Duitsch koloniaal vraagstuk
op den voorgrond
WILTZ\NGK
W,-
JOOST VAN DEN VONDEL
17 N OVE MB KR
*%15Ö7 #HHJ937#
PUROL
K,
STAPPEN VAN HITLER
EN MUSSOLINI
3 DE MACHT DER PERS t
Restaurant DORRIUS
Kerkelijk leven
ZATERDAG 6 NOVEMBER 1937
BUITENLANDSCH OVERZICHT
De wijzen waarop nog
onbekend
W eldadigheidszegels
voor het kind
Uitgifte 1937/1938 naar een
schilderij van Frans Hals
DE VLEESCHPRIJZEN
Geen algemeene verlaging
te verwachten
RONDOM EEN BOETE
OPLEGGING
Mag de huisbrandcommissie
dat doen?
VREDESSLUITZEGELS
KUNSTZIJDE-F ABRICAGE
De Nijma in het ongelijk gesteld
VLIEGVELD BIJ OVERSCHIE
Onderhandelingen tusschen
Den Haag en Rotterdam
Gagementen en pensioen West-
Indische militairen
Technische Hoogeschool
Vreemd sterfgeval te
Huizen
Moeder van vier kinderen in een
regenput gevonden
Vetwormpjes en pukkels
DRINKWATERSCHAARSCHTE
OP URK
Meermalen wordt pompwater
gebruikt
ONGELUKKIGE VAL
Kindje overleden
Suriname's koffie
cultuur
De schrikbarende prijsdaling
beteekent den ondergang
ELECTRICITEITS-
VOORZIENING
Vereeniging van Nederlandsche
gemeenten adresseert
FIETSER DOODELIJK
GEWOND
Door een auto gegrepen
OFFICIEELE CRISIS
PUBLICATIE
Intrekking restitutieregeling bij
den uitvoer van zalm
Academische examens
R.K. Bond voor groote
gezinnen adresseert
De doelbewuste gezinspolitiek van
het Kabinet met instemming
begroet
VERKEERSONDERWIJS
OP SCHOOL
In het leerplan te 's Gravenhage
opgenomen
Lezing over dr. Ariëns
St. Radboudstichting
Zuster Odulpha t
Geen audiëntie
Het Duitsche Koloniale vraagstuk blijft
een moeilijk geval. Het heeft vele kan
ten: politieke, economische en van pres
tige. Vooral de laatste is van gewicht. Op de
goed bedoelde plannen, Duitschland een groot
gebied in Afrika aan te bieden, zal Hitier nooit
ingaan. Hij wil de oude Duitsche koloniën te
rug, die het Verdrag van Versailles, dat door
hem op de vitaalste punten reeds werd ver
scheurd, Duitschland ontnam. Het valt ook niet
te ontkennen, dat Duitschlands eisch in zekere
mate politiek is gerechtvaardigd. Deze recht
vaardiging ligt in de geschiedenis van het ont
nemen der koloniën aan het Rijk. Voordat in
November 1918 Duitschland den wapenstilstand
teekende, had het de toezegging gekregen, dat
zijn koloniën niet zouden worden weggenomen.
Dit gebeurde, zooals men weet, toch. Het ge
zochte motief was, dat Duitschland niet in
staat was en ook niet waardig was, Koloniën te
beheeren. De Duitsche Koloniën werden man-
daatsgebieden van den Volkenbond en in be
stuur gegeven aan Engeland, Frankrijk en Bel
gië voor wat betreft de territoria in Afrika en
aan Japan voor wat betreft de eilanden in den
Stillen Oceaan. Dit laatste land had zijn man
daat terug moeten geven, toen het uit den Vol
kenbond trad. Het heeft dit niet gedaan. En
niemand had natuurlijk lust, het daartoe te
dwingen. Tegen de mandaatsbepalingen in
heeft het van de vroegere Duitsche Pacific-
eilandjes sterk bevestigde vlootsteunpunten ge
maakt, die in een oorlog met Amerika belang
rijke diensten zullen kunnen verrichten. Van
een teruggave der eilandjes aan vriend Duitsch
land hoort de wereld niets. Het schijnt, dat
Duitschland, toen het zijn anti-Komintern-ac-
coord met Japan sloot, op deze teruggave heeft
i.verzichtet" en practisch alleen nog staat
op teruggave zijner vroegere gebieden in Afri
ka en waarschijnlijk ook van zijn deel van
Nieuw-Guinea, dat door Australië wordt be
heerd.
