O. E.SCHMID In Noord Sjansi wordt hevig gevochten Journalisten stellen Hitier vragen China doet beroep op Genève De bomaanslagen te Parijs Het nieuws van heden MASARYK STERVENDE „De koloniale kwestie zal worden opgelost Japansche oorlogsschepen bij Sjanghai getroffen Cholera-epidemie te Sjanghai VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS MAANDAG 13 SEPTEMBER 1S37 - AVONDBLAD BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866 ABONNEMENTEN: jrbbr Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20763 RADIO-DISTRIBUTIE - HAARLEM Maatregelen van den Volkenbond geëischt De uitwerking van den taifoen Chautemps zal alles doen om de daders in handen te krijgen De twee gewonde agenten overleden LEERT CORRECT EN IN STIJL DANSEN OP ONZE LESSEN VOOR KATHOLIEKEN DANSACADEMIE NIEUWE GRACHT 76 TELEFOON 14904 INSCHRIJVING DAGELIJKS 2-6 en 7-10 UUR Het Weer,|,|,l|i|,|||,|||||||||||i||||,|1,,i,|,||,|||||,|||i Zij beteekent niet alleen een commercieele aangelegen heid, maar is ook een eerezaak Geen imperialistische bedoelingen Nanking-regeering zou een com munistisch generaal tot bevel hebber van het achtste veldleger hebben benoemd Kalgan door de Chineezen genomen? DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN Radio-rede van me vrouw Tsjang Kai Sjek Stellingen bij Sjanghai ongewijzigd Chineesche soldaten worden geprezen Tatoeng door de Japanners veroverd Vreeselijk auto-ongeluk in Litauen Vier dooden, zeventig gewonden NIEUWE HAABLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez. mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek. In Frankrijk worden in Normandië groote manoeuvres gehouden. Anti-tank- geschut in stelling ravitailleeringsmogelijkheden. Trouwens, dit probleem zal slechts bevredigend kunnen worden opgelost, wanneer wij koloniën zul len hebben. De koloniale kwestie zal worden opgelost, zooals de andere kwesties en zoo lang zij dat niet zal zijn, is er geen werke lijke kalmeering in Europa. Het is geen zaak van oorlog of vrede, maar van rede lijkheid en ik ben overtuigd, dat de rede het zal winnen." Een Engelsch journalist vroeg Hitier daarop: „Zult gij u dan van uw koloniën bedienen om steunpunten te vestigen voor uw vloot?" Hitier glimlachte en antwoordde: „Om dat te doen zouden wij eerst een vloot moeten hebben. Vóór den oorlog exploiteerde Duitschland zijn koloniën commercieel, zonder strategisch belang. Een leger, dat onderhouden zou moeten wor den voor de verdediging van verafgelegen ko loniën zou ruïneus zijn. Alle koloniale mogend heden moeten samenwerken." Op de tegenwerping, dat Duitschland een oplossing zou kunnen vinden in den ruilhan del, antwoordde Hitier, dat de koloniale kwestie voor Duitschland niet alleen een commercieele aangelegenheid, maar ook een eerezaak is: „Wij vragen onze vroegere koloniën en geen andere." Toen daarop iemand uit het gezelschap het woord „minderheid" liet vallen, ontkende Hit ier imperialistische bedoelingen te hebben en zeide te hopen, dat men tot een billijke behan deling der minderheden zal komen. Er bevinden zich in Joego-Slavië zeven tot achthonderdduizend Duitschers, die zich geluk - dig prijzen om het regime, dat jegens hen wordt toegepast; al deze kwesties zullen worden op gelost, aldus Hitier, maar laat men ons geen onwaarschijnlijke en gevaarlijke bedoelingen toeschrijven. Wij hebben te veel te doen in ons eigen land: de tentoonstelling te Muenchen in 1945, te Berlijn in 1950, de geweldige werken te Neuren berg etc. Wanneer alle landen, evenals wij werk zouden hebben voor tien of twintig jaar, zou de wereld rustiger zijn. Bij zijn vertrek verklaarde Hitier nog, dat hij ongedwongen met de journalisten had willen spreken en hij verzocht hun aan dit gesprek niet de waarde te willen toekennen van met strenge nauwkeurigheid geformuleerde politieke verklaringen. Neem vandaag nog Distributie, Wacht daar toch niet langer mee, 1-0-0-1-0 opbellen En U bent zóó abonné. NIEUWE GRACHT 5 - TELEF. 