De duikbootaanvallen in de
Middellandsche Zee
Japan nog steeds bereid aan
China de hand te reiken
Russisch schip
getorpedeerd
Ongeregeldheden
in Marokko
Het nieuws van heden
De positie van de
Van Heutsz
MASARYK'S TOESTAND
IETS BETER
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE
PERS
VRIJDAG 3 SEPTEMBER 1937 - OCHTENDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20746
Britsche kabinet
bijeengekomen
Eden gaat accoord met Fransche
voorstel om den toestand in
de Middellandsche Zee te
Genève te bespreken
De reactie in Rome en
Berlijn
De meening van Italiaan-
sche bladen
Geen duikboot van Franco
Duitsche beschouwingen
De brand te Algeciras
Phenen
Schade op meer dan een millioen
pesetas geschat
Vliegtuig van Kingsford
Smith gevonden
Het Weer
Tijdens een betooging te Meknès
geraakten Arabieren slaags
met de militairen
Tien dooden, vele
gewonden
Berging wordt nog mogelyk
geacht
Verklaring van
Minister Hirota
,Wij voeren geen strijd tegen het
Chineesche volk, maar tegen
de anti-Japansche
beweging"
De gevechten bij
Sjanghai
?A
Japan deed geen stappen
te Praag
De strijd aan den spoorweg
T ientsin-Poekau
Japanners verlaten Tsjingtau
Communistisch complot in
Mandsjoekwo
Kracht naar Kruis
Erfgename vanZaharof f
Een inwoonster van Warschau
maakt aanspraak op de erfenis
NIEUWE HAARIEMSCHE COURANT
LONDEN, 2 Sept. Omtrent den
duikbootaanval aan Spanje's Oost
kust op het Britsche petroleumtank-
schip „Woodford" meldt Reuter, dat
het schip om zeven uur in den ochtend
door een onderzeeër werd aangeval
len en tot zinken gebracht. Het werd
door een torpedo getroffen en ver
dween na drie uur in de diepte. De
bemanning kon de booten uitzetten
en wist Beni Carlo te bereiken.
De directeur van de maatschappij, waartoe
het schip behoort, Vassilioe deelde te Londen
aan de pers mede, dat het schip voorloopig
te Londen is geregistreerd. De bemanning be
stond uit 32 man, waarvan dertig Grieken. Het
schip was met een lading petroleum op weg
van Roemenië naar Barcelona, doch aangezien
hier niet gelost kon worden, stoomde het schip
door naar Valencia.
Havas meldt nader, dat twee torpedo's wer
den gelanceerd door een grijsgeschilderde duik
boot van onbekende nationaliteit, welke geen
enkel herkenningsteeken droeg. De bemanning
liet onmiddellijk twee booten te water en pas
nadat de schipbreukelingen acht uur hadden
gevaren zonder te weten waar zij terecht zou
den komen, bereikten zij Beni Carlo.
Inmiddels is de Britsche torpedojager
„Havock" te Gibraltar aangekomen. Een der
leden van de bemanning heeft aan de pers
medegedeeld, dat de „Havock" na den aan
val vijf dieptebommen heeft geworpen en
aangezien de zee daarna met olie werd be
dekt, neemt men aan, dat de aanvallende
onderzeeër tot zinken werd gebracht.
In officieele marinekringen te Londen kon
echter geen bevestiging worden verkregen van
het verhaal van de opvarenden van de „Ha
vock", dat de aanvallende onderzeeër tot zin
ken zou zijn gebracht. Wel zag men na ilet wer
pen van de dieptebommen olievlekken, doch
men is van meening, dat deze niet groot ge
noeg waren om er uit te besluiten, dat de on
derzeeër vernietigd zou zijn.
Minister Eden heeft aan den Franschen
zaakgelastigde medegedeeld, dat de Britsche
regeering accoord gaat met het voorstel van
Frankrijk, dat de Middellandsche Zee
mogendheden de volgende week, wanneer
de Volkenbondsraad te Genève bijeenkomt,
den toestand in de Middellandsche Zee be
spreken.
