Strijd tusschen Kerk en Staat in Duitschland verscherpt Chineezen bieden krachtig tegenstand Italië uit den Volkenbond? SCHAATSLAARZEN Het nieuws van heden VERGEEFSCHE AANVAL DER RECHTSCHEN DE BAROMETER VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS Een belangrijk artikel in het „Schwarze Korps Groote bezorgdheid in kerkelijke kringen Onrust in Palestina duurt voort Het Weer m De Japanners zullen om Nanking moeten vechten Chineesch succes by het Tai-meer mÊm Generaal Duseigneur ondervraagd Delbos naar Turkije? Niet-erkenning van Ethiopië oorzaak Stoyadïnowitsj verlaat Rome Delbos' bezoek aan Boekarest Het geschil tusschen Haïti en San Domingo Verstopte Neus! DONDERDAG 9 DECEMBER 1937 - AVONDBLAD BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE; NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13*66 Abonnementsprijs (bij vooruitbfetaling) voot Haarlem 25 cent per weekper kwartaal f3.25. Bij onze Agenten 27H cf. per week, per kwartaal f3.58 DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITCECEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20911 Het officieuze blad eischt schei ding tusschen Kerk en Staat en een nieuw onderzoek naar het eigendoms recht van kerkelijke goederen Tal van personen gearresteerd Het verdeelingsplan Hun voorhoede zou door een der poorten van de buitenmuren gedrongen zijn Mussolini in Addis Abeba, waarlangs nieuwe gebouwen worden opgetrokken Hankau bereidt zich voor Was de Csar een tegen-revolution- naire organisatie? Het besluit zou nog deze week bekend worden gemaakt Groote Fascistische Raad bijeen Betere samenwerking tusschen Joego-Slavië en Italië geconstateerd Hij is tevreden over de eerste veel vuldige besprekingen DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN VlCKS Va-tro-nol Verdedigers van Madrid houden stand bij Villa Nueva de la Canada Attlee's bezoek ten einde NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 30* ct., Ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regej. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek. ff De laatste weken is de strijd tus schen Kerk en Staat in Duitschland wederom aanzienlijk verscherpt. De Rijksminister voor Kerkelijke aange legenheden, Kerrl, opende de nieu we campagne en natuurlijk lieten de „Angriff", het blad van Goebbels, en het „Schwarze Korps" het lijfblad van de S. S. zich niet onbetuigd. Zondag jJ. had, zooals men weet, de bisschop van Berlijn, Mgr. Von Preysing, in alle kerken een Herderlijk Schrijven laten voorlezen, waarin hij scherp protesteerde tegen het steeds driester optreden van sommige nat. soc. instanties, welke officieel door de regeering gesteund wor den tegen de Kerk. Onmiddellijk na de voor lezing van het Herderlijk Schrijven kondigden de nazi's aan, dat zij den brief niet onbeant woord zouden laten. Woensdagavond bevatte de „Angriff", zooals reeds gemeld, een feilen, persoonlijken aanval op Mgr. Preysing. Naar wij thans in de bladen lezen heeft ook het „Schwarze Korps" gister avond een uitvoerig artkel gepubliceerd, waarin het blad de doeleinden van den nat. soc. staat duidelijker omlijnt dan tot dusverre in de rede voeringen van minister Kerrl geschiedde. Met Schwarze Korps stelt de volgende drie eischen: Scheiding tusschen Kerk en Staat; een nieuw onderzoek naar het eigendoms recht op de kerkelijke goederen; het verleenen van de bevoegdheid aan na- tionaal-socialistische onderwijzers om gods dienstonderwijs in de scholen te geven. Den eersten eisch omschrijft het blad als volgt; Voor den nationaal-socialistischen staat is er dus maar één oplossing, n.l. die, welke Prederik de Groote reeds door zijn zinspreuk, dal ieder een op zijn manier zalig moet worden heeft gekenschetst. Dat beduidt; afzien vap het ge meenschappelijke platform van staat en kerk, waarop zij tot dusver als even belangrijke, van elkander onafhankelijke grootheden optraden. Dit beteekent niet alleen gewetensvrijheid en het recht tot het vormen van religieuze cor poraties voor het individu afzonderlijk, maar het beduidt ook een beperking van die corpo raties, van de kerk n.l., tot de „zaligheid", dus tot de zielszorg, tot de zorg voor de geloofsbe ginselen van de menschen, die zich