Het wonder der Texel-luchtlijn
Zeven boerderijen
in brand
Kloosterzuster
doodgevallen
EEN JAAR
IN HET WOUD
BOTSING OP WELSCHAP
u
TOT 7 EXTRA VLUCHTEN
OP EEN DAG
VRIJDAG 3 SEPTEMBER 1937
Brandweer moet machteloos den
strijd opgeven
Radiotelefoonverkeer
met Indië
ln Augustus met 172 pCt. gestegen
Automatiseering der
Rijkstelefoon
District Rotterdam aan de beurt
NEDERLANDSCHE ARBEIDERS
IN DUITSCHLAND
Minister beantwoordt den heer
De Visser
GEDENKTEEKEN IN DEN
HARSKAMP
Wijziging boterwet
gevraagd
Bestrijding deloyale concurrentie
van margarine
DOOR TREIN GEGREPEN
Spoorwegarbeider zwaar gewond
GEEN DAG DES OORDEELS
TE ROTTERDAM
Spreekuur Directeur-Generaal
P. T. T.
Verzamelgesprekken met
Zwitserland
H. Ms. Van Galen
Deensche boternoteering
Regeling op het Eindhovensche
vliegveld bleek niet in orde
De steekpartij te Oss
Dader legt een bekentenis af
IN DUITSCHLAND ACHTER
SLOT
HOFSTEDE AFGEBRAND
De nieuwe spoorbrug over de
Vecht te Weesp
Van vrachtauto gevallen en
gedood
4
Perspectieven van het binnen-
landsch luchtvervoer der
K.L.M.
Twente het stiefkind
Zeeland nog steeds boven
aan
Tijdens werkzaamheden in de
kapel door een duizeling
overvallen
Slachtoffer van het
verkeer
Landbouwer overreden
Twee meisjes overreden
Clearingkoersen
UIT DE STAATSCOURANT
Burgemeester
C risispachtwet
Belastingen
Onderscheid ingen
DOOR
KELLER
Donderdagmiddag is, vermoedelijk doordat
kinderen met lucifers speelden, brand uit
gebroken in de dicht bij Rouveen gelegen
woning van den landbouwer J. Bakker te
Staphorst. In korten tijd was de geheele
boerderij een prooi der vlammen. Aange
wakkerd door den Zuidwesten wind sloeg
het vuur over naar de aangrenzende boer
derijen. Het duurde niet lang, of niet min
der dan zeven boerderijen waren door den
brand aangetast. De brandweer van Stap
horst kon niets beginnen, aangezien er te wei
nig druk op de waterleiding stond. Ook de
motorspuit uit Meppel, die gerequireerd was,
stond machteloos daar er te weinig water
in de omliggende slooten was.
Het staat dus wel vast, dat alle door het
vuur aangetaste boerderijen als verloren
moeten worden beschouwd.
In Aug. j.l. werden met Ned.-Indië in totaal
571 gesprekken gevoerd, waarvan 216 in Neder
land en 355 in Indië werden aangevraagd, te
gen in dezelfde maand van 't vorige jaar resp.
210, 81 en 129. De stijging bedroeg derhalve in
totaal ongeveer 172 percent.
Van de in Nederland aangevraagde gesprek
ken hadden 150 betrekking op zakelijke en 66
op familie-aangelegenheden. Voor de in Indië
aangevraagde gesprekken waren deze aantallen
170 en 185.
In Nederland werd door meer personen in
Verschillende spreekgelegenheden deelgenomen
aan 6, in Indië aan 27 verzamelgesprekken.
In totaal werden 462, dus verreweg het groot
ste deel der gesprekken van huis uit gevoerd,
tvaarvan 179 in Nederland en 283 in Indië wer
den aangevraagd.
In het verkeer van Ned.-Indië met andere
landen via Nederland werden 20 gesprekken
gevoerd, namelijk met Duitschland 8, Engeland
5, Zwitserland 3, België 2, Tsjecho-Slowakije 1
en Zweden 1. In Augustus 1936 bedroeg het
totaal dezer gesprekken 6.
De automatiseering van het Rijkstelefoonnet
vindt regelmatig voortgang. Thans is het dis
trict Rotterdam aan de beurt en binnen niet al
te langen tijd zal met de daarvoor noodige
Werkzaamheden een aanvang worden gemaakt.
Tegen het einde van 1938 of uiterlijk begin
1939 hoopt men daarmede gereed te zijn.
