STEGEIUAN'S LEVERPASTEI
Tooneel in werkverschaffing
Een Amerikaansch
experiment
Haarlem, 10 Aug.
$fèc/its (anqs cU öuu?i!
Kort en volledig
J3>,
DINSDAG 10 AUGUSTUS 1937
Nogmaals de Jamboree
W)
Êr
RECTOR H. F. J. M. VAN
DEN HEUVEL
Zilveren priesterfeest
^HËif
i;p:
4^
OP DE VLUCHT VOOR
DE VROUW
Maar het oog van de politie ziet
ook scherp!
WERKLOOSHEID BLIJFT
STIJGEN
Weer met 96 omhoog
Ronselarij voor Spanje
Rector H. F. J. M. van den Heuvel
Watertocht „Alberdingk Thijm"
In Haarlem verschillende gevallen
in onderzoek
Goedkoope trein
Programma Radiocentrale voor
Woensdag 11 Aug.
Nog eens het oude
rijwielplaatje
Concert Bloemend. Bosch
Zilveren jubileum
HEBT U EEN FIJNE TONG? DAN ZULT U
ZEKER WAARDEEREN!
AGENDA
Bioscopen
11 Augustus
Bioscopen
Ontroerende plechtigheid
Nationale rijwieltocht
BURGERLIJKE STAND
STAD
Jamboree is gesloten. Wij zijn weer onder
otla en kunnen ons feliciteeren met het succes,
•haar elkander ook vertellen wat er aan geman
ierd heeft.
organisatie was prachtig, het bezoek schit-
^rend, het weer ideaal. Elk jaar een Jamboree!
hebben wij door Haarlemmers, winkeliers en
^'et-winkeliers, hooren verzuchten.
^'j hebben Holland dus aan de vreemdelingen
hunnen laten zien, wij zijn meer nog dan vroe-
?er overtuigd geworden, dat Holland interessan-
te dingen heeft aan te bieden, maar hebben wij
°°k ons best gedaan om die gunstige omstandig
heden uit te buiten, hebben wij deze gelegenheid
aangegrepen om de vreemdelingenindustrie te
bevorderen, om van de vreemdelingen propa-
gah«sten voor het reizen naar ons land te ma
ken?
Het antwoord luidt helaas ontkennend.
He vreemdelingen, padvinders en hun familie
leden, hebben den indruk gekregen, dat Hol
land een duur land is en wat erger is dat
htert in Holland probeert de vreemdelingen af te
"etten. of dit laatste ook gebeurd is, kunnen
in het midden laten, maar feit is, dat in de
kampen van de Jamboree het parool rondging,
^at men als vreemdeling vooral niet moest pro-
beeren alleen op reis te gaan of inkoopen te
d°en, want dat men in dat geval veel te veel geld
d'tgaf. Er werd dan ook getracht Hollandsche
'Handen te krijgen, die wel zoo vriendelijk wa-
*en
om voor cicerone te dienen en tegelijk een
°°Sje op de centen te houden. Toch waren de
H'eetndelingen hier zonder achterdocht geko-
1)1611Jn de eerste dagen van de Jamboree, was
bat regel, dat zij een handje vol Hollandsch geld
bh' hun zak haalden en conducteurs, leveran-
Ciers en kellners verzochten daarvan zelf het
Verschuldigde af te nemen. Zelfs van deze goede
®°uw schijnt misbruik te zijn gemaakt. Dat er
**ch gevallen van overvragen in de stad hebben
^oorgedaan weten wij niet en gelooven wij niet.
^ar staat de Haarlemsche winkelier in het al
gemeen te hoog voor. Ook waren de buitenlan
ds zoo verstandig slechts geprijsde artikelen
vragen. Maar de markt op het Jamboree-ter-
heeft onze reputatie enorme schade gedaan.
'J hebben in den loop van de week niet ge
boomd, de aandacht daarop te vestigen. Dat
eeft pijn gedaan, maar het heeft geholpen en
was beter dan te wachten totdat de feeste-
"ikheden achter den rug waren. Wij willen hier
h°g wel eens verzekeren, dat wij den g'oeden niet
'e ha wilden komen. Er waren op het Jamboree-
di'ein kellners en anderen, die hard werkten en
dh geen blaam treft. Maar 't kwaad is gesticht.
twintig Sia.meezen, die uit twintig verschillende
6teden van hun land komen en naar wie straks
a's wondermenschen wordt opgekeken, omdat zij
he Jamboree in Holland hebben medegemaakt,
he zeventig Egyptenaren uit tien verschillende
steden van Egypte en Klein-Azië, de 500 Ameri
kanen uit alle streken van de United States, de
Jat>anners, de Letlanders, de Pinnen, de Fran
sen, Engelschen, zullen in alle deelen van hun
Vaderland vertellen, dat men in Holland duur is,
etl dat men er geen égards heeft voor de vreem-
delingen. Wij zullen jaren noodig hebben en
b°hderd artikelen in de kranten om dien indruk
Weg te nemen.
