Treedt Tsjang Kai Sjek af als
premier
Japansch oordeel
Het nieuws van heden
over Brussel
„Het ware Spanje
is Katholiek"
Tatarescoe aan
het werk
Hij wijdt zich geheel
aan het opperbevel
.v£D5*-. 17 Nov. (Havas). Kort voor zijn
klaart Uit Londen heeft Lord Halifax ver-
dat hij Maandag a.s. terug zou zjjn.
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS WOENSDAG 17 NOVEMBER 1937 - AVONDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20873
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per weekper kwartaal
f 3.25. Bij onze Agenten 27H cf. per week,
per kwartaal 13 58 DACBtAD MET OCMTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM k|a,ne annonte, ,0mtoeoe„. „e de ,M.
De mogendheden hebben geen
voordeel weten te trekken uit
de gunstige zinsneden van
Tokio's antwoord
„China strydt voor de
gerechtigheid"
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Ingeval de Nanking-regeering zou
ineenstorten is Japan gereed
om aan den toestand het
hoofd te bieden
Half Sjantoeng in
handen van Japan
Van het front bij Sjanghai
Halifax Maandag terug
Eucharistisch Congres
in 1940 te Nice
KR00N-BEHANGSELS
Tsjang Kai Sjek.
Deserteurs uit Eritrea
aan het muiten
k
Een Amerikaansche
meening
Beroep op Jeruzalems
bevolking
Om een einde te maken aan het
bloed vergieten
NAZI'S VEROORDEELD
Recordvlucht Londen-
Kaapstad
Tokio en de Fransche
wapenleveringen
Huil candidaat voor den
Nobelprijs
Amphibie-vliegtuig
Mededeelingen van president
Vargas
Wapenstilstand bij de
General Motors
Generaal Franco verklaart, dat de
nieuwe Spaansche staat een
werkelijke democratie
zal zijn
Veelbewogen nacht bij
Madrid
Volksstemming vóór
oorlogsverklaring
Amendementen op de Amerikaan
sche grondwet ingediend
Eerste Britsche agent
bij Franco benoemd
„Brazilië zal weer de
koffiemarkt veroveren"
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
„Een volk, dat leeft, bouwt aan zijn toe
komst". Door goed onderwijs verzekeren
wij de toekomst onzer kinderen. Te grote
klassen zijn een beletsel voor degelijk
onderwijs. VERLAGING DER LEERLINGEN-
SCHAAL is noodzakelijk
Kath. Onderw. Verbond
Goud. Een gedeelte van de goudzending, groot 10 mïllioen 500 duizend pond
sterling, welke door "het s.s. „Normandie" uit Amerika naar Frankrijk is overge
bracht.
BRUSSEL, 17 Nov. (Havas) De woord
voerder van de Japansche ambassade te
Brussel heeft den correspondent van Havas
verklaard: „Het is jammer, dat de mogend
heden, die te Brussel vereenigd zijn, geen
voordeel hebben weten te trekken uit die
zinsneden in het Japansche antwoord,
waarin Japan zorgvuldig den weg heeft
geopend voor het gebruik van de goe-
Amendementen op de Amerikaansche Grond
wet ingediend, waarbij aan het Congres het
recht wordt ontzegd oorlog te verklaren zonder
volksstemming.
Volgens den Japanschen ambassadeur te Brus
sel hebben de mogendheden geen gebruik ge
maakt van de gunstige zinsneden in Tokio's
antwoord.
f
Naar verluidt zou Tsjang Kai Sjek aftreden als
premier om zich geheel aan het opperbevel te
kunnen wijden.
Generaal Franco verklaart, dat de nieuwe
Spaansche staat een ware democratie zal zijn.
Begrooting van Binnenlandsche Zaken in de
Tweede Kamer aan de orde.
Voorloopige verslagen der Tweede Kamer over
de begrooting van Onderwijs en Koloniën.
Auto bjj Diepenheim in een sloot gereden; een
der inzittenden overleden.
