Bilbao ligt al weer ver van
het front
Hoe moet thans de controle-
kwestie opgelost worden?
Het nieuws van heden
DE BAROMETER
HUIS TER DUIN
Ondanks slecht weer gaan
de rechtschen voort
Mogelijk worden andere
landen uitgenoodigd
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
noordw/jk aan zee
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM - TELEFOON 13866
DONDERDAG 24 JUNI - AVONDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE JAARCANC No. 20628
Foto van H. M. de Koningin, opgenomen tijdens Haar jongste bezoek
aan de Hoofdstad
Te Malaga zouden vorige week
tienduizend Italiaansche sol
daten zijn ontscheept
Madrid weert zich aan
het Jarama-front
Een tegenspraak
De strijd bij Madrid
De oud-strijders in
België
De intocht van Franco's troepen in Bilbao. Links de eerste afdeelingen rukken binnen, rechts een troepenformatie in de omgeving van de stad.
Duitschland en Italië blijven wel
medewerken aan de controle
anders dan ter zee
Valencia houdt zich
tot alles gereed
Eenige opluchting
Giral over de „Leipzig"-affaire
Het Weer
Duitsche priester ver
oordeeld
Omdat hij waarschuwde voor
vergiftiging van de ziel der
Duitsche jeugd
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
«hu*
Een Spaansche nota
De houding van Amerika
De opstand in Albanië
Doodstraf geëischt tegen
zes beklaagden
De afbrokkeling van
de Rex-partij
Verbreekt het Vlaamsch-Nat.
Verbond het accoord met
Degrelle?
Karl Ludwig doet te
Weenen eindexamen
NAZI'S GEARRESTEERD
Broer van Otto van Habsburg
Duitsche priesters
voor de rechtbank
Wat zij misdaan hebben
Amelia Earhart is van
Bandoeng vertrokken
I GRAND HOTEL KURHAUS
de internationale zomerresidentie
Vanaf f 6.« p. dag
Weekend vanaf f 12.501
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kteine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
Foto GODFRIED DE GROOT, Amsterdam
BILBAO, 24 Juni (Havas). Na den val van
Portugalette, La Escontrille, La Arboleda,
Ortuella en andere dorpen, welke in han
den van de troepen van Franco vielen, ligt
Bilbao thans weer ver van het front. Het
geheele industriegebied ïs in handen van
de rechtschen. Zooals men verwacht had,
hebben de Basken, die zich in de fabrie
ken hadden verschanst, zich overgegeven.
Zonder moeite rukken de troepen van Fran
co op in de richting van Santander.
Be troepen van Franco hebben te Bilbao een
ecument gevonden, opgesteld door de gevluch-
j? Baskische regeering. De waarde van het
jJ^kenland wordt hierin als volgt geschat:
li u'000 6ewaPendcn voor het leger, een ja;<-
^ksche uitvoer van ijzererts van anderhalf
jj 'lioen ton, havenverkeer zes millioen ton,
°°Pvaardijvloot zeshonderdduizend ton,, bank-
a*di zeven milliard peseta.
SjBet rechtsche hoofdkwartier meldt, dat het
echte weer de krijgsverrichtingen aan 't front
Biscaye heeft belemmerd. Desondanks heb-
n de nationalisten hun eerste linies gerec-
hceerd.
[aBe Fransche consul te Bilbao, Casteran, is
.Audacieuse"
zend Italiaansche soldaten zouden zijn
ontscheept, en dat binnenkort een nieuw
contingent zou worden verwacht.
Aa laiwwic LU1IÖUI cc JDilUctVJ,
h h boord van de kanonneerboot
;r zijn post teruggekeerd.
Bet Spaansche schip „Santai" heeft vijftien-
u^herd Baskische kinderen te Leningrad aan
ah<l gebracht,
Gemeld wordt, dat de regeeringstroepen
aan het Jaramafront, dat voor de verdedi-
®'Hg van Madrid van onschatbare waarde
s» een hevigen aanval der rechtschen heb-
®n afgeslagen. De troepen van Franco ver-
°ren talrijke dooden.
