Engelsch schip voor onze kust
vergaan
Tot iederen prijs zal China
Nanking verdedigen
Arabieren tegen
Franco
Het nieuws van heden
VERSCHUIVING DER
LADING
BLOEDIGE BOTSINGEN
IN JERUZALEM
1
BEWAPENING BRENGT
GEEN OPLEVING'
DE BAROMETER
Soetsjan is nog slechts
een puinhoop
De verklaring der
mogendheden
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13 «66
MAANDAG 15 NOVEMBER 1937 - AVONDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20869
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per weekper kwartaal
f3.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week,
per kwartaal f3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD- HAARLEM
De bemanning, waarvan een der
leden was overleden, te
Oostende aan wal gezet
Sleepbooten mochten
niet slagen
De „Ino" is ter plaatse
gezonken
De oorzaak
Zeven dooden en talrijke gewon
den bij gevechten tusschen
Joden en Arabieren
Een voorstel van koning
Leopold?
Hij zou de Locarno-mogendheden
willen bijeenroepen
Eord Halifax Woensdag
naar Berlijn
Geen onderhandelingen met Rome
te wachten
Bruno Mussolini te Rome
Tatarescoe opnieuw
formateur
Het Weeri
PiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniirË
In Tetoean zou zich een opstan
dige beweging tegen het na
tionalistische bewind
hebben voorgedaan
Rechtschen bij Madrid
teruggeslagen
Een oproep van Zamora
tot vrede
VLIEGTUIG VERONGELUKT
De geheele linkervleugel van het
Chineesche Sjanghai-leger zou
op den terugtocht zijn
China wenscht alléén
Brussels bemiddeling
Begrafenis van Pembroke
Stephens
Soetsjau, het „Venetië
van China"
Roosevelt doet een beroep op
samenwerking tot bestrijding
der werkloosheid
Bemanning van het
Grieksche schip gered
Stormen over Amerika
TYPHUSEPIDEMIE
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Italië zal waarschijnlijk zijn
goedkeuring onthouden
Ongeregeldheden in
Egypte
De Negus in behoeftige
omstandigheden
MlS'WltB'WW
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
In den afgeloopen nacht is op on
geveer zeven mijl van het lichtschip
„Wandelaar" een Engelsch schip, de
„Ino" van de Bristol Steam Naviga
tion Company gezonken.
Op het eerste bericht Zondagavond, dat het
schip zich in zinkenden toestand bevond, zijn
de sleepbooten „Noordzee" en „Goliathvan
Vlissingen naar de „Ino" vertrokken.
De Ino is een scliip van 1240 bruto ton, dat
in 1899 te Campbeltown in Engeland is ge
bouwd.
De bemanning had het schip verlaten en be
vond zich aan boord van een Belgische motor
loodsboot. Een lid van de bemanning is over
leden. Het lijk is eveneens aan boord van de
loodsboot gebracht.
Te middernacht zijn de sleepbooten „Goliath"
en „Noordzee" bij het s.s. „Ino" aangekomen
Het schip lag ten anker met zware slagzij.
De bemanning van de sleepbooten begaf zich
aan boord en maakte den sleeptros van de
„Noordzee" vast. Met het transport van het
schip kon evenwel nog niet worden begonnen,
doordat een uitstaand anker niet wilde slippen.
Te half vier hedennacht kwam te Vlissingen
het bericht binnen, dat het den sleepbooten
gelukt was, de „Ino" vlot te krijgen en dat zij
het schip op sleep naar Vlissingen hadden ge
nomen.
Later evenwel bleek, dat deze poging toch
mislukt was.
Wij vernemen nog, dat de „Ino" een week-
dienst onderhield tusschen Bristol en het vaste
land. Het schip was ook te Rotterdam een
goede bekende. Thans was het onderweg naar
Antwerpen. Het weer was buiig en de zee ruw,
doch van stormweer kon niet worden gesproken.
Nadat de Belgische loodsboot radio-telefonisch
rapport had uitgebracht, zijn de sleepbooten
uitgevaren.