10010 GENèVE, 12 Sept. (Havas). De Chineesche regeering heeft heden een beroep op den Volkenbond gedaan, gegrond op artikel 17 van het Vol kenbondshandvest, dat betrekking heeft op conflicten tusschen een lid en een niet- lid van den Bond. De Chineesche delegatie heeft een verklaring uitgegeven, waarin gewezen wordt op den ernst van den toestand in het Verre Oosten, waar Japan het bestaan van China als onafhanke- lijken staat bedreigt en de veiligheid van de Chi neesche territoriale bezittingen, de uit de ver dragen voortvloeiende rechten en de belangen der buitenlandsche mogendheden in gevaar brengt. De Chineesche delegatie stelt daarbij in het licht, dat de veroveringspolitiek van Japan in China aan den dag is getreden door onophou delijke provocaties en invallen in China door de gewapende strijdkrachten van Japan sedert 1931. Zij uit haar verontwaardiging over de Ja- pansche troepenzendingen, zoowel in Noord- China als in Sjanghai, de luchtbombardemen ten van open steden, met volstrekte misken ning van het internationale recht, de concen tratie van oorlogsschepen, de blokkade der Chi neesche kusten en besluit: „de crisis in het Verre Oosten is thans definitief veranderd in 'n wereldcrisis. De Japansche agressie bedreigt niet alleen de onafhankelijkheid en territoriale onaantastbaarheid van China, maar bedreigt tevens den algemeenen wereldvrede. Daarom gelooven de Chineesche regeering en het Chi neesche volk, dat de Volkenbond, die een groo te instelling is, welke vreedzame staten groe peert, onmiddellijke, doeltreffende maatregelen zou moeten overwegen en zou moeten nemen om een einde te maken aan de onduldbare voortzetting van het agressieve optreden en de wreedheden van Japan in China en om de heiligheid der internationale verdragen te be veiligen." De delegatie hoopt voorts, dat de Vereenigde Staten en de andere landen, die geen lid zijn van den Volkenbond en die belangen hebben in het Verre Oosten, zullen deelnemen aan een algemeen streven tot het herstel van den vre de in het Verre Oosten. TOKIO, 12 Sept. (Havas). Volgens hier ontvangen berichten zijn tengevolge van den taifoen, die de Zuid-Westelijke prefecturen van Japan heeft geteisterd, 24 menschen om het le ven gekomen en 98 gewond Drieduizend huizen zijn geheel en 24.000 gedeeltelijk vernield. Hon-, derden visschersbooten zijn op drift geraakt, PARIJS, 12 Sept. (Havas). De twee agenten, die bij de ontploffing in het ge bouw van het Fransche verbond van werk gevers bedolven werden, zijn aan hun ver wondingen bezweken. De Parijsche ochtendbladen geven eenstem mig uiting aan hun verontwaardiging over den aanslag. Terwijl de bladen van rechtsch van ter rorisme spreken, zijn de linksche kranten van meening, dat hier fascistische provocatie in het spel is. Chautemps heeft verklaard, dat hij al les zal doen om de daders in handen te krij gen en te straffen. Men kan op een krachtige houding der regeering rekenen, aldus de minis ter-president. Tegen half twaalf vanmorgen had men de puinhoopen in de Rue Presbourg opgeruimd. Voor de verdere opruimingswerkzaamheden moet men wachten totdat de brokstukken, die nog naar beneden dreigen te storten, verwijderd zijn. Minister Bonnet heeft te Quinsae heden een redevoering uitgesproken, waarin hij er op wees, dat herstel slechts mogelijk is in orde