LAATSTE NIEUWS
Zoekt gij betrouwbaar
Personeel?
Plaats dan een „Omroeper
voor 80.000 gezinnen j
Middelbare T echn.
School
Japan verwerpt
China's antwoord
MILITAIR VLIEGTUIG
VERONGELUKT
NATIONALE BEDEVAART
NAAR DOKKUM
DINSDAG 20 JULI 1937
S V
De eerste afgeleverde vliegtuig-
bouwkundigen
Uitreiking diploma's
Rede Dr. de Gelder
De restauratie van de
Vleeschhal
Een voorbarig bericht omtrent
subsidieering
Gevonden dieren en voorwerpen
HILLEGOM
VOORHOUT
HEEMSTEDE
UIT DE HOOFDSTAD
Politie-agent aan
gevallen
Een dronkemansrel in de
Kinkerbuurt
Het Chineesche memorandum niet
als een antwoord op de Japan-
sche eischen beschouwd
Op zachten veengrond bij Waal
haven terecht gekomen, waar
door de schok gebroken werd
De beide inzittenden
licht gewond
Tot behoud van het katholiek
geloof in ons vaderland
en Duitschland
De kerkvervolging in
Duitschland
Een boodschap van de wereld
conferentie der kerken aan
de Duitsch-Evangelische
kerk
Examen Hoofdacte
De ronde van Frankrijk
Sylveer Maes houdt de gele trv
se°-
LAWNTl
Om den Davisbeke?
Amerika leidt in de interzot^'
finale
Mr. M. P. L. STEENBERGHE
Tot minister van Economische
Zaken benoemd
WiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiH
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
99 5
^ïiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiijiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiuiiiS
STAD
Van de 140 candidaten voor het eindexa
men der M.T.S. zijn 121 geslaagd. Hiervan
zijn 17 geslaagden van de afd. Vliegtuig-
bouwkunde, waarvan het diploma dit jaar
voor het eerst is uitgereikt en het eerste
wettelijke diploma voorstelt.
Begrijpelijk is, dat de uitreiking nog eenigs-
zins piecnuger en feestelijker geschiedde aan
andere jaren. Bijzonder aoor de aanwezigheid
van den directeur van den Luchtvaartdienst,
den heer H. Ch. E. van Ede van de Pais, ter
wijl als Gecommitteerden van den Minister van
Onderwijs, voor de aid. Vliegtuigbouwkunde
fungeerden, de heer J. van der Heyaen, inspec
teur van de Luchtvaart, en Ir. P. A. Holleman,
Ingenieur van de Fokkerfabrieken.
I)e voorzitter van de Vereenigmg voor Nijver
heidsonderwijs te Haarlem, Ir. A. G. de Ko-
ningh, Chef van de Centrale Werkplaats der
Neaeriandsche Spoorwegen, te Haarlem, opende
de bijeenkomst en begroette speciaal de ge
noemde personen.
Spr. wenschte allen hartelijk geluk met het
behaalde diploma. Spr. deed dit wel met
eemgszins andere gevoelens dan vorige jaren.
Wanneer spr. dan tegenover zich zag het
groot aantal jongelui, dat weer een plaats in
het bedrijfsleven kwam vragen en dacht aan
het gtringe aantal plaatsen, dat voor hen be
schikbaar was, en dus voelde dat velen teleur
stellingen wachtten, dan wierp dit een for-
sche schaduw op den overigens zoo blijden
dag. Gelukkig is in dit opzicht de toestand veel
gunstiger geworden en mag verwacht worden,
dat allen wel een werkkring zullen kunnen vin
den. Hoezeer de toestand verbeterd is, blijkt
wel duidelijk uit de volgende cijfers, aan de
jaarverslagen van de M.T.S. ontleend.
Einde 1934 bedroeg het aantal werkzoekenden
129 of 15,8 pet. van het totaal aantal toen aan
deze M.TS. gediplomeerden. Einde 1935 waren
deze cijfers 107 of IVA pet., einde 1936 56 of
5,45 pet., terwijl op het oogenblik de toestand
zoo is, dat eigenlijk van werkloosheid niet meer
gesproken kan worden. Een uitzondering moet
gemaakt worden voor de Bouwkundigen en de
Weg- en Waterbouwkundigen, al valt niet te
ontkennen, dat ook in deze vakken een ver
betering is te constateeren.
In hoever de opleving in de industrie, die we»
voor een groot deel gevolg is van de aanmaak
van oorlogsmateriaal, zien zal doorzetten, ook
op andere gebieden, laat zich niet voorspellen
en zal moeten worden afgewacht.
Een andere heuglijke bijzonderheid is het
feit, dat de M.T.S. ditmaal voor het eerst Vlieg
tuigbouwkundigen aflevert. Van harte hoopte
spr., dat de gediplomeerden zich ook in dit vak
een goeden naam zullen weten te verwerven, en
dat het zal blijken dat zij in een gevoelde be
hoefte voorzien.