Naar aanleiding van de besprekingen, die
eventueel de volgende week te Genève zullen
worden gevoerd ten aanzien van den toestand
in de Middellandsche Zee, meldt Reuter, dat de
Britsche regeering hoopt, dat een internationaal
plan zal kunnen worden opgesteld, waardoor in
de toekomst aanvallen, zooals zich hebben voor
gedaan, kunnen worden vermeden. Indien de
conferentie te Genève mocht doorgaan, zal, naar
men meent te weten, Eden aan het hoofd van
de Britsche delegatie staan.
In de bijeenkomst der ministers is besloten,
bet aantal Britsche toipedojagers in 't Westelijk
deel der Middellandsche Zee uit te breiden. De
volgende week Woensdag zal de kabinetsraad
bijeenkomen. De bijeenkomst duurde ongeveer
een uur. Tijdens de beraadslagingen bezocht de
Spaansche ambassadeur de vergadering.
Minister-president Chamberlain zal spe
ciaal uit Schotland overkomen om de op
Woensdag as. te houden bijeenkomst van
het kabinet, waarin de internationale toe
stand zal worden besproken, te presideeren.
Bi verband met de poging het Britsche oor
logsschip „Havock" te torpedeeren, wijzen de
Italkjiansche ochtendbladen er op, dat alleen
het toekennen van de rechten van oorlogvoe
rende aan Franco een einde kan maken aan de
onzekerheid in de Middellandsche Zee.
Volgens de „Messagero" bestaat een zekere
overeenkomst tusschen den aanval op de „Leip
zig" indertijd en den aanval op de „Havock".
De „Leipzig" heeft toen de zaak op zijn beloop
gelaten, terwijl de Britsche vloot tegenmaat
regelen heeft genomen.
De „Popoio di Roma" acht het waarschijn
lijk, dat de onderzeeër, welke den aanslag heeft
gepleegd, zich in de haven van Alicante of
Valencia in veiligheid heeft gesteld en dat zijn
bevelhebber reeds aan de regeeringsautoriteiten
een rapport zal hebben overhandigd over deze
zeerooversstreek. Het blad hoopt, dat deze ver
dachtmaking van de vloot van Franco ontmas
kerd zal kunnen worden. Het blad protesteert
er verder tegen, dat Italië wordt beschuldigd
dezen aanslag te hebben gepleegd.
bi verband met de torpedo-aanvaHen van een
duasboofc den. E0gels©ken jgpr
ATHENE, 2 Sept. (Reuter). Het
Sovjet-Russische stoomschip „Mo-
lakieff" is bij het eiland Skyros door
een duikboot, die de Spaansche Na-
tionalistenvlag zou voeren, getorpe
deerd. Een lid van de bemanning
der „Molakieff" werd bij de ontplof
fing gedood. De rest der bemanning
wist veilig de kust te bereiken.
vock" wordt door de rechtsche Spaansche krin
gen er op gewezen, dat de belde duikbooten der
rechtsche Spaansche regeering zich sinds1 ge-
ruimen tijd in de Golf van Biscaje bevinden en
de haven van Gijon blokkeeren. De aanvallen
op den Engelschen torpedojager kunnen dus
slechts door „een roode duikboot" gepleegd zijn,
aangezien de aanval op de „Havock" in de Mid
dellandsche Zee bij Valencia is uitgevoerd. De
Valencia-regeering beschikt over zes onderzeeërs,
van welke zich een op het oogenblik in de
Fransche oorlogshaven Brest bevindt, waar de
commandant verlof heeft gevraagd een repa
ratie te laten geschieden. De overige duik
booten der Valencia-regeering bevinden zich in
„Rood-Spaansche havens aan de Middelland
sche Zee."
In verband met de Engelsche commentaren
op den aanval op de Havock in de Middelland
sche Zee, merkt men in Duitschland algemeen
op, dat vrijwel met geen woord in Engeland'her
innerd wordt aan hetgeen indertijd met den
Duitschen kruiser „Leipzig" is gebeurd.