De minister van Sociale Zaken heeft ten
vervolge op de beantwoording van vragen van
het communistische Tweede Kamerlid De Vis
ser betreffende de verplichting van Nederland-
sche werklooze arbeiders uit grensplaatsen om
ln Duitschland te gaan werken, nog medege
deeld dat den minister slechts één geval
bekend is, waarin een moeilijkheid, als door
den heer De Visser genoemd, is ontstaan.
i
Op voorstel van den Inspecteur der Infanterie
heeft de Minister van Defensie zijn goedkeuring
verleend aan het plan, door verschillenden ge-
Uit, om te komen tot oprichting van een ge-
denkteeken van blijvende waarde, om de na
gedachtenis van wijlen den Majoor L. C. van
Duuren, eertijds Commandant van het Infante-
rie-Schietkamp in de Legerplaats Harskamp, te
eeren.
De commissie, onder voorzitterschap van den
Luitenant-Kolonel J. van Voorthuysen, Com
mandant van het Regiment Grenadiers, stelt
zich voor, in het Inf. Schietkamp op het ter
rein, gelegen bij de officierscantine tegenover
de muziektent, voor een ieder toegankelijk en
van den kunstweg zichtbaar, een steenen bank,
voorzien van een bronzen gedenkplaat, op te
richten.
uDe Commissie acht het overbodig de groote
verdiensten van den overleden Hoofdofficier
nader uiteen te zetten en doet een beroep op
alle officieren en onderofficieren, om aan de
oprichting van het monument mede te werken.
De F. N. Z. en de drie centrale landbouw
organisaties, het Kon. Nederlandsch Landbouw
Comité, de R. K. en de Christelijke Boeren-
en Tuindersbond hebben zich in een adres ge
wend tot den minister van Economische Zaken.
Zij stellen daarin voorop, dat de vraag of onze
melkveehouderij weer loonend zal worden, groo-
tendeels afhankelijk is van den prijs, dien de
boter kan opbrengen. Deze prijs wordt in be
langrijke mate beheerscht door de concurrentie,
welke de substitueerende vetten, met name de
margarine, de boter aandoen.
Deze concurrentie is niet alleen het gevolg
van het prijsverschil, maar ook van de wijze,
waarop het surrogaat zich aandient en de voor
waarden, waarop het geproduceerd en verkocht
wordt. Indien hierin van regeeringswege geen
verandering wordt gebracht, voorzien de orga
nisaties dat het nog vele jaren zal duren, voor
dat weer van een loonende veehouderij gespro-
kij zal kunnen worden.
De invloed van de margarineconcurrentie op
het boterverbruik blijkt op de Engelsche markt,
waar voor een deel der bevolking de vraag of
het boter dan wel margarine zal eten blijkbaar
grootendeels beheerscht wordt door het prijs
verschil.
Aan den toestand in Engeland valt dezerzijds
niets te veranderen, doch in eigen land kan door
bepaalde maatregelen de verhouding tusschen
boter en margarine op een basis gesteld wor
den, waarbij een eind komt aan de deloyale
concurrentie, welke de boter ook hier wordt
aangedaan. Onze bestaande wetgeving wordt
daarvoor absoluut onvoldoende geacht. Er vindt
maar al te vaak verwarring tusschen natuur
product en surrogaat plaats.
De organisaties vragen daarom den minister
een wettelijke bescherming van 't woord boter;
een verbod om margarine, van nature een wit
te, smeerbare vetemulsie, te kleuren in de
kleur van de van nature gele boter, welk kleur-
verbod reeds in Prankrijk, Spanje, Australië en
Nieuw-Zeeland bestaat. Verder vragen zij een
verbod van misleidende reclame voor marga
rine, zooals dit reeds in Zweden bestaat en een
vermelding van het gebruik van margarine in
restaurant en banketbakkerswinkels, wat reeds
in Australië, Duitschland en Tsjecho-Slowakije
geschiedt.
Op het spoorwegemplacement der Ned.
Spoorwegen te Boxtel is Donderdagmorgen een
ernstig ongeluk gebeurd. De spoorwegarbeider
J. v. D. verrichtte daar werkzaamheden, doch
bemerkte niet dat een trein naderde. De onge
lukkige werd gegrepen en bleef zwaar gewond
liggen, in ernstigen toestand is hij naar het
St. Lidwinaziekenhuis vervoerd.
i
Naar wij vernemen is de opvoering van het
tooneelstuk „De Dag des Oordeels" te Rotter
dam eveneens verboden.
De Directeur-Generaal der P.T.T. is ver
hinderd op Vrijdag 10 September a.s. zijn ge
wone spreekuur te houden.
