LAATSTE NIEUWS
Huishoud- en Industrieonderwijs
De wereld-jamboree
STEEDS MEER TREK?
COEBERGH
ZONDAG 1 AUGUSTUS 1937
Wat de directrice van de R.K.
Huishoudschool te Haarlem
er ons over vertelde
Het dienstboden tekort
Grootere trek
Geen werkloosheid
Uit intellectueele beroepen
Het dienstbodentekort
DE GROOTE HOUTSTRAAT
VERSIERD
Ook de Barteljorisstraat vlagt
Concert in 't Bloemendaalsche
Bosch
ZELFS EEN BABY-WEEGSCHAAL
HET GEVAAR VAN DEN WEG
BURGERLIJKE STAND
Gevonden dieren en voorwerpen
(Gedeeltelijk gecorrigeerd)
HEEMSTEDE
Openingsdrukte op het
marktplein
Babylonische spraakverwarring
bij de „shops"
ATHLETIEK
BOEKHANDEL'
SCHOOLBOEKEN
ROND DE FRANS HALS
TENTOONSTELLING
De prijzen van schilderijen
in vroeger dagen
Strijd om de nationale
titels aangevangen
Nieuw recofd van Buhrmann
op de 400 meter horden
Derde slachtoffer
overleden
De brand in de filmcabine
te Helmond
ZWEMMEN
Nieuw record op de
1SOO meter
De eerste dag der Nederlandsche
zwemkampioenschappen
STAD
Neen, dit artikel gaat niet over de Wereld
jamboree. Noch over de Vierdaagsche of welke
sportieve oefening ook. De Voortrekkers en
hun grootsch kampement hebben thans be
grijpelijkerwijs dermate de publieke belangstel
ling opgeslokt dat de rest haast in de verdruk
king dreigt te raken. De padvinders verzorgen
hun eigen huishouding, ze koken hun eigen
fcotje en maken hun eigen bed op. Misschien
togen we er wel aan herinneren, dat dit door
gaans altijd het privilege van de vrouw is ge
feest. Maar stelt het schoone geslacht dit nog
M op prijs? Men hoort thans immers zooveel
°Ver dienstbodennood, over toevloed van Duit
se dienstboden, die onmisbaar zouden zijn
°t het dienstbodentekort in Holland aan te
vtllen, over pogingen om de vrouw terug te
vtren naar het huisgezin en wat dies meer zij.
hebben dit voorgelegd aan mej. M. M.
v®eger, directrice van onze R.K. Haarlem
se Huishoud- en Industrieschool, aan wie we
r»a de middelbare R.K. scholen voor jongens
f" meisjes en de Ambachtsschool natuurlijk ook
k4ar opinie vroegen over de beroepsmogelijk
heden voor de jongelui, thans en in de toe
tst.
Mej. Veeger vertelde ons, dat er inderdaad
th*s
een grootere trek naar het Huishoud- en
Tllhüstrieonderwijs uitgaat. De aanmelding van
ni«uwe leerlingen is verblijdend goed en alle
afgestudeerden hebben een plaats. Vooral heeft
da3rtoe medegeholpen de ministerieele bepa-
-m?. dat inplaats van de 7e klas van de lagere
school na de 6e klas het onderwijs op de Huis
houdschool kan worden genoten. Deze meisjes
kornen in de z.g. voorbereidende klassen van de
Huishoudschool, waar ze de minimale kennis
van (je huishouding leeren, zooals koken, huis
houdkunde, naaien, strijken, teekenen, stof-
versieren, verstellen enz. De opleiding duurt
twee jaar, maar helaas gebeurt het nog we!
eens, dat het meisje reeds na één jaar van
schooi wordt genomen om óf thuis óf in dienst
het reeds geleerde, dat dan natuurlijk niet vol
tooid is, in praktijk te brengen.
Een uitgebreidere, hoewel niet langere cur
sus is de opleiding tot Hulp in de Huishou
ding voor leerlingen, die uitgebreid lager onder
wijs hebben genoten.
Dit onderwijs omvat ook vakken als huis
houdelijke administratie, fraaie handwerken,
voedings- en gezondheidsleer, en derg. Nog
weer omvangrijker is de opleiding voor Huis
houdkundige (tevens vooropleiding Nijverheids-
acte N Vil *en N VIII, opleiding kinderver
zorging en opvoeding) en die voor leerares
diploma Na. Hiervoor moeten de leerlingen in
het bezit zijn van MULO-diploma of 3-jarige
H. B. s. of diploma Midd. Meisjesschool.
Zooals uit dit kort overzicht blijkt, is er
voor de meisjes van eiken stand, ontwikkeling
en leeftijd gelegenheid zich in de zoo specifiek
vrouwelijke vakken op de Huishoudschool te
bekwamen. En dat dit nu niet bepaald een
„luxe" is. zou menige jonge echtgenoot kun
nen vertellen, hoe paradoxaal dit op het
eerste gezicht ook lijkt. De jonge echtgenoot
kan in zijn portemonnaie voelen of zijn vrouw
veel of Weinig van het huishouden kent en dit
laatste hu hangt van de vooropleiding af, die
men nu niet krijgt als men den geheelen dag
op kantoor zit te typen of zich bekwaamd heeft
in talen of wat voor ander, op zichzelf zeer
nuttig vak ook. Een Fransch schrijver heeft
eens voorgesteld om „huisvrouw" ook als een
beroep te beschouwen en daar zou wellicht veel
voor te Zeggen zijn, maar zoo'n beroep heeft
dan ook als ieder beroep een geschoolde op
leiding noodig! De weg naar het hart gaat
door de maag en de huisvrouw, die bedreven
is in haar „vak", is de patente gastvrouw en
echtgenoote!