Nader wordt gemeld, dat dit scheepsongeval
moet worden toegeschreven aan een verschui
ving van de lading, welke uit mineralen be
stond.
De bemanning is door de Belgische loods
boot „Oostende" naar Oostende gebracht.
Zij bestond uit achttien opvarenden waar
van, zooals gemeld, er een was overleden.
De positie van het schip was 51 gr. 23 min.
n.b. en 2 gr. 48 min. O.I., d.i. ongeveer 7.5 mijl
van het lichtschip Wandelaar. Een passeerend
motorschip rapporteerde Zondagavond om half
twaalf dat 't schip 30 graden slagzij aan bak
boordzijde maakte en dat het voor anker lag.
De reddingsboot aan stuurboord ontbrak, ter
wijl de davits waren uitgedraaid. De Nederland-
sche loodsboot uit Vlissingen was tegen mid
dernacht bij de „Ino" aangekomen.
JERUZALEM, 14 Nov. (Havas) Een
reeks gebeurtenissen van buitengewoon
emstigen aard hebben zich vandaag in Pa
lestina voorgedaan. Zij doen herinneren
aan de ernstige uren in de Joodsch-Arabi
sche crisis. Er zijn zeven dooden te betreu
ren, o.w. twee vrouwen en een tiental ern
stig gewonden. Tot de slachtoffers behooren
zoowel Joden als Arabieren.
Bij een hevig gevecht tusschen Arabische en
Joodsche arbeiders zijn drie slachtoffers geval
len.
De politie heeft machinegeweren in stel
ling gebracht bij de toegangspoorten der stad
om aldus op alle gebeurlijkheden voorbereid te
*ijn.
Verder is een bom geworpen naar een Arabi-
schen autobus, waarddbr een vrouw werd ge
dood en vier mannen gewond.
In verband met de herhaalde aanslagen
heeft de politie opdracht gekregen bij het pa
trouilleeren de stalen helm te dragen.
In den nacht van Zondag op Maandag zijn
!h verscheidene plaatsen van Palestina 30 revi
sionistenleiders gearresteerd. Deze arrestaties
hebben groot opzien gebaard.
In den loop van den nacht zijn in Jaffa en
Jeruzalem wederom bomaanslagen gepleegd. De
Aangerichte schade kan nog niet geraamd wor
den.
Londen, 14 Nov. (Havas). Volgens den di-
hlomatieken redacteur van de People zal Ko-
hftg Leopold van België Engeland voorstellen,
at de mogendheden van Locarno worden bij
engeroepen. Verder zal hij volgens het blad
aanbieden zelf de conferentie te leiden. De re
dacteur is van meening, dat de terugkeer van
•®.el8ië tot de neutraliteit de noodige onpartij
digheid voor de leiding van een dergelijke con
ventie waarborgt. De conferentie zou vóór
jderstmis kunnen bijeenkomen, indien de voor
leidende besprekingen tusschen de hoofdste-
Qen zouden slagen.
LONDEN, I4 Nov. (Reuter). Lord Halifax
Zai zich Woensdag naar Duitschland bege
ven.
Volgens officieele kringen is er geen spra
ke van, dat de reis van Lord Halifax zal
borden uitgesteld.
Dit besluit is genomen tijdens een con
ventie tusschen Chamberlain, Eden en
Lord Halifax, welke Zondag is gehouden.
In diplomatieke kringen te Londen verklaart
men, in verband met Lord Halifax' reis en ge
zien de verschillende uitleggingen, welke gege
ven werden aan de besprekingen tusschen
Grandi en Vansittaxt, dat er niet aan gedacht
wordt in een directe toekomst met de Ita-
liaansche regeering onderhandelingen aan te
vatten, welke reeds sinds Juli kunnen worden
voorzien.
Zeer zeker is men geneigd met de Italiaan-
sche regeering te onderhandelen over Middel-
landsche Zee- en andere vraagstukken, welke
zich voor de beide landen voordoen, doch men
wil tevoren den toestand in Spanje opklaren en
met name het vraagstuk der vrijwilligers ten
minste tot een begin van oplossing zien komen.
Dit sluit niet uit, dat langs diplomatieken weg
met Rome contact moet worden onderhouden.
