De Bisschop van Spiers van
hoogverraad beschuldigd
Groote feesten in Hoorn
ALTIJD THUIS zittcn '5AVONDS-mt was GEEN LEVENf
HET CONCORDAAT
GESCHONDEN
JAN PIETERSZ.COEN
ZATERDAG 26 JUNI 1937
MOOIERE TEINT EN ZACHTERE
HUID.... DANK ZIJ DEZE
EENVOUDIGE BEHANDELING!
BUITENLANDSCH OVERZICHT
Rechtspraak in het
Derde Rijk
ICL.M.-verbindingen
met Engeland
Alle deelen van Groot-Brittannië
thans in enkele uren bereikbaar
R. K. Leergangen
Ned. Mü« voor Nijverheid
en Handel
Richtlijnen voor economische
politiek
Met een tentoonstelling, een open
luchtspel, een historischen op
tocht enz. viert de stad zijn
grooten zoon
Allerlei wedstrijden
Aalders in het land
terug
Het auto-ongeluk bij
De Kooy
Aan de gevolgen overleden
Het Nederlandsche studenten
tehuis te Parijs
VAN ONZE ADVERTEERDERS
Schriftelijk onderwijs
Uitstapjes
Wat hij in Duitschland
ondervonden heeft
Universitaire examens
ANNIE GAAT ELKE
AVOND UIT... EN IK
ZIT ALTIJD MAAR THUIS
MET EEN BOEK!
IK PAS ZELF MIJN SCHOONHEIDS
BEHANDELING TOE, THUIS! TWEE.
MAAL DAAGS MASSEER IK MIJ
TWEE MINUTEN MET
PALMOLIVE. KAN
HET EENVOUDIGER?
JIJ KUNT WEL
BUITEN EEN
SCHOONHEIDS
BEHANDELING,
MET ZOO'N
PRACHTIGE
STRALENDE
TEINT I
VECHT HET SAMEN MAAR
UIT, WIE DE EERSTE DANS
ZAL HEBBEN.
TOE NOU BEPI
Ontelbare vrouwen hebben de weldadige werking
van Palmolive zeep ondervonden en volgen nu gere
geld de bekende Palmolive schoonheidsbehandeling.
Tweemaal daags gelaat, hals en schouders mas-
seeren met het overvloedige donzige schuim van
Palmolive zeep. Dank zij de kostelijke olijfolie,
die in groote hoeveelheden in Palmolive verwerkt
wordt, verzacht en verfraait deze zeep de huid.
Bovendien is de prijs zoo laag dat vele vrouwen
Palmolive zeep ook geregeld voor haar bad gebrui
ken. Zoo kan de geheele huid meegenieten van de
weldadige invloed dezer wereldberoemde zeep
Zie de groote hoe
veelheid verzachten
de olijfolie welke bij
de bereiding van elk
stuk Palmolive zeep
wordt gebruikt
2
Januari 1924. Duitschland verkeert in de
diepste vernedering. De Franschen en
Belgen hebben het Roergebied bezet. Aan
den Rijn heerschen de separatisten. Ook in den
Paltz, waar de Fransche bezettingsgeneraal De
Metz het hoogverraad in het openbaar begun
stigt. De Paltz, dat wil zeggen een misdadige
separatistenkliek in den Paltz roept het land
Uit tot een onafhankelijke republiek. De een
heid van het Duitsche Rijk, die tot dusver in
alle ellende nog was behouden, dreigde verlo
ren te gaan. Het einde scheen nabij. In deze
droeve dagen maakte schrijver dezes een rond
reis door het door de separatisten beheerschte
gebied. Er heerschte formeel burgeroorlog. Stad
huizen en openbare gebouwen werden belegerd,
het bloed vloeide bij stroomen. In Spiers, de
oude keizersstad, was net de hoofdman der se
paratisten, een zekere Heinz, doodgeschoten.
De stad verkeerde in een toestand van beleg.
