De vraagstukken rondom
controle
de
m
Het verzet van Santander zou
slechts kort zijn
Bureaux voor redactie en administratie:
111
Het nieuws van heden
b
DE POSITIE VAN HET
POND STERLING
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
Fransche voorstellen
aan Londen
Engelsche kringen zijn
gerustgesteld
De staalstaking
duurt voort
Van Zeeland te
Washington
inmm
Anarchistische opstand
door honger ontstaan?
Weldra een actie bij
Madrid verwacht
Het Weer
De
financiën van
Frankrijk
Het conflict in Polen
Amelia Earhart heeft
pech
De strijd tegen de Kerk
Duitsche predikanten
gearresteerd
Nieuwe regeering in
Irak
De
zuivering" in de
Sovjet-Unie
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
Voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM TELEFOON 13866
VRIJDAG 25 JUNI - AVONDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20630
Eenzijdig Duitsch-Italiaansche
controle zou niet geduld
kunnen worden
Fransche kringen minder
optimistisch
Nederland en Zweden
gepolst?
Bet Britsche leger is uitgerust met
radio-apparaten, zoowel voor ontvangst
als uitzending geschikt, die één man
op den rug mee kan voeren
De toestand op Trinidad
Het scala-orkest van Milaan "bracht een bezoek aan Berlijn en legde een krans
neer bij het Wagner-monument
Bij de ernstige situatie acht men
een aftreden van Companys
onwaarschijnlijk
Troepenbewegingen bij Madrid
Russisch schip met krijgs
tuig buitgemaakt
De geruchten om Companys
Simon zal versterking van het
egalisatiefonds vragen
Chautemps voerde langdurige
besprekingen
Volksfrontbetooging
Groot politie-vertoon en waterstralen van de brandweer bleken niet in staat de
verontwaardiging van dezen demonstrant tegen de voorgestelde amnestie-wet in
Mgr. Sapieha publiceert een ant
woord op de beschuldigingen
Voor alle zekerheid is zij naar
Bandoeng teruggekeerd
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Alles wordt gedaan om bekend
heid te voorkomen
NIEUWE HAARIEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
GIBRALTAR, 25 Juni (Reuter). By de
Duitsche oorlogsschepen, die Donderdag in
Oostelijke richting Gibraltar zijn gepas
seerd, bevond zich de „Admiral Scheer".
Te Londen heeft men geen enkele aanwijzing
gekregen, dat de Duitsche oorlogsschepen in de
Middellandsche Zee in de toekomst voor andere
doeleinden zullen worden gebruikt, dan de wet
tige bescherming der Duitsche koopvaardij
schepen.
De lezing, dat de jongste Duitsche vlootbe-
ivegingen hun oorzaak vinden in de noodzake
lijkheid, de schepen, die reeds langen tijd pa
trouillediensten hebben verricht, af te lossen,
Wordt in Britsche kringen niet onaannemelijk
geacht.
Men beschouwt de algemeene atmosfeer als
gekalmeerd.
Fransche kringen te Londen zijn daarentegen
geneigd den huidigen toestand als duister te
beschouwen. Alvorens maatregelen worden ge-
homen om de leemte in 't controleplan aan te
Vullen, zouden deze kringen nadere inlichtin
gen willen hebben over de bedoelingen van
Duitschland en Italië ten aanzien van hun oor
logsschepen in de Spaansche wateren.
Duitschland en Italië zullen opnieuw de
gelegenheid hebben, hun standpunt uiteen
te zetten, alvorens de nog niet geformu
leerde voorstellen inzake het overdragen
van hun contröle-zönes aanvaard worden.
Beide landen alleen zouden echter geen in
vloed kunnen uitoefenen op een door een
meerderheid in de niet-inmengingscommis-
sie genomen besluit.
In gezaghebbende kringen te Parijs gaf men
Donderdagavond te verstaan, dat Frankrijk
voorstellen heeft doen toekomen aan de Engel
sche regeering, strekkende tot het uitbreiden
van de aan de Fransche en Engelsche vloten
toevertrouwde controle op de niet-inmenging
tot de Spaansche kusten, welke tot dusverre
door Duitsche en Italiaansche schepen gecon
troleerd werden.
