Wij zullen geen duimbreed
wijken", verklaart Japan
Geen gebrek aan
soldaten
Het nieuws van heden
DIJJERS
ZAL HITLER KOLONIËN
EISCHEN?
DE KABINETSFORMATIE
IN BELGIË
m TACK'*M,g«RK,
DE BAROMETER
Uitbreiding van het conflict
China-Japan gevreesd
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
HOTEL - CAFE - RESTAURANT
Men spreekt over onze keuken
niets dan goeds
DINSDAG 2 NOVEMBER 1937 - AVONDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANC No. 20847
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
99
De felle gevechten aan de
Soetsjau-kreek duren
onafgebroken voort
Nieuwe Japansche
troepen naar Sjanghai
Spoedige bijeenroeping van den
Rijksdag verwacht
Het Weer
illiniummini
Van Zeeland opnieuw
ziek
De openbare meening is
het met Eden eens
De afgetreden Eerste Minister
heeft Brussel verlaten
De delegaties trekken
naar Brussel
*8
Vóór hedenavond geen ver
klaringen verwacht
Een dorp in Palestina
weggespoeld
De Volkenbond en de
te rreur-be strijding
Nog geen rust in
Palestina
DE RAMP IN SYRIË
De onlusten in Zuid-
Slavië
Drie boeren gedood; acht per
sonen gewond
Dierenleven aan de
Noordpool
De heer Max van Poll, lid der Tweede. Kamer, herdacht. Maandag zijn veertigjarig jubileum in de journalistiek. De jubilaris
temidden van familieleden en vrienden in )tBoschlust"4ePen Haag tijdens de. receptie.
De rechtsche autoriteiten in Ara-
gon sturen lichting 1928
naar huis
De regeering naar
Barcelona
Mgr. Hinsley intervenieert
Italië, Duitschland en
Japan
Er zou toch een anti-Komintern
pact zijn gesloten
Burgemeesters
verkiezing in New-York
Vanavond eindigt de campagne
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Verkiezingen voor de
Britsche gemeenteraden
Over het geheel zijn de ver
houdingen ongewijzigd
Te Londen
Ministerieele crisis op
komst in Roemenië
Geen invrijheidstelling
van Troncoso
Buitenhof Telefoon 117375 Den Haag
OP VASTENDAGEN
SPECIALE SCHOTELS
MAGER MENU
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
NEW-YORK, 2 Nov. (Havas) De direc
teur van de Nisji Nisji, Sjingoro Takaisji,
die op weg is naar Europa voor 'n propagan
distische zending, heeft op zijn doorreis al
hier een verklaring afgelegd.
Naar zijn meening kan het Chineesch-Ja-
pansche conflict zeer gemakkelijk een wereld
oorlog worden. Hij is van opvatting, dat wan
neer het conflict voortduurt, Rusland waar
schijnlijk aan den strijd zal gaan deelnemen.
Hieraan voegde hij toe: „Japan zal geen duim
breed wijken, dat kan ik u verzekeren. Wij zul
len Rusland zoo noodig bestrijden."
Volgens Takaisji zal Japan in geval van een
Chineesche nederlaag eischen:
1. Staking van de anti-Japansche politiek in
China.
2. Uitbreiding van de gedemilitariseerde
zóne rondom de internationale concessie in
Sjanghai.
3. Erkenning door China van Mandsjoekwo.
4. Een „speciale regeling" op commercieel en
economisch gebied voor Noord-China, waarbij
Japan een grootere vrijheid zou hebben tot
vreedzame samenwerking met China. Takaisji
zeide ten slotte nog, dat Japan geenerlei ter
ritoriale ambities in China heeft.
Aan het front bij de rivier Soetsjau blijft 't
gebulder van hevig kanonvuur weerklinken,
bericht Havas uit Sjanghai. De kaden van de
Wangpoe in de Chineesche wijk Loenghoea
worden zwaar gebombardeerd.
Uit Chineesche bron wordt verklaard, dat de
Japansche troepen er- niet in geslaagd zijn de
bruggehoofden aan de Zuidzijde der rivier te
verbreeden. De Japansche autoriteiten verkla
ren, dat zij niet beschikken over berichten om
trent de krijgsverrichtingen in dezen sector. In
den loop van den ochtend hebben de Japan
sche troepen een aanval gedaan op Kiating en
Lioehoe.iDe felle gevechten duren voort.