Maar ook over de niet bedreven huisvrouw
heeft de R. K. Huishoudschool zich ontfermd,
want daarvoor-zijn speciale damescursussen
zoowel voor de geheele opleiding als voor vak
ken afzonderlijk ingesteld, die het tekort
aan kennis kunnen aanvullen. En mocht de
echtgenoote het overdag te druk hebben, dan
zijn er avondcursussen, die het noodige des
avonds bijbrengen. Zulke cursussen zijn na
tuurlijk ook uitnemend geschikt voor haar, die
overdag een beroep uitoefenen, op kantoor of
dergelijke of anderszins overdag bezet zijn en
toch gaarne zich voor haar eventueel toekom
stige tgak van huisvrouw willen gereed maken.
Zoo is er dus voor elk wat wils!
Heeft ti nog over werkloosheid onder de
afgestudeerden te klagen?
In het geheel niet, was het antwoord.
Alle afgestudeerden, ook die voor het leerares-
diploma (die een plaats thans als leerares
aan een huishoudschool moeten zoeken)
hebben een „baan".
Het. bleek echter, dat niet alle huishoud
scholen ditzelfde prettige bericht kunnen ge
ven. Maar dat ligt zooals bij zooveel ander
onderwijs aan de renommée van de school.
En het mag wel even gememoreerd worden,
dat onze R. K. Haarlemsche Huishoud- en
Industrieschool een uitstekenden naam in den
lande heeft. Dat blijkt wel uit het feit, dat
hier ook niet-katholieke leerlingen zoowel als
Religieuzen de school is de eenigste leeken-
schoolhet onderwijs volgen en de school
leerlingen uit het geheele land telt, van Zie-
rikzee in Zeeland tot Ter Apel in Groningen
toe. Oók uit die plaatsen komen ze, waar men
gemakkelijk in de plaats zelve of in de nabij
heid er van een R.K. Huishoudschool kan vol
gen,
Komen er, min of meer door werkloosheid
gedwongen b.v., ook vele meisjes, die eerst een
intellectueel beroep hebben gekozen, thans
het onderwijs volgen?
De drang naar meer vrouwelijke beroepen
v?ordt wel sterker, doch de onderwijzeres, leera
res in een taal of ander vak, die de huishoud
school gaat volgen, omdat ze werkloos is of om
^'elke reden dan ook, is nog niet veelvuldig
aanwezig.
Misschien komt dit geringe aantal door het
Vooroordeel, het dédain dat by sommige meis
jes uit bepaalde kringen nog tegen huishou
delijk werk bestaat. Als men sommige meisjes
de keuze laat tusschen een armoedig en een
tonig baantje op kantoor of het toch veel
meer aan het vrouwelijk wezen verwant huis-
houdeiyk werk in den meest ruimen zin
van het woord; dus ook leerares Na. en de Nij-
verheidsactes er onder begrepen dan kiezen
ze het eerste, niet altijd tot haar eigen geluk
en nut in de toekomst!
Wel komen steeds meer leerlingen van
middelbare scholen, zooals de Middelbare
Meisjesschool en MUEO, haar studie verder
voortzetten op de Huishoudschool. Doch of
dit inderdaad als een succes mag beschouwd
worden voor de actie: „De vrouw terug naar
het gezin", is natuurlijk moeilijk uit te maken.
Denkt u dat het dienstbodentekort spoe
dig tot het verleden zal behooren?
Er wordt hard aan gewerkt. Zooals be
kend bestaat ook in Haarlem een R.K. spoed
opleiding voor dienstbode. Eenige weken stu
die op de Huishoudschool en dan eenige
maanden in de practijk. Éérst na deze practyk-
maanden wordt het diploma verkregen. Door
allerlei oorzaken buiten het bestuur om, kon
dit jaar nog slechts één cursus en wel aan 20
meisjes gegeven worden. In de toekomst zal
dit beter gaan. In September begint n.l. een
cursus voor 32 meisjes, na Kerstmis en na
Paschen het volgend jaar weer een, zoodat in
het cursusjaar 19371938 aan een bijna hon
derdtal meisjes de spoedopleiding zal gegeven
kunnen worden. Ook op Bouvigne bij1 Breda is
men druk bezig met deze opleiding en even
zoo bestaan er neutrale en Protestantsche
spoedcursussen voor dienstbode. Op die wijze
is het wel te verwachten, dat zoo langzamer
hand het dienstbodentekort zal gaan verdwij
nen.
van Isr. J. Qlman; d. Nimmer Nacht van An-
driessen; e. De Kuiper van W. T. Kools:
f. Soldaten Marsch „Faust" van Gounod.
Orkest: 5 Heros de la Mer van Sam Vles-
sing; 6 The Wedding of Betty Boop; 7 Voor
waarts Marsch, potpourri van W. Ciere:
8 Blaze Away van Holzman; 9 Finale.
Door de Wereldjamboree en de Internatio
nale Frans Hals-tentoonstelling wordt Haar
lem thans druk bezocht door zeer vele vreem
delingen. Men hoort de meest vreemde talen
in onze straten en ziet allerlei letterteekens
op de automobielen.
Ter eere nu van het bezoek van zooveel
vreemdelingen heeft een der hoofdstraten van
Haarlem, de Groote Houtstraat, zich aardig
gesierd met de vlaggen van alle landen, die
aan de Jamboree deelnemen en natuurlijk do
Hollandsche en Haarlemsche vlaggen. Het ge
heel levert een feestelijken aanblik en is een
aardige attentie, vooral ook door de keurige
welkomborden in Jamboree-kleuren: groen en
oranje-en met jamboree-emblemen er op. Deze
borden staan' aan het begin en einde van de
straat.