^at betreft de uitbuiting ter bevordering1 van
ket vreemdelingenverkeer is de Jamboree mis-
k*kt en het spijt ons, dat het bestuur van Vreem-
delingenverkeer en het bestuur van de Jambo-
ïee hun aandacht daar niet meer op hebben ge-
c°hcentreerd. Toen de belangstelling grooter
W'erd dan men zich in zijn stoutste droomen had
kunnen voorstellen, had men voor de noodige
®°hcurrentie moeten zorgen door meer hande-
iren op het terrein toe te laten. Dan zou het
v°orkomen zijn, dat voor een minuscuul aman-
helbroodje en een oliebol \2% cent moest wor-
^etl betaald.
Haast klachten is er echteir ook reden tot vele
huldebetuigingen. En dan mogen wij allereerst de
^hoorwegen en de Rijksveldwacht noemen. De
Spoorwegen hebben voor eeu prachtige en goed-
koope regeling gezorgd.
Het was een lust om voor een kwartje
heen en terug naar Vogelenzang te kunnen gaan
etl zelfs op de drukste uren was er van lang
échten geen sprake. Buiten de stations was het
Varkeer aan de hoede van de Rijksveldwacht
toevertrouwd. Zooals bekend, is de regeling van
het verkeer een der grootste zorgenkindjes ge
lest vóór 't begin van de Jamboree. Zoo goed
aks iedereen dacht, dat het daarmede mis zou
'°°Pen en een der beste verkeersspecialiteiten
Vah ons land, de heer Bakker uit Amsterdam,
^dankte dan ook voor de eer en liet het werk
°Vei" aan den heer J. Vermeyden, districts-
Cotnmandant van de Rijksveldwacht. Het is
^hter schitterend in orde gekomen; geen enkel
°°genblik is er stagnatie geweest.
Haar wij vernamen had de heer Vermeyden
hi) het opzetten van zijn plan verwacht, dat zijn
ïeSeling voldoende zou zijn als er een bezoek
k^am van maximaal 70.000 bezoekers op één dag.
zijn dagCn geweest van 100.000 bezoekers en
ËRK6«
'n Rijdende tram moet men al
tijd rechts inhalen, alléén wanneer
rechts niet voldoende weg breedte
is, mag men de tram M n les
voorbijrijden.
EUWS
meer, en ook dat heeft de Rijksveldwacht krui
nen verduwen. Naar aanleiding van klachten,
welke deze week in onze krant zijn gepubliceerd,
kunnen wij nog mededeelen, dat de meeste daar
van veroorzaakt zijn door eigen schuld. Door de
Rijksveldwacht werd met soepelheid opgetreden
en wanneer iemand vertelde in Vogelenzang te
wonen of bij menschen in de buurt van het Jam
boree-terrein te moeten zijn, dan werden zij als
het maar even kon doorgelaten. Wij hebben
trouwens zelf de groote welwillendheid van de
dienstdoende veldwachters kunnen constateeren.
Wij gelooven dan ook, dat, zeker in de laatste
dagen, de klachten tot een minimum zijn terug-
geloopen. De Rijksveldwacht heeft een zware
taak op lofwaardige wijze vervuld en is daar
in keurig bijgestaan door de Bloemendaalsche
politie.
Zondag 15 Augustus a.s. zal de ZeerEerw.
heer H. F. J. M. van den Heuvel, rector van
het klooster „St. Lucia" van de Eerw. Zusters
Franciscanessen te Bennebroek zijn Zilveren
Priesterfeest vieren.
De a.s. jubilaris werd op 11 Mei 1888 gebo
ren en na zijn studies voltooid te hebben op
15 Mei 1912 in de kathedraal te Haarlem door
Mgr. Callier z. g. tot priester gewijd.
De eerste 2 jaar van zijn priesterlijke loop
baan bracht hij als kapelaan door in Kwints-
heul, en de volgende twee jaar in Voorburg.
In 1916 volgde zijn benoeming tot leeraar aan
het Klein Seminarie Hageveld te Heemstede,
waar hij 10 jaar arbeidde aan de opleiding
van de studenten, tot in October 1926 zijn be
noeming volgde tot Regent van het zoo alge
meen bekende klooster „St. Lucia" te Benne
broek.
