Mussolini bezoekt de stad
der wapenfabrieken
Fascisten - centrum
in Madrid
Aardbeving op
Java
FRANS PERQUIN
Het nieuws van heden
De toestand in
Spanje
De Duitsche Kerk
strijd
Hongarije en de
Kleine-Entente
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS MAANDAG 27 SEPTEMBER 1937 - AVONDBLAD
DRIE EN ZESTICSTE JAARGANG No. 20788
VOOf Haarlem en Agentschappen per per regel. Bï] contract sterk verlaagde prijzen. Voor
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM TELEFOON 13866 de kietne -0mroepers~ zle de rubriek,
post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling v
Besprekingen tusschen Parijs,
Londen en Rome
Naar de „Krupp-Werke"
in Essen
Zondagmiddag waren de beide
dictators aanwezig bij de
groote Duitsche
manoeuvres
Gaat Hitier naar Italië?
Mandement van den bisschop
van Berlijn
Regeeringscrisis in
Turkije
Atreden van Minister-president
Ismet Inonoe
Moordaanslag op twee
Britsche beambten
De drie voortvluchtige aanvallers
vermoedelijk Arabieren
De langste brug ter
wereld geopend
Bom in een optocht
geworpen
Hitlers- lijfwacht.defileerde.-vopr- Mussolini en Hitler^jria aantorst van-den-Dfice.
- ie-Miinchen
Rond Toledo wordt door de
Spaansche troepen heftige
strijd geleverd
Deserties op schepen
Verschrikkelijk gevolg
van een optocht
Tien personen gedood; zeventien
gewond
Grenville T. Emmetf
Oud-gezant der V.S. in
Den Haag
Ongeregeldheden in
Tunis
Bij
nog steeds Z0MERPRIJZEN
voor ANTHRACIET
en BRECHC0KES
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
De verdwijning van
Generaal Miller
Het Weer
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Zon op 6.53 - onder 18.48 - Licht op 19.18
Maan op 23.44 onder 15.07
L. K. 7.03
illlllllllllllllllllllllllllllflIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIli
ESSEN, 27 Sept. (D. N. B.) Benito Mus
solini kwam hedenmorgen om zeven minu
ten over acht in Essen aan, om een be
zoek te brengen aan de groote wapenfa.
brieken van Krupp.
Op het feestelijk versierde perron werd
hp door Rijkskanselier Hitier opgewacht,
die een kwartier eerder per specialen trein
in Essen gearriveerd was.
Beide dictators werden door de duizendkop
pige menigte met gejuich ontvangen, toen zü
samen hét station verlieten. Op hun Weg naar
de Krupp-fabrieken bevonden zich in hun ge
volg: de Italiaansche minister van nBuitenland-
sche Zaken Ciano, de Duitsche minister van
Buitenlandsche Zaken, Von Neurath, verder
de algemeene secretaris der fascistische partij
minister Starace en de plaatsvervanger van den
Führer Rudolf Hess, minister Alfieri en Goeb-
bels.
De twee dictators reden, in een auto gezeten,
in langzaam tempo door de menschenmenigte
heen, die niet moede werd, hen toe te juichen.
De wegen waren met vlaggen en guirlandes
versierd.
In de fabriek zelf rookten de schoorsteenen
en dreunden de hamers.
Voor het hoofdgebouw hield de stoet stil.
Mussolini en Hitier betraden hierop de werk
plaatsen.
Zondagmiddag zijn de Duce en de Fuehrer
met hun gevolg op 't station Lalendorf aan
gekomen, vanwaar het gezelschap zich on
middellijk naar het manoeuvreterrein be
gaf.
Toen het hooge gezelschap aankwam, was
juist de „blauwe" partij in den aanval.
De strijd werd gevoerd met artillerie, tanks
en vliegtuigen en ontplooide zich dicht bij
het punt, waar de beide staatshoofden zich
hadden opgesteld. Verder werden verschei
dene stellingen van beide partijen bezocht,
zooals opstellingen van luchtdoelartillerie,
mijnenwerpers en infanteriegeschut.