en legaliteit. De aanslagen, die gisteren te Pa rijs gepleegd zijn, zoo zeide de minister, en die onschuldigen slachtoffers het leven hebben ge kost, toonen de noodzakelijkheid aan voor alle Franschen zich aaneen te sluiten tegen de wan orde, wanneer zij de weldaden van den vrede en hun democratische vrijheden willen behou den. Onder dergelijke omstandigheden moet ieder meer dan ooit zijn kalmte en koelbloedig heid bewaren. Den geheelen middag hebben tallooze wan delaars zich naar de buurt van de Rue Pres bourg begeven, doch de straten zijn afgezet. Het publiek keurt in het algemeen het optre den der daders af. 's Avonds was veel politie op de been, o.m. bij de Etoile en op de voornaamste punten der Champs Elysées, doch zij behoefde niet op te treden. Paris Soir verneemt, dat in bepaalde buiten landsche kringen te Parijs sedert eenige maan den het gerucht liep, dat er een groote slag zou worden geslagen. Of hiermede op de jong ste aanslagen werd gedoeld weet men niet. De stations en wegen aan de grens wor den streng bewaakt, doch men veronderstelt dat de daders en hun medeplichtigen reeds het buitenland hebben kunnen bereiken of een veilige wijkplaats hebben kunnen vin den. Het onderzoek heeft reeds geleid tot het vast stellen van een vrij nauwkeurig signalement der daders. Volgens de recherche houdt de bomaanslag mogelijk verband met een ontdekking in Mei jJ., toen de politie in de woning van een bui tenlander een aantal bommen vond. Men heelt toen een Oestasjl, die zich te Parijs schuil hield, gearresteerd. PRAAG, 12 September. In de ziekte van Masaryk, den „president-bevrijder" van Tsjecho-Slowakije, is een hoogst ernstige wending gekomen. Drie professoren hebben den toestand van den hoogbejaarden lijder, die verpleegd wordt op het kasteel „Lana", onderzocht. Na afloop ver klaarden zij, dat Masaryk het einde nabij is. De werking van het hart is zeer zwak en het bewustzijn is weg. De familie van den oud-president, alsmede president Benesj en premier Hodza, vertoeven in de nabijheid van den zieke. Zondagavond laat werd gemeld, dat Tsjecho- Slowakije's „grand old man" stervende is. Heden, Maandagmorgen tegen zes uur is te Lany het volgende bulletin uitgegeven: in de ziekte van president Masaryk is vannacht geen verergering ingetreden. De hartslag was iets ruimer. De bewusteloosheid duurt voort. De temperatuur loopt weer op. Oud-President Masaryk stervende. Hitier verleent een interview aan eenige buiten landsche journalisten; de koloniale kwestie be sproken. In Noord-Sjansi wordt thans hevig gevochten. De bomaanslagen te Parijs; Chautemps zal alles doen om de daders in handen te krijgen. Cholera-epidemie te Sjanghai. China doet een beroep op den Volkenbond. H. M. de Koningin heeft met de Piet Hein een tochtje gemaakt op het IJselmeer. Manifestatie van eerherstel door Katholiek Den Haag. Kans op opheffing van de korting der Indische pensioenen? O 1 VERWACHTING: Zwakke tot matigen 1 Zuid-Westelijke tot Noord-Westelijken S wind, zwaar bewolkt tot betrokken met waarschijnlijk regen, weinig verandering EE in temperatuur. Hoogste barometerstand: 765.8 Haparanda. Laagste barometerstand: 745.7 Dantzig. Zon op 6.30 - onder 19.22 - Lirht op 19.52 EE Maan op 15.32 onder 23.34 EE 20 September V. M. EE Domei meldt echter uit Kalgan, dat de Ja pansche troepen in samenwerking met de luchtmacht een algemeen offensief hebben in gezet tegen de Chineesche concentraties bij Ta- toeng. In een voor Amerika bestemde radiotoe spraak heeft mevr. Tsjang Kai Sjek ver klaard, dat China, hoewel het slecht voor bereid is, vastbesloten is de Japanners tot den dood te bestrijden. Japan