Het automatisch telefoonverkeer
Haarlem-Amsterdam
Haarlem, 3 Juli
DE BLOEMBOLLENSANEERING
BIBLIOTHEKEN
BELANGRIJKE TAAK VAN
DE KIESSCH
Wereldtentoonstelling
1937 Parijs
WILLEN DE KWEEKERS
HAAR HANDHA VEN?
fef RADIO MOORS
ZATERDAG 3 JULI 1937
Wat er gebeurt voor de opge-
roepene aan de andere zijde
de telefoon van den
haak neemt
Register in plaats van
telefoniste
Verbindingsstroomloopen
De verbinding
SPAARNE
lNK
Knooppunt- en eindcentrale
Verkeerd verbonden!
Doorsmeren - wasschen en/of
stalling bij abonnement zeer billijk
N. V. Gebr. H. F. Kimman
Wagenweg 8-10 Plein 23-25
Telef. 13850 Telef- 11578
Met de hoofdstad
EEN VERRE VRIEND....
Is beter dan een slechte buur
AGENDA
Bioscopen
4 Juli
Bioscopen
Hoofdbestuur van het Hollandsch
Bloembollenkweekers-Genoot
schap raadt dit ten sterk
ste aan
Voorkomen van schijn
welvaart
Schijnwelvaart
De surplus-opkoop
BUITENGEWOON KERK-
CONCERT
„Zang en Vriendschap"
Gevonden dieren en voorwerpen
5 Juli
Bioscopen
Apotheekdiensten
der
ST. VINCENTILS-
VEREENIGING
ESPERANTO
Esperanto in soorten?
STAD
EUWS
Nu voor de telefoonabonné's van Haarlem en
omgeving de gelegenheid is opengesteld om zelf
°P automatische wijze hun telefoonverbindingen
met abonné's in de stad Amsterdam en met de
overige in het district Amsterdam gelegen ge
automatiseerde telefoonnetten tot stand te
Drenten, rijst bij menigeen onwillekeurig de
vraag wat er toch gebeurt als men zoo gewoon
weg het gewenschte nummer draait, en wat er
a'zoo noodig is voor de opgeroepene aan de an-
üere zijde de telefoon van den haak neemt.
Alvorens de nieuwe mogelijkheid van het
automatisch interdistrictsverkeer in het bijzon-
oer onder het oog te zien, heeft het nut de aan
dacht even te bepalen bij wat vóór dien reeds
mogelijk was.
Zooals bekend, bestaat het locale automati
sche telefoonverkeer voor de aangeslotenen te
Haarlem, Bloemendaal, Aerdenhout en Heem
stede reeds sinds 1924. Pas in 1933, toen de plan-
tien voor de automatiseering van het platteland
vasteren vorm hadden aangenomen, werden de
eerste netten in de bollenstreek geautomatiseerd,
Waarna successievelijk verschillende andere net
ten volgden.
Naar het zich laat aanzien, zullen in 1938 alle
hetten in het telefoondistrict Haarlem geauto
matiseerd zijn.
Was na de automatiseering van de eerste net
ten in de bollenstreek Lisse, Sassenheim en
Noordwijkerhout reeds direct onderling ver
keer en verkeer naar Haarlem mogelijk, omge
keerd bestond deze mogelijkheid nog niet, om
dat hiervoor in de bestaande stadscentralen zeer
ingrijpende wijzigingen noodig waren.
Sinds geruimen tijd kunnen de aangeslotenen
op het net Haarlem nu echter reeds hun ver
bindingen naar abonné's van de binnen het
eigen district gelegen geautomatiseerde netten
-V IJmuiden, Beverwijk, Lisse, Hillegom, enz.
zelf door middel van de kiesschijf tot stand
brengen. En thans is door het verkeer met Am
sterdam de eerste schrede gezet op het pad, dat
voert naar het automatisch abonné-verkeer met
andere districten, zooals dit is opgenomen in
het landelijke automatiseeringsplan, door welk
P-an reeds in de naaste toekomst een goed deel
van Nederland voor den abonné op automati
sche wijze telefonisch bereikbaar zal zijn.
Zoowel de oudere telefooncentralen te Haar
lem, Bloemendaal, Aerdenhout en Heemstede,
als de later gebouwde, kleinere centralen in 't dis
trict, zijn geleverd door de Bell Telephone Ma
nufacturing Company. De eerste zijn gebouwd
volgens het stadssysteem, de laatste volgens het
districtssysteem van de B.T.M.C.
In beide typen zijn echter de hoofdkenmerken
"an het B.T.M.-systeem aanwezig, t.w.:
Ie. gemeenschappelijke aandrijving van zoe
kers en kiezers door een draaiend assenstelsel,
en
2e. toepassing van registers voor het opnemen
uitzenden van de kiesimpulsseries.
Vooral de registers nemen in dit telefoon
systeem een belangrijke plaats in. Zij vormen
het mechanische brein van de centrale en be
staan uit vrij ingewikkelde stroomloopen.
Vergeleken bij het aantal aangesloten abon-
hé's kan hun aantal gering zijn, omdat slechts
betrekkelijk weinig abonné's tegelijkertijd spre
ken, en de registers daarbij alleen dienst doen
voor het opbouwen van de verbindingen. Is een
verbinding eenmaal tot stand gebracht, dan
komt het register weer vrij.
In groote trekken geschiedt een en ander als
volgt.