Voor den inarukwekkenden dom hadden, de
Franschen Marokkanen en Senegal-negers als
posten gezet. Door deze Fransche" manschap
pen werd ook het huis van generaal De Metz
bewaakt. Voor het paleis van den Bisschop van
Spiers stonden separatisten-posten, lugubere
gestalten uit de onderwereld. De Bisschop was
feitelijk gevangen. Alle burgerlijke autoriteiten
waren gevlucht of gevangen genomen. Toen dit
gebeurde, nam de Bisschop de teugels van het
bewind in handen en mobiliseerde de getrou
wen ten verzet, zij het dan ook lijdelijk verzet
(ander verzet was door de houding der Fran
schen niet mogelijk). Hij was door heel den
Paltz getogen, om door woord en daad de een
heid van het Rijk te verdedigen. Teruggekomen
te Spiers, lieten de separatisten hem niet meer
vrij. Hij weigerde den doodgeschoten separa-
tistenhoofciman Heinz de kerkelijke begrafenis.
De separatisten zagen in dezen Kerkvorst hun
grootsten tegenstander. Wij bezochten den Bis
schop in gezelschap van eenige liberale jour
nalisten. Allen kwamen wij diep onder den in
druk van den voor niets wijkenden moed en de
vurige vaderlandsliefde van dezen Bisschop.
Toen de separatisten overwonnen waren, vierde
heel Duitschland den Bisschop van Spiers als
den eigenlijken bevrijder van den Paltz, als een
der heldhaftigste verdedigers der eenheid des
Rijks.
Deze Bisschop was en is nog Dr. Ludwig Se
bastian. Een grijsaard van 75 jaar. De natio-
haal-socialisten beschuldigen dezen man van
hoogverraad.
Als antwoord op de Pauselijke encycliek
„Mit brennender Sorge", voeren de ra
dicale nazi's, onder leiding van Minister
Goebbels, de diffameerings-processen tegen
priesters en kloosterlingen. Vooral na de juiste
(maar helaas wat te Amerikaansch gehouden)
aanklachten van Kardinaal Mundelein. In zijn
groote rede in de Deutschlandhalle te Berlijn,
die in felheid al het „bis jetzt Dagewesene"
overtrof, eischte Goebbels, dat de H. Vader Kar
dinaal Mundelein zou desavoueeren. Deed Hij
dit niet, dan zouden eenige „hooggeplaatste"
kerkelijke autoriteiten in Duitschland gelegen
heid krijgen, om in de gerechtszaal onder eede
eenige vragen te beantwoorden. Goebbels schijnt
hu toe te slaan. En als eerste offer koos hij
den kern-Duitschen Bisschop van Spiers, den
heldhaftigen man „bene meritus de patria", ge
kroond met verdiensten om zijn vaderland tij
dens de bezetting en den separatistenopstand
en in den jongsten tijd voor en tijdens het
Saar-plebisciet.
Wat zijn de feiten? In April j.l. had pastoor
Schroeder van Deidesheim van den preekstoel
hf een protest voorgelezen, opgesteld en onder
teekend door tien dekens van het diocees
Spiers, tegen verklaringen, welke in Maart te
Kaiserslautern door Biirkel, den districtsleider
Van den Paltz, zouden zijn afgelegd en waarin
de bisschop van Spiers ervan beschuldigd werd,
Biirkel te hebben belasterd.
Pastoor Schroeder werd voor het gerecht ge
daagd, waar hij verklaarde, dat het zijn plicht
^as, zijn bisschop te verdedigen. Niettemin
werd hem, evenals den tien dekens, die het
Protest hadden geteekend, een zware boete op
gelegd. Het opzienbarende van dit proces tegen
Pastoor Schroeder is gelegen in de omstan
digheid, dat mgr. Sébastian, de Bisschop van
Spiers als getuige werd gehoord, bij welke ge
meenheid zich in de rechtszaal een langdurig
debat ontspon tusschen den Bisschop en Biir
kel. Laatstgenoemde ontkende, dat hij den
Bisschop aangevallen had. Hij verklaarde,
slechts te hebben geprotesteerd tegen een plaat
selijk incident te Frankenholz, waar het kruis
beeld in de school was vervangen door een por
tret van Hitier, w'aarop de ouders hadden ge
weigerd, hun kinderen naar de school te zen
den. Bürkel beschuldigde den Bisschop ten
slotte voor de rechtbank van hoogverraad, wijl
hij aan het Vaticaan rapporten had gestuurd
over de moeilijkheden, welke in Duitschland be
staan.
