Hevige regenval belemmert
den strijd bij Sjanghai
Aanvullend accoord
van Nyon
Het nieuws van heden
Belangrijke troepenont
schepingen der Japanners
Overstroomingen
bij Grenoble
m
De overval op de
Missiestatie
De strijd in
Asturië
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE
PERS
ZATERDAG 18 SEPTEMBER 1937 - OCHTENDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAüLAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
Voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM s TELEFOON 13866
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20773
Japansche oorlogsschepen hebben
een aanval gedaan op het
eiland Hainau
De strijdwijze der
Chineezen
De strijd in het Noorden
De Japansche verliezen
Hongersnood dreigt in
Sjanghai
Het Weer
Sneltrein ParijsMarseille
gederailleerd
De niet-inmengings-
commissie
-
Maatregelen van Nyon worden
ook uitgebreid tot aan de
oppervlakte varende
schepen
Heden publicatie van
den tekst
De Nederlandsche pater Willems
vrijgelaten
Brand in de Rotonde
te Weenen
De „Blauwe Sultan" plechtig door
Franco in audiëntie ontvangen
Franco en de torpedo-
aanvallen
Ontstemming onder
de Arabieren
Ontevredenheid over de ontwik
keling der Palestijnsche kwestie
Bombardements
vliegtuig verongelukt
Drie inzittenden gedood
Noodweer boven
Londen
De groote koepel naar beneden
gestort
De oorzaak van den brand
Radio
Duitsch boek op den
Index
Groote brand te Topotz
Honderdtwintig woonhuizen in
de asch gelegd
NIEUWE HAARIEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct, fngez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
SJANGHAI, 17 September (DNB) In
verband met den zwaren regenval was de
activiteit aan de fronten van Sjanghai
vandaag gering. Het gebruik van tanks en
van het zware Japansche geschut, die
thans aan land gebracht zijn, is in het
doorweekte gebied vrijwel onmogelijk. Nabij
Tsjapei en Kjangwan vonden artilleriege-
vechten plaats.
Het front loopt thans van LjoehoLotien,
ten Westen van Ljoehang en de internationale
renbaan van Tsjapei,
Japansche vliegers hebben Poetoeng gebom
bardeerd. Ook de Chineesche mitrailleurnesten
lh de nabijheid van Whangpoe zijn herhaalde
lijk gebombardeerd.
De woordvoerder van het Chineesche hoofd
kwartier heeft aan persvertegenwoordigers me
degedeeld, dat op verscheidene punten van het
front bij Sjanghai hevig gevochten wordt, doch
dat de voortdurende regen een samenhangende
actie aan beide zijden onmogelijk maakt. De
Japansche pogingen tot het binnendringen in
de Chineesche liniën bij Kwangwan zijn mis
lukt.
Bij wijze van represaille tegen Chineesche
aanvallen in Hongkioe en Sjapei hebben de
Japanners de wijk bij het Noorderstation ge
bombardeerd. Een landingspoging aan den oever
van Poetoeng werd verijdeld, doch 4000 Japan
ners zijn te Joekoeng aan wal gezet, terwijl ook
bij Loeho belangrijke ontschepingen worden
voibracht.
Generaal Matsoei, opperbevelhebber der
Japansche troepen, en vice-admiraal Ha-
segiwa, commandant van het Japansche es
kader, hebben een gezamenlijke actie inge
zet, die ten doel heeft, de Chineezen uit de
buurt van Sjanghai te verdrijven. De Ja
panners hebben gisteren nieuwe versterkin
gen ontvangen. De voorhoede heeft, ge
steund door andere detachementen, Mats-
jiau ten Noorden van Sjanghai na een
strijd van twee uur genomen. Aan het
Oostelijk front is een hevige aanval geo
pend op de Chineezen, die zich nog te
Kiangjantsjen bevinden.
liet bericht van het Japansche ministerie van
°orlog, volgens hetwelk 100.000 Chineezen door
Qen Japanschen opmarsch in het Noorden ge
doleerd zouden zijn, wordt gedeeltelijk beves
tigd. Te Peiping ts namelijk vernomen, dat de
japanners gisteren, na over de Tsjoema ge-
bokken te zijn, een deel van den spoorweg bij
'hghan ten Zuiden van Tsjotsjau bezet heb-
en, zoodat 50.000 Chineezen in den sector Li-
j^ghsian afgesneden werden. Intusschen ruk-
de Japanners op tot een punt op 15 mijl
an Tsjotsjau, waardoor de Chineezen gevaar
°°Pen tusschen de beide Japansche afdeelin-
sen vernietigd te worden, tenzij zij in de ber-
«h in den omtrek vluchten. De Japanners be-
6ren ook nieuwe vorderingen in Sjansi ge
haakt te hebben.
