Portugeesch agent naar Franco Overeenstemming tusschen Delbos en Beek Maarschalk Tsjang Kai Sjek verlaat Nanking Na de vlucht der Spanjaarden Het nieuws van heden Vriendschappelijke samen werking voortgezet Hij beveelt een tactiek van terugtrekken aan Herstelprogramma van Wallace DE BAROMETER VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS DINSDAG 7 DECEMBER 1937 - AVONDBLAD Men spreekt over onze keuken niets dan goeds DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20907 Waarschijnlijk zullen de nog over- Seblevenen naar fort Honswijk overgebracht worden Thans in verzekerde bewaring Stoyadinowitsj bij Mussolini Toespraken over vriendschap pelijke samenwerking tyk ^eorge Lansbury naar de Donaulanden Hij wil overneming op econo mische basis bewerken Doeltreffender vertegenwoor diging bij de Spaansche nationalisten Britsche stem over de blokkade Het Weer Spoorwegongeval ZOLDERING IN SCHOOL INGESTORT Beek gaf een uiteenzetting van de koloniale eischen, die Polen stelt Delbos uit Warschau vertrokken De val van Nanking zou voor Japan het sein zijn de Chineesche regeering niet meer te erkennen Britsch protest tegen bombardementen nanking. ANJAN,X^ gSf -;! éi Jit* '®A Nieuw incident te Sjanghai De koloniale eischen Vreemde inmenging is onduldbaar Aldus verklaart Sumner Welles te Washington De reis van koning Leopold Vermoedelijk blijft hij tot morgen op Welbeck Abbey Roosevelt terug op het Witte Huis Mr. G. VISSERING ERNSTIG ZIEK DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN «éSS&VA nAYONNAIÏt ^TACK) en SALADE SAU) Zeven richtlijnen voor een verbe tering van het Amerikaansche bedrijfsleven Noorsche economische missie te Parijs Besprekingen over vernieuwing van contingenteerings- overeenkomst Aanslag in kanselarij te Berlijn ontkend hotel - cafe - restaurant DIJJERS Buitenhof Telefoon 117375 Den Haag OP VASTENDAGEN SPECIALE SCHOTELS - MAGER MENU NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per. lossen regel 50 ct., Ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek. Naar gebleken is, zijn ook uit Den Haag ver- ■ppülende geïnterneerde Spanjaarden gevlucht. het Kolpingshuis aldaar zijn er drie ver dwenen en voorts nog twee, die bij particulieren "aren ondergebracht. Le Eindhovensche en Meyerijsche Courant ïtletót, dat de ontvluchte aanhangers van Fran- allen voorzien van buitenlandsche paspoor- ^etl> die niet door Franco verstrekt zijn, de ^■fcderlandschBelgische grens hebben over treden te Lommei, Arendonk en ten zuiden Van Breda. Vrijdag zijn zij te Antwerpen scheep ®eSaan, welke haven zij om vier uur in den na middag hebben verlaten met bestemming naar 1Ssabon. Van Lissabon zullen zij doorreizen aar Spanje om dienst te nemen in het leger Vatl Franco. Vanochtend te negen uur verschenen aan het 50lPing-huis te Den Haag, waar 25 Spanjaar- aanhangers der Franco-regeering, verblijf ebben gehouden, acht rechercheurs van den td?em<telingendienst der Haagsche politie. De wmtig Spanjaarden, die overgebleven waren, adat de politie de verdwijning van vijf hunner etgenooten had moeten constateeren, zijn de Upe geworden van de woordbreuk der ont- apten. Zij zijn door de politie-beamoten in erzekerde bewaring gesteld en met twee ge- °ten politie-auto's naar het huis van bewaring Den Haag overgebracht. tandagavond zijn vier Spanjaarden, die in otei Figi te Zeist verbleven, gebracht naar het ^fdbureau van politie te Utrecht, om er dén a°ht door te brengen. Li den loop van hedenmorgen zijn zij als on- *eWenschte vreemdelingen naar het Huis van eWaring vervoerd, in afwachting van een na- ere beschikking van de Regeering. Dp het oogenblik zijn er, na de ontsnapping Vatl