De vraag is nu maar, welken stap zal
Duitschland doen, om zijn koloniaal ge
bied terug te krijgen? Het wreekt zich
thans geducht, dat Duitschland indertijd on
doordacht uit den Volkenbond is getreden.
Want de zaak moet allereerst aanhangig ge
maakt worden bij het Geneefsch instituut. Daar
helpt geen lieve moeder aan. Het in Duitsch
land zoo gesmade instituut moet er aan te pas
komen.
Dit is een der redenen, waarom Duitschland
zich zoo eng heeft verbonden met Italië. Italië
is, ook ai houdt het zich, totdat de verovering
van Abessinië officieel wordt erkend, buitenaf,
lid van den Volkenbond gebleven en aanvaardt
als zoodanig nog artikel XXII van het Volken
bondstatuut, waarbij de mandatenkwestie wordt
geregeld. Italië is echter, zooals uit de bekende
redevoering van Mussolini blijkt, thans over
tuigd, dat Duitschland zijn Afrikaansche kolo
niën moet terug hebben. Het ligt dus voor de
hand, dat Italië zijn vroegere onderteekening
zal terugtrekken. Het zal dan, als niet alles be
driegt, bij den Volkenbond een motie of iets
dergelijks indienen, om artikel XXII af te
schaffen of althans te wijzigen. Tegelijkertijd
zal dan Duitschland op eep wijze, die negeeren
onmogelijk maakt hoe dit gebeuren zal, is
het geheim van de Duitsche regeering aan
de mandaatsmogendheden doen weten, dat
het artikel 119 van het Verdrag van Versailles
opzegt. Dit artikel luidt: Duitschland ziet ter-
gunste van de geallieerde en geassocieerde mo
gendheden af van al zijn rechten en aanspra
ken ten opzichte van zijn overzeesche bezittin
gen". Het zal deze opzegging motiveeren door
er op te w'ijzen, dat onderteekening van dit
artikel indertijd werd afgedwongen. Deze twee
acties van Italië en Duitschland zullen het pro
bleem in zijn geheel op den diplomatieken voor
grond schuiven, waarvan het niet meer zal ver
dwijnen, voordat het op de een of andere wijze
is opgelost. Hoe Duitschland de kwestie plech
tig aan de orde zal stellen van de openbaarheid
der wereld, is, zooals reeds gezegd, nog niet
bekend. De geruchten willen niet verstommen,
dat dit geschieden zal door een rede van Hitier
in den Rijksdag. Mocht dit gebeuren, dan zal
deze rede echter niets anders beteekenen, zoo
als ergens gevat wordt opgemerkt, dan de pro
pagandistische ondersteuning der twee boven
geschetste Italiaansche en Duitsche diploma
tieke acties. Méér kan op het moment van het
geval niet worden gezegd, of men moet aan het
fantaseeren slaan. Hoever de fantasie van som
migen gaat, blijkt wel daaruit, dat men aan
Duitschland het voornemen toeschrijft, ter on
dersteuning van zijn diplomatieken stap eenige
vlooteenheden te laten demonstreeren aan de
kusten der Afrikaansche mandaatsgebieden.
Wellicht hooren wij spoedig meer over de wijze,
waarop Duitschland denkt op te treden, wan
neer namelijk Hitler's speciale ambassadeur Von
Ribbentrop, die op het moment te Rome be
sprekingen voert, naar Duitschland zal zijn te
ruggekeerd.
Van 1 December tot en met 5 Januari 1938
bullen op de postkantoren wederom weldadig
heidszegels verkrijgbaar worden gesteld, waar
van de netto-opbrengst boven de frankeer-
Waarde ten bate komt van het bescherming-
eh hulpbehoevende kind.
De zegels worden uitgegeven met een fran-
keerwaarde van rcsp. IA, 3, 4, 5, en 12 A cent
en een verkoopprijs van 3, 5, 6, 8, en 16 cent.
Ditmaal is de voorstelling der zegels een kin
derkopje, ontleend aén een schilderij van
Fl'ans Hals, naar aanleiding van de dit jaar
gehouden tentoonstelling van den grooten
hieester, wiens eeuwig-jonge kunst daar zoo
verrassend in al haar volheid tot het Nederland
sche volk heeft gesproken. Meester der vitali
teit wist hij ook het kindergelaat te schilderen,
z°ó, dat al het bekoorlijke en opwekkende van
de jonge levenskracht tot uitdrukking komt.
