5,
A
We luisteren naar
FINANCIEN
V oor rangs wegen
KRUISING TWEE VOORRANGSWEGEN
té
té
75
Dagfilm
DONDERDAG 11 NOVEMBER 1937
Hun voordeden en gevaren
ET
BESTAANDE
TOESTAND
ALS DOOR DE KNAC.
VOORGESTELD
C. UTERMÖHLEN OVERLEDEN
Uitvinder van aseptisch
snelverband
HERDENKING WAPEN-
STILSTAND
Kransleggingen te Den Haag
SPOORWEGVERVOER NAAR
HET BUITENLAND
MOTORRIJDER OMGEKOMEN
LEENING ST. CANISIUS-
ZIEKENHUIS
Kerko, het overhemd met de 7 extra-voordeden. Hier is voordeel No. 7
Prachtig voorbeeld
RUZIE IN NEGORIJEN
HUIS AFGEBRAND
Vrouw en dochtertje wisten zich
tijdig te redden
LADING VOOR SJANGHAI
Financiëele toestand
N.Z.H.T.M.
A
Vrijdag 12 November
V
In een uitvoerig artikel in „De Auto" heeft
de K.N.A.C. het vraagstuk der voorrangswegen
behandeld.
Terecht moet hier naar de meening van de
K.N.A.C. van een vraagstuk worden gesproken,
omdat de huidige toestand naast belangrijke
voordeelen, eveneens eenige bezwaren biedt ten
gevolge van de halfheid, waarmede het stelsel
tot uitvoering is gekomen.
Het grootste voordeel van den voorrangsweg
moet worden gezien in de mogelijkheid om op
den hoofdweg een ongestoord doorloopend ver
keer te handhaven.
Volkomen ten onrechte voeren enkelen aan,
dat de propaganda voor voorrangswegen zou
voortvloeien uit den wil van automobilisten om
te kunnen „jakkeren".
De verkeersveiligheid heeft van het stelsel
der voorrangswegen niets dan winst te boeken.
Meer dan 40 pCt. van het aantal verkeersonge
lukken in Nederland geschiedde op kruispunten,
hoofdzakelijk door- misverstanden omtrent het
voorrangsrecht en vooral ook door het veelal
om erwachtsche van de verschijning van een
anderen verkeersdeelnemer uit een zijweg.
Bij den voorrangsweg wordt „de man uit' de
zijstraat" duidelijk aan zijn plicht tot het geven
van voorrang herinnerd door een bord van
specialen vorm (de omgekeerde driehoek). Mis
verstanden zijn dus uitgesloten, wanneer het
publiek er eenmaal aan gewend zal zijn bij het
naderen van een anderen weg op te letten of
het omgekeerde driehoeksbord al dan niet aan
wezig is.
Heel wat minder duidelijk is het bord, dat het
einde van een voorrangsweg aanduidt. Dit be
staat uit het gewone gevarenteeken met er on
der de woorden „einde voorrang". Hetzelfde
bordt wordt ook in het buitenland voor
de aanduiding van tal van andere gevaarsmoge-
lükheben gebruikt. Vooral bij avond is het tee-
ken „einde voorrang" uiterst moeilijk te onder
kennen, temeer daar de borden momenteel op
de meest onverwachte plaatsen kunnen zijn
opgesteld. Hier schuilt een gevaar, hetwelk in
hoofdzaak voortvloeit uit de afwachtende hou
ding van verschillende gemeentebesturen, wel
licht ingegeven door den wil tot voorzichtig
heid, doch dat in zijn consequenties echter juist
verkeersgevaren schept.
Slechts dan zullen de voorrangswegen aan
hun doel goed kunnen beantwoorden, wanneer
zij zooveel mogelijk onafgebroken doorloopen
en wanneer de noodzakelijke eindpunten geko
zen worden op daarvoor geschikte punten, d.w.z.
op punten waar ook uiterlijk de weg van karak
ter verandert en daardoor de aandacht van den
weggebruiker gevestigd wordt op de mogelijk
heid, dat ook het voorrangsrecht zal ophouden.
Men kieze dus de eindpunten van voorrangs
wegen bij verkeerspleinen, bruggen, wegver
smallingen, enz.
Tot nu toe hebben de gemeenten zich nog
zeer weinig om de voorrangswegen bekommerd.
Het valt te hopen, dat hierin spoedig een ken
tering zal komen.
V er keer slichten en stop
borden
is een tweetal schijnbare moeilijkheden,
welke wellicht bij gemeentebesturen eenige te
rughouding veroorzaken om tot de aanwijzing
van voorrangswegen over te gaan.
