Christelijke staatkunde en
nieuwe verhoudingen
EEN MOEILIJKE TAAK
WACHT ONS
ZONDAG 19 SEPTEMBER 1937
DE KADERDAG TE NIJMEGEN
Mr. Goseling gehuldigd
HONGAARSCHE TAALLESSEN
„HONGAARSCHE COURANT"
Onontbeerlijk vertrouwen
Werkelijke verdieping
Rede van den afgetreden partij
voorzitterZ. Exc. Mr.
C. Goseling
Een afscheidswoord tot
de werkers
Inleiding dr. Cornelissen
Wat is christelijke staatkunde?
Z. Exc. mr. C. Goseling
Sociaal-economische depressie
Een tweeledige taak
Verschillen met andere
groepen
Mr. Goseling aan het woord
Hulpmiddelen in den
anti-la waai-st rijd
Proefproces over de betrouwbaar
heid van prof. Zwikker's
meetinstrument
Een vergelijking
Er is naar spr.'s vaste overtuiging
voor den onbekenden opvolger alle
reden om de taak te aanvaarden met
groote opgewektheid en met een op
timistisch gemoed. Wij hebben een
taak. Daarvan moeten wij ons be
wust zijn, zegt spr.
DE INDISCHE LEENING
Meer dan 200 millioen niet
geplaatst
BELANGRIJKE DAG VOOR
VLAARDINGEN
Opening van het ontvangst- en
clubgebouw „Sunlight"
Ir. de Kok te Cairo aangekomen
Kerkelijk leven
PRIESTERWIJDINGEN
Bij de Paters Redemptoristen
te Wittem
PATER AUG. HOPPERS
Zilveren priesterfeest op
21 Sept. a.s.
Twee zakken met geld
gestolen
Brutale diefstal te Rotterdam
WIENER SANGERKNABEN
OP TOURNÉE
100ste voorstelling in ons land
Heffing op boter
UIT DE STAATSCOURANT
Posterije1t
Roode Krttif
Kolonaal etablisseme1t*
voorbereid. Op den protestantschen stam is hel
beginsel der subsidiaire werkzaamheid, dat al
lergewichtigste beginsel uit Quadragesimo Anno,
niet te enten. De katholieken zullen hier meer
moeten geven dan zij ontvangen.
Gezien den nauwen samenhang, welke
tegenwoordig tusschen kuituur en politiek,
tusschen wereldbeschouwing en politieke
partij bestaat, beschouwt spr. de blijvende,
daadwerkelijke belangstelling van het
christelijk volksdeel voor de staatkunde als
een der belangrijkste voorwaarden voor het
welslagen der christelijke staatkunde.
In den strijd, welke den ministers wacht,
mogen zij zich niet eenzaam gevoelen, doch
moeten zij moed kunnen putten uit de we
tenschap, dat de uitslag der Mei-verkiezing
de getuigenis was van een gezindheid en
niet van een bevlieging.
Met een toespeling op het afscheid, dat mi
nister Goseling, de voormalige leider der partij
heden van het kader neemt dit afscheid doet
even denken aan 't afscheid dat Napoleon van
zijn garde nam wees spr. er tenslotte op, dat
Napoleon in ballingschap ging, maar dat het
kabinet van een Nederlandschen Minister van
de Kroon geen Elba of Sint Helena is.
Herhaaldelijk werd deze rede door geestdrif
tig en overtuigd instemmend applaus onder
broken en uit de vergadering werd gevraagd
haar op schrift te geven en met vreugde be
groette men de mededeeling, dat dit zal ge
schieden.
Mr. Houben begaf zich nu naar het spreek
gestoelte en richtte zich tot den scheidenden
voorzitter, Z. Exc. mr. C. Goseling.
Alvorens U het laatste woord te geven in
onze partij-vergadering, aldus mr. Houben,
moet ik u zeggen hoezeer wij, kaderleden, u
danken voor de onbaatzuchtigheid, waarmee u
zich aan het vaderland en aan de partij hebt
gegeven. Deze heele kaderdag zou onvoldoen
de zijn om de beteekenis van uw arbeid te
schetsen. Gij hebt anderen hard laten werken,
doch zélf zijt gij altijd de vóórwerker geweest,
die de groote lijnen aangaf. Gij zijt het eerst
begonnen en hebt tot het laatst stand gehou
den. Gij hebt den weg gewezen door zelf in
het eerste gelid te marcheeren. Zonder uw blij
moedigheid, uw optimisme en uw Godsvertrou
wen, hadden wij niet bereikt, wat wij thans
bezitten. Gy" hebt niets aan het toeval overge
laten. De uitslag van de verkiezingen is het
natuurlijk gevolg van hetgeen gy hebt voor
bereid.
De spijt over uw verlies en de moeilijkheden
in het vinden van een opvolger doen ons toch
de oogen niet sluiten voor het feit, dat dit af
scheid komen moest. Dat is óók- een gevolg
van uw werk.