Ook de Barteljorisstraat heeft een vlaggen-
versiering, die er zijn mag. De versieringen zijn
op initiatief van de betrokken straatvereeni-
gingen aangebracht en zullen niet nalaten een
goeden indruk van Haarlem bij de vreemde
lingen achter te laten.
Er wordt een concert gegeven door de Haar
lemsche Postfanfare en Haarlemsch Postaal
Mannenkoor op Woensdag 4 Augustus des
avonds om 8 uur in het Bloemendaalsche
bosch.
Het programma luidt:
Orkest: 1 Sons of the Brave, marsch van
T. Bidgard; 2 Ouverture „Antigone" van T.
Rosseua; 3 Marsche de Cortège van J. Fari-
goul; 4 „Lactare" van Marcel Poot.
Koor: a. Deutsche Messe van Schubert;
b. Zum Sanktus van Schubert; c. De Gravers
leent „Het Wit-Gele Kruis" uit. Daardoor is
de contributie van minimum 2.40 al vergoed.
Maar er zijn tientallen andere voordeelen.
Informeert eens: Parkl. 75, Haarlem, Tel. 16391.
De politie heeft op den Wagenweg een truck
met oplegger aangehouden van een expedi
teur uit Den Haag. Als de wagen 30 K.M. per
uur snelheid had dan kwam hij pas na 54
meter rijden tot stilstand indien de voetrem
in werking werd gesteld. De handrem had
„maar" 51 M. noodig om den wagen te dtjsn
stoppen. Het eigen gewicht van het gevaarte
was 4600 K.G. en van de lading 7000 K.G.!
Als men het tegenkomt kan men beter even
een omweg gaan maken
De politie maakte proces-verbaal op.
Geboren: 29 Juli: J. P. v. d. HeijdeHuls
hof, z. 30 Juli: G. SchotmanEtten, z.;
P. Kuiper—v. d. Aart, z. 31 Juli: A. W. van
Raalte—v. d. Schuit, z.
Overleden: 30 Juli: G. KoopsGoudschaal,
88 jaar, Rollandstraat; jkvr. L. W. v. Spengler
Mock, 76 jaar, Westerhoutpark.
Inlichtingen aan het bureau van politie Sme-
destraat uitsluitend tusschen 11 en 13 uur. Te
rug te krijgen bij:
Handschoenen en ceinturen, Politiebureau
Smedestr. Renteboekje, Jongkman, Nieuwe
Kerksplein 11. Etui met rozenkrans, Blok,
Bloemfonteinstr. 5. Regenjas, Feber, Timorstr.
22. Regenjas, Vooren, Anthoniestr. 12 B zw.
Jongensjasje, v. wyk, Zuid-Polderstr. 62 rood.
Alpinomuts, Zonnenberg, Timorstr. 167. Pet,
Hotman, Nieuwe Gracht 114. Handtasch,
Kroonstuiver, Oosterstr. 49. Gereedschapstang,
Politiebureau Smedestr. Vulpenhouder, v. Nim-
wegen, Huize Martha Koninginneweg 8a. Hond,
Brunste, Voorhelmstr. 35. Damesarmbandhor
loge, v. Voorthuisen, Brouwerskade 47rd. Ket
ting met pen voor marden, Ter Wee, Marais-
str. 14. Meisjesmantel, Hirs, Eikenstr. 41. Alpi-
ncmuts, Brandstra, Esdoornstr. 8. Parapluie,
Schuurman, Oranjeboomstr. 146. Portemonnaie
met inh., v. 't Hof, Van Berensteijnstr. 26zw.
Hondenpenning, politiebureau, Smedestr. Rij
wielplaatje, Janus, Hodsonstr. 4. Vaatje met
inhoud, Blauwe Kruis, Oude Groenmarkt.
Tasch met inhoud, Louter, Geweerstr. 17. Ten
nisracket met tennisballen, Schrander, Allard
Piersonstr. 21. Vulpotlood, v. Bergen, Atjehstr.
70. Waterpas, Prins, Oost-Indiëstr. 77. Hond,
Siekman, v. Egmondstr. 29. Hond, v. d. Beek,
Timorstr. 204. Hond, Prins, Allanstr. 85. Da
meshoed, politiebureau Smedestr. Routekaartje,
v. Velsen, Gasthuislaan 102. Laken en sloop,
Malefyt, Popelingstr. 71. Muts, Steenstra, Indi-
schestr. 63. Kindermanteltje, Heerkens, Sla-
manstr. 21. Portemonnaie met inh., Romein,
Spaarnhovenstr. 40. Portemonnaie met inh.,
De Jong. Schneevoogtstr. 3zw. Portefeuille met
inh., Vroom Dreesmann, Gr. Houtstr. Ro
zenkrans, Ploeger, A. L. Dyserinckstr. 37. Speld,
Schipper, Kleverparkstr. 11. Jongensschoenen
en sportkousen, Jorissen, Zuiderbad, Zandvoort.
Tasch met inhoud, wed. Denboer, Witte Hee-
renstr. 24 A, 't Hofje. Tasch met inh., politie
bureau Smedestr. Tasch met inh., Sijp, Brou
wersvaart 68. Tasch met inh., Brouwers, Kle
verparkweg 190. Dekzeil, v. Os, Z.B. Spaarne 62.
fSSS^KUjt
Garderobe verzorgen.
