Strijd tusschen Kerk en Staat in
Duitschland verscherpt
Chineezen bieden krachtig
tegenstand
Italië uit den
Volkenbond?
SCHAATSLAARZEN
Het nieuws van heden
VERGEEFSCHE AANVAL
DER RECHTSCHEN
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE
PERS
Een belangrijk artikel in
het „Schwarze Korps
Groote bezorgdheid in
kerkelijke kringen
Onrust in Palestina
duurt voort
Het Weer
m
De Japanners zullen om
Nanking moeten vechten
Chineesch succes by
het Tai-meer
mÊm
Generaal Duseigneur
ondervraagd
Delbos naar Turkije?
Niet-erkenning van
Ethiopië oorzaak
Stoyadïnowitsj
verlaat Rome
Delbos' bezoek aan
Boekarest
Het geschil tusschen
Haïti en San Domingo
Verstopte Neus!
DONDERDAG 9 DECEMBER 1937 - AVONDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE;
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13*66
Abonnementsprijs (bij vooruitbfetaling) voot
Haarlem 25 cent per weekper kwartaal
f3.25. Bij onze Agenten 27H cf. per week,
per kwartaal f3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITCECEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20911
Het officieuze blad eischt schei
ding tusschen Kerk en Staat
en een nieuw onderzoek
naar het eigendoms
recht van kerkelijke
goederen
Tal van personen gearresteerd
Het verdeelingsplan
Hun voorhoede zou door een der
poorten van de buitenmuren
gedrongen zijn
Mussolini in Addis Abeba, waarlangs nieuwe gebouwen worden opgetrokken
Hankau bereidt zich voor
Was de Csar een tegen-revolution-
naire organisatie?
Het besluit zou nog deze week
bekend worden gemaakt
Groote Fascistische Raad bijeen
Betere samenwerking tusschen
Joego-Slavië en Italië
geconstateerd
Hij is tevreden over de eerste veel
vuldige besprekingen
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
VlCKS
Va-tro-nol
Verdedigers van Madrid houden
stand bij Villa Nueva de
la Canada
Attlee's bezoek ten einde
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30* ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regej. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
ff
De laatste weken is de strijd tus
schen Kerk en Staat in Duitschland
wederom aanzienlijk verscherpt. De
Rijksminister voor Kerkelijke aange
legenheden, Kerrl, opende de nieu
we campagne en natuurlijk lieten de
„Angriff", het blad van Goebbels,
en het „Schwarze Korps" het lijfblad
van de S. S. zich niet onbetuigd.
Zondag jJ. had, zooals men weet, de bisschop
van Berlijn, Mgr. Von Preysing, in alle kerken
een Herderlijk Schrijven laten voorlezen, waarin
hij scherp protesteerde tegen het steeds driester
optreden van sommige nat. soc. instanties,
welke officieel door de regeering gesteund wor
den tegen de Kerk. Onmiddellijk na de voor
lezing van het Herderlijk Schrijven kondigden
de nazi's aan, dat zij den brief niet onbeant
woord zouden laten.
Woensdagavond bevatte de „Angriff", zooals
reeds gemeld, een feilen, persoonlijken aanval
op Mgr. Preysing. Naar wij thans in de bladen
lezen heeft ook het „Schwarze Korps" gister
avond een uitvoerig artkel gepubliceerd, waarin
het blad de doeleinden van den nat. soc. staat
duidelijker omlijnt dan tot dusverre in de rede
voeringen van minister Kerrl geschiedde.
Met Schwarze Korps stelt de volgende drie
eischen:
Scheiding tusschen Kerk en Staat;
een nieuw onderzoek naar het eigendoms
recht op de kerkelijke goederen;
het verleenen van de bevoegdheid aan na-
tionaal-socialistische onderwijzers om gods
dienstonderwijs in de scholen te geven.
Den eersten eisch omschrijft het blad als
volgt;
Voor den nationaal-socialistischen staat is er
dus maar één oplossing, n.l. die, welke Prederik
de Groote reeds door zijn zinspreuk, dal ieder
een op zijn manier zalig moet worden heeft
gekenschetst. Dat beduidt; afzien vap het ge
meenschappelijke platform van staat en kerk,
waarop zij tot dusver als even belangrijke, van
elkander onafhankelijke grootheden optraden.
