Een subcommissie zal als
bemiddelaar optreden
Het vraagstuk der
vrijwilligers
Stadt Schanke
Japansche aanval
mislukt
GERUCHTEN RONDOM
STARHEMBERG
Geen erkenning
van Franco
Het nieuws van heden
DE BAROMETER
Overeenstemming te
Brussel bereikt
Spaak formateur?
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
f 3.25. Bij onze Agenten 27lA ct. per week,
per kwartaal f3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM
VRIJDAG 5 NOVEMBER 1937 - OCHTENDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20852
De Italianen en Russen zouden
moeilijkheden maken tegen
de formule
Hedenmorgen wederom
besloten bijeenkomst
Hij houdt de opdracht nog
in beraad
Staking by Krakau
Tienduizend mijnwerkers leggen
het werk neer
Het Weer iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiii^
Chineesche tegenstand by de
Soetsjau is buitengewoon heftig
Fransch schip lastig
gevallen
Nationalistisch vliegtuig trachtte
het te Barcelona te bom
bardeeren
ROEMEENSCH BEZOEK
AAN ITALIË
De Londensche hoofdcommissie
heeft de resolutie en aanbe
velingen goedgekeurd
Bezwaren van Maisky
en Grandi
Rust keert weer in
Palestina
De
Geheel huis spoorloos
verdwenen
Met inwoners en al bij overstroo
ming weggespoeld
Hij zou weer in het politieke leven
willen terugkeeren
De bewapening ter zee
Britsch-Duitsch en -Russisch
vlootverdrag geratificeerd
Fransche socialisten
gaan beraadslagen
Over samenwerking met de
V olksfrontregeering
Britsche agenten in rechtsch
Spanje zullen geen diplo
matieke functie hebben,
zegt Chamberlain
Zwitserland strijdt tegen
communisme
Spaansche schepen in
beslag genomen
Geschil over treilers in de haven
van Lorient
HANDELSVERDRAG VAN
OOSTENRIJK MET ITALIË
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
BRUSSEL, 4 Nov. (Reuter;In de bijeenkomst
van de vertegenwoordigers van acht mogend
heden alhier is, naar verluidt, overeenstemming
bereikt over het zenden van een nieuwe uit-
noodiging aan Duitschland en over de benoe
ming van een commissie van drie of vier
staten, die zich tot Japan zou moeten wenden,
teneinde te vernemen op welke voorwaarden dit
land zou willen medewerken.
Hedenmiddag half drie zijn de deelnemers
aan de conferentie in geheime vergadering bij
een gekomen. Eerst werd het resultaat van de
besprekingen van hedenochtend uiteengezet,
waarna van gedachten werd gewisseld over de
samenstelling en het programma van de sub
commissie, welke men wil oprichten.
De eigenlijke geheime vergadering begon
eerst hedenmiddag kwart over drie, aangezien
de afgevaardigden eerst particuliere besprekin
gen voerden. Zoo heeft Eden gesproken met
den Italiaanschen vertegenwoordiger, Aldro-
vandi.
Naar verluidt bestaat bij de Italianen en
Russen een zekere tegenstand tegen de for
mule van nieuwe stappen bij Japan, welke
Werd voorgesteld.
Litwinof heeft vanmiddag met Norman Da-
vis geluncht
De conferentie heeft in beginsel aange
nomen een subcommissie te vormen, welke
een antwoord aan Japan moet opstellen en
haar diensten als bemiddelaar moet aan
bieden.
De besloten vergadering, die vanavond om 18
uur zou worden gehouden, is afgezegd. Mor
genochtend te half elf zal men weer in be
sloten vergadering bijeenkomen.
Vanmiddag verwachtte men, dat een beperk
te ondercommissie zou worden samengesteld uit
twee of drie Europeesche persoonlijkheden.
Nader wordt nog gemeld:
In de morgenochtend te houden bijeenkomst
van de conferentie zal gesproken worden over
de samenstelling van een beperkte ondercom
missie.
