgr. Orsenigo naar Rome vertrokken
Lichting 1938
De amnestie in
België
Konoye aanvaardt
zijn opdracht
VULKAANUITBARSTING
TEISTERT RABAUL
Het nieuws van heden
DE BAROMETER
I HEERKENS THIJSSEN O
GLASVERZEKERINGEN j
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 centper kwartaal f 3.25per
post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
WOENSDAG 2 JUNI - OCHTENDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20589
Duitsche bisschoppen
naar Rome?
Verhouding uiterst gespannen
De socialisten zullen de regeering
steunen
Miss Earhart probeert
het nog eens
Zij is opgestegen voor een vlucht
om de wereld
Z. Exc. Mgr. Cesare Orsenigo, de
Pauselijke Nuntius te Berlijn
Hij zal trachten een sterk natio
naal kabinet te vormen
De nieuwe kabinetsformateur
Aanslag op de tunnel
Portbou-Cerbere
Het WeeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHii^
nul
Het contingent dienstplichtigen is
vastgesteld op 25917
Reusachtige moddergolf sloot
de haven af en deed
schepen zinken
Het conflict in de
staalnijverheid
Besprekingen schijnen nog geen
resultaat te hebben
Eerste steenlegging op
's Pausen verjaardag
Koning Leopold bezocht de Handelsschool te Gent, waar Hij zich de
professoren liet voorstellen
Duitschland eischt echter
solidariteit van allen
In toekomstige gevallen moet vrij
buiterij als zoodanig geken
merkt, maar ook behan
deld worden
Houdt Portugal zich bij
non-interventie?
Ter eere van de te Berlijn vertoevende Japansche matrozen werd een tuinfeest
gehouden,, waarbij de bemanning van den kruiser „Asjigara" een demonstratie
pan Japansch zwaardvechten gaf.
Von Ribbentrop bij Eden
Britsch protest te Valencia
De „Leipzig" uitgevaren
Het echtpaar Baldwin
bij den Koning
De perstentoonstelling
te Rome gesloten
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct„ Ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
BERLIJN, 1 Juni. (Reuter). Reu
ter verneemt in Duitsche politieke
kringen, dat de nota der Rijksregee-
ring aan den H. Stoel als een ultima
tum moet worden beschouwd, waar
in aan Z. H. den Paus te kennen
wordt gegeven, dat de diplomatieke
betrekkingen zouden kunnen wor
den verbroken, indien de H. Stoel
Kardinaal Muendelein niet berispt.
Maandag is te Fulda een spoedvergadering
der Duitsche Bisschoppen gehouden. Het ver
loop van deze besprekingen, aldus meldt de
Telegraaf, is strikt geheim gehouden. Naar ver
luidt, is deze bijeenkomst echter gehouden in
verband met de scherpe nota, die door de
Duitsche regeering bij het Vaticaan is over
handigd.
Verder verluidt, dat Z. Em. Kard. Schutte,
Bisschop van Keulen, Mgr. von Preysing,
Bisschop van Berlijn en Mgr. Von Galen,
Bisschop van Münster, zich binnenkort naar
Rome zullen begeven om met het Vaticaan
te beraadslagen, wat onder de gegeven om
standigheden moet worden gedaan.
Onze Romeinsche correspondent seint ons
d.d. 1 Juni:
De Duitsche ambassadeur bij den H.
Stoel, dr. von Bergen, is met verlof uit
Rome vertrokken. In zijn plaats is de ge-
zantschapsraad dr. Menzhauser tot zaak
gelastigde benoemd.
In Duitsche kringen wordt dit beschouwd
als een verslechtering van de diplomatieke
betrekkingen tusschen Vaticaan en Duit
sche Rijksregeering.
De Duitsche regeering zou heden aan het
Vaticaan hebben medegedeeld, dat zij niet vol
daan is over de houding van het Vaticaan, daar
rij zich ernstig te beklagen heeft over de Pau
selijke Encycliek en over de uitlatingen van
Kardinaal Muendelein en anderen, terwijl de
desbetreffende verklaringen van het Vaticaan
onbevredigend worden genoemd.
Vooral de uitlatingen van Kardinaal Muen
delein tegen den persoon van den Fuehrer en
Goebbels worden door de Duitsche regeering
als zeer grievend beschouwd.
Van Vaticaansche zijde zou men daaren
tegen meencn, dat deze uitlatingen verre
achterblijven bij den smadelijken hoon en de
gebruikelijke beschimpingen, die de Duit
sche semi-officieele pers bijna dagelijks te
gen de Kerk en kerkelijke personen ge
bruikt.