Van den Schmocksberg bij Tolzin werd een
aanval van de „blauwe" luchtmacht gade ge
slagen. Honderden bommenwerpers wierpen
bommen op de „roode" stellingen en openden
een hevig mitrailleurvuur; tegelijkertijd werden
sterke afdeelingen vechtwagens ingezet, welke
diep in het „roode" gebied doordrongen.
Op den Schmocksberg begroette de Fuehrer
ook de Britsche en Hongaarsche officieren, die
de manoeuvres bijwonen.
Op hun tocht door het manoeuvreterrein
werden Mussolini en Hitier steeds weer door
duizenden luide toegejuicht. Alle steden en
dorpen, welke zij doortrokken waren versierd
en in groote begeestering begroetten de inwo
ners de beide staatshoofden.
Na het bijwonen van de manoeuvres werd 'n
bezoek gebracht aan de oefenplaats van de
luchtmacht Wustrow, waar een oefening in het
schieten met luchtdoelartillerie werd gehouden.
De ,,Exee!sior" meldt uit Muenchen:
„We vernemen uit gezaghebbende bron, dat
Mussolini Hitler heeft uitgenoodigd zoo spoe
dig mogelijk een bezoek aan Italië te brengen.
De Rijkskanselier heeft de uitnoodiging aan
vaard, doch de dag van vertrek moet nog wor
den vastgesteld."
In verband met dit bericht wijst men erop,
dat het huidige bezoek van Mussolini in
Duitschland wordt beschouwd als beantwoor
ding van het bezoek van Hitier aan Venetië in
1934. Mogelijk is, dat de Duce Hitier uitnoodigt
naar Italië te komen, doch dit zou dan een
nieuw bezoek zijn, dat door Hitier zou worden
gebracht in zijn hoedanigheid van staatshoofd.
Op het oogenblik is er te Berlijn noch officieel
noch officieus iets dienaangaande bekend.
Hedenochtend zijn met den sneltrein uit Rome
de directeur van de politieke afdeeling van het
Italiaansche Ministerie van Buitenlandsche Za
ken, Buti, en de chef van de fascistische bui
tenlandsche organisatie, Parini, te Berlijn aan
gekomen. Zij werden op het station door ver
tegenwoordigers van het Duitsche Ministerie van
Buitenlandsche Zaken begroet.
PARIJS, 25 Sept. (Havas.) In bevoegde
kringen wijst men er op, dat de gisteren
door de zaakgelastigden van Frankrijk en
Groot-Brittannië in Rome ondernomen stap
pen ten doel hadden, aan te kondigen, dat
weldra deze beide mogendheden aan de Ita
liaansche regeering een gemeenschappelijke
nota zullen overhandigen, waarin zij hun
houding ten aanzien van het Spaansche
vraagstuk zullen definieeren.
Dit stuk, waarvan de leidende gedachten door
de beide diplomaten mondeling zijn uiteengezet,
zal eindigen met het voorstel om besprekingen
te openen tusschen de drie regeeringen van
Parijs, Londen en Rome, teneinde een algemeene
regeling van den Spaanschen toestand te ver
krijgen.
BERLIJN, 26 Sept. (Havas) De bis
schop van Berlijn, Mgr. Conrad von Prey-
sing, heeft een mandement uitgevaardigd,
dat hedenochtend in alle katholieke kerken
van Berlijn is voorgelezen en waarin de
katholieken worden aangespoord den aan
vallen van zekere nationaal-socialistische
zijde tegen de Katholieke Kerk te weer
staan.
Gisteren is van de kansels van de evangeli
sche kerken medegedeeld, dat zich nog steeds
126 dominé's en een vrouwelijk lid der belij
dende kerk in arrest bevinden. Hieronder be
vinden zich ds. Niemoeller en ds. Lokies, de
inspecteur der evangelische zendingen en een
aantal dominé's uit de provincie. Het vrouwe
lijk lid der belijdende kerk is de echtgenoote
van ds. Seelow uit Berlijn-Oost.
ISTANBOEL, 26 Sept. (Havas). Volgens
berichten uit eenige Turksche bladen zou de
Turksche minister-president Ismet Inonoe
z(jn afgetreden.
