Te Sjanghai ziet men geen
uitweg meer
fel
1
m
\U
mim
Brunete weer in
linksche handen
Het nieuws van heden
Vliegtuigen en artillerie
bombardeeren de stad
Een ber'cht van de
Poolvliegers
DE NEDERLANDERS
TE SJANGHAI
m
IJliiiS
FRANKRIJK VOELT ZICH
GERUSTGESTELD
DE VERPACHTING VAN
OORLOGSSCHEPEN
DE BAROMETER
/Jl
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
ZONDAG 15 AUGUSTUS 1937 - OCHTENDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN
Voor Haarlem en Agentschappen per
^eek 25 cent; per kwartaal f3.25; per
Post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANC No. 20714
Projectielen vallen onder vluchte
lingen in de concessies, waar
door talrijken gedood en
gewond werden
Oorlogsverklaring te
verwachten
Chineezen bezetten de
universiteit
i;,
Dooden en gewonden
Moeten de Japanners wijken?
De strijd bij Nankau
Duitsch stoomschip
vastgehouden
Het heeft wapens en munitie voor
Franco aan boord
Het Weer
Minium ii minimi mi iiiiiiiiiiiuiiiiiHiiHi iiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiniuiiiiH
Zij zijn hun positie kwijt en hebben
moeite met hun radio-toestel
Dorp bij Berlijn door
brand geteisterd
4,
Boven Biscaye werden lucht
gevechten geleverd, waar
bij Santander gebom
bardeerd werd
Rechtsche vliegers in
opstand?
Van zijn standpunt bezien, is er
een ontspanning in Europa
ingetreden
Zal Amerika het plan laten varen?,
De toestand der Kerk
in Duitschland
Een petitie der Bisschoppen
'xan Hitier?
Von Ribbentrop naar
Berlijn
Twee doodvonnissen
in Japan
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
De verklaring van Huil
Ook het Poolsche antwoord
luidt gunstig
Hitler in Neurenberg
Schip op het IJselmeer
gezonken
De bemanning kon bijtijds op
motorsleepboot overstappen
Lysol gedronken
WAAROM NOG ELDERS ERGERNIS
WANNEER DE ROEMER PRIMA IS?
NIEUWE KAARIEIHSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., tngez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
SJANGHAI, 14 Aug. (D.N.B.) Over het
algemeen is de stemming te Sjanghai pes
simistisch. Men verwacht, dat de gevechten
zuilen voortduren. Geen enkele der vreemde
mogendheden heeft zich met voorstellen,
Welke tot ontspanning zouden kunnen lei
den, tot China gewend, daar men geen uit
weg ziet.
Tien Chineesche vliegtuigen hebben een der
den aanval op de Izoemo gedaan. Ook het Ja
pansche consulaat en de stellingen werden on
der vuur genomen. Het afweergeschut beant
woordde het vuur krachtig, en een der Chinee-
sche vliegtuigen stortte brandend in Hongkoioe
Peer. Granaten van het Japansche veldgeschut
hebben het Noorderstation getroffen.
Chineesche vliegtuigen bombardeeren op
hevige wijze de Japansche oorlogsschepen,
welke in Wangpoe voor anker liggen, als
mede de Japansche stellingen. Talrijke bom
men vielen bjj de Japansche kazerne.
De Havas-vertegenwooraiger zag vijf Chinee
sche bombardementsvliegtuigen de Wangpoe uit
het Zuiden volgen en onderscheidde vijf bom-
ölen, die neervielen bij den kruiser Idzumo,
'"elke voor het Japansche consulaat geankerd
'ag. Aan beide oevers van de Wangpoe braken
branden uit.
In de dicht met vluchtelingen gevulde
straten der concessies ontstond een paniek.
Twee bommen zijn in de Fransche conces
sie neergekomen. Een viel in een dichte me
nigte van vluchtelingen en maakte honder
den slachtoffers, waaronder talrijke dooden.
