H.M. de Koningin en prins Bemhard
in de versierde straten
De tweede gordel voor Bilbao
op twee plaatsen doorbroken
Ongekende drukte
in de hoofdstad
If
Het nieuws van heden
Een onverwachte rijtoer in het late avondaar door de
overvolle stad voerde de vreugde van het
publiek ten top
Het vertrek
De stakingen in
de Ver. Staten
Het dorp Mungia
staat in vlammen
De doodvonnissen
te Moskou
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
lUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
Yöör Haarlem en Agentschappen per
Week 25 centper kwartaal f 3.25per
post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
ZONDAG 13 JUNI - OCHTENDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20609
Tot groote verrassing van het publiek heeft H. M. de Ko
ningin, vergezeld van Prins Bernhard, Zaterdagavond na af
loop der Galavoorstelling een tocht gemaakt door de overvolle
stad, waarbij zij de feestverlichting in oogenschouw heeft
genomen.
Het voornemen daartoe was tot het laatst geheim gehouden
en men kan zich dus de vreugde en geestdrift voorstellen,
welke overal baan braken, toen geheel onverwachts de konink
lijke auto verscheen en de Vorstelijke personen voorbij reden.
Herhaaldelijk was het publiek getuige van de verrassing
van de Koningin en Prins, die zichtbaar voldoening schepte in het
festijn van licht en kleur, dat Amsterdam dezen onvergetelijken
Zaterdagavond bood.
tejcip huis
Wen'
Va
Ongeregeldheden gevreesd
te Monroe
Het Weer
SlIllllllllIllllllllllJlllllllllllllllllllllUlllUltllllUllllllllllIHWHIIIHUI^
Generaal Franco brengt zijn eerste
bezoek aan het front
bij Santander
Een kerkhof bij Derio
gebombardeerd
INT. LANDBOUW-CONGRES
Op het Leidscheplein kon men om
acht uur over de hoofden
loopen
Tot het late uur duurde
de feeststemming
IP
Slachtoffer van het gedrang
Cafe's tjokvol
Ataturk onderbreekt
zijn reis
Alle acht legerleiders reeds
terechtgesteld
De inwijding van de
basiliek te Lisieux
Z. Em. Kardinaal Pacelli tot Pau
selijk Legaat aangewezen
Geen Oostenrijksch-
Duitsche commissie?
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
De oorlogsschulden
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
Wellicht nog nooit heeft een koninklijke
'Wet zich op zoo fantastische wijze door Am
sterdam bewogen als Zaterdagavond na elf uur.
trits auto's waartoe de koninklijke wagen
tehoorde, waarin H. M. de Koningin en Z. K.
Prins Bernhard hadden plaats genomen om
?eti indruk op te doen van het feestelijk ver
achte Amsterdam.
Onverwachts was het uitrijden van het ko
ninklijk paleis, terwijl een groot deel van het
Publiek zich reeds verspreidde in de meening,
de koninklijke familie, teruggekeerd van
?e galavoorstelling, zich in het paleis zou
terugtrekken. Alleen in de voorste rijen bemerkte
teen, dat de Koningin in den auto bleef zitten
Jh de Prins, na H. K. H. Prinses Juliana naar
termen te hebben geleid, zich weer bij Hare
^jesteit voegde. Onverwachts was ook het ver
fijnen van den koninklijken stoet in de thans
Weende oogenblikken in de drukke straten en
tehgs de grachten der binnenstad.
Een cordon van motorpolitie, geassisteerd
door bereden agenten, baande plotseling een
weg temidden der verraste menigte, welke
spontaan gehoor gaf aan den wenk der
Politiemannen en onmiddellijk een haag
vorrnde, waar dit verlangd werd.
En daar, achter de motorpolitie, naderde
'h korte file van auto's. In den derden wagen
de Koningin en Prins Bernhard, nog
Sekleed in het galagewaad, waarmee zij den
Stadsschouwburg hadden bezocht.