Dit beteekent niet alleen gewetensvrijheid en
het recht tot het vormen van religieuze cor
poraties voor het individu afzonderlijk, maar
het beduidt ook een beperking van die corpo
raties, van de kerk n.l., tot de „zaligheid", dus
tot de zielszorg, tot de zorg voor de geloofsbe
ginselen van de menschen, die zich tot dat
doel in kerkelijke gemeenschappen aaneenslui
ten.
Zooals men weet, heeft minister Kerrl
herhaaldelijk gedreigd de subsidies van het
Rijk aan de kerken te verminderen of ge
heel iii te trekken. Het „Schwarze Korps"
neemt dit dreigement over en verklaart, dat
Duitschland op den duur eiken vorm van
ondersteuning aan de kerk zal weigeren en
het aan de geloovigen zal overlaten uit
eigen zak de kerkgenootschappen, tot welke
zij zich aangetrokken gevoelen, in het leven
te houden.
Het blad behandelt dan de kwesties, welke
Verder nog tusschen Staat en Kerk te regelen
JERUZALEM, 9 Dec. (Havas) De daden
van terreur in Palestina nemen in aantal toe.
Op het huis van sjeik Ansari is een bomaan
slag gepleegd. Een der personen, die bij den
aanslag betrokken is, is gearresteerd.
In den Emek is een gedeelte van de olielei
ding door brand vernield.
Onbekend gebleven personen hebben den
spoorweg tusschen Jaffa en Jeruzalem ver
sperd; het verkeer moest gestaakt worden.
In de buurt van Nabloes zijn tal van arres
taties verricht van personen, die in het bezit
Van wapenen werden bevonden.
Te Tel Aviv is een door 5000 personen bijge
woonde vergadering gehouden, welke een on
derdeel vormde van een campagne tegen het
plan tot verdeeling van Palestina.
Gematigde Arabische kringen probeeren een
organisatie in het leven te roepen, die de taak
van het Hooge Arabische Comité zou moeten
overnemen.
Zij zouden voornemens zijn binnenkort het
achtste congres van Arabische Palestijnen bij
een te roepen. De autoriteiten zouden aan dit
voornemen geen moeilijkheden in den weg leg
gen.
zijn. Vooral op het kerkelijk bezit heeft men
het gemunt.
„Wij zullen den pijnlijken plicht niet kunnen
vermijden op een goeden dag te moeten nagaan,
aan wie het zoogenaamd kerkelijk goed toebe
hoort. Daarover is te zeggen, dat dit bezit is
ontstaan door het gemeenschappelijk werken
van alle volksgenooten in een periode toen
Staat en Kerk nog een eenheid waren. Diege
nen, die daarvoor opkwamen, hadden niet den
indruk bijdragen te storten voor een particu
liere inrichting, die geen verplichting voor staat
en volksgemeenschap op zich neemt. Daaruit
volgt, dat ook niet mag worden geconstateerd,
dat zulk een gemeenschappelijk bezit nu plot
seling juridisch gezien uitsluitend eigendom is
der kerken, Welke met het vroegere begrip kerk
alleen nog maar den naam gemeen hebben.
Hetzelfde geldt voor de „kerkelijke scholen" en
andere instellingen, een gemeenschappelijk be
zit, waarvan men wel het toezicht overliet aan
de kerk, als voornaamste draagster der cultuur,
maar eveneens niet met de bedoeling dat dit be
zit daarmede in de hand van een particuliere
inrichting overging."
De derde eisch: het verleenen van de be
voegdheid aan nat.-soc. onderwijzers om gods
dienstonderwijs in de scholen te geven, wordt
als volgt gemotiveerd:
Dat confessioneel onderwijs op alle scholen
wordt gegeven is goed en dat moet zoo blijven.
Maar dat de godgeloovige kinderen (men be
doelt hier de kinderen van ouders, die de nieu
we nat.-soc. godsdiensttheorieën aanhangen)
geen godsdienstonderwijs ontvangen is verkeerd.