Spr. huldigde den directeur Dr. G. de Gelder
voor het initiatief, dat hij in dezen genomen
heeft en de groote voortvarendheid, waarmede
hij de uitbreiding van het leerplan met een
afdeeling voor Vliegtuigbouwkunde heeft weten
tot stand te brengen.
In September 1936 reeds kon de nieuwe af
deeling met 20 leerlingen aangevangen worden.
Alle belanghebbenden zullen Dr. de Gelder
zeker dankbaar zijn voor hetgeen hij voor de
opleiding van technici voor het Luchtvaartbe
drijf heeft gedaan.
Tenslotte jongelui, aldus spr., gij gaat heden
de M.T.S. verlaten en voor de meesten uwer
beteekent dit het einde van uw opleiding en uw
intrede in de maatschappij. De kennis, die gij
verzameld hebt, moet ruimschoots voldoende
zijn voor het werk, dat u voorloopig te wachten
staat. Dit resultaat is te danken aan de wijze,
waarop de leeraren hun taak hebben verricht
en gij zult zeker met mij instemmen, wanneer
ik hun hiervoor namens ons bestuur hartelijk
dank zeg. Uw al of niet slagen in de maat
schappij is niet alleen afhankelijk van de ken
nis, die gij hier hebt opgedaan, maar ook o.a. in
hoeverre gij uw eigen persoonlijkheid bij uw
werk op den voorgrond stelt. In hoeverre dus
uw direct persoonlijk belang, uw eerzucht en
uw eigenliefde drijfveeren van uw handelingen
zijn. Wanneer deze drijfveeren sterk spreken,
dan is dit in vele gevallen een belemmering
voor het slagen in de maatschappij. Een eerste
vereischte is, dat men begint het eigenbelang
uit te schakelen en slechts voor oogen houdt
het belang van dengene, in wiens dienst men is
getreden en dat men alle werk, dat men te
verrichten krijgt, tracht uit te voeren, met den
zelfden ijver en dezelfde toewijding, of dat werk
u direct aangenaam is of niet.
Spr. wenschte allen een tijd van aangename
ontspanning toe, om daarna met volle kracht
en met succes, den strijd om het bestaan te
kunnen beginnen.
Daarna nam de directeur Dr. G. de Gelder
het woord en reikte na eenige practische raad
gevingen de diploma's en cijferlijsten uit, met
een persoonlijk woord tot de geslaagden.
Toen de directeur gekomen was tot de afd.
Vliegtuigbouwkunde, deelde hij mede, dat hij
wegens de bijzondere gelegenheid van de uit
reiking der eerste diploma's van de afd. Vlieg
tuigbouwkunde, deze niet zelf wilde uitreiken.
De oprichting van de afd. Vliegtuigbouwkunde
is niet alleen geschied om de M.T.S. te Haarlem
gelijken tred te doen houden met den voortgang
der techniek; ook niet om een aantal jongelui
met een nieuw vak de kans te geven later hun
brood te verdienen, maar ook om een lands
belang te dienen, aldus spr. Zoowel de Vlieg-
industrie als het Vliegwezen staan in ons land
nog in de kinderschoenen, ondanks dat wij
kunnen wijzen op mannen als Fokker, Kool
hoven en ondanks den naam, dien de K.L.M.
heeft verworven. Op dit hooger plan. staande,
nl. dat de afgestudeerden van de afd. Vlieg
tuigbouwkunde in de eerste plaats zullen trach
ten dit groote landsbelang te helpen bevorde
ren, hebben wij gemeend de eerste diploma's te
latea uitreiken door den hoogsten yertggen-
«uoraiger van het Vliegwezen in ons land, door
aen anecteur van den Luchtvaartdienst, aen
neer H. Ch. E. van Ede van de Pais.
Be heer Van Ede van de Pais hield een korte
rede en overhandigde den geslaagaen van ae
afd. VliegtuigbouwKunde hun diploma's.
De vliegtuigbouwkunde is nog zeer jong, aldus
spr. In een tijdsbestek van nog geen halve eeuw
hebben wij de ontwikkeling gezien van het
vliegtuig van de Gebr. Wright, een pnmitiei
samenstel van latwerk en doek, dat nog slechts
beloften inhield, tot het moderne verkeersvlieg
tuig met motoren van omstreeks 1000 F.K.,
voorzien van de meest ingenieuze instrumenten
en inrichtingen, dat thans bezig is de wereld te
veroveren.