Zeker is, dat na de redevoeringen van
Goebbels en Frick de verhouding tusschen
het Vaticaan en Duitschland opnieuw
uiterst gespannen zijn.
Heden vernam men te Rome, dat de Pause
lijke Nuntius in Duitschland, Mgr. Orsenigo,
Vanuit Berlijn zou zijn vertrokken.
Van Vaticaansche zijde zijn heden geen be
vestigingen van deze berichten te verkrijgen.
BRUSSEL, 1 Juni (Havas) De alge-
meene raad van de Belgische Socialistische
Partij heeft besloten morgen in de Kamer
het voorstel van de regeering inzake de
amnestie te steunen.
Zooals men weet, heeft de regeering beslo
ten het volgende voorstel in te dienen: de
amnestie-wet zal worden aangenomen en de
ter dood veroordeelden, die hiervan zullen
profiteeren, zullen het passief kiesrecht ver
liezen.
MIAMI, 1 Juni. (Reuter.) Amelia Earhart is
Vanmorgen met haar vliegtuig naar San Juan
op Portorico vertrokken. Zij wil trachten een
vlucht om de wereld te maken,
irMÉrf
TOKIO, 1 Juni (Reuter) Prins Konoye
heeft de opdracht tot het vormen eener
nieuwe regeering in Japan aanvaard.
Men beschouwt hem als een man met een rui
men blik, die vrienden in verschillende kringen
heeft. Hij geniet den krachtigen steun van mili
taire, politieke en financieele kringen. Men
meent, dat een door hem gevormd kabinet zich
twee tot drie jaar zal kunnen handhaven.
Prins Konoye heeft aan de pers verklaard,
dat hij zijn best zal doen een nationaal
kabinet te vormen, waarin talentvolle man
nen zitting hebben, die alle krachten des
lands vertegenwoordigen.
Hij wist nog niet, of de nieuwe ministerlijst
reeds Woensdag gereed zal zijn. Hij is voor
nemens den vertrekkenden ministers te vragen,
of zij zitting willen hebben in 't nieuwe kabinet.
Vooral aan de portefeuille van Financiën hecht
de formateur veel belang. De prins acht het
noodzakelijk, dat een einde wordt gemaakt aan
de tegenstelling tusschen de bureaucraten en de
politieke partijen.
De minister van Oorlog in het aftredende
kabinet, Soegiyama, heeft besloten zijn por
tefeuille te houden, en vermoedelijk zal de
afgetreden minister van Marine, Yonai, een
gelijk besluit nemen. Verder is het zeer
waarschijnlijk, dat oud-minister-president
Hirota minister van Buitenlandsche Zaken
zal worden.
Prins Konoye, de president van het Hooger-
huis, is de meest populaire kabinetsformateur,
dien Japan de laatste jaren heeft gekend. De
keuze van den keizer wordt dan ook, met inbe
grip van de politieke, militaire en financieele
kringen, door alle deelen der bevolking met
voldoening begroet.
Zijn populariteit is aanzienlijk toegenomen
sinds het incident van 26 Februari 1936, toen
hij opdracht van den keizer ontving een nieuw
kabinet te vormen, doch om gezondheidsredenen
weigerde.
Konoye behoort tot een der meest vooraan
staande families van Japan; hij is gesproten uit
een geslacht, dat meer dan 20 eeuwen oud is.
Zijn leeftjjd is slechts 46 jaar. Na afloop van
zijn studies heeft Konoye als medewerker van
den Japanschen gedelegeerde, Prins Sayonji, de
vredesconferentie van 1918 bijgewoond. Hij is een
groot voorstander van een hervorming van het
Hoogerhuis.
Politieke waarnemers zijn van meening, dat
de nieuwe regeering een sterk nationaal kabinet
zal zijn, zooals de natie wenscht.
PERPIGNAN, 1 Juni (Havas) Manschap
pen van de Fransche garde mobile, die de
tunnel tusschen Portbou en Cerbere bewaakten,
hebben een Italiaan gearresteerd. Bij den in
gang van de tunnel werd een helsche machine
met uurwerk ontdekt.
De helsche machine, welke door een Italiaan
werd gelegd bij den ingang van den tunnel,
zou, ingeval deze zou zijn ontploft, den spoor
weg ernstig hebben beschadigd. Deskundigen
hebben geconstateerd, dat de bom uitstekend
was vervaardigd.
