9. De verdediging in den oorlog van dezen tijd mm HET TEMPO DER HISTORIE OEFENINGEN VAN DE LICHTE BRIGADE LES VAN SJAN EN MADRID WOENSDAG 15 SEPTEMBER 1937 HET DEGELIJKSTE ONDERGOED «ss Bedrijfsraden voor het tuinbouwbedrijf Troost voor militair zwakkeren Onbewaakte overwegen en lichtsignalen Twee partijen zullen strijden om het bezit van den Hettenheuvel Ir. DE KOK NAAR Z.-AFRIKA Hartelijk afscheid op Ypenburg ERNSTIG ONGELUK VOORKOMEN Een nuttig bouwsel op de rechte plaats Verbond van Nederlandsche W erkgevers Nieuwe K.N.I.L.M.-vertegen- woordiging BETEEKENT TUBERCULOSEBESTRIJDING Goed werk van den Ned. R.K. Middenstandsbond DE BEWAKING VAN DEN WATERWEG Kanonnen geplaatst Bijzondere maatregelen ter beper king der werkloosheid noodig geoordeeld STUDIEDAGEN K.J.M.V. Afzonderlijke groepeering der jonge boeren en tuinders in het Haarlemsche Bisdom VERGIFTIGING TE ZEIST Enkele gevallen van ernstigen aard BUITENLANDSCH OVERZICHT Waarschuwing aan automobilisten Rond de goudclausule-van de Koninklijke Contingenteering van toiletzeep beëindigd Donderdag zullen de oefeningen van de Lichte Brigade, onder leiding van haar commandant, kolonel H. P. M. baron van Voorst tot Voorst, een aanvang nemen. Deze oefeningen worden gehouden van 16 tot en met 20 September en wel in drie deelen, namelijk eerst een oefening op 16 September in het rayon Doesburg—Arnhem HuissenZeddamDoetinchemDoesburg. Hierbij zullen deelen van de blauwe (noord) party, afkomstig uit het terrein ten N.W. van Doesburg, aan rood het in bezit nemen van den Hettenheuvel en omgeving moeten belet ten, terwijl de roode (zuid) party moet trach ten zich in het bezit te stellen van het hooge terrein by den Hettenheuvel (west van Zed dam). De deelen van de roode party vangen de oefening aan in Arnhem en ten zuiden hiervan. Het is dus te voorzien, dat in den loop van Donderdag as. de strijd tusschen beide partyen om den Hettenheuvel zich zal afteekenen in de omgeving van Didam, Wehl en Westrand Hettenheuvel. By de roode (zuid) party treedt als com mandant op kolonel E. A. F. baron Creutz. Hij heeft ter beschikking: twee bataljons wielrij ders, het He Regiment Huzaren, een rydende batterij 7 veld van het korps Rijdende Artil lerie, eenige sectiën 6 veld van ditzelfde korps (met motor-tractie), alsmede een groot deel van het eskadron pantserwagens. By de blauwe partij, onder commando van Luitenant-kolonel K. G. van der Mandele, zijn ingedeeld een bataljon wielryders, het Ie Re giment Huzaren, de IVe Verkenningsafdeeling, de tweede afdeelmg van het korps Ryóende Artillerie (bestaande uit staf en twee motor- batterijen van 7 veld), een peloton pantserwa gens, enz. Na afloop van de oefeningen zullen de troe pen legeren in de omgeving van Zeddam 's HeerenbergGendringenUlft, en in de omgeving van TerborgVarsseveldDoetin chem. Op 17 en 18 September wordt een doorloopende oefening gehouden. Zondag 19 September is een rustdag. Dan zal o.m. paardeninspectie ge houden worden. Op 20 September heeft nog een oefening plaats, waarna men zich gereed gaat maken voor deelneming aan de legeroefeningen. Hedenochtend tegen half acht was een groot gezelschap d^mes en heeren op het vliegveld Ypenburg bijeengekomen om tegenwoordig te zijn bij het vertrek van ir. J. E. F. de Kok, directeur-generaal der „Koninklijke" en voor zitter van de Vereeniging voor Luchtvaart, die zooals men weet per vliegtuig een zaken reis naar Zuid-Afrika gaat maken. De machine van ir. de Kok, de PH-KOK. welke langzamerhand in Nederland een zekere vermaardheid heeft gekregen, was reeds eeni- gen tijd tevoren uit de hangar op het terrein gereden De