vier personen uit Eindhoven, zes uit Zeist ei1 vijf uit Den Haag, nog 53 Spanjaarden in °bs land aanwezig, die allen gisterenavond of ^denochtend door de hoofden van politie in verschillende verblijfplaatsen zijn aange bonden en in verzekerde bewaring zijn gesteld. Z*6 Eindhovensche groep is intusschen reed 's-Hertogenbosch gedirigeerd. Omtrent de definitieve verblijfplaats der Spanjaarden is niets beslist, doch zeer ver moedelijk zal fort Honswijk de plaats zijn, Waar de vreemdelingen met heel wat minder bewegingsvrijheid, doch tevens met heel wat "heer waarborgen tegen hun ontsnapping de b°mende maanden zullen slijten. j**OME, 7 Dec. (Stefani). Mussolini heeft aandagavond in het Palazzo Venezia een di- r aangeboden ter eere van den minister- resident van Joego-Slavië, Stoyadinowitsj. an het einde van den maaltijd heeft de 7^06 een tafelrede uitgesproken, waarin hij jT0- zeide: ongeveer acht maanden geleden is uw hoofdstad het ItaliaanschJoego-Sla- hph*1 verdrag gesloten. Bij deze gelegenheid 0)l, t'ij zekerheid betoond, dat de toekomstige w 'Wikkeling van onze betrekkingen beant- Wqi '°rden zou aan het bestaan van alle voor 11 oprecht vriendschappelijke samenwerking goedige voorwaarden. Sindsdien is het moge- tto gebleken bij vele gelegenheden te consta- Orfren' dat vaste wil bestaat op loyale wijze dezen weg voort te gaan. De vriendschap Usschen onze beide landen, die haar oorsprong vlfldt in de territoriale situatie en het bestaan A11 verscheiden gemeenschappelijke belangen, duidelijk. zijn antwoord dankte Stoyadinowitsj Mus- uni Voor de schitterènde ontvangst, welke j.eiTl is ten deel gevallen, en die voor spr. een b'®uWe getuigenis is van de vriendschappelijke Rekkingen, die beide landen probeeren te ^deppen. Door hun direct contact probeeren J' de voor een vruchtbare wederzijdsche sa- j^uwerking noodige voorwaarden te verzeke- v ^?lgens niet bevestigde geruchten zou Sto- acÜnowitsj op 24 Januari e.k. een officieel be- v elt aan Bulgarije brengen ter gelegenheid ai1 den eersten verjaardag van het Bulgaaisch °ego-siavisch vriendschapsverdrag. J. Londen, 7 Dec. (Havas). George Lansbury Woensdag a.s., in gezelschap van rev. H. ^arter en Percy Bartlett, de secretarissen van Ij® >.verzoeningsbeweging", uit Londen vertrek je U, voor een reis naar Praag, Warschau, Wee- je®U en Belgrado. Hij zal er o.m. besprekingen jj. dben met Benesj, Hodza, Krofta en Schusch- Lansbury heeft tegenover eenige pacifistische Ltsche parlementsJeden verklaard, dat zijn vooral een oeconomisch aspect zal heb- m' Japansche troepen trekken, voorafgegaan door een tank, over een door de Chi- neezen opgeblazen brug LISSABON, 7 Dec. (Havas) Gister avond is een Portugeesche nota gepubli ceerd, waarin de regeering meedeelt beslo ten te hebben, dat zij zich bij generaal Franco zal doen vertegenwoordigen door een bijzonderen agent, teneinde haar vertegen woordiging meer doeltreffend te maken en meer in overeenstemming met de belang rijke betrekkingen, welke bestaan tusschen Portugal en Spanje. Door zijn politieke positie zal deze agent de gemeenschappelijke belangen van beide lan den ontwikkelen en getuigenis afleggen van de gevoelens van de Portugeesche regeering. De keus van de Portugeesche regeering voor het vervullen van deze functie is gevallen op dr. Pedro Teotonio Pereira, den huidigen mi nister van handel, die zijn portefeuille ter be schikking zal stellen. De regeering van Portugal heeft verder generaal Franco medegedeeld, dat zij gaar ne een agent, welken hij onder gelijke om standigheden zou kunnen benoemen, zal ontvangen. De verklaring van de autoriteiten van Sala manca, welke erop duidt, dat de