Nieuwe botsingen bij Sjanghai
Een draaibaar stel zendmasten
De „Van Heutsz"
gestrand
Het nieuws van heden
2000 KILOWATT
ENERGIE
DE BAROMETER
De orkaan boven
Hongkong
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
DONDERDAG 2 SEPTEMBER 1937 - AVONDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE.*
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
ifeer Haarlem en AgentscKappën per
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
Ipost, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DRiE EN ZESTICSTE JAARGANG No. 20745
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE
DRUK KERB D€ SP AARNEST AD, HAARLEM TELEFOON 13866
Japansche aanval
op Paatsjoen
Een in Amerika opgegeven idéé
wordt thans op het terrein der
Phohi-kortegolf zenders
verwezenlijkt
Antenne is te richten
Maarschalk Tsjang Kai Sjek biedt
verontschuldigingen aan voor
het bombardement van de
President Hoover"
Groot Japansch
offensief verwacht
op elke windstreek
Thans te Huizen
Tijdens een typhoon is het stoom
schip in de nabijheid van
Honhong vast ge
loopen
Alle opvarenden zijn
gered
Assistentie bemoeilijkt
1600 Chineesche dekpassa
giers aan boord
Schip nog niet verloren be
schouwd
Gehaaide haai
Amerika en Engeland
RADIO-DISTRIBUTIE, HAARLEM
NIEUWE GRACHT 5 - TEL. 10010
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Duitschers in het
buitenland
Discontoverlaging in
Frankrijk
Leidt de crisis tot politieke ver
zoening?
Quarantaine te
New-York
Nieuwe maatregelen
Het Weer||||||||||||||||||||||||||||||||l|llllllll,ll,l,,,|i
Masaryk is ernstig
ongesteld
Honderd dooden en enorme
schade
VLIEGTUIG GEVALLEN
Gijon, de eenigste stad van beteekenis in de provincie Asturië, waarheen de op-
y" marsch der nationalisten in Spanje zich richt
Weer een Britsch schip
getorpedeerd
Een doode en zes gewonden
Spanje en de Tweede
Internationale
Mexico diep in de
schulden
NIEUWE HAARIEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen «egel 30 ct, Ingez.
mededeeRngen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. BIJ contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces «Omroepers" zie de rubriek.
hetzij in de richting van Chansi. De Japanners
herstellen den tunnel bij Nankau, waarin de
Chineezen acht locomotieven lieten ontploffen.
Denkelijk zal de verbinding tusschen Peiping
en Kalgan in een tiental dagen hersteld zijn.
Chineesche vluchtelingen op een Duitsch schip aan den mond van de Whangpoo,
na den eersten Japanschen "bomaanval op Sjanghai
Deze geheele enorm zware constructie
wordt door middel van lieren gedraaid.
Rondom de railbaan zouden dus borden kun
nen worden geplaatst, waarop vermeld staat,
wat de juiste stand is voor bepaalde landstre
ken.... Ergens zou dus een bord staan „Buenos
Aires", een eindje verder „Kaapstad", enz.
Door deze constructie zal het mogelijk blij
ken, de energie van den zender in een zeer
scherp gerichten straal op een gewenschte land
streek te richten, zoo scherp geconcentreeerd,
dat het nuttig effect van den zender in de
richting, waarin deze zijn energie „spuit", ge
lijk staat met dèn output van een normale an
tenne, die werkt met een energie van 2000
K.W. Het maximum vermogen door eenigen
zender bereikt, was dus tot dusverre 500 K.W.
SJANGHAI, 2 Sept. (Havas) Van
ochtend zijn de Vijandelijkheden hervat. De
Chineezen hebben uit Poetoeng in de rich
ting van de haven geschoten. De Japan
sche oorlogsbodems beantwoordden het
vuur.
SJANGHAI, 2 Sept. (Havas) De vertegen
woordiger der Japansche marine heeft ver
klaard, dat de Japansche troepen vanochtend
tot den aanval op Pautsjoen, waar belangrijke
Chineesche troepenconcentraties omsingeld
schijnen te worden, zijn overgegaan.