De partij staat u af aan het land. Uw stre
ven naar het dienen van het algemeen wel
zijn zet gij voort in uw hooge ambt.
Uw kracht lag in uw eerbied voor
het beginsel in de practijk van de
staatkunde. In uw handen is de po
litiek geworden tot een modernen
vorm van apostolaat. Groote offers
van iederen aard hebt gij u daarin
getroost. De partij dankt u daarvoor
van ganscher harte en blijft uw per
soon en uw werk met groote sym
pathie en belangstelling volgen.
met historische, ethnografische en litteraire bij
dragen; volkskunde, kunst, zeden, taal, geschiede
nis en landkunde van rasgenooten der Magyaren
enz., vindt U in onze reeds 7 Jaar hier in Neder
land verschijnende
R..K. tijdschrift, toegewijd aan de cultureele sa
menwerking en vriendschap tusschen Katholiek
Nederland en Apostolisch Koninkrijk Hongarije.
Zeer geschikt voor deelnemers aan het Eucha
ristisch Congres, voor vroegere pleegouders van
Hong. kinderen, voor alle vrienden van Hongarije.
Aan de Z.E. Heeren Priesters beleefd aanbevolen.
Prijs f 3.per jaar, met geschenkboeken enz. in
begrepen. (Ook kostelooze advertenties voor cor
respondentie, verzamel., ruil enz.)
Proefnummers worden gaarne ter inzage toege
zonden aan hen. die 4x3 cents postzegels bij
voegen. Zij, die zich niet abonneeren, verplichten
zich het proefnummer terug te zenden. Adres:
Steenstraat No. 1 te Utrecht.
over smalend spreken, toonen zelf by her
haling het beeld van steeds verdere versnip
pering. Dit is op zichzelf een bemoedigend tee-
ken voor onze eenheidsopvatting, mits die waar
blijve en evenwichtig.
Er is vervolgens het onontbeerlijke, het sterke
element van het vertrouwen. Vertrouwen, zooals
ik het gaarne en vaak gezegd heb, dat traps
gewijze is ppgebouwd. Daarop moet tenslotte
die eenheid berusten. Die trap wordt in de ge
ledingen van de partij bestegen via de afdee-
lingen, de kringen, den partijraad, het partij
bestuur en misschien mag ik ook zeggen den
partijvoorzitter, indien men hem tenminste
met zulk een weldoend vertrouwen tegemoet-
treedt als mij is te beurt gevallen.
Maar daarmede is de geheele trap nog
niet bestegen. Het vertrouwen moet wor
den voortgezet ook via de fracties in de
Staten-Generaal tot in de regeering. De
leden van de fracties, de leden van de
partij, die zitting hebben in het kabinet,
zitten daar niet als mandatarissen van de
partij. Waar men deze verderfelijke opvat
ting buiten onze grenzen in practyk ge
bracht heeft, zijn de nadeelen en de ge
varen al te duideiyk gebleken.
Het is tenslotte de ondergraving van de wer
kelijke waarde van het democratische stelsel
De fracties in de Staten-Generaal en de leden
in het kabinet hebben ieder hun onderscheiden
zelfstandige verantwoordelijkheid onderling te
genover elkaar en ook tegenover de partij Maar
met dat al, het blijft van de grootste beteeke
nis, dat men in de leden van de fracties en in
de leden der partij, die in het kabinet zitting
hebben, bijzondere vertrouwensmannen ziet.
Om dit vertrouwen te bevestigen en te be
stendigen zijn noodig een behoorlijk contact en
een goed gerichte voorlichting.
Er mag geen twyfel over bestaan, dat
ook bij die leden der partij, die hun post
betrekken in de Staten-Generaal of in de
regeering, het sterke bewustzyn leeft dat
zy daar onze beginselen hebben te ver
wezenlijken tot waarachtig heil van land
en volk in zijn geheel.
In het directief aan het slot van mijn ver
kiezingsrede heb ik ook gesproken over het
voortwerken door daden. Ik kon dit met te
meer overtuiging doen, omdat ik den geest
kende, die zeker in de afgeloopen jaren in de
party heeft geleefd.
(Van onzen eigen redacteur)
NIJMEGEN, 18 September.
L evendige belangstelling in de
staatkundige en sociaal-politieke
vraagstukken bestaar in het
kader van de partij. Met aandacht
volgden al deze bestuurders van af-
deelingen en kringen, deze sociale
werkers, vakbondleiders en geeste
lijke adviseurs, burgemeesters, wet
houders, gemeenteraads- en provin
ciale staten-leden het rijp door
wrochte betoog van. Mr. Kolfschoten
en in grooten getale melden zij zich
voor de gedachtenwisseüng. Allerlei
stemmen mengen zich daarbij in het
kapittel. Allerlei opmerkingen en de
siderata komen los. Een kaleidos-
kopisch beeld van al de zorgen die
in ons katholieke volksdeel leven.
