IJNHARDTJES"-^hg«.
vusco
Sociaal-democraten en communisten
in Frankrijk
CARRO'S
(DRJESSEN
EEN LIBERALE
ARBEIDERSBOND
Fusie mislukt, échec der
Komintern
VLEESCHVERGIFTIGING
TE HARENKARSPEL
De Rijschool te
Amersfoort
DINSDAG 30 NOVEMBER 1937
uuMxmi
Hoofdpijn - Kiespijn - Zenuwpijnen
Rheumatische pijnen-Spit-Spierpijn
Periodieke pijnen - Kou en Griep.
Het succes met het Volksfront had
de Fransche Moskovieten
overmoedig gemaakt
Jouhaux te Moskou
RIJKSMUSEUM VOOR
VOLKENKUNDE TE LEIDEN
Minister Slotemaker de Bruine
verricht de openingsplechtigheid
De nieuwe burgemeester
van Marum
M
Overste, D. A, Camerling Helmolt.
De gelddiefstal te
Utrecht
In totaal werd f 15.000 vervoerd
Veel Sinterklazen, één voorkeur:
Vlisco voor Overhemden! De per
fecte combinatie van alle goeds en
alle prettigs. In dragen en in duur
zaamheid, in pasvorm en in prijs
het ideale overhemd aller mannen!
HET RESIDENTIE-ORKEST
Subsidie opnieuw toegekend
ST. NICOLAAS-ZONDAG EN DE
WINKELSLUITING
Een ware veldslag
Hoe een voetbalwedstrijd te Driel
ontaardde
DOMINÉ CONTRA DEN
BURGEMEESTER
f 25 boete wegens beleediging
geëischt
De Alkmaarsche rechtbank spreekt
den verdachte vrij
WED. E. VAN DE ZANDE-
SCHOUTEN
BEHEER VAN P.T.T.
Nota van wijzigingen belangrijker
dan wetsontwerp
Nieuwe Nederlandsche gezant
te Belgrado
De min van H. M. de Koningin
wordt morgen 85 jaar
Bestaat 1 December tachtig jaar
INDISCHE BEGROOTING
Economisch belang van indirecte
welvaartsbevordering mag niet
worden onderschat
Geen audiëntie
LUCHTBESCHERMING
De stichting Technisch Advies
bureau opgericht
Aardschokken in Benkoelen
MJJiJfW;!!)
rAflMI MJJjJHjWDi
MJJtJHAM.rl/ WJJjJrWaOJI [MIJiJrIAimJ
Koker 12 cachets 50 ct. 2 stuks 10 ct. Bij Apoth. en Drogisten.
(Van onzen Parijschen correspondent)
Van de besprekingen welke sinds den zomer
werden gevoerd over het tot stand bren
gen van een fusie tusschen de party der
sociaal-democraten en die der communisten,
heeft men slechts hoogst sporadisch iets ver
nomen. Zooals wij indertyd schreven was een
verbindingscomité der twee marxistische par
tyen in het leven geroepen. Wy teekenden toen
daar bij aan, dat naar veler opinie de sociaal
democratische leiders hierbij hun medewerking
hadden gegeven, vooral om de groep heftige
voorstanders der fusie binnen hun eigen partij
aan een zoet lijntje te houden, dat zij zelf ech
ter van een fusie veeleer afkeerig waren.
Thans is door de administratieve commis
sie der sociaal.democratische partij mede-
deeling gedaan, dat de fusiebesprekingen
zijn afgebroken. Een mededeeling, die geen
verbazing kan wekken.
Het initiatief tot het voeren dezer besprekin
gen was uitgegaan van de communistische par
ty, ongetwyfeld op instigatie van de Komintern.
Het eventueel succes der besprekingen had de
kroon moeten zetten op een yverig werken voor
de aaneensluiting van alle anti-fascistische
krachten in Frankrijk. Bereikt hadden de Fran
sche communisten reeds dat de sociaal-demo
craten ertoe overgegaan waren met hen samen
het „Front Commun" te vormen, dat de bolsje-
wiseerende arbeiderssyndicaten opgenomen wer
den in de C. G. T. van sociaal-democratische
tendenz, hetwelk tot gevolg had, dat ook de
C. G. T. ten deele verbolsjewiseerd werd, en
tenslotte dat met radicalen en sociaal-democra
ten het Volksfront werd gevormd. Degenen, die
by al dit fusionneeren of aaneensluiten zyde
sponnen, waren de communisten.
