De
lepra
De hoeksteen van 't Fransche
koloniale rijk
strijd tegen de
in onze Oost
c
Last van Uw zenuwen?
AANPASSINGS
POLITIEK?
DE TROEBELEN IN
MAROKKO
EEN MOOI PLAN VAN
ARTS VAN HEUTSZ
COOPVAERT
s?
VRIJDAG 5 NOVEMBER 1937
'fir rosea
Jonge werkloozen aan
het bouwen
Effectenhandelaar
veroordeeld
Recherchelij sten moeten worden
geraadpleegd
TEGEN TRAM GEBOTST
Inbrekers dreigen een
kind te ontvoeren
Invloeden uit het
buitenland
Mijnhardt's Zenuwtabletten
BU1TENLANDSCH OVERZICHT
De gouddiefstal te
Utrecht
Commercieel middel
voor humanitair doel
uWlvQUattö&ch* djjfk
TttPtabak %V
coopvjtEm
4711Rheingold Eau de Cologne
Een geur, zooals men om zich heen meent te speuren
in de gelukkigste oogenblikken van het leven
lieflijk, tegelijkertijd licht en sprankelend, samengevoegd
met de verkwikkende kracht, aan Eau de Cologne eigen
4711" Tosca Eau de Cologne
Omgeeft U met de milde atmosfeer van een geurende
zomernacht met een accent van romantiek en
lieflijkheid doortrokken van de verkwikking,
eigen aan Eau de Cologne.
Cau de
V 6aa de J
Een vroeg bezoek van minister
Romme aan een werkobject
te Leiden
De minister van Sociale Zaken prof. mr,
C. P. M. Romme heeft hedenochtend vroeg
een bezoek gebracht aan tien nieuwe wo
ningen, die jeugdige werkloozen in de Do-
zystraat te Leiden bouwen en die bestemd
zijn voor ouden van dagen.
De minister, die vergezeld was van mr. D.
G. Draayer, directeur-generaal van de werk
verschaffing en steunverleening, den heer
Meyer de Vries, referendaris dier afdeeling en
van den heer M. Vrijenhoek, architect en wet
houder van stadsontwikkeling en volkshuisves
ting te 's-Gravenhage, kwam om kwart voor
negen met zijn gezelschap bij het bouwwerk
aan.
Hier waren te zijner begroeting aanwezig de
burgemeester mr. A. van de Sande Bakhuyzen
en de heeren J. de Jong en H. Oostveen, on
derscheidenlijk voorzitter en penningmeester
van de ..Stichting tot werkverschaffing aan
jeugdige werkloozen ter verstrekking van wo
ningen aan ouden van dagen."
Deze stichting is ontstaan door het initiatief
Van de federatie van Leidsche woningbouwver-
eenigingen. Haar doel ligt in den naam opge
sloten. De stichting (zuiver particulier initia
tief) heeft opdracht gegeven een tiental wo
ningen te bouwen als object van werkverschaf
fing aan jonge werkloozen. Een verzekering
maatschappij nam de eerste hypotheek en de
deelnemende woningbouwvereenigingen namen
de tweede.
Ruim 40 jonge werkloozen (geschoolde
en ongeschoolde) zijn sinds enkele maanden
aan den slag gekomen. Zij werken tegen
een wekelijksche vergoeding varieerende van
1.30 tot 3.—. Deze vergoedingskosten
worden gedragen door het Rijk (voor 80 pet.)
en de Leidsche gemeente (voor 20 pet.).
Met levendige belangstelling luisterde minis-
ier Romme naar de hem verstrekte mededee-
lingen. Hij bezocht het schaftlokaal, de teeken
kamer, de timmerwerkplaats' en maakte een
wandeling over het terrein, welks oppervlakte
1040 vierkante meter is.
De geest onder de jonge werkers is zoo
Vernam de minister voortreffelijk. Met
grooten arbeidslust wordt er gearbeid.
Ongeveer dertig man is op het terrein zelf
aan den slag. Een tiental verricht werkzaam
heden op de centrale werkplaats.