Wanneer een abonné de telefoon van den haak
neemt, wordt zijn lijn opgezocht door een z.g.
iijnzoeker, welke daartoe met zijn borstels langs
een groep van 60 of 100 cntactstellen draait.
Op zijn beurt wordt daarna deze eerste
Iijnzoeker weer opgezocht door een weeden Iijn
zoeker, waardoor de oproeper verbonden wordt
met een z.g. verbindingsstroomloop.
Door deze schakeling heeft een groot aantal
kbonné's toegang tot een betrekkelijk klein aan
tal verbindingsstroomloopen, van welke laatste
'le functie kan worden vergeleken met die van
de doorverbindingskoorden, welke door een tele
foniste worden gebruikt om een oproep te be
antwoorden en door te verbinden.
Niet zoodra is een verbindingsstroomloop in
beslag genomen of een register schakelt zich
aan, wederom door middel van een zoeker. Pas
als dit register verbonden is, hoort de abonné,
ten teeken dat de cijfers gekozen kunnen wor
den, den z.g. kiestoon. Practisch speelt dit alles
zich af in enkele oogenblikken, het is echter
duidelijk, dat te vroeg beginnen met kiezen on
vermijdelijk moet leiden tot verminking van het
telefoonnummer. Wanneer de abonné, na het
hooren van den kiestoon, begint met het kiezen
Van het nummer, wordt tijdens het terugloopen
van de kiesschijf de abonné-lijn een aantal ma
len onderbroken in overeenstemming met elk
der gekozen cijfers. De cijfers worden dus als
het ware na elkaar naar de centrale „getele
grafeerd", waar de hierdoor ontstane stroom-
onderbrekingen worden vastgelegd in het regis
ter, hetzij door de standen van een aantal stap-
schakelaars (districts-systeem), hetzij door com
binaties van relais in de relaisregisters van het
stadssysteem. (Een relais is een electromagne-
tisch apparaatje, dat een aantal contacten kan
sluiten of verbreken, wanneer de draadwikkeling
*troom voert.)
Voor ieder cijfer is een afzonderlijke stap-
■ehakelaar resp. 'n afzonderlijke groep registra-
tie-relais aanwezig.
De functie van het register komt tot dus
verre overeen met die van de telefoniste, welke
zich meldt (kiestoon) en daarna het gewenschte
nummer opneemt. Bij het tot stand brengen van
de verbinding blijkt, dat deze vergelijking nog
verder op gaat.
Afgezien van de bijzondere indeeling van de
kiezers in het stadssyteem kan het instellen van
een locale
verklaard.
verbinding als volgt worden
De verschillende kiezers kunnen alle door het
register worden ingesteld op tien verschillende
groepenuitgangen. Zoo wordt de eerste in te
stellen kiezer, indien het register b.v. het cijfer
4567 heeft ontvangen, ingesteld op de vierde
groep, welke overeenkomt met het duizendtal 4.
In deze groep zoekt de kiezer daarna uit eigen
beweging een vrije volgende kiezer, welke moet
worden ingesteld in overeenstemming met het
or.tvangen honderdtal, dus in dit geval op een
stel contacten van de 5e groep. Ook deze kiezer
zoekt, eenmaal op de groep van het 5e hon
derdtal ingesteld, een vrijen volgenden kiezer.
Deze laatste kiezer, een z.g. eindkiezer, kan wor
den ingesteld op 100 verschillende abonné's, t.w.
de abonné-nummers 1200 tot en met 1299.
Het is nu gemakkelijk in te zien, dat de kiezer,
orn nr. 4567 te bereiken, moet worden ingesteld
op de 6e groep (zesde tiental), en daarvan op
het 7e stel contacten.
Denken we ons weer de telefoniste in, welke
met de tweede stop van haar doorverbindings-
koord de klink van de gevraagde abonné moet
bereiken, en nemen we daarbij aan, dat zoovele
klinken in groepen van honderd in verschillende
velden binnen haar bereik zouden kunnen val
len, dan zou ook zij om ab. 4567 te vinden, aller
eerst het klinken veld van het 4e duizendtal
(4000 t.m. 4999) moeten opzoeken, daarin het 5e
honderdtal, en daarvan de 7e klink van het 6e
tiental.
Zoodra bij de automatische verbinding de
laatste kiezer p den gewenschten abonné is in
gesteld, schakelt het register zich af en wordt de
opgeroepene gebeld. Bij beantwoording wordt de
teller van den oproeper bekrachtigd door een
korten telimpuls, waardoor hij één stand ver
springt.
Is het gesprek geëindigd, dan komen alle ge
bruikte kiezers weer in den ruststand, en kun
nen dus weer voor een volgende verbinding wor
den gebruikt.
Het spreekt wel vanzelf, dat de bestaande
stadscentralen belangrijke wijzigingen moesten
ondergaan, toen tot invoering van automatisch
cistricts- en interdistrictsverkeer werd besloten.
O.a. moesten de registers geschikt worden ge
maakt voor geheel nieuwe functies, en waren er
ingrijpende stroomloopwijzigingen noodig om de
Belangrijke voordeelen voor houders van
Cartes de Legitimation.
Ook zij die per auto naar Parijs gaan,
ondervinden gemak van de Cartes de
Legitimation bij het vervullen der douane
formaliteiten.