Het kan niet anders, of het boeken van
zoo groote successen moet de commu
nisten overmoedig hebben gemaakt, en
hen hebben doen aannemen, dat de politieke
fusie met de sociaal-democraten hun nu ook
gemakkelijk zou gelukken.
Zij hebben de sociaal-democraten echter on
derschat, en bovendien de leiding dezer arbei
derspartij een prachtig voorwendsel aan de hand
gedaan, waarmede deze ten overstaan van haar
naar de proletarische eenheid verlangende aan
hangers, het afbreken der onderhandelingen af
doende kan motiveeren.
De algemeene secretaris der Komintern ofte
wel derde internationale, Dimitroff, heeft n.l.
in een artikel in de Humanité blootgelegd, in
welken zin de communisten de proletarische
eenheid verstaan en wat zij daarvan verwachten:
„Wat, aldus Dimitroff, de scheidingslijn aan
geeft tusschen de krachten van het fascisme,
den oorlog en het kapitalisme eenerzijds, en
de krachten van den vrede, de democratie en
het socialisme anderzijds, is de houding, aan
genomen jegens de Sovjet-unie, niet slechts
een houding uitsluitend naar den vorm jegens
de regeering der Sovjets en het socialisme in
het algemeen, maar de houding jegens de
Sovjet-Unie, die daadwerkelijk twintig jaar
bestaat, met haar dictatuur van de arbeiders
klasse en haar grondwet van Stalin, met de
leidende rol, gespeeld door de party van Lenin
en van Stalin."
Dat de communisten de proletarische eenheid
niet anders opvatten dan als een gelijkschake
ling met het Russische communisme, hebben de
sociaal-democratische leiders wel van den be
ginne af ingezien. Zij hebben de brutaal-open-
hartige woorden van Dimitroff als de gunstige
gelegenheid aangegrepen om uit dat inzicht de
consequenties te trekken.
Dat de Fransche sociaal-democratie ook nu
nog blijft te kennen geven, dat politieke een
heid van alle proletariërs een harer idealen
blijft, zegt niet veel, of liever het zegt precies
dat. De proletarische eenheid is een ideaal,
geen werkelijkheid, en zal dit voorloopig ook
niet worden.
Het is niet onwaarschijniyk, dat de beslissing
van het socialistisch administratief comité op
de verstandhouding der sociaal-democraten en
communisten in Frankrijk een nadeeligen in
vloed zal hebben en indirect het hare tot ver
zwakking van het Volksfront zal bijdragen.
Zeker versterkt de beslissing de politieke po
sitie der sociaal-democraten en zij verhoogt
de kansen, dat uiteindeiyk het Volksfront
plaats zal maken voor een wyder en nationaler
concentratie. Zij bevestigt het nationale in de
Fransche sociaal-democratische partij)
De Fransche sociaal-democratische party, die
deel uitmaakt van de tweede internationale,
neemt sinds 1934 in deze internationale een
uitzonderingspositie in, toen men haar de con
cessie moest doen, dat zij geheel vrij zou kun
nen bepalen, hoe haar binnen- en buitenland-
sche politiek zou zijn. De Fransche sociaal
democratische party maakte van deze uitzon
derlijke bewegingsvrijheid gebruik, toen zy met
de communisten een gemeenschappelijk front
ging vormen, terwijl overal elders de sociaal
democratische partijen samengaan met de com
munisten afwezen. Deze uitzonderingspositie der
Fransche sociaal-democraten beteekende uiter
aard een verzwakking der tweede internationale.