heer SChmidt Crans onderwierp het toestel aan een laatste inspectie. Intusschen nam ir. de Kok van allen af scheid. Eenige minuten voor half acht stapte hy met den heer Schmidt Crans in de ma chine. Een kort oogenblik bleven de motoren draaien om op toerental en temperatuur te komen en precies half acht reed ir. de Kok zyn toestel naar het einde van het veld, om vandaar tegen den wind in te starten. Laag over Ypenburg vliegend, zwaaiden beider, nog een hartelijk vaarwel aan de achterblijven den. Op den grond gingen alle hoeden en zak doeken omhoog toen zette de PH-KOK koers naar het Zuiden en was spoedig uit het gezicht verdwenen. Het weer was goed, alleen was er sterke tegenwind. Volgens de weerberichten zou deze tot Parijs aanhouden. Het is dan ook de vraag, of de heer de Kok heden Rome zal kunnen halen, zooals in zyn bedoeling had gelegen. Van Rome gaat de tocht dan verder naar Cairo en vervolgens langs de route der Impe rial Airways naar het Zuiden. Te Makkum heeft een zeer eigenaardig auto ongeluk plaats gehad, dat echter voor de be trokkenen nog goed is afgeloopen. De autobe stuurder s. van der Kooij van Makkum kwam met een ledigen vrachtauto de plaats inrijden en bemerkte tot zijn grooten schrik, dat de stuurinrichting defect was. Juist toen passeerde hem een wielryder, waar hij recht op aanreed, zonder in staat te zyn van richting te veran deren. Naast den wielrijder bevond zich een ijze ren urinoir, dat stond op den kant van de langs den weg loopende vaart. Ongetwijfeld zou de wiel rijder, schipper Bos van Groningen, tusschen auto en urinoir bekneld zijn geworden, als niet de man op het laatste nippertje direct van zijn fiets in de vaart was gesprongen. Dit redde hem het leven, want het rijwiel werd gegrepen en tusschen wagen en urinoir verpletterd. Met een hevigen slag reed de auto tegen het urinoir, dat weliswaar afbrak en in elkaar gereden werd, maar toch den auto. juist op den kant van het water, tot staan bracht. Was dit niet het geval geweest, dan zou de schipper onder den wagen zijn terechtgekomen, terwyi dan ook de chauffeur groot gevaar zou hebben geloopen zyn leven er by in te schieten, daar de wal ter plaatse zeer steil is. Nu liep het gelukkig nogal goed af. Vrijdag 17 September zullen ca. vijfhonderd leden van het Verbond van Nederlandsche Werkgevers een bezoek brengen aan de Philips- fabrieken en -laboratoria te Eindhoven. De K.N.LL.M., die de vertegenwoordiging in Indië heeft van tal van internationale lucht vaartondernemingen, heeft dezer dagen de ver tegenwoordiging op zich genomen van „Wear- ne's Air Services". Deze in Singapore gevestigde maatschappij bevliegt driemaal per week de route Singapore- Kuala Lumpur-Penang en wel op Maandag, Woensdag en Zaterdag. De toestellen vertrekken des morgens om 7 uur uit Singapore, komen om kwart voor negen in Kuala Lumpur aan, vanwaar ze een kwartier later vertrekken naar Penang, waar ze om half elf aankomen. Des middags vertrekt het toestel weer om drie uur uit Penang, arriveert om half vyf in Kuala Lumpur en vertrekt een kwartier later weer naar Singapore, waar het om half zeven des avonds aankomt. „Wearne" hoopt dezer dagen deze luchtiyn dag aan dag in beide richtingen te kunnen be vliegen. Dezer dagen vergaderde het bestuur van San tos, de vereeniging voor tuberculosebestrijding, instelling van den Ned. R. K. Middenstands- bond, in het R. K. Sanatorium „Hornerheide" te Horn. De directeur-geneesheer, dr. IJ. Oosterbaan, gaf voor het bestuur een bijzonder duideiyke voordracht over ontstaan, verspreiding en be strijding van tuberculose, en van de resultaten der intensieve bestrijding