Koeren
Repareer en
Stoppage
van Uw Kleeding
Inlichtingen
in onze winkels.
en familie. Zy worden begroet met den vaan-
delgroet der K.J.C.
Daarna ging de neomist, voorafgegaan en
gevolgd door bruidjes Inaar het hoogaltaar,
terwijl het orgel jubelde den Priestermarssch
uit Athalia.
De zeereerw. heer pastoor A. F. C. v. Noort
hield vervolgens een korte toespraak. De pa
rochie, aldus spr., deelt in uw geluk, van uw
uitverkiezing, dit blijkt wel uit de groote be
langstelling.
Vervolgens celebreerde de jonge priester
en zeide tot den neomist, dat zijn arbeid zwaar
is. maar wy beloven nu en morgenochtend on
der de plechtige H. Mis voor u te bidden en
ons met uw gebed te vereenigen.
Vervolgens celebreerde de jongen priester
een kort Lof, daarbij geassisteerd door den
zeereerw. heer pastoor v. Noort en kapelaan
J. Kooimans.
Hedenmorgen zal de pater om half 10 zyn
eerste plechtige H. Mis opdragen.
Pater Switzar's intree in zijn parochiekerk.
Onder zeer groote belangstelling is Zaterdag
avond pater Leo Switzar in zijn vroegere pa
rochiekerk aan het Valkenburgerplein inge
haald waar hij vandaag zijn eerste plechtige
H. Mis zal opdragen.
Bijzonder rijk is de kerk versierd. Het Hoog
altaar is omgeven met groen en een schat van
witte bloemen. Op het altaar zyn vele witte
lelies. Wandbouquetten sluiten de beide zij
altaren aan het groote middendeel en het ge
heel maakt een feestelijken aanblik en is keu
rig' uitgevoerd.
Voor het kerkgebouw heeft zich Zaterdag
avond opgesteld de K.J.C. met haar banieren
en buiten het terrein wachtten honderden
nieuwsgierigen de komst van den Neomist.
In de kerk stond in den middengang een
50-tal bruidjes, die hem naar het altaar ge
leidden:
Op het priesterkoor bevonden zich o.m. pa
ter Placidus van het Klooster van het H. Hart
te Nuland, waar de neomist zyn studies vol
tooid heeft, pater Anselmus van de Missie van
Banca, pater Eskes, oom vanden neomist en
pastoor Wouter Lutkie uit Nuland', neef van
den neomist.
Onder klokgelui naderden de auto's waarin
gezeten zyn de neomist, zyn heerbroer, ouders
Na de opening van de Jamboree begon een
ware run op het marktterrein. Het restau
rant, dat toch waarlijk niet klein is, was
spoedig tot aan het laatste plaatsje bezet
en de winkeltjes werden bestormd. De ver-
koopers en verkoopsters hadden zich wel
geprepareerd op het spreken van verschil
lende talen, maar door de „overmacht" raak
ten velen de kluts kwijt en bestond het
handelen eenvoudig in het „nemen" van
den klant en het „geld ontvangen" van den
toeziende.
Het is goed gezien, dat populaire pryzen gel
den, omdat de jongens nu ook van alles kunnen
genieten. Ze eten gevulde koeken voor 6 cent,
drinken een kop bouillon voor drie, genieter*
van een haring van acht etc.
Er is ook een schoenenzaak in het dorpje. Een
keurige etalage is gevuld met niet minder keu
rige schoenen, maar. het is alles klompen wat
de verkoopklok slaat. Er zyn Amerikanen, die
met vijf, zes paar het winkeltje uitstappen en
een der jongens vertelde, dat hy iederen dag
nieuwe orders uit zyn land kreeg. Souvenirs
kocht men ook graag, temeer, daar ook dit ar
tikel voor iedere beurs te verkrijgen is. Vroeger
noemde men Holland ryk, maar duur; het rijke
acht men niet verminderd, maar het dure ge
lukkig wel. Zoo beschouwd kunnen er inderdaad
goede zaken in Jamboree-dorp gemaakt wor
den.
De eigenaar van de barber-shop, de heer
Vogel, heeft het ontzettend druk. Dat het
zoo geweldig in zyn salon zou loopen, had
hy niet durven verwachten. De Amerikanen
komen haast allemaal hun baard laten
schrapen en ze vertelden hem, dat men in
Amerika alleen in uiterste noodzaak zich
zelf scheert. Het is veel handiger het
te laten doen, beweerden ze. En dat, ter
wyl daar de Gilette is uitgevonden? „Wij
hebben allemaal een pakje scheermesjes
thuis," antwoordden de klanten, „maar we
doen met één mesje 'n maandInder
daad, er is veel opdat marktterrein te leeren.
Met de rust op de kampen is het nu ook ge
daan. Het valt den menschen op, dat ze zulke
einden moeten loopen om de grootste beziens
waardigheden te aanschouwen. Daarom is het
wellicht een goede tip, een bezoek aan de
kampen en sub-kampen te verdeelen over ver
schillende dagen. Men zal er geen spijt van
hebben, omdat iedfer land aantrekkelyke en
eigenaardige gewoonten en gebruiken demon
streert.
Onze jonge Hollandsche meiskes hebben op
het feest te Vogelenzang gerekend. Dagen te
voren hebben ze al fraaie poëzie-albums gereed
gemaakt voor de handteekeningen van de Jon
gens uit Siam, Palestina, Frankryk of Japan.
