Ve rwarring in Catalonië
N
I
ministeries aan den
AMBOREE 1937
Anp
Felix Timmermans
'Ir
De toekomst van
land- en tuinbouw
VOOR POLITIEKE
ANALPHABETEN
LOOPENDEN BAND
in Kennemeriand
N.V. TWENTSCHE BANK
Loyale erkenning
V M \tf V*1*
flVe
•S,0<5w»»E 9
DINSDAG 6 JULI 1937
BUITENLANDSCH OVERZICHT
Geen eensgezindheid
CRISISHEFFING OP RUND-
VLEESCH
Rath. Hanzehond van Slagers-
patroons vraagt spoedige
afschaffing
De in beslag genomen
Thorpehall
De zaak komt morgen in kort
geding voor de rechtbank
te Middelburg
EERSTE WERKKAMP JONGE
MIDDENSTANDERS
Interessante excursies
Aardappelziekte
De vergiftigingen in
Indië
Het aantal dooden tot 27 gestegen
Jhr. Mr. A. F. O. VAN SASSE
VAN IJSSELT
Academische examens
Nuttige handwerken
Ned. Mi j. tot Bevordering
der Geneeskunst
Rede over chirurgische tuberculose
en hare bestrijding
Een Albert Cuyp ontdekt
Waardevol stuk in Amster
damse h bezit
DE AMERIKAANSCHE GEZANT
NAAR WEENEN
NA MISHANDELING
OVERLEDEN
Een vraaggesprek met den Vlaam-
schen schrijver, daags voor
zijn verjaardag
Zyn kinderverhalen
XU» «es*®
bescWiVcV>o
Afschaffing der crisismaatregelen
zal niet beteekenen, dat over
heidsbemoeienis ophoudt
Uiteenzetting van mr.
dr. van Rhijn
Begrafenis F. X. M. H. Keiler
R.K. Universiteit
De dubbele ministercrisis, waarvan Cata
lonië vorige week het tooneel geweest is,
werpt opnieuw een helder licht op het
toit, dat de politieke verwarring in dit auto
home gewest nog altijd niet tot het verleden
behoort. Zelfs is zij grooter dan ooit. Links-
rePublikeinen, Catalaansche aulonomisten, so-
cialisten, anarchisten, syndicalisten en trots
kisten bestrijden elkaar met zoo groote hard-
bekkigheid, dat het er bij wijlen naar uit ziet
dat de gemeenschappelijke vijand van al deze
hoepen, de fascisten", die zich onder Franco's
vaan geschaard hebben, in het vergeetboek
raakt. Dat het gebrek aan eensgezindheid van
de
groepen, die elkaar in Barcelona en daar
buiten de macht betwisten, Franco en zijn
toak ten goede komt is duidelijk. Tijdens het
offensief tegen Bilbao zijn Barcelona noch Va-
iencia bij machte gebleken den Basken hulp van
®ebige beteekenis te brengen en zelfs is het
biet gelukt elders een afleidingsoffensief te
bbtketenen, dat tot gevolg zou gehad hebben den
bbuk op het verdedigingsfront in Biscaye te
Aflichten.
°tn goed te begrijpen wat er op dit oogen
blik in Catalonië voorvalt is het noodig terug
to gaan tot de bloedige Mei-dagen, tijdens
wefke goed-georganiseerde en welbewapende
bbarcho-syndicalistische formaties in de stra-
ton van de Catalaansche hoofdstad een bar-
bicadenoorlog ontketenden tegen de communis
tische groepen en tegen de invloeden, die te
Valencia den toon aangeven. De opstand kon
toen bedwongen worden. De leiders van de
^°um, de partij van marxistische eenheid,
daartoe alle met het „trotskisme" verwante
elementen behooren, werden gearresteerd. Maar
togen de anarcho-syndicalisten waagde men
bet niet met dezelfde energie op te treden; de
storkste extremistische organisatie van Catalo
nië handhaafde zich, ook al slaagde zü er niet
bi haar wil aan de regeering op te leggen. Een
toort Wapenstilstand werd gesloten en president
°ompanys vormde een klein ministerie, dat
bestemd was slechts korten tijd te duren en
gevolgd zou moeten worden door een ander ka
binet waarin alle groepen van het „Frente po
pular", óók de anarcho-syndicalisten, vertegen
woordigd zouden zijn. Tot het laatste oogenblik
boopte men te Barcelona te voorkomen dat
Valencia in Catalonië's aangelegenheden ingrij-
zou.