Nog nimmer is in de geschiedenis der mensch-
heid de ontwikkelingsgang van een door mecha
nische hulpmiddelen voortbewogen vervoer
middel zoo snel geweest. Was in den aanvang
dezer ontwikkeling, degene, die wilde vliegen,
meestal zijn eigen constructeur en was het con-
strueeren van een vliegtuig meer knutselwerk,
langzamerhand ontstonden de vliegtuigen op
wetenschappelijke grondslagen en werden zij
ontwikkeld door constructeurs, die zich speciaal
op dezen tak der techniek hadden toegelegd.
Wij, Nederlanders, kunnen er ons met recht
op beroemen, dat wij in Fokker en Koolhoven
twee landgenooten bezitten, die in een tijd, dat
nog onvoldoende gegevens omtrent aërodyna
mica, stabiliteit en constructie beschikbaar wa
ren, met een fijne intuïtie vliegtuigen con
strueerden, die een internationale reputatie ge
noten en daarmede Nederland als vliegtuig-
bouwende natie op een belangrijke plaats heb
ben gebracht.
Ook voor het in het bedrijf houden van het
moderne vliegtuigmaterieel is een steeds meer
gespecialiseerd personeel met een grondige op
leiding vereischt.
Spr. herinnerde dan aan de oprichting van
den dagcursus in de vliegtuigbouwkunde als
nieuwe afdeeling der M.T.S. Reeds bestond een
door particulier initiatief ingestelde avondcur
sus, welke zich spoedig in een groote belang
stelling mocht verheugen.
De kroon op dit werk werd gezet toen bij Ko
ninklijk Besluit van 11 Februari 1936 de instel
ling van een afd. vliegtuigbouwkunde werd
goedgekeurd en dank zij den mannen, die te juis
ter tijd 't belang van dezen nieuwen tak van
nijverheidsonderwijs hebben ingezien, is het
thans mogelijk aan de geslaagden van het eer
ste afgenomen examen, het diploma uit te rei-
Ken.
Spr. getuigde van de medewerking, onder
vonden van de K.L.M., welke maatschappij en
kele van haar vooraanstaande technische
krachten voor het onderwijs aan deze school ter
beschikking heeft gesteld.
Cok de adhaesiebetuigingen van de Neder-
landsche Vliegtuigindustrie, die, getuige de aan
wezigheid van een harer ingenieurs als gecom
mitteerde bij de eindexamens, met groote be
langstelling de vorming van vliegtuigtechnici
aan deze school gadeslaat, is een moreele steun
voor de totstandkoming en ontwikkeling van
dezen cursus geweest, terwijl, indien de teeke
nen niet bedriegen, een nauwe samenwerking
tusschen school en vliegtuigindustrie de prac
tische vorming van de leerlingen als schakel in
de theoretische opleiding, ten goede zal komen.
Ir. Ph. M. Bosscher, directeur van de Alk-
maarsche IJzer- en Metaalgieterij, sprak daar
na als voorzitter van de Gecommitteerden, de
geslaagden toe.
Ir. H. J. Struyk, leeraar aan de M.T.S., sprak
nog enkele woorden tot de geslaagde vrouwe
lijke leerling mej. G. Plooyer, als eerste vrou
welijk gediplomeerde in de afd. Weg- en Water
bouwkunde.
Daarna dankte de heer Reynvaan namens de
geslaagden het bestuur, en in 't bijzonder direc
teur en leeraren voor de goede zorgen gedurende
hun studietijd.
Tenslotte werden ververschingen rondge
diend en bleven de aanwezigen nog geruimen
tijd gezellig bijeen.
Naar „Het Volk" verneemt, zou er tusschen
het Werkfonds, het departement van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen, de provincie N-
Holland en de gemeente Haarlem overeenstem
ming zijn bereikt inzake de restauratie der
Vleeschhal te Haarlem; de gemeente zou het
werk doen verrichten, hetwelk 70.000 kosten
zou, waarvan het departement de helft zou be
talen, de provincie vijftien procent en de ge
meente Haarlem het restant, dat door het Werk
fonds zou worden verleend.
Intusschen vernemen wij hieromtrent uit
Den Haag, dat dit bericht in dezen vorm in
ieder geval voorbarig is te noemen.
Zeer zeker is en wordt er in dezen geest
overleg gepleegd, maar de aangelegenheid ver
keert nog niet in de hier geschilderde phase
De mededeeling is vooral voorbarig ten aanzien
van de rijksbijdrage, daar de subsidies nog bij
rijksbegrooting 1938 aan de orde moeten worden
gesteld en het nog geruimen tijd zal duren,
vooraleer deze vastgesteld zal zijn.
Ook de bijdrage der provincie staat, naar men
ons mededeelde, nog niet vast.
Inlichtingen aan het bureau van politie,
Smedestraat, uitsluitend tusschen 11 en 13
uur.