Felle brand in rookerjj te Scheveningen.
O
de diensten van de conferentie.
Van Japansche zijde wordt de formuie „ge
meenschappelijke houding" als een bedreiging
beschouwd: hierdoor zijn de kansen op het ge
bruik van de goede diensten van de mogend
heden aanzienlijk verminderd, indien zij ten
minste hun eerst aangenomen houding niet
wijzigen."
SJANGHAI, .17 Nov. (Reuter). Van
betrouwbare en gezaghebbende zijde
wordt gemeld, dat Tsjang Kai Sjek het
voornemen heeft, af te treden als pre
sident van den uitvoerenden Joean en
zich geheel te wijden aan zijn taak als
opperbevelhebber van het Chineesche
leger.
De minister van Financiën, zou zich belasten
biet het premierschap en tegelijkertijd de por
tefeuille van Financiën blijven beheeren.
Havas bericht uit Tokio, dat volgens een ver
klaring van den woordvoerder van het Depar
tement van Buitenlandsche Zaken, Japan ge
leed is doeltreffende maatregelen te nemen om
het hoofd te bieden aan den toestand, die zou
kunnén ontstaan, wanneer de regeering van
banking ineen zou storten en een binnenland-
Sche chaos in China zijn intrede zou doen.
Het Chineesche agentschap Central News
•helüt, dat Japansche troepen, die bij Tsjapoe
trachtten te landen onder bescherming van
®en twintigtal oorlogsschepen, zijn terugge
slagen.
Het Japansche hoofdkwartier te Tientsin
hsricht, dat de Japansche troepen Kiautsjau,
aan den Noordelijken oever van de Gele Ri~
vier, acht kilometer van Tslnanfoe, hebben
Benomen. De Chineesche verschansingen aan
JJeh Zuidelijken oever worden door vliegtuigen
"estookt.
Ongeveer de helft van de provincie Sjantoeng
ten Noorden van de Gele Rivier is thans in
handen van de Japanners. De Japansche de-
tachementen Noemado en Foekwei hebben gis
teren de groote stalen brug over de Gele
tbïer bereikt.
Het Chineesche telegraaf-agentschap Central
NeWs deelt mede, dat een tiental Japansche
Oorlogsschepen de voorhaven van Sjanghai,
•jhhgpo, in de provincie Tsjekiang, gebombar
deerd heeft. De Chineesche forten beantwoord-
het, vuur. Het wederzijdsche bombarde-
ent duurde ruim 10 uur.
Aan de Takoengpau wordt gemeld, dat Chi
neesche boeren nabij Tientsin een militiecorps
ebben gevormd, dat thans de achterhoede van
"e Japanners bestookt en de ravitailleering
ah het groote Japansche leger belemmert.
De woordvoerder van het Departement
*an Buitenlandsche Zaken heeft categorisch
Verklaard, dat de Japansche autoriteiten
^et het voornemen hebben de internatio
nale nederzetting in Sjanghai te bezetten.
lrpr- Waterville, de vertegenwoordiger van het
bi|^nationale Roode Kruis, die op het oogen-
gpri in Tsjangsja vertoeft, heeft formeel mede-
Va dat het aantal Chineesche slachtoffers
bipri den strijd in Noord-China en in het ge-
van Sjanghai in totaal 800.000 bedraagt.
^omei meldt uit Tokio, dat volgens inlich-
Sen uit betrouwbare bron tien dagen gele-
sch 5° vliesLuigen aan boord van Britsche
a epeh in Hongkong zouden zijn aangekomen,
ln °mstiS van de Gloucester vliegtuigfabriek
detlEneeland' en bestemd voor China. Zij wor-
'bans naar Kanton doorgezonden.
Naar het blad Suisse meldt, heeft het Zwit-
sersche bureau voor handelsuitbreiding onlangs
door zjjn vertegenwoordiger in Burgos met de
regeering van Franco een voorloopige handels
overeenkomst gesloten, welke in hoofdzaak in
een compensatiestelsel voorziet.