ROME, 14 Nov. (Havas). Bruno Mussolini
vertoeft thans te Rome. Hij heeft in gezel
schap van zijn broer Vittorio een wedstrijd bij
gewoond.
BOEKAREST, 14 Nov. (Havas.) De leider
der Roemeensche nationale boerenpartij,
Mihalache, die van koning Carol opdracht
gekregen had een regeering te vormen,
waarin ook het nationale front van Vajda
Voivod moest worden opgenomen, heeft van
de kabinetsformatie afgezien. Daarop is de
demissionnaire premier, Taterescoe, belast
met de vorming van een kabinet.
Mihalache heeft den koning verklaard, dat
de Nationale Boerenpartij trouw blijft aan land
en troon.
De koning heeft Taterescoe opgedragen een
regeering te vormen op breeden grondslag waar
in de liberalen en eventueel ook de dissidente
liberalen en de radicale boerenpartij zitting zul
len hebben. Taterescoe verklaarde aan de pers
te hopen, dat hij zijn opdracht spoedig zal kun
nen vervullen.
Hoogste barometerstand: 767.3 Valentia.
Laagste barometerstand: 747.3 Vardö.
VERWACHTING: Meest matige Noord- |f
Westelijke tot Zuid-Westelijken wind, ge- j|
deeltelijk bewolkt tot betrokken, tijdelijk |jj
regen, weinig verandering in temperatuur.
Zon op v.m. 7.20 onder n.m. 4.09. Licht
OP n.m. 4.39 Maan op n-m- 2.23 on-
der v.m. 24 Volle Maan 18 Nov.
LONDEN, 15 Nov. (Havas) De correspon
dent van de Daily Herald in Gibraltar
meldt, dat 60 Arabieren en 20 Spanjaarden
gedood zouden zijn tijdens een opstandige
beweging tegen Franco in Tetoean.
Deze opstandige beweging zou zich. in den
loop van de vorige week hebben voorgedaan.
Zoo zouden Vrijdag j.l. verscheidene honderden
Arabieren betoogd hebben voor de residentie
van den hoogen commissaris. Zij zouden door
■roepen uiteengedreven zijn. De betoogers, die
voornamelijk leden waren van bergstammen, die
er in zouden zijn geslaagd naar Tetoean door
te dringen ondanks de autoriteiten, droegen op
schriften mee, luidende „Dood aan Franco en
zijn recruteeringsagenten" en „Sinds 18 juli
1936 zjjn 150.000 Arabieren naar Spanje gegaan.
Niet één is teruggekeerd. Wij moeten hen wre
ken".
Zaterdagavond .trachtten de rechtsche troe
pen zich meester te maken van de stellingen
van de regeeringstroepen bij Cerro Rojo. Na een
gevecht van man tegen man werden de troepen
van Franco teruggedreven. Zij lieten talrijke
dooden achter.
Vervolgens opende de artillerie van de regee
ring het vuur op de stellingen der rechtschen.
Ook ten Noordwesten van Madrid, bij Arava-
ca, werden de troepen van Franco door de artil
lerie der regeering teruggedrongen.
De eerste president van de Spaansche repu
bliek, Don Niceto Alcala Zamora, die sedert
het begin der revolutie zich in Parijs heeft
gevestigd, pleit in een voor de „United Press"
met eigen hand geschreven oproep, voor vrede
en wapenstilstand in Spanje.
„De vrede, dien ik gedurende de jaren van
mijn presidentschap heb gehandhaafd en ge
predikt, is een plicht en de redding van alle
Spanjaarden, voornamelijk van de republikei
nen. Indien Spanje wil leven, dan moet de
republiek worden versterkt. De republiek is
de eenige voor Spanje mogelijke regeerings-
vorm. Het grootste gevaar voor de republiek is
het gebrek aan stabiliteit in de regeering. Het
gevaar wordt met den dag grooter, naarmate
dé oorlog langer duurt. De oorlog, die met een
golf van nationalistisch fanatisme begon, moet
ophouden, anders zal de republiek worden ver
nietigd en het verlies van handel en industrie
zullen de ruïne over Spanje en zijn nationalen
rijkdom brengen."