Terug te krijgen bij: Politiebur., Smedestr.,
brilgamitfiur; Moerkerk, Periseusst. 35, bad
pak en handdoek; P. v. d. Staa.s, Lijsterstr.,
60, id.; Politiebur., Smedestr., badjas en beu
gel voor rijwielslot; A. Westerman, Dijkstr. 13,
blouse; V. Bruggen, Edison,str. 32, bril in
étui; Maier, Zuidpolderstr. 74, medaille in
étui; Plooyer, Lorenzkade 148, armbandhor
loge; Kennel Haerlem, Am&terdamschevaart
320, hond; Bertholee, Lange Heerenstr. 11,
id.; Horrung, Heussenstr. 84. id.; Wit, Lange
Heerenstr. 9, id.; Wille, Kleverparkweg 193,
jas; Koers, Spaame 80, id.; A. Barends, v.
Keulenstr. 33, kinderlaars; Molenaar, Emosstr.
21, vischnet; Politiebur., Smedestr., oorbel;
v. Beem, Rijksstraatweg 52, portemónnaie m.
inh.; v. Giessen, A. L. Dyserinckstr 90, id.;
Hok. Graaf Willemstr. 40, id; Hoenderdos,
Eisscjipp Ottostr. 23. rozenkrans; Schippers,
Haitsina Mullierstr. 66, rijwielplaatje; Meyer,
Teding v. Berkhoutstr. 114 rd., riem; Politie
bur., Smedestr., rijwielplaatje; Ulles, Wester
gracht 49 rd., kinderschoentje; Koning, Esch-
doornstr. 10, kindertaschje; Kalf, Pijlslaan 17,
tasch met inh.; Keesom, Zomervaart 20 a,
vulpen; Hooglugt, Diepenbrockstr. 105, zaag;
v. Kooten, Hofstr. 20 (Hillegom), bankbiljet.
Burgerlijke Stand Geboren: z. van M. de
VriesHeuvel; d. van H. H. Jongejanden Dop
per; d. van G. de HeerLangerak; d. van J. P.
Buckensvan der Linden; z. van S. van der
HulstRuigrok; d. van J. van de BeidVer
heul; z. van K. F. JonkersFassnacht; d. van
C. M. HermansNulkes.
Ondertrouwd: R. C. H. J. van Duin en M. C.
A. Vlotman; A. Peters en M. W. Lieverse; E.
van de Beid en M. J. Weijnen; A. Slagboom en
W. H van den Bosch; Th. van der Jagt en W.
Daudeij; N. Degenaars en P. N. van Luik.
Getrouwd: W. Th. de Wit en J. M. J. Roe
ien.
Overleden: J. van Wetering, m., 3 mnd.
Scherpschutters Het brevet van scherp
schutter bij den B.V.L. werd behaald door de
heeren C. Juffermans en P. Turkenburg.
Polo-wedstrijden In de gemeentelijke
zweminrichting werden drie polo-wedstrijden
gespeeld, die alle in het nadeel van H.Z.V. al
hier uitvielen. De H.Z.V.-adspiranten streden
tegen die van V.Z.V. uit Velsen. De H.Z.V.-kee-
per was zeer goed en heeft door goed verdedi
gen gezorgd, dat de nederlaag niet grooter is
geworden dan 31.
H.Z.V. II speelde tegen V.Z.V. III en verloor
met 60.
H.Z.V. I tegen K.Z. I (Beverwijk) eindigde
met 02. De Hillegommers gaven goed partij,
maar hun schoten gingen over of tegen de pa
len. Na de rust liet de voorhoede de Beverwij-
kers te veel vrij, waardoor beide doelpunten ont
stonden.
Bloempjesdag De Bloempjesdag ten bate
van de Kleuterschool „Wilhelmina" alhier
bracht f 45.11 op.
Bouwen Aan het aannemersbedrijf A. J.
Seijsener alhier werd opgedragen: het bouwen
van een woonhuis aan de le Poellaan te Lisse
voor rekening van den heer J. van Stijn, aldaar,
alsmede van een woon-winkelhuis annex bakke
rij en bovenwoning aan den Binnenweg te
Heemstede voor rekening van den heer K. J.
Dijkstra te Haarlem.
Ernstige aanrijding Op den gevaarlijken
driesprong Teylingerlaan-Loosterweg-Jacoba
van Beierenweg, is Zaterdagavond weer een
ernstige aanrijding gebeurd. Te omstreeks kwart
over zeven kwam uit de richting Voorhout een
luxe auto G 12413, afkomstig uit Haarlemmer
meer en bestuurd door D. V. aldaar, rijdende in
de richting Lisse. Ter plaatse van den drie
sprong gekomen, kwam het tienjarige doch
tertje van den heer De B. alhier, per rijwiel
uit de richting Sassenheim gereden. Zij is, ter
wijl zij de bocht nam, tegen den auto gebotst.