iettemin had dat ingrijpen plaats. Men
weet dat de onder Negrin gevormde re
geering steunt op elementen, die den
^barcho-syndicalisten vijandig gezind zijn, en
®oo maakte het Valenciaansche kabinet, ver
moedelijk op aanraden van Moskou, van de ge
togenheid gebruik in de Catalaansche aangele
genheden op krachtige wijze tusschenbeide te
bomen. Onder voorwendsel dat het Valencia
toekwam de orde in Barcelona te herstellen,
Werd generaal Pozas naar de hoofdstad van
bet autonome gewest gezonden. Deze beging de
toctische fout in Catalonië een soort militaire
dictatuur te willen vestigen. Weldra bleek dat
be generaal op deze wijze niet tot de pacificatie
Vab het gewest zou kunnen bijdragen. De af-
Sezant van Valencia stuitte bij alle Catalaan-
tohe partjjen op den meest volstrekten tegen-
stand, want in welke belangrijke opzichten de
Catalanen ook onderling van meening verschil-
len, op één punt zijn zij het eens: zij beschou
wen de indertijd onvoorzichtig toegestane auto-
homie als een gemeenschappelijk goed dat zij
togen iederen invloed van buiten te verdedigen
bebben. Daarom, en daarom alléén, zal gene
ral Franco, als ooit de tijd komt dat hij zijn
stoijdkrachten tegen Catalonië samentrekt op
bbachtigen tegenstand moeten rekenen en het
toj geen verwondering behoeven te wekken ais
b® Catalanen op het oogenblik, waarop hun
tolfregeerings-regiem in gevaar komt, alle on-
berlinge twisten vergeten. Generaal Pozas, die
toch niet als vijand, maar in naam van het
bevriende Valencia kwam, heeft dat reeds on-
bervonden.
Tóen het centrale bewind den troepen order
gaf de extremisten te ontwapenen trachtte
Companys zelf den ijver dier troepen te rem
men niet alleen, maar de Catalaansche regee-
rihg deed alles om de uitvoering van Pozas'
opdrachten te verhinderen. Deze politiek leid-
Qe echter weldra tot zulk een verwarden toe
stand dat de regeering in enkele dagen al haar
stediet verloor. President Companys achtte het
Noodzakelijk opnieuw een poging te doen met
be leiders van de opstandige anarcho-syndi-
oalisten tot een accoord te komen. Hij besloot
bet overgangsministerie te ontbinden en drong
er> in een draadlooze verklaring, op aan dat
Valencia iedere inmenging in Catalaansche
Aangelegenheden zou laten varen. Onmiddel-
bjk daarna werd een nieuwe regeering ge
armd, waarvan alleen de Trotskisten uitgeslo-
ton waren, maar waarin daarentegen den anar-
cho-syndicalisten drie zetels werden ingeruimd.
*tot ging er om den Catalanen en de rest
De Ned. Kath. Hanzebond heeft zich tot mi
ester Steenberghe gewend met het volgende
totogram:
Ned. Kath. Hanzebond van Slagerspatroons
'raagt bij het optreden van Uwe Excellentie
bijzondere aandacht voor den noodtoestand
m het slagersbedrijf en hoopt op spoedige af-
^teesch?5 d6r 10 PCt' crisisheffing op rund
van Spanje te bewijzen dat er opnieuw eens
gezindheid heerschte in hun gewest.
Maar de eensgezindheid duurde geen drie
dagen. De Nationale Arbeidsconfede-
ratie (C. N. T.), die de anarcho-syndi
calisten vertegenwoordigt, deed Companys zon
der langer uitstel weten dat zij aan het nieu
we bewind niet actief deelnemen kon omdat
een van haar drie vertegenwoordigers „zonder
portefeuille" in den ministerraad zitting had.
Companys zag zich genoodzaakt zijn nieuwe
ministerie op staanden voet weer ingrijpende
veranderingen te doen ondergaan. Ten slotte
is nu een kabinet gevormd, waarin drie ver
tegenwoordigers van de Catalaansche linker
zijde Companys' partij zitting hebben,
drie van de vereenigde socialisten, een van de
partij der Catalaansche Actie en een van de
boeren.