§1 VERWACHTING: Matige Noordwestelijke
tot Westelijken wind, zwaar bewolkt met
tijdelijke opklaring, vooral in het Noorden
kans op regenbuien, iets koeler.
|j Verdere vooruitzichten: Aanvankelijk nog =j
koel met afnemende regenkans.
ÜIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIMIIIIIIIillllllMin
ASSURANTIEBEZORGERS
DAMRAK 60 AMSTERDAM
Tel. 45014 45016
Sïllllililllilllllliliillllllllliiiiiiiiilllilllliiiliilllllllilllliiiiiiiiiiiiiiilillllï;
Uitgegeven is Staatsblad no. 582, besluit
van 20 Mei 1937, houdende vaststelling van
het contingent gewone dienstplichtigen der
lichting 1938.
Artikel 2 luidt:
Van de voor inlijving aangewezen per
sonen der lichting 1938 worden 25917 be
stemd tot gewoon dienstplichtige.
Artik,el 3 luidt:
Van de 25917 tot gewoon dienstplichtige
bestemde ingeschrevenen der lichting 1938
worden 850 bestemd voor de zeemacht.
LONDEN, 1 Juni (D.N.B.). Volgens hier
ontvangen berichten is de stad Rabaul op
Nieuw-Brittannië door de sedert gisteren in
werking zijnde vulkanen „Vulcan" en „Na-
toeki'' ernstig geteisterd.
De meeste huizen zijn verwoest. De inwoners
der stad, 700 blanken, 800 Chineezen en 3000
inboorlingen, zijn naar Kokopo gevlucht. De
haven van Rabaul is door een reusachtige mod
dergolf, die door de vulcanische bevingen en
de vloedgolf werden opgeworpen, volledig afge
sloten
De in de haven liggende schepen konden
de open zee niet meer bereiken; verschei
dene schepen zijn door geweldige modder-
massa's tot zinken gebracht.
Volgens een bericht van den administrateur
van Nieuw-Guinea is in de stad Rabaul de
uitzonderingstoestand afgekondigd. Aan alle
personen, met uitzondering van de ordebewa
kers, is het betreden der stad verboden.
CHICAGO, 1 Juni. (Havas.) Vertegenwoordi
gers der stakers in de Amerikaansche staal
nijverheid hebben gedurende drie uur onder
handeld met de directies der fabrieken. Daarna
werden de besprekingen geschorst, zonder dat
men, naar het schijnt, vorderingen had ge
maakt.
PRAAG, 1 Juni. (Stefani.) Ter gelegenheid
van den tachtigsten verjaardag van Z.H. den
Paus is te Praag de eerste steen gelegd voor
een kerk, die toegewijd zal worden aan de H.
Maagd Maria, Koningin van den Vrede.
i
LONDEN, 1 Juni (Havas). Vermoedelijk
heeft de Spaansche ambassadeur te Londen,
Azcarate, bij zijn bezoek aan het Foreign
Office heden, medegedeeld, dat zijn regee
ring zich bereid verklaarde de toepassing
van het systeem van veilige zones uit tc
breiden voor de oorlogsbodems, welke deel
nemen aan de controle.
Zooals men weet heeft de Britsche zaakge
lastigde te Valencia een dergelijken stap aanbe
volen. De Duitsche regeering acht evenwel dit
systeem geen voldoenden waarborg, zoodat deze
verklaring van de Spaansche regeering het
vraagstuk vermoedelijk niet zal oplossen.
In antwoord op een vraag' van Attlee in het
Britsche Lagerhuis verklaarde minister Eden,
dat uit inlichtingen van de Duitsche en Ita-
liaansche regeering gebleken is, dat deze regee-
ringeit het controleplan nog steeds op zich van
toepassing achten, behalve dan, dat zij hun
patrouilleerende oorlogsbodems hebben terug
getrokken.
De Britsche regeering heeft haar leedwezen
betuigd met het besluit van de Italiaansche en
Duitsche regeering, en zal haar best blijven
doen iedere verscherping van den toestand te
voorkomen. Zij zal hierbij het contact met de
overige regeeringen handhaven, teneinde te be
raadslagen over de maatregelen, welke het
meest geëigend zijn om den toestand te her
stellen.
Hoewel de Britsche regeering bereid Is
mede te werken, aarzelt zij toch individueel
in te grijpen in de beslissing, welke beide
partijen hebben genomen.