Naar het Chineesche agentschap Central
News meldt, hebben gisteren drie Japansche
oorlogsschepen de Chineesche forten van
Hoihow, de voornaamste haven van het
eiland Hainan, beschoten. De forten beant
woordden het vuur, waarna de oorlogs
schepen zich verwijderden. Dit, zoo wordt
gemeld, Is de eerste aanval op het eiland
Hainan sedert het uitbreken van het con
flict.
Volgens mededeeling van de admiraliteit zijn
1 16 September in totaal 1.014 man der Ja-
tui Che marilie gesneuveld, terwijl 23 vlieg-
gen verloren gingen. De Japansche marine-
./.egtuigen vernielden 205 Chineesche vlieg-
gen en 34 vliegtuigloodsen.
n het communiqué wordt toegegeven, dat
Oo^rfn ten ZW- van Jangsjantsjen, aan het
ijv, Ik front van Sjanghai, een Japansch
'nevliegtuig door de Chineesche artillerie
neergehaald.
Een buitenlandsch militair deskundige
eeft tegenover een vertegenwoordiger van
Havas een verklaring afgelegd, waarin hij
°m. zeide: „De veldslag rondom Sjanghai
bevestigt de superioriteit van het Japansche
°orlogstuig, maar heeft de opmerkelijke
Vaarde van den Chineeschen soldaat in het
licht gesteld. De Chineesche troepen heb
ben zeer zware verliezen geleden tengevolge
*lan de bombardementen, de tegenstand der
chineesehe infanteristen heeft echter den
°Pmarsch der Japanners, die eveneens zware
Verliezen hebben geleden, zeer moeilijk ge
haakt."
Chineesche troepen hebben de volgende
tje lek gekozen: Om het intensieve geschutvuur
vu Japansche oorlogsschepen te ontwijken, welk
de aanvallen voorbereidt, verlaat de Chi-
Sclle infanterist de eerste linies en gaat tot
tto tegenaanval over, wanneer de Japansche
ePen het nog niet georganiseerde terrein be
zetten. Er ontstaan dan gevechten van man
tegen man, waarbij de Chineezen zich bedienen
van bajonetten en groote sabels en waardoor de
opofferingsgeest van de Chineesche soldaten
hun een overwicht geeft."
De genoemde buitenlandsche militaire des
kundige is van meening, dat de Chineesche
strijdkrachten langen tijd stand zullen houden,
zoo niet in de tegenwoordige linie, dan toch ten
minste op de linie KiatingNantsino. In ieder
geval zijn volgens hem de 80.000 Japansche sol
daten, die zich thans voor Sjanghai bevinden,
beslist noodig om de streek SjanghaiSoetsjoe
bezet te houden.
SJANGHAI, 17 Sept. (Reuter). Tenzij de Ja
panners toestaan, dat rijst en andere levens
middelen worden betrokken uit de pakhuizen,
die in de door de Japanners bezette gebieden
zijn gelegen, zal de Chineesche bevolking van
Sjanghai, die met eenige honderdduizenden
vluchtelingen is aangegroeid, met een ernstig
voedselgebrek te kampen krijgen. Tot dusver zijn
alle pogingen, de noodige vergunningen te krij
gen, mislukt.
De Britsche ambassadeur, Hugessen, die her
stellende is van de verwondingen, die hij on
langs bij een aanval van Japansche vliegtui
gen heeft opgeloopen, hoopt op 7 October naar
Hongkong te kunnen vertrekken.
China heeft door bemiddeling van de Chi
neesche ambassade te Washington uiting
gegeven aan zijn ernstige teleurstelling over
den door Roosevelt genomen maatregel, die
het vervoer van wapens en munitie naar
Japan en China met de aan den staat be-
hoorende schepen verbiedt.
Verwachting: Meest matige Zuidelijke
tot Westelijken wind, zwaar bewolkt met
tijdelijke opklaringen, waarschijnlijk re-
genbuien met kans op onweer, iets
kouder.
Verdere vooruitzichten: Tijdelijk wel-
licht iets minder buiig.
GRENOBLE, 17 Sept. (Havas) Door den
zwaren regenval van verscheidene dagen is
ernstige schade aangericht in de nabijheid van
Grenoble en aan weerszijden van de Rhone.
