SPORT EN WEDSTRIJDEN
KLEINE ENCYCLOP AEDIE
VOOR KATHOLIEKEN
BON: 4
100 GEKLEURDE EN 25 aardriJkskimdige
250 REPRODUCTIES
ZONDAG 12 SEPTEMBER 1937
WIELRENNEN
Van der Ruit wint in
de hoofdstad
Zege van Hofstede bij de
amateurs
VOETBAL
Arsenal speelt gelijk
tegen Leicester City
Chelsea wint met 20 van
Birmingham
Wat geschiedt er met
V.V.V.?
Geen uitstel van competitiewed
strijden voor K.N.V.B. en L.V.B.
WANDELSPORT
Jubileummarsch van D.V.V.
ATHLETIEK
ACHT NIEUWE RECORDS
ERKEND
Aanvrage van Baumgarten
afgewezen
SCHAKEN
TWEE REMISES VAN
CAPABLANCA
Afgebroken partijen niet verder
gespeeld
FlohrPetrov
ALJECHIN EIND VAN DEZE
MAAND IN ONS LAND
De revanchematch om het
wereldkampioenschap
LAWNTENNIS
Fraaie overwinning van
Tilden op Ramillon
Stoeffen overtuigend door
Nüsslein geklopt
BUDGE EN VON CRAMM
IN DEN EINDSTRIJD
De Amerikaansche kampioen
schappen te Forest Hills
CONCOURS TE SCHEVE
NINGEN
H. M. de Koningin te Soestdijk
William Powell
„Peerke Donders"
NIJVERHEIDSSCHOLEN VOOR
MEISJES
Het Rijk verleent zijn medewer
king bij de oprichting
Eieren naar Duitschland
Leidingwater voor 80 pCt.
der bevolking
TWEE ZWARE DEELEN, 400 KOLOMMEN TEKST
Waarschuwing
Vereeniging voor
luchtbehandeling
Ontvangst op Het Loo
Mevrouw A. J. Valeton Kjeldgaard
onderscheiden
Een groep medespelenden van het mysteriespel „De Christusspeler", dat
met groot succes te Heemstede wordt opgevoerd
In den Grooten IJpolder nabij Amsterdam is
Zaterdagmiddag het door „De Germaan" geor
ganiseerde wielercriterium gehouden, waarin
Van der Ruit bij de profs en Hofstede bü de
amateurs zegevierden.
De wedstrijd werd hier gehouden op een af
gesloten rechthoekig circuit van 5.6 K.M., waar
langs vooral later in den middag een zeer tal
rijk publiek getuige was van den strijd. De Am-
sterdamsche politie had voortreffelijke orde
maatregelen getroffen. De weersomstandighe
den waren overigens dezen middag verre van
fraai.
Nauwelijks waren de amateurs, die tien ron
den moesten afleggen, tegen drie uur gestart,
toen het begon te stortregenen. Gelukkig klaar
de het later weer op en de profs hebben ver
der van den regen niet veel last meer gehad
Bij de amateurs had zich reeds spoedig
een kopgroep gevormd, waarin o.a. de uitste
kend rijdende Wijdenes en Moeke opvielen. Deze
groep bestond, toen er nog drie ronden te rij
den waren, uit zeven renners, nJ. Pronk, de
Jong, Hofstede, Manneveld, Joosen, Terpstra
en Moeke. Wijdenes was n.l. door pech achter-
geraakt, maar hij zette op een energieke wijze
de achtervolging in, zoodat hij in de laatste
ronde weer aansluiting bij de kopgroep kreeg
De sprint moest de beslissing brengen, waarbij
Hofstede uit Gouda het eerst door de finish
ging. Voor hem werd een tijd van 1 uur 30 min.
45 sec. genoteerd. De verdere volgorde was: 2
P. Joosen, Breda: 3 P. Terpstra, Amsterdam: 4
O. Moeke, Weesperkarspel; 5 J. Manneveld,
a Urm aar; 6 C. Wijdenes, Ouderkerk; 7 J. de
Jong, Gouda; 8 J. Pronk, Alkmaar.
Omstreeks half vijf startten de profs, waar
voor men den oorspronkelijk vastgestelden af
stand tot vijftien ronden had teruggebracht.