De eerste de beste spreker verklaart zich te
leurgesteld door de wijze, waarop de minister
van Sociale Zaken het vraagstuk van de
werkloozenzorg ter hand heeft genomen. Dat
herinnert hem te veel aan den vorigen mi
nister. De voorzitter, mr. Houben, laat
zulke opmerkingen graag toe, doch meent, dat
deze onderwerpen, die nog in de fractie van
de Tweede Kamer moeten komen, hier geen
onderwerp van discussie hooren uit te
maken.
Een tweede spreker vreest, dat de nieuwe
plannen van de organisatie conflicten kunnen
veroorzaken tusschen de plaatselijke kprqpn
en den centralen propaganda-raad.
Een derde vermaant als man op leeftijd in
vaderiyke woorden de Kamerleden hun taak
in de komende periode ernstig op te vatten en
de ordeningsgedachte niet als quantité negli-
geable te beschouwen.
Anderen vragen belangstelling van de partij
voor de jongeren en belangstelling van de jon
geren voor de partij.
Er wordt gepleit voor meer contact met de
kiezers tydens de komende wetgevende perio
de; men vraagt of de Kamerleden niet op ver
schillende plaatsen zitdagen willen houden,
waar de kiezers hun al hun bezwaren kunnen
voorleggen. De aandacht wordt gevestigd op de
nooden van de kleine boeren en plattelanders,
die de verleiding nog hebben weerstaan om op
andere, dissidente lijsten te stemmen en die
geholpen moeten worden wil de overwinning
van onze party een duurzame zijn. Speciale
belangen van Nederlandsche arbeiders, die in
Duitschland hebben gewerkt, worden in de
discussie gesleept. De crisis-organisaties krij-
gen te hooren, dat zij veel te laks blijven om
den kleinen boeren den steun die hun toekomt,
werkeiyk te geven. Met instemming van de
vergadering roept men uit, dat Art. 177 van
het Indische Regeeringsreglement nu maar
eens moet verdwijnen. Van minister Steen-
berghe, die inmiddels met zijn beide mede-le
den van het kabinet, Hunne Excellenties mr.
Romme en Ch. Weiter, de vergaderzaal is bin
nengetreden, verwacht men, dat hy als orde
ningsminister zal optreden. Het propaganda
materiaal, vindt men, kon wat bevattelijker
zijn voor eenvoudige menschen en zoo gaat
het maar door
Mr. Kolfschoten verduidelijkt verschillende
punten uit zijn rede, zich daarby voomameiyk
tot de organisatorische vraagstukken in de
party beperkend.
Na hem betrad mr. Cornelissen, biblio
thecaris der Nijmeegsche Universiteit, het
spreekgestoelte om zyn rede uit te spreken
over den inhoud en den achtergrond der hui
dige christeiyke staatkunde.
Spr. behandelde eerst de vraag, wat on
der de nieuwe verhoudingen verstaan moet
worden. Het extremisme van linksch en
rechtsch, elkander vindend in eenzelfde ne
gativisme, heeft in Mei jJ. ondervonden, hoe
sterk de christelijke gedachte in ons volk
leeft. Het liberalisme is politiek dood. De
toenadering der S.D.AJ». jegens de R.K.SJ».
getoond, leidde niet tot een nadere kennis
making. De conclusie uit de verkiezingen is
geweest een kabinet met rechtsche signa
tuur.
Niettemin zijn de verhoudingen toch ook weer
niet heelemaal nieuw. Maatschappelijk, in het
economische leven en in de ambtenarenwereld,
tracht het liberalisme zich voor het geleden
politiek verlies te wreken. Verwacht mag wor
den, dat de N.S.B. als gesloten, politieke orga
nisatie voorloopig geen rol van beteekenis zal
spelen, zy, die echter meenen, dat het commu
nistische gevaar voor ons land afneemt, geven
biyk van zelfgenoegzaamheid, welke de voor
bode is van de catastrophe. Waarom is men wel
beducht voor het nationaal-socialisme, dat toch
verwant is met het communisme? Zou het soms
zyn. omdat men zich in bepaalde kringen in-
neriyk ongewapend weet tegenover de NB.B. en
daarom deze inneriyke zwakte met uiterlijk
alarmgeroep tracht te bedekken?
Hierna gmg spr. over tot de bespreking van
de christelijke staatkunde, waaronder niet moet
worden verstaan een politiek, steunend op een
uitgedund, dogmaloos christendom, zoodat vry-
metselaarsopvattingen ermede vereenigbaar iy-
ken. Christeiyke staatkunde is meer dan de
allerindividueelste expressie van de allerindi
vidueelste religieuze emotie, zy staat op den
positieven grondslag der openbaring Gods, het
centrale punt is de souvereiniteit Gods en daar
in ligt ook de verklaring, waarom Christeiyke
staatkunde tevens nationale staatkunde is en
waarom de zorg voor de tydelyke welvaart niet
gescheiden wordt van de zorg voor de eeuwige
goederen.
