Het Vaticaan blijft kalm, maar
pessimistisch
Controle moet gehandhaafd
blijven, zegt Eden
De strijd_ tegen</e Kerk
De amnestiewet in
België
Het nieuws van heden
SPOEDIG EEN NIEUW
JAPANSCH KABINET
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE!
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
DONDERDAG 3 JUNI - OCHTENDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE JAARCANG No. 20591
Mgr. Orsenigo niet
teruggeroepen
De H. Stoel zal niets doen, waar
door de verantwoordelijkheid
voor een breuk op hem
terugvalt
Zoo iemand, dan is de
H. Stoel beleedigd
Betrekkingen vertroebeld
De leiders der groote partijen zul
len er zitting in nemen
Duitschland en het
Donau-bekken
Politieke bezoeken van V. Neurath
Aartshertog Albrecht
kan weer handelen
Zijn door de Kerk niet erkend
huwelijk thans ook civiel
ontbonden verklaard
Unie van Zuid-Afrika
blijft neutraal
Wij zijn niet verplicht aan een
oorlog deel te nemen, zegt
minister Pirow
Het Weer
De Kamer aanvaardt het geamen
deerde voorstel der regeering
Het huwelijk van den
Hertog van Windsor
In den strijd om Bilbao is het den rechtschen gelukt enkele roode pantserwagens
buit te maken. Nadat deze uiterlijk met de nationalistische strijdmiddelen in
overeenstemming waren gebracht, werden ze oogenblikkelijk tegen hun vroegere
bezitters gebruikt
Plan tot terugtrekken van
vrijwilligers gereed
Britsche kringen voelen weinig
voor gezamenlijke actie in
geval van nieuwe
incidenten
Geen verzoening met de Angli-
caansche Kerk
Staking te Hollywood
Nog niet ten einde
I. ~V:.J
In de Poolsche dorpjes Narew en Biala werden op het einde der Meimaand groote
processies gehóuden. Meisjes in een karakteristieke kleederdracht droegen de
beeltenis pan Maria en andere heiligen
Amorebieta in handen
der rechtschen
De houding van Italië
De „Deutschland" blijft
Van de fronten
Chineezen tegen
Japanners
Brandstichting bij een aanval op
Japanse he nederzetting
te Tientsin
Memorial Day
Verkeersongelukken eischen
tweehonderd dooden
Hoog bezoek in
Belgrado
Hardnekkige geruchten
EEN FINANCIEELE DELE
GATIE VAN ROEMENIË
Belangstelling
Von Blomberg te Rome
Na een tusschenlanding te Weenen
Roosevelt reist naar
Washington
ZANDBERG VERSCHOVEN
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingei.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
VATICAANSTAD, 2 Juni. (Havas). In
Verantwoordelijke kringen van het Vati
caan beschouwt men de huidige spanning
tusschen Duitschland en den H. Stoel met
de grootste kalmte.
Men verzekert, dat de Nuntius te Berlijn,
Mgr. Orsenigo, niet teruggeroepen is. Hoewel
ften te Berlijn bevestigt, dat de Duitsche am
bassadeur bij het Vaticaan, Von Bergen, niet
haar zijn post zal terugkeeren, wil het Vati
caan hierop geen acht slaan en niets doen,
Waardoor, zij het dan indirect, de verantwoor
delijkheid voor een breuk terugvalt op het
Vaticaan.
Men zal evenwel geen gevolg geven
aan de eischen van Duitschland inzake
Kardinaal Mundelein, den Aartsbis
schop van Chicago. Men wijst erop, dat
deze in een vrij land, volgens zijn eigen
geweten sprak, en de Kerk heeft hem
niets te verwijten. Men is van meening
dat men in Duitschland te veel waarde
hecht aan dit incident. De reactie van
Duitschland, in het bijzonder de jong
ste rede van Goebbels, acht men niet
in overeenstemming met het incident,
en men is van meening, dat eerder de
H. Stoel zich beleedigd moet gevoelen.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt, dat de
Nuntiatuur te Berlijn verklaard heeft, dat
omtrent een terugroepen van den Nuntius niets
bekend is.