Geen enkele padvinder is veilig voor deze ver-
zamelaarsters en het geval werkt zoo aansteke-
lyk, dat een potloodenshop straks flinke zaken
kan maken
LEVERT ALLE
Historia, Maandblad voor Geschiedenis, wijdt
een geheel nummer aan Frans Hals en zyn
schilderkunst. Het ziet er goed verzorgd uit,
maar het is jammer, dat het ontsierd wordt door
eenige historische onjuistheden. Zoo o.a. de
legende, dat Frans Hals zyn vrouw moet heb
ben mishandeld en een dronkaard moet zyn
geweest, weshalve hij voor den rechter moest
verschynen. Deze blaam treft niet Frans Hals.
Hij wordt wat dat betreft met een naamgenoot
van hem verward. In het jaar 1616, dat hy we
gens vrouwenmishandeling voor den rechter zou
zijn verschenen, was Hals weduwnaar. Overigens
ziet het nummer er goed uit. Jhr. dr. J. L. A. A.
M. van Ryckevorsel wydt een artikel aan den
Nederlandschen Kunsthandel in vroeger dagen.
Terwyl reeds in 1457, schrijft hy, uit een
aanklacht van het schildersgilde te Brugge
biykt, dat daar een aanzienlijke handel in bin
nen- en buitensteedsche miniaturen bestond,
zien wij in Antwerpen eenige jaren later de
stadsregeering een verordening uitvaardigen,
waarby allen, die schilderijen te koop aanbo
den, hunne waren gedurende deajaarmarkten in
het pand der Lieve Vrouwekerk ten verkoop
moesten tentoonstellen. Men ziet, dat een ver
kooptentoonstelling al van zeer ouden datum
is. Terwyl dit vooreerst dóAr alleen gedurende
de jaarmarkten geschiedde, nam in 1540 de stad
zelve het verpachten van andere verkooploca
liteiten hiervoor op zich, totdat zij er toe over.
ging den kunstenaars en kunsthandelaars
op de bovenste galerij van de Beurs aldaar
een veste expositieruimte toe te wijzen
voor het geheele jaar.. Terzelfder tyd
duiken in Utrecht kunstkoopers op, die
in winkeltjes en langs de straat schilderyen
aan den man trachten te brengen. Daar dit
meestal vreemden waren is het te begrypen,
dat het schildersgilde de nadeelige gevolgen
hiervan ondervond, zoodat het niet verwondert
i daar in 1611 een z.g. Willekeur aan te treffen,
1 waarin het verboden was aan hen, die geen
lid waren van het Utrechtsche gilde, hoe dan
ook, schilderyen en beelden te koop aan te bie
den. Alléén vrye jaarmarkten waren door oude
bijzondere privilegies hiervan uitgezonderd. Het
leuren met schilderijen schynt toen reeds veel
te zijn voorgekomen, want zoowel Amsterdam
als Dordrecht verboden in 1623 en 1635 den
straathandel in schilderijen. De vrije markten
echter kon men niet door dergelijke maatrege
len treffen, zooals b.v. de z.g. Vrydagsmarkt te
Antwerpen, waaraan het Museum Plantijn ge
legen is en die tot op den huidigen dag nog
bestaat. Hoe toen een dergelijke jaarmarkt er
uit zag, kan men zien op een schilderij van
Fr. Francken den Ouderen, Verz. Loewenfeld,
München, waar op den voorgrond een kunst
handelaar een wel acht meter hooge stellage
heeft volgehangen met alle mogelyke schilde
rijen. Al zou men hieruit reeds wel de gevolg
trekking kunnen maken, dat deze handel geen
windeieren legde, zoo wordt dit niet onaardig
geïllustreerd door hetgeen in 1641 de Engelsch-
man John Evelyn in zyn dagboek opteekende
naar aanleiding van zyn bezoek aan de jaar
markt te Rotterdam. „De jaarmarkt te Rotter
dam was dermate met schilderyen gevuld
(vooral landschappen en drollery en, zooals men
daar deze grappige voorstellingen noemt) dat
ik er van stond te kyken. Ik kocht er eenige
en zond ze naar huis. Het groote aantal dei-
schilderijen en hun goedkoopte is daarin te
zoeken, dat de menschen gebrek aan land heb
ben, om daarin hun geld te beleggen, zoodat
het een gewoon geval is als een eenvoudige
boer 20003000 uitgeeft op deze manier.
Hun huizen zijn dan ook vol schilderyen en zij
verkoopen ze weer op hun jaarmarkten met
groote winst." Hoe ongeloofelyk dit ook klinkt,
wy mogen wel aannemen, dat schilderyen een
handelsobject waren geworden en een onder
werp tot speculatie, als was het dan niet in die
mate, als by den tulpenhandel van' 16341637.
Neemt men de pryzen van schilderyen in aan.
merking, dan doet het byna tragisch aan te
vernemen, dat terzelfder tyd 1000.tot
6000.voor een tulpenbol werd betaald.
Van deze pryzen voor schilderyen in de 17e
eeuw kan men zich een voorstelling maken o.a.
uit de bestelling van den kunsthandelaar Leen-
dert Hendricks Volmaryn by Isack van Ostade,
die voor 13 schilderyen niet meer te betalen
had aan dezen schilder dan 27 guldens, hetgeen
in hedendaagsche munt omgerekend niet meer
beteekent dan 5.per stuk. Trouwens de in
ventaris-taxaties bewyzen wel dat dergelyke
prijzen zeer gewoon waren. Het betalen van
schulden door schilders door middel van schil
derijen was al even gewoon. Zoo verbond Jan
Steen zich contractueel om de 6 pet. rente van
een som van 450 gulden het eerste jaar af te
doen met 3 portretten „zoo goed of slecht hy
ze schilderen kon." Dus taxeerde de schilder
zyn werken op een goede 20 gulden per stuk.