Hedenochtend zijn de voornaamste afgevaar
digden op de Britsche imperiale conierentie
onder voorzitterschap van Neville Chamberlain
op Downingstreet bijeengekomen. Ook minister
Eden was aanwezig.
De vertegenwoordigers van de Dominions
verlangden onmiddellijk op de hoogte te wor
den gesteld met den toestand in Spanje, welke
volgens hun meening een groot gevaar oplevert
voor Europa. Men twijfelt er niet aan, of de
afgevaardigden uit de Dominions hebben er op
aangedrongen tot iederen prijs internationale
complicaties te vermijden.
De Duitsche ambassadeur te Londen, Von
Ribbentrop, heeft vanmorgen op het Britsche
ministerie van Buitenlandsche Zaken een on
derhoud met Eden gehad, teneinde het Duit
sche standpunt, zooals dat in het Maandag aan
de niet-inmengingscommissie overhandigde
schrijven is uiteengezet, toe te lichten.
Het Britsche standpunt is, naar Reuter ver
neemt, reeds aan de Duitsche regeering mede
gedeeld.
De „Deutsche Diplomatisch-politische Kor-
respondenz", het officieuze orgaan van de Wil-
helmstrasse, schrijft naar aanleiding van de op
Almeria toegepaste wraakmaatregelen o.a.:
Steeds meer wint de meening veld, dat te
Londen nu eindelijk eens een taal moet worden
gesproken, die de zekerheid verschaft, dat in
toekomstige gevallen vrijbuiterij door alle orde
lievende elementen niet slechts solidair als zoo
danig gekenmerkt, doch ook behandeld wordt.
„Slechts onder deze omstandigheden kan
de geheele politiek van niet-inmenging,
waar Duitschland in het bewustzijn van zijn
Europeesche verantwoordelijkheid ook thans
nog vóór is, gered en het vertrouwen her
steld worden, dat de afzonderlijke mogend
heden bij de vervulling van haar interna
tionale taak op eerlijke samenwerking en
zoo noodig op loyale solidariteit van allen
kunnen rekenen."
Hoewel voor het oogervblik geen enkele con
trole wordt uitgeoefend voor de Oostkust van
Spanje, zullen de Duitsche en Italiaansche
koopvaardijschepen voortgaan met gehoor te
geven aan de signalen, welke zij van de pa
trouilleschepen der andere mogendheden zullen
ontvangen.
In Britsche kringen hecht men geen goed
keuring aan het feit, dat de rijksregeering na
het bombardement van de „Deutschland" direct
haar toevlucht heeft gezocht tot represailles.
Een dergelijke maatregel, welke plotseling
genomen is zonder voorafgaand overleg of, zoo
als andere landen in overeenkomstige gevallen
hebben gedaan, toevlucht tot de diplomatieke
procedure, wordt te Londen algemeen veroor
deeld.
De Portugeesche ambassadeur te Londen
heeft een bezoek gebracht aan Eden. Men
gelooft, dat hjj de verzekering heeft gege
ven, dat Portugal vastbesloten is, de niet-
inmengingspolitiek te blijven steunen.
Leche, de Britsche zaakgelastigde te Valen
cia, heeft opdracht gekregen bij de Spaansche
regeering te protesteeren tegen het feit, dat ter
rede van Palma Majorca tijdens een luchtaan
val een bom bij het Britsche oorlogsschip „Har
dy" is terecht gekomen.
Reuter verneemt, dat de niet-inmengings-
commissie niet bijeen zal komen aleer het on
derzoek der kwesties welke verband houden
met het incident met de „Deutschland" geëin
digd zal zijn.
De Spaansche ambassade heeft besloten de
meening van het Amerikaansche departement
van Staat over het zich terugtrekken van
Duitschland en Italië uit de commissie voor de
niet-inmenging te vragen.
De Fuehrer en rijkskanselier heeft bepaald,
dat, zoodra de daartoe noodige voorbereidingen
zijn getroffen, de dooden van het pantserschip
„Deutschland" op staatskosten naar Duitsch
land zullen worden overgebracht, om op Duit-
schen grond ter aarde te worden besteld.
De Duitsche kruiser „Leipzig" is heden in
zee gestoken, om de Duitsche vloot in de Spaan
sche wateren te versterken. Andere schepen zul
len volgen.
Hedenochtend is een deel van de slachtoffers
van het bombardement van Almeria ter aarde
besteld.