Na den start trokken Van Nek en Motké er
weldra tusschenuit. Zij werden op enkele hon
derden meters gevolgd door een drietal ren
ners, n.l. Hiddes, Kuyper en Schmitz, waarna
weer op enkele honderden meters het hoofd-
peleton volgde. In de tweede ronde onderging
de situatie geen verandering maar daarna voeg
den Hiddes, Kuyper, Berwers en Van der Ruit
zich bij de leiders. Kuyper verdween uit de
kopgroep, die toen bestond uit het zestal Van
Nek, Motké, v. d. Ruit, Berwers en Vethaak,
op een kwart ronde gevolgd door een kleine
groep, waarbij o.a. Middelkamp was. Het lei
dend peleton liep steeds meer uit en had in
de zesde ronde ongeveer anderhalve minuut
voorsprong op het tweetal Middelkamp en Hel-
lemons. Daarna kwamen Kuyper en Veld,
vervolgens de Beer, die zich geheel uit de ach
terhoede had gewerkt met Van Amsterdam.
Op vijfhonderd meter volgde het peleton.
Geruimen tijd onderging de situatie geen
wijziging van beteekenis. Alleen wisten de Beer
en Van Amsterdam Kuyper en Veld in te ha
len. De twee laatstgenoemden raakten gelei
delijk verder achter. Hun plaatsen werden in
genomen door Jansen en Loopmans. Reeds
lang voor het einde was de koers eigenlijk be
slist. Aan den kop hield het zestal elkaar goed
in het oog en de sprint zou ten slotte de be
slissing moeten brengen. Piet van Nek ver
dween drie ronden voor het einde door pech
uit de kopgroep. Het veld was toen trouwens
reeds geducht gedund.
Tenslotte gingen vijf renners ongeveer tege
lijk op de eindstreep af en Van der Ruit wist
toen in den eindsprint te zegevieren. Zijn tijd
over 86 K.M. was 2 uur 11 min. 21 sec. Op hem
volgden: 2 M. Vethaak, Vlaardingen; 3 L. Mot
ké, Utrecht; 4 J. Hiddes, Amsterdam; 5 H. Ber
wers, Rotterdam; 6 L. Loopmans, België; 7 Th
Middelkamp, Kieldrecht; 8 L. de Beer, Amster
dam; 9 A. Hellemons, Bleiswijk; 10 H. Jansen,
Breda; 11 A. van Amsterdam, Leiderdorp; 12
B. Franken, Hulst.
De uitslagen van de Zaterdag voor de En-
gelsche League gespeelde voetbalwedstrijden
luidden:
Eerste af deeling:
Charlton AthleticWest Bromwich Albion 31
ChelseaBirmingham 20
EvertonBrentford 3o
Grimsby TownLeeds United 11
Huddersfield TownBolton Wanderers 10
Leicester City—Arsenal 1l
PortsmouthMiddlesbrough 02
Preston North EndLiverpool 4—1
Stoke CityDerby County 81
SunderlandManchester City 31
Wolverhampton WanderersBlackpool 10
Tweede af deeling:
Aston VillaBlackburn Rovers 21
BradfordSouthampton 20
BurnleyNottingham Forest 00
BuryCoventry City 02
ChesterfieldPlymouth Argyle 20
Manchester UnitedBarnsley 41
Norwich CitySheffield Wednesday 31
Sheffield UnitedLuton Town 20
Stockport CountyWest Ham United 00
Swansea TownFulham 20
Tottenham HotspurNew Castle United 22
De vraag of de Venlosche tweede klasser
V.V.V. de club van Bakhuys naar het
katholieke kamp zal overgaan, houdt de ge
moederen geducht bezig. In ieder geval zal de
Venlosche club wel zeer spoedig moeten uit
maken of zij zich op principieel katholiek stand
punt wil stellen en zich wil aanmelden het
geen nog steeds niet officieel is geschied oy
den R.KL.V.B., den bond, die in eerste instantie
zal moeten beslissen over het al of niet aan
nemen van deze vereeniglng.
Een spoedige beslissing is voor V.V.V. thans
al heel erg gewenscht, want naar ons uit Venlo
wordt gemeld, heeft het Zuidelijk districtsbe-
stuur van den K.N.VJ3. en het bestuur van den
Limburgschen Voetbalbond aan V.V.V. geen uit
stel verleend van de reeds vastgestelde compe
titiewedstrijden. V.V.V. speelt, zooals men weet,,
met twee elftallen in den K.N.V.B. en met de
overige elftallen in den L.V.B.