In de vergadering van hedenmiddag bracht
Spaak in herinnering, dat Japan, hoewel het
de Belgische uitnoodiging van de hand heeft
gewezen, niet de bepalingen van het verdrag
van Washington verworpen heeft.
Daarop stelde Davis voor een beperkte onder
commissie te vormen, welker taak het zal zijn
het antwoord op de Japansche nota op te stel
len en tot Japan een beroep tot verzoenings
gezindheid te richten. Eden steunde dit denk
beeld, waarna Aldrovandi herinnerde aan zijn
voorstel, zich ertoe te bepalen, China en Ja
pan nader tot elkaar te brengen.
Davis verklaarde echter, dat het niet in
overeenstemming met het doel der confe
rentie zou zijn, de partijen tegenover elkaar
te laten staan, zonder handelend op te tre
den. Ook Delbos steunde het voorstel tot
vorming van een beperkte ondercommissie,
waaraan zou moeten worden opgedragen
haar diensten aan te bieden aan Japan en
China.
Het voorstel van Davis, aangevuld met
dat van Delbos, werd daarop aangenomen.
Tijdens de besprekingen werd melding ge
maakt van een officieus Japansch telegram,
volgens hetwelk Japan een eventueele nieuwe
uitnoodiging voor de conferentie zou afwijzen.
Dit is de reden, waarom de voorstellen van Da-
vis werden aangenomen.
BRUSSEL, 4 Nov. (Belga). Koning
Leopold van België heeft Spaak belast met
de vorming eener regeering van nationale
eenheid. Spaak heeft verzocht zich te mo
gen beraden en zijn politieke vrienden te
mogen raadplegen.
Onze Brusselsche correspondent seint ons
hieromtrent:
i
Tijdens de receptie van de delegaties van de
negen-mogendheden-conferentie, die Donder
dagmiddag om half vijf ten paleize werd ge
houden, heeft Koning Leopold aan Spaak de
ppdracht gege
ven een ka
binet te vor
men. Spaak
heeft echter
nog 22 uur be
denktijd ge-
zraagd, hetgeen
fle Koning hem
.oestond. Spaak
heeft dezen be
denktijd ge
vraagd blijk
baar in ver
band met den
delicaten toe
stand, waarin
de socialisti
sche partij ver
keert na de li
berale weige
ring van 'n ka
binet-De Man.
Ook zal Spaak
eerst 't bureau
van den Socia-
listischen par
tijraad willen
raadplegen en
evenzeer Henri
de Man zelf.
En tenslotte heeft Spaak bedenktijd gevraagd
in verband met zijn drukke werkzaamheden
als voorzitter van de negen-mogendheden-con
ferentie.
Spaak heeft Donderdagavond aan een 70-tal
leden van de vreemde delegaties in het ambts
gebouw van het ministerie van Buitenlandsche
Zaken een diner aangeboden, waarna een
groote ontvangst plaats had van een 300 tal
vooraanstaande personen uit de Belgische
hoofdstad die waren uitgenoodigd.
Spaak behoort tot dezelfde socialistische nu
ance als Henri de Man, dus tot de zoogenaam
de groep der nationale Belgische socialisten.
Het zal dus voor de socialisten gemakke
lijk zijn om over den smaad heen te komen,
die in De Man aan de partij door de libe
ralen werd aangedaan.
Wij vermoeden, dat de liberalen hun
verzet niet zullen handhaven tegen Spaak,
en dat deze een ernstige kans heeft om te
slagen in de vorming van een regeering.
P. H. SPAAK
WARSCHAU, 4 Nov. (P.A.T.) De Poolsche
bladen melden, dat in het steenkolenbekken bij
Krakau een staking is uitgebroken, waaraan
door 10.000 mijnwerkers wordt deelgenomen. De
stakers eischen verkorting van den arbeidstijd.
j= Verwachting: Zwakke tot matigen,
Oostelijke tot Zuidelijken wind, gedeel-
j= telijk bewolkt, in het Westen wat och-
5j tendnevel, overigens droog weer, aan-
vankelijk kouder.