Neutrale waarnemers zouden aan boord ge
plaatst kunnen worden van deze schepen, ten
einde aan deze controle een maximum van
waarborgen te geven.
Men doet opmerken, dat een eenzijdige
controle van den kant van Duitschland en
Italië gelijk zou staan met een blokkade, en
in strijd zou zijn met het internationale
recht. De mogendheden, die belang hebben
bij den status quo in de Middellandsche
Zee zouden die eenzijdige controle niet kun
nen toestaan.
Delbos en Eden houden permanent^ contact,
teneinde in volledige overeenstemming de re
cente moeilijkheden, welke men hier met
kalmte en koelbloedigheid blijft beschouwen, op
te lossen.
De Romeinsche correspondenten der Berlijn-
sche bladen melden, volgens de Telegraaf, uit
Rome, dat de toekomstige houding van Italië
in het Spaansche conflict, na de terugtrekking
van Duitschland en Italië uit de internationale
zeecontróle, aldus zal zijn:
„De in de Spaansche wateren, een legitiem
belangengebied van Italië, vertoevende Italiaan
sche schepen zullen in geval van eenigerlei
aanval of andere verscherpingen van den toe
stand, gemeenschappelijk met de Duitsche
vloot in de Middellandsche Zee alle noodzake
lijke maatregelen treffen."
De diplomatieke medewerker van de „Dai
ly Telegraph" meent te weten, dat te Lon
den de mogelijkheid besproken is, eenige
der Noordelijke Europeesche mogendheden
uit te noodigen aan de controle deel te ne
men. Nederland en Zweden zouden hierom
trent reeds zijn gepolst.
In gezaghebbende Nederlandsche kringen was
men hiervan evenwel, naar aan de Telegraaf
bij navraag bleek, voor wat Nederland betreft,
nog volmaakt onkundig.
Deze zaak moet echter door de non-inter
ventiecommissie worden geregeld. Groot-Brit-
tannië is van oordeel, dat het niet wel uitvoer
baar zou zijn, ook Sovjet-Rusland uit te noo
digen aan de controle deel te nemen. Het risico
van incidenten zou klaarblijkelijk worden ver
groot, indien Sovjet-schepen in de Spaansche
wateren verbleven.
NEW YORK, 25 Juni (Reuter) Het
rijksbemiadelingsbureau der Ver. Staten
dat een oplossing tracht te vinden voor het
conflict in de staalnijverheid, heeft mede
gedeeld, dat men er tot dusverre niet in
geslaagd is een basis voor overeenstemming
te vinden.
De gouverneur van Pennsylvanië heeft den
taat van beleg te Youngstown, die in verband
de staking in de staalindustrie was afge-
"hdigd, opgeheven.
De stakingsbeweging op geheel Trinidad is
"gewijzigd voortgezet, ondanks het beroep van
vetl gouverneur. Alle openbare werken en olie-
J* den liggen stil; vele suikerfabrieken hebben
""eten sluiten. Alle onafhankelijke onderhan-
j^ngen ten behoeve van compromissen zijn
De vier presidenten der staalfabrieken,
diet
?el,
die
de federale arbitrage-commissie de mid-
eh, welke .een einde aan de staking zouden
jtUhi.,
Jddag de conferentie plotseling verlaten. Zij
blaarden, dat het comité van Lewis de wet
jeet eerbiedigt, en hun zijn wil tracht op te
ö58en' ZiJ voegden hieraan toe, dat zij een
r§elijke conferentie voortaan niet meer zou-
jj bijwonen. De arbitrage-commissie heeft de
g °b op nieuwe besprekingen echter niet opge-
eh- Murray, de rechterhand van Lewis, zeide
iet,de conferentie: „Wij zullen den strijd voort-
jJCh en zijn zeker van de overwinning."
VriÜ ^eelde mede, dat hij Roosevelt zou aan-
eenig scheidsman in het conflict te zün.-!