Sc]Aah het front van Santander heeft het ge
tij u'. cler regeeringstroepen 'n rechtsche batte-
L 'i Colloto vernield, en groote schade toege-
&ar aan de verschansingen van het dorp
renoi^, dat de nationalisten beginnen të~
Aan het front van Asturië is een
abir lo'
hJ^men.
®lae he aanval bij Oviedo gemakkelijk afge
bet*1' Verscheiclene nieuwe stellingen werden
%aier vliegtuigen van de luchtmacht der
hiarnsche re6eering zijn op het vliegveld van
6rJ(1 ritz gedaald. De toestellen zijn in beslag
fceh?men en de bemanning werd naar Cerbere
öracht.
Bit Malaga wordt gemeld, dat aan het
BRUSSEL, 24 Juni. (Belga.) De Belgische
Koning heeft een delegatie der oud-strijders,
die te Brussel zijn komen betoogen, in gehoor
ontvangen. Na afloop van de audiëntie ver
klaarden de gedelegeerden, dat zij den Koning
een verzoekschrift hadden overhandigd, waarin
op ontslag van de regeering en ontbinding van
de Kamers wordt aangedrongen. De Koning
zou den gedelegeerden verklaard hebben, dat
hij het hem overhandigde verzoekschrift als
constitutioneel koning zou bestudeeren en na
ga an, wat de grondwet hem veroorlooft te doen.
In gezaghebbende kringen te Rome noemt
men het bericht, dat uit Civita Vecchia 50.000
Italiaansche vrijwilligers naar Spanje zijn ver
trokken, belachelijk.
In dezelfde kringen weet men niets van een
bericht, dat een divisie van 15.000 man gemo
biliseerd zou zijn om naar Spanje te worden
gezonden.
In de vergadering van het bestuur der Brit-
sche Labourpartij met den algemeenen raad
van het Congres der Vakvëreenigingen en het
bestuur der Labourfractie in het Lagerhuis zijn
voorbesprekingen gehouden ten aanzien van de
gezamenlijke vergaderingen van I. V. V. en
S. A. I., welke te Parijs bijeenkomt.
Instructies werden gegeven aan de Britsche
gedelegeerden, teneinde een brengen van de
Spaansche kwesties voor den Volkenbond te
steunen, met het oog op een tot stand bren
gen van een actie volgens het Volkenbonds
handvest. De Britsche gedelegeerden zullen be
pleiten, dat aan de Spaansche regeering het
recht hergeven zal worden wapenen te koo-
pen.
LONDEN, 24 Juni. (Havas). De eerste
vraag, die opkomt in verband met het uit
treden van Duitschland en Italië uit het
systeem van controle ter zee, is of het mo
gelijk zal zijn dit systeem in werking te
doen blijven. Diplomatieke Engeische krin
gen toonen zich vrij sceptisch te dien aan
zien.
Zij geven echter nader aan, dat het de taak
zal zijn van het comité dit uit te maken, aan
gezien de vier mogendheden, die de controle
uitoefenden, lasthebbers van het comité waren.
De Duitsche en Italiaansche nota's zijn me
degedeeld aan Lord Plymouth, die ze op zijn
beurt weer ter kennis zal brengen van alle
leden van het comité. Het is waarschijnlijk,
dat binnenkort een vergadering van het comité
bijeengeroepen zal worden ter bestudeering van
den toestand.
Intusschen pleegt de Britsche regeering over
leg met de Fransche over het vaststellen van
een gemeenschappelijke gedragslijn.
Naar Reuter verneemt, beschouwt men in
diplomatieke kringen te Londen het besluit
van Duitschland zich terug te trekken uit het
stelsel van de controle ter zee, als een wel
kome oplossing om uit de ontstane impasse
te geraken. Men voelt zich opgelucht, nu er
nimmer sprake van represailles geweest blijkt
te zijn.