Niet alleen onder de inwoners van het Huis,
maar ook onder de katholieke bevolking van
Bennebroek is Rector van den Heuvel zeer be
mind en hooggeacht.
Zeker zal dan ook dit a.s. Priesterjubileum
niet onopgemerkt voorbij gaan.
Om beter in de gelegenheid te zijn zich op
het feest voor te bereiden, zal de feesteling
eenige dagen zijn arbeidsveld verlaten en
„noodgedwongen" een paar vacantiedagen door
brengen in Westwoud bij een priestervriend.
Zaterdagavond om 5 uur zal de jubilaris per
auto afgehaald worden van het Station Haar
lem, om dan zijn feestelijke intrede te doen
in Bennebroek, waar hij een plechtig Lof in de
kapel van het klooster zal celebreeren.
Zondagmorgen zal de rector om half 9 een
plechtige H. Mis opdragen, eveneens in de ka
pel van het klooster, waarna receptie voor de
Eerw. Zusters.
Des middags van half 2 tot half 4 is er re
ceptie voor andere belangstellenden te zijnen
huize Schoollaan 52.
Hoeveel anecdotes en grappen zouden er al
gemaakt zijn op den man, die van zijn vrouw
de noodige reprimanden krijgt omdat hij te laat
van zijn kaartavondje thuis komt?
Eenige (werklooze) gehuwde mannen te Vel-
sen hadden er iets op gevonden om bevrijd te
zijn van eventueele lastige pottenkijksters in
de persoon van hun eegaas bij het kaartspe
len. Ze kwamen n.l. bij elkaar ten huize van
een hunner, een koopman, omdat die vrijgezel
was. Dat schijnt dus speciale voordeelen te
hebben.
Kaartspelen en op een droogje zitten gaat
niet samen en ook hiervoor hadden ze een
ingenieuze oplossing bereikt. Ze stelden n.l. een
werkloozen scheepstimmerman aan om zoo on
geveer als bar-meester op te treden. Hij sloeg
een zekere hoeveelheid drank in op de pof!
en zorgde dan dat de glazen van de kaart
spelers steeds gevuld waren. Om te voorkomen
dat de afrekening van het gebruikte geestrijk
vocht voor ieder na afloop van de partij wat
ingewikkeld zou worden, was bepaald, dat elka
consumptie onverschillig of men champagne
of bier gebruikte 20 ct. kostte. Zooveel glaas
jes gedronken, zooveel maal twee dubbeltjes be
taalden de eedgenooten aan den bar-meester.
Simple comme bonjour!
De bar-meester betaalde van het ontvangen
geld den volgenden keer, dat hij weer drank in
sloeg, de op-de-pof-rekening van de vorigen
avond en zoo kwam alles in kannen en kruiken.
Het oog van de politie ziet scherp, door dicht
gesloten gordijnen heen, en zoo kreeg de vrij
gezel-koopman een proces-verbaal wegens „het
in voorraad hebben en verkoopen van sterken
drank zonder vergunning", een overtreding van
dat en dat artikel van die en die wet.
De zaak kwam voor den Haarlemschen Kan
tonrechter, die het geval dermate ingewikkeld
vond, dat 'hij de behandeling uitstelde voor een
nader onderzoek-. De vlucht voor de vrouw is
voor de kaartspelers niet voldoende gev'eest!
De begeerde duizend minder werkloozen kun
nen we maar niet bereiken, integendeel, we ko
men er steeds verder van af.
In de afgeloopen week is het aantal bij de
Arbeidsbeurs ingeschreven werkloozen weer om
hoog gegaan met 96, waardoor het totaal 5409
is geworden. Verleden jaar was het aantal in
dezelfde week 6199, zoodat er nog altijd een
gunstig verschil is van 790. Maar.we stonden
er beter voor en we hebben misschien wel wat
al te veel op blijvende daling gerekend.
Hierboven een foto van de R.K. Gymnastiekvereeniging Blauw Wit te Haarlem,
die Zondag haar koperen bestaansfeest vierde
(Foto Bosman, Haarlem)
De boottocht-commissie van A. T. verzoekt
ons alsnog het volgende mede te deelen:
Wegens den Zondagsdienst van den brug-
gewachter is in de plaats van afvaart een wij
ziging gekomen. De boot vertrekt ditmaal bü
de nieuwe brug (Buitenrustbrug) aan het Zui-
der-Buitenspaarne. Deze brug ligt in de onmid
dellijke nabijheid van de Rustenburgerlaan.
Het vertrek zal precies te 9 uur plaats hebben,
daar anders bij de volgende bruggen stagna
tie ontstaat. Het is niet onmogelijk, dat op
sommige kaarten de oude plaats van afvaart
vermeld staat. Houders van deze kaarten ge
lieven dit dus zelf even te veranderen.