Zoodra de bladen kennis kregen van dit be
richt, stelden zij zich onmiddellijk in verbinding
met Ismet Inonoe en toen deze niet te bereiken
bleek, met Dejel al Bayar. Deze verklaarde, een
dergelijk onderwerp niet te kunnen bespreken.
Het blad „Koeroen" heeft uit Ankara verno
men. dat het vrijwel zeker, is, dat Ismet Inonoe?
candidaat zal worden gesteld voor het voor
zitterschap van de nationale vergadering.
Men meldt uit Ankara, dat de waarnemende
minister-president Dejel al Bayar, direct na zijn
aankomst te Ankara, een belangrijk onderhoud
met Ismet Inonoe heeft gehad. Verscheidene
andere ministers, die zich nog té Istanboel be
vinden, zullen morgen naar Ankara terugkeeren,
waar direct na hun aankomst een kabinetsraad
zal worden gehouden.
In politieke kringen is voortdurend sprake van
de geruchten, volgens welke het kabinet zou
worden gewijzigd.
De „Tan" meldt, dat het vaststaat, dat Ismet
Inonoe als minister-president zal aftreden. Er
is geen sprake van verschil van meening tus
schen hem en Kemal Ataturk, doch de wijziging
zou noodig zijn in verband met de economische
en financieele ontwikkeling van het land. Men
wil aan het hoofd van het kabinet geen politicus
doch een economisch en financieel deskundige
hebben. Dit zal Dejel al Bayar zijn, die in feite
reeds de leiding in het kabinet heeft.
JERUSALEM, 26 Sept. (Reuter) Ge
wapende personen hebben te Nazareth den
districts-commissaris van Galilea en een
Britsch politieman gedood.
Lewis Yelland Andrews, de vermoorde dis
tricts-commissaris van Galilea, is bij hetver
laten van de Anglicaansche kerk te Nazareth
door drie aanvallers, waarschijnlijk Arabieren
gedood. De eveneens gewonde politieman stierf
een half uur later. De assistent van den dis
tricts-commissaris, die vlak achter hem liep
ontkwam ternauwernood aan een verwonding.
De schoten werden a bout portant afgevuurd en
Andrews, die o.a. in het hoofd werd getroffen,
was onmiddellijk dood. Hij had den kerkdienst
bijgewoond als vertegenwoordiger van den
Hoogen Commissaris. Alle wegen naar Nazareth
werden na den overval onmiddellijk afgesloten
De staat van beleg is afgekondigd en politiehon
den trachten de daders op te sporen.
De Arabische Hooge Commissie heeft een ver
klaring gepubliceerd, waarin zij haar afschuw
over den aanslag te kennen geeft en dezen ver
oordeelt. Verder verklaart zij te gelooven, dat
het Arabische publiek, in Palestina haar spijt en
veroordeeling van de daad zal deelen.
KOPENHAGEN, 26 Sept. (D. N. B.) Koning
Christiaan heeft vandaag in aanwezigheid van
zeshonderd eeregasten de Storstroehmbrug ge
opend. Bij deze gelegenheid werd het woord ge
voerd door den Deenschen minister voor Ver
keerswezen, Fiske, den Engelschen minister van
Handel, Stanley, en den Duitschen minister
voor Verkeerswezen, dr. Dorpmueller.
WARSCHAU, 26 Sept. (Havas). Elf personen
zijn gewond, waarvan vijf zéér ernstig, door
het ontploffen van een bom, die door jeugdige
leden van uiterst rechtsche organisaties ge
worpen werd in den stoet der socialistische
jeugd tijdens de heden gehouden demonstratie.
Drie studenten werden gearresteerd.
In Mecklenburg (Duitschland) worden groote manoeuvres gehouden, waarbij Mussolini en Hitier aanwezig zijn. Eenige
■pantserwagens in actie
MADRID, 26 Sept. (Havas)Er is geen en
kele bijzonderheid gepubliceerd, aangaande
de ontdekking van het fascistisch centrum te
Madrid, en belanghebbende kringen wen-
scheh ook geen bijzonderheden te verstrek
ken. De bladen blijven aan deze kwestie ar
tikelen wijden en vragen een spoedige op
lossing der ambassadekwestie. Op straat
valt geen bijzondere nervositeit te bemerken.
