Tusschen brandende gebouwen wordt verwoed gevochten i Achttiende Ijzerbedevaart Bureaux voor redactie en administratie: m Prins Bernhard te Laeken WANDGEDIERTE Het nieuws van heden vereenigde katholieke pers DE BAROMETER §0.000 Japanners te Woesoeng geland? Tokio in een moeilijke positie Verdere evacuatie uit Sjanghai Norman Ebbutt te Londen aangekomen De Van Galen in China Onlusten in Polen Demonstratie van Vlaamsche volkseendracht Vlaanderen leeft Een boodschap van Paraguay's president Chamberlain naar Londen De aanslag op president Salazar I MAANDAG 23 AUGUSTUS 1937 - AVONDBLAD NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866 ABONNEMENTEN: Voor Haarlem en Agentschappen per Veek 25 cent; per kwartaal f3.25; per Post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20727 apart beweert, dat Sovjet-Rus land van plan is den Chineezen militairen steun te verleenen Bommen ontploft te Sjanghai Hevige gevechten bij Liangh Siang Een Japansche nederlaag De granaat op de „Augusta" Eenige Nederlanders en driehon derd Chineezen zullen naar Java worden over gebracht De houding van Sovjet- Rusland Op het Koningsplein, voor het gebouw van den Rijksdag, werd bij gelegenheid van het 700-jarig bestaan van Berlijn, een fantastisch vuurwerk ontstoken Op bezoek bij den Koning der Belgen Het WeeriiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiii Reeds twintig dooden De vierde zoon van den Amerikaanschen president Roosevelt, die, evenals zijn vader, de voornamen Franklin D. heeft, vertoeft op zijn huwelijksreis momenteel te Salzburg s k: In den opmarsch van franco's troepen naar Santander vormde de inname van het stadje Reinosa een belangrijk wapenfeit In naam van de dooden werd om wille van den vrede volledige amnestie geëischt Hij belooft eerlijke verkiezingen Wij garandeeren U afdoende verdelging van DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN Hij zal zich op de hoogte stellen van den toestand in het Verre Oosten De daders gearresteerd DARANYI BEZOEKT DR. SCHUSCHNIGG RADIO-DISTRIBUTIE HAARLEM NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez. mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek. SJANGHAI, 22 Augustus (Reuter) Den geheelen dag door is bij Sjanghai tusschen de brandende eigendommen van de buitenlanders in het Oostelijk deel der stad ver- Woed gestreden. De Chineezen poog den de Japansche mariniers te dwin gen zich terug te trekken, waarbij zij voor den eersten keer gebruik maak ten van tanks. De Britsche verliezen te Sjanghai worden Beraamd op zes millioen pond sterling en de Schade wordt van uur tot uur grooter. Zondag avond woedden dertien groote branden in de dijken, waar gevochten wordt. Een groot aantal Chineezen in burger heeft het vuur geopend op het Japansche vlagge- Schip „Izoemo", doch de bemanning verdreef Üe Chineezen. Chineesche vliegtuigen hebben de Japansche stellingen bestookt, doch zij wierpen geen bom den naar de „Izoemo". SJANGHAI, 23 Aug. (Reuter). Van ochtend zijn te Woesoeng, volgens een mede- deeling van Japansche zijde, 50.000 man Japansche troepen aangekomen. De ont scheping werd ten uitvoer gelegd onder het geschutvuur der Chineesche batterijen. In geheel Noord-China zouden zich momen teel 150.000 man Japansche troepen bevinden. Dagelijks arriveeren versterkingen ten getale van 8000 man, terwijl voorts iederen dag mi litaire transporten met paarden, oorlogsmate riaal, vliegtuigen, automobielen en vrachtwa gens aankomen. TJit Sjanghai wordt gemeld, dat heden- echtend