DE VACANTIE....
Biina
vaat
niets!!
>jav0SSBJ5®
klinkets
Bfyna
vaat
niets!!
OPRIIIMINtl
HVIZINO
M0TGAS
ZONNEBRILLEN
ADR. KAT
Het rijden van een reidans
1
GEBR. VAN DUIVENBODEN
RIE SPIER1NGS - RUIMT OP!!
„KI NDERKLEEDIN GRUIS"
15 JULI
r
SEIZOENOPRUIMING
G. ELSNERUS
SCHOENENMAGAZIJNEN
DE OUWE GAPER
Voor de Vacantïe
ONZE ZOMER-BIJLACE
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
COUPONS COUPONS COUPONS COUPONS COUPONS
COUPONS COUPONS COUPONS COUPONS COUPONS
COUPONS COUPONS COUPONS COUPONS
1000 DEN
COUPONS
1000 DEN
COUPONS
1000 DEN
COUPONS
1000 DEN
COUPONS
1000 DEN
COUPONS
1000 DEN
COUPONS
1000 DEN
COUPONS
1000 DEN
COUPONS
1000 DEN
COUPONS
1000 DEN
COUPONS
1000 DEN
COUPONS
1000 DEN
COUPONS
1000 DEN
COUPONS
1000 DEN
COUPONS
COUPONS COUPONS COUPONS COUPONS
COUPONS COUPONS COUPONS COUPONS COUPONS
COUPONS COUPONS COUPONS COUPONS COUPONS
Dames
MEUBELENG0EDK00PER dan voor de devaluatie
Meubelmagazijn GEBR. VAN GEMERT
RIDDERSTRAAT 34 KLEINE HOUTSTRAAT 48
Meisjesjurkjes - Jongenspakjes
Broekjes - Shirts
tegen Spotprijzen!
Dameskousen, Tricotages, prima
kwal. tegen zeer lage prijzen!
Voor Uw babykleertjes het adres
5 KEIZERSTRAAT 5
ZIE DE ETALAGES
IN PRIJZEN EN KWALITEITEN
GR. HOUTSTRAAT 11—13
Met Volle Garantie
HANDELMIJ. EDEGO
Feest- en Schertsartikelen
Bakkerstraat 53, Rozenprieëel
Telefoon 16005 - Haarlem
BALLY - QUEEN - MERCURY
AANVANG 15 JULI - 9 UUR
Meer vertellen wij U niet! Des te groofer is de
verrassing als U onze prijzen ziet!!
Haarlem Groote Houtstraat 44 - Utrecht Choorstraat 32
reeds vanaf f 1
Alleen de betere kwaliteit
Groote sorteering Veldkijkers
OPTICIEN
Cronjéstraat 63,Tel. 15677
34.75
37.50
45.—
57.50
65.—
69.50
99.50
115.
137.50
95.—
117.50
139.50
135.
110.
105.
165.—
175.
179.50
235.
AARD EN HERKOMST VAN DE
CRAMICNON
WAT AAN DIEN VOLKSDANS WEL
VOORAFCAAT
ALLES HANCT AF VAN DEN REI-
VOERDER
Hmmm
Scheper en kudde aan de Schelde te Bergen op Zoom (De Kraaienberg)
HUISWAARTS IN HET BERCDAL
|ÉM I li g
is de beste tijd voor reparatie aan Uw beddengoed.
Thans extra laag gestelde prijzen voor het
bijvullen en opmaken van kapokmatrassen.
LAAT NU VAN UW VEERENBED
3-DEELIG MATRASSTEL MAKEN.
Alles in 1 dag retour.
EEN
SPECIALE BEDDENZAAK: GED. OUDE GRACHT 118
SPECIALE MEUBEL- EN TAPIJTZAAK:
GEDEMPTE OUDE GRACHT 108 - TELEF. 17165
-:-Xv1v ;v
■■wwwwwvw.
Winkels Stoffen
1000den Coupons
W DAMES, HOE VINDT U Zóó IETSII
TEGEN PRIJZEN, BIJNA VOOR NIETS!!