Dinsdagochtend vroeg werd een hevige
slag geleverd bij de Soetsjaukreek. Te
Sjanghai wordt onafgebroken kanon
vuur waargenomen. Men hoort het gedon
der van het geschut, de ontploffing van
granaten en het geknetter van machine
geweren.
De hemel staat in rooden gloed.
Te Sjanghai worden nieuwe Japansche ver
sterkingen verwacht, die zullen aankomen met
de schepen Nagasaki Maru en Sjanghai Maru.
Het agentschap Domei meldt ten aanzien
van de militaire operaties, dat het gros der Ja
pansche troepen, dat de Chineesche troepen bij
Sjanghai en de Chineezenwijk achtervolgt, om
half drie 's middags de Soetsjau-kreek is over
gestoken.
BERLIJN, 2 Nov. Men verwacht, dat
binnen korten tfjd door Duitschland een
nieuwe belangrijke stap gedaan zal wor
den inzake de kwestie van de teruggave der
koloniën.
Spoedig, zoo gelooft men, volgens een bericht
van United Press aan haar bladen, zal van of-
ficieele zijde het mandaatsysteem worden ge
wraakt en het herstel van het koloniaal bezit,
waaraan door het verdrag van Versailles een
einde gemaakt was, zal geëischt worden.
Omtrent den dag, waarop dit zal geschieden,
wordt de grootste geheimhouding bewaard,
evenals over de wijze, waarop de aankondiging
geschieden zal.
De bedoeling is, dat deze verklaring als een
verrassing komt, gelijk destijds de herbezetting
van Rijnland.
Wel wordt van officieele zijde niets openbaar
gemaakt, doch de overtuiging wint veld, dat
Hitier zelf de eischen zal uitspreken in een
buitengewone zitting van den Rijksdag. Deze
zou spoedig bijeengeroepen worden.
De verwachting is, dat Hitier het standpunt
zal verdedigen, dat - de huidige toestand geen
rechtsgeldigheid meer heeft.
Volgens den diplomatieken redacteur van de
Daily Herald zou Hitler's eisch den steun ont
vangen van Japan en Italië, waarbij men zich
zou baseeren op de bepalingen van het verdrag
van Versailles, en wel op artikel 119, waarbij
het Duitsche Rijk afstand doet van zijn kolo
niën ten gunste van de „voornaamste geallieer
de en geassocieerde mogendheden."
Aangezien de Vereenigde Staten het ver
drag van Versailles niet geratificeerd heb
ben, kunnen zij zich met deze kwestie niet
bezig houden, en zouden de voor- en tegen
standers, t-w. resp. JapanItalië en Frank
rijkEngeland, in gelijk aantal tegenover
elkaar staan.
Volgens de bestaande rechtsbegrippen zouden
de laatsten zich dan niet meer kunnen verzet
ten tegen een herziening van de verdeeling der
mandaatsgebieden. Wanneer dit verzoek zou
worden voorgelegd, zou Von Ribbentrop in
Londen door een nieuwen ambassadeur vervan
gen worden en rijksminister van Koloniën wor
den, belast met de onderhandelingen over de
teruggave van de vroegere koloniën aan
Duitschland.
VERWACHTING: Meest zwakke ver-
anderljjke wind, nevelig tot zwaar of half
bewolkt, weinig of geen regen, iets kouder.