WASHINGTON, 25 Juni (Reuter) De
Belgische premier, Van Zeeland, die een
reeks gedachtenwisselingen heeft gehad met
President Roosevelt, heeft Donderdag ge
durende twee uur geconfereerd met staats
secretaris Hull, en is daarna naar het Witte
Huis gegaan om een afscheidsbezoek te
brengen aan Roosevelt.
Staatssecretaris Huil heeft verklaard, dat het
misschien noodzakelijk zou zijn de besprekin
gen nog te verdiepen. In de pers leidt men
hieruit af, dat de gedachtenwisselingen van
diepgaanden gedetailleerden aard zijn geweest.
Huil verklaarde volgens Havas nog, dat de be
sprekingen de economische en militaire ontwa
pening betroffen. Hij wees er op, dat de econo
mische politiek der Vereenigde Staten naar het
liberalisme neigt.
De minister zette uiteen, dat er voor het
oogenblik geen sprake is van het nemen van een
besluit.
Van Zeeland heeft medegedeeld, dat hij in
zijn besprekingen met Huil zoo veel onderwer
pen, die overweging vereischen, besproken heeft,
dat hij in afwijking van het oorspronkelijk pro
gram Dinsdag a.s. wederom een ontmoeting
met Huil zal hebben.
I
SALAMANCA, 25 Juni (Havas). De
officieele correspondent van het hoofd
kwartier van Franco geeft de volgende bij
zonderheden over den opmarsch in Biskaje:
„Den voortdurend vallenden regen ten spijt
hebben wü gisterenavond laat Ciervano
bezet, zoodat thans de geheele linkeroever
van de Nervion tot aan de Mons in ons
bezit is.
Wij ontmoetten weinig tegenstand. Aan de
rivier de Urrianan, die evenwijdig aan de Ner
vion stroomt, hebben wij reeds twee belangrij
ke punten bezet. Bij hun opmarsch hebben de
rechtsche troepen een nieuwen verdedigings
gordel gevonden, gelijkende op dien van Bil
bao, maar in omgekeerde richting, zoodat de
loopgraven en wallen naar den kant van San
tander zijn aangelegd. Wij hebben deze linie
bezet en zij ligt reeds achter onze voorste stel
lingen.
Volgens een mededeeling van Radio Nacio-
nal zouden zich troebelen hebben voorge
daan in Santander en zouden de anar
chisten meester zijn van de stad. De onlus
ten zouden zijn ontstaan tengevolge van
de uitputting van den voorraad levensmid
delen door den toevloed van vluchtelingen
uit Bilbao. De anarchisten zouden een com-
munistische vrijheidsrepubliek in Santan
der hebben uitgeroepen.
Een vluchteling uit Santander bevestigde dat
er gebrek aan levensmiddelen heerscht. San
tander en Asturië werden van levensmiddelen
voorzien door Bilbao, dat in ruil voor zijn
delfstoffen voedsel kon krijgen. Vier maanden
geleden beschikte Bilbao over een voorraad
snijboonen voor minstens een jaar. In het be
gin van Juni was deze voorraad uitgeput. San
tander en Asturië kunnen niet exporteeren
om levensmiddelen te verkrijgen; zij moeten in
tegendeel 400.000 vluchtelingen uit Biscaje bo
vendien voeden. Het verzet van Santander kan
dus slechts zeer kort zijn.
De Baskische regeering heeft medegedeeld, dat
het leger georganiseerd wordt en de fortificatie-
werkzaamheden geïntensiveerd. De fabrieken en
werkplaatsen werken dag en nacht.
Hieraan wordt toegevoegd, dat de voed
selvoorziening van de bevolking van San
tander, een millioen personen, onder wie
vierhonderdduizend vluchtelingen, thans
normaal schijnt te zijn verzekerd.
De bevelhebber van het Noordelijke leger
heeft een toespraak tot de troepen gericht,
waarin hij hen aanspoort tot weerstand ten
behoeve van de overwinning der Republiek.