In de eerste plaats weet men dikwijls niet
goed hoe het op voorrangswegen eigenlijk ge
steld is met de aanduidingen van verkeers
agenten, verkeerslichten en stopborden. Hier
omtrent bestaat ook bij vele weggebruikers nog
een wanbegrip, hoofdzakelijk doordat het aan
tal voorrangswegen nog Zoo dun gezaaid is,
waardoor de nocdige ervaring ontbreekt. Aan
gezien de bedoelde verkeerssignalen beschouwd
moeten worden als door de politie in het be
lang van de vrijheid en de veiligheid gegeven
bevelen, dient aan deze teekens ingevolge de
Motor- en Rijwielwet onvoorwaardelijk gehoor
zaamd te worden, dus ook wanneer men zich
op een voorrangsweg bevindt. Er is dus geener
lei bezwaar tegen, dat een door lichtsignalen
bewaakte weg als voorrangsweg wordt aange
wezen; ook op Rijksvoorrangswegen treft men
enkele lichtsignalen aan.
Kruisingen van voorrangs
wegen
Als tweede bezwaar wordt gevoeld, dat men
binnen de bebouwde kom spoediger kruisingen
van voorrangswegen zal verkrijgen, aan welk
feit een moeilijkheid is verbonden. Het Motor
en Rijwieireglement bepaalt n.l„ dat bij krui
sing of vereeniging van twee voorrangswegen
onderling beide wegen over den korten afstand
van het kruispunt ophouden voorrangsweg te
zijn, hetwelk dus op vier punten bij een nor
maal kruispunt door de borden „einde voor
rang" dient te worden aangegeven.
Deze bepaling wordt door de K.N.A.C. zeer
betreurd, aangezien het een noodelooze ver
meerdering beteekent van het aantal „einde's"
van een voorrangsweg, die door haar als even
zoovele gevaarspunten worden beschouwd.
Vooral in steden zal de thans bestaande moei
lijke kruisingsregeling groote bezwaren kunnen
opleveren. Naar de meening van de K.N.A.C.
is er echter een eenvoudige oplossing mogelijk
om ook zonder een gewenschte reglementswij
ziging aan de bezwaren tegemoet te komen.
Wanneer men een der wegen (weg A) zonder
meer voorrangsweg maakt en de kruisende weg
(weg B) slechts als voorrangsweg aanwijst tot
een punt bijv. 25 M. vóór het kruispunt en ver
volgens weer aan de andere zijde vanaf een
punt op 25 M. voorbij het kruispunt, dan is er
in feite geen kruising van twee voorrangswegen,
zoodat alsdan de weg A ongestoord kan blijven
doorloopen.
Woensdag is te zijnen huize te Amsterdam op
79-jarigen leeftijd overleden de heer C. F. Uter-
möhlen, oprichter van de bekende fabriek van
verbandmiddelen van dien naam.
De heer TJtermöhlen was ridder in de Orde
van Oranje Nassau.
De teraardebestelling geschiedt Zaterdagmid
dag a.s. om een uur op Zorgvlied.
Carl Friedrich Utermöhlen werd op 2 October
1858 te Osternburg (Oldenburg) geboren.
Nadat hij de H. B. S. te Hoorn had doorloo
pen, ging hij in 1873 in militairen dienst, waar
hij zijn opleiding kreeg bij het instructiebatal
jon te Kampen. Hij zette zijn studie voor officier
echter niet voort, ging in den handel en werd
o.m. vertegenwoordiger van een verbandstoffen-
fabriek te München, als hoedanig hij 1880 in
Nederland de anti-septische (later aseptische)
verbandstoffen van Lister von Bruns introdu
ceerde. In 1886 ging hij zelf tot fabricatie dezer
verbandstoffen over. Dit bedrijf breidde zich
geleidelijk belangrijk uit, tot het in 1898 werd
omgezet in de N. V. v. h. Utermöhlen en Co. In
1900 kreeg de fabriek het praedicaat „Konink
lijke".
De uitvinding van „Utermöhlen's aseptische
snelverband" dateert van 1901. In 1907 richtte
de firma Utermöhlen te Ernst een verbandwat-
tenfabriek op.
Ter herdenking van den dag, waarop de
wapenstilstand in 1918 werd gesloten, woei van
de gezantschapsgebouwen der bij den wereld
oorlog betrokken geweest zijnde landen heden
de vlag.
De Engelsche kolonie vierde dezen dag door
het leggen van kransen op de graven van de
gesneuvelden en door een korten dienst in de
Engelsche kerk.