Nu zal de 2e internationale harder dan wie ook
juichen om het afbreken der fusie-besprekin
gen door haar Fransche filiaal. Een politieke
fusie der Fransche sociaal-democraten met de
communisten zou immers hun verdwijnen uit
de tweede internationale tot gevolg hebben ge
had, en dat, terwijl de Fransche sociaal-demo
cratie, nadat een aantal groote en kleine Euro-
peesche staten een autoritairen bestuursvorm
had aangenomen, het veruit macKtigste
continentale bolwerk der tweede internationale
was geworden, N
Met het afbreken van de fusie-besprekin
gen door de Fransche sociaal-democratie
valt het verbiyf samen van den voorzitter
van het Algemeene Arbeidssyndicaat, Mr. Jou
haux, te Moskou. Mr. Jouhaux zit te Moskou
de onderhandelingen voor over de eenheid van
een syndicaat aller proletariërs. Want zooals
er twee politieke internationales zijn, kent de
arbeidersbeweging eveneens twee vakvereeni-
gingsinternationales, de West-Europeesche, z.g.
reformistische vakvereenigingsintemationale en
die van Moskou, als de Profintern bekend
staande, bij welke laatste de 20 millioen arbei
ders der Sovjet-republieken zijn aangesloten.
Zijn Moskou's pogingen om op politiek ter
rein tot een fusie te komen dan ook al mislukt
te noemen, het verwacht meer succes van zijn
internationale fusie-strevingen op het terrein
der syndicaten. In feite: Zaterdag 27 November
heeft het Tass-agentschap reeds medegedeeld,
dat ,/de fundamenteele voorwaarden der een
heid voor den strijd tegen den oorlog en het
fascisme in de geheele wereld reeds zijn aange
nomen."
De Profintern van Moskou is zelfs zoover ge
gaan zich geheel „uit te wisschen" en heeft
zich bereid verklaard zich met haar 20 millioen
leden „aan te sluiten" bij het reformistisch in
ternationale syndicaat. Ongetwijfeld is Moskou's
verwachting hierby, dat internationaal het ex
periment langs dezelfde lijnen zou verloopen
als waarlangs het nationaal in Frankrijk ver
liep, waar binnen de C. G. T. zelf, na de aan
sluiting der bolsjewistische syndicaten, de
communistische penetratie zienderoogen veld
won. Het gevaar is inderdaad groot, dat wanneer
de 20 millioen der Profintern zich bij de refor
mistische vakvereenigings-internationale „aan
sluiten", deze laatste op haar beurt van een
intens communistisch penetratie-proces het
voorwerp zal worden. Langs dezen weg zou ten
slotte de Komintern ook de diverse sociaal
democratieën, die staan of vallen met den mo-
reelen steun der syndicaten, in het einde wel
eens op de knieën kunnen dwingen.
De 20 millioen der Russische syndicaten be-
hooren tenslotte niet in de reformistische inter
nationale thuis, zy zijn niet onafhankelijk t.a.v.
de Russische regeering, zij hebben geen sta
kingsrecht, geen recht van discussie, geen vrij
heid van opinie. Zij behooren in de reformis
tische Internationale niet thuis om dezelfde
redenen, waarom indertijd de Italiaansche ar
beiderssyndicaten eruit geweerd werden.
In tegenwoordigheid van vele autoriteiten, o.w.
de ministers van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen en van Koloniën, prof. dr. J. R. Slote
maker de Bruine en Ch. J. I. M. Weiter, den di
recteur-generaal van het onderwas, prof. dr. G.
A. v. Poelje, den chef van de afdeeling Kunsten
en Wetenschappen van het departement van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, curato
ren der Leidsche universiteit, Prof. dr. J. A. J.
Barge, voorzitter van den academischen
senaat, het gemeentebestuur van Leiden, ver
tegenwoordigd door den wethouder van Onder
wijs, mr. A. F. L. M. Tepe, is hedenmorgen het
Rijksmuseum voor Volkenkunde te Leiden offi
cieel geopend.
Dit museum, waarvan de inventaris tot voor
korten tijd was verdeeld over een viertal percee-
len daar ter stede, is thans ondergebracht in
het voormalige academisch ziekenhuis, dat daar
toe een ingrijpende verbouwing onderging.