In Duitsche politieke kringen wordt er
op gewezen dat de betrekkingen tusschen
het Rijk en het Vaticaan niet als afgebro
ken moeten worden beschouwd, „ofschoon
zij als gevolg van de houding van het Va
ticaan ernstig vertroebeld zijn." De Duit
sche ambassadeur bij den H. Stoel, Von
Bergen, is, naar bekend, sedert eenigen tijd
met verlof. Hoe lang het Rijk bij het Va
ticaan door een zaakgelastigde vertegen
woordigd zal zijn, staat nog niet vast.
Onze Romeinsche correspondent seint ons
d.d. 2 Juni:
Betreffende de rede van Kardinaal Munde
lein, waarop de Duitsche nota betrekking heeft,
wordt van Vaticaansche zijde erop gewezen, dat
de Amerikaansche Kardinaal geenerlei uitingen
heeft gedaan van leersteUigen aard, die voor
een beoordeeling van een Kerkelijke Autoriteit
vatbaar zijn. Kardinaal Mundelein sprak als
Amerikaansch Katholiek en als Katholiek van
Duitsche afkomst zijn verontwaardiging uit over
de wijze, waarop de Duitsche regeering tegen
over de Kerk optreedt.
En deze verontwaardiging schijnt volgens het
Vaticaan wijder verspreid en dieper te zijn dan
de Duitsche regeering zelf blijkbaar beseft. In
elk geval is de Kardinaal niet als vertegen
woordiger van de Kerk opgetreden.
Ofschoon de diplomatieke betrekkingen
niet verbroken zijn en een breuk zeker van
Vaticaansche zijde onwaarschijnlijk blijft,
koestert men ten Vaticane geen illusies om
trent de bedoelingen der Duitsche rijksre-
geerimg. Omtrent de verdere ontwikkeling
van den kerkstrijd is men te Rome pessi
mistisch gestemd.
TOKIO, 2 Juni. (Domei.) Vanavond laat of
ahders morgenochtend vroeg zal de nieuwe Ja-
Pansche ministerlijst zijn opgesteld. De leider
yan de Seijoekai, Chikuhei Nakajima, heeft de
Portefeuille van Spoorwegen aanvaard, en de
'eider van de Minseito, Ryutaro Nagai, zal
Minister van Verkeersmiddelen worden. De lei
der van de voornaamste partij in het Hooger-
bUis, de Kenkyukai, graaf Yoritsune Arima,
heeft de portefeuille van land- en boschbouw
aanvaard.
Verder wordt vernomen, dat de minister van
°orlog in het afgetreden kabinet, generaal
®bgiyama, dezen post zal blijven bekleeden. De
kabinetsformateur Konoye heeft de vier voor
gaarden, welke Sugiyama stelde, aangenomen,
^eze voorwaarden zijn:
Duidelijke opheldering van de samenstelling
^an de nationale structuur; versterking van de
landsverdediging; politieke hervorming en sta-
oiliseering van het nationale leven.
BERLIJN, 2 Juni. (D.N.B.). De rijksminister
yan Buitenlandsche Zaken, Baron von Neurath,
®*ai de volgende week een bezoek brengen aan
hoofdsteden van Joego-Slavië, Bulgarije en
Hongarije.
Het bezoek brengt de belangstelling tot uit
drukking, welke Duitschland heeft voor de ont
wikkeling van het Donau-bekken.
Boedapest, 2 Juni. (Havas.) De bijzondere
jochtbank voor de aangelegenheden der familie
Habsburg heeft het huwelijk, dat Aartshertog
robrecht, de zoon van den overleden opper
bevelhebber van het Oostenrijksch-Hongaar-
rjhe leger in den wereldoorlog, Aartshertog
'edrich, in 1930 in Engeland heeft gesloten
S't Irene Lelbach, ontbonden verklaard.