in de laatste jaren, welke deze gevreesde ziekte zoodanig heeft te ruggedrongen, dat de sterfte in die periode tot y3 is teruggebracht. Niettemin vallen in ons land nog jaarlijks ca. 4000 personen aan tuber culose, een getal grooter dan dat voor alle an dere besmettelijke ziekten tezamen. Vervolgens werd een rondgang door het sa natorium gemaakt, waarbij de gunstige ligging der verschillende paviljoens en de opgewekte geest in het sanatorium aller aandacht trokken. In het laboratorium en de Röntgenafdeeling werden de instrumenten gedemonstreerd. In de daarop volgende werkvergadering werd het jaarverslag over 1936 vastgesteld. Uit het hoofdstuk „verpleging" blykt dat Santos in 1936 steun heeft verleend aan 102 patiënten. Het aan tal verpleegdagen was 20671, of belangrijk hoo- ger dan het voorgaande jaar (17470), evenais de totale bijdrage van Santos m1 de verpleeg- kosten, nl. 25.010 tegen 22.660 in 1935. Van 49 ontslagen patiënten werden de ver kregen resultaten nagegaan. In 37 gevallen werd volledig herstel of aanzienlijke verbetering be reikt, 4 gevallen werden door onvoldoende me dewerking van de patiënten zelf niet voortgezet. In de overige 8 gevallen kon geen bevredigend resultaat verkregen worden. Uit het financieel jaarverslag blijkt, dat de inkomsten van 1936. na aftrek van onkosten, een bedrag van 27.655.32 beschikbaar laten voor de verpleging in 1937. Met dit bedrag kan intusschen de regelmatige stijging van de kos ten, als de laatste jaren te zien geven, ternau wernood worden opgevangen. In verband met het in werking treden der nieuwe statuten werd een nieuw huishoudeiyk reglement vastgesteld, zoomede afzonderiyke reglementen voor de plaatselijke Santoscom missie, de verpleging en de beleggingen. Een afzonderlijke commissie voor de beleggingen werd benoemd, bestaande uit drie leden van het bestuur. Aan boord van de loodsbooten 17 en 18 zyn de kanonnen van een kaliber 3.7 c.M. geplaatst Aan weerskanten van den boeg is een stuk geschut opgesteld. Op loodsboot 19, die als gevolg van de aan varing der vorige week in reparatie is, zal de plaatsing later geschieden. Voorloopig is één constabel aangesteld voor de bediening van het geschut indien dit noodig mocht zyn, omdat telkens toch slechts één boot buitengaats ver toeft, en meer personeel dus niet noodig is. Dezer dagen kwam de Bedrijfsraad voor het Tuinbouwbedrijf in Noord-Holland te Alkmaar in vergadering bijeen. Na eenige zaken van huishoudelijken aard te hebben behandeld, vond een bespreking plaats over de ongewenschte toestanden, welke dikwijls ontstaan by het aannemen en huis vesten van vreemde arbeidskrachten in den rooitijd, meest als gevolg van het feit, dat een en ander niet gebeurt in overleg met de land arbeidersorganisaties. T.z.t. zal de aandacht daarop nader worden gevestigd. Vervolgens hield de bedryfsraad een alge- meene beschouwing over kindertoeslag. Na breede bespreking werd besloten nader kennis te nemen van de reeds bestaande regelingen in den land- en tuinbouw, waarvan de secre taris in de eerstvolgende bijeenkomst van den raad een exposé zal geven. Tenslotte vond een bespreking plaats over de werkloosheid in het bedrijf en over de vraag op welke wijze de bedrijfsraad te dien aanzien verbetering zou kunnen bewerkstelligen. Besloten werd aan den bedrijfsraad voor het tuinbouwbedrijf in Zuid-Holland voor te stel len dit vraagstuk gezamenlijk onder oogen te zien, teneinde zoo mogelijk ten aanzien van de verder te volgen gedragslijn tot eenzelfde op vatting te komen. Reeds Maandag jJ. vond te Haarlem deze ge combineerde vergadering van de bedrijfsraden in Noord- en