Het is de taak der christelijke staatkunde
onder de nieuwe verhoudingen, in het licht
der christelijke gedachte, zeer bijzondere
aandacht te schenken aan de economische
en sociale vraagstukken.
De heerschende sociaal-economische depressie
heeft een zeer grooten diepgang, zy is van
geestelijken oorsprong. In tal van Pauselyke en
cyclieken kan men lezen, hoe de wortels der
hedendaagsche ontwrichting ver teruggrijpen,
tot aan het begin der nieuwe geschiedenis. Van
dit kabinet mag men niet verwachten, dat het
in vier jaren kan herstellen, wat vier eeuwen
hebben bedorven.
Ten aanzien van de hier en daar waar te ne
men economische opleving merkt de spr. op, dat
men tengevolge hiervan, bij de ééne groep een
steeds groeiende afkeerigheid kan waarnemen
om nog meerdere offers voor het algemeen be
lang te brengen, terwyl by anderen de opvat
ting post vat, dat het financieel beletsel, vóór
de opleving erkend, thans niet meer of niet
meer in die mate weegt en daarom stellen zij
hun eischen om verbetering met steeds meer
klem. De les der crisis, de nood moet gemeen
schappelijk gedragen worden, dreigt vergeten te
worden. Wezenlijk is in den geest der mensch-
heid het laatste jaar niets ten goede veranderd
en zoolang dit niet heeft plaats gehad, kan
men niet op een duurzaam herstel rekenen. De
zedelijk-geestelijke herleving moet voorafgaan.
De taak der christeiyke staatkunde 'is in
de huidige omstandigheden zwaar, omdat
zy tweeledig is, want eenerzijds moet de
oogenblikkeiyke nood worden verzacht en
gelenigd, anderzijds moet gearbeid worden
aan den opbouw van een nieuwe maatschap-
pelyke orde.
De ministers zullen zich herhaaldelijk in de
situatie gevoelen van den dokter, die zijn pa
tiënt voor de ééne kwaal een bepaald medicijn
zou wilien geven, maar daartoe met het oog
op een andere ziekte, niet kan besluiten. Dit
mag echter onder geen voorwaarde leiden tot
een zuiver opportunistische politiek. Het doel
van het leven, het doel van de historische ont
wikkeling, welke wij medemaken, moet in het
oog gehouden worden. Daarom is b.v. bijzondere
zorg voor het groote gezin geboden. Het gezin
is de gemeenschap, waarin het heden en de toe
komst aan een tafel zitten. De jeugd is de
groote schuldeischeres, daarom moet alle aan
dacht gewijd worden aan het onderwijs, dat,
van lagere school tot universiteit, besmet is
met liberale opvattingen.
Hoe, zoo vraagt spreker, is een ordening van
het sociaal-economische leven denkbaar als
niet eerst de geesten geordend zijn? De sfeer
van de school-maatschappy zal eens de sfeer
van de groote maatschappy zyn. Zooals de chris
telijke staatkunde door haar stryd voor de ge-
lykstelling van het bijzonder onderwys een
nationale taak heeft vervuld, zoo wacht haar
thans weder een even nationale opdracht n.l.
de bevryding van het onderwys uit den greep
van het materialisme.
Komend aan de ordeningskwestie wijst
spr. erop, dat men in onze dagen zeer
verklaarbaar overigens als reactie op de
verbrokkeling van het leven, grooten nadruk
legt op de centraliseerende werking der or
dening, doch men moet niet vergeten dat
voor ordening ook verscheidenheid noodig
is.
Men mag niet te groote verwachtingen van
de politiek koesteren. De nieuwe orde moer
groeien uit de enkelingen en uit de maatschap
pij. Maar tegenover dit groeiproces mag de
staat geen afwachtende houding aannemen, de
overheid moet stimuleeren.
Spr. meent, dat men van hem ook een
enkel woord verwacht omtrent de verschil
len van hen, die een christelijke staatkunde
voorstaan. Hij wil daaraan gevolg geven,
omdat de te voeren politiek aan constructie
ve kracht wint, als men van tevoren weet,
wat men aan elkander heeft.
Het feit ligt er, dat de R. K. S. P. in Ne
derland alleen maar gemengde huweiyken kan
sluiten, wat eenerzijds geen reden is om vryge-
zel te blijven, doch anderzyds voor de illusie
moet behoeden, dat er zich straks, by de op
voeding der kinderen, d.wz. by de uitwerking
en toepassing der beginselen, geen moeilyk-
heden zullen voordoen.
Als de katholieken zich bezinnen over den
afstand tusschen Rome en Dordt is dat even
begrypeiyk als dat hun bondgenooten aandacht
schenken aan den afstand tusschen Dordt en
Rome.