Te beginnen op 14 September a.s. zal dit
wekelijksche spreekuur voortaan in plaats van
op Vrijdag op Dinsdag van 14 tot 16 uur wor
den gehouden.
Met ingang van 1 September zijn in het te
lefoonverkeer met Zwitserland verzamelge
sprekken toegelaten.
Inlichtingen verstrekken de telefoonkantoren.
Bij het departement van Defensie werd van
den commandant van H. Ms. „Van Galen" be
richt ontvangen, dat alles wel is aan boord.
De officieele Deensche boternoteering be
droeg Donderdag 237 kronen of f0.95 per kg.
Op 2 Mei 1937 botste het vliegtuig PH-FKA,
type Koolhoven FK 46, van de N. V. Nationale
Luchtvaartschool, hetwelk werd bestuurd door
J. P. M. R., tijdens den aanloop tegen
een zweefvliegtuig en een auto der Eindho
vensche Zweef-Vliegclub (E. Z. C.), welke op
het terrein in zijn startbaan stonden. Het mo
torvliegtuig, het zweefvliegtuig en de auto
werden hierbij beschadigd. Persoonlijk letsel
werd niet toegebracht.
De Raad voor de Luchtvaart heeft op 22 Juli
een zitting gehouden ter onderzoek van oor
zaak en schuldvraag van dit ongevel.
Donderdagmiddag heeft de raad bij monde
van zijn voorzitter mr. dr. D. A. P. N. Kooien
in het openbaar uitspraak gedaan.
De raad is van oordeel, dat het ongeval is
veroorzaakt door een fout van den bestuurder
van het motorvliegtuig, die er zich van te vo
ren niet behoorlijk van heeft overtuigd, of
de startbaan vrij was.
De regeling van den havendienst op het
luchtvaartterrein liet naar het oordeel van den
raad, te wenschen over. Er bleek niet voldoende
overleg te bestaan tusschen havenmeester, in
structeur van de N. L. S. en leider van de
zweefvliegoefeningen. Voorts heeft het de aan
dacht getrokken, dat de sleepauto, hoewel deze
op het luchtvaartterrein een obstakel vormde,
niet overeenkomstig artikel 172 van de rege
ling toezicht luchtvaart op de gebruikelijke
wijze van een roode vlag was voorzien. Ook
bleek aan de regelingen, welke op het lucht
vaartterrein bestanden, niet voldoencie alge-
meene bekendheid te zijn gegeven.
Onder deze omstandigheden was het echter
nog meer dan anders noodig, dat de bestuur
der alvorens te starten zich er terdege reken
schap van gaf of zijn startbaan geheel vrij was.
Te meer. daar hij met een passagier aan boord
is gestart. Wegens het verzuimen van het ne
men van de noodige voorzorgsmaatregelen, treft
hem naar het oordeel van den raad blaam.
De kolenhandelaar G. te Oss, die aanvanke
lijk bleef ontkennen een aanslag op zijn buur
man te hebben gepleegd, heeft thans een be
kentenis afgelegd. Het met bloed bevlekte mes,
waarmede de daad is gepleegd, is door de po
litie teruggevonden. Hoewel het levensgevaar
bij het slachtoffer nog niet als geweken kan
worden beschouwd, is zijn toestand toch naar
omstandigheden vrij gunstig.
Donderdagmorgen is de politie uit Winters
wijk, die naar Duitschland is geweest om de in
vrijheidstelling van ,R. te bewerken, terugge
komen. Het bleek, dat R. in een café in Lü-
dinghausen wegens overtreding der politieke
voorschriften en wegens verzet is gearresteerd.
R. werd veroordeeld tot zes weken gevangenis
straf, doch dank zij den bemoeiingen der Win-
terswijksche en Duitsche politie, werd de straf
verminderd tot tien dagen, zoodat R. de vol
gende week in vrijheid wordt gesteld.
i
Door tot nu toe onopgehelderde oorzaak is
een hevige brand uitgebroken in de boerderij
van de Wed. P. Schoonenberg aan den Dijk te
Lith. Het vuur was in het achterhuis ontstaan,
waar het gretig voedsel vond in het rieten dak.
In een minimum van tijd stond de hofstede in
lichter laaie en brandde tot den grond toe af.
Ook een schuur en eenige hooi- en stroomijten
gingen in vlammen op. De inboedel en de land
bouwwerktuigen gingen eveneens verloren, ter
wijl eenige kippen in de vlammen omkwamen.
De schade wordt door verzekering gedekt.