Zij moeten ook godsdienstonderwijs krijgen,
maar godsdienstonderwijs, dat niet confessio
neel gebonden is. Iedere werkelijk nationaal-
socialistische onderwijzer is tot het geven van
zulk onderwijs in staat.
Wij willen niet de rechten van de kerken
aantasten, maar wij moeten op alle gebieden de
duidelijke consequenties trekken uit de om
standigheid, dat de kerken zelf de medewerking
in den staat aan den bouw van de volksge
meenschap weigeren.
De staat heeft ons de mogelijkheid gegeven
onze religiositeit ook zonder kerk te belijden en
nu moet er voor gezorgd worden, dat wij niet
de positie van slechts gedulde buitenstaanders
innemen.
Het verwondert ons eigenlijk, dat het blad
erkent, dat confessioneel onderwijs op alle scho
len gegeven moet worden. Men weet, dat vrij
wel overal in Duitschland priesters Uit- de scho
len verbannen zijn en daar geen godsdienst
onderwijs meer mogen geven. Dat wordt aan
de leekenonderwijzers overgelaten. Hoe echter
de bisschoppen over dat leekenonderwijs den
ken, heeft men Dinsdag j.l. nog in ons blad
kunnen lezen. Mgr. Von Galen, de bisschop van
Munster, waarschuwde de ouders uitdrukkelijk
te letten op het godsdienstonderwijs, dat hun
kinderen ontvangen. Immers vele katholieke
onderwijzers hebben hun geloof verloren en
hangen de z.g. nat.-soc. godsdiensttheorieën
aan. Men kan zich gemakkelijk voorstellen, wat
er dan van het godsdienstonderwijs terecht
komt. „Liever geen godsdienstonderwijs op de
scholen dan een godsdienstonderwijs dat af
breekt," zeide de Bisschop.
We hebben enkele gedeelten van het artikel
in het „Schwarze Korps" overgenomen om den
lezers te laten zien, welke doeleinden het nat-
soc. Duitschland nastreeft. Er blijkt duidelijk
uit, dat de bisschoppen niet zonder reden al
jarenlang hun waarschuwende stem hebben
laten hooren. Men begrijpt, dat het artikel in
het officieuze Schwarze Korps de bezorgdheid
in alle kerkelijke kringen in Duitschland nog
zal doen toenemen.
VERWACHTING: Matige tijdelijk
toenemende Oostelijke tot Noordelijken
wind, betrokken tot zwaar of half bewolkt,
tijdelijk regen of sneeuw vooral in het
Zuiden en Oosten; in het Noorden tem-
H peratuur om het vriespunt, weinig ver-
andering in temperatuur in het Zuiden.
Hoogste barometerstand 771.9 te Ibiskoe
H Laagste barometerstand 742.9 te Lyon
Storm waarschuwingsdienst: Geseind van
De Bilt hedenochtend om 7.45 uur aan de
posten van Delfzijl tot Hoek van Hol-
land: „Weest op uw hoede".
EE Zon op 7.57 - onder 15.48 - Licht op 16.18
Maan op 11.23 onder 22.36
11 December E. KT.
^lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllliillllllllll
Het albasten grafmonument van graaf Engelbrecht II van Nassau in de
Groote Kerk te Breda, waaronder zich de toegang bevindt tot den zoojuist
ontdekten grafkelder, waarin zich waarschijnlijk de stoffelijke resten van
de eerste graven van Nassau bevinden
SJANGHAI, 9 Dec. (Reuter.) Een Ja-
pansche afdeeiing is er in geslaagd door de
Chineesche verdediging heen te breken en
den Lioesjoesjan-heuvel, vijftien kilometer
ten Zuiden van Nanking, te bezetten. De
Japansche troepen ontmoeten krachtigen
tegenstand van de Chineezen; het schijnt,
dat de eerste teekenen van een ineenstor
ting hebben plaats gemaakt voor den vas
ten wil de overwinning op Nanking voor de
Japansche troepen zoo duur mogelijk te
maken.