Uit Sjanghai wordt gemeld, dat de cholera-
epidemie blijft voortwoeden. In de afgeloopen
week werden 374 gevallen geconstateerd, van
welke 219 met doodelijken afloop.
Drie employé's van een Duitsche firma,
die door de wijk Yangtsepoe te Sjanghai
liepen, zijn door kogels gewond. Een van
hen werd zeer ernstig geblesseerd. Details
omtrent de toedracht van deze zaak ontbre
ken nog.
Generaal Itagaki, de chef der Japansche
troepen die Nankau hebben ingenomen, ver
klaarde dat de Japanners een groot offensief
voorbereiden, hetzij in de richting van Suiyuan,
Sinds eenigen tijd hebben geruch
ten geloopen over den bouw van een
nieuwen zendermast op het terrein
van de Phohi-kortegolfzenders te
Huizen, maar de bijzonderheden
zijn zorgvuldig geheim gehouden,
zoodat niemand wist, wat er eigen
lijk gaande was.
Het gaat hier om den bouw van
een tweetal zendmasten volgens een
constructie, ontworpen in het Phi-
lips-laboratorium, welke tot dusver
nergens ter wereld werd toegepast,
n.l. die der draaiende zendmasten.
Het mag als bekend worden aangenomen, dat
het mogelijk is, de straling van een zendantenne
door een z.g. „beam"-inrichting in een be
paalde richting te „spuiten", zoodat de zend-
energie niet over het geheele zendveld wordt
verdeeld.
Op deze wijze is het b.v. mogelijk, een ge
bied te bereiken, dat anders den zender in het
geheel niet, of slechts zeer zwak zou hooren.
Dit principe is op het oogenblik al oud en
wordt door de meeste kortegolfzenders ter we
reld gebruikt; de B. B. C. bestrijkt op deze wijze
het geheele Britsche Rijk.
Aan deze methode is echter een groot na
deel verbonden en wel, dat het noodig blijkt,
voor elk gebied, waarheen men met gerichte
golven wil uitzenden, een speciaal stel zend
masten te hebben, hetgeen zeer kostbaar is.
Daarbij komt, dat, als men niet voor elke af
zonderlijke landstreek een dergelijk stel mas
ten wil plaatsen, men nooit den stralingshoek
zeer scherp kan maken en dus niet volledig
gebruik kan maken van de voordeelen, welke
een beam-constructie biedt.
In Amerika heeft men deze bezwaren reeds
lang ingezien en daar werd dan ook voor eeni
gen tijd het denkbeeld geopperd, een tweetal
zendmasten te plaatsen op een cirkelvormige
railbaan, zoodat de antenne op elk gewenscht
deel van den aardbol zou kunnen worden ge
richt.
Men heeft het denkbeeld opgegeven als al te
fantastisch en niet te verwezenlijken....
Op het terrein van de Phohi-kortegolf
zenders PHI en PCJ te Huizen wordt thans
ditzelfde idee verwezenlijkt. Met spoed wordt
gewerkt, om deze constructie gereed te heb
ben tegen het moment, dat de zenders
paraat moeten zijn voor de verzorging der
in voorbereiding zijnde Nederlandsche we
relduitzendingen.
Een stel op beton gemonteerde rails is in
cirkelvorm geconstrueerd, zoodat een wagen,
daarop geplaatst, dus geheel In het rond zou
kunnen rijden. Het verschil met een normale
railbaan is alleen, dat de afstand tusschen de
twee rails veel grooter is dan bij een normale
spoorbaan het geval zou zijn.
Op deze rails loopen nu twee op wielen ge
bouwde stalen gevaarten, die de onderstellen
vormen voor de daarop te bouwen zendmasten.
Deze twee onderstellen zijn verbonden door een
stalen brug, welke brug in het middelpunt der
twee railcirkels kan draaien om een betonnen
as, welke in een betonblok is vastgezet.
Het is natuurlijk noodzakelijk, de twee zend
masten door een brug te verbinden, daar an
ders by een stevigen wind beide masten over
de rails zouden gaan rijden, tot ze elkaar ont
moeten, hetgeen niet in de bedoeling ligt.