midden in de internationale nederzet ting een granaat is ontploft. Men weet niet of het een Japansche of een Chineesche is geweest. Men vreest, dat een aantal personen om het leven zijn gekomen, toen bij een wolkenkrab ber op den Nanking-weg te Sjanghai twee gra naten ontploften. Uit alle deelen der stad begeven zich ijlings Ziekenauto's naar de plaats van het ongeluk. Nader wordt gemeld, dat naar schatting 300 Personen gedood zijn. De granaten zijn op den Dritschen wolkenkrabber terecht gekomen. Een granaat heeft 't gebouw doorboord, terwijl de andere in het gebouw tot ontploffing is ge komen. De ontploffing deed de geheele stad trillen. Tot een mijl in den omtrek zijn alle guiten vernield. Deerlijk verminkte lijken baden ih plassen bloed en overal liggen stukken Puin. De stad werd hedenochtend gewekt door een hevig artillerievuur. De Chineesche kanonniers richtten hun vuur op het Japansche consulaat. Den granaat is terecht gekomen op de dokken, Welke toebehooren aan de Britsche Kamer Van Koophandel. Later keerde de rust weer, nadat de Japan sche vliegtuigen een aanval hadden gedaan op Kiangnan en Poetoeng. Bij Liangh Siang wordt thans slag geleverd tusschen een geheele Japansche divisie en min stens 30.000 man Chineesche troepen. De Japansche militaire autoriteiten verkla ren, dat alle Chineesche aanvallen tot nu toe onder zware verliezen voor de Chineezen zijn Sfgeslagen. Het Kwantoeng-leger meldt, dat Kalgan be zet is. Uit Paoeting Wordt gemeld, dat de Chineesche troepen na een hevigen strijd een Japanschen aanval op Hoe er Sjan hebben afgeslagen. De "apansche troepen werden gesteund door dertig Vliegtuigen en twintig stukken geschut. De Chi neesche troepen bereiden nu een tegenoffensief S'oor op Tsjangtehj het centrum der Japansch- Mandsjoerijsche krijgsverrichtingen in de pro vincie Tsjahar. De commandant van een Japansche luchtvlooteenheid heeft tegenover de pers een verklaring afgelegd, waarin hij o.m. zeide: „wij hebben bijna alle belangrijke Chineesche luchtbases onbruikbaar gemaakt. De Japansche vliegers nemen geen valscher men mee, maar dolken, en hebben opdracht harikiri te plegen, wanneer zij een nood landing moeten doen. Eerst moeten zy dan hun toestel in brand steken. Door de moei lijke navigatieomstandigheden hebben de Japansche luchtstrijdkrachten bijna een derde deel harer toestellen verloren toen voor de eerste maal een aanval werd on dernomen op een Chineesch vliegveld." Volgens berichten in de Japansche pers heeft "e Commandant van de Amerikaansche vloot in Chineesche wateren, admiraal Yarnell een ^°mrnissie benoemd, welke een onderzoek moet jhstellen naar de granaat, welke op de „Augus- *a" is neergekomen en waardoor een matroos ^erd gedood en achttien gewond. De admiraal ?*>u verder hebben ontkend, dat hij aan Was hington zou hebben gerapporteerd dat de gra- Aneta verneemt nog, dat driehonderd Chineezen, van Java afkomstig, alsmede eenige Nederlanders uit Sjanghai wenschen te vertrekken, waartoe de assistentie van de Van Galen zeer gewenscht zal zijn. Nadat de passagiers met assistentie van de Van Galen zijn opgehaald, zullen zij door de Java-China-Japan-lijn verder naar Java worden overgebracht. Hierom trent vinden nog besprekingen en ook tele grafische onderhandelingen plaats. Ten aanzien van het vervoer van een groot aantal Chineezen met de Tjisaroea uit Japan, waaromtrent eerder melding is gemaakt, kan worden medegedeeld, dat uit Kobe bericht is ontvangen, dat dit transport niet doorgaat. naat