De nationaal-socialistische bladen maken
van dit proces een geweldigen ophef en
beweren, dat uit de verklaringen voor
net gerecht is gebleken, dat de Katholieke Kerk
het Concordaat heeft geschonden. Het D.N.B.
beweert, dat Mgr. Sebastian „moest erkennen,
dat hij in April 1935 den Kardinaal-Staatsse
cretaris Pacelli te Rome onjuiste berichten had
gezonden over Duitsche aangelegenheden, het
geen in strijd is met de concordaatsbepalingen."
In dit verband zijn wij zoo gelukkig een be
schouwing te kunnen overnemen uit een niet-
Katholiek blad, uit De Telegraaf. De Berlijn-
sche correspondent van dit blad schrijft: „Er
staan den buitenlandschen bladen, die naar
objectiviteit streven, voor de berichtgeving over
processen als deze geen andere kanalen ter be
schikking dan het officieele D.N.B.-bericht, dat
twee dagen na de feiten wordt gepubliceerd.
Opvallend is echter in dit verslag vooral het
feit, dat het van den eigenlijken procesgang
niets vermeldt dan de hierboven genoemde
punten. Noch van den verdachte noch van den
bisschop van Spiers bevat het één enkel woord,
dat zij te hunner eigen verdediging hebben in
gebracht. Zoomin als het meldt, waarin de las
ter eigenlijk heeft bestaan, zoomin bericht het
welke onjuiste berichten de bisschop naar zijn
eigen bekentenis aan den kardinaal-staatssecre
taris heeft gezonden. Het dramatisch effect van
deze onthulling evenals van de bisschoppelijke
erkenning, „dat hij een anonieme briefkaart met
onheusche woorden over den gouwleider heeft
verzonden" gaat geheel teloor in de rede
van Bürkel, welke deze gedurende het proces
heeft gehouden."
Tot zoover De Telegraaf.
Nadat Mgr. Sebastian, volgens D.N.B. een
niet nader aangeduid gruWelbericht als van
hem afkomstig had erkend, voerde Bürkel
opnieuw het woord. „Het Concordaat is door
den staat gesloten onder de vanzelfsprekende
voorwaarde, dat de Kerk alleen zou worden be
schermd bij de vervulling van haar taak als
zielzorgster en dat de correspondentie tusschen
Vaticaan en Bisschoppen alleen vrijelijk mag
geschieden, voorzoover zij dient tot bescherming
van het herderlijk werk der bisschoppen. Als
nu evenwel blijkt zoo heeft Bürkel besloten
dat deze staatsbescherming is misbruikt en
dat de Bisschop wegens zijn schrijven naar
Rome in het geheel niet door zijn superieuren
is gegispt, dan kan men slechts constateeren,
dat de Kerk begonnen is het Concordaat te
schenden en dat dit naar de beginselen van
goede trouw niet als geldig kan worden be
schouwd."
Duidelijk en klaar is, waarom het te doen is:
er moet een voorwendsel gevonden worden, om
het Concordaat op te zeggen. Niet Duitschland,
maar de Kerk schendt het Concordaat. De
toon, welke naar aanleiding van dit alles in
de nationaal-socialistische pers wordt aange
slagen, geeft thans helaas reden genoeg te vree
zen, dat de Bisschop van Spiers, Dr. Ludwig
Sebastian, binnenkort wellicht voor het Volks
gerecht zal moeten verschijnen, beschuldigd van
hoogverraad.
De H. Kerk in Duitschland wtordt zwaajr
bezocht.
Met ingang van 1 Juli as. zal de K.L.M. we
derom de luchtlijn AmsterdamDoncasterLi
verpool in exploitatie nemen. Het karakter van
dezen dienst naar midden-Engeland heeft ech
ter sedert het vorige jaar belangrijke wijzigin
gen ondergaan. Vooreerst zal de K.L.M. dit tra
ject niet meer vliegen samen met de Britsche
Continental Airways, maar alléén en wel met
modern Douglas-materieel. Hierdoor wordt de
vliegtijd belangrijk verkort en tegelijkertijd het
comfort voor de passagiers verhoogd.
Voorts zijn door overleg met Engelsche lucht
vaartmaatschappijen thans directe aansluitin
gen verkregen met Ierland, Schotland en het
eiland Man. Door dit nieuwe dienstschema zijn
thans alle gebiedsdeelen van Groot-Brittannië
binnen het bereik van slechts enkele uren van
Nederland gebracht.