De onderstellen der twee torens met de
ze brug- vormen dus één geheel, dat, over
de rails rollend, om een middelpunt kan
draalen. De tusschen de twee masten op
gehangen antenne kan dus op elke ge
wenschte windstreek worden gericht.
Een kijkje in een hospitaal te Tientsin, waarin talrijke slachtoffers van den Japan
schen aanval worden verpleegd
BATAVIA, 2 September. (Ane-
ta). De directie van de K. P. M. ont
ving een dringend telegram uit Hong
kong, dat het s.s. Van Heutsz in den
afgeloopen nacht tijdens een typhoon
is vastgeloopen nabij Green Island,
dat ongeveer drie mijl van Hongkong
is gelegen.
Eén nader radiobericht van den ge
zagvoerder meldde, dat het schip
zinkende is. Nadere berichten om
trent de juiste plaats, waar het schip
is vastgeloopen en omtrent het aan
tal passagiers ontbreken.
Later werd geiheld:
De directie van de K. P. M. ont
ving bericht, dat alle opvarenden van
de Van Heutsz gered zijn.
BATAVIA, 2 September (Aneta) De direc
tie van de K. P. M. ontving »nog bericht, dat
van Hongkong uit alle pogingen zijn aange
wend, om by het ongeval van de „Van Heutsz"
assistentie te verleenen, hetgeen echter be
moeilijkt wordt, doordat de typhoon nog niet
voorby is getrokken.
Hongkong is, wat radioseinen betreft, op Java
regelmatig te hooren, doch de seinen van de
„Van Heutsz" zelf zijn te zwak, om hier te
worden opgevangen.
De „Van Heutsz" vertrok 29 Augustus van
Amoy op weg naar Singapore. Daarna deed het
schip Swatow aan, waarna het naar Hongkong
opstoomde. De „Van Heutsz" meet bruto ruim
4500 ton. Het schip is uitgerust voor 16 eerste
klasse-, 54 tweede klasse-passagiers en 2137
dekpassagiers.
Omtrent uitseinen van een S. O. S.-sein door
de „Van Heutsz" is hier niets bekend.
De berichtgeving wordt plaatseiyk ten zeer
ste bemoeiiykt door den nog altyd woedenden
orkaan.
Het departement van Buitenlandsche Zaken
heeft van den Nederlandschen waarnemend
consulgeneraal te Hongkong een telegram over
den typhoon ontvangen, waaruit blijkt, dat
onze consulaire vertegenwoordiger ten behoeve
van de op rotsen vastgeloopen paftetboot „Van
Heutsz" de hulp der Britsche marine heeft in
geroepen, welke twee sleepbooten ter beschik
king heeft gesteld.
De „Van Heutsz" had 1600 Chineesche dek
passagiers aan boord.
Ten kantore te Amsterdam is van de directie
der K.P.M. uit Batavia nog een telegram ont
vangen, meldende, dat de agenten te Hongkong
bericht hebben, dat zij het motorpassagiersschip
„Van Heutz", dat by Green Island aan den
grond is geloopen, bezocht hebben.
In het telegram der agenten wordt voorts
medegedeeld, dat, ofschoon het schip in on
gunstige positie verkeert, de voorloopige
opinie is, dat het nog niet als verloren be
hoeft te worden beschouwd.
LONDEN, 1 Sept. Havas). In de baai van
Carradale (Argyllshire) heeft een haai een
zeilscheepje doen omslaan. De drie opvarenden
verdronken.
Het Staatsdepartement te Washing
ton heeft medegedeeld, dat het van
den Ambassadeur der Vereenigde Sta
ten te Nanking een telegram heeft ont
vangen, waarin wordt gemeld, dat
Maarschalk Tsjang Kai Sjek hem had
ontboden, om hem de verontschuldi
gingen der Chineesche regeering te be
tuigen over het bombardement van de
„President Hoover". De maarschalk
voegde hieraan toe, dat China alle
maatregelen neemt om een herhaling
van het incident te voorkomen.
Wie geen toestel heeft te aarden
Als er onweer wordt voorspeld.
Wie niet In de kranten moet lezen
Wat bet A.N.P. heeft gemeld.
Die heeftRadio-Distributie.