heeft vol gens haar China aangevallen om te voor komen, dat de stelselmatige hervorming van het land, die zooveel succes beloofde, vol tooid werd. De optocht duurde vier en een half uur. Hitier stond al dien tijd in zijn auto en bracht den voorbijtrekkenden den groet. Naast hem stond de stafchef der S. A., Lutze. Aan het hoofd van de „Wachstandarte Feldherrnhalle" marcheerde Goering, die de leider van deze „Standarte" is. Een aantal journalisten heeft een gedeel te van den morgen in gezelschap van Hitier doorgebracht en heeft daarbij de gelegen heid gehad hem eenige vragen te stellen. Op een vraag betreffende de beteekenis van het bezoek van Mussolini antwoordde Hitier: „Men schrijft ons allerlei bedoelingen toe. Wij willen niemand iets ontnemen. Zonder twijfel, Duitschland is niet meer een leege ruimte in het midden van Europa, zooals veertien jaar lang. Door volledig de rechtsgelijkheid te ver wezenlijken hebben wij deze leegte gevuld en daarmede een element van onveiligheid in Europa doen verdwijnen. Wij kunnen ons nu wijden aan de taken, die voor ons staan, o. m. voorzien in de De Japansche woordvoerder heeft gezegd, dat Chineesche strijdkrachten te Sjanghai thans dertig divisies sterk zijn, terwijl de Japansche troepenconcentratie nog niet geëindigd is. Verscheidene groote Chineesche bladen raden óe regeering aan Japan formeel den oorlog te Verklaren. Een oorlogsverklaring, aldus deze bladen, zou de verbeurdverklaring van Japan- ^he goederen mogelijk maken. Japansche militaire deskundigen zijn van hieening, dat de Chineezen sedert het begin ber vijandelijkheden te Sjanghai 30.000 man Jan dooden en 20.000 man aan gewonden heb ben verloren. De „Nitsji-Nitsji" meldt, dat gis teren drie Japansche eenheden zijn ontscheept bi een niet genoemde Chineesche kustplaats. Pe terugtocht van het Chineesche 29ste leger ts tot een debacle gewordenhet grootste deel aer wapens ging verloren. Volgens berichten uit Chineesche bron zou den de Chineezen Kalgan hebben genomen. Het Chineesche vliegveld hij Sjanghai is door de Japanners meermalen gebom bardeerd en beschoten. Een kijkje in een der loodsen Enorm is de verwoestingwelke te Pa rijs door den bomaanslag op het ge bouw van den Patroonsbond uit de metaalbedrijven is aangericht Te Nyon kwamen de Mogendheden bijeen om maatregelen te beramen tegen de duikbootaanvallen in de Middellandsche Zee. Minister Delbos tijdens zijn rede NEURENBERG, 12 Sept. (Havas.) Van morgen hebben 100.000 leden van S. A., S. S., van de gemotoriseerde corpsen en van het vliegercorps der partij gedefileerd voor Hit- Ier, die vergezeld was van Blomberg, Ru- dolf Hess en den chef der militie. SJANGHAI, 12 Sept. (Havas). Het Chi neesche nieuws-agentschap Central News verneemt uit Tai Xoean, -dat bij Xatoeng (Noord-Sjansi) een hevig gevecht wordt ge leverd. Een bataljon Chineesche troepen werd vernietigd, doch intusschen aangekomen Chineesche versterkingen houden stand. Met het oog op den Japanschen inval in Sjansi hebben de buitenlandsche missiona rissen en zendelingen den raad gekregen zich naar Hankau te begeven. De Japansche effectieven in Noord-China borden thans op 200.000 man geschat, waarbij dan niet het Kwantoeng-leger wordt gerekend De Chineesche effectieven zouden, met inbe grip van de jongste toevoeging der 100.000 com munisten, bijna 500.000 man sterk zijn. De communistische troepen concentreeren Zich in Noord-Sjensi en Soei Yoean. Chineesche piloten, die hedenavond een raid ondernomen hadden boven de bij Sjanghai liggende Japansche oorlogssche pen, hebben gemeld, dat minstens vijf dezer oorlogsschepen, onder welke twee kruisers, door hun