Aan de Academie voor Beeldende en Bouwen
de Kunsten der R. K. Leergangen te Tilburg
slaagden voor het voorbereidend examen Archi
tect: de heeren C. Catelein, Tilburg; F. van
Meerendonk, Tilburg; J. Muis, Ginneken; A.
Pacilly, Bergen-op-Zoom.
Heden werd te Haarlem de vergadering van
de Nederlandsche Maatschappij voor Nijverheid
en Handel voortgezet.
In deze vergadering heeft prof. mr. P. Lief-
tinck, hoogleeraar aan de Nederlandsche Han-
delshoogeschool te Rotterdam, een rede gehou
den over: Richtlijnen voor economische poli
tiek.
Spreker begon met er op te wijzen, dat er
zoowel in de landen, die ons omringen als in
ons eigen land een krachtige strooming zij
het verschillend in karakter en sterkte stuwt
in de richting van veranderingen in bestuur en
wetgeving, waarvan het gewild of ongewild ge
volg is, dat het staatsgezag zich over steeds
meer terreinen van menschelijk handelen uit
strekt en zich daarmede steeds intensiever be
moeit.
De hier bedoelde tendens openbaart zich wel
het meest algemeen op het terrein van het eco
nomisch handelen.
In het forum der practische staatkunde be
treft de discussie vooral de vraag of het aan
brengen van de noodzakelijke aanvullingen en
gewenschte correcties op het stelsel van vrije
concurrentie en prijsvorming in beginsel aan
de uit de maatschappij opkomende, organisato
rische krachten moet worden overgelaten en
de staat zich in deze, behoudens in geval van
nood, van positief optreden dient te onthouden,
althans niet verder behoort te gaan dan erken-
CHAR^
MET DEZE FIJNE POMERCRÊME
VAN POTTER MOORE
EN GEEF UWGELAAT EEN JEUGDIG FRISCH
EN ONBERISPELIJK VERZORGD UITERLIJK
NATURELLE
RACHEL
RACHEL FONCE
SUNBURN
BRONZE
IMPORTEUR! „C.P.G." BIERKADE 10-10» OEN HAAG
Hoorn, 24 Juni
Groot feest gaat Hoorn vieren
feest ter eere van zijn groo
ten zoon Jan Pieterszoon Coen,
die voor driehonderd-vijftig jaren
hier ter stede werd geboren. In het
begin van dit jaar werden zijn roem
rijke daden in plechtigen ernst her
dacht met toepraken en met een
krans voor zijn beeld. Nu gaat
Hoorn hem vieren in anderen stijl,
in den stijl van een groot-opgezet
ten deele historisch, ten deele In
disch festijn.
De volgende week Woensdag, den dertigsten
van deze maand, begint het al.
's Middags om vijf uur wordt in de Park
zalen een Indische tentoonstelling geopend.
Deze bestaat uit twee gedeelten, een commer
cieel en een volkenkundig. Het eerste bestaat
uit inzendingen van handelsondernemingen, die
koloniale producten exposeeren, het tweede
wordt zéér fraai en leerzaam. Het Koloniaal
Instituut te Amsterdam heeft daartoe een bij
zonder fraaie collectie voorwerpen van Indische
kunstnijverheid ter beschikking gesteld, een
collectie, die een vrijwel volledig beeld geeft
van wat onze Archipel aan cultuur bezit, aan
wajang-poppen en houtsnij voorwerpen, aan
weefsels en gebruiksvoorwerpen. Het wordt een
werkelijk zeer mooi geheel.
Geheel in de cultuur-ernstige sfeer van deze
tentoonstelling valt ook de aantrekkelijkheid,
die eraan werd verbonden. Deze bestaat in een
uitvoering met wajang-poppen en met den
gamelan door den heer Raden Hardjodiringo,
die bekend staat als de eenige, die in staat is
de Wajang-teksten in het Nederlandsch te ver
tolken.
Dienzelfden dag de volgende week Woens
dag nog steeds zal, laat op den avond de
heer Jan Pieterszoon Coen aan de haven voet
aan land zetten.