Cartes de legitimation zijn 2 maanden
geldig en geven recht op:
10 entrée-biljetten voor de tentoonstel
ling tot Hen halven prijs; reductie van
50 op het algemeen spoorwegtarief van
de Fransche grens af naar Parijs; na een
verblijf van 5 dagen eveneens 50 re
ductie op alle treinen in Frankrijk;
reductie van 10 in de meeste theaters
van Parijs, alsmede 25 a 33 op de toe
gangsprijzen der musea en nationale
paleizen en 10 in de restaurants op de
tentoonstelling.
Cartes de Legitimation en Fransch bank
papier, chéques in Fr. Francs en crediet-
brieven, worden gefourneerd door;
N.V.
GROOTE HOUTSTRAAT No. 1
meervoudige telling van de districtsgesprekken
mogelijk te maken.
Vóór het kiezen van het telefoonnummer moet
in het automatisch districtsverkeer eerst de ge
wenschte centrale door middel van de kiesschijf
worden verkregen. Teneinde dit gemakkelijk
mogelijk te maken, is aan elke centrale een be
paald „kengetal" toegewezen. Door het kiezen
van dat kengetal verkrijgt men dan aansluiting
met de betreffende centrale, hetgeen door het
geven van den tweeden kiestoon kenbaar wordt
gemaakt. Daarna wordt de gewenschte abonné
Dereikt door het achtereenvolgens kiezen van
duizendtal, honderdtal, tiental en eenheden.
Het zou echter kunnen voorkomen, dat het
gekozen kengetal begint met hetzelfde cijfer als
cle plaatselijke abonné-nummers, zoodat de op
dracht van de kiesschijf voor tweeëerlei, uitlegging
vatbaar is. Om dit te voorkomen wordt het ken
getal altijd voorafgegaan door de letter K, wel
ke op de kiesschijf overeenkomt met het cijfer 0.
In het thans geldende systeem bestaat het
kengetal, behalve uit de letter K, uit 3 cijfers.
Zoo is b.v. K 532 het kengetal van het net Sas
senheim.
Hierin geeft het eerste cijfer steeds het dis
trict aan, waarin de gewenschte centrale is ge
legen. K 5 is in dit geval dus het district Haar
lem. Nu zijn op ieder districtscentrum een aan
tal max. 10 z.g. knooppuntcentralen aan
gesloten, terwijl met elke knooppuntcentrale
weer een aantal eindcentralen zijn verbonden.
Knooppuntcentrale en eindcentrale worden in
het kengetal resp. aangegeven door het voor
laatste en laatste cijfer. K532 beteekent dus
eigenlijk de 2e eindcentrale van de 3e knoop
puntcentrale in het district 5. Kiest een Haar-
lemsche abonné dit kengetal, dan stelt het
locale register den eersten groepenkiezer direct
in op een groep contacten, welke uitsluitend
worden gebruikt voor verkeer met andere plaat
sen.
In de districtscentrale van Haarlem, welke in
een andere zaal is opgesteld dan de locale cen
trale, wordt dan een z.g. districtsregister aan
geschakeld. Dit register neemt het kengetal, zij
het op bijzondere wijze, over van het locale re
gister, waarbij tegelijkertijd een vóórgroepen-
kiezer wordt ingesteld op een uitgang, welke
verbonden is met een knooppunt-kiezer (een z.g.
B-groepenkiezer). Deze kiezer wordt ingesteld
op één van de lijnen uit de 3e groep, welke toe
gang geven via kabellijnen tot de knoop
puntcentrale 3 (i.e. Lisse), alwaar een volgende
kiezer wordt ingesteld op een van de lijnen,
welke naar de eindcentrale 2 (Sassenheim) voe
ren. De abonné hoort nu, zooals reeds gezegd,
den tweeden kiestoon en kiest het telefoonnum
mer. Dit wordt door het districtsregister opge
nomen, waarna te Sassenheim achtereenvolgens
een eerste groepenkiezer wordt ingesteld op het
gewenschte duizendtal, een tweede groepenkie
zer op het honderdtal en een eindkiezer eerst op
het tiental en daarna op de eenheden.
De kiesimpulsen worden voor de verbindingen
in het eigen district als gelijkstroom-impulsen
over de kabellijnen naar de verwijderde centra
len gezonden.
Het districtsregister heeft behalve het op
bouwen van de verbinding bovendien tot taal:
het aangeven van de tariefszöne, waartoe de ge
kozen centrale behoort. Als maatstaf geldt ook
hiervoor weer het kengetal. Elk van de districts-
registers bezit nJ. een eigen hulpkiezer, waar
van. de borstels op 100 verschillende contacten
kunnen worden ingesteld. In het besproken ge
val (K 532) werd. de borstel, welke wordt ge
bruikt voor het eigen district, ingesteld op con
tact 32. Dit contact is, tezamen met een aantal
andere contacten (n.l. van de centralen, welke
eveneens 15 tot 25 K.M. van Haarlem verwij
derd liggen) verbonden met een algemeen con
tactpunt voor de 3e tariefszöne. De telling voor
de derde tariefszöne wordt hierdoor voorbereid
in een der stroomloopen, welke ook tijdens het
gesprek in de verbinding blijver), omdat het dis
trictsregister zelf na het opbouwen van de ver
binding weer vrij komt.