Een zijner schilderijen, op die tentoonstelling te
zien, was daarom als aangewezen voor hoofd
motief der kinderzegels van dit jaar. De schil
dering van het kopje voor het zegel werd uit
gevoerd door den kunstschilder Pijke Koch, het
lettergedeelte is van de hand van den schrift
kunstenaar J. van Krimpen.
De kleur der zegels is resp.: donkergrijs, licht
zoen, roodbruin, donkergroen en blauw. De af
beelding is voor alle waarden dezelfde. De zegels
Zijn vervaardigd in rotogravure. De afmeting
Van het beeldvlak is 18 x 26 mm.
De geldigheidsduur voor frankeering loopt tot
eh met 31 December 1942.
Het bureau van den Nederlandschen Slagers-
bond te Utrecht schrijft ons:
De afschaffing van de 5 procent crisisheffing
rundvleesch per 1 November j.l. is door de
jagers met groots voldoening vernomen. Vijf
laar lang ging het slagersbedrijf onder crisis-
lasten gebukt en buiten de heffing op gesmolten
Vet is aldus door de slagers aan crisisheffingen
°P vleesch niet minder dan 74 millioen gulden
opgebracht, ten bate van het Landbouwcrisis
fonds, hetwelk ongeveer ƒ7000 is per slagersbe-
clrUfeen groot bedrag voor een gemiddeld klein
middenstandsbedrijf, hetwelk niet in staat bleek
deze lasten op den consument te verhalen, door
scherpe concurrentie en sterk slinkend debiet.
Het slagersbedrijf komt nu weer wat op adem
en algemeen zou direct gevolg gegeven zijn aan
öen wensch van minister Steenberghe om de
vleeschprijzen evenveel te verlagen, als de af
schaffing der 5 procent crisisheffing den kost
erijs ontlast, dit is 45 cent per k.g., ware er
8een remmende factor
Voortvarende plaatselijke slagersvereenigingen
hebben reeds op 1 November tot deze prijsver-
laging besloten. Andere, die later bijeen kwa
men, zaten met de moeilijkheid, dat de slacht-
Veemarkten van Maandag en Dinsdag j.l. een
Vrij sterke stijging der veeprijzen lieten zien.
Wat reeds door velen was voorzien en door de
Afgevaardigden der beide bondsbesturen op 22
Zaken ook als hun oordeel was gegeven, n.l. dat
als gevolg van het heerschen van mond- en
klauwzeer en teeltbeperking een stijging der
slachtveeprijzen was te verwachten, voltrok zich
reeds deze week. De hoogere inzet van Dinsdag
heeft zich n.l. Woensdag te Ben Bosch, Don
derdag te Zutphen en Vrijdag 5 November op de
markten te Leeuwarden, Zwolle en Leiden ge
handhaafd en zich in niet mindere mate bij den
kalverenhandel doen openbaren.
Waar de inkoop van rundvee deze week 4 a 5
cent per k.g. steeg, is het voor de slagers al heel
moeilijk geworden, op grond van de afschaffing
der crisisheffing. De slagers, die den prijs ver
laagden, zullen bij handhaving der huidigs hoo
gere slachtvee-prijzen spoedig de vleeschprijzen
moeten opslaan; vooral voor kalfsvleesch klemt
dit stérk.
De slagers, die deze week de prijzen nog niet
hebben verlaagd, doen evenwel toch de afschaf
fing der crisisheffing ten bate komen van den
consument, want de inkoop zou bij niet-afschaf-
fing der heffing tot opslag der vleeschprijzen
hebben genoopt.
Mocht de slachtveemarkt weer op lager niveau
komen wat niet te verwachten en voor den
veehouder, die veel verloor door het mond- en
klauwzeer, ook niet wenschelijk is dan zullen
de slagers zeker op grond van lageren inkoop
en afschaffing der crisisheffing de vleeschprij
zen algemeen verlagen.
Momenteel is de marktpositie zóó, dat de con
sument, ondanks de goede bedoeling van den
minister van Economische Zaken en den goeden
wil van de slagers, geen algemeene verlaging dei-
rund- en kalfsvleeschprijzen mag verwachten.
Het Soc.-dem. Tweede Kamerlid Drop heeft
aan de ministers van Economische Zaken en
van Waterstaat gevraagd, of het hun bekend is,
dat de huisbrandcommissie, ingesteld door de
z.g. Kolenconventie, aan de Coöperatieve Kolen-
vereeniging D. E. L„ te Vlissingen, een boete
van f 1600 heeft opgelegd omdat deze coöpe
ratie naar de meening van de huisbrandcom
missie bij de vermelding van de onder goed
keuring der huisbrandcommissie vastgestelde
detailprijzen ook mededeelde, wat de werkelijk
berekende prijzen zouden kunnen zijn.