De telefoniste van het agentschap Havas
werd gekwetst. De tweede bom viel in de
buurt van het Palace Hotel en doodde ver
scheidene personen.
Om 21 uur is de artillerie der Japansche ma-
rine begonnen met het bombardement van het
Noorderstation. Er werden per seconde vier
schoten gelost.
Volgens berichten uit Chineesche bron hebben
de Chineesche troepen de universiteit Tsjoetsje
bi ret Noorden van Honkice bezet. Sedert Don
derdag hadden de Japansche troepen zich daar
Senesteld.
De bommen, dfe op het kruispunt „Grand
Monde" terecht gekomen zijn hebben 53
dooden en 828 gewonden geëischt. De En-
gelschman Montague Smith van de Impe
rial Chemical Industries is zwaar gewond.
De benzinetanks van de Standard Oil, de
Texaco en de Asiatic Petroleum, die langs
de Wangpoe gelegen zijn, staan alle in
brand.
De verkeersweg, genaamd „Grand Monde"
biedt een ontzettend schouwspel. De grond is
bedekt met verscheurde lijken, en de muren zijn
biet bloed bespat. Twee auto's zijn door brand
Vernield. Vrijwilligers helpen de politie om de
Gewonden bij te staan. In de wijken ten Noor
ben van Sjapei duren de luchtbombardementen
Voort.
Twee Japansche vliegtuigen bombardeerden
het vliegveld Hoeng Jag.
Drie bommen vielen tusschen het Cathay
hotel en het Palace hotel, en veroorzaakten
eveneens talrijke slachtoffers, n.l. minstens
200 dooden en gewonden.
Het is nog steeds niet verklaard, hoe de bom-
bien der Chineesche vliegtuigen in de interna
tionale concessie terecht hebben kunnen komen.
Net is niet uitgesloten, dat de Chineesche bom
menwerpers, die met een taifoen te kampen
De AmerikacinscJie verkeerspolitie heeft
speciale vesten gekregen, welke een
cantal „kattenoogen" bevatten, welke
den verkeersregelaar voor aanrijdingen
moeten behoeden
i hadden, hun snelheid verkeerd berekend heb
ben.
De politie der Fransche concessie deelt mede,
dat tengevolge van de bomontploffingen in de
Avenue Eduard VII 456 personen gedood en
828 gewond zijn.
Het bombardement op de Nanking-road
heeft, naar thans bekend wordt, 700 dooden
geëischt en 500 gewonden gemaakt.
Onder de buitenlandsche slachtoffers bevin
den zich vier Amerikanen, die gedood werden:
Dr. Rolinson, de uitgever van de „Chinese Re
corder", Hertzberg, een automobielhandelaar en
diens vrouw, en dr. Reischauer, hoogleeraar aan
de universiteit van Princetown. Verder werden
nog drie Russen gedood. Een vijftigtal Europe
anen ié zwaar gewond.
Chineesche vliegtuigen hebben verhinderd,
dat vijf Japansche oorlogsschepen nabij Lioeho,
aan de Jangtse gelegen, een landingsdivisie de-
rarkeerden.
Vernomen wordt, dat de Japanners er
over zouden denken, de stad te ontruimen,
indien de versterkingen, die tengevolge van
een wervelstorm in Japan worden opgehou
den, niet spoedig te Sjanghai aankomen.
De Britsche ambassadeurs te Nanking en
Tokio hebben opnieuw vertoogen gericht tot de
Japansche en Chineesche regeeringen, teneinde
te verhinderen, dat de internationale concessie
te Sjanghai het tooneel van den strijd wordt.
Cordell Huil heeft medegedeeld, dat de Ame-
rikaansche regeering er bij de Japansche en
Chineesche regeering ten sterkste op heeft aan
gedrongen, Sjanghai niet als slagveld te ge
bruiken.