Er moet nog veel werk gedaan worden en op
dit oogenblik is alleen op de teekeningen te
zien, hoe het beeld worden zal.
Ongeveer 'n half uur bleven de minister en
zijn gezelschap op het terrein. Na afscheid te
hebben genomen van den burgemeester en de
beide bestuursleden vertrok hij met den archi
tect, den heer Vrijenhoek, en de heeren Draayer
an Meyer de Vries per auto naar Den Haag,
om zijn departementale bezigheden te beginnen.
IN ELK
ONDERDEEL
BETER
De Amsterdamsche rechtbank heeft thans
in een vonnis de vraag of een commission-
hair verplicht is de recherchelijsten te raad
plegen, bevestigend beantwoord. Deze
recherchelijsten immers zoo overwoog de
rechtbank worden aan de bankiers en
commissionnairs rondgestuurd om het ver
handelen van gestolen effecten te bemoei
lijken en uit dien hoofde dienen de betrok
kenen deze lijsten regelmatig te raadplegen,
haar men zich anders aan schuldheling
schuldig maakt.
*n het onderhavige geval had een Amsterdam-
tehe commissionnair effecten gekocht van een
Zeer goed bekend staande bank te Parijs. Later
toen de Amsterdammer de stukken al weer
had doorverkocht bleek, dat de effecten ge
stolen waren van een dame, tijdens een trein-
reis tusschen Bazel en Bern. De gestolen effec
ten stonden vermeld op de recherchelijsten, doch
de commissionnair had hiervan geen nota ge-
homen. De justitie was van meening, dat de
Amsterdamsche commissionnair zich aan schuld
heling had schuldig gemaakt.
Daar het hier een prificipieele quaestie betrof,
had de officier 10 boete gevorderd.
De rechtbank achtte de schuldheling bewezen
eh veroordeelde den commissionnair tot een
geldboete van één gulden, daarbij ook in aan
merking nemende, dat de secretaris van de Ver
eniging voor den Effectenhandel, Mr. W. Cnoop
fteopmans, in zijn rapport had medegedeeld, dat
het vrijwel nergens in den effectenhandel usan-
Ce is, de recherchelijsten te raadplegen, aange
ven dit in de practijk practisch onmogelijk is en
te veel tijd vergt.
De verdediger, Mr. Th. Muller Massis, had
aangevoerd, dat van schuldheling geen sprake
°n zijn, daar hier niet van grove schuld ge
sproken kan worden. De Parijsche bankinstelling
stond uitstekend bekend en verd. deed reeds
langen tijd zaken met haar. Hij kon dus abso
luut geen vermoeden hebben, dat de stukken ge
stolen waren. Bovendien was zoo voerde hij
ter zitting aan geen sprake van winstbejag.
De rechtbank beval in haar vonnis de terug-
Save van de gestolen stukken aan de eigenaresse.
Motorrijder in hopeloozen
toestand opgenomen
De 25-jarige motorrijder H. J., wonende in de
^alkenboschlaan te 's Gravenhage, is op den
hoek van de Gebroeders Treublaan en Leidsche-
teeg te Voorschoten in volle vaart met zijn mo-
ter tegen een naderende blauwe tram uit Lei
den gereden.
Het slachtoffer werd ernstig gewond. Nadat
hem ter plaatse geestelijke en geneeskundige
hulp was verleend, is J. naar het ziekenhuis ver
eerd. Hij heeft o.m. een schedelbasisf^"tuur
Ziin tnpjïf.n nd is bnnoJnnc*
Bij ongenood bezoek te Bussum
een briefje achtergelaten
Donderdagnacht is ingebroken in den krui
denierswinkel van den heer C. M., aan den
Laarderweg te Bussum.
De vrouw des huizes hoorde 's nachts om 3
uur eenig gerucht, doch in de meening dat er
een raam openstond, ging zij naar de tweede
verdieping en sloot daar een raam. Zij ging
daarna weder naar bed, doch toen hoorde zij
beneden opnieuw eenig gerucht. Kordaat ging
zij beneden kijken wat er aan de hand was,
doch zij bemerkte niets bizonders.