Neemt nu de opgeroepene op het hooren van
het periodiek bellen de telefoon van den haak,
dan wordt na enkele oogenblikken de telling inge
luid. Als gevolg hiervan ontvangt de teller van
oen oproeper 10 opeenvolgende telimpulsen,
netgeen eventueel bij het begin van elke vol
gende 3 minuten wordt herhaald. 10 seconden
vóór het verstrijken van elke periode van 3 mi
nuten wordt een waarschuwingstoon gegeven,
terwijl het gesprek na 9 minuten automatisch
wordt verbroken.
Zou de aanvrager verkeerd verbonden zijn
(wat blijkens de ervaring vaker het gevolg is
van verkeerd kiezen door den abonné, dan door
fouten in de apparatuur), dan kan hij door on
middellijk de telefoon weer op den haak te leg
gen de telling nog juist voorkomen. Vooral in
het interdistrictsverkeer, waarbij gesprekken in
de hoogste tariefszönes van 30 en 40 cents voor
komen, is het van belang, dat de opgeroepene
zich direct en duidelijk meldt.
Hoewel het verkeer met andere districten,
naar het systeem bezien, slechts een stap verder
gaat dan het interne districtsverkeer, doordat
niet alleen knooppunt- en eindcentrale, maar
allereerst het gewenschte district moet woiden
gekozen, treden hierbij toch eenige verschillen
op.
In de eerste plaats worden de kies- en sigr.a-
ieerings-impulsen in dit verkeer, o.a. in ver
band met de grootere afstanden, niet als gelijk
stroom- doch als wisselstroom-impulsen naar de
verwijderde centrale gezonden, hetgeen uit den
aard der zaak leidt tot afwijkende apparatuur.
Bovendien worden in de door de B.T.M.C. voor
het interdistrictsverkeer geleverde stroomloopen
nieuwe principes toegepast voor het kiezen van
mterlocale lijnen naar een bepaalde richting.
Als regel geschiedt de keuze van de districten
door middel van een kiezer in de z.g. groeps- of
supercentrale, waarop het district van den op
roeper georiënteerd is. Zoo zal b.v. wanneer een
Kaarlemsche abonné in de toekomst het district
Arnhem (K3) kiest, het districtsregister een
verbinding opbouwen naar de groepscentrale
Amsterdam, waar een districtenkiezer („A"-
groepenkiezer) op het district 3 wordt inge
steld.
In verschillende gevallen zal het echter in
verband met de geografische ligging van de dis
tricten onderling, met de aanwezige kabels, of
met een mogelijke besparing aan apparaten ge-
wenscht zijn het verkeer tusschen twee distric
ten niet via de groepscentrale af te wikkelen,
doch rechtstreeks (z.g. „awarsverkeer")In deze
gevallen moet de keuze van het district dus in
c'e eigen districtscentrale geschieden.
Het meest kenmerkende van de nu door de
B.T.M. toegepaste stroomloopen is, dat voor
deze keuze geen kiezers worden gebruikt, welke in
„voorwaartsche" richting verschillende groepen-
lijnen kunnen kiezen, doch dat elk van de ver
bindingslijnen naar andere districten inplaats
van in de contactenbank van een kiezer verbon
den is aan de borstels van een zoeker.
Moet er b.v. (in de toekomst) een oproep wor
den gemaakt naar Alkmaar, dan gaan alle zoe
kers van de vrije Alkmaarsche lijnen
draaien totdat de ooroep door één van deze
zoekers „terugwaarts" is opgezocht.
Dit systeem geeft, behalve een besparing aan
apparaten, bovendien nog op gemakkelijke wijze
de mogelijkheid om een oproep alsnog over de
groepscentrale te leiden indien alle dwarsver-
keerslijnen voor een bepaald district bezet zijn.
Ook voor het juist in dienst gestelde verkeer
met het district Amsterdam is dwarsverkeer
toegepast.
Heeft het districtsregister dus b.v. het ken
getal K 959 ontvangen, dan wordt door het eerste
cijfer 9 veroorzaakt, dat de oproep door de zoe
kers behoorende bij de lijnen naar Amsterdam
wordt opgezocht. Is dit geschied, dan wordt op
de eerder beschreven wijze te Amsterdam de
knooppuntcentrale 5 (Hilversum) gekozen, en te
Hilversum een lijn gekozen naar de eindcentrale
9 (Bussum). In tegenstelling met de verbindin
gen naar centralen in het eigen district, scha
kelt het districtsregister zich bij interdistricts-
verbindingen af na het bereiken van de ge
wenschte centrale. De groepenkiezers en eind
kiezer te Bussum worden daarna zonder register
direct ingesteld door de kiesschijf van den
abonné, met dien verstande, dat de impulsen
onderweg eenige malen worden omgezet van ge
lijkstroom- in wisselstroom-impulsen en omge
keerd, en daarbij tevens worden gecorrigeerd om
impulsvervorming te voorkomen.
Behalve een zeer snelle tot stand koming van
de gesprekken, biedt de invoering van het auto
matisch interdistrictsverkeer het bijkomend
voordeel, dat ge enkosten wegens „geen gehoor"
verschuldigd zijn, indien de opgeroepene niet
antwoordt.
Daarnaast zij er nog op gewezen, dat de bezet-
toon behalve in het geval van een bezet opge-
Gepen nummer, ook wordt gehoord indien men
niet bestaande kengetallen of verkeerde num
mers kiest. Men overtuige zich dus in voorko
mende gevallen van de juistheid van kengetal en
nummer.