Haar rijwiel werd in elkaar gereden, terwijl zij
zelf tegen het wegdek werd gesmakt. Op advies
van den heer yf. D. Th. v. W., die direct na
het ongeval aanwezig was, liet men het kind
stil op den weg liggen, terwijl gelijkertijd per
telefoon medische hulp werd ingeroepen. Toe
valligerwijze reed Dr. Legrant van Sassenheim
voorbij, Deze stelde een eerste onderzoek in,
waarna op diens advies, daar hij niets ernstigs
kon constateeren, het meisje in de woning van
voornoemden v. W. werd binnengebracht. Het
ongeval liet zich aanvankelijk niet ernstig
aanzien, maar eenmaal binnengebracht zijnde
begon het meisje allerlei wartaal te spreken.
Inmiddels waren haar ouders van het ongeval
in kennis gesteld, waarna het kind door haar
moeder werd afgehaald en per auto van den
heer Heemskerk huiswaarts vervoerd. Later op
den avond bleek de toestand van dien aard, dat
Dr. Domisse van Sassenheim werd ontboden,
die een ernstige hersenschudding constateerde.
Toch werd de toestand niet levensgevaarlijk
geacht.
De gemeente-politie onderzoekt de schuld
vraag.
Maandagavond om tien uur werd brand ge
meld in de in aanbouw zijnde brandstoffen-
opslagplaats van de fa. Teeuwen aan de Haven.
Het bleek, dat in de smederij van de fa. Groot
Koffens naast de bergplaats een kachelpijp
met een steekvlam werd gerepareerd. Het roet
in de pijp raakte in brand en de vlammen deden
het ergste vreezen. Omwonenden, brand ver
moedend, waarschuwden de brandweer. Perso
neel was 'spoedig aanwezig, doch behoefde geen
dienst meer te doen, daar het vuur al gebluscht
was.
Dezer dagen werd te Berlijn een inter
nationaal rij- en springconcours ge
houden. Men ziet hier den Rijkssport
leider von Tschammer in gesprek met
de bekende rijdster Mevr. Franke op
Gisela von Laaswig
Maandagavond is een politie-agent, die in
de Kinkerstraat surveilleerde, door 'n twee
tal mannen, die onder invloed van sterken
drank verkeerden, ernstig mishandeld.
Nadat de mannen later met assistentie
van meer agenten onder hevig verzet in de
Bilderdijkstraat zijn gearresteerd en naar
het bureau Raampoort zijn overgebracht,
voelde de agent zich onwel worden en heeft
zich met ziekenverlof naar huis moeten be
geven.
Omstreeks half acht zag de agent, die uit de
Ten Katestraat komende de Kinkerstraat in
liep even voor de Bilderdijkstraat een groote
volksverzameling. Hij constateerde, dat hiervan
de oorzaak was een tweetal mannen, die onder
den invloed van drank verkeerden en den boel
op stelten trachtten te zetten. De politieman
gelastte het publiek uiteen te gaan, waaraan
men slechts schoorvoetend voldeed. Hierop
wendde hij zich tot de twee mannen, wien hij
opdracht gaf zich te verwijderen. Zij wilden
hieraan niet voldoen. Plotseling kwam een der
mannen in gebogen houding op den agent af.
Deze begreep hier maar al te goed de bedoeling
van, trok zijn gummistok en trachtte zich den
aanvaller van het lijf te houden. De man kwam
op hem toe en gaf den agent vijf kopstooten.
De agent wankelde en viel op den grond,waarop
de woesteling den politieman nog verscheidene
trappen toebracht. Onder hevige pijnen sprong
de agent op en greep opnieuw zijn belager vast.
Toen werd hij door den kameraad van den be-
schonkene in den rug aangevallen en kreeg
verscheidene vuistslagen in den nek. Een deel
van het publiek probeerde intusschen den ar
restant te ontzetten, hetgeen gelukte. Omwo
nenden hadden echter de politie van het bu
reau Raampoort telefonisch van een en ander
in kennis gesteld, waarop eenige manschappen
ter assistentie werden uitgezonden. In de Bil
derdijkstraat bij het Kwakersplein gelukte het
den agenten, den man die den agent het eerst
had mishandeld te grijpen en te arresteeren. De
andere man werd op het kruispunt Bilderdijk
straat De Clercqstraat achterhaald en eveneens
gegrepen. Onder hevig verzet werden beiden
naar het bureau Raampoort overgebracht. Te
gen hen is proces-verbaal opgemaakt wegens
zware mishandeling. Een der mannen is een
steuntrekker en woont op den Postjesweg, ter
wijl de andere in de Ortheliusstraat thuis
hoort.
De agent voelde zich, na aan het bureau te
zijn gekomen, onwel worden en heeft zich naar
huis moeten begeven.