De Britsche gezant, sir Charles Hubert Mont
gomery, heeft hedenochtend om half elf een
krans gelegd op de graven van de gesneuvelden,
op de algemeene begraafplaats. Na den gezant
legde een vertegenwoordiger van de Old Con-
temptables Association een krans op deze gra
ven.
Deze plechtigheid werd herhaald op de ka
tholieke begraafplaats.
Om elf uur werden namens de Haagsche af-
deeling van het British Legion kransen gelegd
op de graven.
Vliegtuigongeluk voor den Raad
voor de Luchtvaart
Maandag 15 November zal de Raad voor de
Luchtvaart in het Departement van Waterstaat
een nader openbaar onderzoek instellen met
betrekking tot het ongeval overkomen aan het
vliegtuig PHAMZ van de N.V. Koolhoven-
vliegtuigen.
Gelijk bekend, is bedoeld vliegtuig 11 Aug.
1937, gestuurd door den heer A. Baumann met
als waarnemer den heer E. H. Maan, op het
luchtvaartterrein Soesterberg tijdens een de
monstratievlucht verongelukt. De beide inzitten
den zijn hierbij om het leven gekomen. Het
vliegtuig werd geheel vernield.
Belangrijke toeneming in den
afgeloopen zomer
Uit de cijfers van het spoorwegvervoer naar
en van het buitenland blijkt, dat dit vervoer
wel belangrijk toenam. Immers het Zwitsersche
Hotelplan vervoerde in de beide vacantiemaan-
den van Nederland, via België 44000 personen
naar en van Zwitserland, tegen 18000 in hetzelf
de tijdvak van 1936, een abnormale toeneming
dus. Dit plan buiten beschouwing gelaten, wer
den in Augustus 1937 26000 reizigers meer naar
en van het buitenland vervoerd dan in Augus
tus 1936, hetgeen in hoofdzaak te danken was
aan de Parijsche tentoonstelling. Het vervoer
over de Oostelijke grensstations bleef ongeveer
gelijk.
Ernstig auto-ongeluk te Eindhoven
Woensdagavond heeft zich onder Eindhoven
een auto-ongeluk met doodelijken afloop voor
gedaan.
Een geladen vrachtauto kwam in botsing met
een van den anderen kant komenden motor met
zijspan. Het zijspan was geladen met boeken.
Door nog niet opgehelderde oorzaak greep de
vrachtauto het zijspan, met het gevolg, dat de
motorrijder over den weg geslingerd en zeer
zwaar gewond werd. De auto vloog tegen een
muurtje en wel met zoo'n geweld, dat groote
steenbrokken tientallen meters werden wegge
slingerd. De chauffeur van den vrachtauto bleef
ongedeerd.
De motorrijder is naar het ziekenhuis te Eind
hoven overgebracht en daar in den loop van den
nacht aan de bekomen verwondingen overleden.
Op de 4 pet. obligatieleening der Stichting
R.K. St. Canisius-Ziekenhuis, te Nijmegen,
groot f 1.382.500, is voor een dusdanig bedrag
ingeschreven, dat op de toewijzing een zeer
aanzienlijke reductie moet worden toegepast.
Tal van missionarissen bezitten-
slechts het hoogstnoodzakelijke voor
hun bediening en levensondèrhoud.
Verlicht hun eenzaam leven en zendt
Uw dagblad, tijdschrift of illustratie
na lezing naar een hunner, of stuurt
ons Uw gebruikte boeken. Adres van
den missionaris wordt verstrekt bij de
MISSIE-BOEKEN-ACTIE aan een van
de groot-seminaria, te Hoeven, Drie
bergen, Haaren, Roermond, Warmond.
De afwerking van Uw KERKO-shirt moet U eigenlijk
onder 'n loupe bekijkendan ziet U pas, hoe zeld
zaam fijn de stiksels zijn, hoe regelmatig en hoe recht!
Kerko besteedt de uiterste zorg aan de afwerking
men heeft er aparte menschen voor! De mooiste Kerko-
shirts zijn die van glanzend Tricoline! Er zijn er met
losse en vaste boorden - en óók met de beroemde
„Trubenijs"-boord, die nooit mag worden gesteven!
in Tricoline en alle andere kwaliteiten en prijzen.
„Gave uit dankbaarheid" te Eind
hoven bracht f 15.000 op
Dezer dagen is in de gemeente Eindhoven de
openbare inzameling gehouden ten behoeve van
het Kleeding-, Schoeisel- en Dekkingfonds.