Op verzoek van eenige donateurs, die we
gens vacantie uitstedig zijn, zal de kaartver
koop alsnog plaats hebben tot uiterlijk a.s. Don
derdag 12 Augustus. In bijzondere gevallen zal
men ook op Vrijdag en Zaterdag nog kaarten
kunnen bekomen; in dat geval echter uitslui
tend bij den heer J. Leeflang, Nagtzaamstraat
36, benevens Vrijdagavond tusschen 8 en 10
uur aan de Studio, Lange Wijngaardstraat 17;
e. e. a. onder nadrukkelijk voorbehoud, daar
het niet zeker is, dat er op die dagen nog
plaatsen beschikbaar zijn. De watertocht wordt,
zooals gemeld, gehouden op a.s. Zondag 15
Augustus.
Ook uit Haarlem, zoo vernamen wij, zijn
verschillende werkloozen naar Spanie geilek
ken om daar te strijden aan her front van den
burgeroorlog, meestal aan het front van de
Rooden. Men weet, hoe gemakkelijk dat „aan
werven" in zfjn werk gaat. Als een werklooze
op de Groote Markt of bij een stempellokaal 'n
beetje hard staat te mopperen, dat hij geen
werk kan krijgen en dat er weinig toekomst voor
de werkloozen in Nederland is, dan komt er al
gauw iemand bij hem. die hem vertelt dat hij
wel weet waar behoorlijk werk tegen behoorlijk
loon te vinden is.
Er Is dan weinig geluk voor noodig, om te
raden waar men dat werk kan krijgen: Spanje!
Van het eene woord komt het andere en zoo
wordt de (mensvhen)koop gesloten De werk
looze gaat via een cafétje in Amsterdam, Rot
terdam of een andere stad, naar Parijs en van
daar naar Spanje.
En zoo verdwijnen er verschillende werkloo
zen uit Haarlem, soms zonder dat zelfs hun
vrouw of familieleden het weten. Op photo's of
uit brieven vernemen die naderhand, dat hun
man, vader of familielid in Spanje'vecht!
De Haarlemsche politie deelde ons mede, dat
er thans één proces-verbaal tegen een ronselaar
in Haarlem is opgemaakt. Verschillende andere
gevallen zijn in onderzoek.
Meestal echteg gaan de personen „vrijwillg"
naar Spanje. Ze weten dus, wat hun daar te
wachten staat. Het zijn doorgaans communisten,
die de Rooden aan de overwinning willen hel
pen. Vrijwillig naar Spanje trekken kan na
tuurlijk niet verhinderd worden. Eén ieder staat
het immers vrij naar een ander land te ver
trekken. De politie bemoeit er zich pas mee,
als den menschen werk in Spanje wordt voor
gespiegeld, terwijl ze in werkelijkheid moeten
strijden bij de roode troepen aan het front.
Het is echter niet gemakkelijk te achterhalen,
wie in zulke gevallen de ronselaars zijn.
Van Haarlem, Zaandam, Amsterdam, N -
Bussum en Hilversum zal een goedkoope trein
rijden naar Arnhem en Nijmegen op de Dins
dagen tot en met 31 Augustus.
Programma I: Hilversum II.
Programma II: Hilversum I.
Programma III: 8.00 Keulen, 10.00 diversen,
10.35 Parijs Radio, 11.35 London Regional, 12.20
Keulen, 1.20 Ned. Brussel, 2.20 Keulen, 3.20 Pa
rijs Radio, 3.35 London Regional, 4.50 Keulen,
6.20 Ned. Brussel, 7.05 Fr. Brussel, 7.20 Keulen,
8.00 Diversen, 8.20 London Regional, 9.40 Di
versen, 10.00 London Regional, 10.20 Ned. Brus
sel, 10.50 Berlijn.
Programma IV: 8.00 Ned. Brussel, 9.20 Pauze,
10.35 Droitwich, 8.00 Pauze, 8.20 Droitwich, 11.05
London Regional.
Programma V: 8.007.00 Diversen, 7.00 eigen
Gramofoonplatenconcert (Opera), 8.0012.00
Diversen.
Nu definitief het oude rijwielplaatje is verloo-
pen en men toch in het bezit is van het nieuwe
rijwielplaatje, mag het plaatselijk comité van
„Herwonnen Levenskracht" nog eens vriendelijk
verzoeken de oude rijwielplaatjes af te staan
voor herstel van tuberculose patiënten, want
Rijwielplaatjes bij vrachten
Schenkt velen nieuwe levenskrachten.