Ook de „Telegraaf" heeft melding gemaakt
van de berichten over het eventueele uittreden
van V.V.V. uit het K.N.V.B.-verband. In het
bericht, dat dit blad hieromtrent geeft, vinden
wij echter ook de volgende zinsnede:
„Er spelen vele niet-Katholieken in R. K. voet
balverband. Deze leden hebben wel is waar geen
stemrecht, maar kunnen zonder eenig bezwaar
naar hartelust voetballen, zoodat het ook voor
Bakhuys mogelijk zal zijn alsnog voor de Ven
losche vereeniging uit te komen."
Deze uitlating zou allicht bij degenen, die niet
precies met den gang van zaken op de hoogte
zijn, een verkeerden indruk vestigen en aanlei
ding geven' tot misverstanden. Er wordt immers
in het bovenstaande gesuggereerd, dat de ka
tholieke bonden maar te hooi en te gras niet-
kathoiieken in hun competities zouden laten
spelen. Dit is nu heelemaal niet het geval. Er
bestaat inderdaad een mogelijkheid, dat in het
Zuiden des lands andersdenkenden in katholieke
clubs voetballen, maar dit betreft slechts zeer.
speciale gevallen. Als b.v. in een bepaalde plaats
in het Zuiden, met zijn overwegend katholieke
bevolking, een alleenstaand niet-katholiek voet
baller geen gelegenheid zou hebben zijn sport
te beoefenen, kan hij als hospitant-lid in een
R. K. voetbalvereeniging worden opgenomen. In
het oude contract tusschen K.N.V.B. en R.K.F.
waren ook bepalingen opgenomen, die in deze
mogelijkheid hebben voorzien.
Dit zijn echter uitzonderingsgevallen, die niet
alleen voor de sportbeweging gelden, maar ook
voor andere katholieke vereenigingen, zooals
b.v. sociale organisaties. Deze dispensatie wordt
echter eerst verleend na een diepgaand onder
zoek naar de antecedenten van den betrokkene,
die bij voorkeur van christelijken huize afkomstig
moet zijn, terwijl er op zijn zedelijk gedrag niets
mag zijn aan te merken.
Het spelen van andersdenkenden in katho
lieke vereenigingen is dus wel mogelijk, maar
alleen in bijzondere gevallen.
In theorie zou het dus ook mogelijk zijn, dat
Bakhuys voor een katholieke vereeniging uit
komt. Of het echter inderdaad zoover zal komen,
is een andere vraag. In dit verband verwijzen
wij naar de reeds gepubliceerde opinie van
enkele vooraanstaande figuren uit de katholieke
sportbeweging, dat het uitgesloten geacht moet
worden aan een speler met een reputatie als
die van den vroegeren middenvoor van het Ne-
derlandsch elftal een plaats in te ruimen in de
katholieke gelederen.
Zondag 26 Sept. a.s. organiseert de R.K. Wan-
delsportvereeniging „Door Vriendschap Ver
enigd" ter gelegenheid van haar driejarig be
staan een 30 K.M.-marsch voor dames en hee-
ren.
De D. V. V.-marschen hebben zich steeds in
een grcote belangstelling mogen verheugen en
het bestuur van D. V. V. hoopt dan ook, dat
de deelname op 26 Sept. a.s. zeer groot zal zijn.
Aan het parcours, dat door de mooiste om
streken van Amsterdam gaat, is groote zorg
besteed en het zal zeker iedereen bekoren.
Voor dezen marsch zijn voor de best mar-
cheerende en indrukmakende groepen fraaie
prijzen beschikbaar gesteld. Voor iedere groep
van minstens twaalf personen en een leider is
er een groepsprijs beschikbaar gesteld. Verder
is er voor de grootste groep de prachtige
„Pastoor Nicolaï Wisselbeker", welke het vorige
jaar door V. D. Z. (A'dam) werd gewonnen.
Verder ontvangt iedere deelnemer, die den
marsch in den vastgestelden tüd volbrengt, een
fraai uitgevoerde herinneringsmedaille. Het in
schrijfgeld voor dezen marsch is zeer laag. De
inschrijving staat open voor dames en heeren
boven de 14 jaar.