Zuid-Holland plaats. Een uitvoerige gedachtenwisseling vond plaats over de werkloosheid in den tuinbouw. Eenparig was men van meening, dat in te genstelling met de industrie en den landbouw, de aanvankelijke verbetering in den toestand voor het tuinbouwbedryf weer voorby is. Er' dient dus alles op gezet om door byzondere maatregelen de werkloosheid te doen beperken. Nadat de practische mogelykheden in dezen breedvoerig waren besproken, besloten de raden een verzoekschrift te richten tot den minister van Sociale Zaken om een deputatie uit beide raden voor een bespreking te willen ontvangen. Tenslotte heeft de vergadering een bespre king gewyd aan den vrouwen- en kinderarbeid in den land- en tuinbouw. Algemeen waren de leden van gevoelen, dat dit vraagstuk de aandacht van de bedrijfsra den verdient. Op voorstel van verschillende leden werd be sloten ook de bedrijfsraden in het landbouw bedrijf uit te noodigen deze belangrijke kwestie gezamenlyk in een vergadering van alle be drijfsraden in het land- en tuinbouwbedrijf, aan een nadere bespreking te onderwerpen. Bondsmoderator L. Beune schryft ons: Nadat Zondag laatstleden te Beverwyk in de Tuinbouwwinterschool vooral voor de Noordeiy- ke afdeelingen van jongeren uit den land- en tuinbouwenden stand een vruchtbare studiedag is gehouden, wordt as. Zondag hetzelfde pro gram verwerkt in de Winterlandbouwschool te Voorhout. Ook hier houdt Drs. W. Dysselbloem een in leiding over het verantwoordelykheidsprogram; Ir. H. A. B. Bünnemeyer en leeraar C. P. Ver gouwen bespreken het technisch program voor akkerbouwers, grasbedryven, tuinbouwers en kweekers; ten slotte leidt de Bondsmoderator Te Heer bij Maastricht is Dinsdag het huwelijk voltrokken tusschen mr. Fr. Duyn- stee, zoon van den hoofd-inspecteur der P.T.T. te Den Haag en mej. M. A. van Heyst, dochter van den oud-kantonrechter te Gutpen, thans wonende te Heer. Het bruidspaar bij het verlaten der kerk een onderlinge bespreking omtrent de organisa torische verhouding van de Land- en Tuinbouw- afdeelingen (de L. T.-afdeelingen) in de K.J.M.V. Deze studiedag te Voorhout begint met een H. Mis te 9 uur in het St. Agneshuis dicht by de Katholieke kerk; men brengt brood mede voor ontbyt en koffietafel; de dag is circa 5 uur beëindigd. Op dezen studiedag te Voor hout worden verwacht van alle Zuidelijke af deelingen enkele bestuursleden, terwijl zich hierby ook dienen aan te sluiten de twee Noor delijke afdeelingen, die verleden week zich niet konden laten vertegenwoordigen. Bovendien zijn ook harteiyk welkom de K. J. M. V.-afdeelingen van de Bollenstreek, die voor hun kweekers leden hier wellicht voordeel vinden en ten slotte hebben ook toegang jonge boeren en tuinders, die meenen, dat op hun plaats, in hun paro chies een L. T.-afdeeling zou kunnen worden opgericht. Men zende echter bericht, met hoevelen men komt aan het K.J.M.V.-Bureau, Zoeterwoudsche singel 33 te Leiden en zorge er voor precies 9 uur in bovengenoemde kapel aanwezig te zijn. De jonge boeren en tuinders en kweekers, die nu de gelegenheid hebben door de K. J. M. V. tot een eigengeaarde groepeering te komen, m o- gen dezen studiedag niet verzuimen. Sedert Zondag doen zich in Zeist zeker in ongeveer twintig gezinnen vergiftigings- verschynselen voor en enkele gevallen van zeer ernstigen aard. De politie stelt een ernstig onderzoek in, tydens hetwelk om trent de oorzaak moeilijk mededeelingen kunnen worden gedaan. De Times meldde gisteren uit Tokio, dat de ministerpresident, prins Konoje, nog eens het doel van Japan in China met nogal vage, maar koene woorden uiteen heeft gezet. De anti-Japansche