HET STOOMSCHIP „VAN HEUTSZ" VAN DE
K. P. M. NABU HONGKONG GESTRAND.
ALLE OPVARENDEN GERED.
Een geweldige taifoen heeft boven Hongkong
gewoed. Alleen in de stad zün 100 dooden te
betreuren. Men verwacht dat er op de schepen
nog meer zullen zijn.
Leiders der Hitlerjengd moeten minstens een
half jaar in het buitenland zün geweest, aldus
beval Von Schirach in een redevoering.
De Engelsche ambassadeur te Washington con
fereerde met President Roosevelt over samen
werking.
De Spaansche Regeeringstroepen zyn actief
voor Belchite. De Nationalisten melden, dat de
aanvallen in Aragon werden afgeslagen.
Prof. Masaryk, de vroegere president van Tsje-
cho-Slowakije, is ernstig ziek.
Te Sjanghai zün weer nieuwe gevechten ont
brand tusschen Japanners en Chineezen. In het
Noorden willen de Japanners een groot offen
sief beginnen.
Bouw van een draaibaar stel zendmasten op
het terrein van de Phohi-kortegolfzenders te
Huizen.
De „Kota Agoeng" te Colombo aangekomen;
de passagiers zün niet overgegaan op de „Jo-
han van Oldenbarnevelt".
O
STUTTGART, 1 Sept. (D. N. B.) In een he
denavond ter gelegenheid van het congres voor
Ausland-Deutsche gehouden rede, heeft de
rijksjeugdleider, Von Schirach o.a. verklaard,
dat voortaan degenen, die een leidende functie
in de Hitier-jeugdbeweging willen bekleeden,
een half jaar in het buitenland moeten hebben
vertoefd. Zoo zal in de toekomst niemand in
Duitschland meer een leidende positie innemen,
die geen begrip heeft voor den stryd der Duit
schers in het buitenland.
PARIJS, 2 Sept. (Havas). De Banque de
Prance heeft het disconto verlaagd van 4
tot procent.
Stand op Donderdag 1 uur n-m.: 761.3
Vorige stand: 760.8
WASHINGTON, 2 Sept. (Havas) De ambas
sadeur der Vereenigde Staten te Londen Bing
ham, heeft gisteren geruimen tyd geconfereerd
met President Roosevelt. De ambassadeur zou
tegenover den President den wensch van Cham
berlain tot uitdrukking hebben gebracht, dat
een enge samenwerking tusschen Groot-Brit-
tannië en de Vereenigde Staten gehandhaafd
zal biyven.
President Cardenas heeft bij de opening van
de nieuwe wetgevende periode zijn houding no
pens Spanje gerechtvaardigd en verklaard, dat
de neutraliteit onderscheid moet maken tus
schen aanvallers en wettige regeeringen, die ge
holpen dienen te worden. Hij deelde mede, dat
Mexico naar Spanje oorlogsmateriaal heeft ge
leverd ter waarde van acht millioen pesos.
Minister Cordell Huil heeft, volgens een Reu-
ter-telegram in een Woensdagavond gehouden
radiorede verklaard, dat de Vereenigde Staten
bereid zyn iedere ernstige poging de bewape
ning te verminderen, te steunen.
Huil betoogde verder, dat een oplossing van
de economische moeiiykheden, waarmede de
wereld te kampen heeft, tot een politieke ver
zoening zou leiden.
1 VERWACHTING: Meest matige Zuid- j|
Westelijke wind, zwaar bewolkt met tij-
delijke opklaring, weinig of geen regen, S
weinig verandering in temperatuur.
HONGKONG, 2 September. (Reuter). De
taifoen, welke zich met ,een snelheid van
130 mijl per uur voortplantte, heeft in den
afgeloopen nacht te Hongkong ontzettende
verwoestingen aangericht, zoodat de stad
er bij het aanbreken van den dag uitzag,
alsof zij door vliegtuigen was gebombar
deerd.
Men schat het aantal dooden op onge
veer honderd, uitsluitend voor zoover dat
de stad betreft.
Aan boord van de schepen moet een nog
grooter aantal dooden te betreuren zijn.