Nieuwe AutobandenJ>0% korting
Rebuilt Autobanden 70% korting
volgens prijslijst d.d. 23 Juni '37
100 7o Pure Pennsylvanië olie
30 cent
Extra prima olie 15 - 20 - 25
Zware Amerik. Accu's 9.
le soort Benzine 12J4 cent.
Wij voorzien Uw gladde banden
van een nieuw loopvlak.
HAARLEM TELEF. 17340
Geen grijs haar meer!
Laat U behandelen
door specialiste
Volledige behandeling f 3.50
Bijwerken vanaf. f 1.50
Gezichtsharen worden door
ons blijvend verwijderd
MEVR. J. VAN DER WERFF.T
Kenaupark 25 - Telefoon 14084
ruimst gesorteerd adres voor
3 rollen 25 ct.
Naphtaline-motballen 5 ct.
Speksteenpoeder, per ons 5 ct.
Likdoom-eelt-tinctuur 25 ct.
Bruisend voetbad 5 baden 25 ct.
Ass. Apotheker
Lange Veerstraat 20 - Tel. 16625
Elastieken Kousen2.50, 1.95
Ook dunne LASTEX
Door onzen grooten voorraad en om ruimte te maken voor de nieuwe
modellen van de komende Jaarbeurs, zijn wij genoodzaakt een aantal
Huis-, Salon- en Slaapkamerameublementen uit onze magazijnen
Ridderstraat 34 en Kleine Houtstraat 48 in korten tijd op te ruimen
voor onderstaande SPOTPRIJZEN:
3 stuks zeer zware eiken huiskamer garnituren 4
3 stuks zeer zware eiken huiskamer garnituren a
3 stuks zeer zware eiken huiskamer garnituren
1 crapaud garnituur geheel veerend
1 crapaud garnituur geheel veerend
1 crapaud garnituur geheel veerend
2 series van 4 Old Finish Clubs
1 serie van 4 Old Finish Clubs
2 series van 4 Old Finish Clubs pracht uitvoering
1 eiken slaapkamer, 3-deurs kast, prima
2 eiken slaapkamers, 3-deurs kast, geheel meubelplaat.
2 schitterende eiken slaapkamers met noten versiering.
Kast 145 c.M. br., ledikant 130 c.M. breed
1 pracht Old Finish slaapkamer van binnen geheel gespoten
1 groote zware kamerkast met noten mi'ddendeur
1 Old Finish Eetkamer compleet
1 Old Finish Eetkamer compleet
1 Old Finish Eetkamer compleet
1 Old Finish Eetkamer compleet
1 Old Finish Eetkamer compleet
Verder nog groote voorraad Dressoirs, Theemeubels, Schuiftafels,
Spiegels, Salontafels, enz., welke alle tegen Devaluatie-prijzen worden
uitverkocht, Wij maken er U op attent dat al deze meubelen van onze
bekende prima kwaliteit zijn en onder onze volledige garantie geleverd
worden. Verkoop uitsluitend a contant. Jongelui die gaan trouwen....
doet nu Uw voordeel en profiteert van deze aanbieding.
Komt eens vrijblijvend onze magazijnen bezoeken.
Cramignon dansen en cramignon spelen, het
lijkt zoo eenvoudig en toch, men moet het
kennen. Het vergt iets speciaals, als het
zesde zintuig. Het vordert zelfbeheersching in
muzikalen zin en temperament in de beweging.
Uithoudingsvermogen natuurlijk ook, want deze
reidans wordt uren achter elkaar voortgezet,
enkel om het kwartier even onderbroken
door een bezigheid, die ook al weerstandsver
mogen vordert: het drinken van pintjes bier.
Dit bijkomstige zal wel onvermijdelijk wezen,
want het hippen in den zomer, over warme
veldwegen, moet de kelen wel droog maken.
De muziek behoort ook aan zekere eischen te
voldoen. Ze dient het rhythme scherp te mar
keeren, zoodat er naast de directe beweging iets
als mechanische dreun in het dansen ontstaat.
Dit schijnt bevorderlijk te wezen voor het lange
volhouden, een geestesstaat van primitieve
vreugde in het leven te roepen en climaxen aan
het slot toe te laten.