Men kan inschrijven bij de volgende adres
sen: A. Hoenekamp, Marnixkade 37 I; F. Koe-
voets, Gillis v. Ledenbergstraat 93 I en L. J.
Walraven, Bloemgracht 15 UI.
De recordcommissie van de Koninklijke Ne-
derlandsche Athletiek-Unie heeft de volgende
prestaties als Nederlandsch record erkend:
Discuswerpen dames 38.22 M. van mej. A.
Niesink, Amsterdam 181937.
Speerwerpen 64.49 M. van J. F. van der Poll,
Boedapest 2661937.
400 meter horden 56.7 sec. van W. F. Buehr-
man, Amsterdam, 3171937.
1500 meter hardloopen 4 min. 4 sec. van F.
A. de Ruyter, Boedapest 2671937.
3000 meter hardloopen 8 min. 54,8 sec. van
S. C. Petit, Amsterdam 2951937.
3000 meter hardloopen 8 min. 54 sec. van S.
C. Petit, Boedapest 27637.
4000 meter hardloopen 12 min. 17,2 sec. var»
S. C. Petit, Amsterdam 181937.
Negen Engelsche mijlen 48 min. 18,2 sec. van
W. J. Bakker, Amsterdam 1651937.
Zooals wij reeds enkele dagen geleden heb
ben medegedeeld, is de recordaanvrage van K
Baumgarten op de 400 meter in 48,8 sec., ge
vestigd op 26 Juni 1937 te Boedapest, afge
wezen.
Capablanca heeft Zaterdag in het Semme-
ring-toumooi zoowel zijn afgebroken partij te
gen Fine uit de eerste ronde, als die tegen Elis-
kases uit de derde ronde, zonder verder spelen,
remise gegeven.
De stand van den achtkamp is thans:
1. Reshevsky 2Yt punt; 2. Flohr 2 punten; 3. 4,
5 en 6. Capablanca, Ragozin, Fine en Keres,
ieder 1 Va punt; 7. Eliskases 1 punt; 8. Petrov
y3 punt.
Zondag wordt de vierde ronde gespeeld, met
de partijen RagozinFine, PetrovKeres, Elis
kasesFlohr en Reshevsky—Capablanca.
Van de in de derde ronde gespeelde partijen
was vooral die tusschen Flohr en Petrov belang
wekkend.
Uit een Engelsche opening ontwikkelde zich
een vrijwel gelijkstaand middenspel, waarin Pe
trov weliswaar een zwakken d-pion verkreeg,
doch daartegenover een vrijen a-pion bezat. Dit
scheen voor hem ten onrechte aanleiding
te zijn, op winst te "spelen in het eindspel met
aan weerszijden twee torens en vijf pionnen.
Flohr behandelde het eindspel buitengewoon
fijn, al profiteerend van de geïsoleerde positie
van de zwarte pionnen. Ten slotte rukte zijn
f-pion op, ondersteund door den koning, ter
wijl de zwarte majesteit tot werkloosheid ge
doemd was. Op den 54-sten zet gaf Petrov het
op. Wij laten deze partijen hieronder volgen:
Wit: Flohr Zwart: Petrov.
Engelsche opening.
1. c2c4, e7e5; 2. Pbl—c3, Pg8—f6; 3.
Pglf3, Fb8c6; 4. e"e3, d7d5; 5». c4xd5,
Pf6Xd5; 6. Lflb5, Pd5xc3; 7. b2xc3, Lc8—d7;
8. d2d4, Lf8d6; 9. Lb5xc6, Ld7xc6; 10.
d4xe5, Lc6xf3; 11. Ddlxf3, Ld6xe5; 12. 0—0,
c7c6. Zwart mag pion b7 niet geven tegen
pion c3, daar dan c7 zwak wordt. 13. Lela3,
Dd8aa; 14. La3—b4, Da5—d5; 15. Df3xd5,
c6xd5; 16. Tfl—dl, 0—0—0; 17. a2—a4, Kc8—
07; 18. Kglfl, h7h5.