Willen de ministers mededeelen, of naar hun
oordeel de huisbrandcommissie tot het opleg
gen van vermelde boete bevoegdheid bezit, al
dus vrager, en zijn zij niet van oordeel, dat
boeteoplegging en toepassing van andere mid
delen om tot naleving van Senzijdig vastge
stelde regelen te dwingen, geen rechtskracht
kunnen hebben?
October aan het departement van Economische 100325),
De commissie van moeders en opvoedsters
uit de Vereeniging voor Volkenbond en Vrede
verspreidt een nieuwe circulaire voor haar
jaarlijkschen Novemberverkoop van de inter
nationale vredessluitzegels; „Pax in me-
moriam".
De opbrengst van de zegels zal evenals vo
rige jaren uitsluitend worden besteed aan
„vredesopvoeding" en wel geheel in harmonie
met de Volkenbondsgedachte.
Hoofddepot voor den verkoop der sluitzegels:
mevr. Romeyn, Nassau Zuilensteinstraat 2.
Den Haag, bvj wie ze a 25 cent per pakje van
20 te bestellen zijn, liefst per giro (giro-nr.
Ï<VHJ !wt vrolytl votfelkyti
Ost tn Jen boomgaen :ati
Hoe hcctlyek Nitxkt <lc zonnesdiy»
V«* rv> kdom en van selwt!
Hen ruischt de koelie in eivkenhout
En versch gcspmri-ti lol!
flöe strfiflt de Kxcrbtoem ah «out!
Wat heelt de wlUïaitg «nH
Wat is een dief ïyn vryhoit weert!
Wat «1st het acn ayn' tvens.il.
Tenvjjl tie yreck ;yn ptsvjeii spnert!
O slaef, o arinv «icnxcti!
Waet groeien e.ieketi t Amsterdam -
O kommeraccke beurs.
Dacr noit genoegen binnen qttaro!
Wat mist die plaets al geuts!
ogels vliegen, tt.irtn gedost.
Gerust van taek in tack.
|)e hemel schaft ons dranck en kosi.
Dé hemel is ons daek
Wij raeien noch wy raapten met
Wij tecten op den boet.
Als 't koren tn zyn aiicn schiet
Bestelt a! 't lant ons vofr.
Wi) mmnnn eondrr hnct cn nyt,
£n dansset» om tie bruit:
Ons bruiloft bint ziet» aen geen tyr,
Zn duurt ons leven uk.
Wie nu een vogel worden wij,
Die treeke pluimen aen,
Veirny de statli. en swaeigescbil.
p.n kicze een ruimer haen.
Vondel voor de jeugd! De rijmprent, uitgegeven door de Wereldbibliotheek, op
initiatief van het Nationale Vondelcomité, welke het gemeentebestuur van Amsten
dam in 50.000 exemplaren op 17 November a.s., op de scholen zal doen uitreiken.
Zooals destijds werd medegedeeld was door
de Nijma hooger beroep aangeteekend tegen
een vonnis van den president van de rechtbank
te Arnhem van 17 Februari 1937, waarbij aan
de Nijma werd verboden om ten aanzien van
gematteerde kunstzijdegarens de werkwijze toe
te passen, omschreven in 't aan de N.K.I. toe-
behoorende Nederlandsch octrooi 37773, en de
Nijma werd veroordeeld tot betaling van een
dwangsom van 1.per K.G. aldus gematteer
de kunstzijdedraad, indien zij met de verboden
handeling mocht doorgaan.
In het genoemde octrooi 37773, dat door de
N.K.I. tezamen met de A.K.U. wordt geëxploi
teerd, is vervat de uitvinding van den Ameri
kaan Singmester betreffende de vervaardiging
van gematteerde kunstzijde, door toevoeging
van titaan-dioxyde-pigment. Dit octrooi is of
wordt in de meeste kunstzij de-produceerende
landen fel omstreden, hetgeen niet valt te ver
wonderen, indien men bedenkt dat de zoozeel
gezochte diepmatte kunstzijde over de geheele
wereld wordt vervaardigd met toepassing van
het titaan-dioxyde-pigment.