Aan de Jarama worden dagelijks zeer belang
rijke troepenbewegingen aan de zijde der na
tionalisten waargenomen. Het geschut der re-
geeringstroepen neemt de rechtsche achterhoede
zonder ophouden onder vuur, doch het kan de
voortdurende versterking van troepen en oor
logstuig niet verhinderen.
Zeker is het, dat aan beide zijden om
vangrijke krijgsverrichtingen worden voor
bereid en dat men weldra tot actie zal
overgaan.
De batterijen der regeeringstroepen hebben
gistermiddag een krachtig vuur geopend op de
stellingen der rechtschen bij de Fransche brug
en op den weg naar Coruna en Castilië, zoodat
de troepen van Franco zich moesten versprei
den.
In zijn radiorede heeft generaal Queipo de
Llano verklaard, dat het slechte weer de ope
raties aan het front van Madrid heeft verhin-
oerd.
Reuter meldt uit Weenen dat daar ver
luidt, dat de Oostenrijksche regeering heeft
geweigerd Franco's regeering in Spanje te
erkennen,. Naar het schijnt heeft Franco na
den val van Bilbao stappen laten doen om
een erkenning door Oostenrijk te ver
krijgen.
Dit verzoek van Franco zou ondersteund zijn
door von Fapen en den Italiaanschen am
bassadeur. In politieke kringen te Weenen be
schouwt men de weigering van Oostenrijk als
een gebaar naar de Westelijke mogendheden.
Naar van rechtsche Spaansche zijde ver
luidt, heeft de tot Franco's strijdmacht be-
hoorende kruiser Almirante Cervera aan de
Middellandsche Zeekust het Sovjet-Russische
koopvaardijschip Kuban gepraaid en naar
Malaga opgebracht.
De voor de regeering te Valencia bestemde
lading zou uit 20 vliegtuigen, 44 tanks, 9.000
geweren, 1.100 machinegeweren, 2 millioen pa
tronen, en 4.500 ton ander oorlogsmateriaal
hebben bestaan.
De militaire commandant van Gerona heeft
medegedeeld, dat om ongeveer half zeven een
witgeschilderd oorlogsschip ter hoogte van de
La Selva en op een afstand van 6 mijl uit de
kust met kanonschoten een Spaansch handels
zeilschip tot zinken heeft gebracht. De beman
ning werd gevangen genomen. Het zeilschip
voer in gezelschap van een Fransch vaartuig,
dat door het rechtsche schip met rust werd ge
laten. Dit laatste vertrok onmiddellijk na den
aanslag met groote snelheid naar het Zuiden.
De autoriteiten van Valencia hebben mede
gedeeld, dat bij het vergaan van de „Ciudad
de Barcelona", welk schip werd getorpedeerd
voor de kust van Catalonië, verscheidene Ame
rikanen om het leven zijn gekomen. Het juiste J
aantal der slachtoffers is nog niet bekend.
De president der Catalaansche Generaliteit
heeft aan journalisten naar aanleiding van de
geruchten omtrent zijn aftreden verklaard: De
President is niet gedeserteerd op 6 October,
noch op 19 Juli, en hij zal ook thans wel niet
c'eserteeren. Hij bepaalde zich ertoe, zijn plicht
te vervullen en de orders van zijn geweten op
te volgen.
De interviewers hadden den indruk, dat,
indien de militaire situatie, vooral tenge
volge van den val van Bilbao, niet zoo
ernstig was geweest, Companys wellicht er
aan gedacht zou hebben, zijn ontslag te
nemen. Onder de tegenwoordige omstan
digheden behoeft men echter niet te ver
wachten, dat hij zal aftreden.
H VERWACHTING: Zwakke tot matigen E
in het Noorden Noordelijke tot Weste-
E lijken, in het Zuiden Noord-Oostelijke E
E tot Noord-Westelijken wind, aanvankelijk
licht bewolkt, later toenemende bewol-
E king, weinig of geen regen, iets warmer.
Hoogste barometerstand:
E 766.5 te Valentia.
Laagste barometerstand:
S 731.0 te Janmayen.