De ex-president leeft een rustig en eenvou
dig leven te Parijs met zijn vrouw en twee
dochters. Een van zijn zoons, professor Niceto
Alcala Zamora, is gehuwd met een dochter van
Queipo de Llano. Twee andere zoons zijn naar
het Roode Spanje gegaan. Een van hen, José,
22 jaar, ligt ernstig ziek aan typhus, te Valen
cia, terwijl Luis, 23, in de loopgraven van Te-
ruel vecht.
Don Niceto hoopt nog steeds de rol van be
middelaar tusschen beide partijen te kunnen
spelen.
Bij het Italiaansche vliegveld Ciampino is een
militair vliegtuig omlaag gestort. De beide in
zittenden zijn om het leven gekomen.
De burgemeester van Zwolle, dr. J. E. baron de Vos van Steenwljk, die benoemd
is tot burgemeester van Haarlem, heeft Zaterdag te Zwolle afscheid genomen.
Wethouder H. G. C. Treep spreekt den scheidenden burgervader en diens echt
genoot e. toe
De nieuwe gebouwen van de Parijsche luchthaven Le B our get zijn dezer dagen
geopend. Een luchtopname van het nieuwe hoofdgebouw, dat een lengte heeft
van 230 Meter en waarin alle takken van het bedrijf zijn ondergebracht.
NANKING, 15 Nov. (Reuter). Soefsjau
ligt thans in puin. De Japanners hebben
700 bommen in de afgeloopen 24 uur op de
stad doen neerkomen. De telegrafische en
telefonische verbindingen met Nanking zijn
verbroken.
Aangezien de regeering besloten heeft
Nanking tot iederen prijs te verdedigen,
is een groote uittocht begonnen, hoofdza
kelijk naar plaatsen rivieropwaarts. Over
volle stooir.booten en autobussen begeven
zich derwaarts. De regeeringsambtenaren
blijven echter in de stad.
Een vertegenwoordiger van Havas heeft een
bezoek gebracht aan de streek ten Westen van
Sjanghai, waar de Japansche troepen de laat
ste dagen in zeer snel tempo zijn opgerukt. In
het geheele district Hoengjau hebben vele hui
zen van buitenlanders schade geleden. De bur
gerbevolking heeft de streek verlaten, met uit
zondering van een aantal boeren, wier wonin
gen vernield zijn en die langs de wegen bivak-
keeren. Eenige franc-tireurs zijn gebleven en
nu en dan hoort men schoten.
Overal langs de wegen ziet men lijken van
Chineesche soldaten en burgers. Alles wijst er
op, dat de Chineezen inderhaast teruggetrok
ken zijn: men vindt achtergelaten stukken ge
schut, granaten, munitie en veel ander oor
logstuig. Het vliegveld van Hoengjau bleek in
een gecamoufleerd bolwerk veranderd te zijn:
vele machinegeweren waren er opgesteld.
De woordvoerder van het Japansche leger
heeft verklaard, dat de Japanners Kwinsan
hebben genomen, op 60 K.M. ten Westen van
Sjanghai. De Chineezen zouden zich snel te
rugtrekken in Westelijke richting zonder weer
stand te bieden aan den Japanschen opmarsch.
De Chineesche strijdkrachten hebben rich
uit Lioeho teruggetrokken. De stad is thans
door de Japanners bezet. De geheele lin
kervleugel van het Chineesche leger trekt
terug.
De Japanners beweren ook reeds Taitsjang,
ten Zuid-Westen van Lioeho gelegen, te hebben
bezet. f
De Japansche vloot heeft Nantoengtsjau en
Foetsjan hevig bestookt. De luchtvaart heeft
vele verkenningsvluchten boven beide steden
uitgevoerd, hetgeen landingspogingen doet
verwachten.
Naar aanleiding van een gerucht, als zou
de Italiaansche regeering haar bemiddeling
willen aanbieden, verklaart men in Chinee
sche politieke kringen, dat China slechts de
bemiddeling van de conferentie te Brussel zou
kunnen aanvaarden.