(Gedeeltelijk gecorrigeerd)
TOKIO, 19 Juli (Havas). Het Ja
pansche ministerie van Buitenland-
sche Zaken heeft besloten het Chi
neesche memorandum, dat heden
aan den Japanschen ambassadeur in
China, Hidaka, is overhandigd, te
verwerpen. Het kan niet als een ant
woord worden beschouwd op de
Japansche eischen, welke Zaterdag
j.l. werden gesteld.
De Japansche regeering werpt de geheele
verantwoordelijkheid op de regeermg van China.
De verdere ontwikkeling zou aan iedere con
trole kunnen ontsnappen, wanneer China zijn
houding niet wijzigt.
De Sovjet-Russische ambassadeur in China,
Bogomolof is van Sjanghai naar Nanking ver
trokken.
Uit Nanking verneemt men, dat vijf
cavalerie-brigades van ongeregelde Mon-
goolsche troepen, gesteund door driehonderd
vliegtuigen, zich ten Noorden van Tsjahar
zouden verzamelen met de bedoeling, on
rust te verwekken in Sjensi en Soeijoean.
Maandag omstreeks kwart voor twaalf
is een militair vliegtuig van het type S-8,
dat van het vliegkamp De Kooy onderweg
was naar Rotterdam, aan de zuidzijde van
het vliegveld Waalhaven verongelukt. Het
toestel is totaal vernield en het mag een
wonder heeten, dat de beide personen, die
in het toestel zaten, het veege lijf nog heb
ben kunnen redden. Zij zijn met niet-em-
stige verwondingen naar het ziekenhuis aan
den Coolsingel vervoerd. Het toestel moet
als verloren worden beschouwd.
De machine, een oude S-8 tweedekker, was
vanmorgen van het vliegveld De Kooy vertrok
ken met den 27-jarigen luitenant ter zee twee
de klasse, W. J. Reinierse, wonend op het be
treffende vliegkamp, als bestuurder, en met den
26-jarigen korporaal vliegtuighersteller O. Saay.
als mecano.
Men was eerst naar Ypenburg gevlogen en
daarna, volgens de opdracht, die de vliegers
in verband met een oefening hadden gekregen
r.aar Waalhaven vertrokken.
Het toestel cirkelde eerst eenmaal boven Waal-
haven rond, om daarna aanstalten te gaan ma
zen tot landen. Op ongeveer 60 a 70 meter
hoogte js de machine in de bocht afgegleden en
neergestort. Het onderzoek is momenteel nog
gaande, zoodat men ons nog geen definitieve be
vestiging van dit afglijden kon geven, omdat ei
nog een andere lezing is, dat het toestel in een
vrille zou zijn geraakt.
In ieder geval dook het toestel ineens met
den kop naar beneden. Dit geschiedde even
buiten de zuidgrens van het vliegveld en dit is
het geluk bij dit ongeluk geweest, want nu kwam
de machine wel met een geduchten klap op
aen grond neer, maar in plaats van op de ver
harde grasvlakte van het vliegveld te storten,
raakte het toestel in den zachten veengrond
van een der grienden in de buurt van het wa
tertje De Koedood.
Aangezien de bodem daar zeer elastisch
is, is de schok niet onbelangrijk gebroken.
Het toestel is bovendien ook niet ongun
stig terecht gekomen: het voorste deel boor
de in den grond, waarna de beide vleugels
door de zwaartekracht doorsloegen en ver
nield werden, maar de romp boog alleen
naar de rechterzijde een eind om en bleef
verder intact.
De mecano kon op eigen kracht uit het toe
stel klimmen. Hjj had een hoofdwond opge-
loopen en verder een wond in de lies en eenige
schaafwonden aan den linkerarm gekregen. Hij
was evenwel weer snel ter been en het eerste
wat hjj de toegeschoten hulp vroeg, was een
cigaret.
De bestuurder scheen er aanvankelijk erger
aan toe. Hjj zat bekneld in den stuurstoel en
moest eerst daaruit bevrijd worden. Dr. Fontein,
uit Rhoon, was spoedig na het ongeluk ter
plaatse aanwezig om de eerste hulp te verlee-
nen. Na onderzoek bleek, dat ook de bestuur
der er met een gekneusde rib was afgekomen.
Voor alle zekerheid heeft men de beide ge
wonden per particulieren ziekenauto naar het
ziekenhuis aan den Coolsingel vervoerd, waar
zij verder zouden worden behandeld.
Van het toestel is alleen het achterste ge
deelte van den romp intact gebleven.
Op den vooravond van de, onder leiding van
Z H. Exc. Mgr. dr. J. H. G. Lemmens, Bisschop
van Roermond, in het bijzonder tot intentie
van het behoud van het Katholiek Geloof in
ons vaderland en Duitschland, naar de roem
rijke martelplaats van de H. H. Bonifacius en
Gezellen te Dokkum gehouden twaalfde Natio
nale Bedevaart, werd in de St. Bonifaciuskerk
te Leeuwarden een solemneel Lof gecelebreerd.