Toch werden door sommigen dikwyls hoogere
pryzen bedongen. Aanzienlijke kunsthandels
bestonden reeds in de 17e eeuw, zooals die van
Gerrit Ulenburg te Amsterdam.
Men kan zich voorstellen dat door het koop
grage publiek dier dagen verkoopingen van
nalatenschappen zeer druk werden bezocht,
evenals uitverkoopinyen bij faillissementen.
De slimme kunsthandelaars, meestal zelf ook
schilders, zagen hierin al spoedig een middel
om, hun schilderijen van de hand te doen. Het
z.g. bijbrengen, dat men ook nu nog kent, was
niets ongewoons, maar vooral waren in trek
gefingeerde failliet-uitverkoopingen door mid
del van een goed betaalden strooman, een zeer
handige truc waaraan het Lucas-gilde te Am
sterdam al spoedig een eind trachtte te maken.
Hqt is te begrijpen, dat de handel met het
buitenland zich ook met het verkoopen van
schilderyen druk bezig hield en ook buiten
landers in de 17e eeuw veel op dergelijke uit-
verkoopen en by Nederlandsche kunsthande
laars kochten. Op het einde der 17e eeuw en
verder in de 18e eeuw is 't vooral Engeland,
dat van de gelegenheid gebruik maakt om heel
wat Hollandsche kunstwerken vooral van hier
uit over te hevelen naar Albion. Juist de 18e
eeuw, wy moeten het tot onze schande beken
nen, schynt al heel weinig de nationale kunst
te hebben gewaardeerd en zoo kwam het dan
ook, dat menige Rembrandt, Hals, Steen en
zoovele andere stukken van onschatbare waar
de door Engelscben vooral werden verworven.
Maar naast werken van onze eigen groot
meesters kocht Engeland ook ten onzent heel
wat Rafael's, Titiaan's en werken van andere
klassieke en Italiaansche meesters op, die men
tusschen Amstel en IJ, zooals Floerke, waar
aan vele dezer gegevens zyn ontleend, opmerkt,
maar niet genoeg aanmaken kon voor den
nieuwen goedbetalenden Engelschen klant.
Op de Sintelbaan aan het Olympiaplein te
Amsterdam zyn Zaterdag de wedstryden om
de nationale athletiek-kampioenschappen aan
gevangen.
Het belangrykste feit van dezen middag
was wel, dat de Amersfoorter Buhrmann
een nieuw Nederlandsch record vestigde op
de 400 Meter horden. Hij maakte in dit
nummer een tyd van 56.7 sec., waarmede
hij het oude record van Wim Kaan, dat op
57.2 sec. stond, met 0.5 seconde verbeterde.
Van dit nummer werd meteen de finale ge-
loopen, zoodat de A.A.V.-er tevens, evenals het
vorig jaar, op den kampioenstitel beslag legde.
Bij het hoogspringen zorgde de Vlissir.ger van
Driel voor een verrassing door met 1.85 meter
voor Spanjerdt en Carlier op de eerste plaats
te eindigen.
Wel haalde ook Spanjerdt dezelfde hoogte,
maar van Driel had hiervoor minder sprongen
noodig, zoodat de Zeeuw den titel veroverde
De hink-stap-sprong bracht natuurlyk een
zége van den Zwollenaar Peters, die met 14,425
meter zyn tegenstanders een heel stukachter
zich liet, terwyi van der Poll by het speerwer
pen zijn titel prolongeerde.
Een zeer verdienstelijke prestatie leverde op
dit nummer ook de Zuidelijke athleet van
Aarem, die 59.62 meter haalde, terwyl hy tot
nu toe niet verder dan 54.32 meter had gewor
pen.
Wat de loopnummers betreft, kan nog worden
vermeld, dat Osendarp alleen op de 100 meter
startte, terwijl van Beveren alleen op de 200
meter uitkwam Beide sprinters wormen na
tuurlijk, zooals zij -wilden, zoodat het zeer ver
klaarbaar is, dat zy zich niet geheel gaven.
In de finale van de 100 meter komen heden
uit: Osendarp, Kok, Boersma, „de Haas", de
Lange en H. Baumgarten en op de 200 meter
gaat de eindstryd tusschen van Beveren, Kok,
Gryseels, van Geenhuizen, H. Baumgarten en
Spaak.
By de dames won mej. de Koek het speer
werpen met 37.88 meter, terwyl mej. Koen den
titel by het hoogspringen in de wacht sleepte
met 1.50 meter, waarvoor zy minder sprongen
noodig had dan haar ernstigste concurrente,
mej. van Balen Blanken.
De uitslagen:
400 meter hardloopen: le serie: 1. Buhrmann
(A.A.V.) 51.8 sec.; 2. Mozer (A.V. 1923) 52.3
sec.; 3. Geuvels (K.N.A.U.) 52.6 sec.
2e serie: 1. K. Baumgarten (Trekvogels) 49.2
sec.; 2. Woltjer (A.V.G. '26) 51.8 sec.; 3. Herfst
(Haarlem) 52 sec.
100 meter hardloopen: le serie: 1. Osendarp
(Trekvogels) 11.2 sec.; 2. Kok (Vlug en Lenigt
11.3 sec.; 3. wunderink (Olympia).
2e serie: 1. Boersma (A.A.C.) 11.3 sec.; 2. „de
Haas" (Vlug en Lenig) 11.3 sec.; 3. Mulder
(U.V.V.).
3e serie: 1. de Lange (A.V. "23) 11.3 sec.; 3
H. Baumgarten (Trekvogels) 11.3 sec.; 3. Schaap
(Turnlust).