Toen het echtpaar 's morgens om half zeven
opstond en in de benedenkamer kwam, was
daar alles overhoop gehaald en nagezocht.
Vreeselijk geschrokken ging men verder kijken
en ook in de huiskamer op de eerste verdieping,
die vlak aan de slaapkamer grenst, was alles
opengebroken en onderst boven gehaald. Een
geldkistje bleef onaangeroerd, doch een ander
houten kistje, waarin een groot bedrag aan geld
was geborgen, heeft men geledigd. Voorts heeft
men een z.g. dubbeltjesspaarder, die geheel ge
vuld was, leeggemaakt. Het zilverwerk heeft
nen onaangeroerd gelaten.
In de kamer op de bovenverdieping sliep een
baby, die blijkbaar niet wakker geworden is.
Vermoed wordt, dat men zfch door middel
De pan-Arabische beweging, aan wier
hoofd Koning Ibn Saoed staat, blijkt
meer en meer ook naar Fransch Marokko
over te slaan. In dit protectoraat heeft de Ara
bische actie echter een aparte voorgeschiedenis.
Zjj gaat uit van de groep „Marokkaansche ac
tie", die wegens het gevaarlijk optreden van
haar leiders op 18 Maart van dit jaar werd ont
bonden. Sedert dien zijn onlusten aan de orde
van den dag. De insurgenten ontvangen mach
tigen steun van zekere zijde buiten de grenzen.
En daarom zijn de onlusten, die men niet met
het woord relletjes kan afdoen, voor Frankrijk
zoo gevaarlijk.
Het werk der „Marokkaansche actie" dateert
niet van vandaag of gisteren. Kort na den Rif
oorlog reeds werd deze organisatie in het leven
geröepen en zij vond onmiddellijk steun in het
buitenland, vooral bij de Derde Internationale,
die toen nog op een wereldrevolutie op korten
termijn hoopte en die ook Abd el Krim mate-
rieelen en moreelen steun gegeven had, en,
vervolgens, bij de Syrisch-Palestijnsche natio
nalisten, waarvan de leiders, Emir Chekib Ars-
lan en zijn adjudant Djabri, wel-is-Waar het
grondgebied van Syrië hadden moeten verlaten,
maar die hun werkzaamheid daarom toch niet
hadden gestaakt. In de tien jaren, die volgden,
hebben de agenten der wereld-revolutie en de
vertegenwoordigers der Pan-Islamietische idee
met meer of minder vrucht in Marokko en
ook in Algerië en in Tunis hun denkbeelden
kunnen propageeren. Dat hing voornamelijk
van de minder of meer krachtige hand der
Fransche ordebewaarders van het oogenblik af.
Wat Marokko betreft was vooral 1930 een be
wogen jaar en toen in den herfst van dit jaar
van een valschen sleutel toegang heeft ver
schaft of de inbrekers door een raam op de
bovenste verdieping zijn binnengedrongen.
Later ontdekte de vrouw, dat op een bloc
note, die op tafel lag, het volgende geschreven
was:
Mevrouw,
Wees zoo goed en pas goed op uw kind,
daar het anders ontvoerd wordt vandaag
of morgen.
De moeder schrok natuurlijk geweldig en is,
evenals de vader, geheel overstuur. De politie
is op de hoogte gebracht en stelt thans een
uitgebreid onderzoek in.
Naar wij nog vernemen, hebben uit vrees de
ouders en het kind den afgeloopen nacht niet
in hun eigen huis, maar bij familieleden door
gebracht.
Mijnenvegers te Sabang
De divisie mijnenvegers, onder bevel van
luitenant ter zee le klasse jhr. J. F. W. de
Jong van Beek en Donk, is 2 November Sabang
binnengeloopen.