Ten slotte zij nog aangestipt, dat, nu het uit
gaande interdistrictsverkeer naar Amsterdam in
dienst is gesteld, binnen afzienbaren tijd ook
het van het district Amsterdam inkomende ver
keer en het verkeer met een gedeelte van het
district Alkmaar op automatische wijze zal kun
nen geschieden.
Thans echter is het automatisch abonné-ver
keer van Amsterdam naar Haarlem nog niet
mogelijk.
In de stad van hyacinten, tulpen en narcissen
zou men verwachten dat er alles bloemengeur
en zonneschijn is, maar in plaats daarvan bo
terde het niet bepaald tusschen twfee overburen:
een echtpaar en een los-werkman. De goede
nabuurschap was in ieder geval ver te zoeken
en het gooien van steenen over en weer, ver
gezeld van diverse vriendelijkheden aan eikaars
adres schenen de kleine geschenken te zijn, die
de vriendschap onder elkander moesten onder
houden. De vrouwelijke helft van het echtpaar
zou den los-werkman bovendien beloofd heb
ben hem dood te gooien en zou ook gaarne zijn
doodkist helpen betalen de doodkist heele-
maal betalen, kon er blijkbaar niet af en
ook de los-werkman liet zich van zijn kant
niet onbetuigd. Op een Juni-dag kwam de aan
gename verhouding tot uitbarsting, wellicht
vanwege het zombersche weer of doordat de
werkman juist zijn kippen water ging geven.
Hij passeerde het erf van zijn buurlui, waarvan
alweer de vrouwelijke helft he mvroeg of hij
soms van plan was w'eer met steenen te gooien,
dat kon hij dan meteen wel doen. Daartoe
liet de werkman zich geen tweemaal uitnoodi-
gen en spoedig kliefden de straatklinkers de
lucht, in de richting van het zoo gezellig naast
elkaar voor zijn woning zittend echtpaar. De
werkman kreeg de klinkers prompt weer terug
geworpen, maar het echtpaar vond het ten
slotte toch raadzamer dekking in huis te zoe
ken. De razende werkman kwam daarop op In-
diaansche manier met een bijl aanzetten, on
derwijl als evenzoo een Indiaanschen oorlogs
kreet „Kom eruit" roepend. Met de bijl werd
een, aan het geval volmaakt onschuldig ruitje
van de deur van de echtpaarlijke wigwam stuk
geslagen en ook de muur en de deur kregen een
paar schrammen. Het echtpaar had zich in-
tusschen achter een binnendeur verschanst.
De Haarlemsche politierechter kreeg het slot
van het openluchtspel te hooren, waarbij hij
echter zelf voor de ontknooping moest zorgen.
De getuigen, het echtpaar, zeiden dat verdachte
stond te jokken ze gebruikten een sterker
woord hiervoor en de verdachte, de work
man, die wegens vernieling terecht stond, be
weerde, dat de getuigen niet de waarheid spra
ken. (Ook zijn woordenkeus was sterker uitge
drukt). De veldwachter ging om een hernieuwd
gevecht te voorkomen, maar midden tusschen
verdachte en getuigen instaan!
Verdachte ontkende hardnekkig, dat hij het
ruitje had vernield. Dat was gebarsten, doordat
het echtpaar op zijn vlucht de deur wat te hard
dichtsloeg, verklaarde hij. Het echtpaar be
zwoer onder zooveel eeden als de rechter maar
wilde die had overigens aan één genoeg
dat verdachte het ruitje met een bijl had ver
nield.
„Jullie zijn net misselijke kwajongens," was
het commentaar van den Officier van Justitie
voor dit geval.
Spr. vond de vernieling van het ruitje niet
erg, maar verdachte's optreden des te erger en
wilde voor dezen keer nog een geldboete vragen.
15 boete of 9 dagen hechtenis kost de buren
ruzie aan verdachte, want zoo luidde het von
nis. Bovendien zal hij zijn bijl moeten missen,
v.'ant die wordt als córpus delicti op rechterlijk
bevel vernietigd. Jammer van de mooie bijl!
Gebouw St. Bavo: Geel-Wit, 6 uur; Gewone
zittingen 4 en 7 uur; Jeugd Grafische bond, 4
rur.
Frans Hals-museum: Frans Hals-tentoonstel
ling, 105 uur.
Teyler's Museum: Tentoonstelling van teeke-
ningen en gravures door oudere en jongere tijd-
genooten van Frans Hals, 114 uur.
Kunsthandel Pictura, Gierstraat: Tentoon
stelling van schilderijen van mevr. J. Bergman-
Maes, 10—7 uur.
Frans Hals-theater: The Texas Rangers, 2.30
7 en 9.15 uur.
Rembrandt-theater: Lloyds of London, 2.30,
7 en 9.15 uur.
Luxor-theater: „De humane bruut" 2.30. 7
en 9.15 uur.
Cinema Palace: Filmac, 115 uur. „Men-
schen met maskers", 7 en 9.15 uur.
Gebouw „St. Eavo": St. Nicolaasvereeniging
„Haarlem", 2 uur.
Frans Halsmuseum: Frans Halstentoonstel
ling, 105 uur.
Teyler's Museum: Tentoonstelling van teeke-
ningen en gravures door oudere en jongere
tijdgenooten van Frans Hals, 14 uur.
R.K. Sportpark Heemstede: Sportwedstrij
den, 6half 10.
GroenendaalConcert Harmonie „Eensge
zindheid", 35 uur.