200 meter hardloopen: le serie: 1. van Be
veren (A.V. '23) 22.2 sec.; 2. Kok (Vlug en Le
nig) 22.3; 3. Eikema (A.A.C.).
2e serie: 1. Grijseels (Pro Patria), 22.6 sec.; 2
van Geenhuizen (Haarlem) 22.6 sec.
3e serie: 1. H. Baumgarten (Trekvogels) 22.4
sec.; 2. Spaak (Haarlem) 23.1 sec.; 3. van Li»
(Haarlem).
400 meter hordenloop, finale: 1. en kampioen
Buhrmann (AA.V.) 56.7 sec. (nieuw Neder
landsch record)2. Hagedoorn (Trekvogels)
58.7 sec.; 3. Kooy (A.V.G. '26).
100 meter hardloopen dames: le serie: 1. F.
Koen (Sagitta) 12.1 sec.; 2. G. Veldman (Brun-
hilde) 12.8 sec.; 3. C. Bak (Lycurgus) 13.1 sec.
2e serie: 1. J. Wynholds (U.D-A.) 13 sec.; 2.
E. Krythe (Brunhilde) 13.1 sec.; 3. T. Berendes
(B.G.V.).
200 meter hardloopen dames: le serie: 1. W.
Voorsmit (A.V.A.) 28.5 sec.; 2. L. Kok (O.D.I.A.»
28.5 sec.; 3. T. van der Klaauw (O.D.I.A.).
2e serie: 1. F. Koen (Sagitta) 25.4 sec.; 2. J
wynholds (U.D.A.) 27 sec.; 3. E. Krythe (Brun
hilde).
Hoogspringen met aanloop heeren: 1 en kam
pioen: van Driel (Marathon) 1.85 meter; 2.
Spanjerdt (P.S.V.) 1.85 meter; 3. Carlier (A
V. '23).
Speerwerpen dames: 1 en kampioene: 1. G.
de Koek (A.D.A.) 37.88 meter; 2. M. v. d. Berg
(Atalanta) 33.90 meter; 3. G. Slisser (A.VA.)
32.10 meter; 4. I. Weysters (Atalanta) 30.69
neter.
Hink-stap-sprong, heeren: 1. en kampioen Pe
ters (P.E.C.) 14.425 meter; 2. Haverkamp (PB.
C.) 13.58 meter; 3. Oosterhof (A.V.C. '26) 13.57
meter; 4. Schenk (K.N.A.U.) 13.135 meter.
Hoogspringen met aanloop, dames: 1. en kam
pioene F. Koen (Sagitta) 1.50 meter; 2. N. van
Balen Blanken (K.N.A.U.) 1.50 meter; 3. R.
Takken (A.D.A.).
Speerwerpen heeren: 1. en kampioen van der
Poll (P.S.V.) 60.91 meter; 2. Lutkeveld (AA..C.)
60.77 meter; 3. van Aarem (Cadetten) 59.62
meter.
Zouden wy waardige zonen en doch
ters zyn van de martelaren, de
verdrukten, de UJders en strijders,
als wy te kort schoten ln het laatste en
toch waariyk niet het zwaarste werk van
onze emancipatie: Instandhouding en uit
bouw onzer eigen: Universiteit?
Het ontzettende ongeluk, dat Vrijdagavond
in de bioscoop „Alcazar" te Helmond heeft
plaats gevonden, heeft, zooals werd ge
vreesd, nog een derde slachtoffer geeischt.
Zaterdagmorgen, kort voor elf uur, is in t
St. Anthonius Ziekenhuis het tienjarig, en
niet twaalfjarig, zooals eerst werd gemeld,
meisje van der Made uit Schiedam, na voor
zien te zyn van de laatste H.H. Sacramen
ten, overleden, tengevolge van de zware
brandwonden, welke zy had opgeloopen.
Zaterdag zyn te Wildervank de Neder
landsche zwemkampioenschappen volgens
de nieuwe regeling, d.wz. op den eersten
dag de series en op den tweeden dag de
eindstrijden, begonnen.
Na de officieele opening om zes uur werd
een aanvang gemaakt met de eerste serie 100
meter borstcrawl dames. Rie van Veen won
hierin gemakkelijk in 1 min. 10 1/5 sec.
In de tweede serie verscheen Rie Masten
broek, die een voetblessure had, op dokter»
advies niet aan den start. De jury besliste
echter met 98 stemmen, dat zij wel in den
eindstrijd mag meezwemmen. Ook Tini
Wagner viel uit, omdat zij zich niet geheel
fit gevoelde.
Zy werd vervangen door mej. W. Soetekauw
van de R.D.Z. In deze serie ging de strijd tus
schen mej. Folkertsma van de Z. C. Drachten
en mej. Sweeres van de H.D.Z., die met slechts
4/5 seconde verschil als eerste in 1 min. 14
sec. aantikte.
Op de 100 meter rugslag voor heeren nam
van Schouwen in de eerste serie de leiding en
won onbedreigd. Scheffer had in de tweede serie
ernstige concurrentie van van der Berg, doch
wist na een stevige eindspurt te winnen.
De 100 meter rugslag voor dames was in de
eerste serie voor Iet van Feggelen in 1 min. 19
sec. en in de tweede serie voor Nida Senff in 1
min. 19 1/5 sec. De beste tyd van laatstgenoem
de zwemster in 1937 in open water gemaakt was
1 min. 14 sec. te Wezel. Beide zwemsters won
nen na eenigen stryd met resp. mej. Kint, met
1 min. 19 3 5 sec., en mej. Kerkmeester met 1
min. 20 sec.