Overal laaide de geestdrift op, ofschoon velen
nauwelijks van de verbazing waren beko-
teetl als de auto's reeds waren verdwenen, op
domen in de zich onmiddellijk weer sluiten-
™e menigte. Zoo zagen wij den koninklijken stoet
de Vijzelstraat, op de Heerengracht, over
'te Thorbeckeplein, het Rembrandtsplein, Re-
teuersbreestraat.
.Opgetogen was het publiek. De feeststem-
welke toch reeds de geheele binnenstad
vaci aangetast en leefde tusschen de langzaam
tsehuivende menschenmassa's op straten
3 Pleinen, scheen nog krachtiger op te laaien,
k. teal, waar de koninklijke familie was voor
gekomen.
D»t medeleven der vorstelijke personen,
deel willen hebben aan de vreugde en
feestelijkheid der stad, werd met groote
'"stemming begroet.
nieuws verspreidde zich dan ook naar
Je zijden onder de menschen, die het gebeurde
K te groote opgewektheid bespraken. En on-
WI<3 was het aantal dergenen, die geheel on-
at/tebereid plotseling hadden aanschouwd waar
*0n6ren in den 100p van den dag SOmS UreR
(jf hebben gewacht en hun vreugde over
Plotseling ervaren duidelijk lieten blijken.
v inderdaad, deze onverwachte komst
"h de Vorstelijke personen tusschen de fees-
f de Amsterdammers was wel een der
°°gtepunten van geheel het koninklijk be-
<0ek.
VjJtefhaaldelijk kon men bespeuren, in een
tijtehig oogenblik, hoe Koningin en Prins,
het beantwoorden van de toejuichingen
clCr aUe zijden, toch gelegenheid vonden elkan-
e wijzen op de aantrekkelijkste punten van
litj teadsversiering. Deze koninklijke belangstel-
hef ?aS voor allen, die in de afgeloopcgi weken
teo rutlne hebben bijgedragen om de stad een
tia blij en fleurig aanzien te geven als dezer
typzjb het geval was, een groote voldoening
tenki°r dezen avondlijken rondrit heeft de ko-
teaa '^e familie niet alleen Haar medeleven,
ook Haar erkentelijkheid willen toonen
teek a^es wat Amsterdam tot het bijzonder
Yorj.,eb van dit in de geschiedenis van stad en
zoo heuglijk gebeuren heeft willen
Vkt de Politie komt alle eer toe dat zij dezen
^teft ï?001" de overbezette straten mogelijk
ba gunnen maken.
Van °e werden onmiddellijk na het vertrek
tei^ Koninklijken stoet de op 't Leidscheplein
Setrokken politiemannen per overvalauto
terspr verschillende punten der binnenstad
om" Bovendien had men de manschappen,
teoesf tien uur op de verschillende bureaux
teer,} R opkomen, in het centrum geconcen-
tetr^jfhlende maatregelen waren verder nog
ten v e". Zoo werd tijdelijk het toestroomen
tebtiji,etsan8ers, o.a. in Kalverstraat en Nieu-
Ns, opgehouden. Alleen het publiek dat er
teiltje ft blijven en was zoo enkele oogen-
bink]- er getuige van het passeeren van den
fbi 'll<en stoet door de smalle straten, lang-
?°tore^orderend achter de ronkende politie-
bigte tusschen de saamgedrongen menschen-
n den Dam ging de tocht via
Voorburgwal, Singel, Vijzel-
Heerengracht, Keizersgracht,
Thorbeckeplein, Rembrandtsplein en
Rokin, om dan weer terug te keeren
en opnieuw een lus te beschrijven
over Damrak, Nieuwendijk, Kalver
straat en het Rokin. Deze route
voerde langs de schoonste punten: het
versierde Koningsplein, de gedistin
geerde strijkverlichting der grach
tengevels, langs het feestelijke Rem
brandtsplein, het Rokin met zijn Ne-
derlandsche bank en de zoo bijzonder
mooie vetpotjes-illuminatie, langs den
lichtboulevard van het Damrak en de
van oranje overhuifde Nieuwendijk en
Kalverstraat.
Kwart voor twaalf keerden H. M. de Konin
gin en Prins Bernhard in het Paleis terug.