rechtschen de politiek, welke zij tijdens den jongsten sinaas- appeloogst hebben aangenomen, en volgens welke zij achttien Deensche schepen, welke uit een haven van de Spaansche regeering kwamen, in beslag hebben genomen, willen voortzetten, is voor den vlootredacteur van de „Times" aanleiding geweest, om de houding van Engeland dienaangaande uiteen te zetten. De Britsche regeering zal nooit toegeven, dat VERWACHTING: Zwakke tot matigen a H wind uit Oostelijke richtingen,- nevelig tot zwaar bewolkt, nog kans op regen of sneeuw, lichte vorst des nachts, overdag temperatuur om het vriespunt. Hoogste barometerstand 772.1 te Abiskoe Laagste barometerstand 742.8 te Brest Êl Zon op 7.55 - onder 15.49 - Licht op 16.19 Maan op 10.40 onder 20.17 11 December E. K. WAARSCHUWING. Gewaarschuwd wordt tegen het gevaar van gladde wegen door H ijsafzetting. Pilllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllü een dergelijk optreden wettig is; het is en blijft tegen de internationale wet. Indien eventueel de rechten van oorlog voerenden yorden verleend, waardoor het aanhouden en doorzoeken van schepen op volle zee geoorloofd zal worden, dan zal nog niet geoorloofd zijn schepen in beslag te ne men alleen wegeéns de herkomst van de la ding. Geen enkele poging van de recht schen, om dergelijke maatregelen toe te passen ten aanzien van de Britsche koop vaardij, zal worden geduld. Tusschen de stations Freiuxenada en Planes de Montsia in de provincie Tarragon is een trein, welke van Valencia naar Barcelona ging, op een wagon, welke los op de rails stond, ge reden. De locomotief sprong uit de rails en trok den kolenwagen en twee wagons derde klasse mee in een ravijn. Bij dit ongeluk zijn twaalf personen gedood en zestig gewond. Aan de centrale fronten alsmede in Aragon liggen de krijgsverrichtingen volkomen stil, in gevolge de felle koude en den zwaren sneeuw val, welke met den dag toenemen. OKLAHOMA-CITY, 7 Dec. Vijftien kinderen hebben verwondingen opgeloopen, toen de zol dering van een schoollokaal te Oklahoma in stortte. WARSCHAU, 7 Dec. (Havasj De Fran- sche minister van Buitenlandsche Zaken, Delbos, heeft bij zijn vertrek uit Warschau een radiotoespraak gehouden, waarin hij woorden van dank uitsprak over de hem ten deel gevallen ontvangst. Beide landen worden geleid door dezelfde zorg voor hun veiligheid en liefde voor den vrede. Zij zullen voortgaan samen te werken in een geest van hartelijkheid en vriendschap, welke het Fransch-Poolsche bondgenootschap duurzame kracht en doeltreffendheid geven. Om elf uur Maandagavond hebben Delbos en Beck in het restauratierijtuig van den trein, waarmede zij zich naar Krakau be gaven, den journalisten het volgende offi- cieele communiqué overhandigd, dat als slot-communiqué is te beschouwen: „Tijdens de besprekingen, die Delbos zoo juist heeft gehad met alle leiders der Poolsche politiek, werd in den geest van loyale samen werking een onderzoek ingesteld naar alle vraag stukken, welke de Fransch-Poolsche betrekkin gen en meer in het algemeen de handhaving van den Europeeschen vrede betreffen. Opnieuw werd geconstateerd, dat sedert 1921 het bestaande Fransch-Poolsche bondgenoot schap een duurzaam en essentieel element be- teekent in de politiek van beide landen, die er evenzeer aan gehecht blijven in het belang van de vreedzame ontwikkeling -der betrekkingen tusschen alle volken. De twee ministers van Buitenlandsche Zaken hebben den gemeenschappelijken wil V De Poolsche minister van Buitenland sche Zaken, kolonel Jósef Beek SJANGHAI, 7 Dec. (Reuter). Van be trouwbare zijde wordt vernomen, dat maar schalk Tsjang Kai Sjek hedenochtend ver gezeld van zijn echtgenoote