tot dat doel in kerkelijke gemeenschappen aaneenslui ten. Zooals men weet, heeft minister Kerrl herhaaldelijk gedreigd de subsidies van het Rijk aan de kerken te verminderen of ge heel iii te trekken. Het „Schwarze Korps" neemt dit dreigement over en verklaart, dat Duitschland op den duur eiken vorm van ondersteuning aan de kerk zal weigeren en het aan de geloovigen zal overlaten uit eigen zak de kerkgenootschappen, tot welke zij zich aangetrokken gevoelen, in het leven te houden. Het blad behandelt dan de kwesties, welke Verder nog tusschen Staat en Kerk te regelen JERUZALEM, 9 Dec. (Havas) De daden van terreur in Palestina nemen in aantal toe. Op het huis van sjeik Ansari is een bomaan slag gepleegd. Een der personen, die bij den aanslag betrokken is, is gearresteerd. In den Emek is een gedeelte van de olielei ding door brand vernield. Onbekend gebleven personen hebben den spoorweg tusschen Jaffa en Jeruzalem ver sperd; het verkeer moest gestaakt worden. In de buurt van Nabloes zijn tal van arres taties verricht van personen, die in het bezit Van wapenen werden bevonden. Te Tel Aviv is een door 5000 personen bijge woonde vergadering gehouden, welke een on derdeel vormde van een campagne tegen het plan tot verdeeling van Palestina. Gematigde Arabische kringen probeeren een organisatie in het leven te roepen, die de taak van het Hooge Arabische Comité zou moeten overnemen. Zij zouden voornemens zijn binnenkort het achtste congres van Arabische Palestijnen bij een te roepen. De autoriteiten zouden aan dit voornemen geen moeilijkheden in den weg leg gen. zijn. Vooral op het kerkelijk bezit heeft men het gemunt. „Wij zullen den pijnlijken plicht niet kunnen vermijden op een goeden dag te moeten nagaan, aan wie het zoogenaamd kerkelijk goed toebe hoort. Daarover is te zeggen, dat dit bezit is ontstaan door het gemeenschappelijk werken van alle volksgenooten in een periode toen Staat en Kerk nog een eenheid waren. Diege nen, die daarvoor opkwamen, hadden niet den indruk bijdragen te storten voor een particu liere inrichting, die geen verplichting voor staat en volksgemeenschap op zich neemt. Daaruit volgt, dat ook niet mag worden geconstateerd, dat zulk een gemeenschappelijk bezit nu plot seling juridisch gezien uitsluitend eigendom is der kerken, Welke met het vroegere begrip kerk alleen nog maar den naam gemeen hebben. Hetzelfde geldt voor de „kerkelijke scholen" en andere instellingen, een gemeenschappelijk be zit, waarvan men wel het toezicht overliet aan de kerk, als voornaamste draagster der cultuur, maar eveneens niet met de bedoeling dat dit be zit daarmede in de hand van een particuliere inrichting overging." De derde eisch: het verleenen van de be voegdheid aan nat.-soc. onderwijzers om gods dienstonderwijs in de scholen te geven, wordt als volgt gemotiveerd: Dat confessioneel onderwijs op alle scholen wordt gegeven is goed en dat moet zoo blijven. Maar dat de godgeloovige kinderen (men be doelt hier de kinderen van ouders, die de nieu we nat.-soc. godsdiensttheorieën aanhangen) geen godsdienstonderwijs ontvangen is verkeerd. Zij moeten ook godsdienstonderwijs krijgen, maar godsdienstonderwijs, dat niet confessio neel gebonden is. Iedere werkelijk nationaal- socialistische onderwijzer is tot het geven van zulk onderwijs in staat. Wij willen niet de rechten van de kerken aantasten, maar wij moeten op alle gebieden de duidelijke consequenties trekken uit de om standigheid, dat de kerken zelf de medewerking in den staat aan den bouw van de volksge meenschap weigeren. De staat heeft ons de mogelijkheid gegeven onze religiositeit ook zonder kerk te belijden en nu moet er voor gezorgd worden, dat wij niet de positie van slechts gedulde buitenstaanders innemen. Het verwondert ons eigenlijk, dat het blad erkent, dat confessioneel onderwijs op alle scho len gegeven moet worden. Men weet, dat vrij wel overal in Duitschland priesters Uit- de scho len verbannen zijn en daar geen godsdienst onderwijs meer mogen geven. Dat wordt aan de leekenonderwijzers overgelaten. Hoe echter de bisschoppen over dat leekenonderwijs den ken, heeft men Dinsdag j.l. nog in ons blad kunnen lezen. Mgr. Von Galen, de bisschop van Munster, waarschuwde de ouders uitdrukkelijk te letten op het godsdienstonderwijs, dat hun kinderen ontvangen. Immers vele katholieke onderwijzers hebben hun geloof verloren en hangen de z.g. nat.