Verdere vooruitzichten: Weinig veran-
dering.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiii
SJANGHAI, 4 Nov. (Havas) Volgens
den woordvoerder van het Chineesche
hoofdkwartier zijn de Japansche aanvallen
bij de Soetsjau mislukt, doordat het Chi
neesche geschut twee van de drie geslagen
bruggen heeft vernield.
Sedert drie dagen wordt verwoed gevochten
te Oesjiaso, 10 kilometer ten Westen van de in
ternationale nederzetting, waar de Japanners
over de Soetsjau willen trekken en bovendien de
verdedigers van Nantsjiang aan de Zuidzijde
v/illen omsingelen.
De zware strijd bij het Soetsjaukanaal aldus
het D.N.B. heeft den geheelen dag voortge
duurd; de artillerie had een aanzienlijk aandeel
in de operaties. De Japanners hebben geen sue
cessen behaald, doordat de Chineesche tegen
stand buitengewoon heftig is.
De Japansche afdeeling, die aan het Noorde
lijk front de vluchtende Chineezen achtervolgt,
is Tsjilintoh, 30 kilometer ten Noorden van
Taijoean, gepasseerd. De Japanners konden zoo
snel oprukken, doordat de Chineezen geen ge
bruik konden maken van de in de bergachtige
streek van Kwangtsoentsjen aangelegde ver
dedigingswerken. Op een punt staan de Japan
ners op 20 kilometer van Taijoean: zij verwach
ten den val van die stad binnen vier of vijf
dagen.
Terwijl het aantal Japanners te Tientsin voor
het begin der vijandelijkheden 20.000 bedroeg, is
het thans tot 30.000 gestegen. Op de scholen in
Tientsin en Peiping wordt Japansch onderwezen.
BARCELONA, 4 Nov. (Havas). Hedenoch
tend half negen hebben twee watervliegtuigen
van de luchtmacht van Franco getracht nabij
Mataro benoorden Barcelona, aan de Catalaan-
sche kust, het Fransche schip „La Corse", te
bombardeeren.
Het schip werd niet getroffen en vervolgt zijn
weg, begeleid door de Fransche torpedoboot
„Suffren".
De Roemeensche minister van Luchtvaart en
Marine is naar Italië vertrokken, om daar een
bezoek aan de scheepswerven te brengen en de
organisatie van de vliegtuigindustrie te bestu-
deeren.
Bijna dagelijks wordt Sjanghai gebombardeerd. Luchtfoto genomen tijdens een
aanval van Japansche bombardementsvliegtuigen
LONDEN, 4 Nov. (Reuter) In voltal
lige bijeenkomst heeft de commissie voor de
niet-inmenging de ontwerp-resolutie betref
fende de verwüdering der vrywilligers en het
toekennen van oorlogsrechten en de aanbe
veling, volgens welke de voorzitter gemach
tigd wordt, zich nopens de resolutie tot de
Spaansche partyen te wenden, goedgekeurd.
De bijeenkomst werd te 15.45 uur geopend en
eindigde te 17.50 uur.
Hoewel de ontwerp-resolutie, die het Britsche
plan belichaamt, door alle gedelegeerden is
aangenomen, heeft Maisky, de Russische ver
tegenwoordiger, verklaard zich van stemming
over de kwestie van de toekenning der oorlogs
rechten te onthouden.
De beide aanbevelingen der ondercommissie
werden eenstemmig goedgekeurd. De commissie
heeft den voorzitter gemachtigd zich onverwijld
tot de Spaansche partijen te wenden, en haar
te verzoeken de aangelegenheid als dringend te
willen behandelen. De voorzitter zal de Britsche
legeering vanavond mededeeling doen van de
documenten, die naar Spanje gezonden zullen
worden.
In zijn rede zeide Maisky, dat Rusland het
Britsche plan niet in zijn geheel kan goedkeu
ren, evenmin als de ontwerp-resolutie, maar
omdat een negatieve stem het geheele plan voor
de verwijdering der vreemdelingen zou dooden,
zou Rusland de resolutie aanvaarden, met het
voorbehoud, dat het niet zou stemmen over de
deelen, die verband houden met de toekenning
der oorlogsrechten.