elementen, waarmede hy bedoelt de Chineesche legers, de nationalis tische regeering en de Koeomintang-party moe ten worden vernietigd, en als dat is volbracht is Japan bereid met een nieuwe Chineesche regee ring over samenwerking te onderhandelen. Hoe wel anders ingekleed, komt deze uiteenzetting overeen met die van Hirota op 5 Sept., waaruit blykt, dat dit de politiek is, waartoe de regee ring heeft besloten. Hirota verklaarde, dat Ja pan China bevrijd wil zien van het gevaar, dat de rampspoedige vijandschap, welke thans tegen Japan bestaat, biedt voor China en hij wil een toestand scheppen, waardoor de Oost Aziatische politiek van Japan ten uitvoer kan worden ge bracht. Hiervoor is in de eerste plaats volgens den premier noodig den vyand „van zyn strijd macht te ontdoen" en in de tweede plaats de onmenschelyke anti-Japansche regeering te ver vangen door een, die zich bewust is van haar positie als een ondergeschikt deelgenoot in Ja pans plan Oost Azië te stabiliseeren. De heeren Konoje en Hirota hebben het ech ter maar niet voor het zeggen. „De Chineesche legers moeten worden vernietigd". „Wy moeten den vyand van zyn strijdmacht ontdoen." Ge zegd is dit wel gemakkelyk, maar daarmede is het nog niet gedaan. Een maand lang reeds vechten de Japanners om Sjanghai. Na heel die maand lang te hebben getracht het aan land zetten van Japansche versterkingen aan de oevers van de Wangpoe en de Jangtse te beletten, waarby de Chineesche troepen voort durend waren blootgesteld aan het moordda dige vuur der Japansche oorlogsschepen, heeft het Chineesche opperbevel bevel gegeven, terug te trekken en een nieuwe linie te bezetten. De Chineezen trekken thans zoo snel mogelijk uit het gebied van Sjanghai terug. Het Chineesch hoofdkwartier deelt terecht mede, dat deze te rugtocht geenszins het einde van den stryd beteekent. Het Chineesche leger voert slechts het plan uit, zich op gereedgemaakte stellingen terug te trekken, ten einde buiten het bereik van de Japansche scheepskanonnen te komen. China heeft de wereld in de afgeioopen weken getoond, vervolgt de verklaring, hoe een leger, zonder over voldoende zware kanonnen te be schikken om Japansche oorlogsschepen te kun nen beschadigen, toch de kust kan verdedigen en den vyand zware verliezen toebrengen. Nu het doel van de operaties is bereikt, is het niet meer noodzakelijk te stryden binnen het bereik van het geschut. Daarom hebben de Chineesche troepen zich op de eerste groote verdedigings linie teruggetrokken. Inderdaad, het is voor de zwakken eeniger- mate geruststellend, wat by Sjanghai is ge beurd. De minder-sterken krijgen weer hoop. Van deze hoop maakt zich in L' Aube Georges Bidault tot tolk. Hij zegt ongeveer het volgen de: Er loopen hoopen menschen rond met van angst vertrokken gezichten, die u steeds willen interpelleeren over den toestand in de wereld. Ter wille van den vrede zelf moet men dezen menschen een hart onder den riem steken. Want hoever ook de provocatie en de hoogmoed kun nen gaan, tot welken graad ook de aanmatiging van sommige dictators kan stygen, toch be waart de vrede zyn kansen, als we maar den vreedzamen moed hebben, zijn rechten te doen gelden. Duitschland en Italië, van welke landen gevaar kan dreigen, hebben hun militaire ma chine georganiseerd met het oog op een kor ten oorlog. Zy verwachten in een eventueelen oorlog heil en resultaat van een plotselingen en massieven aanval, die ondersteund wordt door alle oorlogsmiddelen, waarover zij beschik ken. Welnu, let er op, dat er in den iaatsten tijd verschynselen zijn, die hun beweegredenen zullen geven tot intensief overwegen