Het op den Dam verzamelde publiek zong den
vorstelijken personen het Wilhelmus toe.
Tot dank daarvoor verscheen H. M. nog even
voor een van de vensters.
Wij vernemen, dat de Konink
lijke Familie Maandag omstreeks
half vier de hoofdstad zal ver
laten. Het was Zaterdagavond
laat nog niet bekend of de Vor
stelijke bezoekers per trein of
per auto zullen vertrekken.
DETROIT, 12 Juni. (Reuter). Op het
oogenblik zijn ongeveer 85.000 metaalarbei
ders in staking
De burgemeesters van talrijke staten waar
gestaakt wordt, hebben, uit vrees dat zich tij
dens het weekeinde ongeregeldheden zullen
voordoen, om afkondiging van den staat van
beleg verzocht.
De toestand is vooral dreigend te Monroe,
in verband met de monsterbetooging, die
daar morgen zal worden gehouden.
De gouverneurs van Michigan en Ohio heb
ben de hulp ingeroepen van de nationale garde,
waarvan een bataljon naar Monroe is gezonden
tezamen met een honderdtal politieagenten.
Verwachting: j=
Zwakke tot matigen, In net Noorden g
Noordelijke tot Westelijken, in het Zui-
den Noordwestelijke tot Zuidwestelijken s
wind, half tot zwaar bewolkt, weinig of |j
geen regen, iets koeler.
Verdere vooruitzichten: Krimpende wind |j
en warmer.
VITORIA, 12 Juni (Havas). Gisteravond
om tien uur nam men waar, dat het dorp
Mungia, op den weg van Valencia naar
Bilbao, dat een belangrijk knooppunt van
wegen vormt, in brand stond.
Bij een doorbraak van den „IJzeren Gordel"
rondom Bilbao hebben de regeeringstroepen
aanzienlijke verliezen geleden, waarbij een zeer
hoog percentage dooden. In de loopgraven werd
een groote hoeveelheid wapenen en munitie
achter gelaten.
Het hoofdkwartier van generaal Franco heeft
hedenmiddag om zes uur officieel het volgende
medegedeeld:
,,De generale staf van de aan het
front van Biscaye strijdende recht-
sche troepen deelt het hoofdkwartier
mede, dat de rechtsche troepen den
versterkten gordel rond Bilbao op
twee plaatsen doorbroken hebben.
De zegevierende opmarsch wordt
voortgezet."
De troepen van Franco hebben gistermorgen
de stellingen der Basken in de Cordillera de
Fica, een uitlooper van den Vizcargui-berg,
aangevallen. De aanval begon te zeven uur na
voorbereiding door geschut en gesteund door
de luchtmacht, doch moest wegens het slechte
weer tijdelijk gestaakt worden.
Omstreeks den middag werd de opmarsch
hervat en te 16 uur waren de toppen van
de Cordillera de Fica in handen der recht
sche troepen.
Naar medegedeeld is, zal binnenkort het
hoofdkwartier van Franco naar Burgos ver
plaatst worden. Volgens inlichtingen uit be
voegde bron betreft het hier slechts een ge
deeltelijke en tijdelijke verplaatsing, welke
dient om de ontwikkeling der krijgsverrichtin
gen in den sector van Biscaye beter te con
troleeren. Van het diplomatieke Kabinet zullen
slechts de chef van het persbureau en de pers
gedelegeerde zich naar Burgos begeven.
Voor het eerst sedert het uitbreken van
den burgeroorlog heeft Franco een bezoek
gebracht aan het front bij Santander.
Donderdag heeft hij een groot deel van den
dag doorgebracht te Vitoria en aan het front
in Biscaye. Des avonds keerde hij naar Burgos
terug.
Het persbureau der Baskische regeering deelt
mede: „De luchtmacht van Franco heeft den
sector van Seica, Derio en Larrabezua hevig
gebombardeerd.
Te Derio werd vooral het kerkhof, waar
de burgerbevolking een toevlucht had ge
zocht, onder vuur genomen. Door tientallen
bommen werden de graven blootgelegd en
lijken geschonden. De verontwaardiging
over dit bombardement is zeer groot."