De kranten van Almeria konden niet ver
schijnen, aangezien de electrische centrale werd
vernield. Ook andere groote gebouwen zijn in
puin geschoten. De bevolking keert uit de ber
gen, waarheen zij was gevlucht, naar de stad
terug, en zoekt in de puinen naar vermisten.
De straten liggen vol puin, zoodat het rijverkeer
geheel is gestremd, doch het opruimingswerk is
krachtig ter hand genomen. De lekken in de
waterleiding zijn voorloopig gedicht en de on-
dergeloopen straten zijn weer opgedroogd. Ook
de telegraaf- en telefoonlijnen worden voorloo
pig hersteld,
Volgens politieke kringen in Berlijn moet de
Duitsche nota aan den H. Stoel als een ulti
matum beschouwd worden.
De Belgische socialisten hebben besloten het
amnestie-voorstel der regeering te steunen.
De Spaansche regeering te Valencia gaat ac
coord met de plannen, die instelling van nieu
we veiligheids-zones beoogen. Duitschland
neemt daarmee echter geen genoegen en eischt
„algemeene solidariteit".
De stad Rabaul op Nieuw-Brittannië is door
een vulkanische uitbarsting geteisterd.
Prins Konoye heeft zijn opdracht als kabinets
formateur aanvaard en zal trachten Japan een
sterke nationale regeering te schenken.
De besprekingen, gevoerd tusschen de partijen
in het Amerikaansche staalconflict, schijnen
nog zonder resultaat te zijn.
Miss Amelia Earhart is opgestegen voor een
vlucht om de wereld.
Fransche gendarmes konden een aanslag op
de tunnel PortbouCerbere voorkomen.
Het contingent dienstplichtigen voor de lich
ting 1938 is vastgesteld op 25917.
Commissie voor vereenvoudiging van admi
nistratie bij het leger ingesteld.
Liefdadigheidsinstelling te Amsterdam door
fraude voor f 14.000 benadeeld; administrateur
in arrest.
Vermeerdering van den export naar Duitsch
land in het derde kwartaal mogelijk gemaakt.
Nieuwe reisovereenkmst tusschen Nederland en
Duitschland.
New-Yorksche Beurs: Opening gedrukt, slot
iets beter.
Als het God belieft
Er is een zinrijk ouderwetsch gezeg
de dat bij veel plannen maken en al
lerlei voornemens zoo eenvoudig en
juist den eenigen leidraad voor ons
leven aangeeft: „zoo God het wil" of
„indien het God belieft".
We maken grootsche voornemens
en zetten machtige ondernemingen
ineen. We spreken met elkander af
en leggen alreeds beslag op den tijd
van morgen. Maar onze haastige tijd
vraagt te weinig naar den wil van
God. En toch: daar komt alles op
aan! We kunnen nog zulke schoone
plannen smeden, nog zulke deugde
lijke voornemens maken, de vraag is
maar of God het ons toelaat. Die oude
zegswijze met die eenvoudige overgave
aan Gods bestier is daarom zoo zin
rijk: „als het God belieft."
LONDEN, 1 Juni (Havas) De Britsche
Koning heeft hedenochtend Stanley Baldwin
en zijn echtgenoote ontvangen. De Koning
overhandigde Baldwin de ordeteekenen van
Ridder in den Kouseband, en mevrouw
Baldwin de ordeteekenen van de Order of the
British Empire.
Onze Romeinsche correspondent seint ons d.d.
1 Juni:
De Internationale tentoonstelling der katho
lieke pers is gisteren na een jaar van druk be
zoek gesloten met een intieme plechtigheid in
de groote aula, waar op de plaats van den Pau
selijken troon een altaar was opgericht.
De hoofdredacteur van de Croix, pater Leon
Merklen droeg de H. Mis op in tegenwoordig
heid van vele kerkelijke autoriteiten en jour
nalisten. Onder hen merkten wij op den hoofd
redacteur van de Osservatore Romano, graaf
Dallatorre, mgr. Eras, den directeur van de
Reichspost dr. Funder, vele prelaten en jour
nalisten en enkele leden van de Pauselijke
Academie, onder wie dr. Carrell.
Nadat pater Merklen in een korte predicatie
het groote nut van deze tentoonstelling had
herdacht, hief Z. H. Exc. Mgr. C. Pizzardo een
Te Deum aan, waarop de zegen met het Aller
heiligste volgde.
Stand op Woensdag 1 uur v.m.: 755
Vorige stand: 76L6