De inzameling, gesteld onder het motto „Een
gave uit dankbaarheid", was georganiseerd in
den vorm eener z.g. euyeloppen-actie, terwiji
bij eenige bedrijven en particulieren met intee-
kenlijsten is rondgegaan.
De inzameling is buitengewoon geslaagd. Het
bedrag dat werd bijeengebracht bedraagt rond
15.000 en Eindhoven staat hiermede wel bo
ven aan van alle gemeenten in het land.
In zijn dankwoord aan de burgerij schrijft de
commissie van organisatie terecht; „Eindhoven,
stad van arbeid, eerde den arbeid door deze
prachtige „gave uit dankbaarheid" voor den
werkloozen en hulpbehoevenden medeburger."
Regent en diens volgelingen
moesten vluchten
AMBOINA, 11 Nov. (Aneta). In de negorij
Kamarian in de onderafdeeling West-Ceram
zijn heftige tooneelen voorgekomen, welke een
gevolg waren van de besprekingen over een ge
schil tusschen de negorijen Kamarian en Se-
roeawan over een kwestie, het vischwater be
treffende.
Bij die besprekingen heeft de bevolking van
de negorij Kamarian zich zoodanig opgewon
den, dat zelfs handtastelijkheden gepleegd zijn
tegen den controleur, den adsp.-controleur en
den bestuursassistent en tegen den regent van
Seroeawan en diens volgelingen, die uit de ne
gorij moesten vluchten. De regent werd herbij
licht gewond.
De militairen, die naar de heethoofdige ne
gorij werden gestuurd, troffen alles weer n rust
aan. De hoofddaders zijn gearresteerd.
Woensdagavondomstreeks elf uur is te Nie-
kerk (gemeente Oldekerk) door tot nu toe on
bekende oorzaak brand uitgebroken in de wo
ning van den heer J. van der Sluis, eigenaar
de heer H. van Bruggen.
Toen de brand uitbrak, waren alleen de vrouw
van Van der Sluis en een dochtertje in huis. Zij
wisten zich tijdig te redden. De brandspuit uit
Niekerk kon weinig tegen het vuur beginnen.
Het huis is tot den grond afgebrand. Er kon
niets naar buiten worden gebracht. De schade
wordt door verzekering gedekt.
Lossing is weer mogelijk
BATAVIA, 11 Nov. (Aneta). Naar Aneta ver
neemt, ontving de Java—ChinaJapan lijn be
richt uit Sjanghai, dat het weer mogelijk is, in
beperkte mate lading in Sjanghai te lossen. De
kosten zijn echter belangrijk hooger dan vroe
ger, terwijl, ondanks het feit dat de rivier prac-
tisch veilig is, Londen nog een zeer hooge premie
eischt voor dekking van het molestrisico.
Hieraan kan nog worden toegevoegd, dat de
J.C.J.L., indien het ladingaanbod voldoende is,
thans inderdaad Sjanghai wederom zal aan
doen.
Landelijke Bond van Kruideniers
opgericht
Te Utrecht is de oprichtingsvergadering ge
houden van den Landelijken Bond van Kruide
niers.
De statuten zijn met algemeene stemmen
goedgekeurd. Voorts werden de leden van het
bestuur, de voorzitter en de secretaris van den
bond gekozen.
Voorzitter werd de heer F. G. Lebbing, Am
sterdam; secretaris mr. G. J. F. Sluyters.
Technische Hoogeschool
DELFT. Gepromoveerd tot doctor in de tech
nische wetenschap na verdediging van een
proefschrift getiteld „De langzame verbranding
van methaan" en van stellingen de heer B. N.
Degens Jr., scheikundig ingenieur, geboren te
Weltevreden.
S.s. „Johan de Witt"
Voor belanghebbenden deelen wij mede, dat
per s.s. Johan de Witt op 3 December van
Genua een R.K. priester zal "Vertrekken en de
reis van Genua naar Batavia zal medemaken.
moeten,-en vooral bij geringe
lichaamsbeweging tijdens het
werk - voor regelmatige
darmfunctie zorgen door
HET IDEALE LAXEERMIDDEL
Waarom geen loonsverhooging
kan gegeven worden
In „Het rechte Spoor", het orgaan van den
R. K. Bond van Spoor- en Tramwegpersoneel
„St. Raphael", vonden wij de volgende uiteen
zetting over den financieelen toestand van de
N.Z.H.T.M.:
Zooals we reeds mededeelden, gaf de Directie
op de personeelsconferentie een uitvoerige be
schouwing, waarom zij niet kan overgaan tot
eenige verbetering van de positie van het per
soneel.