Een doeltreffend toezicht is noodzakelijk
voor een werkelijke niet-inmenging: indien
men een bevredigend stelsel kan opbouwen,
zal de Sovjet-Unie haar houding ten aanzien
van het bijdragen in de onkosten wellicht
kunnen herzien.
De Italiaansche gedelegeerde, Grandi, zeide,
dat. men wel moet begrijpen, dat de aanvaarding
van het Britsche plan door Italië nog afhanke
lijk blijft van de voorwaarde, dat de 27 landen,
die in de commissie vertegenwoordigd zijn, het
plan zonder voorbehoud goedkeuren. De Italiaan
sche regeering acht zich niet gebonden door
voorzieningen ten aanzien van de verwijdering
der vrijwilligers, indien er eenige twijfel bestaat
over de eenstemmige aanvaarding en de ver
bintenissen der andere regeeringen ten aanzien
van de toekenning der belligerentenrechten en
het herstel van het toezichtsstelsel.
Daarom aldus de Italiaansche afgevaar
digde kan de commissie geen uitvoering
aan het Britsche plan geven, vóór dat in de
eerste plaats Sovjet-Rusland zijn houding
herzien heeft en als alle andere Staten de
negen onderling samenhangende punten van
het plan aanvaard hebben, en in de tweede
plaats de mogendheden het eens zijn gewor
den over de maatregelen, die genomen moe
ten worden om de ernstige gevolgen van
Ruslands onthouding onder het oog te zien.
De Duitsche vertegenwoordiger, Woermann, en
de Portugeesche gedelegeerde sloten zich bij het
Italiaansche standpunt aan.
Corbin (Frankrijk) steunde in het algemeen
het Britsche plan en gaf uiting aan de hoop, dat
ieder de resolutie zou aanvaarden.
De.Oostenrjjksche gedelegeerde stemde met
't plan in en sloot zich bij Duitschland en Italië
aan voor wat betreft het punt van geschil: de
Russische onthouding ten aanzien van de kwes
tie der oorlogsrechten.
De Hongaarsche en Albaneesche vertegen
woordigers namen hetzelfde standpunt in.
De vergadering bracht geen verrassingen. Een
nieuwe bijeenkomst voor hoofd- of ondercommis
sie is nog niet vastgesteld. -
Het vraagstuk van de samenstelling der twee
commissies, die naar Spanje gezonden moeten
wordén, zal door de ondercommissie moeten
worden besproken.
in
JERUZALEM, 4 Nov. (Havas). Het schijnt
„i geheel Palestina rustiger te zijn geworden.
Te Jeruzalem en te Nazareth zijn de bepalin
gen, volgens welke de bewoners zich op be
paalde uren niet op straat mogen begeven, in
getrokken, na .veertig dagen gegolden te heb
ben.
LEIDSCHEPLEIN 5—9, A'DAM, TEL. 33072
serveert 24 verschillende PLATS a 40 CENT
HEDEN SPECIAAL AANBEVOLEN:
Gebakken Schol, tartaarsaus, aardappelsla
Oeuf poché, tomatensaus, aardappelpurée,
Geb. Kalfsoester, gebakken aardappelen.
BELGRADO, 4 Nov. Een houthakker in de
nabijheid van Bugoyna in Joego-Slavië is met
huis, vrouw en vijf kinderen spoorloos verdwe
nen.
Tijdens een overstrooming is het huis met
de inwoners door de rivier opgenomen, en
sindsdien is geen spoor van hen teruggevonden.
Onze Weensche correspondent schrijft ons;
De geruchten omtrent prins Starhemberg
willen niet verstommen. In de internationale
pers duiken telkens weer berichten op, welke
door het Weensche publiek gretig worden ge
lezen en geloofd. Natuurlijk zijn er in de
hoofdstad altijd menschen, die de sensatio-
neele berichten uit de allerbeste bron kun
nen bevestigen. Men beweert, dat de gewezen
vice-kanselier prins Starhemberg weer ge
noeg heeft van zijn verborgen leven op het
vroegere keizerlijke slot Schwarzau, dat zijn
„vriend", de befaamde joodsche munitiefabri-
kant Mandl, hem ter beschikking stelde. Star
hemberg zou reeds in October van plan ge
weest zijn een groote politieke rede te Weenen
te houden voor de hem trouw gebleven Heim-
wehrmannen, met het doel, weer medezeg
genschap te krijgen in de politiek en wel het
liefst in het ministerie zelf.