en naden ken. Noch in Spanje noch in China is er tus schen de twee strijdenden gelijkheid van ma teriaal en organisatie. Zoowel in Spanje als in China echter waadt ook de beter uitgeruste partij in bloed. En de overwinning is verre. Een jaar is voorbygegaan, en Madrid is nog niet gevallen, dat toch aanvankelijk werd verdedigd door een leger zonder uniform, zonder officie ren en zonder discipine. Een maand lang liggen de Japanners voor Sjanghai en heel die maand waren soldaten, die tot de beste ter wereld behooren, niet m staat, de stad te veroveren. Niettegenstaande de vervolmaking van de middelen der vernieti ging, kunnen dus vastberaden verdedigers de slagen van beter bewapenden uithouden, wan neer zy zich maar weten te nestelen in alle hoeken en gaten van het terrein, in huizen eu ruïnes, in alles, wat maar eenigszins op een schuilhoek lijkt. Deze les kan niet meer over het hoofd gezien worden door de generale staven, die voor de oorlogsvoering verantwoordelijk zyn. Inderdaad, het is een aanschouwelyke les, die in Spanje en China wordt gegeven. Een opbeuren de les voor militair-zwakkeren. Ook voor ons. Want al beschikken wij niet over verdedigings middelen, waarmede de geciteerde Fransche schrijver zyn landslieden geruststelt: de Alpen en de Maginotlinie, die nog wat anders zyn dan de loopgraven om Sjanghai, wij hebben het wa ter als natuurlyk verdedigingsmiddel, uitermate geschikt om er op en er achter die guerilla te voeren, welke, naar de les van Spanje en Chi na, de verdedigende party in den modernen oorlog zoo onverwacht sterkt en tot uithouden in staat blykt te maken. C'est une raison d'es- pérer. Ja, dit nieuwe feit geeft hoop en moed! Naar de K.N.A.C. mededeelt, zyn van 1 tot en met 3 September controle-tellingen gehouden by den door een lichtsignaal be waakten overweg in den Rijksweg Zwolle Leeuwarden nabij Steenwijk. In dien tyd passeerden ter plaatse 1946 auto's en 225 motorrywielen. Daarby werd geconstateerd, dat 7 auto's of 0.33 pCt. van het aantal motorrijtuigen door het onveilige roode flikkersignaal reden. Moge het aantal diergenen, die op deze wijze zichzelf en het overige verkeer in gevaar brach ten op zichzelve niet zeer groot zijn, toch mag naar de meening van de K.N.A.C. een ernstige waarschuwing niet achterwege blijven. Wanneer het witte flikkerlicht met 45 wisse lingen per minuut overgaat in rood flikkerlicht met 90 wisselingen per minuut beteekent dit, dat de trein tot op 650 meter van den overweg ge naderd is. Als men 'n snelheid van 90 K.M. p. uur voor de aldaar passeerende sneltreinen aanneemt, zal dus de locomotief zich na 26 sec. op den over weg bevinden. Dit is een betrekkelyk lange tyd en het is niet onmogelijk dat enkele auto mobilisten, van deze wetenschap gebruik ma kende, met opzet het roode signaal negeerden Voor een goederentrein, waarvan de snelheid op 50 K.M. per uur wordt aangenomen, wordt de tyd, voordat de locomotief den overweg be reikt, zelfs ruim 46 seconden, in welken tijd een met 80 K.M. per uur rydende auto ruim een geheelen kilometer aflegt. Hoe het ook zij, het bewust negeeren van het roode waarschuwingslicht door automobilisten moet als een zeer laakbare handeling worden aangemerkt. Niet alleen wordt daardoor op on verantwoordelijke wyze met de algemeene ver keersveiligheid gespeeld, doch daarnevens zal zulks aanleiding geven tot de zeer voorbarige conclusie bij velen, dat het sein niet aan de gestelde verwachtingen voldoet en zou het er toe kunnen leiden, dat uitbreiding van dit nut tige systeem, hetwelk in het buitenland reeds ruim zijn sporen heeft verdiend, zou worden tegengegaan en het