De oneenigheid in het republikeinsche kamp
is echter klaarblijkelijk nog even groot als in
Mei en zij vormt een der zwakke plaatsen in
de borstwering, die men tegen Franco en zijn
legers tracht op te werpen.
Woensdagmiddag om twee uur zal de kwestie
over de kostbare lading van het in beslag geno
men stoomschip Thorpehall in kort geding voor
de rechtbank te Middelburg worden behandeld.
De pleiters voor de belanghebbende banken zul
len trachten te verkrijgen, dat de kostbare la
ding te Vlissingen wordt gelost en opgeslagen.
Wordt dit verkregen, dan kan het schip, dat
nog meer lading aan boord heeft, van Vlissin
gen vertrekken. Waarschijnlijk zal de rechtbank
Donderdag a.s. uitspraak doen.
Het eigenlijke proces zal 8 September in be
handeling komen.
Het eerste werkkamp voor jonge middenstan
ders belooft goed te slagen. Allen kampleden
bevalt het werk in het kamp best, en ook op de
verschillende avonden waar diverse sprekers
liet woord voerden, bleek dat de goede kamp
geest spoedig aanwezig was. Dit kwam bijzonder
tot uiting op den cultureelen avond die geheel
werd verzorgd door kampleden. Ook de direc
teur van het mannelijk jeugdwerk in het bis-
ocm Breda de Zeereerw. Heer Jos. van Cam-
pen, was op dezen avond aanwezig.
Zaterdag en 2ondag werd een zeer interes
sante excursie gemaakt naar het werkkamp in
Ossendrecht waar de in aanbouw zijnde ge
bouwen werden bezichtigd. Ook werd een be
zoek gebracht aan het pensionaat Ht; Marie
te Huybergen, waarin zijn ondergebracht de
kweekschool voor broeders, pensionaat en wees
huis.
In het etmaal van des avonds 4 Juli tot des
avonds 5 Juli is op de Zuid-Hollandsche eilan-
den de weersgesteldheid critiek geweest voor
het optreden van aardappelziekte behoudens te
weinig regen.
Voordat Ce met vacantie gaat
Denkt eerst nog aan Uw „goede daad"
Postrekening No. 8250, bankrekening
Kantoor Bloemendaal der
In „de Groene Amsterdammer" schrijft prof.
dr. ir. J. Goudriaan onder het opschrift „Een
overwinning der democratie" een artikel over de
vorming van het nieuwe kabinet, welke, zooals
hij ronduit zegt, „ten zeerste moet worden
toegejuicht" en die beantwoordt aan de „goede
democratische traditie".
Merkwaardig, en voor ons ook gedenkwaardig,
is het oordeel van den niet-katholieken schrij
ver in dit niet-katholieke weekblad over de rol
en het wezen der R.K. Staatspartij.
Wij bepalen ons tot dit citaat:
„De vertegenwoordigers der R.K.S.P. hebben
bij de kabinetsformatie een groote rol gespeeld.
Dit is ook precies zooals het behoort. De R.K.
S.P. is niet alleen de grootste en hechtst geor
ganiseerde politieke partij in Nederland, zij is
te rechter zijde aanzienlijk grooter dan de beide
andere partijen te zamen en bovenal: zü heeft de
laatste jaren een voortreffelijke politiek gevoerd,
die gedragen werd door een diep verantwoorde-
lükheidsbesef voor het welzü'n van het geheele
Nederlandsche volk."
Tot zoover prof. Goudriaan.
Men kan den hoogleeraar slechts dankbaar
zün voor deze loyale erkenning.
P. S.
SEMARANG, 6 Juli (Aneta). In de
afgeloopen week zijn in de buurt van Nang-
geelan (afdeeling Koeion Progo, res. Djoc-
jakarta) wederom drie personen aan geheim
zinnige vergiftiging overleden. Hierdoor is
het aantal dooden tot 27 gestegen.
Voorts zijn enkele zieken in het ziekenhuis op
genomen. De oorzaak der vergiftiging is nog
steeds onbekend. Men wacht het resultaat van
het onderzoek door het laboratorium te Ban
doeng af.
Aanvankelük vermoedde men, dat hier sprake
was van een katella-vergiftiging, doch dit bleek
niet voldoende vast te staan.