De weleerw. heer Henri de Greeve hield een
predikatie, waarin de aanwezigen werden aan
gespoord vooral ten behoeve der bedoelde in
tentie aan de Nat. Bedevaart deel te nemen.
Nadat zij Maandagmorgen per extra-treinen
uit Leeuwarden, alsmede per autobus van el
ders, om ongeveer kwart vóór tien te Dokkum
waren aangekomen, trokken de gezamenlijke
pelgrimsten getale van drie duizend naar
de in een schoon processiepark herschapen
Martelplaats en de daar aanwezige kapel van
de H,H. Bonifatius en Gezellen.
Tijdens dien pelgrimstocht werden de Rozen
krans, de St. Bonifacius- en andere Litanie
gebeden en hymnes ter eere van Frieslands en
Duitschlands Apostel, van de Allerheiligste Moe
dermaagd en den H. Jozef gezongen.
Om half elf droeg 2. H. Exc. Mgr. Lemmens
de Pontificale H. Mis op, met assistentie var»
Deken J. H. Vaas, van Leeuwarden, als pres-
byter-assistens; de zeereerw. heeren Van Gal-
kom en L. Buve, pastoors-dekens, resp. te Sneek
en Groningen, als diaconi ad Missam; prof.
Titus Brandsma O. Carm. en den zeereerw. heer
Frank, Deken-Pastoor te Hilversum, als troon-
diaken en Pater Seroe O.E.S.A. te Witmarsum
als ceremoniarius.
Na het Evangelie hield Pater A. Winkel O.P..
lector te Zwolle, de predikatie.
Hoewel ten koste van zijn bloed is de door den H.
Bonifacius in deze gewesten en in Dutschland ver
richte arbeid met schitterend succes bekroond
Zijn glorierijke marteldood strekt tot 'oewjjs, dat
het bloed der martelaren het zaad der christe
nen is. De regeering van een naburig land spant
thans alle krachten in om de heidensche le
vensbeschouwing de suprematie te verschaffen
en de door den H. Bonifacius gepredikte geloofs-
en zedeleerwaarheden uit staat, maatschappij en
huisgezin, maar vooral uit de hoofden en harten
der jeugd te verbannen.
Aan het slot van zijn predikatie wekte spr.
zijn gehoor op vurig tot God te bidden voor het
geloofsbehoud van de in dat rijk vervolgde chris
tenen, maar ook voor eigen geloofsvolharding
door woord en daad tot het einde des levens.
Het Woord des Heeren blijft in eeuwigheid en
de poorten der hel zullen de Kerk nooit over
weldigen.
's Middags om twee uur werd in de St. Bo-
nifaciuskapel het leekenspel „De Kerk op Weg"
(Vestaalsche Maagden), vervaardigd door mej.
Bary te Leeuwarden, door leden der Leeuwarder
vrouwelijke jeugdvereenigingen op verdienstelijke
wijze opgevoerd.
Daarna werd om drie uur door Mgr. dr. Lom
mens een pontificaal Lof gecelebreerd met assi
stentie van de pastoor-dekens Th. Holtmann
(Leeuwarden) en L. Buve (Groningen).'
Vader-Bisschop richtte een kort, krachtig en
bezielend woord tot de aanwezigen, waarin hij
de groeten en gelukwenschen overbracht van
de kinderen van den H. Servatius aan die van
St. Bonifacius. Voorts spoorde Mgr. hen krach
tig aan overeenkomstig het voorbeeld van die
Heilige Bisschoppen een deugdzaam leven te
leiden en door de voorspraak van de Allerhei
ligste Moedermaagd, de Sterre der Zee, de ge
nade van vurige Kath. Geloofsliefde deelachtig
te worden.
Na het Magnificat werd de processie met het
Allerheiligste gehouden en ten slotte Te Deum
en Tantum Ergo gezongen.
ontheffing verleend van het beheer ad in
terim van het Departement van Landbouw
en Visscherij met dankbetuiging voor de
door hem in dezen den lande bewezen dien
sten en is mr. M. P. L. Steenberghe voor
noemd tot Minister van Economische Zaken
benoemd.
OXFORD, 19 Juli. (Reuter) De wereldconfe*
rentie der kerken, waar de kerken van 45 la0'
den zijn vertegenwoordigd, heeft eenstemmig
besloten een boodschap te zenden aan cie
Duitsch-Evangelische kerk.
De vertegenwoordigers van deze kerk
mochten de conferentie niet bijwonen van
de Duitsche regeering; hun passen werden
ingetrokken.
Verder werd besloten een delegatie te zende"
om deze boodschap te overhandigen. De bood
schap luidt als volgt:
„Wij zien den ernst van den strijd, waarin niet
alleen uw kerk, doch ook de Roomsch-KatW'
lieke Kerk is gewikkeld tegen de verstrooiing e"
het onderdrukken van het christelijk getuigen'5.