De Japansche oorlogscorrespondenten berich
ten, dat de Japansche voorhoede vannacht in
het maanlicht heeft doorgestreden. Een tegen
aanval van de Chineezen is afgeslagen en twee
In Ankara is een oefentoren voor para
chute-springen gebouwd. Militairen en
luchtvaartenthousiasten kunnen hier
oefenen
De Via
Chineesche vechtwagens werden buitgemaakt.
Bovendien hebben de Japansche troepen zich
meester gemaakt van de Chineesche infanterie-
school te Tautsjau, en van het vliegveld, dat
op ruim een kilometer afstand van den Ooste
lijken muur van Nanking ligt. Zij rukken thans
op naar de Tsjoeng Sjan-poort, bij de graven
van de Ming-dynastie.
De woordvoerder van het Japansche leger te
Sjanghai heeft aan de pers verklaard, dat de
omsingeling van Nanking thans een feit is. In
werkelijkheid bestaat deze omsingeling uit een
halven cirkel ten Zuiden van de stad, aangezien
deze in het Noorden begrensd wordt door den
Jangtse, waarvan de linkeroever nog door de
Chineesche troepen bezet wordt.
De Japansche militaire autoriteiten hebben
een nota gepubliceerd, waarin zij den buiten-
landschen autoriteiten verzoeken alle schepenen
voertuigen, welke aan hun onderdanen toebe-
hooren, uit de gevechtszone te verwijderen. De
Japansche autoriteiten weigeren eenige schade
loosstelling toe te kennen, wanneer eventueel
schade aan buitenlandsche eigendommen wordt
toegebracht, welke tegen hun waarschuwing in,
in de gevechtszone worden achtergelaten.
De Chineesche autoriteiten te Hankau
hebben van het front van Nanking ver
nomen, dat sedert gisteren niets is gewij
zigd. De Chineesche troepen hebben den
Japanschen opmarsch ten Oosten en ten
Zuiden van de stad opgehouden, en de Chi
neezen gaan door de voorsteden plat te
branden, om de Japansche soldaten van
dekking te berooven.
Vijf maanden na het leggen van de versper
ring in den Jangtse is zij vanochtend door de
Japansche troepen uit den weg geruimd. Een
flotille Japansche torpedojagers is de rivier
opgestoomd.
Hankau wordt op het oogenblik gereed
gemaakt om het hoofd te bieden aan Ja
pansche vliegtuigaanvallen. Den geheelen
dag cirkelden Chineesche vliegtuigen boven
de stad. De Internationale Kamer van
Koophandel heeft het vertrek van de vreem
delingen voorbereid.
Japansche vliegtuigen hebben opnieuw Woe-
hoe bestookt, waardoor vele slachtoffers zijn
gevallen.
Bij het Tai-meer hebben de Chineezen een
plaatselijk succes behaald en de Japansche aan
vallers teruggeslagen in de richting van Woe-
sing.
Te Sjanghai is de gemeenteraad van de in
ternationale nederzetting voornemens een vrij
willigerskorps op te richten. Dit korps moet
iederen nacht driehonderd man .leveren, om in
samenwerking met de politie te patrouilleeren.
Het doel hiervan is de golf van diefstallen en
gewapende overvallen, welke verontrustende
vormen heeft aangenomen, het hoofd te bieden.
Bovendien wordt hierdoor den Japanschen auto
riteiten het voorwendsel ontnomen in de inter
nationale nederzetting in te grijpen. Men weet,
dat de Japansche autoriteiten den gemeente
raad verweten hebben, dat de huidige politie
macht niet voldoende was.
PARIJS, 9 Dec. (Havas.) Generaal Duseigneur
is Woensdag door den Parijschen rechter van
instructie van 15 tot 22 uur verhoord.
De generaal verklaarde, dat het doel van het
comité tot defensieve actie was leger en politie
steun te verleenen. in geval van een communis
tische revolutie-poging. Hij verklaarde de Csar
niet te hebben gekend. Wel kende hij Eugène
de l'Oncle, die een zijner wapenbroeders was.