Hoogste barometerstand 767.6
iE te Helsingfors j|
Laagste barometerstand 741.4 te Reykjavik =j
Zon op v.m. 6.56 onder n.m. 4.30. Licht
op n.m. 5.00 Maan op v.m. 6.19 onder =j
H n.m. 3.51 Nieuwe Maan 3 November
LONDEN, 2 Nov. (Havas). Na het uitspreken
van de rede van Eden en aan den vooravond
van de negen-mogendheden-conferentie te Brus
sel blijkt uit de in de bladen tot uiting komen
de opvattingen, dat Eden den steun heeft van de
geheele openbare meening. De oppositiebladen
leveren geen commentaar op zijn redevoering,
maar prijzen in de opschriften boven hun ver
slagen de krachtige houding, die hij heeft aan
genomen tegenover de Duitsche koloniale eischen
en de woorden van Mussolini. De Daily Tele
graph zet uiteen, dat thans wel bewezen is, dat
de Engelsche regeering zich niet laat meesleepen
al naar de ontwikkeling der gebeurtenissen. De
Times onderwerpt den term „niet-bezittende na
ties" aan critiek en toont aan, hoeveel Chi-
neesch grondgebied Japan reeds met zijn „defen
sieve" politiek verworven heeft. Voorts bespreekt
het blad de negen-mogendheden-conferentie te
Brussel.
Onze Brusselsche correspondent bericht, dat
de heer Van Zeeland, die aan een leverkwaal
lijdt en zich voor een genezingskuur nabij Can
nes in Frankrijk bevond toen de nieuwe inciden
ten met de Nationale Bank voorkwamen, die zijn
ontslag meebrachten, Maandag opnieuw Brussel
heeft moeten verlaten om gezondheidsredenen.
Men zegt hier dat dertig maanden van
zwaar werk als Eerste Minister terwijl hij ook
nog een internationale opdracht vervulde voor de
economische wederordening der wereld, zijn ge
stel hebben ondermijnd en dat <Je heer Van
Zeeland zeer gevoelig is geweest voor de pijn
lijke omstandigheden, waaronder hij zijn functie
van Eersten Minister heeft moeten neerleggen.
De heer Van Zeeland zou meer dan een maand
in Frankrijk moeten verblijven.
BRUSSEL, 2 Nov. (Belga.) Hedenmorgen om
9.16 uur is Eden aan het Noorderstation aan
gekomen, waar hij werd verwelkomd door den
minister van Buitenlandsche Zaken, Spaak.
De Fransche delegatie ter negen-mogend-
hedenconferentie te Brussel bestaat o. a. uit
den minister van Buitenlandsche Zaken Delbos,
De Tefjsan, Monnerville, gedelegeerden en een
aantal (deskundigen.
De Portugeesclre delegatie ter conferentie van
Brussel zal bestaan uit Augusto Castro, den ge
zant te Brussel, Joao Antonio Bianchi, den ge
zant te Washinghon, en Manuel Nunes Silva,
den tweeden secretaris van het gezantschap te
Parijs.
Z. H. Paus Pius XI heeft hij zijn tocht van Castel Gandolfo naar Vaticaanstad
de doórbr aakwerkzaamheden in de om geving van den St. Pieter in oogenschouw
genomen
BRUSSEL, 2 Nov. (Havas) Gisteravond om
tien uur heeft Buset, die toen de woning van
Pierlot verliet, tegenover vertegenwoordiger^
van de pers verklaard, dat hij geen goeden in
druk had van het verloop der onderhandelingen
over de vorming eener regeering.
Om half elf was het onderhoud van Pierlot
met de socialistische gedelegeerden geëindigd.
Vandervelde verklaarde, dat het bureau van den
algemeenen raad vanmiddag bijeen zou komen.
Pierlot zeide: „Na de vergadering van het bu
reau zal ik weer een onderhoud hebben met de
socialistische gedelegeerden. Het is mogelijk, dat
dan opnieuw nadere bijzonderheden zullen wor
den gevraagd. Ik zie geen enkele reden om de
loopende besprekingen te onderbreken". Voorts
verklaarde Pierlot nog: „Morgenochtend zal de
politiekg raad van het Belgische Katholieke
Blok in vergadering bijeenkomen. Ik zal mor
genmiddag besprekingen hebben met de gede
legeerden van het blok en met socialistische
gedelegeerden. Onder deze omstandigheden zal
ik wel geen verklaringen kunnen afleggen voor
morgenavond."
JERUSALEM, I Nov. (Havas). Ook een deel
van Palestina is door overvloedigen regenval
geteisterd. Het dorp Wadi Haflr is weggespoeld.
Negen herders zijn verdronken. Vijf dorpsbewo
ners worden vermist.