Na uitvoerige pleidooien, waarin voor de
N.K.I. optrad mr. L. J. van der Valk te Breda,
en voor de Nijma mr. A. F. Visser van IJsen-
doorn te Den Haag, is thans door het gerechts
hof te Arnhem arrest gewezen, waarbij de Nij
ma ten opzichte van alle door haar tegen het
vonnis in kort geding geformuleerde grieven in
het ongelijk werd gesteld, en dit vonnis werd
bevestigd, met dien verstande, dat het verbod
aan de Nijma opnieuw werd geformuleerd, door
namelijk te verbieden de werkwijze, waarbij
titaan-dioxyde-pigment vóór de verspinning
aan de spinstof wordt toegevoegd, totdat bij
eindvonnis door den bevoegden rechter over de
rechten van partijen zal zijn beslist. De dwang
som van ƒ1.per K.G. op overtreding van het
verbod werd eveneens gehandhaafd.
In de memorie van antwoord betreffende de
Haagsche gemeente-begrooting merken B. en
W. op, dat thans de tijd voor belastingverlaging
nog niet is gekomen, aangezien de begrooting
nog een veel te onzeker beeld vertoont.
Op grond hiervan moeten ook maatregelen
tot incidenteele verlaging van speciale lasten
voor het café- en restaurantbedrijf nog achter
wege blijven.
B. en W. verwachten in den aanvang van 1938
het voorontwerp voor het nieuwe stadhuis.
Krachtig zal worden opgetreden tegen de
groote baldadigheid van de hedendaagsche jeugo"
en tegen het door motorrijtuigen veroorzaakte
lawaai.
Verder is in overweging een voorstel, waarbij
het rooken in groote magazijnen wordt verboden.
Omtrent de tot stand koming van een vlieg
veld bij Overschie zijn met Rotterdam onder
handelingen loopende, terwijl aangenomen kan
worden, dat de ulannen betreffende een ge
meenschappelijk vliegveld bij Delft en in ver
band hiermede de verplichtingen van Den Haag
ten aanzien van het vliegveld Waalhaven ver
vallen zijn. Het denkbeeld van opneming van
„Ypenburg" in het vliegverkeer zal intusschen
worden overwogen.
In het Staatsblad is afgekondigd een Kon.
besluit van 19 October. 1937 tot gelijkstelling
van de voor 1920 aan de militairen van de voor
malige landmacht in West-Indië verleende gage
menten en pensioenen op den voet van de voor
de militairen van het Koninklijk Nederlandsch-
Tndische Leger geldende regeling, opgenomen in
Indisch Staatsblad 1937, no. 443.
DELFT. Candidaatsexamen voor electro-
technisch ingenieur: A. de Haas en E. Kroeze.
Ingenieursexamen voor electrotechnisch in-
enieur: D. A. van den Berg, S. A. Bartstra, P.
H. Boukema, O. L. Donker, A. T. Potjer, J. N.
Vos, J. J. de Wijs en L. C. Zonneveld.
Het Comité van Katholieke Actie
„Voor God" schrijft ons:
In onze dagen is de pers een der
4 grootste machtsmiddelen; zij kan
zoowel de weldadigste als de nood-
lottigste invloeden hebben op het
welzijn van de Kerk. Al deedt ge niets
meer dan de goede pers verspreiden,
4 dan zou dit reeds een heilig werk zijn.
PIUS XI
4
TYYYYYYYTYYYYYYYYYTYYTYYYYYYYY
Woensdagochtend te ongeveer zeven uur mis
ten te Huizen de vier kinderen van de weduwe
S. hun moeder. Zij waarschuwden hun tante,
die in het huis er naast woont; onderwijl hoor
de men gekreun en men kwam, volgens de Te
legraaf, tot de ontzettende ontdekking, dat de
vrouw des huizes in een regenput lag, waarvan
het deksel dicht was. De vrouw was stervende
en het is niet meer gelukt de levensgeesten op
te wekken.
De ca. 40-jarige weduwe stond als een flinke
en opgewekte vrouw bekend. Het eerste onder
zoek van de doctoren wees uit, dat hier geen
moord in het spel was. Middelerwijl zijn echter
eenige gegevens aan het licht gekomen, die den
burgemeester, als hulpofficier van Justitie,
aanleiding gegeven hebben om een nader on
derzoek te gelasten. Een getrouwde zwager van
de vrouw, die toeziende voogd van haar kin
deren is en die regelmatig haar huis bezocht en
zich met de kruidenierszaak, welke zij sinds den
dood van haar man drijft, bemoeide, deelde
haar dezer dagen mede, dat hij met een Duit
sche vrouw in het huwelijk zou treden. Thans
zijn er, zooals gezegd, aanwijzingen, die een na
der onderzoek zeer wettigen. De zwager heeft
geen gunstig verleden.