Gistermorgen trachtten regeeringsvliegtuigen
herhaaldelijk Saragossa te benaderen. Reeds
waren zij over de linies van Franco's troepen
gekomen, toen op de hoogten van Muela de
toestellen van Franco twee vliegtuigen der
tegenstanders neerhaalden. Op verschillende
andere plaatsen zijn nog vijf regeeringsvlieg
tuigen omlaag gehaald of verongelukt. Gister
avond zijn de overblijfselen dezer toestellen naar
Saragossa overgebracht, waar de bevolking den
vliegers van Franco een ovatie bracht.
Uit Valencia wordt gemeld: Vannacht om 4
uur hebben twee watervliegtuigen der lucht
macht van Franco de kust bereikt ter hoogte
van Buriana, om daarna over Sagunta te vlie
gen, waar zij een dertigtal bommen lieten val
len. Er werd echter weinig schade aangericht
en er zijn niet veel slachtoffers gevallen.
Vervolgens gingen de vliegtuigen de rich
ting van Valencia uit, maar toen zij be
merkten, dat de stad op haar hoede was,
kozen zij de richting van de zee, waar zij
door een oorlogsschip, dat den 16 mijls af
stand bewaarde, aan boord werden genomen.
Het stoffelijk overschot der zes officieren, om
het leven gekomen gedurende het bombarde
ment van het Italiaansche stoomschip „Bar-
letta" te Palma, is te Napels aangekomen aan
boord van den kruiser „Bolzano". Het stoffelijk
overschot werd ontscheept, terwijl troepen het
geweer presenteerden en de kanonnen van den
kruiser „Zara" zich lieten hooren en vervolgens
naar het station gevoerd, waar een fascistisch
appèl werd gehouden.
De gezagvoerder van het Engelsche stoom
schip „Warrior" ontkent, dat zijn schip bij het
verlaten van de haven van Bilbao is aangeval
len en averij zou hebben opgeloopen. De reis
van Bilbao naar Bayonne werd onder geleide
van de „Royal Oak" zonder incidenten vol
bracht.
Italië zal officieel deelnemen aan het zevende
internationale landbouwcongres, dat in Den
Haag gehouden zal worden van 16 tot 24 Juni.
Buitengewoon groot was de belangstel
ling van 't publiek Zaterdagavond voor den
rit van de koninklijke familie naar den
Stadsschouwburg, waar de galavoorstelling
werd gegeven. Reeds om zeven uur ston
den compacte massa's van zeker twintig
rijen diep op het Leidscheplein opgesteld.
Een groote politiemacht, versterkt door de
manschappen der karabijnbrigade onder
bevel van commissaris L. Hoogenboom, hield
het publiek op ruimen afstand. Omstreeks
kwart over zeven reden de eerste genoodig-
den onder de peristyle van den Stads
schouwburg voor en tot acht uur volgde de
eene auto na den anderen, welke de bezoe
kers aan de drie ingangen van den Stads
schouwburg brachten.
De verkeerspolitie bewees wederom volkomen
berekend te zijn voor haar taak. Commissaris
C. Bakker was ook nu weer persoonlijk aan
wezig. Iedere chauffeur kreeg een nummer,
waarvan een gelijkluidend nummer werd ver
strekt aan de inzittenden. Tevens werd mede
gedeeld, waar de auto's zich tegen tien uur
moesten opstellen.
Toen acht slagen van de torenklok van het
Americanhötel weerklonken, zette de politie het
tramverkeer over het Leidscheplein stop. De
open vakken mochten n.l. door het publiek wor
den ingenomen, maar toen de politie dit voor
het gebouw van Hirsch toeliet, meenden de
menschen, die voor het Americanhötel stonden
opgesteld, dat ook zij naar voren mochten
komen. Het gevolg was, dat dè afzetting werd
verbroken en het publiek naar voren kwam.
Lang duurde dit echter niet. De commissaris
beschikte over reserve-agenten en ruiters. Deze
waren spoedig ter plaatse en met vereende
krachten werd het publiek naar de oude stand
plaats gedrongen. Dan trad een wijle van rust
en wachten in.