De heele visschersvloot en al de booten
van de watersport-vereenigingen zullen
tegen tien uur zich verzamelen en uittrek
ken, het fregat van Jan Pieterszoon Coen
tegemoet, dat tegen half elf in de verte
zichtbaar zal worden en, begroet door
kanonschoten en muziek, om elf uur zal
landen. Coen zal dan met zijn heele gevolg
aan wal stappen en met allen, die
hem aan de haven kwamen begroeten, naar
het Indische marktplein trekken, dat elders
in de stad op het Doelenplein reeds in
den vroegen avond werd geopend.
Dat Indische marktplein gaat een aardige
attractie vormen. Het décor daarvoor werd ge
heel nieuw ontworpen en uitgevoerd. Daar
komt een restaurant in, geëxploiteerd door den
heer De Jong in Den Haag, die het aankleedt
met allerlei Indische kunstvoorwerpen, met
Balische lantarens en drakenbeelden kort
om er zal een heelemaal Indische sfeer heer
schen. Ook in het eten natuurlijk. Liefhebbers
van Nazi Goreng en Bami kunnen hun hart
ophalen tot ze amok maken! Voor hen, die al
deze prikkelende geneugten in hun maag niet
kunnen verdragen, is er nog genoeg anders te
zien en te bewonderen, aan te gapen zelfs in
deze miniatuur-kampong. Daar heb je een
vuurvreter en een cake-walkmenschen, die
voor het eerst Rijsttafelden moeten daar be
slist niet heengaanen nog veel meer. Als
de moesson nu maar wegblijft.
Jan Pieterszoon gaat in ieder geval voorloo-
pig niet weg. Tot Zondag blijft hij in zijn va
derstad. Hij zal daar resideeren in het oude
huis van de Oost-Indische Compagnie aan de
Muntstraat, waar hij recipieert en vanwaaruit
hij de burgerlijke magistraten der stad met
zijn bezoek vereert.
Hij moet trouwens heel wat feestelijkheden
meemaken. Donderdagmorgen heeft er al een
kaaskeuring plaats, waarvoor door het gemeen
tebestuur enkele penningen beschikbaar wer
den gesteld. Om tien uur wordt op de Vee
markt het adele spel van ringsteken beoefend.
Om half twee komen er harddraverijen op de
Turfhaven. En 's avonds wordt voor het eerst
op de „Vale Hen" een historisch openluchtspel
opgevoerd „Onze groote zoon" een spel,
waaraan vijfhonderd Hoornsche menschen, ge-
requireerd uit alle mogelijke vereenigingen in
de stad, zullen meewerken.
Het spel „Onze groote zoon" vangt aan met
een tafereel uit Hoorn in 1619, waar op het
moment, dat een nieuw schip voor de Oost-
Ir.dische Compagnie zal uittrekken, een andere
Oost-Indiëvaarder terugkomt, waarvan de aan
voerder vertelt hoe Coen, de zoon van Hoorn,
in datzelfde jaar met Gods hulp Jacatra ge
nomen heeft en het vruchtbaarste land en het
vischrijkste water voor ons heeft veroverd! Het
tweede tafereel beeldt den terugkeer van Coen
uit, vier jaar later. De burgerij haalt hem af
en de heele vroedschap, als hij aan de haven
komt. Hij wordt naar het stadhuis gebracht en
daar, aan het slot van het stuk, gehuldigd,
Den volgenden dag Vrijdag dus trekt om
half drie een historische optocht door Hoorn.
Voorafgegaan door herauten en pages, rijden de
Prinsen Maurits en Frederik voorop. De schout
en schepenen, de burgemeesteren en eindelijk
de stedemaagd, volgen hen. Dan komen de be
kende figuren van onze zeevaart: Linschoten,
van Noort, Plancius, Houtman, de Keyzer,
Barendtz, en verschillende anderen. En dan,
achter een Javaansche groep, de zes kamers
van de Oost-Indische Compagnie, de kamers
van Delft, Rotterdam, Amsterdam, Enkhuizen,
Middelburg en Hoorn. En tenslotte Jan Pieters
zoon Coen zelf met Bontekoe en anderen in zijn
gevolg. De gilden sluiten zich daarbij aan en
het geheel wordt besloten met een zegewagen,
die den band tusschen Nederland en Indië ver
beeldt.