Het religieus individualisme van het protes
tantisme is méér dan de theologische tegen
hanger, zonder historisch verband, van het li
beraal-economische individualisme. Spr. ver
wijst ook hier naar verschillende encyclieken,
waarin men een schets van de ontwikkeling der
protestantsche vrijheidsgedachte aantreft. Het
Calvinisme heeft den geest van het kapitalisme
Minister Goseling, die daarna het spreekge
stoelte betreedt, wordt onder luide toejuichin
gen en met daverend handgeklap, staande
door de vergadering begroet.
Hij spreekt zijn afscheidswoord.
Op den vooravond van den stemmingsdag,
den 25sten Mei, aldus spr. heb ik mijn laat
ste verkiezingsrede gehouden in Nymegen en
ik heb aanleiding gevonden om myn afscheids
woord aan te sluiten aan het slot van mijn ver
kiezingsrede.
Ik heb toen de leidende gedachten aange
haald, die Ruys ontwikkeld had in zijn rede in
de Apollohal te Amsterdam op 2 Februari 1936;
„Onze staatkundige eenheid is een kostbaar
goed voor land en volk. Onze staatkundige een
heid is een factor van nationale kracht."
Dat hebben wy waar-gemaakt op 26 Mei j.l.
en dit zullen de leidende gedachten zyn voor
myn afscheidswoord van vandaag.
Ten eerste de eenheid. Degenen, die daar-
De strijd tegen het lawaai, die reeds ge-
ruimen tyd met succes door de overheid
wordt gevoerd, heelt mede aanleiding ge
geven tot het voeren van een proefproces,
dat Zaterdagochtend voor den Amsterdam-
schen kantonrechter, mr. de Vries Fijens,
diende tegen den secretaris van de KNAC,
mr. B. Ph. Baron van Harinxma thoe
Slooten, wiens signaalhoorn een te groote
capaciteit zou hebben gehad.
In de motor- en rywielbeschikking staat n.l.
nauwkeurig aangegeven, aan welke geluids
capaciteit de signaalhoorns minimaal moeten en
maximaal mogen voldoen. Ook de uitlaat mag
niet te veel leven maken. De geluidssterkte wordt
gemeten in decibels en prof. C. Zwikker uit
Delft heeft een ingenieus en handig toestelletje
geconstrueerd, dat zeer eenvoudig te bedienen is,
om de sterkte van een geluidsbron af te lezen.
Op 27 Mei zyn op de De Ruyterkade te Am
sterdam twee proefprocessen-verbaal opgemaakt
om tot in hoogste instantie te zien of de ge
luidsmeter van prof. Zwikker als norm kan wor
den aangenomen voor het bepalen der geluids
sterkte.
De processen gaan dus eigeniyk uitsluitend
over de vraag, of dit toestel volkomen betrouw
baar en voor het doel geschikt is, zoodat in de
toekomst een verdediger niet aan kan komen
met het verweer: „dat toestelletje is heel aardig,
maar.... niet zóó nauwkeurig, dat mijn cliënt
op de registratie daarvan veroordeeld kan wor
den."
Op dienzelfden dag is behalve tegen den
KNAC-secretaris een proef-procesverbaal opge
maakt tegen ee<* motorryder, die namens de
KNMV aanwezig was en wiens knalpot volgens
prof. Zwikker's toestel te veel lawaai maakte.
De behandeling van de zaak werd o.m. bü-
gewoond door den heer C. Bakker, commissaris
der verkeerspolitie. Aan den secretaris van de
KNAC was tenlaste gelegd, dat hy binnen de
bebouwde kom der gemeente Amsterdam, als
bestuurder van 'n auto daarmede heeft gereden
Het is een van mijn grootste voldoenin
gen, dat in de partij de werkelijke verdie
ping met zoo grooten y'ver is aangevat. Dit
zal ook de grondslag blijven, waarop wij
ons biyvend kunnen verzekeren de mede
werking van de jongeren, zonder wier voort
durende aansluiting in onze gelederen wij
het werk niet kunnen voortzetten.
Ik heb tenslotte getracht alles samen te vat
ten in de internationale beteekenis van onze
eenheid. Niet tot afweer alleen, niet alleen als
schild om gevaren af te wenden van het ge
heele volk, maar vooral in dezen zin, dat ons
geheele werk erkenning afdwingt en steeds
meer het vertrouwen opwekt, ook van het niet-
katholieke deel van het Nederlandsche volk.
Alleen, men moet zich niet verbeelden, dat wy
er al zijn. Een dergelijke geest van den bour
geois satisfait zou verstikkend en moordend
zijn.
Ik sta nu op een post, waar ik in menig op-
over den voor het openbaar verkeer openstaan-
den rijweg De Ruyterkade, althans zich op dien
rijweg heeft bevonden en daarby gebruik heeft
gemaakt van een hoorn, waarvan de geluids
sterkte opgemeten volgens de voorschriften
daarvoor gegeven in art 38 septies van de motor
en rijwielbeschikking het door den minister
van Waterstaat bepaalde maximum van 95 de
cibel te boven kan gaan; Immers de geluids
sterkte van gemelde'n hoorn bedroeg meer dan
100 decibel.