GENEVE, 9 Nov. (Havas) Maandagmiddag
heeft de commissie tot bestrijding van de ter
reur een aantal ontwerpen tot voorkomen en
bestrijden van terreur behandeld, alsmede een
ontwerp tot het instellen vary een internationaal
strafgerecht.
De vertegenwoordigers van Nederland, Hon
garije en Noorwegen verzetten zich tegen het
internationaal strafgerecht. De vertegenwoor
digers van Nederland en Engeland maakten
voorbehoud inzake de wijziging op de overeen
komst tegen het terrorisme.
JERUSALEM, 1 Nov. (Havas). De veiligheid
in Palestina is nog niet hersteld. Wederom zijn
de telefoonlijnen tusschen Djenin en Nabloes
doorgesneden. De autoriteiten hebben een ern
stige waarschuwing gericht tot den gemeente
raad van Djenin voor geval dit zich nog .een
maal zou herhalen.
De politici, die naar de Seychellen-eilanden
zijn verbannen en die, zooals men weet, lid
waren van het hooge Arabische comité, hebben
hun verwanten te Jerusalem doen weten, dat
zij een goede gezondheid genieten. Zij zijn on
dergebracht in een huis, dat op 400 meter hoog
te ligt en eenige bedienden staan te hunner be
schikking.
U ALEPPO
EIROET
^iÓeE/dd»mii tA?
I0EUEBE
ADRA
DAMASCU
HARAN
r u r k ij e
•ALEPPO
SYRIË
home FRANSCH
PALMVRA
BEIROET MANDA
IRAK
DAMASCUS
PALESTINA
JORDANIË -•
STRAAL V 60 K M
OVERSTROOMD
GEBIED
BELGRADO, 1 Nov. (Avala). Ten aan
zien van de ongeregeldheden te Novi Cradatz
in het district Virovititza is een communiqué
gepubliceerd, waarin wordt gezegd, dat de land
bouwer Vratsjitsj te Novi Cradatz aan de auto
riteiten heeft verzocht een vergadering van de
oude Kroatische boeren-partij te mogen hou
den. Aangezien deze aanvraag niet voldeed
aan de wettelijke voorschriften, werd de toe
stemming geweigerd.
Vratsjitsj en Messarof, een kamerlid van de
ljjst van dr. Matsjek, wilden dat de vergade
ring toch zou doorgaan en hadden eenige hon
derden van hun partijgenooten opgeroepen.
Eenigen verschenen gewapend met revolvers en
geweren. De commandant van de gendarmerie
spoorde Vratsjitsj aan de vergaderden uiteen te
laten gaan, waarop Messarof een revolverschot
loste in de richting van de gendarmen en zijn
mannen last gaf aan te vallen. „Ik ben de wet",
riep hij uit.
De gendarmen beantwoordden het vuur, na
dat zij dekking hadden gezocht en doodden drie
boeren. Een aantal anderen, waaronder Mes
sarof, werd gewond. De betoogers wisten de po
litie tot buiten het dorp te drijven, doch hier
werden de aanvallers uiteengeslagen. Tot nu
toe werden acht personen gewond.
Een onderzoek zal worden ingesteld. De rust
is thans weergekeerd.
MOSKOU, 1 Nov. (Tass) Een der deel
nemers aan de Russische Poolexpeditie, welke
vertoeft in het drijvende station in het Noord
poolgebied, Papanin, heeft medegedeeld, dat 't
denkbeeld, dat sedert de expeditie van Nansen
met de Frahm ingang heeft gevonden, n.l. dat
er zeer weinig leven zou zijn in de Poolzee, on
juist is. Toen in den zomer het ijs smolt drong
het zonlicht diep genoeg door om het mogelijk
te maken, dat plankton zich ontwikkelde.
Hierdoor kan ook dierlijk leven zich ontwikke
len. Achtmaal is op 86 graden Noorderbreedte
waargenomen, dat meeuwen langs de spleten in
de ijsvelden vlogen, op zoek naar voedsel. Op
88 graden N.B. is een ijsbeer met twee jon
gen gezien, evenals een zeehaas en twee zee-
kalveren.
Door hun werk kunnen de geleerden van 't
Poolstation niet op jacht gaan, maar toch
hebben zij deze dieren gezien.