Op verscheidene plaatsen is het treinverkeer
onmogelijk geworden. Te Tain is gisteravond
een goederentrein ontspoord, terwijl de snel
trein ParijsMarseille bij Beauchate gederail
leerd is. De telefoonverbindingen zijn op vele
plaatsen verbroken. Beken zijn buiten haar
oevers getreden, waardoor vele bruggen zijn
weggesleurd en de wegen alom versperd zijn.
Te Bougechamnulad zijn verscheidene huizen
ingestort. Een jong meisje wordt vermist.
LONDEN, 17 Sept. (Reuter) Er is nog
geen enkele bijeenkomst van de non-interven-
tieeommissie vastgesteld. Geen der in de com
missie vertegenwoordigde landen heeft ook
om bijeenroeping hiervan verzocht.
Fransche infanterie steekt bij de manoeuvres, die in Normandië worden
gehouden, een rivier over
GENèVE, 17 Sept. (Havas) De aanvul
lende overeenkomsten van Nyon zijn heden
avond geteekend.
Het aanvullend accoord verzekert „hulp en
bescherming" aan de koopvaardijschepen, wel
ke aangevallen worden door vliegtuigen en aan
de oppervlakte varende schepen, die zich niet
houden aan de beginselen van het internatio
nale recht, welke bij het verdrag van Londen
algemeen zijn erkend. Koopvaardijschepen, die
onder Spaansche vlag varen, vallen buiten deze
maatregelen. Indien de aanval wordt gedaan
door een boven-water-schip, waarvan de ton
nage en de sterkte grooter zijn dan die van de
patrouilleerende vaartuigen, zullen deze een
beroep doen op de andere leden der patrouille.
Op verlangen van Politis, die gesteund wordt
door de andere vertegenwoordigers der Balkan
entente, moesten aan de bepalingen betreffende
de bestrijding van aanvallen van aan de opper
vlakte varende schepen en luchtvaartuigen
nauwkeurige omschrijvingen worden toegevoegd
De mogendheden zijn hiertoe vanavond opnieuw
bijeengekomen.
In conferentiekringen verklaart men, dat de
vertraging in de afwerking der overeenkomst
niet te wijten was aan moeilijkheden van poli-
tieken aard. Het debat was van zuiver juridisch
karakter. Politis merkte in de zitting van van
morgen op, dat bepaalde clausules op tweeerlei
wijze zouden kunnen worden uitgelegd en
wenschte dus een nauwkeuriger redactie. Zijn
zienswijze werd door de Balkan-entente ge
steund en tenslotte aanvaard.
Er zou, naar men verzekert, geen enkel
oogenblik sprake zijn geweest van Italië en
de voorwaarden voor het eventueel toetre
den van dat land. Ook zouden de door Ne-
grin gisteren genoemde eischen niet verder
besproken zijn.
De ondercommissie van deskundigen, die be
last waren met de redactie der teksten betref
fende de bestrijding van aanvallen door aan de
oppervlakte varende schepen, is vanmiddag
zonder moeilijkheden tot volledige overeenstem
ming gekomen.
De vooral door Politis verlangde nauwkeurige
omschrijvingen hadden betrekking op de ver
plichtingen der staten, die belast zijn met de
bescherming der koopvaardijschepen in hun
territoriale wateren. Men kwam overeen, dat
deze bescherming niet dwingend verleend wordt.
De publicatie van den tekst is uitgesteld
tot morgen, opdat tevoren de Italiaansche
regeering er van in kennis gesteld kan wor
den.
De oorlog in China veroorzaakt naast veel leed een geweldige schade. Gezicht van
de Wangpoe op het brandende stadskwartier van Sjanghai, Poetoeng
SJANGHAI, 17 Sept. (Havas) Uit Peiping
wordt gemeld, dat de Chineesche bandieten,
die eind Augustus een overval pleegden op de
Missiestatie der Fransche Maristen te Hei-
Shan-Kau, drie van de zes buitenlandsche gij
zelaars,. die zij nog gevangen hielden, in vrij
heid hebben gesteld, namelijk den Nederlander
pater Willems, den Hongaar broeder Otto Ra
phael en den Tsjecho-Slowaak broeder Ed-
mond Stephanus.