Jhr. mr. A. F. O. van Sasse van IJsselt, lid
van de Eerste Kamer, heeft het ziekenhuis van
de broeders van St. Joannes de Deo te 's-Herto-
genbosch, waar hü eenigen tijd geleden een
operatie heeft ondergaan, geheel hersteld ver
laten.
LEIDEN. Geslaagd candidaats-examen In
disch recht: mej. H. A. E. Wennekers en de
heeren J. Roest, L. M. Schoorel, J. M. C. Wit
vliet en B. R. M. Tinggarto.
Candidaats-examen rechten, mejuffrouw M. C.
Hinkenkemper en de heer J. J. Abspoel.
DEN BOSCH (Kweekschool Concordia). Ge
slaagd de dames: T. Arnoldus, Amsterdam; R
Bakker, Amsterdam; A. Bleeker, Beverwijk; R
Bos, Silvolde; C. de Brouwer, Tilburg; C. Car-
baat, Amsterdam; M. Davids, Helmond; R. v
Deuzen, Noordwijkerhout; J. v. Eekelen, Den
Bosch; G. de Graaff, Amsterdam; N. v. Haren
Hintham; L. Hassink, Amsterdam; D. v. Hem-
me, Eindhoven; Th. Rouz, Amsterdam; R
Scholten, Budel; J. Swinkels, Den Bosch; F
Vesters, Utrecht; A. Waayer, Stompwijk; L.
v. Zeiand, Rotterdam.
Hedenmorgen is in de collegezaal van prof.
Hijmans van den Bergh in het Stads- en Aca
demisch Ziekenhuis aan den Catharünesingel
te Utrecht de vergadering der sectie voor heel
kunde van de algemeene vergadering der Ne
derlandsche Maatschappij tot Bevordering der
Geneeskunst door den voorzitter, den heer J.
B. Waller, arts te Utrecht, geopend.
Dr. R. J. Harrenstein, kinder-chirurg te Am
sterdam, hield een rede over: De chirurgische
tuberculose en hare bestriding.
Van chirurgische tuberculose spreekt men, al
dus spr., wanneer bü den mensch de tubercu-
ieuse haard niet in de longen, maar in andere
organen, b.v. in het skelet, tot ontwikkeling
komt.
Daar wij nog steeds geen snelwerkend en af
doend geneesmiddel tegen de tuberculose ken
nen, moet in den strijd tegen alle vormen der
tuberculose, aan de prophylaxe, aan het voor
komen van het binnehdringen en postvatten
van den tuberkelbacil in ons lichaam, de groot
ste aandacht besteed wórden.
Volwassenen tracht men dikwijls door ope
ratieve ingrepen van hunne tuberculeuse pro
cessen te bevrijden en in korten tijd tot gene
zing te brengen.
Voor het kind, dat nog groeien moet, zün deze
operaties echter meestal niet geschikt. Bij hen
moet men door rust en verbetering van den
algemeenen lichamelijken toestand de verweer-
■rracht tegen de tuberculose trachten te ver-
grooten, opdat het ziekteproces in het skelet
langzaam tot genezing kan komen.
De gedoofde ziektehaard kan dan echter
steeds weer opvlammen, wanneer het kind uit
de waakzame sanatoriumsfeer terugkeert in het
gezin, waar de ziekte tot ontwikkeling kon ko
men. Ook na het ontslag uit het sanatorium
moeten deze patiënten dus nog bewaakt en on
der medische controle blijven, opdat bij de
minste opleving der verschünselen, opnieuw
beschermende maatregelen ter genezing geno
men kunnen worden. Dit geschiedt in ons land
tot dusver nog in mindere mate dan bij den
ipder aan longtuberculose, die door eene syste
matische samenwerking van huisarts, school
arts, consultatiebureau en sanatorium wordt
vastgehouden en behandeld, tot hij als genezen
beschouwd mag worden.
Spreker wees erop, dat de activiteit der con
sultatiebureaus zich ook ten opzichte van deze
patiënten, die ook zelf weer besmettingsgevaar
vcor hun omgeving kunnen opleveren, in
verschillende richtingen verder zou kunnen
ontplooien. De beschermende invloed voor de
samenleving, die door het werk der consultatie-
bureaux tot stand komt, zal dan ook nog wor
den vergroot, wanneer niet slechts de patiënten
met longtuberculose, maar ook de lüders met
z.g. chirurgische tuberculose volledig in den
arbeid der consultatiebureaux betrokken
worden.