Toentertijd werd over het algemeen door de
Engelsche pers verklaard, dat Duitschland dit
incident veel te tragisch opvatte en dat een
duikbootoverval niet volstrekt vastgesteld kon
worden, daar men zich zeer gemakkelijk kon
vergissen. Toentertijd was men niet bereid de
Duitsche constateeringen te aanvaarden en
stond men toe, dat de niet-inmengingscommis
sie dermate faalde, dat Duitschland zich uit de
zee-contröle moest terugtrekken. Thans echter
worden juist door de linksche Engelsche pers
hartstochtelijk bijna dezelfde eischen tot col
lectieve maatregelen in de Middellandsche Zee
naar voren gebracht, waaraan overigens ook
Duitschland en Italië zouden moeten deelnemen,
zooals die in het geval van de „Leipzig" door
Duitschland gesteld waren, maar die toen wer
den afgewezen.
De geweldige race-wagen, waarmede
George Eyston in Salt Lake City wil
probeeren 't bestaande snelheidsrecord
te breken. De machine heeft een
vermogen van 3000 P.K.
op den Grebbe berg
GIBRALTAR, 2 Sept. (Reuter) De brand, die
gisteren in een kurkfabriek te Algeciras is uit
gebroken, is nog steeds niet geheel gebluscht,
Den geheelen dag heeft het vuur nog gesmeuld,
De voorraden kurk zijn een prooi der vlammen
geworden, en de schade wordt op meer dan een
millioen pesetas geschat.
RANGOON, 2 Sept. (Reuter) Naar de lucht-
vaartafdeeling officieel mededeelt, heeft men
kunnen vaststellen, dat het wiel en het stuk
van het landingsgestel van een vliegtuig, die
men in Mei jJ. op een eiland nabij Moelmein
heeft gevonden, afkomstig zijn van het vlieg'
tuig van Kingsford Smith, dat in November
1935 verloren is gegaan. Men denkt, dat de rest
van het vliegtuig zich niet ver van het eiland
zal bevinden en men neemt maftta^gejjsnom
,.d£ae.QP te ^sporen.
H Verwachting: Meest matige Zuid-
Westelijke wind, gedeeltelijk bewolkt,
S weinig of geen regen, weinig verandering =E
EE in temperatuur. EE
EE Verdere vooruitzichten: Nog weinig
H verandering. EE
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiii
PARIJS, 2 Sept. (Havas) De „Paris-Soir"
meldt uit Casablanca, dat ongeveer tienduizend
inboorlingen te Meknès naar aanleiding van de
tantsoeneering van het water in verband met
de droogte op een plein in- de stad een betoo
ging hebben gehouden, welke tot ernstige onge
regeldheden heeft geleid.
Daar de politie onder den voet werd geloo-
pen, moest de hulp van militairen worden in
geroepen. Slechts met zeer groote moeite slaag
den de soldaten er in, het plein te ontruimen,
doch spoedig kwamen de betoogers terug en
begonnen steenen naar de soldaten te werpen.
Kort daarop werden schoten op de solda
ten gelost, zoodat dezen zich genoodzaakt
zagen op de betoogers te vuren. Het plein
werd opnieuw schoongeveegd, doch van de
Arabieren werden ér tien dood opgenomen,
terwijl velen gewond werden. Van de solda
ten was een vijftiental gewond.
Van officieele zijde zijn vanavond nadere in
lichtingen verstrekt omtrent cfe onlusten, die
zich te Meknès hebben voorgedaan.
Reeds gisteren hadden 500 nationalisten be
toogd naar aanleiding van de omlegging van
den loop van een riviertje, waarvan het water
naar het oordeel der sanitaire autoriteiten ge
vaar voor de bevolking opleverde. Tijdens deze
betooging werden eenige personen gearresteerd
en voor de rechtbank van den Pasja gedaagd.