Men gelooft, dat toch nog eenige Duitsche
oorlogsschepen voor de Spaansche kusten ge-
stationneerd zullen blijven, ter bescherming
van de Duitsche koopvaardijschepen. De Ita
liaansche regeering volgt een soortgelijke ge
dragslijn.
Duitschland zou bereid zijn, weder aan de
controle ter zee mede te werken, indien het
voldoende waarborgen ontvangt, dat zich geen
nieuwe incidenten zuilen voordoen, en volgens
de Duitsche meening berust de verantwoorde
lijkheid voor het verkrijgen van dergelijke ga
ranties bij Groot-Brittannië.
Duitschland en Italië zullen niet slechts
aan de werkzaamheden der niet-inmengings-
commissie blijven medewerken, doch ook
aan de controle anders dan ter zee.
Intusschen zal men het vraagstuk be
studeeren, hoe de leemte in de controle
ter zee kan worden aangevuld. Men zal wel
licht aan Engeland en Frankrijk vragen
zich hiermede te belasten, of het misschien
beter oordeelen, andere landen, die in de
commissie vertegenwoordigd zijn, uit te
noodigen, er aan deel te nemen.
In een onderhoud met buitenlandsche jour
nalisten over het incident met de „Leipzig"
heeft de minister van Buitenlandsche Zaken
te Valencia, Giral, verklaard van meening te
zijn, dat Duitschland en Italië gebruik hebben
gemaakt van een bedrieglijk voorwendsel, om
hun volledige vrijheid van optreden te herne
men, na de weigering van Engeland en Frank
rijk mede te werken aan een „vloot-demon-
stratie" voor Valencia. Minister Giral deed op
merken, dat wanneer een demonstratie beperkt
blijft tot een eenvoudig défilé van schepen
buiten de kust, de Spaansche regeering niets
zal doen, dat als een vijandige daad kan wor
den uitgelegd.
Maar in geval van een agressie zou de
Spaansche regeering zich gerechtigd achten
haar recht en souvereiniteit te verdedigen
met alle middelen waarover zij beschikt.
De minister voegde hieraan toe, dat de
Spaansche regeering nog niet antwoordt op
de laatste Engeische nota over de controle ter
zee, waarin gevraagd wordt of waarborgen ge
geven kunnen worden aan de schepen die de
controle uitvoeren.
Daar Duitschland en Italië zich terugtrok
ken uit het contröle-systeem vervalt deze vraag.
Het principieele antwoord der Spaansche re
geering zal zijn, dat men bijna niet kan spre
ken van waarborgen voor bij de controle be
trokken schepen, zoolang men niets zal hebben
gezegd over waarborgen tegen agressie van
den kant van deze zelfde schepen, zooals het
recente bombardement van Almeria. De Spaan
sche regeering blijft van meening, dat de con
trole niet ten uitvoer moet worden gelegd door
gewapende wachtschepen, zooals die door tal
rijke landen gebruikt worden voor onderdruk
king van smokkelarij.
VERWACHTING: Zwakke tot matigen
Noordelijke tot Noord-Oostelijken wind,
zwaar bewolkt tot betrokken, weinig of
geen regen, weinig verandering in tem-
peratuur.
Hoogste barometerstand: 765.4 Blacksod.
|j Laagste barometerstand: 750.8 Isafjord.
j| Zon op 4.38 - onder 21.26 - Licht op 21.56
Maan op 21.43 onder 5.05
1 Juli L. K.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiuir
FRANKENTHAL, 24 Juni (Havas). De
Duitsche priester Alfons Mauthe is tot vijf
maanden gevangenisstraf veroordeeld, om
dat hij in een preek gezegd heeft: „In
Spanje en in Rusland vernielt men de
kerken, doch die kunnen gemakkelijk weer
opgebouwd woorden. Maar als men de ziel
der Duitsche jeugd vergiftigt, is dat kwaad
nauwelijks te herstellen."