Het comité mocht reeds een groot aantal rij
wielplaatjes ontvangen. Onze oproep om oude
metalen beschikbaar te stellen is zelfs niet on
beantwoord gebleven. Voor dit medeleven van
een groot aantal t.b.c.-vrienden is het comité
uiterst dankbaar, maar wij houden ons inmiddels
nog aanbevolen voor oude rijwielplaatjes. Er zijn
er duizenden, welke niet ingeleverd zijn. Welk
een klein offertje is het, deze even te bezorgen
in het gebouw St. Bavo Smedestraat of ze af
te geven aan den concierge, den heer Stevens.
Voor groote kwantums oud metaal even een
klein briefje naar Zomervaart 134 en het wordt
spoedig afgehaald.
In het Bloemendaalsche Bosch wordt op
Woensdag 11 Aug., des avonds om 8 uur een
concert gegeven door de Haarlemsche Orkest-
Vereeniging (Dirigent Frits Schuurman).
Het programma luidt: Edv. Grieg: Huldi-
gingsmarsch uit „Sigurd Jorsalfar; Ch. Gounod:
Balletmuziek uit de opera „Faust"; G. Puccini:
Fantasie over motieven uit de opera „La Tos-
ca"; G. Bizet: Fragmenten uit de opera „Car.
men"; Nessler-Nikisch: Fantasie over motieven
uit de opera „Der Trompeter von Sackingen".
Trompetsolo: W. C. de Vries (op verzoek); G.
Rossini: Ouverture „Wilhelm Teil" (op verzoek).
Donderdag 12 Augustus herdenkt de heer P.
Marion te Haarlem den dag, dat bij voor 25
jaar in dienst kwam bij den heer A. Callo, klee-
dingmagazijn „De Matador" in de Anegang.
De jubilaris was oorspronkelijk chef van het
filiaal in de Kleine Houtstraat en is later ver-
kooper en remplacant van den heer Callo ge
worden. Velen kennen hem dan ook als een
voorkomend, tactisch mensch met zeer prettige
omgangsmanieren.
Een dubbele crisis treft het tooneel, de too-
neelcrisis en „de" crisis. De eerste heerscht
helaas erg dikwijls men hoort er ten
minste bijna altijd over klagen en de alge-
meene malaise, welke volgens interviews en re
devoeringen sinds twee jaar over haar diepte
punt heen is, maakte in den schouwburg natuur
lijk onmiddellijk slachtoffers. Op het budget
van den burgerman wordt eerder de post „too
neel" geschrapt dan de uitgave "oor nieuwe
gordijnen in den erker de buren zien het -
of voor het radioprogrammablad ze draaien
zulke leuke populaire platen. Men kent den de-
plorabelen financieelen toestand van het too
neel in Nederland: veie tooneelisten leden en
lijden eronder, en in een land als Amerika kwa
men tenslotte zooveel volhardende en steeds
teleurgestelde klanten voor de theaterbureaux.
dat de aandacht van Washington gevestigd
werd op de tienduizenden spelers en technici,
die slachtoffers van de malaise waren geworden.
Autoriteiten en leidende ambtenaren begrepen,
dat sociale zorg niet beperkt mag blijven tot
metaalbewerkers en landbouwers; het tooneel
werd in de invloedssfeer van crisisbureaux ge
trokken en in Washington ontstond het Fede
ral Theatre.
Er zijn voor- en tegenstanders van staatsbe
moeiing in den schouwburg, en beiden vinden
in de praktijk argumenten voor hun standpunt.
Een Amsterdammer bijv., denkend aan de veel
al ongelukkige tooneelpolitiek van het Prinsen
hof, zou niet dadelijk geestdrift voelen voor een
in ambtelijke kringen geboren tooneelonderne-
ming, doch het Amerikaansche geval heeft be
wezen, dat overheidszorg in deze niet syno
niem met artistieke en financieele fiasco's be
hoeft te zijn, indien de leiding wordt toever
trouwd aan hen, die deskundigheid vereenigen
met artistieken zin en verantwoordelijkheids
gevoel voor fondsen, welke het geheele land
verstrekt heeft.
Het Federal Theatre werkte ruim anderhalf
jaar onder leiding van een vrouw, mrs. Hallie
Fanagan; haar keuze was een goede, en allen,
die over haar werk kunnen oordeelen, zijn het
er over eens, dat zij op even succesvolle als
verantwoorde wijze de staatsfondsen heeft ge
bruikt om duizenden menschen den arbeid te
verschaffen, waarvoor zij geroepen en geschikt
waren en waarin zij zich nuttig voor de samen
leving konden maken.