Vijf hunner werden tot gevangenisstraf veroor
deeld. Het bericht dezer veroordeelingen leidde
tot een nieuwe betooging voor de moskee, die
ditmaal een veel ernstiger karakter droeg. Daar
de ordedienst de handen vol werk had, werd de
hulp van militairen ingeroepen. De betoogers
begonnen daarop met steenen naar de soldaten
te gooien en te schieten, waarop de militairen
het vuur beantwoordden.
Volgens de laatste berichten uit Meknès is de
rust in de stad weergekeerd.
Van den Nederlandschen wd.
consul-generaal te Hongkong heeft
het departement van Buitenlandsche
Zaken een tweede telegram over de
aanvaring van het stoomschip „Van
Heutsz" ontvangen.
Hieruit blijkt, dat de officieren en
de passagiers veilig konden overgaan
naar het stoomschip „Gertrude
Maerak", waardoor de „Van Heutsz"
werd aangevaren.
Voorts wordt medegedeeld, dat het
schip vast op de rotsen zit met 14
graden slagzij aan stuurboord. Tenzij
bet schip omslaat, wordt berging
waarschijnlijk mogelijk geacht.
Een fraaie foto van het Duitsche Alpenland. Op den achtergrond de Watzmann
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
TOKIO, 2 Sept. (Domei) De
minister van Buitenlandsche Zaken,
Hirota, heeft aan den vooravond
van de opening der buitengewone
zitting van den Landdag tegenover
buitenlandsche journalisten verklaard,
dat de Japansche regeering nog
steeds bereid is, haar expeditiecorps
terug te roepen en China de hand
toe te steken om de vriendschap
te herstellen, zoodra de Chineesche
regeering haar oprechtheid zal be
wijzen en haar houding jegens Japan
zal veranderen.
Een politiek van „eendracht en samenwer
king" met alle landen blijft steeds het grond
beginsel van zijn buitenlandsche politiek. s,
Hirota betoogde verder, dat de Japansche
regeering steeds naar een vreedzame oplossing
heeft gestreefd, doch dat de houding der Chi-
neezen deze onmogelijk heeft gemaakt.
De minister schreef het tegenwoordige con
flict toe aan de anti-Japansche gevoelens, die
de leidende Chineesche kringen steeds hebben
trachten aan te wakkeren, wanneer zij met de
communisten heulden. Het ChineeschRus
sische niet-aanvalsverdrag achtte Hirota in
dit verband veelbeteekenend.
Japan kon dan ook, naar hij zeide, niet on
verschillig blijven.
Tenslotte verklaarde Hirota: Wat de rechten
van derde mogendheden betreft, kan ik u de
verzekering geven, dat deze door Japan ge
ëerbiedigd zullen worden. Ten einde den vrede
zoo spoedig mogelijk te herstellen, noodigc
Japan de mogendheden uit, him medewerking
te verleenen, door zich te onthouden van elk
initiatief dat een verlenging der vijandelijk
heden ten gevolge zou kunnen hebben.
Nadat minister Hirota hedenmiddag zijn
verklaring had afgelegd, stelden de jour
nalisten hem de vraag, waarom Japan niet
aan China den oorlog verklaarde. Hirota
betoogde daarop, dat Japan geen oorlog
voert tegen het Chineesche volk, hoewel er
een belangrijk conflict aan den gang is,
doch tegen de anti-Japansche beweging, die
vooral wordt vertegenwoordigd door de
Chineesche legers en de franc-tirenrs, die
zich tegen Japan verzetten.
Bij de jongste Zweedsche
manoeuvres werden proef
nemingen verricht met dit
ingenieuse instrument, dat
vrij nauwkeurig de snelheid
kan bepalen, waarmede
püegiuigen de Umes naderen
Aan den vooravond van de buitengewone
vergadering van het parlement hebben de poli
tieke partijen vergaderd. Zij besloten allen de
regeeringspolitiek ten aanzien van China krach
tig te steunen.