in een vlieg tuig Nanking heeft verlaten. Men weet niet waarheen hij vertrokken is. De woordvoerder van het Japansche leger heeft aan de pers verklaard, dat er sedert gisteravond geen wijziging is gekomen in den toestand van de Japansche troepen voor Nanking. In Japansche kringen verluidt, dat de verde diging van Nanking ineen is gestort en dat de val van de stad binnenkort te verwachten is. Het ineenstorten van de verdediging wordt toegeschreven aan het feit, dat gedemoraliseer de provinciale troepen terugtrekken door de verdedigingslinie van de drie elite-corpsen, wel ke Nanking moeten verdedigen. Men verwacht, dat de aanval van de lucht macht van hedenochtend de verdediging ge heel gedemoraliseerd zal hebben. DE OMSINGELING VAN NANKING. JANGTSJAU® koeatsjan TAMOKAU vERSPeRRMG SJOETSJA POcKAU NANTANG* SINFENGX\^S |KOEJOEN<S IPING ^■ANJAN-^SVJ iïM! /koejoenoO v. ^A^LOEN&Joe'unFd.inFsS ERLING •s 10E 1^6 JOE. HOES JOEL'S tISJOÈ?,*3 ij t/-r IAIPING~\X)_ a SJ/K/ÖFW$ LUANG KINTAN. ISING r tKAOSJOEN WOE HO KWANGTHE/\ ZOKM •^4 N De geruchten over plunderen en branden te Nanking zijn ongegrond. Het Amerikaansche vlaggeschip „Augusta" heeft van de Ameri kaansche kanonneerboot bij Nanking verno men, dat tot nu toe alles rustig is in de stad. In den vanmorgen gehouden Japanschen Ka binetsraad is besproken, welke maatregelen de Japansche regeering zal nemen na den op komst zijnden val van Nanking. De minister van Oorlog, Soegiyama, verklaarde, dat de ge- dachtenwisseling, welke hierover tusschen de departementen heeft plaats gehad, reeds tot bepaalde conclusies heeft geleid. Na den val van Nanking, welke elk oogen blik kan worden verwacht, en welke de re- geering-Tsjang Kai Sjek tot een zuiver plaatselijk bewind zal terugbrengen, zal de Japansche regeering waarschijnlijk een be langrijke verklaring publiceeren, waarin zij de erkenning der regeering van Nanking intrek* Het kabinet zal dit besluit nemen, zoodra het officieel bericht is ontvangen van generaal Matsoei, den opperbevelhebber van het Japan sche leger, dat Nanking volledig bezet is. Na de verovering van Nanking zal ook een ge meenschappelijke conferentie worden gehouden tusschen het keizerlijke hoofdkwartier en het kabinet. Welingelichte kringen gelooven, dat de verovering van Nanking een keerpunt zal be- teekenen in de Japansche politiek ten opzichte van China. De Japansche luchtmacht heeft heden ochtend wederom Nanking gebombardeerd. Dit is de 115e aanval op Nanking sedert het uitbreken van het conflict. Maarschalk Tsjang Kai Sjek heeft aan alle provinciale autoriteiten in het oorlogsgebied opdracht gegeven zoo lang mogelijk hun func tie uit te oefenen, milities te organiseeren en de niet-strijders te evacueeren. De autoriteiten moeten evenwel de plaatsen, welke onmiddellijk door den Japanschen op- marsch worden bedreigd, verlaten, nadat zij zich hebben overtuigd, dat alle voorraden le vensmiddelen, munitie en wapenen naar het achterland zijn gebracht en na het terugtrek ken van de burgerbevolking te hebben georga niseerd. Gisteravond is de Japansche consulaire po litie opnieuw de internationale nederzetting binnengedrongen om een Koreaan te arrestee ren, tegen wien door den Japanschen consul een bevel tot inhechtenisneming was uitgevaar digd. De man werd overgebracht naar Hon- kioe. Vice-admiraal Little, de bevelhebber van de Britsche vloot in de Chineesche wateren, heeft bij vice-admiraal Hasegawa geprotesteerd te gen het bombardement bij Woehoe van Zondag j.l., waarbij twee Britsche schepen werden ge troffen. Eden heeft in het Britsche Lagerhuis een verklaring over den toestand bij de buitenland sche telegraafmaatschappijen