Er is een tijd geweest, dat het Federal Theatre
15355 menschen in dienst had: spelers, schrij
vers, decorontwerpers, 'tooneelknechts, electri-
ciens, publiciteitsagenten, bureaulisten, admi
nistrateurs, enz. In Mei van dit jaar waren
het er ruim 12.000. De bedoeling is natuurlijk,
dat het emplooi van tijdelijken aard is; meer
dan één acteur en schrijver kreeg er de kans,
waartoe een particulier het risico niet durfde
nemen, velen gingen over naar een „gewone"
onderneming (en kwamen soms terug na afloop
van hun contract), en honderden zijn er ook,
die nog niet te oud zijn voor hun beroep, doch
wier leeftijd wel eens bezwaar schijnt te zijn
voor particuliere producers en regisseurs. Zij
blijven verbonden aan het Federal Theatre
totdat voor dit probleem een oplossing is ge
vonden, in zoover deze op bepaalden leeftijd
neit wordt geboden door een standsorganisatie.
De doelstelling van mrs. Flanagan was na
tuurlijk van een sociaal karakter, maar zij heeft
evenmin vergeten, dat het tooneel een culturee-
le taak heeft te vervullen. Winst was niet het
eerste en laatste punt van haar programma;
het Federal Theatre bracht werk aan velen,,
maar het kon bijv. ook voor het tooneel mach
tigen propagandistischen arbeid verrichten door
kostelooze voorstellingen te geven in scho
len, sanatoria, jeugdkampen, enz., waarmede
een leger van 350.000 jonge menschen werd be
reikt. Het speelde voor toehoorders, die zich
slechts zelden het genoegen en genot van een
tooneelavond kunnen veroorloven, omdat de
prijzen der particuliere schouwburgen boven
hun draagkracht gaan.
De leidster zeide eens, dat deze staatsonder
neming in anderhalf jaar een bedrag van 22
millioen dollar heeft uitgegeven aan honoraria,
salarissen, reclame, vervoerkosten enz., maar
zij voegde er laconiek aan toe, dat dit maar
de helft is van den bouwprijs van een behoor
lijk slagschip. En zij stelde er nog meer tegen
over: dat het Federal Theatre voor tienduizen
den den sloopenden invloed van de werkloos
heid heeft gebroken; dat het voor 30 cent pu
bliek toeliet tot voorstellingen van groote, mid
delmatige en dubieuze waarde, maar dat Broad
way voor ook onbeteekenende stukken 2 tot 3
dollar vraagt; dat het misschien op andere
commercieele basis kan werken dan een parti
culiere onderneming, maar dat een zeer ruim
percentage van zijn auditorium op het Federal
Theatre moest wachten om voor het eerst een
tooneelvoorstelling te zien. Dat het dus de ba
sis voor het Amerikaansche tooneel belangrijk
heeft uitgebreid en verstevigd en daardoor aan
heel het theaterinstituut een grooten dienst
heeft bewezen. Broadway negeerde het Federal
Theatre: het schonk er geen aandacht aan en
gaf het ook weinig speelgelegenheid (nog geen
derde gedeelte der voorstellingen door het F. T.
werd in het New-Yorksche vermaakscentrum
gegeven). Bij Broadway kwam natuurlijk een
beetje hooghartigheid in het spel, terwijl de
onverschillige houding ook werd beïnvloed door
het merkwaardige feit merkwaardig vooral
door de lage prijzen van het F. T. dat men
er geen concurrentienadeelen van mrs. Flana
gan's gezelschap ondervond.
Ook in organisatorisch opzicht stonden mrs.
Flanagan en haar staf voor een zware taak. De
opdracht was vergezeld van een order tot spoe
dige uitvoering; Washington had haast. Er was
zooiets als een kaartsysteem der tooneelisten,
voor wie het Federal Theatre in het leven was
geroepen, doch na eenige dagen bleek dat de
index hopeloos onvolledig was; er was niets,
maar dan ook absoluut niets, dat als voorbeeld
of leidraad kon dienen; men had te doen met
lieden, die niet bepaald warm loopen voor een
straffe organisatie; het werkterrein strekte zien
uit over 'n gebied, waarin lange afstanden toch
lange afstanden blijven en evenveel moeilijk
heden, ondanks bliksemtreinen, vliegtuigen en
radio. De onderneming leek vrijwel hopeloos;
mrs. Flanagan week echter niet af van haar
deskundig overwogen plannen en besluiten,
begroef alle critiek en iederen twijfel in haar
optimisme en de zekerheid dat zij den goeden
weg had gekozen, en zij bewerkte dan ook het
wonder, onder dergelijke omstandigheden op
den vastgestelden tijd het gordijn voor de eerste
voorstelling te laten opgaan. Deze organisato
rische moeilijkheden, zij het minder overstel
pend in aard en hoeveelheid, bleven natuurlijk,
omdat regelmatig spelers en technici de onder
neming verlieten en anderen hun plaats inna
men, zoodat de leiding wel reden heeft met
eenigen trots en gerechte voldoening te wijzen
op sommige resultaten: 'n behoorlijk repertoire;
arbeid en salaris voor tienduizenden; een bu
reau dat tallooze manuscripten leest en veie
vruchtbare adviezen aan teleurgestelde en ge
accepteerde schrijvers geeft; een eigen school,
welke evenveel uren aan practijk als aan theo
rie besteedt: een soort laboratorium, waar nieu
we ideeën en vindingen op tooneeltechnisch ge
bied werden getoetst, zoodat men bijv. voor de
„Living Newspaper" een installatie gebruikte,
welke voor de bühnetechniek werkelijke vooruit
gang was.