zich nog immer uitbreidende aantal onbewaakte overwegen op de volkomen onvoldoende wyze zou blijven aangeduid als thans het geval is. Een spoedige uitbreiding van het aantal dezer seinen, waardoor de weggebruikers er bovendien meer algemeen vertrouwd mee zullen geraken kan hier nuttig werken. Naar schatting dezer zijds zal nog geen 10 pCt. van de Nederlandsche weggebruikers momenteel met het toestel be kend zyn, waarbij nog de mogelijkheid bestaat, dat het signaal wordt aangezien voor een dier permanent met één kleur (geel) flikkerende lichten, zooals deze bij verschillende onbewaakte overwegen werden gebruikt tot aan het tydstip, dat het signaal te Steenwijk in gebruik werd ge nomen. Ter vermijding van misverstand heeft men toen al die oudere flikkerlichten wegge nomen. Men vergete echter niet, dat het oude flikkerlicht bekendheid had verworven, maar dat zulks met het nieuwe systeem bij lange na nog niet het geval is. Tenslotte bestaat nog de mogelykheid, dat het geheele signaal door den automobilist niet werd opgemerkt, omdat deze zijn aandacht op andere gedeelten van den weg concentreerde. Deze mogelijkheid wordt echter gering geacht. Het zal ten behoeve van de mogelijkheid om conclusies te trekken uit controle-tellingen als dezer dagen werden gehouden, noodig zijn, dat de door het sein rydende weggebruikers verderop worden aangehouden en omtrent de oorzaak van hun misstap worden ondervraagd. Inmiddels zy een ieder nogmaals dringend ge waarschuwd: „Stop bij het roode flikkerlicht.' Op de rol van civiele zaken van het Haag' sche kantongerecht kwam heden wederom de zaak voor, waarin de heer W. L. Oohen van de Koninklijke betaling van een coupon per I October 1936 der 4 pet. dollarleening op goud basis op den dag van betaling vraagt. Op verzoek van partijen is deze zaak even als zulks verleden week geschied is met betrek king tot een vordering van gelyke strekking ingesteld door den heer W. G. J. Janssen van de rol afgevoerd, zulks in verband met het bekende aanbod van de Koninkiyke, aan couponhouders dezer dollarleening gedaan. Keulen en Aken zijn niet op één dag gebouwd. Deze zegswijze houdt een ernstige en geenszins over bodige vermaning in aan het adres van het al te voortvarend ongeduld, dat als stuwkracht zijn waarde kan hebben, maar bepaald gevaarlijk wordt, wanneer het de realiteit en den natuurlijken groei der dingen zonder meer radicaal geweld wil aandoen. Alles moet zijn tijd hebben, een korteren of een langeren, maar altijd tijd. Degenen, die zich ervan bewust zijn, dat wij tegenwoordig in een belangrijke overgangsperiode van de sociale en economische en misschien ook van de politieke en cultureele geschie denis leven, verliezen door het voortva rend ongeduld hunner verlangens en begeerten de noodzakelijkheid van de behoefte aan tijd voor het oude om zich te vernieuwen of af te sterven en voor het nieuwe om het oude te overwinnen en zelf zich te ontwikkelen en uit te groeien maar al te vaak uit het oog. Vooral zij, die prat gaan op en propa ganda voeren voor hun zgn. historisch- materialistische levens- en wereldbe schouwing, begaan vaak de historische fout te meenen, dat het tempo der ge schiedenis willekeurig versneld of ver traagd kan worden. Maar behalve dezen maken ook anderen, zelfs in onzen eigen kring, zich schuldig aan dezelfde onhis torische vergissing. Deze vergissing komt niet zelden voort uit een onvoldoende inzicht in den loop der geschiedenis, welke men op school in keurige, met preciese jaartallen afgeschoten vakjes heeft leeren indeelen. Bij het elemen taire geschiedenisonderricht wordt om zeer begrijpelijke