De N.V. Hollandsche IJzeren Spoorweg Maat
schappij te Utrecht heeft de uitvoering van de
v/erken, omschreven in bestek no. 1554 H.S., be
treffende het maken van een onderbouw voor
een brug voor dubbel spoor over de Vecht nabij
Weesp in den spoorweg AmsterdamAmers
foort, gegund aan den heer J. de Vries te Den
Helder voor een bedrag van 105.300.
Donderdag is het 15-jarig meisje Ros, te
Made, van een vrachtauto, welke op weg was
naar Oosterhout, gevallen en op slag gedood. Het
meisje had gevraagd op den wagen te mogen
mederijden.
HET MOOIE UITZICHT.
„Wat is er bij de Jansens aan de hand
„O, die vieren het feit, dat ze hun week-end huis
hebben ingericht en nu is de heeie familie komen
kijken l"
Onlangs heeft de K. L. M. een opmerke
lijk vervoersrecord gemeld. In de eerste
plaats telde de K. L. M. voor Haamstede
in een enkele maand bijna 1200 passagiers,
terwijl bovendien op den Zaterdag direct
na het ongeval van de Flamingo niet min
der dan 354 luchtreizigers op de binnenland-
sche lijnen werden geboekt. Des te meer ver
heugend was dit feit, omdat hieruit bleek,
dat het publiek zich van het ongeval niet
veel had aangetrokken, en zijn vertrouwen
in de maatschappij ongeschokt bleef.
Dat het binnenlandsche luchtnet met 354
passagiers voor den dag kwam, was een
vervoersrecord. Een dergelijk cijfer was in
de geschiedenis der K. L. M. nog niet voor
gekomen.
Hoe staat het eigenlijk met het binnenland
sche luchtverkeer? Hoe zal het zich ontwikke
len en in hoeverre heeft het reden van bestaan?
Dit zijn enkele vragen, waarmee de redactie
van „Vliegwereld" zich in haar jongste num
mer bezig houdt.
Zij steekt dan van wal met de bewering, dat
het gunstig aspect van het verkeer binnen onze
landsgrenzen dezen zomer goeddeels te danken
is aan de opening van de luchtlijn naar Texel.
Dit is een goede gedachte van de K. L. M.-
directie geweest, terwijl ook een woord van lof
op deze plaats gerechtvaardigd is voor de voort
varendheid van de bevolking van Texel, die
haar hartewensch: een vliegveld en een lucht
lijn, eindelijk in vervulling heeft zien gaan.
De Texelsche luchtlijn is een wonder.
Niemand heeft maar kunnen droomen of
denken, dat zij zoo'n overweldigend succes
zou worden. En wel reeds op den eersten
dag. Elk vliegtuig naar ons fraaie eiland aan
de Waddenzee gaat vol van Schiphol en
keert weer met een zware lading terug. Men
begon aarzelend met twee diensten per
dag, twee, omdat er toch gevlogen moest
worden en het tweede dienstje er gemak
kelijk bij kon worden genomen. Maar de
aanvraag naar plaatsbewijzen was onmid
dellijk reeds zoo groot, dat extra toestellen
moesten worden ingezet; niet één, maar
twee, drie, zes, ja zelfs eenmaal zeven extra
vliegtuigen op één dag. En nu vliegen we
al drie keer per dag naar Texel en des Za
terdags niet minder dan zes maal.
Hier ziet men een toekomstbeeld van het
binnenlandsche luchtverkeer: een eiland, ge-
isoleerd van de bevolkingscentra, door de lucht
veroverd en volkomen uit zijn isolement ver
lost. Want het zijn niet alleen vacantiegangers,
die zich per K. L. M. naar het vogeleiland spoe
den.. de eilanders zelf maken druk gebruik
van het lijntje. Zij kunnen 's ochtends even hun
inkoopen in Amsterdam doen en in den vroe
gen middag weer thuis zijn. Ook is de lucht-
verbinding een uitkomst voor ornithologen, die
voor studie even óver kunnen wippen, en zich
niet langer hoeven te installeeren voor hun
waarnemingen, al blijft het toerisme op deze
Hjn hoogtij vieren, want Amsterdam heeft nu
opnieuw een fraaie badplaats onder den rook
van zijn schoorsteenen gekregen, en een week
end naar Texel is op het oogenblik „en vogue"
bij de hoofdstedelingen, die in veertig minuten
in de frissche lucht en aan zee zijn.