Spoedig weer opgewekt en gekalmeerd met
Buisje 75 ct. Bij Apoth. en Drogisten.
de toenmalige president der republiek, Gaston
Doumergue, het protectoraat bezocht, had géne
raal Noguès, de resident-generaal, toen nog
slechts directeur van de sectie voor inboorlin
gen-aangelegenheden, de krachtigste voorzorgs
maatregelen te treffen om nationalistische ma
nifestaties te voorkomen.
Tot voor betrekkelijk korten tijd beperkten
de leiders der nationalisten hun werk
zaamheid tot de groote centra, maar sinds
in Frankrijk het Volksfront aan het bewind is,
hebben zij, ten onrechte op zwakke reacties van
Parijs rekenend, tot in de kleinste dorpen en
bij ver van de steden levende stammen het zaad
van den opstand uitgestrooid. De propaganda
campagnes zijn, zoowel in Marokko als in Alge
rië en in Tunis, talrijker geworden en hun in
tensiteit is steeds toegenomen. In den aanvang
van dit jaar reeds maakten zij, die geacht
kunnen worden van den toestand in de landen
aan Afrika's Noordkust op de hoogte te zijn,
zich reeds ernstig ongerust over het feit dat het
aantal aanhangers van de „Marokkaansche
Actie" snel en in aanzienlijke mate groeide. Te
Fez alleen hadden zes duizend inboorlingen zich
onder de vaan van Allal el Fassi geschaard.
Daarenboven leverden de stammen in de om
geving van Fez vele leden, die er van overtuigd
waren dat hun, met Vijf francs betaalde, lid
maatschapskaart hen tegen hun natuurlijke
chefs, die de raddraaiers „handlangers van den
onderdrukker" noemden, afdoende beschermde.
Allal el Fassi, die thans in de gevangenis zit,
eischte van zijn adepten den volgenden eed: Ik
zweer bjj God Almachtig en bij zijn vereerd
Boek (den Koran), mij toe te wijden aan den
godsdienst, aan mijn land en aan de partjj der
Marokkaansche Actie. Ik heb lief wat zij lief
heeft, ik haat wat zij haat en ik zal voor haar
sterven." Nadat een onderzoek ingesteld was en
adviezen van ter zake kundigen gevraagd waren,
oordeelden de Fransche autoriteiten, dat het
afleggen van dezen eed het gezag van den sul
tan en van het Fransche bewind in het pro
tectoraat schade deed en het gevolg daarvar.
was. dat de organisatie der Marokkaansche
Een tweede verdachte
gearresteerd
De Centrale recherche te Amsterdam heeft
Donderdagavond in een woning aan de Dem
pingstraat een 31-jarige ongehuwde vrouw ge
arresteerd verdacht van medeplichtigheid en
heling inzake den gouddiefstal uit het Tand
heelkundig Instituut te Utrecht. De vrouw is
overgegeven aan de Utrechtsche politie.
Gezondheidsdienst voor vee- en
melkcontröle
De Bond van Kaasproducenten heeft in een
Donderdag te Gouda gehouden ledenvergade
ring in beginsel besloten tot de oprichting var
een algemeenen gezondheidsdienst voor vee- en
melkcontröle voor de provincies Zuid-Holland
en Utrecht.
Inrichting van een speciaal schip,
dat tevens als drijvende ten
toonstelling dienst doet
Nog steeds is een der meest gevreesde
ziekten in onzen Indischen Archipel die der
leproosheid, die ondanks het vele, dat het
gouvernement voor de leprabestrijding doet,
zoowel op Java als in de Buitengewesten
meer slachtoffers maakt dan door eenige
statistiek kan worden benaderd.