practische redenen het bevattingsvermogen der leerlingen te hulp gekomen door de gekruide koek van het historisch verleden op het jaartal af in afzonderlijke plakjes te snijden, maar door deze simplistische overzichtelijke methode wordt bij velen, die slechts ge wapend met lager .onderwijs het leven moeten ingaan, de verkeerde indruk gewekt als zou men slechts krachtig het mes in hét heden behoeven te zetten om morgen aan een geheel nieuwe en andere toekomst te kunnen beginnen. Deze valsche indruk verwekt onder de onge letterde massa, die vaak met recht en reden op een nieuwe en betere toekomst hoopt, veel ontevredenheid en bitterheid, omdat naar haar zin en verlangen alles te langzaam gaat, terwijl zij in de mee ning verkeert, dat het veel sneller en radicaler zou kunnen gaan. Het machtige Romeinsche rijk is in de Oudheid niet op een bepaalden kalenderdag plotseling ineenge- W stort, maar evenals het eeuwen noodig9t> heeft gehad om tot zijn hoogsten bloei te komen, heeft het er eeuwen over ge daan om ten onder te gaan. Het feodale stelsel is niet als een duveltje uit het kapotte doosje van het Romeinsche kei zerrijk gesprongen, maar heeft zich langzaam uit het langzame verval van den Romeinschen keizertijd ontwikkeld. De Middeleeuwen zijn niet bij de ont dekking van Amerika in 1492 door Co lumbus als een deur dicht geklapt, maar honderden jaren zijn er verstreken voor men de Middeleeuwen als historisch en cultureel tijdperk voor zoo goed als dood kon verklaren. De overgang van de feodale maatschappij via het gildenwe zen naar de zgn. liberalistisch kapitalis tische heeft zich eigenlijk van plm. 1100 tot 1850 voltrokken, tenminste in de meeste landen, en deze overgang is met minder radicale veranderingen gepaard gegaan dan velen oppervlakkig wel mee nen. Het familie-erfrecht en de private eigendom b.v. hebben, ondanks de daarin aangebrachte wijzigingen en beperkingen principiëel stand gehouden tot op den huidigen dag. Al gaan het leven en de historie, mede in verband met de for midabele ontwikkeling der techniek, heden ten dage ook wat sneller dan vroeger, het blijft toch onmogelijk om de maatschappij met één slag om te keeren als het blad van een boek. De maatschappelijke structuur is onder invloed van tal van factoren gegroeid. Met gewelddadige revoluties kan .men haar wel plaatselijk schijnbaar ineen doen storten, maar onder het puin wor den dan niet zelden de oorspronkelijke revolutionnairen zelf het eerst bedolven, terwijl op dat puin een nieuwe orde moet worden gebouwd, waarbij veel oud mate riaal niet ontbeerd kan worden. De Fransche revolutie heeft niet het revo- lutionnaire gepeupel, maar de bourgoisie maatschappelijk in het zadel geholpen, en de Russische revolutie heeft in plaats van een zuivfer communisme de dictatuur van enkele machtswellustige proletariërs tot nu toe tot resultaat gehad. Revolutionnaire schokken kunnen wel eens niet meer te vermijden ontwikke lingsverschijnselen zijn, maar de ont-, wikkeling zelf, groot en over voldoende tijdruimte gezien, gaat altijd en op den duur langs lijnen van geleidelijkheid. Het tempo der historie kan niet blijvend ge forceerd worden. Dat houde een ieder goed voor oogen, nu het liberale indivi dualisme steeds meer zijn tijd schijnt te hebben gehad, en de ordeningsgedachte zich steeds sterker naar voren dringt als het leidend beginsel voor een algeheeie maatschappelijke vernieuwing. De contingenteering van toiletzeep zal, nfl afloop van de tegenwoordige contingenteerings- periode op 30 September a.s., niet worden voort gezet.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1937 | | pagina 2