De achteruitgang van het bedrijf was zeer
aanzienlijk. De uitkomsten liepen met meer
dan 40 pCt. terug. Een vervoersbedrijf kan niet
als een fabriek zijn productie aanpassen aan
het verminderde debiet; de omstandigheid, dat
de particuliere auto naast de fiets steeds meer
als concurrent van het openbare vervoermiddel
optreedt, maakt het zelfs gebiedend, voor zoo
ver de achteruitgang aan deze concurrentie
moet worden toegeschreven, de productie, dat
is frequentie, te verhoogen.
Bij de vervoersbedrijven is dus tegenover een
sterke verlaging der opbrengst geen overeen
komstige verlaging der uitgaven te verkrijgen.
De overschotten, waaruit de vaste lasten van
het bedrijf moeten worden bekostigd, dalen dus
in veel sterkere mate. Zoo zijn deze overschot
ten, die in 1933 nog 640.000.bedroegen in
1936 tot 425.000.gedaald, ondanks het feit,
dat getracht is door velerlei bezuinigingen en
verlaging van de voornaamste uitgave-posten:
personeel en electrischen stroom den achter
uitgang dier overschotten zooveel mogelijk te
beperken.
Ook de vaste lasten werden reeds belangrijk
verminderd zij het dan ook in den vorm van
een voorloopige toezegging. Deze liepen sedert
1932 met meer dan 100.000.terug, ongeacht
de voorloopige stopzetting der aflossingen.
Het vorengenoemde bedrag van 425.000.is
verre onvoldoende om de zelfs gereduceerde las
ten te kunnen voldoen, zoodat op den duur de
toestand der Maatschappij niet houdbaar is ge
worden.
Een voortgezette verlaging der uitgaven,
zoowel der exploitatie-uitgaven als der vaste
lasten moest dan ook in 1936 onder oogen wor
den gezien.
De devaluatie
Verpakkingen 6 10 tabletten fl. -.55,
buisje» a 30 tabletten fl. 1.20.
HILVERSUM I, 1875 M.
Algemeen Programma, verzorgd door
den KRO
8.009.15 en 10.00 Gramofoonmuziek.
11.30 Btjbelsche causerie.
12.00 Berichten.
12.15 Gramofoonmuziek.
12.30 Modern Klelnorkest en gramofoon
muziek.
1.45 Gramofoonmuziek.
3.05 De KRO-Melodisten en solist.
4.00 Gramofoonmuziek.
4.15 KRO-Kamerorkest.
5.00 Gramofoonmuziek.
5.15 KRO-Orkest.
6.00 Land- en tulnbouwcauserie.
6.20 De KRO-Melodisten en solist.
7.00 Berichten.
7.15 Causerie: „De KRO-Luchtlijn".
7.35 Bedrijfsreportage.
8.00 Berichten ANP.
8.15 Gramofoonmuziek.
8.2o De KRO-Melodisten en solist.
8.45 Cabaret-revue m. m. v. solisten en de
KRO-Melodisten.
9.45 Gramofoonmuziek.
10.00 KRO-orkest en solist.
10.30 Berichten ANP.
10.40 KRO-Orkest.
11.2012.00 Gramofoonmuziek.
HILVERSUM II, 301 M.
(8.00 VARA. 12.00 AVRO. 4.00 VARA)
8.00 Gramofoonmuziek.
10.20 Declamatie.
10.40 Gramofoonmuziek.
11.00 Vervolg declamatie.
11.20 Orgelspel.
12.00 Gramofoonmuziek.
12.30 AVRO-Dansoikest en soliste.
1.00 Sollstenconcert en gramofoonmuziek.
2.10 Voor de vrouw.
2.30 Lyra-Trlo.
3.15 AVRO-Dnnsorkest, soliste en gramo
foonmuziek.
4.00 Gramofoonmuziek.
5.00 Kinderuurtje.
5.30 Meloskwintet en soliste.
6.00 Optreden van amateurs.
6.50 Gramofoonmuziek.
7.00 Causerie: „Jeugd in crisistijd".
7.20 Gramofoonmuziek.
7.25 Berichten ANP.
8.00 Cello en plano.
8.30 Muzikale causerie.
9.00 De Ramblers.
9.30 Trompet en orgel.
10.00 „Fantasia".
10.30 Berichten ANP.
11.00 Harpconcert.
11.3012.00 Jazzmuziek (gr.pl.).
DROITWICH, 1500 M.
11.4011.50 Planovoordracht.
12.10 Cello en orgel.
12.50 Henry Hall en zijn Band
1.35—2.20 Het Grinke-Trio.