E Zon op 4.38 - onder 21.26 - Licht op 21.56
Maan op 22.13 onder 6.09 j=
1 Juli L.K.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
LONDEN, 25 Juni (Reuter) De Brit
sche minister van Financiën, Sir John
Simon, heeft in het Lagerhuis medegedeeld,
dat hij volmachten zal vragen om het Brit
sche egalisatiefonds te versterken met 200
millioen Pond Sterling.
PARIJS, 25 Juni (Havas) De Fransche
minister-president Chautemps heeft Don
derdag den financieelen toestand besproken.
Hij had een langdurig onderhoud met den
onderstaatssecretaris van financiën, Brunet,
den directeur van de fondsenbeweging, Jac
ques Rueff, den gouverneur van de Fransche
Bank, Labeyrie en den directeur van het
kabinet van Bonnet, de Boisanger.
Donderdagmiddag is te Parijs een betooging
van het volksfront gehouden, waarbij talrijke
leidende figuren van het volksfront aanwezig
waren. Thorez hield een rede, waarin hij den
steun der communisten aan de nieuwe regee
ring toezegde.
Tenslotte voerde Jouhaux het woord, die o.a
zeide, dat de C. G. T. aan den kant van de
regeering staat voor een actie tegen de „geld'
machten". De C. G. T. zal haar waakzaamheid
uitoefenen ten aanzien van de gebeurtenissen
en is „gereed tusschenbeide te komen met al
haar krachten en al haar middelen, om te ver
mijden, dat men afglijdt naar een fascistische
overwinning." Voorts zeide Jouhaux:
„De regeering zal niet tevergeefs een be
roep op ons doen, maar zij zal ons ook
tegenover haar vinden, wanneer zij door
schroomvalligheid zou afwijken van den
weg, dien wij te zamen hebben uitgestip
peld."
Naar men gelooft, heeft Companys den Ca-
talaanschen minister in de regeering van Va
lencia. Aguade, uitgenoodigd naar Barcelona te
l'.omen, teneinde besprekingen met hem te voe
ren. Het is mogelijk, dat Aguade, die Zater
dagmorgen zou aankomen, vergezeld zou wor
den door den Baskischen minister in de regee-
'frng van-.Valencia, Irujo.
WARSCHAU, 25 Juni (Havas). De Aarts
bisschop van Krakau, Mgr. Sapieha, heeft een
antwoord gepubliceerd op de tegen hem uitge
sproken beschuldigingen. Hij wijst er op, dat
sinds lang besloten was tot het overbrengen van
den sarcophaag van Pilsoedski, en dat deze
slechts voorloopig in den crypt van St. Leonard
was geborgen. Bovendien liep het gebalsemde
stoffelijke overschot gevaar in de vochtigheid
van den crypt tot ontbinding over te gaan.
De Aartsbisschop voegt hieraan toe, dat
hij, belast zijnde met de zorg voor de heilig
heid van de Katholieke Kathedraal niet
onverschillig kon blijven tegenover de dichte
massa's, die soms vreemd waren aan het
Katholieke geloof, en die door de Kathe
draal liepen.
De Aartsbischop betreurt het, dat de door
hem aangevoerde motieven in de officieele
communiqué's stilzwijgend voorbijgegaan zijn.
In Krakau zijn betoogingen tegen den Aarts
bisschop gehouden. Verschillende regeeringsor-
ganisaties hebben een bijeenkomst belegd, waar
na een optocht zich begaf naar het Belvédère,
de vroegere residentie van Pilsoedski. Er werden
vijandige kreten jegens den Aartsbisschop uit
geroepen.
Te Warschau blijven adressen van solidariteit
met de regeering van talrijke regeeringsorga-
nisaties binnenkomen.
BATAVIA, 25 Juni (Aneta). Nadat Amelia
Earhart gistermiddag te half vijf te Soerabaja
was gearriveerd, alwaar zij werd ontvangen door
den manager der Socony-Vacuum Oil Co. en
een dertigtal andere belangstellenden, keerde
zij heden te 1.55 uur 's nachts naar het Ban-
doengsche vliegveld Andir terug, alwaar zij te
8.20 arriveerde.