...v.. v
SALAMANCA, 2 Nov. (Havas). De
commandant van het vijfde legercorps, dat
in Aragon strijdt, heeft de soldaten van de
lichting 1298, die sinds den aanvang der
vijandelijkheden onder de wapenen zijn ge
weest, naar huis gezonden. De dagbladen
schrijven, dat dit een bewijs vormt, dat het
rechtsche leger geen gebrek heeft aan sol
daten.
De commissie tot regeling van de inwendige
kwesties van de kamer heeft heden onder voor
zitterschap van Martinez Barrio vergaderd. Be
sloten werd het parlement naar Barcelona te
verplaatsen. Barrio verklaarde, dat in verband
met het tijdelijk karakter van deze verplaatsing
van verscheidene bureaux een vertegenwoor
diger te Valencia zal blijven.
Naar de „Catholic Times" uit zekere bron
meldt, heeft de Aartsbisschop van Westminster,
Mgr. Hinsley, door bemiddeling van den Aposto-
lischen Delegaat in Spanje bij de Nationalistische
regeering aangedrongen op clementie voor de
drie broers van Senor Irujo, den rooden minister
van justitie, die in het nationalistische Spanje
gevangen genomen zijn.
Mgr. Hinsley heeft na een telegram van Irujo,
dat hem door kanunnik Craven overhandigd
werd, persoonlijk geïntervenieerd door zich
telegrafisch in verbinding te stellen met Mgr.
Antoniutti: hierop werd hem door de Nationa
listische autoriteiten medegedeeld, dat de broers
van Irujo in leven waren en goed behandeld
werden.
In een schrijven aan Mgr. Hinsley deelt Mgr.
Antoniutti, Apostolisch Delegaat in het Nationa
listische Spanje mede, dat de krijgsgevangenen
door de Nationalisten zeer ridderlijk behandeld
worden.
„Ik heb onlangs de concentratiekampen der
Baskische krijgsgevangenen bezocht, en ik kan
verzekeren, dat er goede maatregelen door de
militaire overheden genomen zijn.
Van de 65.000 Basken, die bij het offensief
tegen Santander gevangen genomen werden,
zijn er reeds 40.000 naar huis gezonden. De ove
rigen zullen geleidelijk aan in vrijheid worden
gesteld, als gebleken is, dat zij de openbare orde
niet zullen verstoren.
Bekende communisten zijn gedetineerd; zij
worden allen veroordeeld als het bewijs gele
verd is dat zij zich aan misdaden hebben schul
dig gemaakt of verantwoordelijk waren voor de
wreedheden in het gebied der Rooden.
ROME, 1 Nov. (Havas). De Italiaansche
pers verneemt uit Tokio, dat een overeen
komst tot stand zou zijn gekomen tusschen
Japan, Italië en Duitschland tot het sluiten
van een anti-communistisch verdrag. Te
Rome is dienaangaande niets medegedeeld,
ook geen ontkenning.
De tekst van het verdrag zou reeds gereed zijn
en het zou dezer dagen te Rome onderteekend
worden door Ciano, den Italiaanschen minister
van Buitenlandsche Zaken, den Japanschen
ambassadeur te Rome, Hotta, en Von Ribben
trop, die speciaaal door Hitier gezonden zou
worden.
Naar verluidt behelst het verdrag geen mili
taire clausules, doch volgens dezelfde Japan
schen bron zou de mogelijkheid niet uitgesloten
zijn, dat besprekingen worden geopend tusschen
de drie mogendheden, om te komen tot een
nauwe samenwerking tusschen de legers, vloten
en luchtmachten in geval van oorlog.
Italië en Japan zouden tevens een handels
verdrag sluiten, bestemd voor het verzekeren
van een nauwe samenwerking tusschen beide
landen op economisch en industrieel gebied,
waarbij vooral de grondstoffen een belangrijke
rol spelen.
NEW-YORK, 2 Nov. (Havas). De cam
pagne voor de verkiezing van een burgemeester
en een gemeenteraad in New-York eindigt van
avond. Als candidaten staan tegenover elkan
der de tegenwoordige burgemeester Laguar-
dia en Jeremiah Mahoney, de door Tamanny
Hall gesteunde Democratische candidaat. De
burgemeester van New York wordt gekozen
bij volstrekt algemeen kiesrecht. De gemeente
raadsleden worden aangewezen door een ver
houdingsgewijze verdeeling der zetels.