In de internationale concessie zijn Fran
sche en Britsche mariniers aan land gezet,
die in allerijl met vrachtauto's naar de te
verdedigen punten zijn gezonden.
Minister Huil heeft verklaard, dat de Ameri-
kaansche vloot in Azië gereed is om ieder
oogenblik de 3000 Amerikanen uit de gevaars
zone te kunnen evacueeren.
De Amerikaansche diplomaten in de voor
naamste gevaarszone van Sjanghai hebben in
structie gekregen, hun bureaux te sluiten en
te vertrekken, zoodra de toestand te gevaarlijk
mocht worden. De Amerikaansche marine
autoriteiten hebben de vrije hand gekregen om
ter plaatse naar eigen goeddunken al naar ge
lang van den ernst van den toestand op te
treden.
In een Japansch bericht van het front bij
Nankau wordt medegedeeld, dat de Japansche
troepen de hoogten achter Nankau bezet heb
ben, en de achtervolging der Chineezen in de
bergpassen hebben ingezet. De Chineezen zouden
hun strijdbaarheid langzamerhand verliezen
door gebrek aan munitie en levensmiddelen.
Een dertigtal uitgehongerde Chineezen heb
ben zich gisteravond overgegeven. Zij waren
zeer modern uitgerust met helmen, gasmaskers
en machinegeweren.
De Japansche consul-generaal, heeft, naar uit
Tsingtao wordt gemeld, bij den burgemeester
van Tsingtao geprotesteerd tegen het feit, dat
twee Japansche mariniers door Chineezen be
schoten en gewond zijn.
Volgens hetzelfde bericht zijn alle Japansche
ingezetenen van Loengkau in verband met de
anti-Japansche agitatie aldaar geëvacueerd en
niet een Japansch stoomschip naar Dairen ver
trokken.
Tijdens het onderhoud, dat de Chineesche
ambassadeur te Tokio hedenmorgen met mi
nister Hirota heeft gehad, heeft deze laatste ge-
eischt, dat de Chineesche strijdkrachten te
Sjanghai uit de gedemilitariseerde zone zouden
worden teruggetrokken.
De Chineesche ambassadeur vroeg Hirota, of
Japan bereid was, in redelijke welomlijnde voor
stellen van China te treden, waarop^ Hirota ant
woordde, dat Japan steeds bereid is" Chineesche
voorstellen, indien deze redelijk en aanvaard
baar zijn, aa nte nemen, temeer daar de diplo
matieke kanalen tusschen China en Japan niet
zijn gesloten.
Men meent te weten, dat de Japansche
regeering vanmorgen besloten heeft de mo
bilisatiemaatregelen uit te breiden en ook
toe te passen op de economische en finan-
cieele hulpbronnen van het land.
Men verwacht, dat de Japansche landdag
in September bijeen zal worden geroepen.
Op het ministerie van Buitenland
sche Zaken te Tokio gelooft men,
dat morgen naar aanleiding van het
bombardement van Sjanghai door
de Chineezen een hoogst belangrijke
beslissing zal worden genomen. In
sommige welingelichte kringen ver
wacht men een officieele oorlogs-
verklaring, met terugroeping der
ambassadeurs.
In deze kringen kondigt men een hevig
bombardement aan van de voornaamste stra
tegische punten der Chineezen, o.a. van de
luchtbases van het centrale leger.
BOEKAREST, 14 Aug. (Havas.) Uit Con-
stanza wordt gemeld, dat de Roemeensche ha
venpolitie het aan de „Deutsche Levante Li
nie" behoorende s.s. „Morea" verboden heeft
de haven te verlaten, in verband met een bin
nengekomen mededeeling, dat zich aan boord
wapens en munitie zouden bevinden, bestemd
voor de legers van generaal Franco.
H VERWACHTING: Meest matige wind uit
Westelijke richtingen, betrokken tot zwaar
S bewolkt, later opklarend, weinig of geen
li regen; iets koeler.