SANTANDER, 17 Sept. (Havas) De recht-
sche afdeelingen hebben haar druk aan de
kust verminderd om des te meer pressie te
kunnen oefenen op het centrum van het
frdnt in het gebergte. Sedert eergisteren
vallen de rechtsehen de stellingen in de
Cordillera de Cuera aan, die met de Sierra
de Covadonga de grootste natuurlijke be
lemmering in dit gebied vormt. De aanval
lers zijn aan weerszijden van de rivier ge
vorderd, aan den rechteroever tot La Vega
de Masdola, aan den linkeroever tot de
grens tusschen Asturië en Leon. De Asturi-
sche miliciens, die gisteren bij Cabrales, dat
genomen werd, weinig tegenstand boden,
verdedigen zich thans hardnekkig.
De Asturiërs blijven ook krachtige tegenaan
vallen richten op den berg Los Celleros en den
Pas van Pajares. Het slechte weder en de be
wolkte lucht verhinderen het opstijgen van
rechtsche vliegtuigen.
De „Blauwe Sultan", die het bewind voert
over het onder Spaansch protectoraat staan
de Ifni aan de Westkust van Marokko, is
hier aangekomen. Hij is plechtig door ge
neraal Franco in audiëntie ontvangen. De
sultan gaf uiting aan zijn toegewijdheid je
gens het rechtsche Spanje. Hij en zijn man
nen zijn te allen tijde bereid dit te verde
digen.
Van welingelichte zijde wordt volgens het
Duitsche Nieuwsbureau bevestigd, dat de
regeering van Franco de niet-inmengings-
commissie in kennis zal stellen van het re
sultaat van haar onderzoek in verband met
de torpedo-aanvallen in de Middellandsche
Zee. De rechtsche Spaansche regeering is
van meening bewijzen in handen te hebben,
dat op zijn minst twee der piraten-onder
zeeërs tot de marine van Rusland behooren.
Uit La Rochelle wordt aan het blad „France
Bordeaux et du Sud Ouest" gemeld, dat gister
avond ter reede van La Pallice het Britsche s.s.
„Stanmore" is aangekomen, dat onderweg naar
»ULA*
■W
Ten einde den Japanschen opmarsch in de Chineesche wijk te Sjanghai te stui
ten, hadden de Chineezen op alle belangrijke kruispunten barricades opgericht
Rive de Sella, nabij Gijon, waar het vluchte
lingen aan boord had zullen nemen, op vijf mijl
van de kust door het geschut der rechtsehen
beschoten was, tengevolge waarvan het terug
heeft moeten keeren. Het schip werd echter niet
geraakt.
JERUZALEM, 17 Sept. (Reuter) Het te Jaffa
verschijnende blad „Falastin" bevat thans de
eerste aanwijzing, dat de Arabieren de nieuwe
Britsche commissie, die naar Palestina zal
worden gezonden, wellicht zullen boycotten en
zullen weigeren te onderhandelen op basis van
een verdeeling van Palestina. Het blad schrijft
o.m., dat de rede, die Eden op 14 dezer voor den
Volkenbondsraad heeft gehouden, heeft aange
toond, dat Engeland de voorkeur geeft aan de
Joden, zoodat medewerking der Arabieren on
mogelijk is.
LONDEN, 17 Sept. (Havas) Ter hoogte
van Conway in Noord-Wales is wanmorgen een
bombardementsvliegtuig van de basis Penrhos
in zee gevallen. In en bij het wrak heeft men
drie lijken gevonden.
LONDEN, 17 Sept. (Havas) Een zeer heftig
onweder, gepaard gaande met een hevigen
regenval, heeft zich vanmorgen ontlast boven
de streek van Londen en de aangrenzende
graafschappen. Vier kabelballons werden op de
militaire terreinen van Cardington door den
bliksem vernield.En ziin seen slachtoffers te
betreuren.
WEENEN, 17 Sept. (D.N.B.) Door onbe
kende oorzaak is brand uitgebroken in de
Rotonde, het kolossale gebouw, waarin de
Weensche jaarbeurs pleegt te worden gehouden.
Reeds is de groote koepel met donderend la
waai ingestort. Voor zoover bekend, zijn er geen
menschenlevens te betreuren.
Volgens nadere berichten staat het geheele
gebouw in vlammen en is het niet meer te
redden.
Vanmiddag kwam bondspresident Miklas ter
plaatse aan en even daarna bondskanselier
Schuschnigg. Tienduizenden slaan het vernie
lende werk van het vuur gade.
De Weensche Rotonde werd tijdens de Ween
sche wereldtentoonstelling op het einde van de
vorige eeuw gebouwd. De machtige koepel vormt
een kenmerkend onderdeel in het stadsbeeld
van de Oostenrijksche hoofdstad. Het gebouw
had een middellijn van honderd meter.