Tot eindelijk vijf vóór half negen uit de
richting van de Leidschestraat een politie-
signaal klonk en het bekende sein met den
witten handschoen werd gegeven. Even daar
na arriveerde de koninklijke stoet voor den
ingang aan de Marnixstraat.
H. W. de Koningin, Prinses Juliana en
Prins Bernhard werden door burgemeester
de Vlugt en het schouwburgbestuur ontvan
gen. Zij brachten alvorens binnen te gaan
een groet aan het publiek, dat niet moe
werd van het juichen.
Het gevolg van het Koninklijk Huis, allen in
gala en kostbare avondtoiletten, begaf zich naar
Minister Von Neurath bezocht Sofia en daarna Boedapest. De Bulgaarsche mi
nister-president nam afscheid van Von Neurath op het vliegveld bij Sofia
binnen, waarna de deuren werden gesloten. De
motoren der politie en de hofauto's stelden zich
in de Marnixstraat op en het publiek kreeg nu
gelegenheid zijn plaatsen te verlaten. In een
oogenblik was de menschenmassa in beweging
en trok men in de richting van de Leidsche
straat, waar men op dat oogenblik als het ware
over de hoofden kon loopen.
Tijdens de drukte is op het Leidscheplein
een vrouw van naar schatting zestig jaar in
elkaar gezakt. Men bracht haar naar het bureau
Leidscheplein, waar men trachtte de levens
geesten op te wekken. Dit gelukte echter niet
meer. Het stoffelijk overschot is naar een der
ziekenhuizen overgebracht.
De binnenstad toonde Zaterdagavond een
beeld, dat zelfs nog de drukte van Dinsdag
avond overtrof. Het geheele autoverkeer werd
op dat uur voor de binnenstad verboden, ter
wijl éénrichtingsverkeer in verschillende straten
werd ingevoerd. Ook dezen avond was de ouder-
wetsche verlichting met vetpotjes van de per-
ceelen aan het Rokin, waarin gevestigd de
bureelen van de Militaire Politie, ontstoken.
Duizenden hebben nog eens genoten van dit
fraaie schouwspel. Café's en lunchrooms zaten
spoedig tjokvol en overal heerschte een prettige
en opgewekte stemming. Volksliederen en be
kende schlagers werden mede gezongen, terwijl
menig rondedansje om café-tafels werd ge
maakt. Op 't Beursplein, Spui en Rembrandts
plein zag men talrijke danslustigen om de ver
sierde straatorgels en er heerschte in alle dee-
len van de stad een zeer opgewekte stemming,
welke door geen enkel incident werd verstoord.
Het was een goede maatregel van de directie
der tram om den dienst tot een uur te laten
voortduren. Duizenden hebben van deze late
vervoergelegenheid dankbaar gebruik gemaakt.
De Finsche veldmaarschalk baron
Mannerheim vierde dezer dagen zijn
zeventigsten verjaardag. De bevolking
huldigde den grijzen veldmaarschalk
met geestdrift. Men ziet hem hier
tijdens een rede
ISTANBOEL, 12 Juni (Havas). Het blad „Ha-
ber" heeft uit Trebizonde het volgende bericht
ontvangen:
„President Ataturk, die zijn reis naar Er-
zeroem en andere plaatsen onderbroken heeft,
zou hedenmorgen van Trebizonde vertrokken
zijn om naar Istanboel terug te keeren."
De reden, waarom president. Ataturk zijn in
spectiereis naar Oost-Anatolië plotseling heeft
afgebroken om naar Istanboul terug te keeren,
moet vermoedelijk gezocht worden In de on
rustbarende berichten, die de laatste 48 uren
van de Zuidelijke grens van Turkije zijn bin
nengekomen.
Naar de Turksche bladen berichten, komt de
ontevredenheid der Syrische nationalisten over
het Sandsjak-verdrag tot uiting in bloedige ge
vechten tegen de Turksche minderheid, waar
door de reeds maanden bestaande spanning nog
meer gestegen is.
MOSKOU, 12 Juni. (Reuter) Naar offi
cieel wordt medegedeeld, zijn de acht leger
leiders, die gisteren ter dood veroordeeld
zijn, heden terechtgesteld.