H VERDERE VOORUITZICHTEN: Meest 1
zwaar bewolkt met tijdelijke opklaring.
SEATTLE, 14 Aug. (Reuter.) Het Ame
rikaansche radiostation te Anchorage
(Alaska) heeft een bericht opgevangen van
de Sovjetvliegers, die reeds 19 uur over tjjd
zijn. De vliegers seinden, dat zij hun positie
kwijt waren en moeite hadden bij het op
vangen der draadlooze berichten.
POTSDAM, 14 Aug. (Havas.) Door een
reusachtigen brand is een deel van het dorp
Macquart, dat door de Berlijners veel bezocht
wordt, verwoest. Vier personen hebben brand
wonden opgeloopen.
Bij de directie van de Ko
ninklijke Paketvaart Maatschap
pij te Amsterdam is Zaterdag
de volgende telegrafische mede
deeling ingekomen:
Het stoomschip (,Tasman" van
de Koninklijke Paketvaart Maat
schappij, dat heden of morgen
van Shanghai zal vertrekken, zal
zoo noodig de vrouwen en kin
deren van de Nederlandsche ko
lonie in Shanghai evacueeren.
Mussolini begeeft zich aan boord van het jacht „Aurora" teneinde de manoeuvres
in Sicilië bij te wonen
MADRID, 14 Aug. (Havas). Vanmorgen
hebben de regeeringstroepen het kerkhof
van Brunete, dat ten noorden van deze
plaats is gelegen, bezet. Vanaf het kerk
hof, dat op een kleinen heuvel gelegen is,
beheerschen zjj thans het geheele dorp.
De plaats zelf, die niet meer dan een
puinhoop is, zou door de troepen van
Franco verlaten zijn.
Aan het front van Biscaye heeft de artillerie
van Franco de stellingen der regeering gebom
bardeerd. Het vuur werd op krachtige wijze be
antwoord. Het gevecht duurde verscheidene
uren. Voorts hebben negen 3-motorige toestellen
en 5 jachtvliegtuigen de regeeringsstellingen van
Pic de la Ermita aan 't front van Biscaye ge-
I; ii
De haven van Sjanghai is thans het tooneel van een verbitterden strijd geworden
Rechts ziet men het Japansche consulaat, dat het centrum vormt van de Chinee
sche luchtbombardementen, terwijl links de Chineezenstad Tsjapei een gemakkelijk
doel is voor de Japansche marine-artillerie
PARIJS, 14 Aug. (Havas.) Te Parijs is
men van oordeel, dat er de laatste weken
een ontspanning in den Europeeschen toe
stand is ingetreden. Van Fransch stand
punt beschouwd hebben de eerste pogingen
tot een Italiaansch-Britsche toenadering
reeds resultaat opgeleverd. Zij hebben de
entente cordiale op een beslissende proef
gesteld, die deze zegevierend heeft door
staan.
Engeland heeft zoo duidelijk mogelijk te ken
nen gegeven, dat het geen toenadering tot een
derde mogendheid onder de oogen zou zien, dan
in verband en overeenstemming met Frankrijk.
Aan den anderen kant heeft het scherpe
conflict tusschen Berlijn en Londen over de
uitwijzing van de Duitsche journalisten en de
represailles geen aanleiding gegeven tot een
betooging van Duitsch-Italiaansche eensge
zindheid, gelijk twee maanden geleden stellig
niet achterwege zou zijn gebleven. Tenslotte, en
dat is misschien wel het belangrijkste, heeft de
Duce in zijn toespraak te Syracuse voor het
eerst sinds den moord op Dollfuss weer gespro
ken van de onaantastbaarheid van de grens
op den Brenner.
Het is veelzeggend, dat Mussolini in
plaats van den nadruk te leggen op de te
genstellingen in de Middellandsche Zee, ge
sproken heeft van de kans, dat de Italiaan-
sche infanterie, die van Sicilië inbegrepen,
als een vloedgolf zou rijzen tegen de Alpen.