Het repertoire van het Federal Theatre telt
stukken, voor welker vertooning men heusch
geen staatsinstelling noodig had, maar ook
O'Neill, Shakespeare, Shaw, thrillers (Murder
in the cathedral) en werk van onbekende, ta
lentvolle tijdgenooten en debutanten. Wat de
laatste betreft: in Amerika nog meer dan hier
is het moeilijk een stuk geplaatst te krijgen,
wanneer de schrijver nog geen attractieven
naam heeft; mrs. Flanagan kan er natuurlij*:
eerder toe overgaan, zulk een stuk te accep
teeren dan een kassa-theater, dat beheerscht
wordt door een zakenman en een geldschieter
met-devies: safety first, doch zij heeft ook ge
toond, dat zij daarbij werd geleid door inzicht
en flair, niet door de overweging dat het ge
makkelijk is geld uit te geven, waarover hoog
stens een belastingbetaler eens 'n ingezonden
stuk schrijft. Het Federal Theatre bleef na
tuurlijk niet bewaard voor onbenullige en on
belangrijke vertooningen en rare vergissingen;
maar de leidster kon bij het einde van het sei
zoen ook aankondigen, dat haar gezelschap
de honderdste opvoering van den Faust ging ge
ven. Er werd bij vermeld, dat dit de langste
onafgebroken reeks vertooningen was sinds
de première ergens in 1588 (het gaat om de „Dr.
Faustus" van Marlowe); dit stuk van Shake
speare's tijdgenoot en voorganger, dat naar
het oordeel van menigeen slechts cultuurhisto
rische waarde heeft, trok in 't geheel 80.000 be
talende bezoekers. Per voorstelling is dat dus
800 man; met de garantie voor zooveel toe
schouwers zou iedere directeur en speler met een
licht hart een nieuw seizoen openen!
H. A.
Gebouw St. Bavo Rechtskundig bureau, 8
uur St. Caecilia, 8 uur Bestuur Melkhan
delaren St. Joseph, 950 uur.
Frans .Halsmuseum Frans Halstentoon
stelling, 105 uur.
Teylermuseum; Tentoonstelling 114 uur.
Kunsthandel J. R. Bier, Gr. Heiligland 66.
Expositie 106 uur.
J. H. de Bois, Kunsthandel, Kruisweg 68.
Expositie H. Kruyder.
Cinema-Palace: Palace Filmac, 105 uur.
„V. G. G V.", 2.30, 7 en 9.15 uur.
Frans Halstheater: „Zoölogica", 2.30. 7 en
9.15 uur.
Luxortheater: „De vlucht naar de Stra
tosfeer", 2.30, 7 en 9.15 uur.
Rembrandttheater: „Een lied van de aarde",
9.30, 11 uur en „Arme Rijken", 2.30, 7 en 9.15
uur.
Gebouw St. Bavo: Schaakclub 8 uur; BouW-
vakarbeidersbond 8 uur.
Frans Halsmuseum: Frans Halstentoonstel
ling 105 uur.
Teylermuseum: tentoonstelling 114 uur.
Kunsthandel J. R. Bier, Gr. Heiligland 66.
Expositie 106 uur.
J. H. de Bois Kunsthandel, Kruisweg 68. ex
positie H. Kruyder, 105 uur.
Bloemend. Bosch: H.O.V.-concert 8 uur.
Cinema^Palace: Palace-Filmac, 115 uur;
V.G.G.V., 7 en 9.15 uur.
Frans Halstheater: Zoölogica, 2.30, 7 en 9.15
uur.
Luxortheater: „De vlucht naar de Stratosfeer"
2.30, 7 en 9.15 uur.
Rembrandttheater: „Een lied van de Aarde"
9.30 en 11 uur; „Arme Rijken", 2.30, 7 en 9.15
uur.