4.20 Jazzmuziek (gr.pl.).
5.00 Radlotooneel.
5.20 Zang.
5.40 Het Hallis-kwintet.
6.20 Berichten.
6.45 Dultsche dialoog.
7.05 L. Levy's Film-orkest en solisten.
7.30 Muzikale causerie.
7.50 Londensch Symphonie-orkest, koor
en solisten.
8.20 Revue-programma.
9.20 Berichten.
9.30 Causerie: „Longer Life".
19.00 Orgel en bas.
10.35 Mezzo-sopraan en piano.
11.20 Bram Martin's Band.
11.5012.20 Dansmuziek (gr.pl.).
RADIO-PARIS, 1648 M.
8.00 en 10.35 Gramofoonmuziek.
12.20 Pascal-orkest en zang.
3.05 Radlotooneel
4.35 Zang.
5.20 Kamermuziek.
8.35 Zang.
3.50 Cabaretprogramma.
10.50 Gramofoonmuziek.
11.2012.50 Orkestconcert.
KEULEN, 456 M.
11.20 Landes-symphonle-orkest Saarpalts.
1.35 Concert.
3.35 Quatre-mains.
4.20 Gramofoonmuziek.
6.30 Solistenconcert.
7.20 Militair concert.
9.50U.2o Em. Rambour's orkest, plano
duo en solisten.
BRUSSEL, 322 en 484 M.
322 M.
12.20 Gramofoonmuziek.
12.50 Omroepdansorkest.
1.30 Salonorkest.
1.502.20 Gramofoonmuziek.
5.20 Klelnorkest.
6.35 Salonorkest.
7.20 Volksliederen.
8.20 Klelnorkest.
8.50 Radlotooneel.
9.35 Klelnorkest.
10.3011.20 Gramofoonmuziek
484 M.
12.20 Gramofoonmuziek.
12.50 Salonorkest.
1.30 Gramofoonmuziek.
1.50 Zang.
2.002.20 Gramofoonmuziek.
5.20 Omroeporkest.
6.35 Gramofoonmuziek.
6.50 Planovoordracht.
7.10 en 7.35 Gramofoonmuziek.
8.20 Voor Oud-Strijders.
10.30 Gramofoonmuziek.
10.4511.20 Omroepdansorkest en solist.
DEUTSCHLANDSENDER, 1571 M.
7.20 Radlotooneel.
8.20 Berichten.
8.35 Omroepklelnorkest, -kamerkoor en
solisten.
9.20 Berichten.
9.5011.20 Em. Rambour's orkest, Plano
duo Hans Bund en solisten. Van
10.0510.20 Weerbericht.
De ingetreden lichte verbetering in verschil
lende bedrijven en ook bij ons en voorts de mo
gelijkheid, dat.de devaluatie 'n verhooging van
den index zou meebrengen, deed echter van het
doen van oogenblikkelijke stappen in een of
andere richting afzien. Dat die stappen uiter
aard geen voldoende effect zouden kunnen heb
ben zonder ook de arbeidsloonen aan te tasten
is gezien de omstandigheid, dat deze meer*
dan 60 pCt. der exploitatiekosten uitmaken
wel zonder meer duidelijk.
Met het bovenstaande is bedoeld aan te too-
nen, dat de in de laatste jaren toegepaste ver
slechteringen der arbeidsvoorwaarden niet al
leen noodzakelijk waren, wilde het bedrijf in
stand gehouden worden, meer nog dat zij, om
dit doel te bereiken, niet ver genoeg gingen.
Er zou door de toegepaste verlagingen ach
terstand in de gezinnen ontstaan zijn.
De mogelijkheid wordt niet ontkend, de nood
zakelijkheid zal echter niet direct behoeven te
worden toegegeven.
Als men de indexcijfers der kosten van
levensonderhoud en der Ioonen nagaat, dan
zijn die zoowel ten aanzien van 1913 als
ten aanzien van de na-oorlogsche jaren
1923 1924 in het voordeel van den loonindex.
Achterstand tengevolge van de genomen loon
maatregelen behoeven derhalve niet te ont
staan.
De sedert de devaluatie Ingetreden verhooging
der indexcijfers heeft zich tot dusverre tot 5
pCt. beperkt. Deze verhooging Is slechts in staat
de beteekenis van het hiervoren beweerde in
geringe mate te verkleinen. Aanleiding om
tot verhooging der loonen over te gaan, is
daaruit niet met groote overtuiging te putten.
Een andere kwestie is, of de uitkomsten van
het bedrijf het mogelijk maken de uiteraard ge
wenschte loonsverbetering zij het dan ook
niet op grond der indexcijfers aan te bren
gen.