MODERNE DESSINS?
GROOTE HOUTSTRAAT 179 b/d Houtbrug.
BOEKAREST, 17 Nov. (Havas). In ver
band met dfe onmogelijkheid een regeering te
vormen op verbreede politieke basis, heeft Ta
tarescoe zich gewend tot de partij van Vajda
Vojvod en de groep van Jorga, wiér steun hij
heeft weten te verwerven voor de volgende
algemeene verkiezingen. Het is vrijwel zeker,
dat op dezen grondslag een nieuwe regeering-
Tatarescoe bij de verkiezingen voor de wetge
vende Kamer het aantal stemmen zal behalen,
dat noodig is om beslag te legen op de premie,
welke in de kieswet genomen is. De kieswet be
paalt n.l. dat 50 procent der zetels toegewezen
worden aan de partij, die het grootste aantal
stemmen op zich vereenigt, mits op zijn minst
40 procent der stemmen verworven is. De over
blijvende mandaten worden dan verhoudings
gewijs verdeeld over de overige partijen.
NAIROBI, 17 Nov. (Reuter) In het inter-
neeringskamp te Isiolo in Kenya zijn, naar
eerst thans bekend wordt, Zaterdag J.l. de daar
geïnterneerde inlandsche deserteurs uit Eritrea
aan het muiten geslagen.
De Britsche afdeeling, die er met het toe
zicht beiast is, was verplicht het vuur te ope
nen, met het gevolg dat negen deserteurs zijn
gedood en 27 gewond. Ook 10 inlandsche Brit
sche soldaten liepen verwondingen op. Naar
verluidt zijn de troebelen een gevolg van on-
eenigheden tusschen de geïnterneerden zelf. De
orde is thans hersteld.
De Takoengpau, die het geautoriseerde Chi
neesche standpunt schijnt te vertolken, leven
in de volgende bewoordingen commentaar op
de resultaten van de conferentie te Brussel:
„Hoewel de verklaring in gematigde termen
is opgesteld, heeft zij categorisch alle Japan
sche beweringen weerlegd. De mogendheden
zullen echter op zijn minst China moreel en
materieel moeten helpen en economische maat
regelen moeten nemen tegen Japan. Het oogen-
blik is gekomen voor de regeling van, de twee
groote conflicten in Aziëhet conflict, dat China
en Japan tegenover elkander plaatst en het
conflict, dat ontstaat tusschen de door Japan
beleden Aziatische Monroeleer en de politiek
der mogèhdheden ten gunste van handhaving
der open deur in China.
Niet alleen het lot van China staat op het
spel, ook de# gemeenschappelijke belangen der
mogendheden en het lot der internationale ge
rechtigheid. China strijdt op het oogenblik voor
deze laatste zending. Wat zullen de mogend
heden doen?"
De New-York Herald Tribune oefpnt critiek
uit op de aanwezigheid ter Negen-Mogendhe-
den-conferentie van landen, die het Negen-
Mogendheden-verdrag niet hebben ondertee
kend, en schrijft: De conferentie van Brussel
heeft een zeer vage beschuldiging uitgesproken
tegen Japan op grond van een uiterst twijfel
achtig gezag. In dezen dwazen toestand moet
ons respect, zooals gewoonlijk, uitgaan naar de
drie Scandinavische landen, die weigerden hun
stem uit te brengen.
De New-York Times spreekt een even somber
oordeel uit: de resultaten der eerste phase der
Brusselsche conferentie zjjn ellendig klein.
JERUZALEM, 16 Nov. (Reuter) In een ge
meenschappelijke bijeenkomst van de Arabische
en Joodsche gemeenteraadsleden van Jeruzalem
is met algemeene stemmen een resolutie aange
nomen, waarin een beroep op het publiek wordt
gedaan om een einde te maken aan een toe
stand, welke tot veel bloedvergieten aanleiding
geeft en welke de economische positie onver
mijdelijk ernstig moet benadeelen.