Het conflict tusschen de Poolsche regeering en
den Aartsbisschop van Krakau is verscherpt.
De Belg Demuyter is winnaar van den Gor-
don-Bennett-wedstrijd van dit jaar.
De Fransche Senaat is tevreden over de samen
stelling van de regeering-Chautemps.
Tegen zes beklaagden in het proces tegen de
Albaansche opstandelingen is de doodstraf ge-
eischt.
Uit protest tegen een ongunstig vonnis
nieuwe stakingen uitgebroken in Warren.
zyn
Men vraagt zich thans af, hoe het controle-
vraagstuk moet worden opgelost.
De rechtschen in Spanje zetten hun opmarsch
voort ondanks het slechte weer.
Een der by het autobus-ongeluk te Beekbergen
gewonden is overleden.
De verdachten van den overval met roof te
Leek zijn veroordeeld tot gevangenisstraffen,
varieerend van ljj tot 10 jaar; één verdachte
is vrijgesproken.
Motorscheepje tusschen Vreéswijk en Jutfaas
gezonken; de schipper en een 10-jarig dochter
tje om het leven gekomen.
der vorige week te Malaga tiendui-
Bij de demonstratie van oud-strijders tegen de Amnestie-wet kwam het
te Brussel tot botsingen met de politie.
De regeering van Valencia heeft, na een ver
gadering van den ministerraad, een officieuze
nota gepubliceerd, waarin wordt gezegd, dat
de regeering de internationale gebeurtenissen
in verband met Spanje had besproken. De re
geering heeft haar houding bepaald ten aan
zien van het optreden van sommige „mogend
heden". Men i,s van oordeel, dat hierbij voor
al Duitschland is bedoeld.
De regeering heeft alle maatregelen ge
nomen welke noodig zijn om het hoofd te
bieden aan alles wat zou kunnen gebeuren.
Men kan hieraan toevoegen, dat de Spaan
sche regeering nooit een schending van de
intregriteit van haar gebied zal dulden,
noch aantasting van haar souvereine rech
ten.
WASHINGTON, 24 Juni. (Havas.) De slechte
indruk te Washington, gewekt door het bericht,
dat Duitschland en Italië zich uit het controle
stelsel terugtrokken, is eeniszins verzacht door
de mededeeling, dat beide landen de Londen-
sche commissie niet zouden verlaten. De woord
voerder van het departement van Staat ver
klaarde, dat de houding der Amerikaansche re
geering onder deze omstandigheden onveran
derd blijft.
De regeering is niet voornemens de toe
passing van de neutraliteitswet, die op het
oogenblik geldt ten aanzien van de beide
oorlogvoerende partijen in Spanje, uit tc
breiden tot andere landen.
Volgens welingelichte kringen zou men tot een
dergelijken maatregel slechts kunnen overgaan,
indien Duitschland en Italië openlijk in Spanje
tusschenbeide zouden komen.
Het grootste deel van de in de Spaansche
wateren dienstdoende Duitsche vloot is Woens
dag aangekomen in de Baai van Lagos, Het zijn
de pantserkruiser „Admiral Scheer", de krui
sers „Nürnberg", „Karlsruhe" en drie torpedo
jagers met een petroleumtankschip. Deze een
heden liggen thans voor anker op grooten af
stand van de kust. De commandant van het
eskader heeft begroetingen uitgewisseld met de
autoriteiten van Lagos.
Het eskader is des avonds nog naar do Mid-
dellandsche Zee vertrokken, met uitzondering
van de „Admiral Scheer", die hedenochtend
vertrokken is.
TIRANA, 24 Juni. (D.N.B.). De procureur-
generaal van het Albaansche Hof heeft tegen
zes betrokkenen bij de poging tot opstand van
16 Mei j.l. de doodstraf en tegen de andere be
klaagden gevangenisstraffen geëischt.