Op de 200 meter schoolslag heeren won de
Nederlandsche titelverdediger H. Smitshuysen
in de tweede serie onbedreigd in 3 min. 4/5
sec. De snelste tyd van Smitshuysen in 1937
in open water was 2 min. 56 sea
By het schoonspringen voor heeren werden
evenals by de dames alleen de verplichte spron
gen afgewerkt. Op een enkele uitzondering na
werden deze sprongen echter zeer matig uit
gevoerd. Schatens was hier de beste met ia
totaal 50.8 pnt. voor Lotgering met 50.32 pnt.
en Denneboom met 44.22 pnt.
Hierna was de 1500 meter borstcrawl voor
heeren aan de beurt.
In de eerste serie wist W. Geerlings van het
TJ reeds in het begin uit te loopen en zyn
voorsprong geleidelijk te vergrooten. Van Luyck
van de GZC gaf na 550 meter op.
De tyden van Geerlings op de 500, 1000
en 1500 meter waren resp. 6 min. 55 4/5
sec., 14 min. 5 1/5 sec., en 21 min. 36 sec.
Hy verbeterde hiermede het Nederlandsch
record, dat op naam staat van den UZC-
zwemmer Th. J. de Man met een tijd van
22 min. 12.1 sec.
Wel heeft Piet Stam op 19 Juli JX te
Batavia een tyd van 20 min. 27.4 sec. ge
maakt, maar deze tyd is nog niet als re
cord erkend.
In de tweede serie werd de IJ-zwemmer
Rootselaar eerste in een tyd van 23 min. 44 4/5
sec. Daar op dit nummer geen eindstryd werd
gezwommen, doch de zwemmer met den snel-
sten tyd tegelijkertyd kampioen van Nederland
is. viel deze eer dus aan Geerlings te beurt.
De tyden van de zwemsters en zwemmers,
welke in him series de eerste, tweede en der
de plaats bezetten en daardoor heden in d»
eindstryden zullen uitkomen, luidden als volgt:
100 meter borstcrawl dames: 1 M. van Veen,
RDZ, 1 min. 10 1/5 sec.; 2 A. Styl, ADZ, 1
min. 13 3/5 sec.; 3 A. Folkertsma, Z. C. Drach
ten, 1 min. 14 sec.; 4 G. Sweeres, ADZ, 1 min.
14 4/5 sec.; 5 E. Malcorps, B2Z, 1 min. 17 3/5
sec.; 6 M. Mastenbroek, ODZ, volgens beslis
sing van de jury.
Schoonspringen dames, verplichte sprongen;
1 C. Lammers Linie, SZC, 36.80 punten; 2
G. de Hooge, RDZ, 36.19 pnt.; 3 L. Tholen,
HDZ, 35.52 pnt.; 4 C. de Winter van Oort,
Naaldwijksche ZV, 34.06 pnt.; 5 J. Loyaard,
ZC Rotterdam, 2852 pnt.; 6 W. den Ouden.
RDZ, 27.06 pnt.
9
100 meter rugslag heeren: 1. J. C. Scheffer
(D.J.K.) 1 min. 14 2/5 sec.; 2. en 3. H. van
Schouwen (D.J.K.) en A. van den Berg
(Delftsche Z. C.), beiden 1 min. 14 3/5 sec.; 4.
J. P. Metman (Het IJ) 1 min. 15 4, 5 sec.; 5.
C. G. van Aelst (Het IJ) 1 min. 17 4/5 sec.;
6. D. Terpstra (Z. C. Zuiderbad) 1 min. 19 sec,
100 meter rugslag dames: 1. I. van Feggelen
(Het IJ) 1 min. 19 sec.; 2. N. Senff (A. D. Z.)
1 min. 191/5 sec.; 3. C. Kint (Rotterdam) 1
min. 19 3/5 sec.; 4. D. Kerkmeester (Z.C. Rot
terdam) 1 min. 20 sec.; 5. G. Malcorps (B. Z. Z.
Zwolle) 1 min. 24 2/5 sec.; 6. C. van Zuuren
(R.D.Z.) 1 min. 25 2/5 sec.
200 meter schoolslag heeren: 1. H. Smitshuy
sen (A. Z. 1870) 3 min. 4/5 sec.; 2. L. Kor-
pershoek (V. Z. V.) 3 min. 11/5 sec.; 3. C.
Schuurhüizen (R. Z. C.) 3 min. 3 4/5 sec.; 4. B.
Louwerens (Z. C. Groningen) 3 min. 5 2/5 sec.;
5. .E. de Vries (Star Utrecht) 3 min. 7 3/5 sec.;
6. G. Gerkens (Nereus Zaandam) 3 min. 9 sec.
Schoonspringen heeren, verplichte sprongen:
1. W. Schatens (A.Z. 1870) 50.18 pnt.; 2. H.
Lotgering (Het IJ) 48.32 pnt.; 3. A. Denne
boom (A.Z. 1870) 44.66 pnt.; 4. P. Koppelle
(Apeld. Z.C.) 38.19 pnt.; 5. C. de Goede (A.Z.
1870) 35.12 pnt.; 6. R. Jonker (U.Z.C.) 2851
pnt.
1500 meter borstcrawl heeren: 1. W. Geer
lings (Het IJ) 21 min. 36 sec. (Nederlandsch
kampioen, nieuw Nederlandsch record); 2. M.
Schoenmakers (Zian) 23 min. 212/5 sec.; 3.
H. A. van Rooteelaar (Het U) 23 min. 44 4/5
sec.; 4. D. de Vos (R.Z.C.) 24 min. 14 4/5 sec.