De cramignon strekt zijn gebied niet ver naar
het noorden uit. Het moet ook de Fransche
naam wijst er op een Waalsche volksdans
zijn, die in het zuidelijkste zuiden van ons land
populair werd. In Zwitserland kwam hij zeker
tot hooger bloei, ontwikkelde hij zich meer ge
differentieerd, omdat de erin gezongen liederen
en de erbij gedragen costumes het karakter er
van verrijken. Hier wordt de cramignon enkel
gespeeld en gedanst, of, meer typisch uitge
drukt, gereden*). Een cramignon meerijden
vergt weinig bijzondere kennis of vooroefening.
De leiding berust immers geheel bij „den kapi
tein der joonkheid." Veel hangt ook af van de
muziek. Die heeft haar korte, haast monotone
begeleiding te spelen. Gewoonlijk doen dit kleine
fanfaren, welke men niet zelden uit het aan
grenzende Walenland ervoor laat overkomen.
Want ofschoon men op alle muziek dansen
kan, tot op het Wien Neerlands Bloed toe, leent
zich iedere dansmuziek nog niet tot cramignon-
accompagnement. Dat heeft men destijds te
Maastricht wel ervaren. Bij gelegenheid van de
feestelijke opening der nieuwe brug beging men
er een „sobere viering" van deze groote gebeur
tenis. Het slot daarvan zou wezen 'n algemeene
cramignon, „gereden" over het groote markt
plein. Duizenden menschen waren, na het rond
trekken van een lichtstoet, voor het monumen
tale stadhuis samengestroomd, hetzij om dien
reidans eens te zien, hetzij om de voetjes eens
mee van het plaveisel te heffen. Er troonde
echter op de kiosk een muziekcorps, dat van
cramignon niets begreep of niet ervan op de
hoogte was gesteld, dat men cramignonmuziek
verwachtte. Het speelde ontroerende operamu
ziek, zwaar dramatisch, technisch vermoedelijk
moeilijk, allemaal goed en wei, maar er brak
geen dansrhythme in door. Eenige jongelui za
gen de mislukking aankomen en poogden met
heldenmoed, wanneer er iets vaart kwam in de
muziek, een slinger te slieren door de massa,
de menigte in beweging te brengen. Maar dan.
pianissimo.... lentissimo.... Lénore adieu....
ohohoho LénoreLénore.... adieu. De dap
pere jongelui gaven het op en parodieerden,
spontaan en wel geestig, een soort van pavane,
zoo statig, dat die van Ravel er nog een shimmy
bij leek. Boven op het stadhuis troonden de
edelachtbaren. De leider eener machtige fractie
zag de blamage ontbloeien. Bewust van den
grooten invloed zijner partij, besloot hij in te
grijpen. Hij verwierf de assistentie van meer
ambtelijk: hij assumeerde zich eenige jonge
dames uit de magistratuur, daalde de trappen
van het stadhuis af en deed wat hij als „kapi
tein der joonkheid" doen moest: den reidans
leiden. Maar och.... ohohoho Lénore.... adieu,
adieuLentissimo.... pianissimo....
Maastricht, dat toch zoo vermaarde stoeten
wist te doen trekken, faalde bedenkelijk in een
cramignon. En toch, de stemming en de animo
was er heusch wel onder het volk. Het trappelde
van ongeduld en ergernis, voelde zijn locale eer
als kunstenaars des gewonen levens bedreig'
maar het bezielende rhythme bleef uit,
maan scheen, mild en romantisch, doch dat was
niet genoeg. Neen, dat is niet roemrijk gewor
den. Velen verzuchtten: waren die van Eysden
maar hier. Eysden werd immers niet alleen be
kend vanwege zijn kersen, ook de meermalen
per jaar daar „gereden" cramignon schenkt dit
groote grensdorp zekere renommee in de om
geving.
Ireigd.
dP
Zoover hoeft men natuurlijk nog niet te gaan
om ervaren cramignonrijders te vinden. Bij het
einde der vierjaarlijksche schuttersfeesten za
gen we ze ook in Gronsveld. Daar danste de toch
al wat meer bedaagde schutterskoning de rei
voor. En alles ging vlot en leutig....
Wanneer van cramignon wordt gesproken,
denkt men onwillekeurig alleen aan den grillig
slingerenden reidans, hand aan hand, herberg
in- en uit gereden. De cramignon heeft echter
in vele gevallen een voorgeschiedenis, vormt de
bekroning of een ornament van een aardig stuk
diep Christelijk gemeenschapsleven.