uit een Japansch stuk geschut afkomstig zou zijn. Het resultaat van het onderzoek der commis sie zal overeenkomstig de Amerikaansche wet alleen te Washington worden gepubliceerd. TOKIO, 22 Aug. (Domei) De Hotsji Sjim- boen meldt, dat Sovjet-Rusland, dat op tact volle wijze sedert het uitbreken van het inci dent in Noord-China het zwijgen bewaard heeft, in het geheim den Chineeschen generalis simus Tsjang Kai Sjek aanmoedigt door bemid deling van den Russischen ambassadeur in China, Bogomoloff, om vijandelijkheden op langen termijn tegen Japan voor te bereiden in afwachting van een mogelijke interventie der mogendheden. Het blad baseert dit op uit Tsoe- roega ontvangen inlichtingen. De Sovjet maakt plannen voor het ver leenen van militairen steun aan China door het leveren van munities, militaire piloten e. d. Het blad meldt verder, dat de Russi sche commandant in 't Verre Oosten, gene raal Bluecher, in het geheim een bezoek heeft gebracht aan de hoofdstad van Bui ten Mongolië en daar generaal Mao tse Toeng, den vertegenwoordiger van de Chi neesche Sovjetregeering, beloofd heeft Chi na militairen steun te verleenen door be middeling van de Chineesche communisten. Meer dan tien Russische vliegtuigen zijn kortgeleden naar Nanking gezonden met vlieg- officieren, die reeds hebben deelgenomen aan den strijd aan het Chineesche front. Een bericht in de bladen meldt voorts nog, dat de Nankingregeering op 21 Aug. besloten heeft Tsjen teh Sjoen, den leider van de com munistische partij in Kiansoe, in vrijheid te stellen. Hij was 30 Juni 1933 veroordeeld tot acht jaar dwangarbeid. In het telegram wordt er op gewezen, dat dit besluit beschouwd wordt als een tactvol gebaar van de Nankingregeering ten behoeve van sa menwerking met de Chineesche communisten en als uitnoodiging aan de Sovjet militairen steun te verleenen. Niettegenstaande het onmiskenbare overwicht van de Japansche vloot en luchtmacht plaat sen de gevechten bij Sjanghai Japan toch in een moeilijke positie. Het schijnt, dat de Ja pansche legerleiding de strijdkrachten van de Chineezen heeft onderschat, zoodat de Chineezen door RTm overweldigend grooter aan tal het ontschepen van Japansche versterkingen tegenhouden. Tokio schijnt verder nog niet op de meest krachtige wijze te durven ingrijpen, want een actie op groote schaal te Sjanghai zou de Japansche economie zwaar treffen en hierdoor zou een beslissend optreden van Japan in Noord-China voor onbepaalden tijd worden uitgesteld. LONDEN, 22 Aug. (Havas). De correspondent van de „Times" Norman Ebbutt, die uit Duitsch- land is uitgewezen, is hedenavond te Londen aangekomen. Naar wij vernemen brengt Prins Bernhard heden een onofficieel be zoek aan den Koning der Belgen. Z. K. H. zal het noenmaal gebrui ken op het slot te Laeken. BATAVIA, 23 Augustus. (Aneta). Het departement der marine deelt mede, van den torpedojager „Van Galen" bericht te hebben ontvangen, dat deze hedenochtend bij het aanbreken van den dag de monding van de Yangtse zou hebben bereikt op weg naar Sjanghai. VERWACHTING: Matige tot zwakken Noordelijke tot Noord-Westelijken wind, gedeeltelijk bewolkt, weinig of geen re- S gen, weinig verandering in temperatuur. SE Hoogste barometerstand 767.7 te Rennes IËÊ Laagste barometerstand 748.6 te Reykjavik Zon op v.m. 5.55 onder n.m. 8.10 uur. Licht op n.m. 8.40. Maan op n.m. 8.11 onder v.m. 7.44. 