Nadat de president-curator, mr. A. van de
Sande Bakhuyzen zijn blijdschap had uitge
sproken over de voltooiing der langdurig voor
bereide reorganisatie, waarbü hij posthume
hulde bracht aan den ontwerper dier plannen,
wijlen prof. van Eerde, was het woord aan den
directeur van het museum, dr. W. H. Rassers,
die een uitvoerige rede hield over de ontwikke
ling dezer instelling.
Vervolgens sprak de minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen, Z. Exc. prof. dr.
J. R. Slotemaker de Bruine de openingsrede uit.
Na den minister voerde de. rector-magnificus
der Leidsche universiteit prof. dr. J. A. J. Barge
het woord.
Tot besluit werd een rondgang door het zeer
overzichtelijke ingerichte museum gemaakt.
De nieuwe burgemeester van Marum, de heer
D. van Geel, is op 30 November 1885 te Ouds
hoorn geboren. Hij genoot zijn opleiding aan
een particulier instituut en was aanvankeiyk
bestemd voor surnumerair bij de posterijen. Op
1 Januari 1904 onder het ministerschap van dr.
Kuyper, is hij echter aan het departement van
Binnenlandsche Zaken verbonden als aanko
mend ambtenaar en is daar tot voor kort werk
zaam gebleven. Hij doorliep er verschillende
rangen en werd op 1 Januari 1926 bevorderd
tot referendaris.
De laatste jaren was hij hoofd van de afdee
ling Armwezen. Steeds heeft de heer Van Geel
zich aangetrokken gevoeld tot het platteland.
Toen er voor eenigen tyd een regeling tot stand
was gekomen, waardoor hij in staat was het
departement te verlaten, met den titel van ad
ministrateur, heeft hij kort daarop zijn wensch.
om op het platteland werkzaam te zyn, in ver
vulling zien gaan door zyn benoeming tot bur
gemeester van Marum met ingang van 15 De
cember.
De heer Van Geel is officier in de Orde van
Oranje-Nassau.
gende week, naast den vrijen halven dag één
extra dag verlof moet worden toegekend.
Van een en ander dient voorts aanteekening
te worden gemaakt op de arbeidsiyst.
Hoewel de Utrechtsche politie en de directie
van de coöperatie „Voorwaarts" te Utrecht het
diepste stilzwijgen bewaren inzake de mysteri
euze verdwijning van vyfenveertighonderd gul
den tijdens het geldtransport te Utrecht, worden
toch langzamerhand nadere bijzonderheden aan
de openbaarheid prijs gegeven. Zoo is thans
bekend geworden, dat by het geldtransport in
totaal een bedrag, groot vyftienduizend gulden,
werd vervoerd in drie-en-twintig zakjes van
vyfhonderd gulden en een actentasch met 3500
gulden aan bankpapier en kleingeld. Een be
drag van 4500 gulden is gestolen, bestaande uit
twee zakjes met vyfhonderd guldens en de
actentasch, inhoudende 3500 gulden.
De Haagsche gemeenteraad heeft Maandag
langdurige besprekingen gewyd aan het Resi
dentie-Orkest, naar aanleiding o.a. van de
kwestie van het ontslag van een aantal leden
van het orkest -en het nog ontbreken van een
vasten dirigent.
Ten slotte werd het gemeenteiyk subsidie van
105.000 z. h. st. goedgekeurd, doch in de
avondzitting volgde nog een bespreking in be
sloten zitting ten aanzien van deze aangele
genheid.
Het hoofdbestuur van den Katholieken Be-
diendenbond verzoekt ons er voor de goede orde
geïnteresseerden op te wüzen, dat, byaldien uit
hoofde van desbetreffende gemeentelijke ver
ordeningen inzake de winkelsluiting, op Zon
dag 5 December a.s. wordt afgeweken van de
geldende bepalingen inzake de Zondagssluiting,
den betrokken werknemers daarvoor in de vol-
Zondag j.l. toog St. Werenfridus 1 uit Wes
tervoort naar Driel, teneinde aldaar een com-
petitiewedstryd tegen „De Zwaluwen 1" te spe
len. De match is jammer genoeg op een groot
fiasco uitgeloopen.