Toch is de idylle niet zoo volkomen als
zij zijn kon. Althans niet in het economi
sche. Men vliegt nu met Fokkers van het
type F-7a, waarmee ook de rondvluchten
geregeld worden gemaakt. Vroeger het
neusje van den zalm, die oude trouwe F-7a,
maar thans zijn wij zoo verwend, dat wij
ook liever in een Douglas zitten.
Naar Texel immers behoorde men in tien
minuten te kunnen vliegen. Niet met een
snelheid van 150 kilometer, maar met drie
honderd. En dit geldt voor het geheele
binnenlandsche luchtverkeer. De toekomst
kent hier slechts één parool: snelheid.
Snelheid is een allereerste vereischte
voor het verkeer op korten afstand. Wij
houden daarom het oog thans op de Lock
heed Super Electra, die tegen den winter
haar intrede op Schiphol denkt te ma
ken, en die met 350 kilometer kruissnelheid
op de korte lijnen zal worden gezet.
En die bovendien meer plaatsruimte biedt.
Want acht passagiers per vliegtuig naar Texel
is te weinig enoneconomisch. De Lock
heed zal elf passagiers kunnen vervoeren, dus
bijna het dubbele. Naar Texel behoeven geen
zes dagelijksche diensten te gaan. Men kan
niet verlangen elk oogenblik van den dag op
fchiphol af te hooren roepen: „Het vliegtuig
oor Texel staat gereed om te vertrekken." De
passagier wil alleen de lange reis per trein,
boot en autobus besparen, vooral op warme
zomerdagen vermijden. Hij vraagt niet elk uur
een vliegtuig, maar één op geschikte tijden.dat
hem zoo snel mogelijk naar het land van ver
langen brengt. Daarom zouden twee dagelijk
sche diensten met een Lockheed voldoende
zijn, één in den morgen en één 's middags. In
dien tusschentijd zou hetzelfde vlieftuig weer
op andere lijnen dienst kunnen doen, terwijl
nu verscheidene vliegtuigen den ganschen dag
voor hetzelfde lijntje zijn ingespannen. Dit zijn
natuurlijk geen speciale wetten voor het eiland
Texel; dit geldt voor het geheele binnenland
sche luchtverkeer.
Om van dit verkeer een juist beeld te krij
gen, kan men niet beter doen dan het zoojuist
vermelde record nader te beschouwen. De ge
noemde 354 passagiers werden samengesteld
uit een honderdvijftigtal van de Zeeland-lijn,
terwijl Texel een contingent van 130 passa
giers leverde. Eindhoven, Groningen en Twen
te droegen hier bij met resp. 32, 21 en 21
luchtreizigers. Dit geeft ongeveer de juiste ver
houding weer van het verkeer op de binnen
landsche lijnen, al moet men hierbij beden
ken, dat het vervoer naar Groningen in feite
belangrijker is dan men uit deze cijers zou
willen concludeeren. Kenmerkend blijft echter,
dat het vervoer naar Texel dat op de beproef
de Zeeland-lijn naar de kroon steekt. Twente
komt in dit overzicht beter voor den dag dan
gewoonlijk, want wij betwijfelen het, of deze
luchtlijn een gemiddelde bezetting van 5 pas
sagiers per vliegtuig bereikt.
Twente blijft het stiefkind in de overi
gens gezonde familie van de Nederland-
sche luchtlijnen, wellicht te wijten aan het
gebrek aan medewerking van de Twent-
sche nijverheid. Aan den anderen kant
heeft de Twentsche luchtlijn minder goede
aansluitingen op het Europeesche luchtnet
dan b.v. Eindhoven. Zoo zou de Liverpool-
Hjn van zeer veel beteekenis kunnen wor
den voor Twente, daar deze immers twee
zeer belangrijke centra van textielindustrie
verbindt. Men vindt echter alleen op Za
terdag een onmiddellijke aansluiting, van
Twente komend, naar Liverpool.
Hoe het ook zij, Twente is geen succes en
wij zouden wel zeer optimistisch zijn wanneer
wij hier konden beweren, dat er binnenkort
verbetering in den toestand zou komen. Daar
entegen ontwikkelt zich het luchtverkeer naar
Groningen steeds meer. De luchtlijn naar het
Noord-Oosten zal dan ook wel in den loop der
jaren bevestigd worden. Evenzeer zal Eindho
ven bewijzen een plaats in het binnenlandsch
luchtverkeer waardig te zijn.
Donderdagmiddag om twee uur was in de
kapel van het R. K. weeshuis aan de St.