WEENEN, 17 Nov. (D.N.B.). Te Leoben
(Stiermarken) is vandaag de tweede reeks
strafzaken behandeld tegen 90 gearresteerde
nationaal-socialisten. Twaalf beschuldigden zijn
veroordeeld tot kerkerstraffen, .varicerende van
twee tot zes maanden.
KAAPSTAD, 16 Nov. (Reuter) Mevrouw
Kirby—Green en Clouston zijn vanavond 18.59
uur Greenwichtijd te Kaapstad geland. Zij heb
ben den afstand EngelandKaapstad in een
recordtijd van 45 uur vijftien minuten afge
legd.
Het vorige record, dat gemaakt werd door
Amy Johnson, bedroeg drie dagen, zes uur, 28
minuten.
TOKIO, 17 Nov. (DNB) Naar hier in welin
gelichte kringen verluidt, heeft Japan bij de
Fransche regeering stappen ondernomen wegens
wapenleveringen naar China en om stopzetting
van deze leveringen verzocht. In politieke krin
gen merkt men in verband hiermee op, dat
Frankrijk zich tegenover dergelijke stappen de
vorige maand tegemoetkomend getoond heeft,
maar dat de Fransche regeering er op stond,
dat reeds gesloten leveringscontracten werden
uitgevoerd. De Japansche marine heeft thans
echter verklaard, dat ook deze leveringen moe
ten worden voorkomen, daar zjj de Japanners
ernstig kunnen benadeelen. In dezelfde kringen
neemt men aan, dat Frankrijk de betrekkingen
met Japan niet in gevaar wil brengen. De Ja
pansche stap bij de Fransche regeering wordt
gedeeltelijk voorgesteld als een ultimatum.
OSLO, 17 Nov. (A.N.P.) De Amerikaan
sche Minister van Buitenlandsche Zaken, Cor-
dell Huil, was een der eerste candidaten voor
den Nobelvredesprijs 1937, toen de commissie,
welke over het verleenen van den prijs moet
beslissen, hier gisteren bijeenkwam.
BALTIMORE, 17 Nov. (Havas). In opdracht
van de Sovjet-Unie wordt een reusachtig vier
motorig amphibie-vliegtuig gebouwd, be
stemd voor lange-afstandvluchten. Het toe
stel zal 46 passagiers kunnen vervoeren met een
nuttigen last van 3400 kilogram. De actie-ra
dius bedraagt 8000 kilometer.
In het kader der Vondelherdenking is Dinsdagavond in het Vondelpark te Am
sterdam een fakkeloptocht gehouden. De deflieerenden, trekken voorbij het Von
delmonument,
Het regiment genietroepen te Utrecht ge niet de eer den langsten soldaat uit ons
land onder zijn manschappen te tellen. We zien hier den 2.08 M. langen milicien
D. ten Have met 2 zijner kameraden van normale lengte.
PARIJS, 17 Nov. (Havas) In Le Jour schrijft
Leon Bailby: Honderd en acht afgevaardigden
van acht en dertig naties zijn bijeengekomen om
over de plaats voor het houden van het eerst
volgende internationale Eucharistische Congres
van 1940 te beraadslagen. Eenstemmig werd
door de afgevaardigden besloten Frankrijk aan
te wijzen als het land, waarin het Congres zal
bijeenkomen.
Met goedkeuring van den H. Vader zal het
Congres van 1940 daarom te Nice worden ge
houden.
RIO DE JANEIRO, 17 Nov. (DNB) President
Vargas heeft aan het blad Nota o.m. het vol
gende verklaard: wegens de beperkte mogelijk
heid tot het opnemen van buitenlandsche lee
ningen zal Brazilië weer op eigen krachten
moeten bouwen. Brazilië zal weer de wereld-
koffiemarkt veroveren. De uitvoer van erts zal
verdrievoudigd worden. De spoorwegen zullen
daartoe een reorganisatie ondergaan. Reeds is
een begin gemaakt met de vernieuwing van het
ambtenarencorps en van het leger. De leeftijds
grens voor ambtenaren is vastgesteld op 68 jaar
en een aantal verdienstelijke personen heeft
promotie gemaakt.