De bezitster van een oud schilderü liet zich
bewegen het te doen restaureeren. Bü de res
tauratie kwam men tot de verrassende ontdek
king dat het een orgineel werk is van Albert
Cuyp, voorstellend een groote haan rechts en
profiel met eenige kippen in het midden en een
schreeuwend kuiken bij een donkeren muur,
eenige planten op den grond. Het paneel meet
65 x 89 cM, en werd door deskundigen o.a.
prof. dr. W. Vogelsang geëxpertiseerd als een
goed bewaard en karakteristiek werk van Al
bert Cuyp, wiens naamteekening het draagt.
Dit bijzonder waardevolle stuk bevindt zich in
Amsterdamsch bezit.
Naar wij vernemen zal de heer Grenville T.
Emmet, buitengewoon gezant en gevolmachtigd
minister van de Vereenigde Staten van Noord-
Aemrika, binnenkort benoemd worden in dezelf
de functie te Weenen.
Tot zün opvolger zou benoemd worden de heer
George A. Gordon, thans buitengewoon gezant
en gevolmachtigd minister bü den president van
Haïti.
De heer Emmet is sinds 1934 gezant in ons
land.
In het ziekenhuis te Venlo is overleden de 27-
jarige W. L., die onlangs bij een steekpartü ern
stig gewond werd.
De 40-jarige P. W., die den steek heeft toe
gebracht, is te Roermond ingesloten.
Oisterwük, 4 Juli
Daags vóór zijn verjaardag
hij wordt morgen één en vijftig
zit ie hier, op het terras
van „Bosch en Ven genot te zuigen
uit z'n pijp. Als éénen zwarten bonk
rust.
Onder zijnen wilden krullek op schui
felen zijn oogen langs het water van
den vijver met het bootje mee, dat
erop wegdrijft naar achter het nieu
we eiland, ginds in het midden. En
met zachte stem te zacht eigenlijk
voor zoo'nen forschen mensch
vertelt Felix Timmermans
Met de gezondheid hebt U nogal te doen
gehad, münheer Timmermans?
Ja, maar dat is God lof voorinj. Ik moet
alleen nog erg oppassen voor emoties, voor de
koleir en zoo. Ik mag mü niet boos maken. Mijn
bloed mag niet te gauw gaan, zegt d'n doktoor.
Nou maak ik m'n eigen niet gauw boos en
daar zal ik 't maar op houwen.
Bent u ondanks dat toch opgeschoten met
Uw plannen?
Met één stellig met m'n kindervertel
lingen. Maar daar was ook haast bü. Niet van
wege d'n uitgever, maar vanwege müzelf.
Kijk, daar zün allemaal verhalen, die ik
mün kinderen vertelde, zoo terwül ze op
vader's knie zaten, ik kon ze niet blüven be
zig houden met Sneeuwwitje en Roodkapje.
Ze vroegen nieuwe en dan maakte ik ze
maar. Als dan d'n eersten van m'n jongens
groot werd kon ik ze weer eens aan d'n
tweede vertellen; dan verzon ik er weer wat
bü en zoo werden ze al maar langer. Voor
'n kind kunt ge niet lang genoeg vertellen,
als d'r maar spanning in blüft. Zóó ble
ven al die verhalen in m'n memorie. Maar
nou is m'n jongste zes geworden en begint
óók al meer naar d'n voetbal te vragen.
En als ik nou niet gauw ben, vergeet ik m'n
vertelsels.
Twintig heb ik er klaar. Ik weet niet of ze
vóór d'n Kerstmis nog uit kunnen komen. Maar
van nog 'nen heeleboel andere heb ik d'n kor
ten inhoud opgeschreven om die naderhand
nog eens uit te werken.
En Uw familie-kroniek?
Die is wél wat achterop geraakt met m'n
ziekte en m'n drukte, maar die gaat toch óók
komen.
U reist nog veel, münheer Timmermans?
Inderdaad; vooral in Duitschland.
In het katholieke deel?
Merkwaardigerwüs: Neen. In het Rijnland
zien ze me nog wel eens. Maar in Beieren bij
voorbeeld kom ik bekanst nooit. De Beieren zijn
wel een volk met humor, maar met 'n andere
soort humor dan de mijne. Ze schijnen mü het
liefste te hooren en te lezen in Midden-Duitsch-
land en in Oost-Pruisen, in het protestantsche
milieu. Voor „De Pastoor uit den bloeienden
wijngaard" hebben de protestanten zelfs een
bijzondere voorkeur. Ik kom tot heelemaal in
den Oosthoek van Pruisen. Tot in Memel heb
ik gesproken. In Kattowicz, in Polen zelfs.