In de nota der Chileensche en Argentyn-
sche ambassades zijn de zaken met betrek
king tot deze beide landen rechtgezet, doch
de openbare meening had geen blijk gege
ven van een vijandige stemming jegens deze
beide landen.
De Argentijrische zaakgelastigde beeft den
minister van Landsverdediging medegedeeld, dat
bij de ambassade geen persoon in dienst is, die
bij de spionnage-affaire betrokken is.
De Chileensche zaakgelastigde heeft verklaard,
dat hij de bewering, volgens welke de te Ma
drid ontdekte spionnage-organisatie haar zetel
in de Chileensche ambassade zou hebben, als
onjuist beschouwt. Hij weet niets van het be
staan van Manuel Asensio, die zeker geen Chi
leen is.
Vanochtend hebben vliegtuigen der regeerings-
troepen verscheidene malen vluchten uitgevoerd
boven de nabij de hoofdstad liggende troepen.
Regeeringsvliegtuigen hebben de stellingen der
rechtschen gebombardeerd te Talavera en die in
het Noorden der provincie Guadalajara. Ten
Noorden van Madrid richtten de kanonnen der
regeeringstroepen het vuur op de versterkings-
werken der nationalisten in den sector van
Pardo.
Gedurende zeven uur heeft de artillerie
van de regeering de wapenfabrieken van
Toledo onder vuur genomen. De schade moet
zeer aanzienlijk zijn. Ook de stellingen rond
de stad werden beschoten.
De artillerie van Franco beantwoordde dit
vüur niet.
Vliegtuigen van de regeering stelden een
onderzoek in en het scheen den waarnemers,
dat vooral de stellingen langs den .Taag veel
geleden hadden. Ook de bruggen over den
Taag werden getroffen.
De rechtsche troepen hebben aan het front
van- Toledo op heftige wijze de stellingen der
regeeringstroepen voor deze stad aangevallen.
Voor dezen nieuwen aanval moesten de regee
ringstroepen wijken, dóch na een hevig ge
vecht slaagden de regeeringstroepen er weder
om in enkele stellingen te veroveren en stand
te houden tegen de vijandelijke aanvallen.
Havas meldt uit Londen, dat opnieuw twaalf
officieren en matrozen van den Spaanschen tor
pedojager „José Luis Diaz" die te Falmouth
wordt gerepareerd dit schip verlaten hebben. Zij
zijn naar de gevangenis van Exeter overge
bracht, waar zich reeds 68 andere leden der
bemanning bevinden, in afwachting van het
besluit, dat zal Worden genomen door het mi
nisterie van Binnenlandsche Zaken met betrek
king tot hun repatrieering. Alle leden der be
manning, die het schip hebben verlaten, ver
klaren niet meer aan boord te zullen komen,
tenzij hun vroegere kapitein niet meer op het
schip terugkeert.
In verschillende sectoren van het front van
Aragon leeft de strijd weder op. Het zijn nog
slechts plaatselijke gevechten waarbij kleine
troependeelen tegenover elkander komen te
staan. De bevelhebber der regeeringstroepen
blijft groote troepenmachten concentreeren aan
dit front. Naar schatting zijn thans ongeveer
150.000 man bijeengebracht tusschen Jaca en
het Oosten der provincie Guadalajara. Hun be
wegingen wórden door vliegtuigen der tegen
standers voortdurend waargenomen, bij dag
doch ook bij nacht."
De vroegere Spaansche minister-president
Portela Valladares, die Spanje bij het uitbre
ken van de revolutie heeft moeten verlaten en
de zoon van den vroegeren minister-president
Migual Maura, die beiden gematigd republikein-
sche richtingen vertegenwoordigen, zijn naar
het door de regeering bezette deel yan Spanje
teruggekeerd.
Op een tentoonstelling te Londen
werd een geldsorteermachine gedemon
streerd, welke zeer precies de munten in
de daarvoor bestemde geldzakjes doet
terechtkomen
BATAVIA, 27 Sept. (Aneta).
Midden- en Oost-Java is door een
zeer zware aardbeving geteisterd.