Frans Halstheater: „The Texas Rangers", 2,
4.30, 7 en 9.15 uur.
Rembrandt-theater: „Lloyds of London", 2,
4.30, 7 en 9.15 uur.
Luxor-theater: „De humane bruut", 2. 4.30,
7 en 9.15 uur.
Cinema-Palace: „Menschen met Maskers", 2,
4.30, 7 en 9.15 uur.
Het Hollandsch Bloembollenkweekersgenoot-
schap houdt Maandag 12 Juli om 11 uur in café
Brinkmann aan de Groote Markt een algemee-
ne vergadering, ter bespreking van de vraag:
„Is het voor het Bloembollenbedrijf nuttig, alle
bedrijfsmaatregelen op te heffen?"
Het hoofdbestuur meent dat het Genootschap
de meening. van de kweekers het zuiverst weer
geeft.
De leuze „alles weg, vrijheid is alles", oefent
ook heden nog hare groote bekoring uit op me-
nigen Hollander. En wanneer het hier werkelijk
vrijheid in alles zou zijn, dan kwam de vraag
ook voor het- H. B. in een geheel ander licht te
staan. Het moet dan werkelijkheid zijn, dat
onze bloembollen weer overal vrij geleverd kun
nen worden en de wereldmarkt weer voor 't artikel
openstaat. Want het resultaat van onze bedrij
ven hangt geheel af van de verkoopsmogelijk
heid van ons artikel. Hoe staat het nu met die
allereerst-noodige vrijheid? Allerbedroevendst!
Waar de invoer van onze bloembollen niet aan
banden is gelegd door invoerverboden en. con-
tingenteeringen in geldwaarde of gewicht, daar
vormen meer of minder hooge invoerrechten nog
een groote belemmering.
In den laatsten tijd is ons wel veel verteld
over een kentering in de ideeën en hebben wü
gelezen over de conferenties, die tot verminde
ring van de belemmering moeten leiden; maar
het H. B. stelt hier de vraag, moeten wij hech
ten aan woorden of aan daden? De eerste wer
kelijke daad, welke te noteeren valt, is de ver
hooging van het contingent naar Duitschland.
Hoe blijde wij er ook mede zijn, wij mogen toch
niet uit het oog verliezen, dat de uitvoer nog
ver ten achter ligt bij dien van enkele jaren ge
leden en deze verhooging geheel aan toevallige
omstandigheden te danken is; wanneer niet een
vergroote invoer er tegenover blijft staan, dan
zullen wij dezen verhoogden uitvoer ook niet be
houden. In het algemeen is het groote beletsel,
en dit geldt ook voor Duitschland, dat, al
moge de koopkracht dan gestegen zijn, deze
koopkracht niet vrij aangewend mag worden en
de nationale (veelal defensie-) belangen aan
geven, in hoeverre er ook nog ruimte is voor
ons product. En dat deze ruimte onvoldoende
is, wordt door het groote surplus elk jaar op
nieuw bewezen. Deze harde werkelijkheid heb
ben wij vóórop te stellen en 'n beslissenden in
vloed te geven bij de beantwoording van de
gestelde vraag.
Wat kunnen wij nu, bij deze beperkte markt,
bereiken met een volkomen vrije teelt? Een
zeer snel opvoeren van de beplante oppervlakte;
want hierop zou het neerkomen, nu de resulta
ten in de overige takken van land- en tuinbouw
alle ten achter blijven bij die, welke den laat
sten tijd in het bloembollenbedrijf behaald zijn.
Door deze binnenlandsche aankoopen zouden
wij een schijnwelvaart van één of twee jaren
scheppen, waarna zich de geschiedenis van
1929—1932 zou herhalen en de kweekerij op
nieuw, tengevolge van een te groot aanbod, met
afbraakprijzen genoegen zal hebben te nemen,
ook voor het in het buitenland te plaatsen ge
deelte. Het H.B. acht dan ook teeltbescherming
nog noodzakelijk, zoolang de buitenlandsche
deuren niet vrij voor ons opengesteld worden.
Dit is in geenen deele een steeds verder gaan
de teeltbeperking, zooals de „alles-weg"-voor-
standers beweren; dit jaar reeds bleek de wer
kelijkheid anders te zijn. Bovendien zal geen
enkele man van de practijk ontkennen, hoe ge
makkelijk het is, tegenover een vermeerdering
van vraag zéér snel een groote vermeerdering
van aanbod te stellen. Op dit oogenblik tot een
algemeene, onbegrensde uitbreiding overgaan,
moet dan ook, omdat er geen vermeerdering van
vraag tegenover staat, voor allen en alles fu
nest zijn.
Wanneer men tot de vrije prijzen zou terug-
keeren, kan dit alleen ten koste van die prijzen
gaan; daarvoor zou alleen al de scherpe con
currentie bij den verkoop in het buitenland
zorgdragen. De kweeker wordt aldus het kind
van de rekening, zoowel de exporteur-kweeker
ais de enkel-kweeker; de laatste natuurlijk het
ergst.
Den surplus-opkoop kan de kweeker nog even
min missen. Over dit punt hebben uitsluitend
de kweekers te oordeelen, omdat zij met elkaar
in de kortingen de premie betalen, welke voor
komt, dat een onverkoopbaar gedeelte, door vrij
boven de markt te hangen, ook het verkoopbare
gedeelte naar beneden haalt en het totaal aldus
op een prijs brengt, waarvoor niet te telen valt.