En met de politiek hebt U geen last?
Daarover praat ik nooit. Dat laat ik aan
de politiekers over. De menschen vragen d'r mü
ook niet naar. Ik weet alléén, dat ze véél be
lang stellen in de literatuur.
Werden è,l Uw boeken in Duitschland ver
taald?
Een paar niet. De „Schemeringen van den
dood" onder andere. De uitgever dacht het be
ter dien kant van mün karakter en mün werk
maar niet te laten zien. Niet omdat hem die
niet aanstond, maar om een soort Einheit-
lichkeit te krijgen in den aard van mün oeuvre.
En in de andere talen?
In het Fransch werden tot nu toe maar
een paar boeken vertaald. Links eri rechts ver
scheen er een.
Maar nu pas heeft Grasset d'n heelen boel
overgenomen. Hü gaat alles uitgeven. Alleen is
het moeilijk vertalen. Het Fransch heeft van
die onveranderlüke stereotiepe uitdrukkingen,
waar geenen mensch iets aan afdoet. Het is
altüd: „le soleil se couche". Dan kunt ge al
schrüven: „de zon duikelde onder" het wordt
tóch weer: „le soleil se couche".
In het -Engelsch verschünen enkele verta
lingen in Amerika. In Engeland zelf niet. Eigen
aardig ja ik begrüp ook niet waar dat pre
cies in zit. Maar in Tsjecho-Slowaküe en Yougo-
Slavië is alles vertaald. Of ze 't goed hebben
gedaan weet ik niet. Dat abracadabra versta
ik niet, maar het komt mü voor, dat ze hier en
daar wel wat hebben ingekort. De „Harp van
Sint Franciscus" bijvoorbeeld ziet er heel wat
minder welgedaan uit.
En zoo praten we nog wat door. Maar niet
lang meer. Felix Timmermans moet naar Lier
terug morgen z'n verjaardag vieren.
Even voor hü den strop zou ontvangen,
Vroeg de Rechter z'n laatste verlangen.
Met een stralenden blik
Smeekte hü: ,.Oh, mag ik,
Nog één Siskesz'plombière.... dan hangen!
Ingez. door P. v. ZA'dam, aan wlen wij
5.zenden, evenals aan H. C. W., A'dam;
Mevr. J. J.J., Alkmaar; Mevr. K. Z.H.,
Zevenaar; H. M. K., R'dam.
Bü elke Limerick een Plombière-etlket
In te zenden
Mr. dr. A. A. van Rhijn, secretaris
generaal van de departementen van
Handel en Scheepvaart en van Land
bouw en Visscherij heeft op de algemee
ne vergadering van den Chr. Boeren- en
Tuindersbond te Haarlem een voor
dracht gehouden over de naastte econo
mische toekomst van den Nederland-
schen Land- en Tuinbouw.
Nadat mr. dr. Van Rhün de verschillende cri
sismaatregelen had besproken, gaf hü een uit
eenzetting over de toekomstige ontwikkeling.
Wanneer de Landbouwcrisismaatregelen,
omdat de prijsverhoudingen dit mogelük
maken, worden afgeschaft, dan beteekent
dit niet, dat de overheid haar economische
bemoeienis met den land- en tuinbouw kan
gaan beperken tot het terrein van vroeger.
Daarvoor is de structuur van de wereldhuis
houding te zeer veranderd. Deze gewijzigde
structuur heeft de noodzakelijkheid gebracht,
dat de overheid, ter ontwikkeling van de
organisatorische verhoudingen in land- en
tuinbouw, stimuleerend en controleerend op
treedt, opdat aan bedrijfsorganen, die uit
den land- en tuinbouw zelf opkomen, een
deel van de taak der overheid kan worden
toevertrouwd. Deze organen mogen in geen
geval overheidslichamen zün of een ambte-
hjk karakter dragen.
Verschillende terreinen van het economische
leven verdienen in dit verband de aandacht.