Er is dus stellig vooruitgang, maar in wel
ingelichte kringen wacht men zich wel de be-
teekenis daarvan te overdrijven. Tenslotte is
een waarachtige toenadering gebonden aan een
belangrijke voorwaarde, n.l. het terugtrekken
van de zwarthemden van Majorca en Ibiza.
Voordat Italië zijn troepen uit Spanje wil te
rugtrekken, schijnt het eerst de erkenning te
eischen van zijn Abessijns«h imperium. Deze
erkenning hangt echter af van alle mogend
heden, die lid zijn van den Volkenbond. De
welingelichte kringen leggen er den nadruk op,
dat de erkenning van het imperium voor Italië
niet alleen een moreel, maar ook een mate
rieel voordeel zou opleveren. Men acht het ze
ker, dat men Italië dezen dienst niet zal be
wijzen, zonder waarborgen te hebben ontvan
gen voor zijn bereidwilligheid en medewerking.
Deze waarborg zou zijn de ontruiming van
Spanje en staking van de vijandige propaganda
tegen Frankrijk en Engeland in de Arabische
wereld. Men verwacht, dat de Duce dezen
waarborg slechts zal willen geven, als de Duit
sche ambitie in het Donaubekken hem vol
doende verontrust, om daarbij zijn eigen am
bities in de Middellandsche Zee ten achter te
stellen.
bombardeerd. Kort daarop beschoten vliegtui
gen der regeering op hun beurt de stellin
gen der nationalisten in dezen sector.
Gistermorgen verschenen zes drie-moto-
rige vliegtuigen van Franco, vergezeld van
eskaders jachttoestellen, boven Santander
en wierpen bommen uit, waardoor 18 per
sonen gewond werden. De toestellen ver
dwenen, toen vliegtuigen der regeering hen
begonnen aan te vallen.
Van het front van Leon wordt gemeld,
dat voorposten der regeering hebben waar
genomen, hoe gisteren verscheidene vlieg
tuigen der nationalisten bommen hebben
uitgeworpen op een vliegveld van Franco.
Dezelfde toestellen bombardeerden iets la
ter het vliegveld van Franco, genaamd
Vierge del Camino, alsmede het gebouw, dat
tot radiostation van Leon dient. Er ont
stonden verscheidene branden.
Het luchtafweergeschut van Leon beant
woordde het vuur. De vliegtuigen daalden ten
slotte op het vliegveld van Valencia, genaamd
Don Juan. Het zou hier een opstandige actie
van een deel van Franco's troepen in het gar
nizoen Leon betreffen. Zü zouden geweigerd
hebben naar het front van Madrid te vertrek
ken.
WASHINGTON, 14 Aug. (Havas.) In
welingelichte kringen te Washington wordt
vernomen, dat Amerika het plan, verschei
dene oorlogsschepen der Amerikaansche
marine ter beschikking van Brazilië te stel
len, definitief zou hebben laten varen.
De kwestie is, dat het verzoek van den Ar-
gentijnschen ambassadeur aan het ministerie
van Buitenlandsche Zaken om de kwestie nog
eens grondig te bestudeeren, volgens bedoelde
kringen hierop neerkomt, dat de uitvoering van
het plan voor onbepaalden tijd wordt uitge
steld. Het zou echter op het oogenblik voor
barig zijn, te zeggen, dat het plan is opgegeven.
VATICAANSTAD, 14 Aug. Uit gewoonlijk
goed ingelichte kerkelijke kringen wordt verno
men, aldus seint United Press aan haar bladen
de de Duitsche bisschoppen tijdens de confe
rentie te Fulda, welke op 16 en 17 dezer zal
worden gehouden, een petitie zullen ondertee
kenen, welke aan Hitier zal worden voorgelegd
en waarin hem verzocht zal worden, een eind
te maken aan het conflict tusschen de Kerk en
den Duitschen staat. In dit beroep op Hitier
zal gewezen worden op de noodzakelijkheid van
samenwerking tusschen de Katholieke Kerk en
de Duitsche regeering, opdat zij gezamenlijk het
communisme kunnen bestrijden. In het docu
ment zou voorts hulde worden gebracht aan
het nationaal-socialisme, voor hetgeen het voor
het Duitsche volk in materieel en sociaal op
zicht heeft gedaan.