Ongeveer tegen half-time, toen de Drielle-
naren met 10 de leiding hadden genomen,
werd van beide partijen een speler van het ter
rein gezonden. Terwijl dezen zich naar de kleed
kamer begaven, werden zy plotseling handge
meen, waarop weldra diverse spelers van beide
elftellen zich bij de knok-partij aansloten. Ook
het Drielsche publiek meende verplicht te zijn
zich hierbij te moeten aansluiten, zoodat een
ware veldslag ontstond. Gewapend met hoek-
vlagstokken, panlatten en omheiningspalen
ging men elkander te ïyf. Tenslotte heeft de
politie van een en ander proces-verbaal moe
ten opmaken, zoodat deze zaak nog een staartje
zal krijgen. Het bestuur van den R. K. Voet
balbond zal goed doen in deze affaire een zeer
streng onderzoek te doen instellen en de schul
digen op zeer afdoende wyze te doen straffen.
Dergelijke schandalen, zooals die zich Zondag
te Driel afspeelden, behooren in onze R. K.
sportwereld niet thuis.
Voor de Rotterdamsche rechtbank had zich
Maandagmiddag te verantwoorden de 33-jarige
W. V., predikant te Reeuwijk, die 21 September
van dit jaar den burgemeester van Waddinx-
veen, den heer P. A. Troost, per brief had be-
leedigd. Hij had daarin o. m. geschreven, dat
het gedrag van den burgemeester beneden peil
was. Hy doelde hier op een onderzoek, dat de
burgemeester naar den levenswandel van do-
miné's broer had ingesteld.
De Officier van Justitie eischte 26 boete.
Uitspraak 13 December as.
Hedenmorgen deed de Alkmaarsche recht
bank uitspraak in de zaak tegen den nood-
slachter J. v. D. te Kerkebuurt, Harenkarspel,
een van de bekende figuren uit de gerucht
makende vleeschvergiftiging te Harenkarspel,
waarbij een zestigtal menschen zwaar ziek
werd. v. D. zou, na den betrokken keurmees
ter een onjuiste voorstelling van zaken te heb
ben gegeven, het vleesch van een aan zware
darmontsteking lijdend en met paratyphus be
smet veulen voor goed pinkenvleesch hebben
verkocht, terwijl hy van de ondeugdelijkheid
van het vleesch overtuigd zou zijn geweest.
De Officier van Justitie, Mr. G. v d. Feen de
Lille, had tegen den noodslachter 8 maanden
gevangenisstraf geëischt, waar tegenover door
den verdediger, Mr. Ir. N. van Leeuwen uit
Alkmaar, ontslag van rechtsvervolging, subs
vrüspraak was gevraagd.
De rechtbank overwoog, dat het
wettig bewijs niet was geleverd en dat
verdachte niet wist, dat het door hem
verkochte vleesch schadelijk was voor
de gezondheid.
De rechtbank sprak verdachte der
halve vrij.
In verband met het by de Tweede Kamer in
gediende wetsontwerp nopens aanvulling en wy-
ziging van de wet van 29 December 1928 tot
aanwijzing van de takken van ryksdienst, om
vattende de Posterijen, de Telegrafie en de Te
lefonie, voor een beheer, als bedoeld in artikel
88 der Comptabiliteitswet, heeft de commissie
van rapporteurs voorgesteld het wetsontwerp
opnieuw in de afdeelingen te doen onderzoeken.
In de toelichting wordt er op gewezen, dat,
nadat de leden van de commissie van rappor
teurs over het betreffende ontwerp een blanco
eindverslag hebben uitgebracht, een nota van
wyzigingen is ingediend, waarvan de inhoud be-
langrüker schijnt dan die van het oorspronke-
ïyke wetsontwerp. Onder die omstandigheden
komt een nieuw sectie-onderzoek gewenscht
voor.
De nieuwe Nederlandsche gezant, Z.Exc. L.
G. van Hoorn, heeft Maandag den Prins-Re
gent Paul van Zuid-Slavië zyn geloofsbrieven
overhandigd.
Ook
CHOCOLAAD
'SCHRIJFLETTERS
in Carro kwaliteit.
Pour en Melk!