te Sjanghai af gelegd. Hij zeide: „In overeenstemming met de licenties der maatschappijen waren sedert 1933 Chineesche censoren bij de bureaux in functie. Deze censoren zijn thans teruggetrokken. Ik verneem thans, dat de Japansche autoriteiten den maatschappijen hebben medegedeeld, dat zij de censoren wenschen te vervangen door agenten, door haar benoemd. Een onderzoek is ingesteld, en daaruit is gebleken, dat een ver vanging nog niet geschied is. Intusschen zijn maatregelen genomen om met de andere be langhebbende regeeringen te overleggen bevestigd op alle gebieden van de politiek een vertrouwelijke samenwerking voort te zetten, die tegelijkertijd beantwoordt aan de belangen en aspiraties der beide naties, en hetzelfde doel van een algemeene be vrediging en internationale stabilisatie be oogt. Bij wijze van commentaar op dit communiqué verklaarde Beek, dat dit communiqué gemeen schappelijk was opgesteld, om te getuigen van de volkomen overeenstemming, welke bij de besprekingen overheerschte. Alle tegenwoordige problemen zijn rustig en volkomen bestudeerd. De besprekingen zijn gehouden in een atmos- l-;er van vertrouwelijkheid. Ook Delbos wees op de atmosfeer van ver trouwelijke en hartelijke samenwerking. Naar zijn meening zijn de besprekingen zeer gunstig geweest voor de stabiliteit en de rust in Europa. Delbos en Beek zijn met hun gezelschap om 11.55 uur te Krakau aangekomen Delbos heeft zich hedenmorgen naar het Wawel-slot te Krakau begeven, om hulde te brengen aan de nagedachtenis van Pilsoedski. De bijzondere correspondent van Havas be richt, dat Beek en Delbos gisteren in den trein de koloniale eischen van Polen hebben bespro ken. Deze koloniale eischen zijn gegrond op de volgende stellingen: le. Polen, dat in volle organisatie ver keert, heeft behoefte aan grondstoffen; 2e. Polen heeft een mogelijkheid noodig om zijn steeds groeiende overbevolking af te voeren. Minister Beek zette uiteen, dat Polen geen territoriale ambities heeft; het zoekt geen ge bied in volle souvereiniteit. Bovendien zou Po len zijn eischen nauwkeurig omschrijven, wan neer het vraagstuk van een nieuwe verdeeling van de koloniën ter sprake zou komen. In dit geval wenscht het, dat rekening wordt gehou den met zijn belangen. Polen zou thans bij voorbeeld wenschen opgenomen te worden in internationale maatschappijen tot het exploi- teeren van sommige koloniën. Ook zou het deel willen hebben in de emigratie naar bezittingen buiten Europa. Delbos kon slechts het rechtvaardige van de ze verlangens erkennen. Ten aanzien van de emigratie kwamen de ministers overeen, dat men zich niet op een standpunt van rassen leer moet stellen. De belangrijke toename van het joodsche element in Polen ieder jaar, is voor de regeering te Warschau aanleiding ge weest naar mogelijkheden te zoeken om dit deel van de bevolking in overzeesche gebieden over te brengen; derhalve heeft onlangs een studie commissie met toestemming van de Fransche regeering een reis naar Madagascar gemaakt. Men acht het normaal, dat de emigratie naar Palestina alleen Joodsch is, doch men acht 't verder onrechtvaardig dit deel van de bevol king uit te sluiten voor de emigratie naar an dere gebieden. Door het bezoek van Delbos zijn de be trekkingen tusschen Polen en Frankrijk ongetwijfeld verbeterd. De verkoeling, welke in Polen gemerkt werd tegen den Volken bond, kwam voort uit den twijfel, welke in dit land werd geuit over den steun, welken kleine landen in geval van een aanval kun nen verwachten. WASHINGTON, 7 Dec. (Reuter). Bij de ope ning van een driedaagsche bijeenkomst voor het Pan-Amerikanisme, welke wordt gehouden on der de auspiciën van de