Vertegenwoordigers van het Japansche leger,
van de Japansche marine, van de Japansche
ambassade en van het Japansche consulaat-ge
neraal hebben Zondagmiddag de ter aardebe-
stelling op de begraafplaats te Bubbling well bij
gewoond van den Britschen journalist, Philip
Pembroke Stephens, die tijdens zijn werkzaam
heden voor de Daily Telegraph in een kogel
regen was geraakt en door schoten doodelijk
werd gewond.
Voorts hebben Britsche ambtenaren, dagblad
correspondenten en vertegenwoordigers der
Chinepsche regeering Pembroke Stephens de
laatste eer bewezen.
De z.g. Chineesche Hindenburg-linie, waarop
de Chineesche militaire leiders zoo trotsch gin
gen, en welke Tsjangsjoe via Soetsjau verbond
met Kashing, is thans door de Japanners defi
nitief verDroken. De Chineesche stellingen rond
om Sjanghai zijn vernietigd en de Chineesche
linkervleugel is verdreven.
Te Paimao aan den Jangtse, 80 K.M. ten
Noordwesten van Sjanghai, zijn gistermorgen
Japansche versterkingen aan land gegaan en
hebben Tsjangsjoe. 85 K.M. ten Noordwesten
van Sjanghai, bezet. De Chineesche linkervleu
gel heeft ook Tatsang en Koensjan moeten
ontruimen. Hiermede is de val van Soetsjau, het
„Venetië van China", in zicht gekomen. De Ja
panners richten zich naar deze stad langs drie
wegen, en wel vanuit Tsjangsjoe, uit Koensjan
en uit Pingwao.
Bij den opmarsch naar Tsjangsjoe leden de
Japansche troepen een verlies van 30 man, ter
wijl bij de Chineezen 400 sneuvelden en 250 ge
vangen genomen werden. Op 12 en 13 Novem
ber zijn 5000 man Chineesche troepen door de
Janners ontwapend en gevangen gezet.
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 ct., ingez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
In een radiorede doet president Roosevelt een
beroep om de campagne tot bestrijding der
werkloosheid te steunen.
Bü gevechten tusschen Joden en Arabieren
te Jeruzalem werden zeven personen gedood.
Tatarescoe opnieuw belast met de vorming van
een kabinet.
In Tetoean zou zich een opstandige beweging
tegen Franco hebben voorgedaan.
„Brazilië heeft geen belang bij het anti-komin
ternpact", verklaart President Vargas.
China zal Nanking tot iederen prijs verdedigen.
ijeven eere-promoties aan de Amsterdamsche
Universiteit ter gelegenheid van de Vondelher
denking.
Het Engelsche s.s. „Ino" voor onze kust gezon
ken. De bemanning behouden aan wal gezet.
Oud-minister van Oorlog, gep. Iuit.-generaal
N. Bosboom plotseling te Den Haag overleden.
Benoemingen in het bisdom Haarlem.
H.H. Wijdingen in het Aartsbisdom.
Ernstig verkeersongeluk te Gilze-Ryen door
het springen van een achterband.
Euwe wint de zeventiende partij van den wed
strijd om het wereldkampioenschap schaken.
Het Nederlandsche bondselftal verliest te Rot
terdam met 60.
try
NEW YORK, 14 Nov. (Reuter) Presi
dent Roosevelt heeft in een Zondagavond
uitgesproken redevoering een beroep op het
publiek gedaan om op volkomen hartelijke
wijze samen te werken ten einde de werk-
loozentelling door bemiddeling van de poste
rijen te doen slagen.
Deze telling, aldus de president, zal de sta
tistieken verschaffen, waarop de regeering haar
program voor langen duur hoopt te baseeren.
met het doel de werkloozen weer te werk te
stellen in de particuliere industrie en in den
landbouw.
De werkloosheid omvat een aanzienlijk ge
deelte der bevolking en dat nog wel in eer,
natie met zulke rijkdommen en natuurlijke
hulpbronnen, dat volgens den president gespro
ken kan worden van een paradox, welke ons
vernuft trotseert.