Met de hospitaliseering in de leprozerieën
wordt slechts weinig bereikt, want niet alleen
bestaat er geen dwang tot hospitaliseering in
Nederlandsch-Indië, maar bovendien worden de
lijders, die hier geïsoleerd worden, uit het ver
trouwde milieu gerukt en soms voor hun geheele
verdere leven verbannen uit de omgeving, die
hun lief is. Vele lijders verkiezen daarom liever
een ellendig leven of zelfs het te gronde gaan in
de bosschen in eigen omgeving, dan opneming in
een leprozerie. Bijna overal in de Buitengewes
ten en in vele deelen van Java eischt de adat,
dat de lepralijders uit de dorpsgemeenschap
worden verstooten, doch dezelfde adat legt de
(dorpsgemeenschap de verplichting op, den uit-
'gestootenen van het noodige voedsel te voor
zien. Zoo blijven deze ongelukkigen in de om
geving van hun dorp in een der bosschen, die
meestal door de bevolking „kramat", heilig,
worden verklaard, opdat de politie of mare
chaussee de lepralijders nit in de rimboe op
spoort en naar de verre leprozerie zendt.
Een medicus, die jarenlange ervaring heeft
opgedaan, ook op het gebied van leprabe
strijding, in verschillende, door de meest
uiteenloopende stammen bewoonde gedeelten
van den Archipel, heeft reeds jaren geleden
Actie ontbonden werd. Deze maatregel riep toen
geen onmiddellijke reacties in het leven, maar
maakte aan de werkzaamheden der geestdrijvers
evenmin een einde. Vooral sinds dien tijd wordt
Marokko overstroomd door in het Fransch en
Arabisch gedrukte propaganda-blaadjes, die den
geest van verzet levendig houden. Alle voor
wendsels zijn daartoe goed. De ellende, die door
de droogte in Zuid-Marokko veroorzaakt is, fle
typhus, die vele slachtoffers gemaakt heeft er.
de uitwijzing van den agitator Mokhtar Soessi
leveren prachtige stof tot opstandige propa
ganda.
Allerwegen wordt geld ingezameld om scholen
te openen, waar niet-gecontroleerd onderwijs
moet gegeven worden en die broedplaatsen van
jonge propagandisten beloven te zullen worden.
Troepen Muzelmansche padvinders worden ge
vormd, en ten slotte worden er, op het voor
beeld van buitenlandsche politieke formaties,
„stralen" en „cellen" georganiseerd, die met
bepaalde werkzaamheden belast zijn en waar
van sommige tot taak hebben den geest van
insubordinatie bij de door inboorlingen ge
vormde troepen te kweeken.
Dat de steun, dien de nationalisten in het
buitenland vinden, hun in steeds krach
tiger mate ten deel valt, is voor niemand
een geheim meer. Van sommige agitatoren is
het bekend dat zij in nauwe betrekking tot
agenten staan, die de belangen dienen van een
mogendheid, die de Middellandsche Zee als „on
ze zee" beschouwt en de kustlanden als „terra
nostra", terwijl het befaamde boek van den dic
tator, die in de inheemsche wereld van Marok
ko „El Hitier" genoemd wordt, ijverig gelezen
en vóórgelezen wordt.'Ook de inboorling is te
genwoordig op de hoogte van wat er in de wijde
wereld omgaat. Het aantal draadlooze ontvang
toestellen in handen der inheemsche bevolking
is van 1 Januari 1936 tot 5 April 1937 van 1525
tot 3588 gestegen en de uitzendingen in het
Arabisch van over de grenzen nemen in het
genoten programma een allereerste plaats in.
Dat het Fransche gezag op alle mogelijke wijzen
in Marokko en in de andere Fransche kust
landen ondergraven wordt, loochenen ook de
meest-optimistische elementen van het Volks
front niet meer. Dat een ineenstorting van het
Fransche koloniale rijk in Noord- en daarna in
Midden-Afrika voor Frankrijk en voor de positie
van dit land in Europa een ramp zou zijn, zai
niemand willen ontkennen. Slechts de uiterste
waakzaamheid en een politiek, die den inboor
ling ten volle geeft wat hem toekomt, zal het
gevaar misschien nog te rechter tijd kunnen
bezweren
een plan ontworpen om de leprabestrijding
ook in de afgelegen gebieden krachtig te
kunnen aanpakken, doch de economische
crisis en de ineenstorting van het bedrijfs
leven in Indië waren oorzaak, dat hij zijn
plan niet lanceerde, totdat de opleving, die
zich vooral in Indië zoo krachtig manifes
teerde, hem aanleiding heeft gegeven, een
begin te maken met de uitvoering van zijn
plan, dat thans tot in onderdeelen is uitge
werkt.