George Washington- universiteit. heeft Sumner Welles verklaard, dat iedere poging van een niet-Amerikaansche mo gendheid om door politieken of materieelen invloed op Amerika dwang uit te oefenen een zaak van onmiddellijke ernstige onrust zou zijn, niet alleen voor de Vereenigde Staten, doch voor iedere Amerikaansche republiek. LONDEN, 7 Dec. (Havas). Koning Leopold van België en koningin Elisabeth zullen ver moedelijk tot Woensdag de gasten blijven van den hertog van Portland op Welbeck Abbey. WASHINGTON, 7 Dec. (Reuter) President Roosevelt is van zijn reis naar Florida op het Witte Huis teruggekeerd, waar hij een tand heelkundige behandeling heeft ondergaan. Naar wij vernemen is Mr. G. Vissering, oud president van de Ned. Bank, wonende te Bloe- mendaal, ernstig ziek. Hij heeft een rustigen nacht gehad. In een program van zeven punten geeft Wallace richtlijnen voor een herstel van het Amerikaan sche bedrijfsleven. Een communiqué van Delbos en Beek zegt, dat de vertrouwelijke samenwerking tusschen Frankrijk en Polen zal worden voortgezet. Aan een diner, door Mussolini aan Stoyadino witsj aangeboden, werden toespraken gehouden over vriendschappelijke samenwerking. Portugal heeft een specialen agent benoemd bjj de nationalistische Spaansche autoriteiten. Tsjang Kai Sjek heeft Nanking verlaten. Mgr. Von Galen, de bisschop van Munster, spoort de ouders aan scherp toe te zien op het godsdienstonderwijs, dat de kinderen op de la gere school van leeken-onderwijzers ontvangen. Lijst van stations en halten van de Ned, Spoor wegen, welke set ingang van 15 Mei 1938 komen te vervallen. De toestand van Prins Bemhard; de hoofdpijn is bijna geweken. De hier te lande geïnterneerde Spanjaarden zullen waarschijnlijk naar fort Honswijk over gebracht worden. DE FIJNPROEVER GEBRUIKT kJ éVAklU I# C WASHINGTON, 7 Dec. (Reuter). De Amerikaansche minister Wallace heeft in een radiorede een beroep gedaan op samen werking, ten einde op de basis van ae vol gende zeven punten van zijn program een verderen achteruitgang van het zakenleven tegen te gaan: 1. Verbetering van de woningtoestanden, zoo als door president Roosevelt is uiteengezet; 2. Herziening der belastingwetgeving om on rechtvaardigheden weg te nemen, doch met handhaving van de opbrengst; 3. Handhaving van de koopkracht der boeren, door een wetgeving tot regeling van de graan markt; 4. Handhaving van de koopkracht der arbei ders, door toepassing van maatregelen, die re kening kouden met de omstandigheden; 5. Verzekering van overvloedig goedkoop cre- diet en kapitaal, door een gezonde obligatie- markt, teneinde verhoogde productie en werk verschaffing aan te moedigen; 6. Verschaffing van kapitaal van regeerings- wege, Ingeval het noodig is den last te dragen, totdat particulier kapitaal dezen overneemt; 7. Voortzetting van een weloverwogen toena dering, met als doel een herleving van de we- reldvredesgedachte en een bevordering van den wereldhandel door een program, dat op weder- keerigheid berust. PARIJS, 7 Dec. (Havas) De door Preben- sen, den directeur der handelsovereenkomsten te Oslo, geleide Noorsche economische delega tie naar Parijs heeft op het Fransche ministe rie van Handel onderhandelingen aange knoopt, welke beoogen de verleden jaar geslo ten contingenteeringsovereenkomst te vernieu wen. BERLIJN, 7 Dec. (Havas). In welingelichte kringen te Berlijn wordt ontkend, dat het ge rucht over een geheimzinnig persoon, die in de rijkskanselarij zou zijn betrapt en door een revolverschot zou zijn gedood, juist is. f i 111Ir?. Stand op Dinsdag 1 uur tijxlz 74? Vorige stand: 747.4

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1937 | | pagina 1