BRUSSEL, 24 Juni. (Havas). De Belgische
bladen bevestigen, dat kolonel Vigneron, Rexis-
tisch Senator, om persoonlijke redenen afgetre
den is als directeur van de „Gardes Rexistes".
Zooals reeds gemeld werd eenige dagen ge
leden het uitvoerend bureau van Rex ontbon
den. Thans deelen de partij-organen mede, dat
Dinsdag een nieuw bureau is samengesteld, dat
onmiddellijk zijn werkzaamheden is begonnen.
Het bureau bestaat uit zes personen, waaronder
Degrelle en de Vlaming Paul de Mont.
intusschen is de crisis weer verscherpt, daar
de leiding van het Vlaamsch-nationaal verbond,
dat bij de tusschentijdsche verkiezing te Brussel
een belangrijke rol heeft gespeeld, in principe
besloten heeft de overeenkomst met Rex te
verbreken.
Uit Gregenz wordt gemeld, dat dertig natio-
naal-socialisten zijn gearresteerd wegens oprich
ting van een lïjtler-jeugdgroep.
Onze Weensche corr. schrijft ons:
Karl Ludwig, de derde zoon van Oosten
rijks laatsten keizer, die den 30sten Mei uit
Steenockerzeel te Weenen was aangekomen om
daar bij1 de Paters Benedictijnen eindexamen
gymnasium te doen, is den 8sten Juni j.l. met
lof geslaagd. Reeds den volgenden dag vertrok
hij weer uit Weenen. Karl Ludwig werd den
lOen Mei 1918 te Baden bij Weenen geboren
en moest dus nog heel jong met zijn ouders
de Heimat verlaten. Toen zijn keizerlijke vader
in ballingschap stierf, was hij nauwelijks vier
jaar oud.
Hij bezocht het gymnasium te Brussel en
kreeg privélessen in Oostenrijksche geschiede
nis en literatuur, volgens het leerplan der
Oostenrijksche gymnasia.
Zijn vader, Keizer Karei, behaalde zijn
diploma aan hetzelfde beroemde Weensche
gymnasium.
De pastoor van de parochie Mantel in de
Beiersche Oostmark, Georg Schachtel, is door
de nat.-soc. volksrechtbank te Neurenberg tot
een jaar gevangenisstraf veroordeeld wegens
overtreding van de kanselparagraaf.
De rechtbank in Quedlinburg veroordeelde
den katholieken pastoor Friedrich Schnieder
uit Thale aan de Harz wegens beleediging van
een nat. -soc. hoofdredacteur tot 100 mark boete,
subsidiair 10 dagen gevangenisstraf. De misdaad
van den priester bestond hierin, dat hij aan de
uitgevers van een nat.-soc. blad in Thale een
briefkaart geschreven had om zijn abonnement
op te zeggen wegens de zeer tendentieuze, erger
niswekkende berichtgeving in bedoeld blad.
Voor de volksrechtbank in Neisse in Silezië
werd de 51-jarige katholieke pastoor Julius
Wessely uit Riemertsheide (District Neisse) ver
oordeeld tot een gevangenisstraf van 4 maanden
wegens overtreding van de kanselparagraaf. Pas
toor Wessely had zeer terecht gewezen op de
tendentieuze berichtgeving in de nat.-soc. pers,
terwijl hij de onpartijdigheid der Duitsche recht
banken in twijfel had getrokken.
In twee gévallen moest vrijspraak volgen,
daar de getuigenverklaringen absoluut onvol
doende waren.
BANDOENG, 24 Juni. (Aneta). Hoewel zij
voornemens was zeer vroeg te vertrekken, steeg
Amelia Earhart eerst hedenmiddag te 13.50 uur
van Andir op, op weg naar Soerabaja.
Dit latere vertrek hield verband met het niet
eerder gereed zijn der revisie van haar toestel.
Stand op Donderdag 1 uur n.m.: 760.4
Vorige stand: 760.5