Als gemachtigde was mr. N. R. H. van Essen,
juridisch adviseur van dé KNAC, verschenen.
De agent, die het proces-verbaal had opge
maakt, vertelde hoe hy met behulp van het toe
stel de geluidssterkte van den hoorn had ge
meten. De agent had het toestel meegenomen
en demonstreerde hoe hij had gewerkt en hoe
het wijzertje voorbij de critische grens was ge
schoten.
De volgende getuige-deskundige was prof.
Zwikker, hoogleeraar te Delft, die allereerst een
korte verklaring gaf van wat een decibel is: het
is één geluidsindruk.
Mr. van Essen had geen aanmerkingen op het
toestel,, doch wilde het nog wel eens toetsen aan
een sonometer.
Kantonrechter (tot prof. Zwikker)Werkt uw
instrument feilloos?
Deskundige; Bij hooge intensiteit wordt het
buitengewoon eenvoudig, omdat bijgeluiden geen
noemenswaardigen invloed meer hebben. Vóór
het proef-procesverbaal is opgemaakt, heb ik
bovendien het toestel nog geykt. De getallen 95
decibel voor een claxon en 85 voor den uitlaat
zijn zoo gekozen, dat wanneer het geluid daar
boven ligt men zeer zeker zal zeggen: „Wat
maakt dat ding een lawaai." De grens is dus
tamelijk willekeurig vastgesteld.
De ambtenaar van het O. M., mr. Hattink,
achtte de tenlaste gelegde overtreding bewezen.
Door het toestel van prof. Zwikker staat vast,
dat het geluidssignaal van den auto te sterk
was. Het betreft hier een proefproces, doch om
gelegenheid tot beroep open te stellen vorderde
spr. zes gulden boete.
Mr. van Essen zou nog graag een tweeden
deskundige benoemd zien om dit toestel van
prof. Zwikker nog aan andere instrumenten te
toetsen en om vast te stellen of het systeem
goed werkt, door vergeiyking met een sonometer
van prof. Benjamins te Groningen.
Kantonrechter: U hebt dus een onfeilbaar
vertrouwen in een sonometer?
Prof. Zwikker verklaarde, dat de sonometer
een fyner instrument is, geschikt voor kleinere
geluidssterkten. Voor 27 Mei heeft desk. zyn
instrument met een sonometer vergeleken en
toen klopten de uitslagen.
De kantonrechter zal 25 Sept. a.s. vonnis wü-
zen.
zicht het aantrekkeiyke, dat in het partyvoor
zitterschap gelegen was, zal moeten missen.
Maar ik sta daar niet geïsoleerd, niet minder
verbonden met en in de party op den grond
slag van onze beginselen. In de nationale be
teekenis van het woord ligt die past zeker in
het voorste gelid. Op dien post zullen wij tot
het uiterste onzen plicht doen en wij zullen
hem niet lichtvaardig verlaten.
Spr trekt een vergelijking tusschen zyn af
scheid nu en dat op 12 October 1929, welhaast
acht jaar geleden, van den toenmaligen voor
zitter Ruys de Beerenbrouck.
Uit diens rede grijpt spr. twee punten aan:
Ruys typeerde de verhoudingen in de party
met de woorden allen voor een. een voor allen".
In de laatste jaren heeft men die woorden,
maar dan uit anderen mond, wel eens meer
gehoord. De herinnering aan Ruys de Beeren
brouck verdraagt echter zelfs geen schyn van
vergelijking met eenig fanatiek devies van
anderen. Spr. haalt die woorden dan ook alleen
aan, om te wijzen op de beteekenis, waarin zij
toen zijn gebezigd. Het tweede aanknoopings-
punt was: „Welkom, onbekende opvolger".
Het blijft onze fiere leuze niet
alleen in den verkiezingstijd maar
meer nog en zeker in dieperen zin in
de periode van het constructieve, het
opbouwende werk: „Onze eendracht,
's lands kracht".
Ook deze rede werd herhaaldelijk dpor be
tuigingen van instemming onderbroken en met
enthousiasme beantwoord.
De voorzitter sloot tegen half zes de verga
dering met het gebed voor de kaderleden.
Ten aanzien van het resultaat der inschryvin-
gen op de 3 pCt. Indische conversieleening de
den Zaterdag uiteraard talrijke taxaties omtrent
het niet geplaatste bedrag der leening de ronde.
Zooals bekend, was van de leening ad nominaal
900 millioen gulden een bedrag ad 571 millioen
ter openbare inschrijving aangeboden.
De Maasbode heeft gegronde redenpn om aan
te nemen, dat een bedrag, ongeveer overeen
komende met 38 pCt. van het voor publieke
inschrüving bestemde deel der leening, niet
werd geplaatst.
Het ontvangst- en vereenigingsgebouw van de
„Sunlighf'-fabrieken te Vlaardingen zonder
welke men zich deze gemeente nauwelijks zou
kunnen indenken is Zaterdag officieel ge
opend door den burgemeester van Vlaardingen,
den heer A. van Walsum.