ALEXANDRIë, 25 Sept. (Reuter) Tijdens
een optocht van 80.000 arbeiders ter eere van
koning Faroek langs het Ras Elfinpaleis is een
paniek ontstaan, waarbij een veertigtal personen
gedood, en verscheidene zwaar gewond werden.
Het ongeluk schijnt ontstaan te zijn, doordat
cnder het publiek, dat den optocht gade sloeg,
een hevig gedrang ontstond, hetwelk leidde tot
een algemeene paniek, waar de politie onmachtig
tegenover stond.
Naar wordt medegedeeld, zal koning Faroek
de begrafenis der slachtoffers van de paniek
bekostigen en aan de bloedverwanten der doo-
üen en gewonden een uitkeering verstrekken.
WEENEN, 26 Sept. (Havas). De gezant der
Vereenigde Staten, Grenvüle Emmet, die on
geveer twee weken geleden zijn geloofsbrieven
aan den president van den bondsstaat had over
handigd, is vanavond overleden aan een dub
bele longontsteking, gevolg van een gevatte
koude. Tot voor korten tijd was de. heer Em
met, gedurende eenige jaren, gezant der Ver
eenigde Staten bij het Nederlandsche hof.
RABAT, 26 September. (Havas). Gisteren
hebben zicl| te Marrakech opnieuw ongeregeld
heden voorgedaan.
Enkele agitatoren, die zich nog op vrije voe.
ten bevonden, hebben eenige honderden inlan
ders opgezweept te demonstreeren en te
cischen, dat de gevangenen zouden worden vrij.
gelaten.
De demonstranten werden door de politie
verjaagd. Niemand werd gearresteerd.
TELEFOON 102X2
Bij Sjanghai wordt een beslissende actie van
Japansche troepen verwacht.
Kabinetscrisis in Turkije.
Het fascistisch centrum in Madrid.
Mussolini woont de Duitsche manoeuvres by.
Het A. M. I. C.-Congres te Antwerpen.
Een doode bij kolendampvergiftiging te Breda.
Inval in een speelhol te Rotterdam.
Drama in een kazerne te Naardenmeisje
doodgeschoten.
Verkeersongevallen tijdens het week-end.
De jaarlijksche vergadering van de A. R. K. A.
O
BOEDAPEST, 25 Sept. (D.N.B.) De minister
van Buitenlandsche Zaken, Von Kanya, is hier
vandaag uit Genève teruggekeerd.
In welingelichte kringen verklaart men, dat
bij de besprekingen, die de minister te Genève
met de Kleine Entente heeft gevoerd, geconsta
teerd kon worden, dat bepaalde vorderingen ge
maakt zijn op den weg naar erkenning van de
principieele eischen van Hongarije. Vooral Joe-
go-Slavië heeft veel tegemoetkoming en begrip
getoond. Bij de regeling van het minderheden
vraagstuk worden echter van de zijde van
Roemenië nog bezwaren ondervonden. Aangeno
men kan worden, dat de te Sinaja en Genève
begonnen besprekingen langs diplomatieken
weg zullen worden voortgezet.
BELGRADO, 26 Sept. (Havas). „Rouski Go-
los", het blad der militaire organisaties van de
Russische emigranten te Belgrado, heeft een
ordonnantie gepubliceerd van generaal Abra-
mof, den leider der tweede afdeeling van de
algemeene Russische militaire unie en eersten
plaatsvervanger van generaal Miller .als opper
ste leider dezer organisatie. Bij deze ordonnan
tie neemt generaal Abramof de functies van
generaal Miller op zich en vestigt hij zijn ver
blijf te Sofia.
DE OVERDEKTE TENNISBANEN
worden 28 September a.s. geopend.
C. M. M. CONSTANDSE, Koninginneweg 61a,
Haarlem, Telef. 16766.
Stand op Maandag 1 uur mm.: 762S
yorige stand: 7622
VERWACHTING: Zwakke tot matigen
Zuid-Oostelijke wind, nevelig tot licht of
half bewolkt, weinig of geen neerslag,
weinig verandering in temperatuur.
Hoogste barometerstand 772.1 te Budapest
Laagste barometerstand 748.8 te Janmayen