bommen getroffen zijn. Door een bombardement uit Japansche vlieg- ;uigen is brand ontstaan in het Noorderstation te Sjapei en aan den linkeroever van de Soets- jaukreek bij de internationale concessie. Volgens hedenmorgen door het Japansche de partement van oorlog ontvangen berichten heeft de Nankingregeering Zaterdag de benoe ming bekend gemaakt van den communisti- sehen generaal Tsjoe Teh als bevelhebber van het achtste veldleger en van Peng Tsoei als on derbevelhebber van dit corps. Beiden hebben hun functie aanvaard. Uit Sjanghai wordt nader aan het Japansche telegraaf agentschap Domei gemeld,' dat het le ger, waarover Tsjoe Teh tot bevelhebber is be- hoemd, het vroegere communistische leger is. De vijandelijkheden in de buurt van Sjanghai duren reeds een maand. De Ja panners probeeren een bres te slaan in de Chineesche linies bij Yanglong. De stellingen in de sectoren bij Sjanghai zijn vrijwel ongewijzigd. De Japanners heb ben nog geen verbinding kunnen tot stand brengen tusschen Woesoeng en Yangtse Foe. Zij zijn er evenmin in geslaagd ergens verder dan vijf mijl van de kust door te dringen. Het Japansche blad „Sjoegai" schrijft, dat de Chineesche soldaten van thans niet te ver gelijken zijn met die van 1932. Zij zijn thans niet minder moedig dan de Japanners. Te Sjanghai toonen zy zich zeer vasthoudend. Wanneer zij verslagen worden, komen zij voor een tegenaanval terug. Terwijl zij den naam hadden des nachts niet te vechten, onderschei den zij zich nu door nachtelijke aanvallen. De jonge Chineezen zijn soms kordater dan de Ja panners. De Japansche troepen hebben Maandag morgen Tatoeng in het Noorden van Sjansi ingenomen. In militaire kringen wordt deze verovering van groot belang geacht, omdat Tatoeng de operatiebasis van het Chinee sche leger in Sjansi is geweest. De „Nit *i-Nitsji" meldt, dat de Japansche vlootautoriteiten te Sjanghai haar onderzoek naar het incident, waarbij de Britsche ambas sadeur Knatchbull Hugessen gewond werd, heb ben voltooid. Het verslag der autoriteiten wordt thans bestudeerd door de ministeries van Ma rine en Buitenlandsche Zaken, die een gemeen schappelijke vergadering hebben gehouden ter voorbereiding van het antwoord aan Engeland. Het resultaat dezer conferentie, die drie uur duurde, is niet bekend geworden. De „Nitsji- Nitsji" verneemt echter, dat het onderzoek te Sjanghai geen verantwoordelijkheid der Japan sche vliegers aan het licht heeft gebracht. Het blad verwacht dus, dat aan de aanbieding van het Japansche antwoord diplomatieke en poli tieke besprekingen zullen voorafgaan, omdat Ja pan het incident zeker vriendschappelijk wenscht te regelen. KAUNAS (Litauen), 12 Sept. (D. N. B.) Bij Vilkija, (op 30 K.M. van Kaunas) zijn vandaag bij een ongeluk met een vracht auto vier personen om het leven gekomen, dertig personen werden ernstig, veertig lich ter gewond. De gemeenteraad va/h Venetië heeft besloten het geboortehuis van den dichter Carlo Goldoni te restauree- ren. Een kijkje op het huis SJANGHAI, 12 Sept. (Havas). De cholera, die sinds eenige weken hier heerscht, heeft thans den omvang van een epidemie aangenomen. Reeds zijn 500 ge vallen in de internationale nederzetting en 300 in de Fransche nederzetting voorgeko men. Onder de aangetasten bevonden zich vijf Europeanen, van wie vier zijn overle den. Alle maatregelen ter bestrijding zijn genomen; speciale ziekenhuizen zijn ge opend. Bewoners van besmette huizen zijn kosteloos gevaccineerd. De slechte sanitaire toestanden zijn veroorzaakt door den toe vloed van vluchtelingen uit de Chineesche wijken.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1937 | | pagina 1