ANKARA, 8 Dec. (Havas) In welingelich
te Turksche kringen verwacht men, dat Minis
ter Delbos einde Februari van het volgend jaar
naar Ankara zal komen. De Turksche pers
verwacht besprekingen tot hernieuwing van het
verdrag tusschen Turkije en Syrië op nieuwen
grondslag en geeft den wensch te kennen, dat
Frankrijk Turkije zal helpen om een hechte
en oprechte vriendschap te sluiten.
ROME, 9 December (Havas) Hoewel
het gerucht, dat Italië voornemens zou zijn
uit den Volkenbond te treden, nog niet be
vestigd is, wordt het toch in diplomatieke
kringen met grooten ernst opgenomen.
Het schijnt, dat Italië, na met Duitschland
en Japan van gedachten te hebben gewisseld,
besloten heeft het voorbeeld van deze mogend
heden te volgen.
Het besluit zal vermoedelijk nog voor het
einde van deze week openbaar worden ge
maakt.
De voornaamste oorzaak schijnt te liggen
in het aarzelen van den Volkenbond om 't
„Italiaansch-Ethiopische keizerrijk" te er
kennen.
De groote Fascistische Raad is tegen Zater
dagavond 10 uur in het Palazzo Venezia bijeen
geroepen. De te nemen besluiten zullen van het
balkon van het Palazzo Venezia aan het volk
bekend worden gemaakt.
ROME, 9 December (Havas) Kort na mid
dernacht is Stoyadinowitsj, wien uitgeleide
werd gedaan door Mussolini en Clano, naar
Milaan vertrokken. De gezanten bij het Quiri
naal en den H. Stoel waren bij hét vertrek
aanwezig.
Over het bezoek van den Joego-Slavischen
minister-president is een officieel communiqué
uitgegeven, waarin gezegd wordt, dat bij be
sprekingen met Mussolini en den Italiaanschen
Minister van Buitenlandsche Zaken, Ciano, op
grond van het onderzoek der bijzondere en al-
gemeene vraagstukken, die beide staten betref
fen, duidelijk gebleken is, dat de betrekkingen
tusschen Italië en Joego-Slavië zich in vol
ledige overeenstemming met de overeenkomsten
van Belgrado blijven ontwikkelen.
Vastgesteld werd, dat de politieke werk
zaamheid der beide bevriende buurstaten
volkomen beantwoord heeft aan den wil tot
vriendschappelijke en vertrouwelijke samen
werking, waaraan in de overeenkomsten van
Belgrado uiting is gegeven, en die berust op
de vele gemeenschappelijke belangen. De
overeenkomsten hebben reeds zeer goede
resultaten gehad.
Derhalve is het besluit bevestigd, de samen
werking op ieder gebied steeds nauwer en har
telijker te maken, in het belang van beide lan
den en ter bevestiging van vrede en orde.
BOEKAREST, 9 Dec. (Havas) De proto-
colaire bezoeken, die Delbos den eersten dag
van zijn verblijf te Boekarest heeft gebracht,
zijn politieke besprekingen geworden.
Delbos heeft Woensdag gedurende drie kwar
tier geconfereerd met Antonescoe, met wien hij
in den namiddag nog een onderhoud heeft ge
had, dat anderhalf uur heeft geduurd.
Eveneens heeft hij een half uur gesproken
met Tatarescoe, waarna hij gedurende vijf
kwartier op de Fransche legatie heeft vertoefd.
Tijdens een door den koning aangeboden
noenmaal heeft Delbos voorts nog gelegenheid
gehad met de Roemeensche ministers van ge
dachten te wisselen.
De Koning heeft met Delbos een bespreking
gehad, die anderhalf uur heeft geduurd. Dh
onderhoud was zeer hartelijk'.
De vele Woensdag gehouden besprekingen
hebben de gelegenheid gegeven kwesties der
aigemeene politiek te behandelen.
De besprekingen, welke heden worden gehou
den, hebben betrekking op kwesties betreffende
de economische, commercieele, militaire en in-
tellectueele betrekkingen der beide landen.