29 Aug. Laatste Kwartier. WARSCHAU, 22 Aug. (Havas.) De boe- renonlusten in Galicië duren voort en daar bij waren Zaterdag en Zondag twintig doo den en talrijke gewonden te betreuren. Alleen reeds in het dorp Manino bij Ja- roslaw telde men elf dooden en zestien ge kwetsten. Vooral in de streek van Malapolska is de op winding groot. Het dorp Charta in het district Brzozow is door de politie geheel ontruimd. Te Glazowa bij Rzeszow waren Zondag 10.000 boe ren samengestroomd. De autoriteiten, die onge regeldheden vreesden, hebben den voorzitter der af deeling Krakau van de volkspartij, den afge vaardigde Gruszka, die gisteren gearresteerd was, weer vrijgelaten, met het verzoek, bij zijn aanhangers op handhaving der orde aan te dringen. (Van onzen corespondent te Brussel) Nog in grooter massa dan ooit tevoren zijn Vlamingen van allen stand, van alle gezindheden en uit eiken Vlaamschen hoek, naar den IJzerboord tusschen Diksmuide en Kaaskerke gegaan voor de nationale bede vaart van het Vlaamsche volk aan den voet van het roemrijke IJzerkruis. Ieder jaar kiezen de leiders der bedevaartorganisatie een leidende idee die dan den inhoud vormt van de over wegingen die op het IJzerveld worden uitge sproken en van de parolen die aan den Vlaam schen strijd worden meegegeven van dit gewijde knekelveld, waar in werkelijkheid de Vlaam sche volkseendracht geboren werd. Dit jaar is de bedevaart een massaal protest geworden te gen de verminking der politieke amnestie, blijk baar als reactie tegen het gehetz der Vuur- kruisen (Croix de feu) die elke amnestie van Belgisch standpunt uit gezien (van zeer eng Belgisch standpuntverwerpelijk achten en een smaad aan de oorlogsslachtoffers. Te Diksmuide wordt nu juist uit naam der doo den van den grooten rampzaligen oorlog amnes tie, integrale amnestie, geëischt omwille van den vrede. Deze eisch werd o.a. weergegeven in de groo te rede van een der voormannen van het Ver bond van Vlaamsche Oudstrijders, Joris De Keyser. Hij heeft er in een beklemmende rede op gewezen dat door de verminking der amnes tiewet 5.200 oudstrijders blijven gebukt gaan onder oorlogsstraffen. Op den dag dat deze achttiende Ijzerbedevaart plaats heeft zoo verklaarde hij negentien jaren na den oorlog, zullen er in dit land nog 2.200 soldaten zijn voor wie geen amnestie werd afgekondigd, en nog circa 3.000 andere oudstrijders voor wie de verkregen amnestie geen practische beteeke- nis heeft. In 't geheel 5.200 van onze oorlogs makkers die nog gebukt gaan onder oorlogs straffen. Zijn eisch was: geheele amnestie, met daarbij een bedreiging die men den jongsten tijd nog meer in Vlaanderen hoort opklin ken: in den snelheidskoers BelgiëVlaan deren geraakt België steeds méér achteruit op den Vlaamschen volkswil. Indien Bel gië niet spoedig den achterstand inhaalt komt de tijd waarop Vlaanderen eigenmach tig de amnestie zal verwezenlijken. Buiten deze rede van den oud-strijder De Keyser werd ook voor amnestie gedemonstreerd in een dialoog tusschen den speaker der Uzer- plechtigheid en de massa. Het begon met de vraag: Wat eischt gij, levend Vlaanderen? Waar op tienduizenden als één stem antwoordden. Amnestie. Met dan verder als in een reusach tig spreekkoor opsomming van zedelijke en na tionale motieven die voor deze amnestie pleiten. Voor amnestie werd nog op een eigenaardige andere wijze gemanifesteerd. Men herinnert zich dat de Brusselsche en Waalsche fransquil- lonsche oud-strijders toen zij in opstand kwamen tegen de amnestiewet die door het Par lement is aangenomen, op een dag in Juni j.l., hunne oorlogsdecoraties op het graf van den Onbekenden Soldaat zijn gaan