Feitelijk behoort de cramignon alleen door
de „joonkheid", door de ongehuwden te worden
gedanst. Deze joonkheid vormt in het dorps
leven iets als een republiek. Want voor het uit
trekken der dorpsprocessie komen de ongehuw
de mannen samen, om een kapitein, vaandel
dragers, secretaris, luitenants en andere waar
digheidsbekleders te kiezen. De verwerving der
functies gaat bü opbod. Vooral op het ambt van
kapitein wordt „geloerd"; daarvoor heeft men
tientallen guldens over. De opbrengst dezer ven
dutie vormt het stamkapitaal der joonkheid
voor dat jaar. Later collecteert men ook nóg
met den „bugel" of buidel.
De morgen van den cramignon begint met
een kerkelijke plechtigheid: een H. Mis voor de
zielerust der afgestorven leden der „joonkheid".
Een wel ontroerende plechtigheid; voor men
overgaat tot de vreugde van den avond, her
denkt men de vrienden, die in de afgeloopen
jaren verscheidden.
Voor de meiskes wordt natuurlijk ook wat
plezierigs verzonnen. Met een of ander spelletje
laat men beslissen wie gezellin van den kapitein
zal wezen. In hoeverre deze traditie nog in eere
gehouden wordt, geschiedt dit door naar een el
te slaan, dat in een kom met water ligt. Lang
geleden, voor de menschen een beter begrip van
dierenbescherming hadden, ging men zich wel
eens aan minder humane sport te buiten, ver
telde ons een veteraan....
's Middags begint het echte cramignonrijden.
Een muziekcorps trekt door het dorp; de trui-
ten schateren wat ze kunnen, de „dikke trom"
bonst om de muren van Jericho te doen kante
len. Dat alles om de jeugd in stemming en be
weging te brengen. Dat lukt vanzelf wel, wan
neer het weer meevalt. In de eerste uren hebben
de kinderen misschien de meerderheid, doch
wanneer het daarvoor bedtijd wordt, krijgen de
grooten de overhand. Tegen vallend duister kan
de reidans zijn hoogtepunt bereiken.
Dan komen ook de vreemden kijken. Die van
andere dorpen, van Maastricht, zomergasten uit
Valkenburg, want de cramignon trekt als ma
nifestatie van folklore wel publiek. Dansfiguren
levert deze reidans nagenoeg niet op. Hand aan
hand trekt, hupt en host men rond. De reivoer-
der kan evenwel de grilligste arabesken over
straten en wegen laten slingeren, kan een ver
rassend en enerveerend element erin brengen.
Alles hangt af van het temperament en de fan
tasie van den kapitein der joonkheid, reivoerder
of voor-rijder, dragende in zijn hand een bloem
ruiker. Hij vermag alles en allen te electrisee-
ren.
En wanneer het weer wat zomers doet, de
maan schijnt, het koren ontluikt, bloemen
bloeien en bloesems geuren, dan kan de cra
mignon worden een waar lentefeest, een avond
en nachtvermaak, sterk van jong en overdadig
leven!
MATTH. KEMP.
Misschien resten in Zuid-Limburg toch nog
een paar gezongen refreinen, die men tot den
cramignon mag rekenen. Wij bedoelen:
Haand aan haand, poet aan poet,
Mörgen is den duvel doet.
Een liedje, dat ook wel in verband wordt ge
bracht met nachtelijke reidansen van in katten
omgetooverde heksen.
Verder kennen we nog:
Rei al oet, wagel, wagei,
rei al oet, wagel.
rei, 't is maar retsje-poe!
Een volksliedje uit den tijd der Fransche re
volutie; dat retsje-poe of ook retteke-poe, be-
teekent „race de poux" of luizenpak. Het schijnt
gezongen te wezen bij den uittocht der Fran-
schen. Nu nog is het steeds verbonden met een
korten reidans, eindigende in gehurkt neder-
zittèn.
«P
Sjfffffflfflll lilPIMiiii
Boven: De stadsfontein wordt uitgebuit. Onder: De ijscomannen maken goede sak**1