Van 11 tot 18 Februari a.s. wordt in het Kre-
lagehuis te Haarlem een winterbloembollenten-
toonstelling gehouden.
Voor het examen Duitsch M. O. akte A slaag
den mejuffrouw S. Jongepier uit Bloemendaal en
mevrouw A. A. E. Denijs-Klipp uit Haarlem:
voor Engelsch M. O. acte A. slaagde mej. Th. C.
M. van der Meer uit Haarlem; voor het diploma
van den Bond van Christelijke politieambtena
ren slaagde de heer R. W. Kuinder. uit Haar
lem: voor het examen nijverheidsonderwijs acte
handteekenen en decoratief teekenen slaagde de
heer H. Franz uit Haarlem.
In Juli bedroeg de vischomzet op den Rijks-
vischafslag te IJmuiden f 454.464 tegen f 353.355
in de maand Juli van het vorig jaar. Dat is dus
ruim f 100.000 meer. Moedgevende vooruitgang!
De beslissing inzake het conflict bij de Nieuwe
Melkweg is veertien dagen uitgesteld, omdat de
directieleden niet alle aanwezig zijn.
Bij de N. V. Uitgevers- en Drukkersbedrjjf J.
C. Boom te Haarlem is ter gelegenheid van het
25-jarig jubileum van de Ned. Ver. van Chefs
in het Grafisch Bedrijf een jubileumnummer
van De Schakel verschenen. Het is typografisch
keurig verzorgd.
Zondag wordt het terrein van de sportvereem-
ging .Droste" aan den Oudeweg geopend.
Op 12 Augustus hoopt de heer L. Schipper
den dag te herdenken dat hij voor 25 jaren in
dienst trad van het gemeentelijke gasbedrijf
te Hillegom. Hij is thans werkzaam in de functie
van fabrieksbaas.
In Beverwijk daalde het aantal werkloozen
van 890 op 835.
Te de Zilk brandde een houten schuur, die
dienst deed voor stalling van vee en hooi, staan
de achter een rij woningen aan den Zilkerduin-
weg, totaal uit.
Mej. K. kwam in de duinen onder de Zilk zoo
leelijk van haar fiets te vallen, dat zij een arm
brak en naar een ziekenhuis moest worden ver
voerd.
De burgemeester van Bloemendaal, jhr. mr.
C. J. A. den Tex, is veshinderd Vrijdag 13 Au
gustus zijn gewone spreekuur te houden.
De zon goot haar milde stralen in lichten
glans door de ramen van de vriendelijke kapel
van het R.K. Lyceum aan den Zijlweg, alhier,
toen Zondagmorgen vroeg daar een ontroe
rende plechtigheid plaats vond.
Een aantal bekeerlingen ontving daar de eer
ste Heilige Communie en als genoodigde maak
te ik dit moment als niet-katholiek mede.
De innerlijke onrust, waarvan ieder leven te
genwoordig zoo vol is, had bij deze menschen
de rust gebracht, die de ziel zoo noodig heeft.
Enkelen vertelden mij dit met een glimlach op
het gelaat. Het greep mij aan en maakte mij
stil. De devote stemming, die daar was, ont
roerde. Men voelde daar de menschelijke ziel in
contact met den Eeuwige dan zwijgt de
mensch en komt de aanbidding.
S.
Voor den op Zaterdag 14 Augustus as., des
namiddags te twee uur, vanaf het Gebouw
Olympia, Kinderhuissingel, Haarlem, te houden
Nationalen Rijwieltocht 1937 (Vaardigheidsrit
Haarlem) op gewone rijwielen over 75 K. M.,
georganiseerd door de Politie-Sportvereeniging
Haarlem, zijn ingeschreven 87 personen, dames
en heeren.
Geboren: z. van J. M. Sierveldv. Rijn; d. van
M. C. A. KorsHogervorst; z. van B. Tiesma
Koopmans; d. van G. C. H. v. d. Burg—Rutten-
berg; z. van J. BrinkFeenstra; d. van J. v. d.
FluitZoeters; z. van C. DooijesSmink; z. van
E. A. v. d. Walv. Riessen; z. van H. J. Glazen-
borgRikkers; d. van G. M. v. d. Oosterkamp
Boerman; z. van A. M. Zandstrav. d. Veldt;
d. van J. KuvenerKoster; d. van A. de Jong
Reimann; z. van N. de BreeKraaijvanger; z.
van M. P P. Fakende Hart.
Overleden: W. Koelemeijer—v. d. Riet, 50 J.,
Schreveliusstraat; D. Groeneveld. 44 j.. pranje-
straat; M. Kamermande Ron, 37 j., Kamper
laan.