werpen zoo ge zegd uit schaamte om deze onpatriottische daad van het parlement. Uit reactie en protest heb ben nu honderden Vlaamsche oud-strijders hun ne IJzerkruisen en andere .oorlogsdecoraties aan het Comité der Ijzerbedevaarten geschonken om met decoraties een zeer groot paneel te ma ken, dat sedert Zondagmiddag prijkt aan den voet van het IJzerkruis. Met deze honderden decoraties zijn twee woorden gevormd: Am nestie 193 7. Een toon van revolte der algemeen natio nale Vlaamsche waardigheid en fierheid tegenover de halfheid der maatregelen van herstel voor het Vlaamsche volk, heeft men ook gehoord in de rede van professor Daels, den voorzitter van het Bedevaart comité. Wij worden één volk, verklaarde Daels, wij passen ons niet meer aan bij slechte toestan den, wy passen ons niet meer aan tenzij aan wat de Vlaamsche ziel, het Vlaamsche volk, één, schoon, en sterk maakt door de zedelijke weldaad van het meesterschap in eigen huis. Honderd jaar heeft Vlaanderen regeeringen gered, zeide hy nog, maar welke regeering heeft ooit Vlaanderen gered? Daels vroeg de groote concentratie van mi litante Vlaamsche idealisten, zooals die aan den IJzer heeft bestaan. Pathetisch richtte hij zich tot de geestelijke aanwezigheid der Vlaam sche dooden en sprak: „Vlaanderen concen treert meer dan ooit, onvoorwaardelijk en ra- dikaal, rondom U, Vlaamsche dooden, die ge vallen zijt voor Vlaanderen, op de vuurlijn, in de gevangenkampen, in Fransche of Belgische gevangenissen, in ballingschap. „Wij worden één volk. Ons politiek verleden beoordeelen wij zelf, en onze politieke toekomst willen wijzelf bepalen. Wij laten ons niet lan ger als koopwaar of als pasmunt in groot- mogendheidspolitiek behandelen." Een climax bereikte professor Daels wanneer hy uit den strijdzang der Vlamingen één regel naar voren haalde, die in het thans in Vlaan deren heerschend climaat inderdaad actueeler klinkt dan ooit: Een volk zal niet vergaan. Zooals elk jaar werd tijdens de IJzerplech- tigheid ook een groet gebracht uit Ne derland. Het was dr. Wicherinck, onder directeur van het Leidensche Ziekenhuis, die hiermede dit jaar belast was en die op datzelfde thema sprak: een volk zal niet vergaan, waarna hij vroeg te waken tegen verbastering, trouw te blijven aan het idealisme, de stem van het bloed te volgen. In een opwekking tot Dietsch bewustzijn ver maande de Nederlandsche spreker: „Deze tijden zijn ernstig, zeer ernstig. Geeft acht op de stem van het bloed. Weest getrouw en volhardt. En laat de tot daden, tot daden dryven- de liefde voor al dat uw eigen is, u niet ont zinken. Laat uw hart niet verdorren. Want een verdord hart, dat is eerst en onherroepelijk de dood, de eerlooze roemlooze dood. Waakt en werkt, opdat uw land u als de meesters en bezitters van nature weder erkenne. René de Clercq dichtte het zoo terecht: Beter naakt dan in 't kleed van den zot, Beter ten gronde in uw grootsche grief, Dan te gaan door uw land met een bedelbrief." Met Misoffer en gebed voor de dooden der IJzervlakte, met volkszang door de massa onder directie van Arthur Meulemans, met den eed aan Vlaanderen, een internationale bloemen hulde van meisjes en van vreemde oud-strijders, ook met 'n groot défilé van vlaggen der Vlaam sche oud-strijders, werd de geheele plechtigheid omsierd. Daarenboven werd nog het stoffelijk overblijfsel van een gesneuveld Vlaamsch offi cier, luitenant De Winde, die op het front een dichter was en tevens een intellectueele voor man der Vlaamsche soldaten, overgebracht