De initiatiefnemer is de sedert 1934 te 's Gra
venhage gevestigde medicus J. B. van Heutsz,
een zoon van den grooten Gouverneur-Generaal.
Reeds voor de oorlogsjaren was hij eerst als
particulier arts en vervolgens als geneesheer op
een rubberonderneming in Ned.-Indië werk
zaam. Na tot 1918 in Nederland gemobiliseerd te
zijn geweest, keerde hij naar Indië terug en
werd gouvernementsarts op Midden-Java, in de
Padangsche Bovenlanden en weer op Java, in
Kediri. Daarna werkte de heer Van Heutsz ge-
ruimen tijd in een plantershospitaal in Deli.
Mits er een goede organisatie tot stand
kan komen acht hij, met steun van de ver
schillende zendingsposten, een doelmatige
leprabestrijding mogelijk, wanneer men als
kern van deze organisatie de beschikking
heeft over een schip, speciaal voor dit doel
ingericht en bemand door menschen, die
land en volk door en door kennen en be
halve groote deskundigheid ook den wil heb
ben, alle moeilijkheden te overwinnen.
Juist echter omdat dr. Van Heutsz een goede
organisatie van doorslaggevende beteekenis acht,
heeft hij gezocht naar een zakelijken financiee-
len grondslag, die exploitatie van het leprabe-
strijdingsschip mogelijk maakt, zonder dat men
afhankelijk wordt van giften, opbrengsten van
collecten of andere philanthropische bronnen, van
welker regelmatig vloeien men nooit zeker kan
zijn.
Handelspolitieke zet
Dr. Van Heutsz heeft gebruik gemaakt van
zijn kennis van de Buitengewesten, waar de
warendistributie voor groote gebieden vaak in
handen is van handelaren, dikwijls Chineezen,
die groote omzetten hebben. Veel te weinig
wordt van de zijde der Nederlandsche onderne
mers gedaan om deze gebieden te bewerken,
zoodat maar al te vaak de handel in deze Bui
tengewesten bijna uitsluitend niet-Nederland-
sche producten koopt, zoowel uit onbekendheid
met dat product, als omdat het niet te koop
wordt aangeboden.
Dr. Van Heutsz wil nu de ruimte op het schip,
dat nimmer door leprabestrijders betreden mag
worden en slechts de middelen voor de bestrij
ding aan boord heeft, voor zoover deze niet voor
het humanitaire doel noodig is, beschikbaar
stellen als expositieruimte voor ondernemingen,
die daar hun producten wenschen tentoon te
stellen. In alle havens, die het schip aandoet,
zal door middel van drukwerken en eventueel
met behulp van een omroepzender aan boord,
die buiten de driemijlszone ook uitzendingen
kan organiseeren, voor de geëxposeerde produc
ten reclame gemaakt kunnen worden.
Reeds heeft een aantal ondernemingen, die
zoowel met het humanitaire doel van een lepra-
jestrijdingsschip sympathiseeren, als zakelijk
voordeel van het exposeeren hunner producten
op een rondreizend tentoonstellingsschip ver
wachten, toezeggingen gedaan, die de verwezen
lijking van het plan mogelijk maken, indien vol
doende soortgelijke toezeggingen van andere zij
den worden verkregen. Zoodra het aantal toe
zeggingen de garantie biedt, dat men de be
schikking krijgt over het benoodigde bedrag, kar
met de uitvoering van het plan worden begon
nen, aanvangende met het geven van de op
dracht tot bouw van het schip.
Voor de M.A.L.F.A. (Maleische Archipel lepro-
sis fundatie associatie) is een motorschip ont
werpen, dat speciaal voor het hierboven ge
schetste dubbele doel is ingericht.