Hij blijkt de Duitsche vrouw niet gezegd t
hebben, dat hij nog gehuwd is. De patroon te
Haarlem, bij wie de vrouw in betrekking is ge
weest, heeft zich ter zake tot de Justitie ge
wend.
ontsieren het gelaat.
Purol doet ze verdwijnen en
maaktde huid zuiver en gezond
In doozen 30-60 ct. Bij Apoth. en Drog.
IMIJNHARDT
Aangezien het op Urk al in maanden niet of
weinig geregend heeft, heerscht daar thans
een groote behoefte aan drinkwater. De kwali
teit van het leidingwater is van dien aard, dat
het onmogelijk als drinkwater kan dienen. Wan
neer er niet spoedig verandering ten goede
komt, zal er op het eiland een onhoudbare toe
stand ontstaan. Het drinkwater is er al zoo ge
ring, dat hiervoor reeds meermalen pompwater
gebruikt wordt.
Indien de droogte zou aanhouden en er vorst
mocht intreden, zal Urk binnen enkele dagen
geheel en al zonder drinkwater zijn.
Het ruim elf maanden oud zijnde kindje J. van
der Heyden is in de ouderlijke woning aan de
Tanne Bouwensstraat te Rotterdam, van een
stoel gevallen en zoo ongelukkig terecht geko
men, dat het korten tijd later aan de gevolgen
.van den val is overleden.
PARAMARIBO, 5 November (Aneta)
Naar Aneta's correspondent verneemt, betee
kent de schrikbarende daling van den koffie
prijs den ondergang van de Surinaamsche
koffiecultuur.
Zelfs jMt afplukken en verwerken van de
rijpe koffie is niet meer loonend.
Men hoopt thans, dat de bacoven-cultuur
krachtig zal worden aangepakt.
Het bericht uit Paramaribo, dat de schrik
barende daling van den koffieprijs den on
dergang van de Surinaamsche koffiecultuur be
teekent, was voor ons aanleiding nadere inlich
tingen in te winnen.
Van bevoegde zijde deelt men ons mede, dat
de koffiecultuur in Suriname al vele jaren
noodlijdend is. De Surinaamsche koffie, de
z.g. Liberia-koffie, had steeds een zeer beperkt
afzetgebied, in tegenstelling met het Brazili-
aansche product (Santos-koffie) en de Neder-
landsch-Indiche koffie (Robusta-koffie). Alleen
Scandinavië, Italië en Portugal konden tot het
afzetgebied van de Liberiakoffie gerekend wor
den. De Surinaamsche koffie is zeer sterk en
haar smaak wijkt af van de beide andere
soorten.
In den loop der laatste jaren is het beperkte
afzetgebied van de Surinaamsche koffie vrijwel
verloren gegaan, ook omdat Noorwegen, het be
langrijkste afnemend land, een overeenkomst
met Brazilië sloot, waardoor Noorwegen zijn
grenzen voor de Santos-koffie openstelde in
ruimere mate dan voorheen het geval was.
In Suriname werd getracht met hulp van re-
geeringswege de koffiecultuur te helpen. Zoo
werd opgericht de „koffie-centrale", een
lichaam dat, in samenwerking met de particu
lieren en gesteund door de regeering, probeerde
te redden wat er te redden viel.
Mede dank zij dien steun ging het den laat-
sten tijd iets beter met de koffiecultuur in Su
riname. Bezuinigings- en saneeringsmaatregelen
droegen het hunne tot deze verbetering bij.
De daling van den koffieprijs is voor de Su
rinaamsche koffie een groote slag en de ge
volgen zijn op dit oogenblik nog niet te over
zien, zoo besloot onze zegsman.
De Vereeniging van Nederlandsche gemeenten
heeft een adres verzonden aan de Tweede Ka
mer der Staten-Generaal betreffende het bij de
Kamer aanhangige ontwerp van wet, houdende
algemeene regelen ter zake van de electriciteits-
voorziening.
Ernstig bezwaar wordt gemaakt tegen de wel
haast onbeperkte mogelijkheid, die dit wetsont
werp biedt, tot ingrijpen in de gemeentelijke
bedrijven, zonder dat klaar en duidelijk is aan
gegeven, voor welke doeleinden deze bevoegd
heden zullen worden gebruikt en zonder dat
waarborgen bestaan, dat met de plaatselijke be
langen naar behooren rekening zal worden ge
houden.
Zeer bezwaarlijk is, dat ook voor de bestaande
bedrijven het hebben van een concessie als
eisch wordt gesteld. De wet bevat geen waar
borgen, dat deze bedrijven door de concessie
voorwaarden niet in een dwangpositie kunnen
worden gebracht.