Er is geen enkele nadere bijzonderheid te
varkrjjgen, terwijl de wijze en de plaats van
terechtstelling evenmin bekend gemaakt wor
den.
VATICAANSTAD, 12 Juni (Havas) Z. H-
de Paus heeft Z. Em. kardinaal Eugenion Pa
celli benoemd tot Pauselijk Legaat „a latere"
bij de inwijding van de basiliek te Lisieux op
11 Juli e.k. Deze benoeming tot een tweede
missie naar Frankrijk binnen twee jaar tijds
wordt van bijzonder belang geacht, vooral daal
de Kardinaal ditmaal over Parijs naar Lisi
eux zal reizen.
WEENEN, 12 Juni, (D. N. B.) Onder den
titel „Geen Oostenrijksch-Duitsch scheidsge
recht", publiceert het „Neuigkeitsweltblatt" een.
officieuze tegenspraak van een bericht uit Wee-
nen van een Praagsch blad, volgens hetwelk
reeds een der komende dagen een paritair
samengesteld Oostenrijksch-Duitsch scheids
gerecht, dat bij het verdrag van 11 Juli 1936 zou
zijn voorzien, bijeen zal komen.
In dit verband schrijft het blad: „Er kan niet
van geschillen, die bij de toepassing van het
Juli-verdrag aan den dag zijn getreden, en
derhalve ook niet van teekenen van ontspan
ning sprake zijn. Een scheidsgerecht is in het
Juli-verdrag niet voorzien, en. kan daarom in
het geheel niet bijeen komen."
Alle acht ter dood veroordeelde Russische hoo-
ge officieren reeds terechtgesteld.
De tweede gordel voor Bilbao door Franco's
troepen op twee plaatsen doorbroken; het dorp
Mungia gaat in vlammen op.
Generaal Franco brengt een eerste bezoek aan
het front van Santander.
Te Monroe in de Vereenigde Staten worden in
verband met de massabetooging der stakers
ongeregeldheden verwacht.
H.M. die Koningin en Prins Bernhard hebben
Zaterdagavond onverwacht een rijtoer door de
versierde straten van Amsterdam gemaakt.
H. M. de Koningin opent de nieuwe Boschbaan
te Amsterdam.
Katholieke Raad van Overleg inzake volksge
zondheid en ziekenverpleging ingesteld.
Vliegfeesten op Waalhaven te Rotterdam be
gonnen.
Eindhoven wint den K.N.V.B.-beker.
Eerste dag der roeiwedstrijden van de Konink
lijke.
Beurs van New York: stemming gedrukt.
Tot weerziens
We stonden aan den trein en zei
den vertrekkenden vaarwel. Er wa
ren velen die afscheid namen. Er
waren vormelijke afscheidsgroeten,
er was een hartelijke afscheidskus,
er waren omfloerste woorden van
„tot ziens."
Tot ziens! We hopen onze geliefden
terug te zien. We rekenen er op.
Maar toch.... elk vertrek is een
afscheid en we weten nietweten
niet. Zoo ligt in ieder scheiden een
vaarwel dat ééns zeer zeker door
ieder onzer gesproken zal worden.
Maar de Franschman zegt 't zoo be
moedigend: a Dieu. Wij zeggen hoop
vol „tot weerziens" en we weten dat
we eens, eens zéér zeker allen zullen
wederzien in den geest van geloof,
hoop en liefde.
WASHINGTON, 12 Juni (Havas). De repu-
bllkeinsche afgevaardigde Pumpley heeft een
wetsontwerp ingediend, dat beoogt, de kwestie
der oorlogsschulden te regelen. Het door hem
opgestelde plan behelst, dat de rentebetaling
vervalt en dat de aflossing geschiedt door
goederenleveranties. Buitenlandsche exporteurs
zouden wissels ontvangen, die door de regeering
van hun land zouden moeten worden betaald.
1l YVIVllUMUIIIIIliff/ i
Stand op Zondag 1 uur v.m.: 765.3
Vorige stand: 763.9