Het H. B. wil hierbij nog nadrukkelijk opmer
ken, dat het een grove onwaarheid is, dat mid
dels deze kortingen ook de administratie en
andere kosten van de Sierteelt-Centrale betaald
worden. Het vak betaalt hieraan in het geheel
niets; deze kosten zijn geheel voor rekening van
de regeering. De kortingen dienen uitsluitend
voor de betaling van het surplus en komen
dan ook, opgebracht door de kweekers, weder
by de kweekerij in haar geheel, hetzij door
surplus-betaling, hetzij door restitutie, terug.
Het H. B. is van meening, dat wel zoo spoedig
mogelijk naar een oplossing gezocht moet wor
den, om het steeds wederkeerende surplus van
dezelfde variëteit te doen verdwijnen; het kwee
ken van variëteiten, die door het buitenland
niet of niet meer voldoende gevraagd worden,
mag niet door de goede werking van het Surplus-
Fonds bevorderd worden. Deze oplossing zal niet
gemakkelijk zijn; zij zal, naar de meening van
het H. B., gezocht moeten worden in een lagere
uitbetaling, waarvan het percentage verband zal
moeten houden met het uitvoer-percentage van
elk der betreffende variëteiten ten opzichte van
haar geheelen aanvoer.
Het hoofdbestuur vertrouwt in bovenstaand
prae-advies voldoende gemotiveerd te hebben
uiteengezet, waarom het voor het bloembollen
bedrijf slechts schadelijk kan zijn, indien de be
staande bedrijfsmaatregelen buiten werking ge
steld worden en het verwacht dan ook, dat de
af deelingen, door met een zeer groote meerder
heid de gestelde vraag met „neen" te beant
woorden, zich vóór bedrijfsregeling zullen uit
spreken.
Het zomer-, het kerkconcert van onze Ko
ninklijke Liedertafel „Zang en Vriendschap"
was nader gequalificeerd met „buitengewoon".
Die nadere betiteling met „buitengewoon"
wordt in de zangers- oftewel korenwereld nogal
eens spoedig gebruikt. De geringste aanleiding
maakt een concert al buitengewoon, maar dan
meer door bijkomstige omstandigheden: huldi
ging, vaandeiuitreiking e. d., dan door artistieke
praestaties.
Bij Z. en V. Daarentegen is het anders ge
steld. Zeker, er waren ook hier bijkomstige om
standigheden. B.v. de entreeprijs was buitenge
woon laag gesteld (vandaar die overgroote be
langstelling naar ruwe schatting circa 2000 zit
tende en 100 staande toehoorders. Maar ook
het artistieke deel mag meer dan gewoon wor
den genoemd. En toch wellicht weer beter ge
zegd: het was, zooals het bij Z. en V. behoort
te zijn en w'ederom gedurende de laatste jaren
is: artistiek. Dus eigenlijk voor Z. en V. heel
gewoon, doch in verhouding tegenover vele an
dere koren: buitengewoon!
We zullen niet in herhaling treden over het
beschaafd stemmateriaal, den evenredigen sa
menzang of de technische beheersching. doch
ons bepalen tot het speciale van dit concert:
het zingen in een gewijde en in een tevens
acoustisch zeer gevaarlijke omgeving. Reeds
meermalen heben we Palestrijnsche gezangen
stemmingsvol, Schubert-muziek waardig en sta
tig van Z. en V. gehoord, maar thans verkreeg
alles een extra-stijlvolle en sterk innig-door-
voelde vertolking. En ook de minder voor de
kerk geschikte nummers: „Hymne a la nuit"
van Rillé en „Mijn Hof" van Loots werden er
niet minder op, al doet het laatstgenoemde in
een ietwat vrijer, soepeler vertolking buiten de
kerk het toch beter.
Eerbiecl moet men hebben voor het aanpas
singsvermogen der zangers aan deze omgeving.
Zij verplaatsen zich uitstekend in een andere
sfeer. Bovendien richtten zij zich goed naar hun
dirigent, die voortreffelijk rekening hield met
de acoustiek. De zang klonk voortdurend dui
delijk, ook in het polyphone. Alleen deed het
Hosanna in „Pueri" iets overdreven marcato en
strak metrisch aan.
Wat het klankvolume betreft, dit was in de
forte eerder te groot dan te klein voor deze
ruimte. De pp.'s klonken vooral prachtvol.
De koorzang werd afgewisseld met solo-zang
en orgelspel. Jo Vincent zong Bach-aria's en
liederen van Schumann en Schubert. De aria's
met helder, rein geluid, uiterst gereserveerd en
stijlvol, de liederen, niet het minst die van
Schumann: Wer machte dich so krank? en
Alte laute, met een gloedvolle voordracht en
warm-getimbreerd geluid. Daarenboven met een
zeer duidelijke articulatie. Een tekstboekje had
men haast niet noodig.
Organist Robert begeleidde voortreffelijk.
Schumann en Schubert zeer kleurrijk, Bach ge
reserveerd, donker getimbreerd, en speelde als
solo-nummers een Praeludium en Fuga van
Buxtehude, een goede inleiding voor Palestrina
en Bach, en een Passacaglia, goed van vorm
doch nogal overladen met chromatische alte
raties.
O. K.
Inlichtingen aan het bureau van politie, Sme-
destraat, uitsluitend tusschen 11 en 13 uur.