Ook bij eventueele naasting ontbreekt elke
waarborg, dat de eigenaar der bedrijven volle
dig schadeloos zal worden gesteld.
De inmenging van het provinciaal bestuur in
de tarieven der voor zichzelf produceerende be
drijven en der distrubutiebedrijven wordt voorts
niet gemotiveerd geacht en te ver ingrijpend in
de gemeentelijke zelfstandigheid.
In het adres wordt ten aanzien van de koppe
ling de meening voorgestaan, dat de oplossing
van het koppelingsvraagstuk zal moeten ge
schieden in overleg met de belanghebbende pro
ductiebedrijven en dat, zoodra het onderzoek
dienaangaande beëindigd is, deze materie bij
een afzonderlijke wet behoort te worden gere
geld, zoodat ook de Staten-Generaal hunne ge
voelens hierover kunnen kenbaar maken.
Vrijdagmiddag is op den Velperweg te Arn
hem een doodelijk ongeval gebeurd. Een 55-
jarige wielrijder, die op den Velperweg reed,
werd ter hoogte van de Bronbeeklaan aange
reden door een personenauto. De wielrijder werd
tegen den grond geslingerd en bekwam hoofd
wonden en een zware hersenschudding. Hij
werd naar het gemeenteziekenhuis vervoerd,
waar, hij in den afgeloopen nacht aan de ver
wondingen is bezweken.
De auto werd beschadigd. Naar de oorzaak
van het ongeval wordt een onderzoek inge
steld.
Daar de invoerheffing op zalm is komen te
vervallen, zal de restitutie, welke bij den uit
voer van zalm gegeven wordt, met ingang van
8 November a.s. niet meer worden uitgekeerd.
Exporteurs, die nog op restitutie aanspraak
meenen te kunnen maken, kunnen zich onder
nauwkeurige opgave van hun voorraden, den
datum van invoer daarvan en eventueel den
datum, waarop deze weder zullen worden uit
gevoerd, wenden tot de Nederlandsche Vissche-
rijcentrale, Juliana van Stolberglaan 34
's-Gravenhage.
's-Gravenhage, 5 November 1937.
N. Z. Voorburgwal b. h. Spul, Amsterdam»
PLATS DU JOUR EN A LA (ARTS
GRONINGEN. Geslaagd Vrijdagmiddag voor
het artsexamen eerste deel: de heer A. W. Wit-
termans, te Groningen. Bevorderd tot arts: de
heer H. J. A. Specker. geboren te Musselkanaal
Het hoofdbestuur van den Ned. R.K. Bond
voor Groote Gezinnen heeft zich met een uit
voerig adres tot den Ministerraad gewend, waar
in warme instemming en diepe erkentelijkheid
wordt betuigd met de verklaring in de Troon
rede, dat het christelijk karakter van het door
de Regeering te voeren bewind mede tot uiting
zal komen „in werkdadige zorg voor een gezon
de ontplooiing van het huwelijks- en gezins
leven". Het hoofdbestuur begroet daarin het
streven aan het politiek beleid bewust de ge
dachte ten grondslag te leggen, dat de maat
schappij niet enkel wordt gevormd door wille
keurige groepen van individuen, maar dat zij
in den grond bestaat uit gezinnen, een prin
cipe, dat al te lang en niet zonder schade voor
het ware volkswelzijn in het staatsbestuur van
ons land is verwaarloosd.
Het hoofdbestuur betuigt zijn instemming
met de in voorbereiding zijnde wettelijke maat
regelen tot beperking van den arbeid der ge
huwde vrouw en tot het rekening houden met
gezinslasten bij het arbeidsinkomen. Ofschoon,
wat dit laatste betreft, het hoofdbestuur voor
keur geeft aan een systeem van kinderrente
o.m. omdat de kindertoelage in dat systeem
ook niet-loontrekkenden kan ten goede komen,
spreekt het zijn overtuiging uit, dat bij tot
standkoming der voorgenomen maatregelen de
weg zal zijn ingeslagen, waarlangs op de eenigst
afdoende wijze voorzien kan worden in de moei
lijke omstandigheden der groote gezinnen, bij
zonder die met lagere inkomens.