Blijkbaar speelt Petrov op winst. De bedoe
ling van den tekstzet, een voor het eindspel
vrij ernstige verzwakking, is eventueel op h2 te
slaan. 19. Lb4c5, b7b6; 20. Lc5b4, Th8
e8; 21. a4a5, Le5xd4; 22. c3xd4, Kc7—b7;
23. Tdl—bl, Te8e624. Tbl—b2, Td8—d6; 25.
g2g3, a7a6; 26. a5xb6, Td6xb6: 27. Tb2—a2>,
Te6—c6; 28. h2—h4, Tb6—b5; 29. Kfl—g2, Tc6
b6; 30. Kg2—f3, Tb5—b2?
Veel sterker ware hier 30. Tf6t, waarna de
koning terug moet. Nu dringt de witte koning
het zwarte spel binnen. 31. Ta2xb2, Tb6xb2;
32. Tal—a5, Tb2—b5; 33. Ta5—a2, g7—g6; 34.
Kf3f4, f7f6; 35. g3g4Om den ko
ning een weg te banen. 35h5xg4; 36.
Kf4xg4, Tb5—bl; 37. Ta2—a5, Tbl—b5.
Duidelijk manifesteert zich het nadeel van de
geïsoleerd staande pionnen. 38. Ta5al, Tb5
b2; 39. Kg4—f3, Tb2—b6; Pion g6 moet gedekt
worden. 40. Tal—gl, f6—f5; 41. Kf3—f4; Tb6
e6; 42. Tgl—bit, Kb7—a7; 43. h4—h5, Te6
e4t; 44. Kf4g5, Te4g4t; Beter ware
44gh5; 45. Kg5—f6, g6xh5; 46. Kf6
Xf5, Tg4g247. Kf5e5Tg2— g5t; 48.
Ke5e6, h5—h4; 49. Tbl—hl, Tg5—h5; 50. f2
—f4 Ka7—b6; 51. f4—f5, Kb6—c7; 52. f5—
f6. Kc7d8; 53. Thl—fl, Th5—h6; 54. Ke6—f7,
Zwart geeft op.
Naar het EuweAljechin-comité ons mede
deelt, is bericht ontvangen van dr. A. Aljechm,
dat hij tegen het einde van deze maand in
Holland zal aankomen.
Zooals men weet, waren er nog twee par
tijen van de match, waarvoor nog geen plaats
was vastgesteld. Dit is thans ook bekend. Deze
partijen worden n.l. gespeeld op 20 Nov. a.s.
te Eindhoven en op 27 Nov. a.s. te Delft.
Voor den derden dag van het internationaal
tournooi van beroepsspelers op de M.E.T.S.-
banen te Scheveningen, stonden twee belang
rijke enkelspelen op het program, n.l. Stoeffen
Nfisslein en TildenRamillon. Door den re
gen kon eerst tegen drie uur begonnen worden
met de partij StoeffenNüsslein. Het werd een
party van hoogstaand tennis met Nüsslein als
den grootmeester. Ondanks het feit, dat Stoef
fen op zijn service ettelijke aces sloeg, be-
heerschte Nüsslein het spel toch zoo volkomen,
dat Stoeffen geen been aan den grond kreeg.
In een minimum van tijd was het 50 voor
Nüsslein.
Toen voerde Stoeffen de vaart nog iets meer
op, waardoor hij zijn service kon winnen, maar
met 61 kwam toch de eerste set aan Nüss
lein.
Met vier cannon-balis, absoluut onhoudbaar,
won Stoeffen zijn eerste service-game. Zoo
hard was deze service nü, dat Nüsslein zelfs
geen kans kreeg, er een hand naar uit te ste
ken. Deze machtige service van Stoeffen be-
heerschte vrijwel de tweede set, vooral ook
omdat er een groote vastheid mee gepaard
ging. Hierdoor kwam Stoeffen 42 voor te
staan, doch toen slaagde Nüsslein er eindelijk
in, de service van zijn tegenstander te breken,
gelijk te maken en met 64 zoodoende toch
nog de set te winnen.
De andere halve finale ging tusschen Tilden
en Ramillon. De opgave voor Tilden was hier
bij door groote vaart en zuivere lengte Ramil
lon aan de baseline te pleisteren en hem zoo
doende zoo weinig mogelijk de gelegenheid te
geven voor zijn gevaarlijke drop-shots.
Tilden had zich voor deze party speciaal
voorbereid en wist zich uitstekend te concen-
treeren, behalve in de 4e set, welke hij met
62 verloor.