Terug te krijgen:
Handschoenen en ceinturen, Politiebureau
Smedestr. Bril in doos: Kokkelkoren, Manpads
laan 20, Heemstede; Notitieboekje: Vroolijk,
Raamsteeg 23 rood; Postduif: v. d. Bunt, Mina-
hassastr. 37; Foto's en brief: Reijers, de Clercq-
straat 130; Hondje: Wubbe, Smedestr. 31; Hond:
Bouwens, Visscherseinde 19, Spaarndam; Hond:
v. Raalte, Kleverparkweg 194; Regenjas: Vader,
Plataanstr. 58; Jumper: Vroom Dreesmann,
Gr. Houtstr.; Knipmes: Bakker, Rembangstr.
15; Apinomuts: Vr. Dreesmann, Gr. Houtstr.;
Fietspomp: Quivooy, Oudeweg 179; Postzegels:
Pollé, Voortingstr. 38; Portefeuille met inhoud:
Mol, Ramplaan 54A; Parkiet: Hagebout, Alb.
Thijmstr. 16; Rozenkrans: Luiting, Sperwerstr.
60; Rijwielplaatje: Diepenveen, Spaarne 39;
Autoslinger: Politiebureau Smedestr.; Kraai: v.
d, Velden, Westerhoutstr. 19.
a40,°l KRUISSTRAAT 38 - TELEF
N. V.
11609
OFFICIEEL PHILIPS REPARATEUR
Gebouw „St. Bavo": Haarlem's Zanggenot,
8 uur; R.K. Bevolkingsbureau, 8 uur; Vischcol-
lege „De Forel", 8 uur.
Frans Halsmuseum: Frans Halstentoonstel
ling, 105 uur.
Kunsthandel „Pictura", Gierstraat: Tentoon
stelling van schilderijen van mevrouw J. Berg
manMaes, 10—7 uur.
Frans Halstheater: „The Texas Rangers",
2.30, 7 en 9.15 uur.
Rembrandt-theater: „Lloyds of London", 2.30,
7 en 9.15 uur.
Luxor-theater: „De humane bruut", 2.30, 7
en 9.15 uur.
Cinema-Palace: Filmac, 115 uur; „Men
schen met Maskers", 7 en 9.15 uur.
De Zondags- en avonddiensten der apotheken
worden van 3 tot en met 9 Juli waargenomen
door: Fa. Duym en Keur, Keizerstraat 6; fa.
Begemann en Sneltjes, Kruisweg 30 en Mar-
nix-apotheek, Marnixstraat 65.
Toegankelijk voor 'n ieder
Leesgeld 3 cent per boek in de week
Voorloopig is alleen geopend de Bibliotheek:
N. GROENMARKT 22
Woensdagavond 8 tot 9 u.
Donderdag 8 Juli 1937: Conversatie-avond
van „Abbé Richardson" in „Brinkmann", 8.15
uur.
Onder de vele bezwaren, die door leeken tegen
Esperanto worden geopperd en waarvan er
reeds eenige in deze rubriek zijn behandeld, is
er één, dat om de hardnekkigheid, waarmede
het steeds weer wordt herhaald, een aparte ver
melding verdient.
Men redeneert ongeveer als volgt: het is wel
mogelijk, dat iemand hier Zamenhof een
taal kan hebben geconstrueerd, die theoretisch
een voor ieder bevredigende oplossing brengt,
maar dat kan dan ook hoogstens theoretisch
tot uiting komen, in het gunstigste geval ook
in correspondentie. Maar voorloopig slechts!
Want als Esperanto voldoende is ingeburgerd,
zal men in gesprekken Fransche, Chineesche,
Russische en anderè accenten te hooren krijgen,
misschien wel dialecten en het eind van alles
is, dat Esperanto onverstaanbaar wordt en ten
slotte weer in verschillende talen terugvalt.
Wat is nu hiervan waar?
Alleen dit: dat Esperanto door menschen van
verschillende naties ook met een verschillend
accent wordt uitgesproken. Uit den aard der
zaak is hieraan niet te ontkomen, al is er nog
wel iets aan te doen. Storend heeft dit ech
ter nog nooit gewerkt. Om een vergelijking te
maken: iedere radio-luisteraar kent het neus-
klanken-Engelsch van Maurice Chevalier of
om dicht bij huis te blijven het Nederlandsch
van Prins Bernhard! Toch zijn beiden goed
verstaanbaar en zoo is het nog meer het geval
met Esperanto.
Wat de kwestie van dialecten betreft, voor de
vorming hiervan is noodig, dat zij, die dezelfde
taal spreken, min of meer geïsoleerd bij elkaar
wonen. Nu begrijpt een kind, dat dat met Es
peranto nooit het geval kan zijn. Want Espe
ranto is een wereld hulp taal, die zich een
plaats verovert naast de andere talen. De
Nederlanders mogen dus rustig Nederlandsch,
de Franschen Fransch blijven spreken: Espe
ranto is alleen voor internationaal gebruik en
juist wanneer de taal meer voor dat doel ge
sproken wordt, b.v. voor de radio, zullen de ac
cent-verschillen veeleer hoe langer hoe gerin
ger worden.
De bestaande hebben echter nog nooit een
bezwaar uitgemaakt voor het onderling begrij
pen op de internationale congressen. Wie dat
wenscht te controleeren, moet in Augustus a.s.
maar eens een kijkje nemen in Den Haag.
O. v. K.