1. Het terrein van uitvoering van overheids
maatregelen. Blükens de Nederlandsche wetge
ving beschouwt de overheid het reeds lang als
haar taak om den afzet naar het buitenland te
bevorderen door het stellen van regelen ten
aanzien van de kwaliteit van het product, de
verpakking van het product, enz. In die rich
ting moet nog meer worden gedaan, waarbü
bedrijfsorganen bij de uitvoering een taak heb
ben.
2. Het terrein van de productie. De regulee-
rende krachten van vraag en aanbod zijn niet
meer in staat het gewenschte evenwicht tusschen
voortbrenging en verbruik te brengen, deels
doordat de vrije werking dier reguleerende
krachten door toename van de organisatie in
het bedrijfsleven is uitgeschakeld, deels doordat
zich bij den producent meer en meer de drang
openbaart om door een verhooging van den om
zet een verlaging van den prijs weer goed te
maken, deels doordat de enorme technische
ontwikkeling zoodanige productiemogelükheden
heeft geschapen, dat het aanbod de vraag naar
land- en tuinbouwproducten, welke vraag uit
haar aard weinig elastisch is, dreigt te gaan
overtreffen.
Onder voorwaarde, dat met de noodige gelei-
delükheid en omzichtigheid wordt gehandeld,
zouden de bedrü'fsorganen onder controle der
overheid, zich op dit terrein moeten kunnen
gaan bewegen.
3. Hat terrein van den uitvoer. Landen, die
hun land- en tuinbouw beschermen, nemen on
der het motto van „dumping" maatregelen te
gen den uitvoer van Nederlandsche land- en
tuinbouwproducten, indien deze uitvoer tegen te
lage prijzen plaats vindt. Landen, die een cen-
tralen inkoop van buitenlandsche producten be
vorderen (Duitschland, Italië, Rusland) kunnen
de Nederlandsche exporteurs tegen elkaar uit
spelen, indien dezen, wat betreft den prüs, geen
contact met elkaar houden. In deze beide ge
vallen kan een bedrijfsorgaan nuttig werk ver
richten door, met inachtneming van de belan
gen van den handel, ten opzichte van het bui
tenland prijsregelend op te treden.
4. Het terrein der handelspolitiek. Het is
van het grootste belang, dat het internationaal
ruilverkeer, door afbraak der handelsbelemme
ringen, zooveel mogelük wordt bevorderd. Zoo
lang evenwel andere landen o.a. ter voor
koming van vermindering van inkomsten voor
de schatkist en uit vrees voor ineenstorting der
beschermde bedrijven niet met de daad
toonen hun handelspolitiek te willen wüzigen,
ja zelfs, zooals in de laatste maanden nog her-
haaldelük geschiedt, tot verscherping der han
delsbelemmeringen overgaan, zal Nederland voor
onderhandelingen zün handelspolitiek arsenaal
moeten gereedhouden en benutten, ten einde
met andere landen tot speciale overeenkomsten
te komen, waarbinnen het handelsverkeer zich
kan ontwikkelen. Voor de uitvoering van een
en ander moet de overheid het nationale pro
ductieapparaat kunnen beïnvloeden en daarbü
kunnen bedrijfsorganen medewerking verleenen.
Men herinnert zich ongetwijfeld,
dat de Nationaal-Socialistische
Beweging van ir. Anton Mussert
aanvankelijk vooral geen politieke partij
wilde zijn en niets zoo diep scheen te
verachten als de „politiek." Tegenover
de zgn. „N.V. de Vereenigde Politieke
Partijen", welke volgens de N. S. B.-ers
zich slechts in leven wist te houden
door een gemeenschappelijken haat tegen
het nationaal-socialisme en een zieke
lijke voorliefde voor een op corruptie en
volksbedrog gegrondvesten demo-libera
len staat, beweerde de N. S. B. een zui
vere en superieure volksbeweging te zijn,
welke wars was van alle „politieke ge
doe." Steunend op het absolute leiders
principe en op niet bepaald origineele
bloed- en bodemtheorieën (aan de ras
senkwestie werd officieel minder aan
dacht geschonken dan de practisch anti-
semietische gezindheid der individueele
leden zou hebben doen verwachten)
proclameerde de N.S.B. zich tot de lou
tere kern van volk en natie, welke zich
triomfantelijk zou ontwikkelen tot een
ideale alleenheerschende macht in ons
land. De uitslag van de verkiezingen
heeft echter de beweringen van de N.