En dan Zondag. Dan komen de menschen
van den heelen omtrek in ster-ritten, puzzle-
ritten en verkeersdoolhof-ritten, naar Hoorn,
waar de winnaars met bekers worden vereerd
en waar alle deelnemers tezamen zullen aanzit
ten aan een West-Friesche Koffietafel, waar
boerenstikken en konkelstikken en skootjes en
dikkertjeskoek en fransies met gebakken eieren,
en grauwe erwten met rezainen en beskuit met
bessepent en spauwers en op lest nog snak-
kerighaidjes de al of niet verdoolde of ver-
puzzle-de verkeersmagen zullen vullen.
De deelnemers aan de verkeersweek, de be
zoekers van het spel, en allen, die meer willen
weten kunnen inschrijf-formulieren, toegangs
bewijzen en inlichtingen bekomen aan het se
cretariaat: Groote Oost 55 te Hoorn.
Ja, daar zit leven in Hoorn, in dat oude
stedeke aan de Zuiderzee pardon, aan het
IJsselmeerl
nen en sanctionneeren, of dat de staat zelf,
hetzij direct, hetzij door nieuw te scheppen or
ganen, deze aanvullingen en correcties ter hand
moet nemen. Dit is, zoo meent prof. Lieftinck,
de voornaamste tegenstelling, die op practisch,
staatkundig gebied de meeningen ten aanzien
van het z.g. „ordeningsvraagstuk" verdeeld
houdt.
Deze vraag, waarom de discussie draait, is
inderdaad van eminent belang, maar zij laat,
naar spr.'s meening, geenerlei algemeene beant
woording toe.
De fout èn van de ongeduldige hervormers èn
van degenen, die de bemoeiingen van den staat
binnen de oude grenzen wenschen terug te
dringen, is dat zij hun vertrouwen hebben ver
pand aan dogmatisch sluitende systemen, die
zij op het economisch leven in al zijn gevari
eerdheid onder alle omstandigheden willen toe
passen, meent spr.
Slechts indien men rekening wil houden met
de eischen van het concrete geval, d.i. indien
men het aandurft met een opportunistische eco
nomische politiek, kunnen de belangen der
volkswelvaart voldoende tot hun recht komen.
In de eerste plaats behoort de economische
politiek ondergeschikt te zijn aan de staatkun
dige, zedelijke en rechtsbeginselen, die worden
gehuldigd door regeering en volk.
Het opportunistische standpunt, dat hij ver
dedigt, nader toelichtend, wijst spr. er op, dat
dit nog niet zoo mag worden opgevat, dat men
de verschillende hoofdstukken van economische
politiek los van elkaar zou mogen beschouwen.
Zoo acht prof. Lieftinck het onjuist de fi-
nancieele politiek te veel te beschouwen als een
apart domein, met de algemeene economische
politiek slechts zijdelings in verband staande.
Gezien den economischen toestand, waarin
ons land zich momenteel bevindt en vooral ge
let op de nog geringe investatie-bedrijvigheid,
zou, naar hij meent, een conjunctuur-stimulee-
rende, financieele politiek voorshands nog het
meest in aanmerking komen, al zal men er ten
zeerste op bedacht moeten zijn, dat het tijd
stip wel eens spoedig zou kunnen aanbreken,
waarop een tegengestelde politiek eerder aanbe
veling gaat verdienen.
Naast de financieele geldt dit voor de mone
taire politiek, zoo mogelijk zelfs in nog ster
kere mate.
Prof. Lieftinck wees er voorts op, dat vooral
de monetaire en de handelspolitiek goed op el
kaar behooren te zijn afgestemd.
De agrarische politiek diende eveneens in
breeder verband te worden beoordeeld. Spre
ker legt hierbij den nadruk op de wenschelijk-
heid, het juiste evenwicht te betrachten tus
schen de na te streven prijzen der agrarische
producten en de andere elementen van het al
gemeen prijsniveau.
De consequentie van prijsbeheersching is een
min of meer gebonden productie. Deze conse
quentie moet, naar prof. Lieftinck meent, met
name voor de op export gerichte landbouwpro
ductie inderdaad worden aanvaard. Een en an
der maakt het ten zeerste gewenscht, dat het
departement van Landbouw met dat van Han
del, Nijverheid en Scheepvaart weder tot één
departement van Economische Zaken is ver-
eenigd, opdat de eenheid van deze onderdeelen
van economische politiek volledig worde in
acht genomen.