Dat Starhemberg zekere aspiraties heeft,
willen we niet betwijfelen. Hij heeft een veel
te bewogen leven achter den rug en is nog
veel te jong om filosofeerend asceet te wor
den. Men bevestigde ons ook, dat proefballon
netjes worden opgelaten en dat contact wordt
gezocht met zekere legitimistische persoonlijk
heden. Toch gelooven wij niet, dat binnen af-
zienbaren tijd er eenige kans bestaat voor
prins Starhemberg weer in het ministerie
Schuschnigg te worden opgenomen.
Als men den kanselier vraagt of er mutaties
in zijn kabinet te verwachten zijn, dan ant
woordt hij, dat er wel eens een wijziging in
zijn ministerie zal komen, maar dat voorloo-
pig niets sensationeels is te wachten.
Trouwens men kan zich niet voorstellen, dat
Schuschnigg, dip met de uiterste krachtiin
spanning Starhemberg heeft weten terug te
dringen, hem thans weer zal terugroepen.
Er gaan geruchten dat de vice-kanselier
Hülgert en de minister zonder portefeuille
GlaiseHorstenau en nog een minister onte
vreden zijn over den gang van zaken. Deze ge
ruchten hebben inderdaad een zekeren on
dergrond, doch al te veel waarde moet er niet
aan gehecht worden.
Te Berlijn is het nieuwste snufje op
vliegtuig, dat behalve loodrecht
luchtvaartgebied gedemonstreerd; een
stijgen ook achteruit kan vliegen
De Poolsche Posterijen hebben een
zegel met het beeld van maarschalk
Rydz-Smigly uitgegeven
LONDEN, 4 Nov. (Reuter). Heden zijn in het
Foreign Office de ratificatie-oorkonden van het
Duitsch-Britsche verdrag inzake de beperking
van de bewapening ter zee en de mededeelin
gen over de vlootbouw-programma's; dat 17
Juli van dit jaar gesloten is, uitgewisseld.
Ook het Engelsch-Russische vlootverdrag is
geratificeerd.
De verdragen worden onmiddellijk van
kracht.
PARIJS, 4 Nov. (Havas) De nationale raad
van de Fransche socialistische partij (SFIO) zal
zes en zeven November a.s. te Parijs vergade
ren. De besprekingen zullen voornamelijk han
delen over het vraagstuk van de samenwerking
van de socialisten met de regeering van het
Volksfront onder radicale leiding.
LONDEN, 4 Nov. (Reuter) Neville Cham
berlain heeft in het Britsche Lagerhuis
verklaard, dat de Britsche regeering niet
voornemens is haar houding ten aanzien
van beide partijen in Spanje te wijzigen,
aangezien deze houding overeenkomstig de
niet-inmengingsovereenkomst is.
Evenwel moet de Britsche regeering de ver
antwoordelijkheid dragen voor het beschermen
van de Britsche onderdanen en van de Britsche
handelsbelangen in geheel Spanje, ook in dat
groote deel in het Noordwesten en Zuidwesten
en in Spaansch Marokko, dat door Franco is
bezet. Dientengevolge is de Britsche regeering
in onderhandeling getreden, teneinde door haar
en Franco agenten te doen aanwijzen, die de
Spaansch-Britsche handelsbelangen moeten be
spreken. Deze agenten zullen geen diplomatieke
functie hebben.
Overleg met andere mogendheden was niet
noodig, doch de Fransche regeering is op de
hoogte gehouden.
Op een vraag van Attlee, die wilde weten
of dit niet in feite een erkennen van de re
geering van Franco beteekende, antwoordde
Chamberlain ontkennend.