De woordvoerder van de Seyoekai zeide, dat
Japan een „totalen staat" moet worden en al
zijn krachten moet mobiliseeren en coördinee-
ren ten einde de Chineesche regeering te straf
fen en een einde te maken aan de anti-Ja-
pansche actie. Een gelijke verklaring legde de
voorzitter van de Minseito af. Ook de leider
van de partij der sociale massa drong aan op
solidariteit ten einde de regeering door den
moeilijken toestand heen te helpen. Verder
vrog hij, dat het bestaan van de gezinnen van
de soldaten die onder de wapenen geroepen zijn,
gegarandeerd zou worden.
De Japansche legatie te Praag heeft ontkend,
dat de Japansche gezant te Praag de Tsjechi
sche regeering zou hebben verzocht den uit
voer van wapenen naar China te verbieden.
Van welingelichte zijde wordt verder verno
men, dat de Japansche gezant na het bekend
worden van de overeenkomst tusschen den
Chineeschen minister van Financiën Koeng en
de Tsjechische fabriek Skoda, opheldering heeft
gevraagd. Het ministerie van Buitenlandsche
Zaken vroeg den gezant enkele dagen te wil
len wachten. Vervolgens werd den gezant me
degedeeld, dat volgens deze overeenkomst Sko
da aan China niet alleen wapenen, doch ook
andere machines zou leveren. De levering van
oorlogsmateriaal was niet meer dan normaal.
De Japansche gezant verklaarde, dat hij zijn
regeering hiermede in kennis zou stellen.
Van Japansche zijde wordt medegedeeld, dat
de Toengsji-universiteit in Japansche handen
is gevallen. Tegengesproken wordt, dat Pausjan
door de Japansche troepen zou zijn bezet, doch
wel is de plaats geheel omsingeld. In het ge
bied van de Jangtsepoe is een sterke Japansche
troepenbeweging waar te nemen.
By Woesoeng Zijn de Japansche troepen ver
der opgerukt, de Sjitseling-forten werden be
stormd en ingenomen. Hiermede is de verbin
ding tussch ende verschillende landingsdivisies
tot stand gekomen en kunnen de troepen in
gesloten front oprukken naar den spoorweg
Sjanghai—Nanking.
De Japansche autoriteiten hebben gewezen
op het gevaar, dat buitenlandsche oorlogs- en
koopvaardijschepen loopen by de vaart in de
zone, waar de Japansche vloot voor anker ligt
en in verband hiermede verzocht, de scheep
vaart in de gevaarlijke wateren zooveel moge
lijk te beperken.
Volgens een bericht uit Tientsin aan het
agentschap Domei hebben de troepen, die langs
de spoorlijn TientsinPoekau opereeren, in
samenwerking met de Japansche luchtstrijd
krachten, het ten Westen van Tsinghai gelegen
Kwosjen bezet.
Bovendien hebben de Japansche troepen, ge
holpen door de luchtmacht, na feilen stryd
Wantjotsjen bezet, een belangrijk strategisch
punt aan het front van Matsjang.
Na verbitterde gevechten zouden de Chineezen
de forten van Woesoeng hebben heroverd. De
strijd om het dorp Lotien duurt voort.
Een Japansche afdeeling, die zoojuist naby
Ljoeho was ontscheept, zou door de Chineesche
troepen omsingeld zijn.
Alle Japansche inwoners, welke nog in Tsjing
tau waren, hierby inbegrepen het personeel van
het consulaat, de politie en de militairen, zijn
heden uit Tsjingtau naar Japan teruggekeerd,
ten einde alle vijandelijkheden te voorkomen.
De evacuatie is geschied in overeenstemming
met den burgemeester van de stad, admiraal
Sjen Hoeng Li.
Indien de Chineezen de bedoeling van Japan
niet zullen begrijpen en zullen toestaan, dat de
stad wordt geplunderd en dat schade wordt
aangericht aan de Japansche eigendommen,
welke achter zijn gebleven, dan zullen de Ja
pansche autoriteiten zich genoodzaakt zien
krachtige maatregelen te nemen.