Inderdaad is er bij onze Maatschappij
eenige verbetering waar te nemen, doch
dan ook slechts eenige, zich meer openba
rend in een stuiting van den regelmatigen
achteruitgang der laatste jaren, dan In een
sterke toename der inkomsten.
Er zijn gelukkig in den lande andere bedrij
ven, wij denken b.v. aan mijnbedrijven, die hun
financieelen toestand met sprongen hebben
zien verbeteren. Dat deze in staat zijn op hun
wellicht in de afgeloopen jaren In nog sterker
mate doorgevoerde besparingen ten deele terug
te komen, kan niet anders dan verheugend zijn.
Dat zij echter tot gevolg zouden moeten heb
ben, dat ook andere bedrijven, die slechts in
geringe mate deze gunstige conjunctuur gevoe
len, dit voorbeeld volgen, zou niet alleen onjuist
doch zelfs zeer gevaarlijk zijn voor de handha
ving en den wederopbouw van het bedrijfsleven
en daardoor het directe belang der daarbij be
trokkenen uiteindelijk ten zeerste schaden.
V ooruitzichten
Uit de gegeven cijfers, die betrekking hebben
op de uitkomsten van ons bedrijf in 1936 en
het vooruitzicht, dat deze cijfers voor 1937 nog
verre onvoldoende zullen blijken, om eenige
zekerheid omtrent de Instandhouding van ons
bedrijf in den vorm, zooals wij dien thans ken
nen, te kunnen verschaffen, zal het duidelijk
zijn, dat er geenerlei mogelijkheid bestaat tot
een loonsverhooging met haar consequentie
verlaging der beschikbare overschotten over
te gaan en dat wij voorshands slechts mogen
hopen, dat maatregelen in tegengestelden zin
afgewend kunnen worden.
Dat het doode kapitaal, dat onze MaatechaP
pij in staat stelt haar bedrijf uit te oefenen e
zonder kleerscheuren zou zijn afgekomen, daa
entegen het personeel, het levende kapita®^
alleen den last op zijn schouders zou hebben ge
nomen, is een stelling, die niet gemakkelijk
verdedigen zal zijn. Zonder in finesses af y
dalen, meende spr. in de eerste plaats te rvc
gen wijzen op de reeds bovengenoemde ven»
ging der vaste lasten. Doch daarnaast z -Ij
wel weinig bezitters van aandeelen of obligati
der Maatschappij, die den beurskoers en dus
verkoopwaarde van hun bezit met meer da
40 pCt. zagen dalen, het gevoel hebben, dat
slechte jaren, die de N.Z.H. thans doormaak;
slechts voor het peersoneel alleen en niet vo°
hen voelbaar zijn.
Naast het feit, dat de verslechtering der rO
komsten van een bedrijf zich automatis
voortplant op het daarin gestoken kapita®^'
zoodat dit zeker niet minder veeren laat, da
het in het bedrijf werkzame personeel, staat
echter nog een ander feit, dat in nog sterk
mate dan tot dusver de vaste lasten zoo ?P°
dig mogelijk zullen moeten worden verlaagd.
zichzelf behoeft deze verlaging geen nieUftj
veer te zijn, die het kapitaal heeft te laten, da
toch bij de vastzetting der koerswaarde met d
noodzakelijke verlaging der vaste lasten is 16
kening gehouden.
Op de Londensche beurs werkte de betere
stemming op de goederenmarkten vooral
voor metalen en rubber bemoedigend.
De beurzen te Parijs, Brussel en New York
zullen heden in verband met de herdenking
van den wapenstilstand gesloten blijven.
De Buick, behoorende tot het General
Motors Concern, besloot de productie in
November tot 27.134 wagens te verhoogen.
Omtrent de boodschap van president
Roosevelt aan het Congres op 15 November
а.s. meent men te Washington, dat het re-
tjeeringsprogramma niets beoogt, dat de
zakenwereld behoeft te verontrusten. Men
heeft den indruk, dat Roosevelt er nu van
overtuigd is. dat de noodzaak van het even
wicht der begrooting een voortzetting van
de uitgavenpolitiek niet toelaat en het her
stel moet worden bevorderd door een betere
verstandhouding tusschen de zakenwereld
en de regeering.