Van het nieuwe gebouw, dat voor tweeërlei
bestemming is ingericht, n.l. de ontvangst van
gezelschappen, die excursies naar de fabrieken
ondernemen en de voorziening in behoeften
aan meer geschikte clublokalen voor de perso-
neelsvereeniging „Sunlight", welke verscheidene
afdeelingen omvat, wapperden de vlaggen.
Burgemeester van Walsum knipte des morgens
om half elf het lint door en opende hiermede
den toegang tot het gebouw, waarin zich ver
volgens de autoriteiten en verdere genoodigden
vereenigden tot bijwoning van de verdere ope
ningsplechtigheid. Voor het vele honderden
sterke personeel was een afzonderiyke tent op
gezet.
De heer A. J. de Jong, directeur der Lever's
Zeepmaatschappy N. V., wees er na een woord
van welkom te hebben gesproken o. m. op, dat
het aantal dergenen, die deze fabrieken als
doel van een excursie uitzoeken, in 1935 nog
slechts enkele honderden bedragend, in 1936
reeds tot 11.600 was toegenomen. Begin Augus
tus 1937 was de 10.000ste bezoeker in dit jaar
reeds gepasseerd, zoodat over het loopende jaar
op een totaal van 16.000 bezoekers en in de
volgende jaren naar raming op 20 25.000
wordt gerekend Tot nu toe werd de cantine
van het personeel in hoofdzaak voor deze ont
vangsten van gasten gebruikt, doch hiertegen
rezen op den duur diverse bezwaren. Anderzijds
was er behoefte aan ruimte voor de zang-, too-
neel-, voetbal- en verdere sportafdeelingen,
knip- en naaicursussen enz. van de personeels-
vereeniging, welke thans meer dan 500 leden
telt. Deze wenscheiykheden brachten den heer
E. K. Fabian, een van de directeuren, op de
gedachte om ter voorziening in een en ander
een speciaal gebouw op te richten, met het
thans verkregen verheugende resultaat.
Nadat een zangkoor een vaandellied ten ge-
hoore had gebracht, constateerde burgemees
ter van Walsum, dat Vlaardingen zeer trotsch
is op een industrie als die van „Sunlight", niet
slechts omdat vele Vlaardingers daarin een goed
bestaan hebben gevonden, maar ook, omdat
deze industrie het voorbeeld geeft tot bevorde
ring van de reinheid. De directie dezer fabrie
ken heeft, zoo zeide spr., een hooge opvatting
van haar verhouding met de leden van het
personeel, die zij niet als nummers doch als
menschen beschouwt en behandelt. De directie
doet al het mogelijke om goede bestaansvoor
waarden te verzekeren, en voorts om de licha
melijke ontwikkeling en geesteiyke ontspanning
te bevorderen.
De heer P. van Rijn, voorzitter van de ver-
eeniging Sunlight, bood vervolgens als bewijs
van de erkentelijkheid van het personeel een
fraaien zonnewijzer aan, welke een plaats zal
verkrijgen in het plantsoen voor het vereeni
gingsgebouw.
Het fraaie gebouw, naar ontwerp van den
architect Ir. M. C. A. Meischke, hoofdleeraar
in de bouwkunde te Rotterdam, is binnen een
flha jaar tijds voltooid. Het gebouw is uitge
voerd in modernen landhuisstijl en het is voor
zien van een groote zaal, ruimte biedende voor
circa 300 personen, met diverse byvertrekken
in smaakvolle bekleeding. Het is van alle mo
derne hulpmiddelen voorzien.
In den namiddag werd ter gelegenheid van
de opening van het gebouw een voetbaltournooi
voor het personeel gehouden.
De beide vliegers, op weg naar Zuid-Afrika,
ir. de Kok en de heer Schmidt Crans, zyn Za
terdag te Caïro aangekomen. Alles is wel.
Woensdag 22 September a.s. zal Z. H. Exc.
Mgr. dr. G. Lemmens in de kloosterkerk der
Paters Redemptoristen te Wittem de H. Pries
terwijding toedienen aan de Eerw. fraters van
die congregatie: B. Tresvar, Amsterdam, H.
Ramakers, Bocholtz, Th Berkhout, 's-Graven-
hage, B. Dresen Sibbe-Valkenburg, Joh. Hen-
driksen, Heerlen, C. de Leur, Eindhoven, W.
Clerx, Stevensweert, A. Kuypers, Borkel-en-
Schaft, P. Zeehandelaar, Kerkrade, H. Man-
ders Roosendaal, A. Huygens, Roosen
daal, J. Pluymaekers, Oud-Valkenburg, J. Vis
ser, Utrecht, Th. schuurmans, 's-Hertogenbosch
en J. Lansman, Zutphen.