In verband met de felheid van den verkie
zingsstrijd heeft de prefect van politie buiten
gewone maatregelen genomen ter beveiliging
van orde en om fraude te voorkomen. Zoo zal
vanavond 'n razzia gehouden worden om gang
sters in arrest te stellen en hen van de stem
bussen verwijderd te houden gedurende de ver
kiezingen. Ook zijn ruim 2000 bevelen tot ar
restatie uitgevaardigd tegen onder valschen
naam ingeschreven kiezers. Laguardia wordt
gesteund door de Labourpartij en de dissiden
te democraten van Tammany Hall. Zijn partij
genooten verwachten een meerderheid van 5000
stemmen boven Mahoney.
De rechtsche autoriteiten in Aragon zenden de
lichting 1928 naar huis.
Een uitbreiding van het ChineeschJapansche
conflict wordt gevreesd.
Julius Barmat te Amsterdam gearresteerd.
De sleepreis met den baggermolen van Argen
tinië naar Nederland volbracht; de aankomst
te IJmuiden.
3Ian op onbewaakten overweg te Wouw door
trein gegrepen en gedood.
Oud-notaris te Rotterdam staat terecht wegens
verduistering en valschheid in geschrifte.
OEBRUIKT SLAOLI C
LONDEN, 2 Nov. (Havas). De uitslagen der
verkiezingen voor de gemeenteraden toonen in
de provincie een achteruitgang van de Labour-
party ten gunste van de conservatieven. Voor
de eerste maal echter heeft Labour 'n meerderheid
veroverd in Coventry, Leyton en Bristol, waar
tegenover de meerderheid in Birkenhead voor
deze partij verloren is gegaan. In Liverpool ver
liest Labour tien zetels.
Reuter meldt, dat de uitslagen der ver
kiezingen in ongeveer 130 der voornaamste
gemeenten in Engeland en Wales met slechts
weinig opmerkelijke uitzonderingen aange
ven, dat de meerderheid in de gemeente
raden ongewijzigd blijft.
Met een winst van in het geheel 36 zetels zet
ten de conservatieven hun successen van de vo
rige twee jaar ten nadeele van Labour en de Li
beralen voort. De conservatieven wonnen 71 ze
tels en verloren er 35. De Liberalen wonnen 3
en verloren 31 zetels. Labour won 57 en ver
loor 72 zetels, terwijl de onafhankelijken 32 zetels
wonnen en 25 verloren.
Hedenmorgen om drie uur moesten nog de
uitslagen bekend worden van 11 wijken te Lon
den. Volgens de reeds bekende resultaten won
Labour 38 zetels te Londen, waarvan 37 ten
koste van de conservatieven. In het geheel had
Labour reeds 519 zetels bezet tegenover 282, die
door de conservatieven waren veroverd. Deze
cijfers hebben geen belangrijken invloed op de
algemeene verhoudingen. Labour heeft echter
reeds thans een meerderheid in 13 Londensche
raden, aangezien zij in Hammersmith en Lam
beth de conservatieven heeft verslagen.
BOEKAREST, 1 Nov. (Havas) Minister
president Tatarescoe heeft tijdens de bijeen
komst van het uitvoerende comité der liberale
partij aangekondigd, dat binnenkort een wij
ziging in de regeering zal komen.
Toen Tatarescoe zijn uiteenzetting over de
door de regeering in vier jaren verrichte werk
zaamheden besloot, verklaarde hij: de zending
der regeering nadert haar einde. De koning
zal binnenkort den algemeenen toestand moe
ten bestudeeren.
Koning Karei vertrekt morgen naar Tsjecho
Slowakije, waar hij aan een jachtpartij zal
deelnemen. Men denkt, dat de regeering in den
loop van de volgende week zal aftreden.
BREST, 1 Nov. (Havas). Het vèrzoek om
voorloopige invrijheidstelling van kolonel Tron
coso en diens chauffeur is geweigerd.
Stand op Dinsdag 1 uur n.m. 756.4
Vorige stand 757.3