BERN, 4 Nov. (D.N.B.) De kantonnale
raad van het kanton Schwyz heeft vanmiddag
met op één na algemeene stemmen besloten
alle communistische en andere staatsgevaarlij
ke organisaties te verbieden.
In het kanton Zürich is eveneens van de zijde
der burgerlijke partijen een actie gaande, wel
ke een verbod der communistische partij be
oogt.
Te Brussel is in beginsel besloten een subcom
missie als bemiddelaar te laten optreden in het
Japansch-Chineiesche conflict.
Spaak heeft opdracht gekregen tot het vormen
van een Belgisch kabinet; voorloopig houdt hu
deze opdracht in beraad.
De non-interventie-commissie heeft de resolutie
en aanbevelingen inzake het vrüwilligersvraag-
stuk aangenomen.
Chamberlain heeft uitdrukkelijk ontkend, dat de
Britsche agenten in rechtsch Spanje een feite
lijke erkenning van Franco beteekenen.
De Japansche aanvallen aan de Soetsjau mis
lukten.
Een vliegtuig der Spaansche nationalisten
trachtte een Fransch koopvaardyschip te bom
bardeeren.
De Britsche vlootverdragen met Duitschland en
Rusland zün geratificeerd.
Voorloopig verslag der Tweede Kamer over het
wetsontwerp tot bestryding van ziekten van
bloembollen.
De toewijzing van vaarskalveren is voor 1938
met 25.000 verhoogd en op 375.000 gebracht.
De gevaren van den weg; commissie inzake wet-
telijke aansprakelijkheid ingesteld.
Scharpeurder uit Beetgumermolen vermist; on
derzoek door reddingsbooten was tot nu toe ver-
geefsch.
Euwe wint de dertiende party van de match om
het wereldkampioenschap schaken.
New-Yorksche beurs: verdeelde stemming.
O
De tooneelspeler
In het Groote Schouwtooneel der
Wereld, leert Calderon bns dat ieder
zijn rol te spelen krijgt van God, en
dat we onze levensrol naar behooren
moeten vervullen. Dezevoorstelling
van den priester-dichter komt meer
overeen met het opvoedende karakter
van de tooneelspeelkunst dan het ge
bruiken door de domme menigte van
het woord „tooneelspeler" als scheld
woord.
„Speet geen comedie!" voegen we
elkander soms toe. Intusschen schuilt
ook hierin een zekere erkenning der
taak van den tooneelkunstenaar. De
ze moet zich geheel en al in het ka
rakter van een ander kunnen inden
ken en zich zelf totaal kunnen weg
cijferen, om een andere persoonlijk
heid voor te stellen. Dit nu mogen we
in het gewone leven niet: daar moe
ten we ons zelf blijven. Daar moeten
we onze eigen rol naar behooren ver
vullen die door God ons, volgens Cal
deron, is toebedeeld. We dienen in ons
leven dus niet als de tooneelspeler
comedie te spelen door een ander te
willen zijn, maar we moeten wèl hem
navolgen, door onze eigen rol en
niet die van een ander! behoorlijk
te vervullen.
LORIENT, 4 Nov. (Havas.) De reeder van de
treilers, waarmede een aantal manschappen van
het leger der Spaansche regeering uit Gijon is
gevlucht, is naar Lorient gekomen, om deze
schepen te bemannen met een equipage, welke
met Franco sympathiseert. Deze schepen voer
den bij aankomst te Lorient niet de vlag van de
Spaansche regeering.
De Spaansche consul heeft zich verzet tegen
het vertrek van de schepen, aangezien zij vol
gens zijn meening door de Spaansche regee
ring in beslag zijn genomen. Op zijn verzoek
zijn de schepen aan den ketting gelegd. De ree
der heeft besloten zich tot de Fransche justitie
te wenden.
Onder leiding van den gevolmachtigden mi
nister dr. Schüller, is gisteren een Oostenrijk-
sche delegatie naar Rome vertrokken, voor het
voeren van handelsbesprekingen met Italië,
teneinde te geraken tot het sluiten van een
nieuw handelsverdrag.
Stand op Vrijdag 1 uur v.m.: 769.7
Vorige stand: 767.6.