....en natuurlijk ook zo'n
mooie trommel heerlijkè
DE NAAM ZEGT ALLES
IN TROMMELS VAN F 7.50
DOOSJES VAN F 0.75 en F 0.45
Op 1 December zal de Ryschool te Amers
foort haar tachtig-jarig bestaan vieren. Eerst
gevestigd te Haarlem, daarna te Venlo. is zij
sinds 1886 geplaatst te Amersfoort.
De Rijschool is geworden een onmisbare
schakel in het leger, omdat hier de officieren
en instructeurs worden gevormd voor de hoogere
rykunst. Door de prestaties van haar leerlin
gen heeft de Ryscbool voor de paardensport een
bekendheid verworven welke ver over onze
landsgrenzen gaat.
De vele lauwerkransen in het buitenland be
haald waren het resultaat van een scholing,
welke bewondering heeft afgedwongen.
In 1857 wendde de inspecteur der cavalerie
C. W. J. Storm de Grave zich tot den toenma-
ligen minister van Oorlog met het verzoek een
school te willen stichten voor een doelmatige
individueele africhting in de rykunst der ca
valerie. Hierop werd gunstig beschikt ondanks
een ongunstig advies van den gouverneur van
de Kon. Militaire Academie.
Nog in hetzelfde jaar werd de school te
Haarlem opgericht, alwaar zij verbleef tot den
16en Juni 1859, toen de school werd overge
plaatst naar Venlo. In 1886 had een reorga
nisatie van de school plaats en werd Amers
foort als standplaats aangewezen.
De reorganisatie was gericht om de officie
ren te vormen tot goede ruiters, maar voor-
nameiyk moesten de instructeurs worden ge
vormd in de rykunst, die bekwaam waren re-
montepaarden af te richten.
Eveneens moest aan de onderofficieren ry-
les worden gegeven.
Kolonel Huguenin, die vanaf de oprichting
tot 1888 directeur was, had zyn opleiding ge
noten aan de Ryschool te Hannover. Zegen-
ryk is zijn werk geweest voor het leger en de
paardensport, in de ruim dertig jaar van zyn
leiding. Hy is de stichter van de oude school
en op zyn werk is nog jaren voortgebouwd.
Met generaal-majoor-titulair Baron van Ol-
deneel, die in 1907 werd benoemd tot direc
teur der Ryschool, werd de grondslag gelegd
voor de nieuwe school op het gebied van de
rykunst. Deze stelde zich ten doel: eenvoudi
ge opleiding voor dienstplichtigen en daar
naast het bewaren van de hoogere rijkunst
voor het kader en officieren.
In 1914 trad Baron van Oldeneel af als di
recteur en bleef deze functie gedurende drie
oorlogsjaren vacant, totdat in 1917 werd be
noemd kolonel Grondhout. Ook deze directeur
begon met een reorganisatie en werd in 1921
opgevolgd door overste Juckema van Burma-
nia Baron Rengers van Warmenhuizen, die in
1926 de leiding overgaf aan overste J. H. v.
Reede. Deze directeur, wel bekend om zijn
geschriften omtrent de paardensport, wist de
school op te voeren tot een hoog peil en toen
deze in 1934 zijn functie heeft neergelegd was
het niet gemakkelijk een waardig opvolger voor
hem te vinden. De tegenwoordige directeu|r
overste D. A. Camerling Helmolt, heeft zich in-
tusschen doen kennen als een bekwaam opvol
ger, die de achting en waardeering van allen
geniet die verbonden zyn aan de Rijschool.
De reünie zal plaats vinden op 1 December
des middags om 2 uur in de rybaan.
Moge de Ryschool nog vele jaren haar ver-
dienstelyk werk voor het leger en de ruiter
sport voortzetten.
De gewezen min van H.M. de Koningin, de
weduwe E. van de Zande-Schouten, die te
Apeldoorn aan den Zwolscheweg een vriende-
lyke boerdery van H.M. de Koningin bewoont,
hoopt Woensdag 1 December haar 85sten ver
jaardag te vieren. De oude vrouw, die als land
bouwster een druk leven achter den rug heeft,
geniet hog een uitstekende gezondheid en ver
richt dagelyks nog de gewone huiselyke bezig
heden.