Op het bruggedek komt een dokterskamer en
daarachter komen hutten voor verpleegsters,
hutten voor verpleegden, voornamelijk operatie
patiënten of andere zieken, maar natuurlijk geen
lepralijders, en daarachter een over de geheele
breedte van het schip loopende operatiekamer
met sterilisatiekamer en een laboratorium.
Op het sloependek krijgt men de beschikking
over 57 vierkante meter expositieruimte, op het
bruggedek over 176 meter en op het tusschendek
over 183 vierkante meter, welke ruimte zoodanig
is ingedeeld, dat de bezoekers langs alle stands
worden geleid.
Plan de campagne
De opbrengst van het commercieele gedeelte
mag uitsluitend bestemd worden tot dekking
van de kosten der leprabestrijdingskruistochten,
welke het schip maakt. Het ligt in de bedoeling,
volgens een vaste route regelmatig een grcoi.
aantal havens aan de Oostkust van Sumatra, op
Java, Bali en Lombok, verschillende Kleine
Soenda-eilanden, Borneo en ook eenige havens
aan de kust van Siam en Malakka te bezoeken.
De medische staf begeeft zich aan land met
groote voorraden medicamenten en treedt hel
pend op. Belangrijker is echter, dat zij overal,
waar zij daartoe de geschikte krachten vindt,
practische voorlichting geeft, hoe helpend kan
worden opgetreden, hoe de bestrijdingsmiddelen
moeten worden toegepast, en dat men bovendien
een grooten voorraad goede bestrijdingsmiddelen,
die ook in handen van leeken ongevaarlijk zijn,
kan achterlaten, zoodat een bezoek een heil
zame uitwerking heeft, die nog doorwerkt als
het leprabestrijdingsschip na geruimen tijd weel
op dezelfde reede verschijnt.
De beste steunpunten voor dit werk bieden
Wie naïevelijk gemeend heeft, dat
de devaluatie en de daarop ge
volgde stijging van de Rijksmid
delen een snel en radicaal einde zouden
maken aan de strenge financieele Kneipp-
kuur, waaraan ons land en volk sinds
jaar en dag onder leiding van Dr. H.
Colijn worden onderworpen, moet wel
heel bitter teleurgesteld zijn in zijn al
te hooge verwachtingen. De mondjesmaat
toegemeten kleine sociale voorzieningen
van het departement van Sociale Zaken,
de Troonrede, maar sterker nog de Mil-
lioenennota, hadden deze optimisten uit
den droom van den geschoten beer moe
ten helpen, maar velen zien zich nu door
de Memorie van Antwoord op de alge-
meene begrootingsbeschouwingen ge
plaatst voor een kudde beren, die alle
nog springlevend zijn en ons dwingen
het weinige beschikbare kruit droog en
in reserve te houden voor mogelijke be
slissende en hachelijke momenten. Deze
situatie is allerminst vroolijk en het psy
chologisch effect daarvan zal de regee
ring nog heel wat moeilijkheden en on
aangename oogenblikken kunnen bezor
gen. In plaats van een algemeene steun
en loonsverhooging, inplaats van belas
tingverlaging, inplaats van afschaffing
van de omzetbelasting en vermindering
der accijnzen, inplaats van verlichting
van den druk, waaronder onderwijs ge
bukt gaat, spreekt de Memorie van Ant
woord van belastingherziening en nieu
we belastingen, en dat, terwijl de vorige
regeering reeds had moeten erkennen
dat de belastingdruk te zwaar was.