In de beslissende set keerde echter zijn
concentratie terug en daarin wist hij de over
winning op Ramillon een prestatie op zich
zelf te consolideeren.
De uitslagen waren:
Nüsslein slaat Stoeffen 61, 64, 62.
Tilden slaat Ramillon 64, 4r—6, 63, 26,
6—3.
Het programma voor heden luidt daardoor
als volgt: Finale enkelspel Tilden—Nüsslein,
gevolgd door finale dubbelspel Tilden en Stoef
fen tegen Ramillon en Plaa.
Vrijdag zyn te Forest Hills de halve eind
strijden in het heerenenkelspel der internatio
nale Amerikaansche kampioenschappen gespeeld.
Donald Budge won vrij gemakkelijk van zyn
landgenoot Parker met 62, 61, 63, terwijl
de Duitscher von Cramm daarentegen de groot
ste moeite had den jongen en veel belovenden
Amerikaan* Riggs met 26, 68, 63, 63,
62 te verslaan. Wederom komen dus Budge en
Von Cramm tegen elkaar uit, wel een bewijs,
dat deze twee spelers inderdaad de twee sterkste
amateurs zyn. Zal het Von Cramm gelukken
revanche te nemen voor zijn nederlaag in het
Wimbledontournooi en in het Davisbekertour-
nooi?
Op 18 en 25 September en 2 October zal de
groep Nederland van het Algemeen Neder
landsch Verbond in het Paviljoen van het Wan-
delhoofd te Scheveningen haar eersten zang-
wedstryd houden.
Een dertigtal zangvereenigingen uit verschil
lende deelen van ons land zal daaraan deelne
men. Er zullen zijn: mannenkoren, vrouwen
koren en gemengde koren, verdeeld over ver
schillende afdeelingen.
De Koningin is Zaterdag te kwart voor zeven
voor het brengen van een kort bezoek aan het
Prinselijk echtpaar uit het Loo ten paleize
Soestdijk aangekomen.
De Vereeniging voor Luchtbehandeling zal op
Donderdag 16 September in den namiddag een
algemeene vergadering houden in het Gebouw
van het Koninklijk Instituut van Ingenieurs te
's Gravenhage. Ir. R. Mulder, rijkstuinbouwcon-
sulent, zal op deze vergadering een lezing hou
den over liet onderwerp: Luchtcondities voor
fruitbewaring en fruitkoeling. Daarbij zal tem
peratuur, vochtgehalte en gassamenstelling van
de lucht besproken worden. In het verleden
werd vooral de nadruk gelegd op de tempera
tuur. Tegenwoordig wordt ook veel waarde ge
hecht aan het vochtgehalte. In de toekomst zal
de gassamenstelling vermoedeiyk een groote rol
spelen.
Voor niet-leden wordt een beperkt aantal in
troducties verstrekt, welke kunnen worden aan
gevraagd by Ir. H. H. W. van Eyk, Ceintuur
baan 405 te Deventer.
V
Na de succesryke opvoeringen te Tilburg van
het Openluchtspel „Peerke Donders" door Jan
Vuysters vernemen wij, dat thans dit stuk ook
in de zaal gaat worden opgevoerd. Deken Man-
ders, van Valkenswaard, heeft de spelers van
Tilburg aangezocht om na den Missiezondag
(24 October) waarop de Pater Redemptoristen
onder de H.H. Missen zullen preeken over den
Tilburgschen „Heilige" en diens Surinaamsche
Missie, op 30 en 31 October a.s. een avondvoor
stelling te geven van het spel in de groote too-
neelzaal aldaar, aan welk verzoek de Open
lucht-acteurs en actricen van Tilburg met alle
bereidwilligheid gevolg zullen geven. Behou
dens enkele coupures, heeft de auteur, naar
wy vernemen, den tekst van het Openluchtspel
vrywel in zyn geheel voor de zaal behouden.
De minder gunstige financieele en economi
sche omstandigheden hebben bij breede lagen
van ons volk de oogen geopend voor de nood
zakelijkheid van een goede opleiding van de
vrouwelyke jeugd voor de taak, welke haar later
wacht. De vorming tot dienstbode is een be
langrijk middel om het nog steeds bestaand te
kort aan Nederlandsche dienstmeisjes te be
strijden.