Sinds den dood van haar man, nu 39 jaar
geleden, is zy op deze boerdery woonachtig.
Toen haar kinderen allen het huis hadden
verlaten, heeft zy het landbouwbedryf aan kant
gedaan. In gezelschap van een kleindochter slyt
zy er nu rustig haar ouden dag.
Als H.M. de Koningin op Het Loo vertoeft,
is Zij vaak de gast op deze propere boerdery.
H.K.H. Prinses Juliana komt de weduwe van de
Zande ook wel bezoeken. Het laatste jaar is zy
er echter niet geweest. „Zeker vanwege de
drukte?" veronderstelde de byna 85-jarige, toen
wij in dit verband een kort onderhoud met
haar hadden.
In haar Veluwsche kleederdracht, het nog
frissche gelaat omsloten door een wit kapje,
ziet het kleine, tengere vrouwtje, dat zich nog
kwiek beweegt, er nog frisch ,en gezond uit.
In een nota naar aanleiding van het verslag
der Tweede Kamer omtrent goedkeuring van de
besluiten van den Gouverneur-Generaal van
Ned.-Indië, tot wijziging en aanvulling van en
kele afdeelingen der begrooting van Neder-
landsch-Indië voor het dienstjaar 1937 en tot
vaststelling van de afdeeling zoutwinning van
voornoemde begrooting, zegt de minister o. a.,
dat ten aanzien van het voor bouwwerken uit
getrokken bedrag men er rekening mede be
hoort te houden, dat de oprichting van ver
schillende gebouwen (vooral ziekeninrichtingen
en scholen) niet alleen reeds op zich zelf een
groote maatschappelijke beteekenis heeft, maar
dat die oprichting bovendien een belangrijke
werkverschaffing in volkryke streken beteekent,
waarvan ter plaatse in ruimen kring de weer
slag wordt ondervonden.
De minister meent, dat niet mag worden on
derschat het economisch belang, dat gelegen is
in de indirecte welvaartsbevordering door mid
del van werkverschaffing in den vorm van den
aanleg van arbeids-intensieve werken, met name
van irrigatiewerken, wegen en assaineerings-
werken. Hij wijst er voorts op, dat de besteding
van gelden uit het moederlandsch steunbedrag
ten behoeve van den inlandschen landbouw,
zoomede van de inlandsche nijverheid en vis-
scherij, zich in het algemeen moet beperken
tot het nemen van maatregelen met een afloo
pend karakter, waarby men uiteraard gebonden
is aan grenzen van doelmatigheid en uitvoer
baarheid.
De gewone audiëntie van den minister van
Sbciale Zaken zal op Woensdag 1 December
niet plaats hebben.
Dat er ook nu nog tal van liberale
werkgevers zijn in dezen tijd van
economische ontwrichting en so
cialen nood, zal wel niemand verwonde
ring baren. Wonderlijker echter is, dat
er nog zooveel liberale werknemers zijn,
dat het de moeite zou loonen er een
specialen bond voor op te richten. Toch
schijnt dit het geval te zijn, want, naar
„Het Liberale Weekblad" bericht, werd
op 9 October jJ. de Bond van Liberale
Werknemers opgericht. De bedoeling is,
de werknemers in een op liberalen grond
slag staande organisatie te vereenigen.
Gezien van het orthodox liberale hyper-
individualistische standpunt, dat ieder
een zichzelf maar moet helpen in den
strijd om een menschwaardig bestaan,
is dit een inconsequentie, maar evenals
de sociaal-democraten zijn de liberalen
onder den druk van de veranderde om
standigheden aan het evolueeren tegen
hun oorspronkelijke principes in. In den
oproep, die voor dezen Bond werd gepu
bliceerd, wordt erkend, dat onze maat
schappij wordt beheerscht door organi
saties en gezegd, dat op staatkundig ge
bied geen personen, maar organisaties
den loop der politieke gebeurtenissen be
palen, terwijl op economisch gebied de
arbeidersorganisaties een steeds grootere
rol spelen. De bond heeft dus een poli
tiek en economisch liberaal doel. Hij
wil de vakbelangen in organisatorisch
verband behartigen, omdat voor den
enkeling deze taak te zwaar is geworden.