PONTIAC (Michigan), 17 Nov. (Reuter). De
fabrieken der General Motors zijn heropend. Er
is een „wapenstilstand" gesloten, waarbij de
stakers zich verbonden hebben het werk te
hervatten, hangende de bespreking hunner
grieven.
Stand op Woensdag 1 uur n.m.: 759.5
Vorige stand: 766.0
SALAMANCA, 17 Nov. (Havas) Gene
raal Franco heeft aan een vertegenwoordi
ger van de pers de volgende verklaring ver
strekt:
„Wij verdedigen de Kerk, den godsdienst,
de christelijke beschaving en daarom moeten
de katholieken der geheele wereld de natio
nale beweging steunen.
Wij zijn ten diepste voorstanders van sociaal
welzijn en wij worden bezield door de leeringen
van de Katholieke Kerk: minder rijken, maar
ook minder armen. De nieuwe Spaansche staat
zal een werkelijke democratie zijn, waarin alle
burgers zullen deelnemen aan de regeering".
De generaal voegde hieraan toe, dat de nieu
we staat de (Vetten zou intrekken, die de reli
gieuze onderwijsorden verbieden, die de kerke
lijke goederen in beslag nemen en de Jezuïeten
orde verbieden. De religieuze gebouwen zullen
worden teruggegeven aan de Kerk en de gees
telijkheid zal te harer beschikking krijgen de
fondsen, die noodig zijn om haar geestelijke
zending uit te voeren. Tenslotte zal op alle uni
versiteiten hooger godsdienstonderwijs worden
gegeven. „Dit alles," zoo besloot Franco, „omdat
het katholicisme het kenmerk geweest is'en zjjn
zal van het werkelijke Spanje".
De nacht is veelbewogen geweest aan de fron
ten bij Madrid. De regeeringsbatterijen hebben
den geheelen nacht gevuurd op de Universiteits-
wijk, waar de rechtschen zich samentrokken. In
den sector van Carabanchel hebben de regee-
ringstroepen een belangrijk terrein bezet aan
den voet van den Cerro Blanco, waarbij zij zich
meester maakten van een belangrijke hoeveel
heid oorlogsmateriaal. In den sector van de
Jatama is van beide zifden krachtig geschut
vuur gegeven.
WASHINGTON, 17 Nov. (D.N.B.) De sena
toren Lafollette en Capper hebben amende
menten ingediend op de Grondwet, volgens
welke aan het Congres het recht wordt ont
zegd oorlog te verklaren zonder voorafgaande
volksstemming en aan den president 't recht
wordt ontnomen de Amerikaansche weermacht,
zonder een formeele oorlogsverklaring van het
Congres, zoo te versterken, dat een oorlog on
vermijdelijk wordt. De volksstemming behoeft
slechts te vervallen bij een vijandelijken inval
in de Ver. Staten of de protectoraten. In het
huis van afgevaardigden werd een wetsvoorstel
ingediend, om in geval van oorlog de burger
bevolking te mobiliseeren.
SAN SEBASTIAN, 16 Nov. (Reuter.) De
vroegere Britsche zaakgelastigde te Moskou,
Sir Robert Hodgson, is de eerste agent van het
Britsche Rijk, weüke is benoemd in het door
Franco bezette deel van Spanje.
Verwachting: krachtige tot matigen later
afnemende wind uit Oostelijke richtingen,
toenemende bewolking met toenemende
kans op regen vooral in het Zuiden, in
het Noorden nog nachtvorst, zachter over
dag.
Hoogste barometerstand 776.1 Hapa-
randa.
Laagste barometerstand 741.3 Reyk
javik en Vestihanoer.
Zon op v.m. 7.24 onder n.m. 4.05.
Maan op n.m. 3.24 onder v.m. 6.10.
Volle Maan 18 November.