Wij, uw broeders in de andere kerken, zijn
met u, lijdende broeders van de Duitsche Eve»'
gelische kerk in liefde en gebed."
HAARLEM. Geëxamineerd 8 cand. Geslaaë-
mej. A. A. Wester, Bergen N.H. en de heel
L. w. J. Berns, Haarlem.
De Pyreneeën zijn achter den rug en n°'
altijd heeft Sylveer Maes, de winnaar van b"1
vorige jaar, de gele trui om zijn body. Wel 8
bet zijn ernstigsten concurrent, den Franse*1
man Lapebie, gelukt den achterstand 101
slechts anderhalve minuut te verkleinen, mak'
na den rustdag van Dinsdag komen er ëee°
cols meer en Lapebie zal wel buitehgew'O0
moeten rijden om een tweede zege van de"
Belgischen favoriet te niet te doen.
Dat de vijftiende etappe, die over de vier
ruchtste cols .leidt en in staat is het gebee
klassement door elkaar te gooien, zulks
beeft bewerkstelligd is te danken aan het eveb,
eens sublieme rijden van Sylveer Maes.
db
voortdurend bij Berrendero in de buurt
evenals zijn landgenooten Felicien Vervae0"
en de individueel Vissers. Maar ook Lapel",
oie aanvankelijk niet kon meekomen, herstel0'
zich later schitterend en wist zich zelfs in
tie'
hoofdpeleton te werken, waar hij. achtei
rendero, als tweede aankwam door in den spr'
van een zestal renners te winnen.
Anton van Schendel reed uitstekend, ""y.
taaie vasthoudendheid trapte hij zich berg0,
bergaf, steeds een groep achtervolgers aan"0
rend.
Als zeventiende kwam hij met negen minu' lC
achterstand op Berrendero aan, een f""®
prestatie in dezen moordenden rit.
Berrendero had zich bij de afdaling van
col d'Aubisque meer laten vallen dan rü
in enorme vaart ging hij naar beneden,
mand kon hem bijhouden. Met 49 secoh'
de"
de"'
pie-
de"
voorsprong kwam hij als eerste over de e'
Ijpd-
streep. Een groep van zes renners kwam
volgens binnen. Lapebie won in den sprint
werd tweede, Sylver Maes zevende met °6
zelfden tijd als Lapebie.
De uitslag luidde: yj,
1. Berrendero (Spanje), tijd 7 uur 1 01
1 sec.
2. Lapebie (Frankrijk) 7 uur 1 min. 5° 4.
3. Frechaut (Fransche onafhankelijke)» y
Vicini (Italiaansche onafhankelijke), 5. C05,
(Fransche onafhankelijke), 6. Canardo
je), 7. Sylveer Maes (België), 8. Camusso (1
lië), allen in denzelfden tijd. ec.
17. Anton van Schendel, 7 uur 10 min. ^0
In het algemeen klassement wist
door bonificaties nog 45 seconden van zijn
terstand af te halen, waardoor Sylveer zt.
wel is waar zijn gele trui nog behoudt, 01 g,
met slechts anderhalve minuut voorsPr° y
Vicini blijft derde, Vissers heeft met Diss" jS
van plaats verwisseld. Anton van Schend"1 y,
van de 46ste plaats naar de 42ste opgescb" g
In het landenklassement leidt Belgi® 0p
steeds, gevolgd door Frankrijk, Italië sta5-Uit-
de derde, Duitschland op de vierde en
seriand op de vijfde plaats.
In een strijd, welke bijna twee uur
d<
Bij K. B. is, te rekenen vanaf den datum
van inwerkingtreding van het K. B. van
9 Juli 1937, mr. M. P. L. Steenberghe eervol
VjVj** UtiJJU, YYWXkG IJ II CU UWCC UU1
heeft het Amerikaansche dubbel Budge en
met 46, 75, 86, 64 gewonnen p'
Duitsche paar von Cramm en Henkei,
door de stand in den Davis-bekerwedstrijd yd
schen de Vereenigde Staten en Duitse*1
voor de interzone-finale, na den tweede'1 fi-
21 is geworden, ten gunste van de
kanen. yjjs'
Men mag wel aannemen, dat met de
sing van het dubbelspel ook de beslissin»
de match is gevallen, want het valt nJftye'de
te nemen, dat heden de Amerikanen d®
laatste enkelspelen zullen verliezen. ye"
De beslissing viel eerst in de vierde
Duitschland leidde met 41, doch daar11® ?jj"
loor eerst Henkei en daarna von Cramm^K0
service. Vijf games wonnen Budge en „yd"
achter elkaar, zoodat in vier sets deze r
was beëindigd.