Jansstraat te Breda de 55-jarige zuster Pe-
lagia bezig met de verzorging van de voor
bereidingen voor het Heilig Uur, dat dien
avond zou worden gehouden. Plotseling
werd zij door een duizeling overvallen. De
zuster viel dwars door een der groote ramen
van 'de kapel naar buiten en bleef op de
binnenplaats van het gesticht bewusteloos
liggen.
Dr. Guns, die onmiddellijk te hulp was ge
roepen, gelastte overbrenging naar het St. Ig-
natius-ziekenhuis. In den loop van den middag
is de kloosterlinge hier, zonder tot bewustzijn
te zijn gekomen, overleden.
Donderdagmiddag is onder de gemeente
Bolsward de ruim vijftigjarige landbouwer
Nanne de Boer uit Eemswoude, die op de fiets
was, toen hij den weg naar links wilde overste
ken, aangereden door een vlak achter hem rij
denden personenauto, waarin gezeten waren
dokter M ten Cate en diens chauffeur, welke
laatste aan het stuur zat.
Het slachtoffer werd ernstig gewond en over
leed spoedig.
De heer De Boer was een bekend figuur in
landbouwerskringen. Hij was bestuurslid van de
afdeeling Bolsward van de Friesche Maat
schappij van Landbouw.
Donderdagmiddag te ruim vier uur is op den
Zuiderzeestraatweg te Oldebroek. nabij de geref.
school een ongeluk met doodelqken afloop ge
beurd. Een tienjarig dochtertje van den beton
werker W. Jonker, wonende aan den Boven-
straatweg, was, komende van school, op weg
naar huis. Het kind wilde den weg oversteken,
doch had, doordat ter plaatse een dorschma-
chine stond, geen vrij uitzicht, met het gevolg,
dat zij door een auto werd gegrepen. Het meisje
was op slag dood.
Donderdagmiddag om kwart vóór vier is het
achtjarig dochtertje van den landbouwer T.
Groenewold uit Borgercompascuum, dat juist
uit school kwam, met baar fiets tegen den
vrachtauto van den koopman N. BoHeeraaf uit
Emmen, gereden, zy werd tien meter ver weg
geslingerd en bleef bewusteloos liggen. In een
nabyzijnde woning werd medische hulp ver
leend, doch na korten tijd is het kind, zonder
by kennis te zijn gekomen, overleden.
Koersen voor stortingen op 3 September 1937
tegen verplichtingen luidende in: Reichsmar-
ken f 72.83, lires f 9.61, peseta's f 12.20.
Met ingang van 15 September 1937 is be
noemd tot burgemeester der gemeente Kerk-
werve: W. Baas.
De heer W. Baas is ambtenaar ter secretarie
van Langeruigeweide en woont te Woerden.
Hy is 32 jaar oud.
Benoemd tot deskundig bqzitter in de Ka
mer voor crisispachtzaken van het kantonge
recht te 's-Hertogenbosch: J. B. G. J. M. van
Hellenberg Hubar, notaris te "S-Hertogen
bosch, en tot plaatsvervangers van den des
kundigen bezitter in genoemde kamer A. A. H.
de Bekker te Empel: G. van Lieshout te
Veghel en A. D. van der Schans te Andel.
By K. B. van 25 Augustus 1937 is benoemd
met ingang van 1 September 1937 tot (tweeden
secretaris van den Raad van Beroep voor de
directe belastingen te Zwolle: mr. P. Kapteyn,
advocaat en procureur te Zwolle.
Verleend de eeremedaille verbonden aan de
Orde van Oranje-Nassau in brons aan M. Al
sem geest, koster van de Roomsch-Katholieke
kerk te Schipluiden.
Toegekend de aan de Orde van Oranje-Nas
sau verbonden eere-medaille, in brons aan: E.
van Run, stalbaas by de coöperatieve aardap
pelen- en brandstoffenvereeniging Eigen Hulp
us, te 'sGravenhage.
44
Toen kwam ik Erica Isenloh op den boschweg
tegen, wy bleven tegenover elkaar staan; de
herfstwind wervelde roode bladeren om ons
heen.
Waarom bloosde zy? Vermoedde zy, wat ik
haar zeggen wilde?
Ik zei het kort. Zonder omwegen. Ik weet niet,
of er ooit een aanzoek gedaan is, dat eenvoudi
ger was.
„Erica, ik vraag je, mijn vrouw te worden!"
Eerst zei ze in het geheel niets; minuten lang
bleef zy zwijgend naast me loopen. Toen vroeg
ze:
„Waarom?"
Waarop ik in alle oprechtheid antwoordde:
„Ik heb je van harte lief."
Even greep ze met bevende hand mijn hand,
maar liet ze weer snel los.