Het is het probleem van alle naties en niet
alleen van de onze. Het probleem kan, naar
men zegt, worden opgelost door een enorm her
bewapeningsprogram te beginnen, maar wij,
Amerikanen, willen het niet op die manier op
lossen.
De werkloosheid vertraagt het weder in even
wicht brengen der begrooting. De toestand
eischt een duurzame genezing. Er moet pas
send werk gevonden worden in industrie en
landbouw voor alle arbeiders, die van goeden
wil zijn.
Volgens het Amerikaansche vakverbond be
droeg het aantal werkloozen in September 8
millioen.
Maandag 15 November wordt een buitenge
wone zitting van het congres geopend. Deze
zitting zal beperkt blijven tot de bestudeering
van de problemen, die door president Roosevelt
opgesomd zijn in zijn convocatieredevoering:
Nieuwe wetgevende maatregelen ter vaststelling
van minimumloonen en werktijden, reorgani
satie van het bestuur, controle op de landbouw
productie en organisatie van den internationa
len handel.
NORFOLK (Virginië), 14 Nov. Een schip van
de kustwacht meldt, dat het bijna alle opva
renden van het Grieksche vrachtschip, dat gis
teren in dan Atlantischen Oceaan is vergaan,
heeft opgepikt.
NEW YORK, 15 Nov. (D.N.B.) Stormen,
gepaard gaande met zwaren regenval, hebben
aan de Atlantische kust van Zuid Carolina tot
Maine verwoestingen aangericht. De materieele
schade is zeer groot. Talrijke plaatsen in
Maryland zijn door het hooge water over
stroomd.
Te Croydon woedt een typhusepidemie. Reeds
zijn 44 gevallen geconstateerd, waarvan drie
met doodelijken afloop.
BRUSSEL, 15 Nov. (Havas). Algemeen is
men in kringen der Zuidzee-conferer.tie van
opvatting, dat de Italiaansche gedelegeerde
zich er van zal onthouden, na een korte prin-
cipieele verklaring te hebben afgelegd, goed
keuring te hechten aan den Zaterdagmiddag
opgestelden tekst eener verklaring. Daarentegen
zouden de andere gedelêgeerden, o.a. de Scan
dinavische, van hun regeeringen machtiging
hebben gekregen, goedkeuring te hechten aan
de verklaring der mogendheden tegenover het
Japansche antwoord.
CAIRO, 15 Nov. (Havas). Terwijl de natio
nale feestdag in Egypte Zaterdag rustig verloo
iden is. hebben zich gisteren talrijke betoogingen
voorgedaan.
Zoo ontstonden relletjes in de universiteit. De
deken der faculteit der exacte wetenschappen
en de commandant der „blauwhemden", die
aanwezig waren bij het neerleggen van een
krans bij het monument voor de slachtoffers
der troebelen van November 1935, werden mis
handeld. Eenige studenten werden ernstig ge
wond. De ongeregeldheden duurden tot den
avond voort.
De politie arresteerde 17 studenten. Zü zul
len zich voor het gerecht te verantwoorden
hebben,
LONDEN, 14 Nov. (Havas.) Een redacteur
van de „Sunday Referee", die een bezoek aan
Haile Selassie heeft gebracht, vertelt, dat de
koning der koningen' in armoede leeft en zelfs
geen vuur kan laten branden in de kamers van
zijn bescheiden huis te Bath, behalve in de
kamer van zijn kinderen. De Negus wil nu zyn
laatsten auto en 't huis, dat hy bewoont, ver-
koopen. Er leven ruim twintig familieleden on
der zijn dak: de garage is verbouwd om eenige
van hen te kunnen herbergen. „Wij hebben geen
enkel inkomen zeide de Negus tot zijn be
zoeker wij leven van het kleine kapitaal, dat
wü bezitten. Toen ik Abessynië verliet, hoopte
ik er, met de hulp van den Volkenbond, weldra
te kunnen terugkeeren. Ik heb dan ook alleen
datgene medegenomen, dat in mün onmiddel
lijke behoeften kon voorzien."
Stand op Maandag 1 uur n.m.: 760.8
.Vorige stand: 759.5
i