De machine was nog niet in orde, en Amelia
•Earhart durfde nog niet de zee over te steken.
Inzake de controle over Spanje zijn Fransche
voorstellen aan Londen gezonden.
Dinsdag a.s. zal Van Zeeland nog een bespre
king hebben met den Amerikaanschen minister
Huil.
De Fransche premier Chautemps heeft langdu
rige besprekingen gevoerd over den financiee
len toestand in Frankrijk.
De Aartsbisschop van Krakau antwoordt op de
tegen hem ingebrachte beschuldigingen.
In Irak is een kabinetshervorming tot stand ge
komen.
De onderhandelingen in het Amerikaansche
staalconflict zijn van werkgeverszijde plotse
ling afgebroken.
Opnieuw zijn in de kringen der Duitsche be-
lijdeniskerk een groot aantal arrestaties ver
richt.
Gebrek aan levensmiddelen zou den tegenstand
van Santander van korten duur maken, hoewel
van Baskische zijde deze berichten worden
tegengesproken.
Simon vraagt om versterking van het Britsche
egalisatie-fonds.
Te Haarlem is heden de jaarvergadering van
de Ned. Maatschappij voor Nijverheid en Han
del gehouden.
Plechtigheid op den St. Adelbertusakker.
Aanrijding tusschen autobus en melkauto nabij
vliegveld De Kooy; verschillende gewonden,
onder wie twee ernstig.
BERLIJN, 25 Juni. (Reuter.) Donderdag
werd gemeld, dat wederom circa vijftien
predikanten en leeken-adviseurs van de op-
positioneele belijdeniskerk in Duitschland
zijn gearresteerd, o. a. ds. Mueller uit
Dahlem.
Alles wordt gedaan om te verhinderen, dat de
arrestaties in net openbaar bekend worden. Zij,
die ervan verdacht worden, dergelijke berichten
aan de buitenlandsche pers te hebben verstrekt,
stellen zich bloot aan arrestatie en opsluiting
zonder voorafgaande veroordeeling.
Behalve ds. Muehler zouden ook ds. Rathe-
nau en ds. Bochum uit Berlijn in arrest zijn
gesteld. Voorts ds. Lucking uit Westfalen, ds.
Rentdorff uit Mecklenburg en ds. Iwans uit
Oost-Pruisen. In totaal zouden tot dusverre zes
en zestig predikanten zijn gearresteerd, ofschoon
eenigen later misschien weer op vrije voeten
zijn gesteld.
Acht arrestaties zijn Donderdag verricht, na
een bijeenkomst te Berlijn van den rijksbroe-
derraad. De gearresteerden zijn de zes boven
genoemde predikanten en ds. Beekmann, bene
vens de juridische adviseur Perela.
BAGDAD, 25 Juni (Havas). De gedeelte
lijke ministercrisis in Irak is snel beëindigd.
Het aftreden van de ministers van Financiën,
Economische Zaken, Justitie en Opvoeding werd
aangenomen, en zij werden vervangen door
respectievelijk Mohamed Ali Mahmoed, Abas
Mendi, Mahmoedsjel Kali en Jafar Amandi.
Men vermoedt, dat deze hernieuwing van de
regeering voortkomt uit het verlangen om de be
sprekingen met Turkije over de economische
politiek voort te zetten.
PARIJS, 25 Juni (Havas) De „Petit Pa-
risien" publiceert een telegram uit Moskou, vol
gens hetwelk Faizoeila Khodjajef, voorzitter
van den raad van volkscommissarissen der
Sovjet-republiek van Oesbekistan, van zijn func
ties is ontheven. Hij wordt er van beschuldigd
zijn broer, een contra-revolutionnair, die de
hand aan zichzelf heeft geslagen, verdedigd te
hebben. De derde Khodjajef, een broer der beide
anderen, volkscommissaris van Handel en Bin-
nenlandsche Zaken van Oesbekistan, is even
eens afgezet.
Stand op Vrijdag I uur n.m.: 763.4
Vorige stand: 763.0