Als hoofdoorzaken van deze weinig
opwekkende geschiedenis worden aange
geven de onmiskenbare noodzakelijkheid
om in de huidige precaire internationaal
politieke omstandigheden onze nationale
weerbaarheid ten koste van zwa,re offers
op te voeren en het eveneens niet te loo
chenen feit, dat de jarenlange crisis,
waaruit wij later omhoog gekropen zijn
dan wellicht noodig ware geweest, onze
financieele en economische kracht
sterker en dieper heeft aangevreten dan
menigeen wel durfde veronderstellen. De
socialisten, die nu moord en brand
schreeuwen, omdat er tengevolge van de
defensie-uitgaven zoo weinig op sociaal
gebied kan worden gedaan, hebben dit
voor een goed deel aan zichzelf te wij
ten. Immers, hadden zij vroeger, toen
het land in betere financieele omstan
digheden verkeerde, zich niet stelselma
tig verzet tegen redelijke legeruitgaven
dan zou er thans, nu de lasten veel
zwaarder drukken, niet zoo'n groote ach
terstand op defensie-gebied moeten wor
den ingehaald. Naast de socialisten hier
te lande dragen echter ook de dictaturen
de schuld ervan, dat wij thans ons milteb
taire apparaat up-to-date moeten ma
ken, want door hun machtspolitiek
dwingen zij de andere mogendheden tot
een geforceerden aanschaf van machts
middelen. Dat de crisis, zoo grondig als
thans blijkt, de welvaart van ons volk
heeft kunnen aantasten, zoodat een
meer dan voorzichtig beheer moet wor
den voortgezet, moet mede geweten wor
den aan de anti-devaluïsten, die de de
valuatie hebben weten tegen te houden
tot op een moment, waarop zich in hel
buitenland reeds teekenen van een nieu
we inzinking begonnen te vertoopen.
Het helpt niet veel te blijven na
kaarten over een spel, dat al ver
knoeid is, maar toch dringt ziet
de vraag naar voren, of dit geslacht, da'
het al zoo zwaar te verantwoorden heef'
gehad, nu allen last alleen moet dragen
Het streven naar een sluitende begroo
ting heet de taak en de ambitie van eer
goed beheerder, maar die taak kan ooi
al te enghartig op te korten termijn wer
den gezien. De Millioenennota en tf<
Memorie van Antwoord op de algemeem
begrootingsbeschouwingen dragen nie
onduidelijk de signatuur van Colijn ei
De Wilde, en slechts de parafen van d<
katholieke ministers, terwijl de verkla
ringen van Dr. Colijn over de wijze, waar
op deze regeering tot stand is gekomen
den indruk wekken, dat hij en hij alleei
tenslotte aansprakelijk wil gesteld wor
den voor de samenstelling van het hui
dige regeeringsteam en zijn program
Hij heeft zijn program-ontwerp „i
prendre ou a laisser" aan de aangezochte
ministeriabelen voorgelegd. Het is goed
dat dit thans duidelijk is geworden, want
daardoor wordt op afdoende wijze de
suggestie weerlegd, als zouden de katho
lieken Colijn als een bevend vogeltje in
de hand hebben gehouden om het te
laten piepen, zooals zij zongen. De fi
nancieele en economische politiek, welke
door de regeering thans wordt voorge
steld en verdedigd, riekt in meer dan
een opzicht naar de aanpassingspolitiek
der voorafgaande periode. Laten wij ho
pen, dat ook deze soep niet zoo heet
gegeten zal moeten worden, als zij wordt
opgediend. Het is een bekende koop
manstactiek méér te vragen dan men
verwacht te zullen krijgen. Straks zul
len in de Kamers de fracties aan het
woord komen en dat er afgedongen zal
worden, staat nu reeds vast.
natuurlijk de zendingsposten en daarom is net
verheugend, dat er volledige overeenstemming
met de belangrijkste zendingsorganisaties is be
reikt, die zich ten volle tot samenwerking be
reid hebben verklaard.
Het ligt in de bedoeling, dat de medische staf
daar, waar men autowegen heeft, per auto het
binnenland ingaat of de verder gelegen kust
plaatsen afwerkt, terwijl het schip opstoomt
naar een volgende haven, waar medici en ver
plegend personeel weer aan boord kunnen gaan.
Dr. Van Heutsz hoopt zooveel medewerking
voor de verwezenlijking van zijn plan te vinden,
dat binnen niet al te langen tijd de opdracht
tot bouw van het schip gegeven zal kunnen
Worden-
f