De straten der stad waren versperd door de
puinen der ingestorte huizen. De aan de scheep
vaart toegebrachte schade is nog niet te schat
ten, daar tal van schepen een schuilplaats had
den gekozen in de Jonk-baai, welke buiten de
haven is gelegen.
Het Japansche stoomschip „Asama Maru"
(16.975 ton) en tal van vrachtschepen zyn in
de haven aan den grond geraakt, terwijl de
kleinere schepen door elkander op den oever
zyn geworpen.
De verbindingen met Sjanghai zijn afgesne
den. De telegraafdienst en de draadlooze ver
bindingen zyn eveneens onderbroken.
Uit Hongkong wordt gemeld:
Te Taipo zijn vijftig Chineezen onder val
lend puin bedolven en gedood. De „Asama Ma-
roe" is weer vlot gekomen. Dit schip heeft geen
ernstige schade opgeloopen, terwyi aan boord
evenmin slachtoffers te betreuren zyn.
LOS ANGELES, 2 Sept. (A.N.P.) In een
buitenwijk der stad is een eendekker op een
leegstaand huis gevallen. De beide inzittenden
van het toestel vonden hierbij den dood.
NEW YORK, 1 September (Reuter). Na
de inbreuk, die het s.s. „Hansa" gemaakt heeft
op de bepalingen inzake de draadlooze inkla
ring, hebben de sanitaire autoriteiten bepaald,
dat de scheepsartsen voortaan, wanneer twijfel
bestaat omtrent den ernst van ziektegevallen
aan boord, niet meer zelf mogen beoordeelen of
deze al dan niet gerapporteerd zullen worden.
In dergeiyke gevallen zal het schip in quaran
taine moeten gaan.
Hoogste barometerstand: 767.1 Clermont.
Laagste barometerstand: 740.3 Vestmanoer 5
.TÏIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIilllllllllilllllllllllllllllllliMlllllllllllllllllllllllfr;
LOfïDEN, 2 Sept. (Reuter\ Het Britsche pe-
troleumschip „Woodford", metende 6987 ton, is
getorpedeerd tusschen Colobrates en Espcotes,
volgens een Lloyds-telegram. komende van de
„Beni Carlo". Aan de tijding werd toegevoegd
dat één mecanicien is gedood, en zes andere
mannen werden gewond. Zij zyn aan boord ge
nomen van de „Beni Carlo". De „Woodford"
voer van Constanza naar Barcelona en Va
lencia. Het telegram vermeldde niet of het
schip is gezonken en de équipage gered, of dat
zij een haven heeft weten te bereiken.
PRAAG, 2 Sept. (A.N.P.) Het Tsjechische Te
legraaf-Agentschap C. T. K. deelt mede, dat de
vroegere president van Tsjecho-Slowakye op
zyn landgoed te Lany ernstig ziek ligt. Zijn toe
stand is zorgwekkend. President Benesj en mi
nister Hodza bevinden zich aan zyn ziekbed.
(Prof. Thomas Garrigue Masaryk werd in
Maart 1850 geboren en is thans dus 87 jaar
oud. Hij was de stichter en eerste president van
de Republiek Tsjecho-Slowakije en heeft ge
regeerd van 1918 tot 1935).
Nader wordt uit Praag gemeld, dat de ge
zondheidstoestand van oud-president Masaryk
iets verbeterde, hoewel hy ernstig biyft. Hodza
keerde naar Praag terug, doch Benesj is nog
by het ziekbed gebleven.
Zon op 6.11 - onder 19.47 - Licht op 20.17
Maan op 3.11 onder 18.14
4 September N. M.
VALENCIA, 1 September (Havas). De re-
geeringschef heeft De Brouckère, den voorzit
ter der Tweede Internationale, in gehoor ont-
vangen.
t>e Brouckère, die wederom een studiereis
door Spanje maakt, zal talryke besprekingen
voeren met politieke persooniykheden van het
Volksfront.
MEXICO STAD, 2 September. (A. N. P.). Bij
de opening van de nieuwe zitting van het 37e
Congres heeft president Lazaro Cardenas te
kennen gegeven, dat er geen hervatting zal
plaats vinden van den dienst van rente en af
lossing op Mexico's internationale verplichtin
gen, welke in gebreke zyn.