.Irene Lelbach was de gescheiden echtgenoo-
,e van een Hongaarsch diplomaat, Rudnay, die
Ociertijd gezant van Hongarije te Sofia is ge
weest.
Aartshertog Albrecht is in het vierde ge
dacht verwant aan Aartshertog Otto, den pre
sident van den troon van Oostenrijk en Hon-
gfirüe.
Aartshertog Albrecht heeft evenwel zelf ook
eh belangrijke rol gespeeld als pretendent van
eh Hongaarschen troon. Voorstanders van een
ationalen koning van Hongarije hebben hen),
die afstammeling is van de dynastie van Ar-
pad, den Koning van Hongarije, aangewezen als
candidaat voor den troon.
Het huwelijk van den Aartshertog met een
gescheiden vrouw van burgerlijke afkomst
heeft in 1930 zijn kansen evenwel aanzienlijk
geschaad. Zijn vrienden, en de vroegere Koning
van Spanje, Alphons XIII, hebben vergeefs bij
het Vaticaan bemiddeld om de ontbinding te
verkrijgen van het eerste huwelijk van Irene
Lelbach,
Aartshertog Albrecht. die voor de Kerk
nimmer gehuwd is geweest, en ontslagen is
van verplichtingen tegenover zijn neef Otto,
heeft thans weer alle mogelijkheden tot
handelen. Het is niet onmogelijk, dat hij
opnieuw steun zal vinden. Hij maakt kans
op benoeming tot vice-rijksbestuurder.
FAURESMITH (Oranje-Vrijstaat), 2 Juni.
(Reuter). De minister van Defensie van de
Unie van Zuid-Afrika, Pirow, heeft tegenover
den correspondent van Reuter verklaard, dat
er geen enkele reden is, waarom de Unie in de
naaste of de verre toekomst zou deelnemen aan
welken oorlog ook. Zuid-Afrika is geenszins ge
bonden door verplichtingen jegens eenig land,
waardoor het direct of indirect aan een oorlog
zou moeten deelnemen.
Verwachting: Matige tot zwakken
wind uit Westelijke tot Zuidelijke rich-
tingen, gedeeltelijk bewolkt, weinig of
geen regen, iets warmer overdag.
Verdere vooruitzichten: Warmer, met
§j eenige kans op regen of onweer.
H Stormwaarschuwingsdienst
Geseind: Woensdagavond te 20.50 uur
aan de posten van Delfzijl tot Hoek van
S Holland: Attentiesein neer.
BRUSSEL, 2 Juni. (Belga). De Belgische
Kamer heeft heden de wetsvoorstellen in
zake het verleenen van amnestie aan de
Vlamingen, die veroordeeld zijn wegens het
verleenen van steun aan den vijand tijdens
den wereldoorlog, behandeld.
De regeering had een amendement ingediend,
krachtens hetwelk de ter dood veroordeelden,
o.a. dus Borms, buiten de voordeelen van deze
wet vallen. Dit amendement heeft de Kamer
met 94 tegen 65 stemmen en 26 onthoudingen
aangenomen, zoodat ter dood veroordeelden niet
het recht van verkiesbaarheid zullen krijgen.
Minister-president Van Zeeland zette
de bedoeling van de wet uiteen en verklaar
de, dat het ontwerp een gebaar van verzoe
ning is. Het Vlaamsche volk, zeide hij, wil
dat het doek zakt over eenige betreurens
waardige tekortkomingen van twintig jaar
geleden.
De amnestie is geen daad van zwakheid, in
tegendeel, het is een daad van kracht. Ten
slotte verklaarde de premier, dat het ontwerp
in zijn gewijzigden vorm een geheel vormt en
dat de regeering het parlement verzoekt zich
er zonder verwijl over uit te spreken.
Nadat de kamer daarop eerst het amen
dement had goedgekeurd, nam zij eveneens
het ontwerp in zijn geheel aan, en wel met
95 tegen 75 stemmen en 16 onthoudingen.