Nader wordt nog bericht, dat de brand in
het geweldige gebouw der Rotonde tot in
den avond heeft voortgeduurd. Het gebouw
is tot op de fundamenten afgebrand. In
nauwelijks een kwartier tyds brandde het
reusachtige gebouw aan alle vier de toe
ken. Reeds na 25 minuten stond vast, dat
niets gered kon worden. De vlammenzuilen,
die omhoog schoten, bereikten een lengte
van honderd meter en waren ver buiten
Weenen, tot op het platte land van Neder-
Oostenrijk te zien. Aangezien op het oogen
blik, waarop de brand uitbrak, de in de
Rotonde werkende arbeiders schafttijd had
den, zijn geen persoonlijke ongelukken ge
beurd. Talrijke brandweermannen echter
bekwamen rookvergiftigingen.
Hedenavond deelde de directeur van de
stedelijke brandweer, ir. Wagner, door de radio
mede, dat geen sprake kan zijn van een kort
sluiting, zooals men eerst gedacht had. Alle
electrische leidingen waren op het moment,
waarop de brand uitbrak, uitgeschakeld. Slechts
aan twee dingen kan gedacht worden: onvoor
zichtigheid of brandstichting.
Volgens berichten in de bladen zouden reeds
verscheidene verdachte personen in arrest zijn
gesteld. De politie heeft alle manschappen, die
vrij van dienst waren, opgeroepen en ze voor
alarm gereed gehouden. De president van de
Wiener Messe A. G„ de vroegere minister van
handel Heinl, heeft tegenover vertegenwoordi
gers van de pers medegedeeld, dat den laatsten
tijd reeds driemaal in de Rotonde brand is
uitgebroken. Steeds echter had het personeel
van het huis de vlammen kunnen blusschen.
De hevige regenval bij Sjanghai verhindert een
geregeld gevecht.
Aanvullend accoord van Nyon onderteekend.
Hevige brand heeft de Weensche Rotonde in
asch gelegd.
In het gebergte van Asturië wordt geregeld ge
streden.
De oefening van de lichte Brigade in den Ach
terhoek.
In Indië is 90 pCt. der leeningen geconverteerd.
De vrije inschrijvingen op de Indische leening
1937 A kunnen ten volle worden toegewezen.
Benoemingen in het bisdom 's Hertogenbosch.
Jubileum-congres van het P.B.N.A. te Arnhem.
Beurs van New York: Stemming gedrukt, koer
sen liepen terug.
De radio is een onmisbaar instru
ment geworden in het gewone huise
lijke leven. Wanneer we de stilte wil
len verdrijven zetten we Hilversum
aan en wanneer we de stem van een
kijvende gedienstige willen overtroe
ven stemmen we Luxemburg af. Ge
luid met geluid verdrijven. We halen
heel de wereld naar ons toe en nooit
kunnen we een dorren redenaar of
een vervelende juffrouw-over-de-
wasch zoo snel en zoo radicaal den
mond snoeren als bij de radio. Klokke
acht weten we 's avonds het wereld
nieuws en we redeneeren. over Men
gelberg's opvatting van de negende en
over den indruk van Hitler's zeggings
kracht met nog meer gezag dan wan
neer we er bij waren geweest. Vroeger
moest je opera en operette bezocht
hebben om de aria's en melodietjes
te kunnen nazingen. Thans zingt de
radio ze ons voor in de huiskamer.
Een preek wordt even oneerbiedig af
gebroken als een morgenwijding of
de ochtendgymnastiek-oefening. We
worden aan alles zóó gewoon en we
hebben heel de wereld zoo vlak ach
ter de deur, dat we geestelijk boven
onzen stand leven.... radio.
Onze Romeinsche correspondent seint ons
d.d. 17 September:
De Congregatie van het H. Officie heeft het
Duitsche boek van Burghard Assmus: „Ont
hullingen over het zedenbederf in de kloosters"
op den index geplaatst.
PRAAG, 17 Sept. (D.N.B.) Te Topotz is
vanmorgen vroeg een brand uitgebroken, welke
door den krachtigen wind met razende snel
heid om zich bean greep. Om 10 uur vanmor
gen waren reeds 120 woonhuizen in de asch
gelegd, en nog had men het vuur niet kunnen
bedwingen. Niet minder dan dertig brandwe
ren nemen aan het blusschingswerk deel, als
mede militairen.
Stand op Zaterdag 1 uur v.m. 746.4
yorigc stand 745.8