Voor dit doel wordt hier te lande opgeleid
aan de Nyverheidsseholen voor meisjes, waar
van de tweejarige primaire opleiding open
staat voor meisjes, die bij den aanvang van
het schooljaar tenminste 12 jaar en 8 maan
den zijn en voldoend lager onderwijs hebben
genoten of den leeftijd van 12 jaar hebben be
reikt en een bewys overleggen, dat zy het zeven
de leerjaar van een lagere school met vrucht
hebben doorloopen.
Het is duidelyk, dat de geldmiddelen van de
openbare kassen het niet mogelijk maken, dat
overal gesubsidieerde nyverheidsseholen voor
meisjes worden gesticht of in stand gehouden.
De aandrang door de Eerste Kamer der
Staten-Generaal bij de behandeling van de
rijksbegrooting voor 1937 hiertoe op den mi
nister van Onderwijs uitgeoefend, vindt hierin
zyn gereede verklaring. In de memorie van ant
woord op het voorloopig verslag van die Ka
mer verklaarde de minister van de wenschelijk-
heid van een en ander ten volle overtuigd te
zijn en verklaarde hy zich bereid, de stichting
van primaire opleidingen voor het nyverheids-
onderwys voor meisjes in centra, waar men tot
dusver van dit onderwijs was verstoken, te be
vorderen.
Als bewijs, dat het niet bij deze toezegging
is gebleven, kan dienen, dat dezer dagen door
de Kroon goedgekeurd is de oprichting en in
standhouding van een Chr. Landbouwhuis-
houdschool te Grootegast, van een Nijverheids
school voor meisjes te Tiel, uitgaande van het
departement Tiel van de Maatschappij tot Nut
van het Algemeen en van een R.K. huishoud
school te "Waalwyk.
Het geld-contingent voor den uitvoer van
eieren naar Duitschland voor de maand Sep
tember is zoowel wat de vrye levering als wat
de centrale levering betreft verhoogd met 25
procent.
De Vereeniging voor Waterleidingbelangen
Nederland vergaderde te Groningen, onder
voorzitterschap van dr. ir. G. J. de Glee, diree"
teur der N.V. Waterleldingmaatschappy voor de
provincie Groningen.
In de openingsrede memoreerde de voorzit"-
ter, dat thans ongeveer tachtig procent van
bevolking van Nederland voorzien is van lei
dingwater, waarmede ons land een zeer voor
aanstaande plaats in de rij der cultuurstate
inneemt. In het licht van dit cijfer beschouwo-
is het duidelijk, dat er aan de voorziening van
nieuwe gemeenten langzamerhand een einde za.
komen, maar toch zyn er in het afgeloopen jaa
nog negentien nieuwe gemeenten in het gen"
van waterleiding gesteld.
Tot voorzitter werd benoemd ir. J. van Poei
geest, directeur der N.V. Waterleiding-W"'
Zuid Beveland, terwijl als lid van het bestuu^
werd gekozen de heer C. A. de Bruyn, admin1
strateur der Maatschappij ter exploitatie va
waterleidingen in Nederland te Harderwijk.
De eerste dag der vergadering was gewyd aa"
de bezichtiging van de werken der gemeente'
waterleiding van Groningen. Bij dezen toch
was ingelascht een bezoek aan het schilderacn
tige stroomgebied van de Drentsche Aa, waarb)
onder bevoegde leiding eenige hunnebedden
andere oudheidkundige byzonderheden w«r
den bezichtigd. M
Na het gebruik van een typische Drentsen
koffietafel te Rolde, werden de pomnstatloh
„De Punt" en „Haren" onder deskundige voor
lichting in oogenschouw genomen.
Tijdens het grimeer en der spelenden van het openluchtspel „De Christusspeler" te
Heemstede
mag ongetwyfeld heeten het door den geleerden Jezuiëten-Pater
J. Verschueren met medewerking van Dr. L. Brounts samen
gestelde taalkundig-encyclopaedisch geïllustreerd woordenboek.
De nieuwste gegevens zyn in deze uitgave verwerkt, zoowel op 't
gebied van wetenschap als kunst en geschiedenis op een wijze
zooals de moderne hedendaagsche mensch dit verlangt, kort en
bondig, maar tegelyk met groote juistheid en nauwkeurigheid.