LONDEN, 2 Juni. (Havas). Heden ging het
gerucht, dat de Anglicaansche Kerk zich ver
zoend had met het huwelijk van den Hertog
van Windsor en de vroegere mevr. Simpson.
Een Anglicaansche geestelijke, de rev. Anderson
Jardine, had zich naar Candé begeven, om het
huwelijk in te zegenen.
De Anglicaansche bisschop Fulham, die ver
antwoordelijk is voor de Anglicaansche kerken
in Noord- en Centraal-Europa, heeft echter
medegedeeld, dat, indien het waar is dat de
rev. Anderson Jardine op zich heeft genomen
het kerkelijk huwelijk van den Hertog van
Windsor in te zegenen, hij wenscht te verkla
ren, dat deze geestelijke hiertoe overgaat zonder
dat de bisschop erin heeft toegestemd, of er
zelfs iets van weet.
Ook de Aartsbisschop van York heeft mede
gedeeld niets te weten van het voornemen van
den rev. Anderson Jardine, om het huwelijk
van den Hertog van Windsor kerkelijk in te
zegenen.
Nader wordt gemeld, dat de rev. Anderson
Jardine heeft verklaard, dat hij den Hertog uit
eigen initiatief en „luisterend naar de stem van
zijn geweten" heeft aangeboden het huwelijk
kerkelijk in te zegenen.
HOLLYWOOD, 2 Juni. (Reuter). De staking
van 6000 werknemers in de filmindustrie is nog
niet ten einde, hoewel men had verwacht, dat
dit vanochtend het geval zou zijn.
■.i-ux./.-.ïL;
f*!"" iWr
LONDEN, 2 Juni (Reuter) In antwoord
op een vraag in het Britsche Lagerhuis
verklaarde minister Eden, dat hij het om
vele redenen buitengewoon onwenschelijk
achtte het plan van de niet-inmengings-
contróle in Spanje te laten varen.
De minister heeft nooit de moeilijkheden,
welke ontstaan door de vliegtuigen, ontkend,
doch hij blijft van meening, dat de controle
te land en ter zee doeltreffend is geweest en
derhalve acht hij het van het grootste belang
deze te handhaven.
Eden heeft verder een plan uitgewerkt
tot het terugtrekken van buitenlandsche
strijders in Spanje. Dit plan is voorgelegd
aan de verschillende regeeringen, die deel
nemen aan den arbeid van de commissie.
De Britsche regeering bestudeert het vraag
stuk nauwkeurig en zal binnenkort rapport
uitbrengen in de commissie.
Reuter verneemt, dat de pogingen, voor
Duitschland en Italië aanvaardbare waarborgen
te vinden, worden voortgezet. Men heeft op het
oogenblik o.m. een voorstel tot grooter coör
dinatie der verschillende patrouilles in studie,
doch men moet er niet een voorstel in zien
tot gemeenschappelijke represailles. Een der
gelijk voorstel zou in Britsche kringen een
slecht onthaal vinden.
Toch zal Duitschland het, naar men meent,
noodzakelijk achten voorzieningen te treffen
voor eenige gezamenlijke actie, in geval van in
cidenten in de toekomst.
Reuter verneemt: Het bericht, volgens het
welk de diplomatieke bedrijvigheid van Dinsdag
een onmiddellijken terugkeer van Italië in de
Londensche commissie tot gevolg zou hebben,
wordt volgens Reuter in Italiaansche kringen te
Londen als voorbarig beschouwd. Italië verlangt
met de commissie samen te werken, zoodra men
voldoende verzekeringen ten aanzien van de vei
ligheid der oorlogsschepen zal hebben gegeven.
Do Italiaansche regeering zal waarschijnlijk iets
als een plechtige verklaring van de Spaansche
regeering en de aanwijzing van een aantal vei
lige zones in de door de strijdkrachten van
Franco beheerschte havens vragen.