Een late ontdekking, die door de niet-
liberalen veel eerder werd gedaan, om
dat zij, toen de liberalen het nog te ver
tellen hadden, ter wille van lijfs- en
levensbehoud gedwongen werden zich te
vereenigen tegen de leer en de practij-
ken van het liberale „laissez faire, laissez
aller", waarbij het economisch zwakke
individu weerloos werd overgeleverd aan
de willekeur van den economisch ster
kere.
Niet zonder een ietwat verbazing
wekkende brutaliteit durft de
nieuwe bond er in zijn oproep aan
te herinneren, dat er eens (n.l. tijdens
de hoog-conjunctuur van het orthodoxe
liberalisme Red.) een tijd is geweest,
waarin het den arbeiders practisch ver
boden was zich te organiseeren, om er
dan op te wijzen, dat deze tijd reeds lang
voorbij is. Ofschoon de bond klaagt, dat
er zooveel versnippering heeft plaats
gehad op organisatorisch gebied en de
toch zoo dringend noodzakelijke eenheid
niet bereikt werd, doet hij zelf door zijn
ontstaan een nieuw schepje bij die be
treurenswaardige versnippering. Maar er
zijn meer inconsequenties in dezen libe
ralen oproep. De bond is van oordeel,
dat de taak der vakbonden allereerst
moet bestaan in het behartigen van de
belangen zijner leden, waaraan nimmer
de juiste aandacht geschonken kan wor
den, indien politieke invloeden daarin
een groote rol spelen, en constateert met
leedwezen, dat een groot deel der be
staande vakorganisaties instituten zijn
geworden van de politieke partijen,
welke daaruit hun levenssappen zuigen
om invloed in het openbare leven uit te
oefenen. Maar wat wil de Bond van libe
rale werknemers, die zich de Algemeene
Bond van Werknemers (Al-Bo-We)
noemt, dan zelf? Moet hij niet dienen
om de door de liberalen verloren arbei
ders terug te winnen en de zwaar in ver
val zijnde politieke liberale Staatspartij,
den Vrijheidsbond, nieuw levenssap uit
arbeiderskringen toe te voeren om haar
politieken invloed te herstellen? Dat libe
ralen zich niet thuis voelen bij de roode
en de positief-Christelijke vakbonden,
kunnen wij begrijpen, maar dat er veel
werknemers zullen zijn, die zich in dezen
liberalen Bond zullen willen laten van
gen, wagen wy te betwijfelen. Immers,
het liberale beginsel, op grond waarvan
de bond de stoffelijke en zedelijke be
langen van zijn leden wil behartigen
„voor zoover dit sociaal-economisch en
staatkundig mogelijk is", is öf wel
wezenlijk liberaal en dan zal geen zelf
bewuste werknemer het kunnen huldi
gen öf wel slechts in naam liberaal en
dan zullen de bewuste arbeiders liever
en beter op werkelijke en vaststaande
beginselen willen bouwen.
Maandag is op het kantoor van de Neder
landsche Vereeniging voor Luchtbescherming te
Den Haag ten overstaan van notaris A. J. M.
Kraft opgericht de stichting technisch advies
bureau voor luchtbescherming.
Deze stichting heeft ten doel, het algemeen
belang te dienen door het Nederlandsche volk
in het algemeen en ieder Nederlander in het
byzonder van advies te dienen en voorlichting
en leiding te geven in technische en organisa
torische luchtbeschermingsaangelegenheden. De
voorzitter, de onder-voorzitter, de secretaris en
de penningmeester van het dagelijksch bestuur
van de Nederlandsche Vereeniging voor Lucht
bescherming zullen te zamen het bestuur van de
stichting vormen. De werkzaamheden van deze
stichting zullen in de eerste plaats gericht zyn
op de bescherming van het bedrijf tegen lucht
aanvallen en daarnaast zal de stichting zich
bezighouden met alle technische vraagstukken
op luchtbeschermingsgebied.
BENKOELEN, 29 Nov. (Aneta.) Hedenoch
tend zyn alhier om 4.55 uur flinke aardschok
ken geconstateerd.
Er werd geen schade aangericht,