De regeering zal vooralsnog groote aandacht
moeten besteden aan het handhaven en verbq^
teren van de buitenlandsche handelspositie,
waartoe zij een welgevuld arsenaal van handels
politieke middelen niet zal kunnen ontberen.
Het arbeidersvraagstuk zal de eerstkomende
jaren in het centrum der economisch politieke
belangstelling moeten staan, niet alleen op eco
nomische, maar ook op sociaal-ethische gron
den en tevens zal men goed doen het in ver
band te zien met de belangen der volksweer
baarheid.
Weinig doeltreffend of buiten internationaal
verband nauwelijks voor toepassing vatbaar,
achtte spr. een generale verlaging van het loon
peil, een algemeene verkorting van den arbeids
tijd en een beperking op eenigszins ruimere
schaal van de voortschrijding der rationalisa
tie.
Een richting, die z.i. meer belooft en ook na
tionaal kan worden ingeslagen, is, besloot spr.,
bevordering van de industrialisatie.
Naar wij vernemen, is het meisje Dirks, uit
Breezand, dat Vrijdag bij het auto-ongeluk nabij
de Kooy ernstig gewond werd, in het Marine
Hospitaal te Den Helder aan de gevolgen over
leden.
Als bijdrage in de kosten van de voltooiing
van bouw en inrichting van het Nederlandsche
studententehuis „Juliana-huis" in de Cité Uni
versitaire te Parijs, wordt op de thans ingedien
de aanvullings-begrooting van Onderwijs voor
1937 alsnog ƒ200.000 uitgetrokken.
Lezers, die voor zich of hun kinderen ge
dacht hebben aan de tegenwoordig zoo veel
benutte mogelijkheid van het volgen van een
schriftelijken onderwijs-cursus, zullen met be
langstelling kennis nemen van de betreffende
aanbiedingen in onze rubriek „Omroepers",
waarin o.a. het Nederlandsch Instituut voor
Schriftelijk Onderwijs (Nivso), gevestigd te
Westwoud, de aandacht vraagt.
Inlichtingen kan men verkrijgen door ge
bruik te maken van een bon.
De vacantietijd nadert en daarmee de periode
van allerlei uitstapjes. Men raadplege daarvoor
onze wekelijksche rubriek „Zomergenoegens"
en „Holland met Vacantie", zoomede de afdee-
ling „Reizen en Bedevaarten" der „Omroe
pers". Stam's Touringcardienst te Oudewater
•biedt belangstellenden daarin zün prospectus
De Nederlandsche reserve-luitenant-vlieger
G. Aalders, die door het Volksgerecht te Essen
wegens het verleenen van hulp aan landver
raad tot een jaar en negen maanden gevan
genisstraf werd veroordeeld, welke straf werd
gerekend te zijn doorgebracht in het voor
arrest, is Vrijdag door de Duitsche politie aan
het grenscommissariaat van Zevenaar overge
geven.
Het Handelsblad had te Arnhem een kort
onderhoud met den betrokkene. In dit inter
view deelde hij het volgende mede: Hij werd
in September 1935 aangehouden in Keulen,
toen hij even te voren aan een Duitscher een
bedrag van 2000 mark had overgegeven, welk
bedrag hij op verzoek van zijn verloofde naar
Duitschland had gebracht. Naar hij meende,
zou dit geld bestemd zijn voor Duitsche emi
granten; achteraf is hem gebleken, dat hij
het bedrag in geld had overgegeven aan een
Duitschen spion van de Gestapo, die, naar
hij meende, door de Gestapo naar Amsterdam
was gezonden om daar relaties aan te knoo-
pen. Na zijn arrestatie werd hij spoedig naar
het politiebureau te Düsseldorf overgebracht,
waar de ambtenaar, die de leiding van het
onderzoek had, hem op zeer hardhandige
wijze behandelde, aldus verklaarde Aalders
ons.
De betrokken beambte zeide niet te ge-
looven, dat Aalders Nederlander was. Hij
meende te doen te hebben met een interna
tionalen spion, de aan de regeeringen van
divesse landen belangrijke militaire geheimen
van Duitschland had medegedeeld.