Tijdens een lunch, aangeboden door de
Britsch-Amerikaansche persvereeniging te
Parijs, heeft de Spaansche minister Del
Vayo voorgesteld het incident met de
„Deutschland" voor te leggen aan het Per
manente Hof van Internationale Justitie te
's-Gravenhage, teneinde vast te stellen, wie
het eerst heeft geschoten.
Del Vayo stelde het Haagsche Hof voor, om
dat Duitschland geen lid van den Volkenbond
is.
In het Lagerhuis verklaarde minister Eden,
dat er geen aanleiding bestaat om aan te ne
men, dat de aanval op de „Deutschland" door
Spaansche vliegtuigen is geschied op aansporing
van internationale communistische agentschap
pen, welke zooveel mogelijk Europeesche landen
willen meesleuren in een oorlog.
De opperbevelhebber der Duitsche Marine,
generaal-admiraal Raeder, heeft het verzoek van
den commandant en de bemanning van het
pantserschip „Deutschland" ingewilligd en er in
toegestemd, dat het schip niet nu reeds naar
Duitschland zal worden teruggeroepen om te
repareeren.
De Duitsche onderzeebooten U 28, U 33, U 34
en U 35 zijn naar de Spaansche wateren ver
trokken.
In welingelichte Duitsche kringen wordt mede
gedeeld, dat de kruisers „Admiral Graf Spee"
en „Niirnberg" niet naar de Spaansche wateren
zijn vertrokken.
De troepen van Franco hebben, volgens
Havas, thans Amorebieta definitief bezet,
De plaats biedt eenzelfden aanblik als Eibar
en Durango; alle huizen zjjn in brand ge
stoken, nog slechts de muren staan over
eind. Alleen het noviciaat van de Carmeli-
t essen is gespaard gebleven.
De strijd aan het Madrileensche 'front bij
Navacerrada, La Granja en Belsain, duurt nog
voort. De regeeringstroepen pogen de inslui
ting van La Granja te handhaven en de recht
schen bieden verwoeden tegenstand, hierbij ge
holpen door de versterking, welke zij hebben
ontvangen.
De artillerie der regeering bestookt de mi
trailleurnesten van de troepsn van Franco,
welke veelal zijn ondergebracht in natuurlijke
grotten en daardoor vrijwel onkwetsbaar zijn.
De luchtmacht van de regeering heeft de
verbindingswegen en de tuinen van het paleis
van La Granja gebombardeerd.
Ook ten Zuiden van Madrid, bij den Taag,
was de luchtmacht actief.
TOKIO, 2 Juni. Hedenochtend
vroeg heeft, volgens het Japansche tele-
graaf-agentschap, een dertig-tal Chineezen
een aanval gedaan op een Japansche ne
derzetting bij Tientsin. Drie huizen en een
winkel werden in brand gestoken en zijn
geheel door het vuur verteerd. Een Ja
panner werd gewond.
De Japansche consul-generaal heeft krachtig
geprotesteerd bij den politieken raad van Hopei
en Tsjahar, en bij den gemeenteraad van
Tientsin, terwijl Japansche consulaire politie
beambten en gendarmes naar de nederzetting
zijn gezonden, om een onderzoek in te stellen.
Het gebied van deze nederzetting is door de
Japanners gepacht. Hierna hebben de Chinee-
sche autoriteiten maatregelen genomen, om het
verpachten van land aan vreemdelingen te ver
bieden
Door de enorme verkeersdrukte in verband
met den Maandag gevierden Memorial Day te
New York, hebben zich tijdens het weekeinde
ontelbare verkeersongelukken voorgedaan. Het
aantal dooden bedraagt reeds meer dan 200.
Niettegenstaande officiéele kringen zich in
stilzwijgen hullen, doet te Belgrado hardnekkig
het gerucht de ronde, dat een hoöge 'Duitsche
persoonlijkheid binnenkort een bezoek zal ko
men brengen. Men noemt zoowel Von Neurath
als Von Blomberg en Goering. Het bezoek zou
begin der'volgende week te verwachten zijn.