Dinsdag 21 Sept. zal Pater Aug.Hoppers, in
het klooster „Huize Montfort", Haagsche
Schouw, Voorschoten, den dag herdenken waar
op hij vóór 25 jaren de H. Priesterwüding ont
ving. Z. E. werd geboren te Beek (L.). Na zyn
studie aan de Apostolische School „Ste Marie"
te Schimmert (L.) vertrok hij naar Canada,
waar hij het Noviciaat afmaakte en zijn hooge-
re studies voltooide. Op 21 September 1912 ont
ving hij de H. Priesterwyding in Ottawa.
Kort daarna repatrieerde hij en werd be
noemd aan de Alma Mater te Schimmert.
In 1922 volgde zyn benoeming tot assistent
in het klooster der Montfortanen te Egmond
a. Zee. Van hieruit heeft Pater Hoppers gedu
rende veertien jaren steeds met grooten ijver
en toewijding gewerkt aan het heil der zielen,
speciaal door het prediken van missies, door
zyn vasten-meditaties, retraites en triduums.
Talrijke parochies in het Bisdom Haarlem heb
ben hem als assistent gekend. Na een jaar
werkzaam te zijn geweest in het Rectoraat
„Leenhof" Schaesberg (L.) is pater Hoppers
thans sedert Augustus geplaatst in het assisten-
tiehuis der Paters Montfortianen „Haagsche
Schouw" Voorschoten.
De 26-jarige chauffeur R. A. uit Schiedam,
moest voor de chocoladefabriek De Baronie te
Schiedam geld halen bij de Twentsche Bank
op de Noordblaak te Rotterdam. Hy ontving
twee zakken, een met 200 rüksdaalders en een
met 500 guldens. Deze zakken zette hy onder
de bank in de stuurcabine. Bij het wegryden
bemerkte hij, dat zijn linkerachterband leeg
was en hy ging dus aan het werk om het reser
vewiel te monteeren.
Toen hü even later - een stuk gereedschap uit
de cabine haalde, bemerkte hij, dat de beide
zakken met geld verdwenen waren. Dadelijk
waarschuwde hij de politie, maar het onder
zoek leverde tot nu toe geen resultaat op.
Ongeveer een half jaar geleden is een soort
gelijke diefstal gepleegd voor de Incassobank
op de Leuvehaven.
De politie waarschuwt daarom chauffeurs, die
geld moeten halen en dan plotseling merken
dat hun band lek geworden is, goed op te let
ten. Het ligt n.l. voor de hand dat de dieven
opzettelyk een band laten leegloopen om de ge'
legenheid voor hun misdaad te scheppen.
Ter gelegenheid van de honderdste voorstel'
ling der Wiener Sangerknaben in Nederland
een tournée door ons land worden georganiseerd,
waarbij o.a. in de volgende plaatsen zal worden
opgetreden: 10 October 's Gravenhage, 11 Oc'
tober Wageningen, 12 October Amersfoort, 13
October Bussum, 15 October Alkmaar, 16 OctO'
ber Rotterdam, 17 October Amsterdam, 20 OC'
tober Enschede, 22 October Arnhem, 25 October
Leiden, 28 October Utrecht, 1 November GrO'
ningen, 5 November Nijmegen, 6 November
Eindhoven, 7 November 's Hertogenbosch, 8 N"'
vember Maastricht.
De heffing op boter en de vervoervergunnin?
voor buitenlandsche boter is voor de week vafl
19 t.m. 25 September, behoudens tusschentijd'
sche wüzigingen vastgesteld op 50 cent per kg-
Met ingang van 1 Dec. a.s. is benoemd
referendaris der P.T.T. J. C. Molegraaf, than»
referendaris 2e klasse der PT.T.
Aan den heer Jhr. J. H. Röell, met den rang
van luit.-generaal gepensionneerd genera9
majoor der artillerie, is op zyn verzoek,
grond van zijn leeftijd op de meest eervol
wüze ontslag verleend uit zyn functie
eerste-ondervoorzitter van het dagelijksch 13
stuur der vereeniging Het Nederlandsche
Kruis, zulks onder dankbetuiging voor de la e*
durige en uitnemende diensten door hem in S
noemde functie bewezen. Hij is benoemd
eerelid van het Nederlandsche Roode Kruis.
Voorts zun voor den tyd van vyf jaren b
noemd: tot eerste-ondervoorzitter van het da§
lijkseh bestuur de heer Mr. W. J. Baron v
Lynden te 's Gravenhage, zulks onder Se ,jd
tijdige verleening van eervol ontslag als
van genoemd bestuur.
Tot lid van het dageiyksch bestuur de l1®
ren Jhr. Mr. J. H. de Brauw te 's GravenhaB
en Dr. Ch. W. F. Winckel te Amsterdam.
Aan den heer F. J. G. Janssens, hoofdambt
naar 1ste klasse bij het Koloniaal Etablisse®
te Amsterdam, is op zijn verzoek, met WB®
van 1 Nov. a.s., eervol ontslag uit 's lands di®
verleend, onder dankbetuiging voor de 18
durige diensten, door hem aan den lande
wezen.