Uit Hsinking wordt aan de „Nitsji Nitsji" ge-
meldt, dat de Japansche autoriteiten in Mand
sjoekwo een communistisch-terroristisch com
plot hebben ontdekt voor de vernieling van den
Zuid-Mandsjoeryschen spoorweg, de steenkolen-
mynen van Foesjoen en de haven van Dairen.
In verband hiermede zyn vyftien Chineesche
communisten gearresteerd.
De duikboot-aanvallen in de Middellandsche
Zee. Engeland gaat met Frankrijk accoord om
den toestand te Genève te bespreken.
Russisch schip by het eiland Skyros getorpe
deerd.
Japan nog steeds bereid aan China de hand te
reiken. Verklaring van minister Hirota.
4
By een betooging van inlanders in Marokko
werden vyftien personen gedood.
Franco-regeering neemt represaillemaatregelen
wegens de uitwijzing van Spanjaarden uit
Frankrijk.
Masaryk's toestand vooruitgaande.
Berging van het stoomschip „Van Heutsz" wordt
nog mogelijk geacht.
Zeven boerderyen te Staphorst in de asch ge
legd.
Doodelyke val van een kloosterzuster te Breda.
Raad voor de Luchtvaart doet uitspraak inzake
een botsing op het Eindhovensche vliegveld
Welschap.
Radio-teiefoonverkeer met Indië in Augustus
met 172 pet. gestegen.
Derde dag van de Nederlandsche tenniskam
pioenschappen.
Beurs van New York: Scherpe daling tenge
volge van omvangrijke verkoopen; slot iets
booger.
,£r is geen smart te groot voor ons,"
heeft een dichter gezongen. We moe
ten daarvan geest en zin goed ver
staan. Elke smart is te dragen en
elke smart moet gedragen worden al
lijkt die ook nog zoo groot en onme
telijk. Want we krijgen kracht naar
kruis. Soms lijkt ons het ons overko
men leed niet te dragendan komt
alles in ons in opstand, dan rebellee-
ren geest en hart tegen zooveel pijn.
Maar daar wordt geen leed zonder
troost, geen pijn zonder verzachting,
geen droefheid zonder medelijden ge
boren. Als God ons slaat dan heeft Hij
tevens den Trooster gezonden. „Er is
geen smart te groot voor ons," juist
omdat ons geen smart toegemeten
wordt welke we niet dragen 'kunnen.
We worden beproefd overeenkomstig
onze krachten en niet boven onze
krachten. God geeft kracht naar
kruis.
PRAAG, 2 Sept. (Havas) Volgens een te elf
uur gepubliceerd bulletin, bleef de gezondheids
toestand van President Masaryk sinds zes uur
in den morgen onveranderd. Er zyn geen
symptomen, die op een verergering in den toe
stand wyzen. Zijn krachtig gestel blyft weer
stand bieden aan de ziekte. De hartslag is
goed.
Blykens een later uitgegeven bulletin, is in
den gezondheidstoestand van president Masa
ryk geleidelyk een wending ten gunste geko
men. De temperatuur is slechts weinig boven
normaal.
WARSCHAU, 2 Sept. (PA.T.) Een inwoon
ster van Warschau, Klimowa geheeten, heeft
beweerd een nicht te zyn van den onlangs over
leden millionnair Sir Basil Zaharoff, den be
kenden wapenhandelaar.
Volgens de papieren, welke Klimowa in haar
bezit heeft, was haar vader Jan Zaharoff, een
broer van Sir Basil. Jan had het vaderlyk huis
op veertienjarigen leeftyd verlaten om fortuin
te maken en hy was terecht gekomen in het
dorp Durowa in Centraal-Rusland. Klimowa
maakt aanspraak op de erfenis van Sir Basil.
iNi I l t IIUUUIUIIIIIIIU J J Ma
Stand op Vrijdag 1 uur v.m. 762.1
Vorige stand 76L8