De regeering van Roemenië heeft besloten een
financieele delegatie met zetel te Parijs op te
richten, welke alle financieele vraagstukken
tusschen Roemenië en andere staten moet be
handelen.
Ten Vaticane bewaart men de grootste kalmte
ten aanzien van de DuitSche nota. Er is geen
sprake van, dat Kard. Mundelein een terecht
wijzing zal ontvangen.
De Belgische Kamer heeft het geamendeerde
amnestie-voorstel der regeering met 95—75
stemmen aangenomen.
Ten aanzien van Spanje houdt Eden vast aan
de controle; bovendien heeft hij een plan tot
terugtrekken van de vrijwilligers uit Spanje.
Amorebieta is thans in rechtsche handen; bü
Madrid duurt de strijd voort.
De leiders der groote partijen zullen zitting
nemen in het nieuwe Japansche kabinet, dat
spoedig gevormd zal zijn.
Chineezen deden een aanval op een Japansche
nederzetting te Tientsin, waar zij huizen in
brand staken.
Prinses en Prins zullen het monument voor
wijlen H. M. de Koningin-Moeder te Baarn
onthullen.
Te Utrecht is een buitengewone aigemeene
ledenvergadering gehouden van de Vereeniging
van R.K. Ziekenhuizen.
Tot geestelijken adviseur der R.K. Organisten
en Directeurenvereeniging is benoemd dr. E.
Bruening O.F.M.
Het Nederlandsche record zweefvliegen, staande
op naam van Hoekstra, heeft de instructeur
v. d. Meer met acht minuten verbeterd.
New Yorksche Beurs: Opening beter, slot vrij
vast.
Er zijn menschen die een weldadi-
gen invloed uitoefenen alleen reeds
door de warme belangstellingwelke
ze toonen. Ze verkwikken ons leven
door hun mee-leven. Ze hebben steeds
een openoor voor alles wat we te ver
tellen hebben, ze nemen zich de moei
te zich van onze plannen op de hoogte
te stellen, ze informeeren naar
iemand of iets uit onzen gedachten-
kring. In tegenstelling met anderen,
die door hun verkillende onverschillig
heid onze energie doen bevriezen, zet
de betoonde interesse van die anderen
onzen ondernemingslust in gloed.
Zulke warmvoelende menschen héb
ben we noodig in onze samenleving,
menschen die alreeds door hun wel
willendheid, door heel hun persoon
lijkheid, door hun tegemoetkomend
heid ons een geestelijke steun zijn. Be
langstelling toonen is een levenskunst
die we ons moeten leeren eigen te
maken.
VENETIË, 2 Juni. (Stefani). De Duitsche
minister van oorlog, Von Blomberg, is te kwart
over tien met zijn dochter en de officieren van
zijn gevolg hier aangekomen. Hij werd door
verschillende autoriteiten begroet. Na de eere-
wacht geïnspecteerd te hebben, vertrok hij
naar Rome.
Des middags is Von Blomberg op de lucht
haven Littorio bij Rome aangekomen, waar hy
werd verwelkomd door Mussolini en andere le
den der regeering, door Starace, den secretaris
generaal der fascistische party, door den voor
zitter van den Senaat, door militaire kopstuk
ken, zooals De Bono en Badoglio en door den
leider der nationaal-socialistische organisaties
in Italië.
HYDEPARK, 2 Juni (Reuter). President
Roosevelt is gisteravond per trein naar Was
hington vertrokken. Men gelooft, dat hij op het
departement van Staat besprekingen over den
Europeeschen toestand zal voeren.
In het district Schwetz in Polen is nabü de
Weichsel een zandberg over een breedte van
ruim honderd meter verschoven. Een huis werd
onder het zand bedolven, en de vyf bewoners
vonden den dood.
INÏ li muiiiiiiiiillllllll 11 J ivy.
Stand op Donderdag 1 uur v.m.: 759
yorige stand 762»'