^Bij belangryke artikelen vindt men ook literatuur-opgaven.
De uitgave bestaat uit:
Illustratief overtreft deze uitgave alles wat tot nog toe op dit
gebied is gebracht. Zy bevat:
fiOnn pi A TpW kleine en groote, geheel nieuw door
UUUU i Ln 1 Eiil kunstenaars geteekend.
ROVFNniFM 198 platen, Waarvan 10 in kleur over
DL» i LilL/lLll IC,O wetenschappeiyke onderwerpen.
*7CA PARTRFTTF1M van beroemde mannen uit den
I oVJ l 1 IVJu I I Eiil ouden en nieuwsten tyd.
rAA FDTfl'8 van landschappen en steden uit de ver-
iV/I VJ O schillende werelddeelen.
Voorts verscheidene gekleurde bijlagen met bloemen, vogels,
vlinders, delfstoffen, vlaggen, wapens, enz., enz. Zonder uit
zondering roemde de katholieke pers deze uitgave om haar
duidelykheid en betrouwbaarheid. Zoo was De Maasbode vol
lof over de byzondere zrg aan dit werk besteed. De Nieuwe
Eeuw roemde het meesterschap dat zich in de beknoptheid
der uitgave verraadt.
Den Ver. Kath. Pers-lezers bieden wy deze uit- r n
gave aan tegen den ongeloofiyk lagen prys van I. 1Z,
franco thuis. Desgewcnscht tegen termijnbetaling. Zendt Uw
bestelling direct rechtstreeks aan onderstaand adres. Indien de
uitgave met volkomen aan de verwachting beantwoordt, ver-
leenen wy het recht de beide deelen, mits ongeschonden en
franco binnen 3 dagen aan ons te retoumeeren. N.V. ROMAN-,
BOEK- en KUNSTHANDEL H. NELISSEN, Leidschegracht 72,
Amsterdam-C., Postrek. 60092.
Ondergeteekende wenscht te ontvangen: J. Verschueren S.J.,
Modem (Encyclopaedisch) Woordenboek. Het verschuldigde
bedrag ad 12./de le maand. term. van is aan Uw
adres verzonden, (Doorslaan wat niet wordt gewenscht).
NAAM
ADRES V.
De bekende filmacteur William Powell komt
op 16 September a.s. met een Nederlandsche
boot te Rotterdam aan, om vandaar uit zyn
Europeesche reis te beginnen.
Naar men meet is William Powell een der
meest geliefde helden van de film, niet zoozeer
om zyn uiterlijk schoon dan wel om zyn koele,
mannelijke en opgewekte verschyning. Hy
speelde in vele films, die ook ten onzent succes
behaalden, met name The thin man, Mrs.
Prentice, My man Godfrey, The great Ziegfeld
en verschillende andere.
De burgemeester van Geffen waarschuwt
niet in relatie te treden met zekeren persoon,
die voorgeeft te heeten Joannes Maria Schou-
tens, wonende te Geffen, en die zich by voor
keur bij notarissen vervoegt om vermoedelijk
met valsche volmachten geld op voorschot te
krijgen. Genoemde Schoutens is te Geffen niet
bekend.
H. M. de Koningin heeft Zaterdag Op Het
Loo ontvangen mr. J. P. graaf van Limburg
Stirum, buitengewoon gezant en gevolmachtigd
minister te Londen en gravin van Limburg
Stirum, W. L. F. C. ridder van Rappard, oud-
buitengewoon gezant en gevolmachtigd minister
te Kopenhagen ge generaal-majoor G.J. Beren
schot, hoofd van den generalen staf van het
Kon. Ned. Ind. leger.
Wy vernemen, dat tot de gedecoreerden
31 Augustus 1.1. ook behoort mevrouw A.
Valeton Kjeldgaard, secretaresse van het con
sulaat-generaal der Nederlanden te Kopenha
gen en bestuurslid van de Nederlandsch-Deen-
sche vereeniging aldaar, die werd benoemd tot
ridder in de orde van Oranje-Nassau.
Dat haar naam niet voorkwam op de gepu
bliceerde lyst der onderscheidingen, vindt zün
reden hierin, dat mevr. Kjeldgaard door ha»r
huwelyk Deensche is. Zij is echter Nederland
sche van geboorte.