Het hoofdbestuur betoogt, dat in het kader
van een doelbewuste gezinspolitiek verder pas
sen maatregelen ter bescherming der christe
lijke volkszeden tegen den invloed van een op
dringerige propaganda eener naturalistische
levensopvatting en levenswijze; maatregelen om
tc voorkomen, dat gezinshoofden uit 't arbeids
leven worden uitgestooten en om te bevorde
ren, dat de jongeren daarin worden opgenomen;
en maatregelen tot het scheppen van recht
vaardiger verhoudingen in het heffen der be
lastingen tusschen ongehuwden en gehuwden
en gehuwden zonder en met kinderen. In dit
verband wordt bijzondere aandacht gevraagd
voor de nieuwere vormen van de Neo-Mal-
thusiaansche propaganda en de uitbreiding van
den leerplichtigen leeftijd.
Als maatregelen van oogenblikkelijk belang,
met name voor de groote gezinnen, worden in
het adres aangevoerd: verhooging, bijzonder in
de groote steden, van het percentage van het
standaardloon, dat het maximum bepaalt van
het steunbedrag; de wijziging der leerlingen-
schaal voor het lager onderwijs; herstel der op
gelegde, vpor de groote gezinnen nadeelige, be
palingen in de schoolgeldregelingen der nood
lijdende gemeenten; vrijstelling van rijwielbe
lasting voor schoolbezoek ten plattelande; be
houd van de vrijstelling wegens broederdienst
en ruimere vergoedingen wegens kostwinner
schap in de Militiewet; verplichte invoering
van kindertoeslagen in gemeentelijke en pro
vinciale salarisregelingen; bespoediging van de
afschaffing van crisisheffingen, die prijsver-
hoogend werken; bevordering van een onder
zoek naar de mogelijkheid van bijzondere ta
rieven voor het reizen in gezinsverband. Deze
punten zijn in het adres nader gemotiveerd.
De Vereeniging voor veilig verkeer voor
s-Gravenhage en omstreken mag een succes
boeken: in het leerplan voor de openbare lagere
scholen te Den Haag is thans het onderricht
in veilig verkeer opgenomen. Het onderwijs
hierin zal, te beginnen bij het derde leerjaar,
worden gegeven voor wat de theorie betreft
een kwartier om de veertien dagen tijdens de
aardrijkskundeles (het is .n.l. nog niet moge
lijk het als een afzonderlijk lesvak te beschou
wen en derhalve moest het bij een van de be
staande lesvakken worden ondergebracht) en
voor het practische gedeelte, de toepassing
van de verkeersregels enz., tijdens de lessen in
lichamelijke oefening.
De gemeente 's-Gravenhage is hiermede, met
een enkele andere groote gemeente, baan-
breekster voor het veilig-verkeersonderwijs, dat
te zijner tijd naar de verwachtingen van de
vereeniging over het geheele land tot alle open
bare en bijzondere lagere scholen zal worden
uitgebreid. Overleg met rijksonderwijsautori-
teiten wordt dienaangaande reeds gepleegd.
Het leven van wijlen Mgr. Dr. Alfons Ariëns
is nog te weinig bekend. Het is zulk een
grootsch leven geweest en het kan velen onder
ons, vooral de jongeren, zoo ontzaglijk veel
leeren. Met name dit, hoe ontzaglijk moeilijk
het is geweest te bereiken wat nu ais dood
gewoon wordt aanvaard en genoten.
Misschien zijn er nog vereenigingen, die
zoeken naar een interessant onderwerp in den
komenden winter? Laat men zich eens wen
den tot den zeereerw. Heer H. Geertman,
Hooglandsingel 4, Enschede. Deze pastoor van
de Ariënskerk zorgt voor een lezing met veel
oorspronkelijke lichtbeelden uit Ariëns' leven.
.atholieken, God heeft alleen aan
onze Kerk de eenige eeuwige waarheid
gegeven om haar te dienen, te bescher
men en te verspreiden. Waakt en bidt
in het vertrouwen op Christus' woord,
dat de poorten der hel, ondanks alles,
haar nimmer zullen overweldigen.
De Aartsbisschop en de Bisschoppen van Ne
derland hebben Mr. F. C. A. M. Tilman te
's-Hertogenbosch met 1 November benoemd tot
lid van het bestuur der Sint Radboudstichting,
ter vervulling van de plaats, welke door het
overlijden van Jhr. J. J. S. M. van der Does
de Willebois is opengevallen.
Op 82-jarigen leeftijd is in het klooster der
Franciscanessen te Heythuisen overleden de
eerw. zuster Odulpha, in de wereld mej. J. Evers,
geboren te Coevorden.
Z. H. Exc. Mgr. A. F. Diepen. Bisschop van
's-Hertogenbosch, zal Dinsdag en Woensdag a.s.
geen audiëntie verleenen.