LONDEN, 14 Aug. (Reuter.) De Duitsche
ambassadeur te Londen, Von Ribbentrop, en
zijn vrouw zijn heden per vliegtuig naar Berlijn
vertrokken.
TOKIO, 14 Aug. (D.N.B.) Volgens een pu
blicatie van het Japansche ministerie van Oor
log, heeft de krijgsraad de beide burgerlijke
deelnemers aan den Februari-opstand van ver
leden Jaar ter dood veroordeeld.
Tc Sjanghai woedt een vreeseijjke strijd, waar
bij tallooze, meest onschuldige, slachtoffers vie
len. Men verwacht een oorlogsverklaring van
Japan aan China.
Een radiostation in Alaska heeft verbinding
gekregen met de vermiste Poolvliegers.
Von Ribbentrop is naar Berlijn vertrokken.
Het dorp Macquart bij Berlijn is door brand
verwoest.
Washington zou het plan, oorlogsschepen aan
Brazilië te verpachten, laten varen.
Brunete is weer in linksche handen. Rechtsche
vliegers zouden in opstand gekomen zijn tegen
Franco.
Te water lating van het prinselijk jacht Piet
Hein.
Ten aanzien van de verkeerscoördinatie zou
minister Van Buuren een regeling beoogen,
welke het geheele vervoer, de binnenscheep
vaart inbegrepen, omvat.
Door het breken van een rail heeft het trein
verkeer tusschen Amsterdam en Haarlem Za
terdagmiddag anderhalf uur vertraging onder
vonden.
New Torksche beurs: stemming vast.
WARSCHAU, 14 Aug. (P.A.T.) In het ant
woord der Poolsche regeering aan de regee
ring der Vereenigde Staten, naar aanleiding
van de verklaring van Cordell Hull over de
beginselen der internationale politiek, verklaart
zij sympathiek te staan tegenover de theorieën
van Huil, en eindigt met te zeggen, dat een
kalmeering der gemoederen tot een vermin
dering der bewapening zal leiden. Een bewa
peningswedloop, zoo wordt in het antwoord
gezegd, kan slechts tot een nieuwen politieken
en economischen schok leiden.
NEURENBERG, 14 Aug. (D.N.B.) Hitler is
heden te Neurenberg aangekomen, teneinde be
sprekingen te voeren over de organisatie en in
richting van den Rijkspartijdag-1937.
In de nabijheid van de haven van Kuinre
is Zaterdagmiddag het met steenen geladen
schip „Onderneming" van schipper J. Kuiper
van Wildervank onder water geloopen en ge
zonken. De schipper, zijn vrouw en de knecht
konden gelukkig overstappen op de motor
sleepboot „Hemna" van schipper Pol uit Zwart
sluis, die hen naar de Lemmer heeft gebracht.
Tijd om iets uit het schip te redden, heeft men
echter niet meer gehad.
Alles was verzekerd.
In een gesticht te Mill is een tragisch voor
val gebeurd.
Een 75-jarige verpleegde nam bij vergissing
eenige teugen uit een flesch lysol. De man
dacht, dat zich limonade in de flesch bevona.
Een onmiddellijk ontboden geneesheer slaag
de er niet in den grijsaard te redden. Weldra
overleed hij.
Heiligeweg 39-45, A'dam. A. J. v. d. MADE
(No ii t uuuuuiiiiHDi) n jiu j tZO
Stand op Zondag 1 uur van.: 757.6
Vorige stand: 753.6