S. B. en haar leiding met nuchtere cij
fers als onwezenlijke grootspraak gelo
genstraft en zelfs bij de meest onbezon
nen N.S.B.-enthousiasten een reactie
van bezinning gewekt.
Ir. Koster, propaganda-chef van ir.
Mussert heeft zelfs in het openbaar ten
overstaan van de ontgoochelde N.S.B.-ers
onomwonden beleden, dat het geweldige
verkiezingséchec van de N.S.B. goeddeels
aan eigen fouten van de N.S.B. en haar
leiding moet worden toegeschreven. Eén
der fouten, welke ir. Koster in die open
bare biecht voor het nationaal-socia-
listische „heilsleger" met nadruk signa
leerde, was, dat de N.S.B.-ers zich te veel
hadden laten meesleepen door het „po
litieke gedoe" der tegenstanders en
zelf zich met zulk gedoe hadden ingela
ten. Hij pleitte voor een hernieuwde en
verdiepte bezinning op het beginsel,
zoodat men redelijkerwijze zou hebben
mogen verwachten, dat de N.S.B., die zich
had laten verleiden als 'n politieke partij
mee te dingen met de andere politieke
partijen naar de gunst van het „demo-
liberale" kiezersvolk, zich weer zou af
wenden van de gesmade „politiek" en
zich zou terugtrekken in het volksche
natuurreservaat van haar overtuiging
kweekend hooggestemd idealisme. He
laas, ook voor de N.S.B. blijkt het zwak
ke politieke vleesch meer den doorslag
te geven dan de a- of anti-politieke
geest.
n de nationaal-socialistische bladen
hebben wij n.l. de volgende adver
tentie gevonden:
BEGINNELINGEN
IN DE POLITIEK
kunnen de grondbeginselen thans
op eenvoudige doeltreffende en bo
vendien voordeelige wijze machtig
worden. Nenasu verplicht alle na-
tionaal-socialisten aan zich door de
uitgave van het
A.B.C.-BOEKJE
De leiders van de N.S.B., die zich ge
durende de verkiezingscampagne poli
tieke analphabeten hebben getoond en
een daaraan overeenkomstig „succes"
oogstten, hebben dus nu een politiek
A.B.C.-boekje samengesteld, om hun
volgelingen in te wijden in de duis
tere geheimen van de door henzelf
verachtelijk geschonden politiek. Zij
achten zichzelf blijkbaar meerge
vorderden in deze zwarte kunst,
want anders zouden zij deze uitgave
niet aan „beginnelingen" offreeren. Wij
kennen dit politieke A.B.C.-boekje van
de N.S.B. nog niet, maar wij kunnen ons
voorstellen, dat het ongeveer als volgt
moet aanvangen:
A, dat is Anton als Adolf zoo groot.
B, is het bloed, dat hij op 't Blauw Zand
vergoot.
C, is corruptie van den demo-liberaal.
D, dat is Duitschland, ons heilig ideaaL
In allen eenvoud is hedenmorgen op het R. K.
Kerkhof te Overveen het stoffehjk overschot
ter aarde besteld van den heer F. X. M. H.
Keiler, oud directeur der Amsterdamsche Bank,
die dezer dagen in den ouderdom van 87 jaar
is overleden.
In de parochiekerk van O. L. Vrouw Onbe
vlekt Ontvangen te Overveen werd om half
tien de gezongen H. Requiemmis opgedragen
door pater Keller S. J„ een zoon van den over
ledene, met assistentie van pastoor G. van
Niekerk, diaken, en kapelaan Th. Lampe, sub
diaken. De absoute op het kerkhof werd ver
richt door pater Keiler. Enkele aanwezigen
woonden de plechtigheid bü, o. m. mr. G. Vis
sering, oud-president van de Nederlandsche
Bank, mr. P. Hofstede de Groot, H. A. van
Nierop en D. Anderson, allen directeuren van
de Amsterdamsche Bank, personeel en oud-
personeel van de Bank, mr. M. Moens, namens
de Noord-Hollandsche Landbouw Credietbank,
en enkele meer persoonlü'ke vrienden en ken
nissen van den overledene.
Geslaagd voor licentiaal-examen in de theo
logie cum laude de Weleerw. Pater H. Schroder
M.S.F., uit Grave, en voor het candidaats-exa
men in de rechten de dames M. C. J. van Daal
en G. Kluin beiden uit Nümegen.