Terwyl we verder wandelden, vervolgde zy:
„Maar ik ben maar een eenvoudige dorpson-
derwqzeres."
„Erica, je zult een dorpsonderwyzeres in rui
men zin worden!"
Daarop vertelde ik haar van mqn plan, het
landgoed te koopen. Alles hing nu nog slechts
van Balthassar af, die, sedert de komst van den
ouden Lohmann en sedert deze na een hevige
twist met Balthassar in gezelschap van zqn zoon
weer vertrokken was, schuw en ongenaakbaar
was geworden. Wanneer het lukte, Balthassar
te winnenals rentmeesterals raadgever
als vriend, dan konden we het probeeren.
We waren wel beiden nieuwelingen op het land,
maar zooals anderen het geleerd hebben, zoo
zouden ook wij het leeren, en dan zou het woud
dorp een goed beheer krijgen; dan zou Erica
een vervulling voor al haar menschlievende
plannen vinden en duizend mogeiykheden voor
haar goed hart.
By een ouden eik reikte ze my haar handen
en haar jongen mond.
Het was geen wilde, laaiende, gloeiende liefde,
het was een liefde die duren zou: naar elkaar
verlangen, elkaar begrijpen, bij elkaar passen,
samengroeien.
Met Balthassar ging het heel wat moeilijker.
Hy beantwoordde al mijn voorstellen en argu
menten met een duidelijk en klaar „Neen!"
Sedert zqn ervaringen met den ouden en den
jongen Lohmann was hij grimmig, misanthro-
pisch en hevig achterdochtig geworden. Tet hu-
weiyk van Emilia en Timm dat reeds enkele
weken na onze ontmoeting plaats had, was hy
door een „dienstreis" ontloopen.
Sedert dien was hy onzichtbaar.
Ik begreep niets van hem. Het was voor hem
toch precies hetzelfde, welke van de twee drui-
venzusters hij kreeg! Of was hy op den gouden
tand verliefd geweest en treurde nu om het naar
Berlyn vertrokken Mieltje? Maaltje huilde on
geveer den heelen dag van verlangen naar haar
tweelingzuster.
Neen, er waren vele andere dingen, die den
armen man dwars zaten. Het meest wel myn
plan om het landgoed te koopen. Dat bezorgde
Balthassar den hevigsten zielestryd. Eenerzyds
meende hy dat ik als landheer een totale mis
lukking zou zijn, anderzijds had hy het land
goed, dat nu toch in vreemd handen overging,
niemand liever gegund dan my. Kom daar maar
eens uit, uit zoo'n wirwar!
„Mijnheer Hubertus," zei hy op een dag, „het
gaat niet. Ik geloof, dat ik wel een beetje recht
op uw vriendschap heb, en daarom kan ik u er
niet in laten loopen. U weet, dat u het land
goed niet alleen kunt beheeren, dat u dan uw
geld verliezen zou."
„Beste vriend, dat weet ik."
„Ja, en ziet u, mynheer Hubertus, als u nu
in uw villa kon biyven, bij uw boeken, by uw
mooien Bechstein-vleugel, by uw Mathilde, by
uw vrouw Sturz, by uw honden en uw jonge
vrouw, en ik kon rentmeester zqn en u de ver
diensten komen afdragen verdraaid, ik laat
me villen, als ze niet aanzieniyk zyn! nu, dan
was het te doen! Ik zou me ermee kunnen ver
zoenen, ik zou tegen mezelf zeggen: Balthassar,
nu is mynheer Hubertus niet meer je vriend,
met wien je skaat speelt, dien je bij gelegenheid
eens terdege de waarheid zegt, dien je zoo'n
beetje bevaderen kon, neen, hy is je baas, en je
hebt je daarnaar te gedragen; eveneens heb Je
ten eenenmale te vergeten, dat je eens als
schoolinspecteur boven zyn echtgenoote hebt ge-
staan en dat je toen over haar prestaties als
onderwyzeres allen mogelijken nonsens in je no
titieboekje hebt genoteerd; kortom, den juisten
toon zou ik wel spoedig gevonden hebben
Ik onderbrak hem.
„Myn beste Balthassar, de juiste toon tegen
mij en mijn toekomstige vrouw is alleen die,
welke een oprecht en gewaardeerd vriend be
zigt."
Hij keek opzy.
„Mooi!.... heel mooi, mynheer Hubertus.