President Roosevelt heeft met een groep
zakenlieden en ambtenaren geconfereerd
over de huidige conjunctuur-daling, waar
bij voornamelijk de bevordering van hui
zenbouw werd overwogen. Men meent, dat
niet rechtstreeks gelden beschikbaar zuilen-
worden gesteld, om de bouwnijverheid te
stimuleeren. Ook in andere opzichten moet
het niet de bedoeling van Roosevelt ziji}>
zijn uitgaven-politiek te hervatten. Kapi-
taal-investeering zou worden aangemoedigd-
door vermindering van de belasting op on
verdeelde winsten en op kapitaalwinsten-
Voorts zou een mildere houding tegenover
de openbaar nutsbedrijven door de regee
ring worden aangenomen.
De belangrijkste adviseurs van Roosevelt
zien niet in, dat een herziening der belas
tingen een verbetering van den econo-
mischen toestand in dezen winter ten ge
volge zou hebben. Het vraagstuk komt pas
in de gewone Congreszitting van 1938 ij1
behandeling, zoodat eventueele plannen te
dien opzichte geen directe uitwerking heb
ben.
President Roosevelt verklaarde, dat dc
regeering, Wanneer de openbaar nutsbe
drijven zich met hun tarieven naar afi
Neiv Deal zouden richten, hen niet 3oé
beconcurreer en. De regeering zou de par
ticuliere licht- en krachtmijen haar bijzon
dere monopolie laten, wanneer zij haar in
stallaties op basis van de „Common Lav)
zouden kapitaliseeren. Men is in Wallstreet
van meening, dat het aanbod van Roosevelt
een aanwijzing vormt, dat men te Washing
ton thans poogt, het vertrouwen van de za
kenwereld te herstellen.
De staalproductie in de Vereen. Staten
wordt thans op 41 pCt. der capaciteit g&'
raamd tegen 48 pCt. de vorige week. Dc
laagste stand is thans sedert Juli 1935 be
reikt. De staalschroot-prijs is thans op het
laagste punt sedert Juli 1936. De ruw-ijzer-
productie neemt ook af. De automobiel
industrie heeft minder staal gekocht dan
icerd verwacht.
De V. S. Steel Corporation boekte in Oc
tober dan afleveringen 792.000 don tegen
I.048.000 ton in September en 1.007:000 ton
in October 1936. In de eerste tien maanden
II.749.000 ton tegen 8 875.000 ton in a-C
overeenkomstige periode van het vorig jaai
De Western Union Telegraph Co. behaal
de in het derde kwartaal een netto-winst
van 693.000 of 8 0.66 per aandeel tegej1
1.955.000 of 1.87 per aandeel in het derde
kwartaal 1936. In het afgeloopen boekjaar
per 30 September bedroeg de netto-winst
4.79 tegen 6.55 per aandeel in het voriO
boekjaar.
De Pennsylvania Rrd. keert een kwartaal'
dividend uit van 8 0.75 per aandeel tegen
0.50 in Juli en 1 in September 1936.
Sears Roebuck boekte in de vier weken
per 5 November aan verkoopen 8 51.03 mi"-
of 3.7 pCt. meer dan in dezelfde periode van
1936. in de eerste 40 weken 8 437.37 miU
hetgeen 12.7 pCt. meer is dan in het over'
eenkomstig tijdvak van het vorig jaar.
De Studebaker Corp. heeft in October
8389 auto's verkocht tegen 12.150 stuks tf'
September. In de eerste 'tien maanden
81.725 wagens tegen 75.449 stuks in de .ovef'
eenkomstige periode van het vorig jaar.
De National Cash Register boekte in OeJ
tuber aan orders 8 3.36 mill, hetgeen
pCt. meer is dan het bedrag in October 1931>-
In de eerste tien maanden 24.89 million'
of 13.1 pCt. meer dan in dezelfde period1'
van het vorig jaar.
Het Pond Sterling bewoog zich hedeé'
ochtend te Amsterdam op 9.029.03 V. té
9.03Va); de Dollar op 1.80^—1.81 (vorig sW
1.80 7/16); de Frank op 6.12 V2—6.15 (v. sl'
б.13'A); de Belga op 30.6711—30.72 Ivom
slot 30.71) en de Zwitsersche Frank op 41-'u
41.80 (vorig slot 41.84).
De Noord-Atlantische Conference heef}^
dc vrachten voor Noord-Oostelijke Amerj'
kaansche havens voor 1938 met gemiddel
20 pCt. verhoogd. Ingaande 1 December zid'
len de passagierstarieven op Zuid-AmeriK
met 10 pCt. worden verhoogd.
Voor de Java—China—Japanlijn is W1
weer mogelijk geworden, in beperkte rnoj
lading in Shanghai te lossen. De kosten zv
echter belangrijk hooger. Indien het la
ding aanbod voldoende is, zal de J. C. J-
inderdaad Shanghai weder aandoen.