naar de crypte onder den IJzertoren, in aanwezig heid van het oud moederke, van de broeders, en van de strijdmakkers van den gesneuvelde, wat aan deze Ijzerbedevaart mede het karak ter gaf van ingetogenheid, rouw, en omheen het geheel opnieuw de pijnvolle herinnering weefde van het Vlaamsch offer, het Vlaamsch bloed dat de generatie die op deze bedevaart kwam, vruchtbaar wil maken voor de Vlaamsche toe komst en de Vlaamsche herwording. ASUNCION, 23 Aug. De voorloopige presi dent van Paraguay, Felix Paiva, heeft een boodschap tot het land gericht, welke per ra dio is verspreid. Hy gaf hierin een uiteenzetting van de richtsnoeren, welke hij in zijn politiek denkt te volgen en zegde o.m. toe, dat eerlijke verkiezingen zullen worden gehouden, dat een wetgeving zal worden opgesteld, welke zoowel den werkgevers als den werknemers ten voor- deele zal zijn, dat de buitenlandsche verdragen zullen worden geëerbiedigd, dat naar samen werking zal worden gestreefd, teneinde steeds meer de internationale harmonie te benaderen en dat de bepalingen van de Chaco-Vredes- conferentie zullen worden nageleefd. onder geheimhouding en schriftel. garantie. ZUIVERINGSONDERNEMING RADICAAL Cronjéstraat 135 - Telefoon 11657 Tusschen de brandende gebouwen te Sjanghai wordt verwoed gestreden; de Japanners zou den er in geslaagd zijn troepen aan land te zetten. Ondanks het hevig verzet der Basken zetten Franco's troepen hun opmarsch naar Santander voort. Verdere evacuatie van Nederlanders uit Sjanghai. De 18de Ijzerbedevaart is Zondag wederom on der groote belangstelling gehouden; er deden zich geen incidenten voor. Boeren-onlusten in Polen hebben twintig slacht offers geëischt. Casino te BouIogne-sur-Mer door brand ver nield. De daders van den aanslag op president Salazar gearresteerd. Benoemingen in het bisdom Haarlem en bij de Paters Jezuïeten. De torpedojager „Van Galen" in China aan gekomen. Jongen aangerand te Santpoort. Huwelijksdrama te Rotterdam. LONDEN, 23 Aug. Reuter verneemt, dat minister-president Neville Chamberlain deze week een dag te Londen zal vertoeven om zich persoonlijk grondig op te hoogte te stellen van den algemeenen toestand voor hij zich naar den Koning op Balmoral Castle zal begeven. Er zijn geen schikkingen getroffen om deze week een kabinetszitting te houden. Zooals men weet brengt Chamberlain momenteel zijn va- cantie door in Schotland. De „Sunday Referee" meldt, dat Chamberlain in den loop van den komenden herfst een be zoek zal brengen aan Mussolini. Hierover zou de eerste minister een onderhoud gehad hebben met Sir Eric Drummond, den Engelschen am bassadeur te Rome, die eveneens zijn vacantie in Schotland doorbrengt. LISSABON, 23 Aug. (Havas) De politie heeft eenige dagen geleden de daders van den aan slag op president Salazar gearresteerd. De ar restanten hebben bekend. De arrestatie werd eerst heden bekend ge maakt, om het onderzoek niet te hinderen. Na dere bijzonderheden zullen spoedig in de pers bekend gemaakt worden. WEENEN, 21 Aug. (D. N. B.) De Hongaarsche minister-president, Daranyi, heeft heden den Oostenrykschen Bondskanselier, dr. Schusch- nigg, te St. Gilgen in Salzkammergut een be zoek gebracht. Domme menschen overtuigen Kan de distributie niet, Daarom nemen slechts de wijzen Wat de distributie biedt. NIEUWE GRACHT 5 - TELEF. 10610 IN) i i i k i n n n u li 11111111 ii 111 i 4/7? Stand op Maandag 1 uur n.m.: 763.8 Vorige stand 763.8

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1937 | | pagina 1