Maar het gaat niet. 't Zit zooMaaltje wil
trouwen. Sedert die affaire met Mieltje wil ze
niet langer wachten. En ik ben eigenlijk al
sedert tien jaar in het geheim met haar ver
loofd. Tja, mynheer Hubertus, u zult toch hope
lijk niet denken, dat ik ooit tusschen de twee
lingen geweifeld heb? Want zie eens hier, als je
de keus hebt tusschen twee vrouwen, waarvan
de een twee en dertig eigen tanden heeft en de
ander maar een en dertig en een kunsttand, dan
neem je toch de eerste, nietwaar?"
„Natuuriyk!"
Hy glimlachte.
Ik ben altyd voor 't complete geweest. De an
dere gebreken van Emilia wil ik buiten beschou
wing laten; want Maaltje heeft me opgebiecht
dat zij eveneens gesleed heeft. Maar nu in ernst:
de „Druiventros" kunnen we niet laten schieten.
Het is haar vaders erfgoed. En je wilt toch ook
wel eens zelfstandig worden. En dan, mijnheer,
Timm heeft er maar weinig geld uitgenomen,
zoodat ik, met wat ik zelf bezit, den aangrenzen-
den grond erby zou kunnen koopen en er een
mooi bedrüf van maken. Ik kan my natuuriyk
niet mijn leven lang met die tapperij occupee-
ren; dat laat ik over aan de lieden, die daarvoor
zyn aangesteld en aan het toezicht van de
vrouw. Ja, mynheer Hubertus, u zult het w«
verschrikkeiyk egoïstisch van me vinden, dat ik
me zelfstandig wil maken en ik heb weken lang
met mezelf overhoop gelegen over de vraag of ik
nu trouwen moest of by u rentmeester worden;
maar per saldo, ik ben op Maaltje verliefd en
als je zeven en veertig bent, is het voor trou
wen niet te vroeg. Neemt u het me niet kwa-
ïyk?"
„Neen, Balthassar! Maar ik zal het landgoed
nu natuuriyk niet koopen."
Hij liet 't hoofd hangen.
„Neen, mynheer Hubertus, dat kunt u ook
niet. Zonder my gaat u bankroet!"
Gisteren is Emil Bönisch veroordeeld. Hq
kreeg twee jaar. Verzachtende omstandigheden.
Ik geloof, dat het een minimum-straf is, die hij
gekregen heeft. Ik was den rechter voor deze
menschelijke uitspraak oprecht dankbaar. De
kerel, dien den jongen Lohmann zijn arm ver
brijzeld heeft, kreeg anderhalf jaar.
Elisabeth Ranke woont in de stad. Zij wacht.
Wacht op den liefste. Ik heb beiden bezocht:
Emil in de gevangenis en Elisabeth. Emil heeft
me volmacht gegeven, zqn vaderlqk erfgoed te
verkoopen.
„Naar mqn geboortedorp ga ik niet meer te
rug," zei hij. „Ik kan me niet door iedereen met
scheeve oogen laten aankijken. Ik zal in een
ander Silezisch dorp grond koopen en me daar
vestigen. Ergens, waar ook veel bosch is."
„Denk maar aldoor aan het bosch, beste Emil.
Twee jaren zyn geen eeuwigheid. In het groene
woud zul je weer biymoedig worden, zul je Je
thuis voelen. Het woud is overal hetzelfde.
Elisabeth Ranke trof ik aan vol vertrouwen.
„Ik geloof, dat Emil goed voor me zal zqn."
zei ze. „We hebben elkander vergeven en we
moeten er nu alleen voor waken, dat we elkaar
nooit meer iets te vergeven zullen hebben."
Ik stond verbaasd, toen het meisje dat zoo
zeide, hoe klaar zy haar toestand inzag en hoe
zy met weinige woorden haar toekomstige le
venstaak schetste.
Balthassar en ik hebben ons voorgenomen
over eenigen tyd voor Emil Bönisch een verzoek
om gratie in te dienen by de overheid.
Eerst vandaag kwam de oude Krügel thuis.
Er komen 'n heeleboel plichtplegingen aan te
pas en het duurt 'n heelen tyd vooraleer een on
schuldige na 'n revisi#van het vonnis in vrij
heid wordt gesteld.
Balthassar heeft by deze invryheidstelling een
dubbele rol gespeeld. Ten eerste moest hy zelf
als aangeklaagde voor de rechtbank verschqnen,
aangezien hy den ambtenaar, die zich indertqd
voor Krügel's schuld het meest „verdienstelijk"
had gemaakt, openiyk een Idioot" had ge
noemd, welke beleediging hem een amende
honorable en een geldboete van tweehonderd
mark heeft gekost
(Wordt vervolgd.)