Bij zijn eerste verhoor, zoo vertelde Aal
ders, werd hij hardhandig geslagen, waar
na hij bij het tweede verhoor herhaalde
malen zeer ernstig werd mishandeld, met
een ossenzweep, nadat men hem eerst met
kettingen had gebonden. Hij had toen
onder dien vreeselijken druk bekend, met
communisten relaties te hebben onderhou
den. Deze bekentenis heeft hij later her
roepen en daarvan is voor het Volksgerecht
ook geen gebruik gemaakt.
Toen Aalders naar Essen werd overgebracht,
werd hij naar het Huis van Bewaring aldaar
vervoerd, waar hij bijzonder goed is behan
deld. Het onderzoek door den rechter-com-
missaris werd daar met pijnlijke nauwgezet
heid geleid. Hem werd medegedeeld, dat daar
geen verklaringen onder dwang en met zweep
slagen moesten worden afgelegd.
Ook over de wijze, waarop het Volksge
recht de zaak had behandeld, had Aalders
niets dan lof. Hij had den indruk gekregen,
dat de groote belangstelling, welke in het
buitenland voor het proces aan den dag
was gelegd, niet zonder invloed was ge
bleven.
Het eenige, waarbij hij wellicht niet geheel
vrij uitging, aldus de heer Aalders, was het
overbrengen van het geld. Ik wist beslist niet,
voor wie het bestemd was, maar ik had het
vermoeden, dat het voor emigranten zou ztfn.
Het bleek mij echter bij de behandeling van
het proces, dat het overgeven van het geld van
weinig belang werd geacht. Men wilde mij in
het bijzonder ten laste leggen, dat ik belang
rijke bijzonderheden over het Duitsche leger
zou hebben trachten in te winnen en aan den
Nederlandschen genejalen staf zou hebben over
gebracht. Deze gegevens werden mij echter
zeer toevalliger wijze verstrekt. Ik heb dit,
aldus, Aalders, ten stelligste ontkend en slechts'
toegegeven, dat ik eenige dingen te weten ben
gekomen, waarover ik met andere officieren
heb gesproken.
Het proces ging feitelijk tegen den Jung
Nationalen Bund. Het blijkt achteraf, dat tegen
Böckeling, den adjudant van den leider van
den Jung Nationalen Bund, dr. Ebeling, die
tot twaalf jaar tuchthuisstraf werd veroor
deeld, de doodstraf is geëischt.
Tégen Aalders was woor den openbaren aan
klager vijf jaar tuchthuisstraf geëischt. De
bedoeling van het proces is zelfs Aalders niet
geheel duidelijk geworden. Hij is er de dupe
van geworden, dat hij in Nederland kennis
had gemaakt met enkele leden van de J.N.B.
Dr. Ebeling, de leider hiervan, die thans in
Engeland vertoeft, blijkt een zeer invloedrijk
man te zijn geweest. Hij had relaties in de
hoogste kringen in Duitschland en in het
bijzonder bij die van het leger en de Schwer-
industrie. Ook werd Aalders naar Berlijn ge
transporteerd om daar verklaringen af te
leggen over de J. N. B. en over dr. Ebeling.
Bij de behandeling van het proces te Essen
is hem gebleken, dat cie J. N. B. over zeer
invloedrijke connecties beschikte. Verschillen
de vooraanstaande personen hebben voor het
gerecht te Essen verklaringen afgelegd. Men
schijnt in Duitschland den indruk te hebben,
dat dr. Ebeling, die van huis uit rechts-
radicaal is, hij was ook officier in ret
Duitsche leger plannen tegen de huidige
machthebbers in Duitschland smeedde.
UTRECHT. Geslaagd voor het Prop. Ex.
Theologie J. Pik, G. W. Kwant, H. v. d. Linde.
Doet. Ex. Wijsbegeerte mej. A. M. Boon Hart-
sinck.
Semi-arts examen A. J. M. Bruna, J. J. Pie-
terse, J. N. H. Spoorenberg.
Arts-examen A. D. Bloemsma, J. K. Hoogen-
boezem, S. J. H. Moons.
Theor. Tandheelk. Ie ged.: R. A. J. E. Glitters,.
J. W. P. v. d. Drift, H. C. Sersansie.
Theor Tandheelk. 2e ged.: A. E. ten Bróeke,
E. M. van Riel, H. C. Heidens.
Tandarts examen J. van Ernst, J. A. P. Nahon,
H. j. yan Ommen, it. F. van Daalen, R. Ols-
man.