Woensdag reeds heeft Delbos kunnen consta-
teeren, dat de diplomatieke opvattingen der
beide regeeringen geheel overeenkomen.
PORT AU PRINCE, 9 Dec. (Havas) In een
interview met een vertegenwoordiger van de
Associated Press, heeft de president der repu
bliek Haïti verklaard, dat minstens 8000 Ha-
itianen op Dominicaansch grondgebied gedood
zijn sedert October. Hij voegde hier aan toe,
dat men deze moorden niet als grensincidenten
kan beschouwen, doch als ver van de grenzen
en op Dominicaansch grondgebied begane moor
den. De president verklaarde verder geen sen
sationeel karakter aan deze zaak te hebben
willen geven.
Delbos is tevreden over zijn eerste besprekin
gen met de Roemeensche autoriteiten.
Nog deze week zou het besluit van Italië, uit
den Volkenbond te treden, bekend worden ge
maakt.
B(j de besprekingen van Stoyadinowitsj te
Rome werd een betere samenwerking tusschen
Joego-Slavië en Italië geconstateerd.
De Spaansche nationalisten deden een vergeef-
schen aanval op Villa Nueva de la Canada.
De Chineezen toonen, dat zij Nanking niet
voetstoots zullen overgeven.
De onrust in Palestina duurt voort.
Mevrouw A. KellenaersDamereau treedt als
eenig katholiek lid uit het bestuur der jeugd
herbergcentrale.
De R. K. Tweede Kamerfractie heeft Woensdag
afscheid genomen van haar oud-voorzitter,
prof. Aalberse.
Wegens roodvonk zijn in de gemeente Monster
twee scholen gesloten.
Protest van een groot aantal vooraanstaande
katholieken tegen aanvaarding van de spel-
ling-Marchant.
Deze nieuwe druppels genezen opgezwollen
slijmvliezen, verwijderen het benauwende slijm
en laten U weer vrij ademen. Tijdig gebruikt,
voorkomen zij vele
verkoudheden.
MADRID. 9 Dec. (Havas). Woensdag hebben
de troepen van Franco een hevigen aanval ge
daan bij Villa Nueva de la Canada, twee kilo
meter ten Noorden van Brunete. Bij het offen
sief van de rechtschen in Juli van dit jaar,
waarbij de regeeringstroepen Brunete moesten
prijsgeven, werden de troepen van Franco op
ongeveer drie kilometer ten Zuiden van Villa
Nueva de la Canada tegen gehouden.
Gisteren slaagden de regeeringstroepen erin
den aanval van de rechtschen af te slaan; de
frontlijn is niet gewijzigd.
De civiele gouverneur van Valencia heeft het
gerucht, dat door de radio-zenders van Franco
was verspreid, dat sedert het vertrek van de
regeering te Valencia onlusten zouden zijn uit
gebroken, tegengesproken.
Het militaire gerechtshof te Barcelona heeft
mevrouw Pares Boseraiz, die werd gearresteerd
toen zij werd betrapt op het aanplakken van
biljetten met een beleedigenden inhoud voor
de regeering der Spaansche Republiek, terstond
tot tien jaar gevangenisstraf veroordeeld.
De leider van de Britsche Labourpartij,
Attlee, en miss Wilkinson, die een bezoek heb
ben gebracht aan Spanje, zijn gisteravond te
Toulouse aangekomen. Zij weigerden iets te
zeggen. Donderdagochtend worden zij te Parijs
verwacht.
Tijdens een lunch, welke de Labour-delega
te voor haar vertrek uit Barcelona werd aan
geboden door het uitvoerend comité van de
socialistische partij, heeft Attlee gezegd, dat
hjj aan de Britsche arbeiders zou mededeelen,
dat „hulp aan het republikeinsche Spanje voor
hen een plicht was".
Avang
Fabrikaat:
N.V. ANT. VAN GILS'
Schoenfabrieken
Tel. No. 7 Moergestel
l>^« v. Lvvuvmmiiiiiiiiui;y/';/yy7y ivZ
r
Stand op Donderdag 1 uur n.m.: 748.7
Vorige stand: 750.3