-soc. godsdiensttheorieën aan. Men kan zich gemakkelijk voorstellen, wat er dan van het godsdienstonderwijs terecht komt. „Liever geen godsdienstonderwijs op de scholen dan een godsdienstonderwijs dat af breekt," zeide de Bisschop. We hebben enkele gedeelten van het artikel in het „Schwarze Korps" overgenomen om den lezers te laten zien, welke doeleinden het nat- soc. Duitschland nastreeft. Er blijkt duidelijk uit, dat de bisschoppen niet zonder reden al jarenlang hun waarschuwende stem hebben laten hooren. Men begrijpt, dat het artikel in het officieuze Schwarze Korps de bezorgdheid in alle kerkelijke kringen in Duitschland nog zal doen toenemen. VERWACHTING: Matige tijdelijk toenemende Oostelijke tot Noordelijken wind, betrokken tot zwaar of half bewolkt, tijdelijk regen of sneeuw vooral in het Zuiden en Oosten; in het Noorden tem- H peratuur om het vriespunt, weinig ver- andering in temperatuur in het Zuiden. Hoogste barometerstand 771.9 te Ibiskoe H Laagste barometerstand 742.9 te Lyon Storm waarschuwingsdienst: Geseind van De Bilt hedenochtend om 7.45 uur aan de posten van Delfzijl tot Hoek van Hol- land: „Weest op uw hoede". EE Zon op 7.57 - onder 15.48 - Licht op 16.18 Maan op 11.23 onder 22.36 11 December E. KT. ^lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllliillllllllll Het albasten grafmonument van graaf Engelbrecht II van Nassau in de Groote Kerk te Breda, waaronder zich de toegang bevindt tot den zoojuist ontdekten grafkelder, waarin zich waarschijnlijk de stoffelijke resten van de eerste graven van Nassau bevinden SJANGHAI, 9 Dec. (Reuter.) Een Ja- pansche afdeeiing is er in geslaagd door de Chineesche verdediging heen te breken en den Lioesjoesjan-heuvel, vijftien kilometer ten Zuiden van Nanking, te bezetten. De Japansche troepen ontmoeten krachtigen tegenstand van de Chineezen; het schijnt, dat de eerste teekenen van een ineenstor ting hebben plaats gemaakt voor den vas ten wil de overwinning op Nanking voor de Japansche troepen zoo duur mogelijk te maken. De Japansche oorlogscorrespondenten berich ten, dat de Japansche voorhoede vannacht in het maanlicht heeft doorgestreden. Een tegen aanval van de Chineezen is afgeslagen en twee In Ankara is een oefentoren voor para chute-springen gebouwd. Militairen en luchtvaartenthousiasten kunnen hier oefenen De Via Chineesche vechtwagens werden buitgemaakt. Bovendien hebben de Japansche troepen zich meester gemaakt van de Chineesche infanterie- school te Tautsjau, en van het vliegveld, dat op ruim een kilometer afstand van den Ooste lijken muur van Nanking ligt. Zij rukken thans op naar de Tsjoeng Sjan-poort, bij de graven van de Ming-dynastie. De woordvoerder van het Japansche leger te Sjanghai heeft aan de pers verklaard, dat de omsingeling van Nanking thans een feit is. In werkelijkheid bestaat deze omsingeling uit een halven cirkel ten Zuiden van de stad, aangezien deze in het Noorden begrensd wordt door den Jangtse, waarvan de linkeroever nog door de Chineesche troepen bezet wordt. De Japansche militaire autoriteiten hebben een nota gepubliceerd, waarin zij den buiten- landschen autoriteiten verzoeken alle schepenen voertuigen, welke aan hun onderdanen toebe- hooren, uit de gevechtszone te verwijderen. De Japansche autoriteiten weigeren eenige schade loosstelling toe te kennen, wanneer eventueel schade aan buitenlandsche eigendommen wordt toegebracht, welke tegen hun waarschuwing in, in de gevechtszone worden achtergelaten. De Chineesche autoriteiten te Hankau hebben van het front van Nanking ver nomen, dat sedert gisteren niets is gewij zigd. De Chineesche troepen hebben den Japanschen opmarsch ten Oosten en ten Zuiden van de stad opgehouden, en de Chi neezen gaan door de voorsteden plat te branden, om de Japansche soldaten van dekking te berooven. Vijf maanden na het leggen van de versper ring in den Jangtse is zij vanochtend door de Japansche troepen uit den weg geruimd. Een flotille Japansche torpedojagers is de rivier opgestoomd. Hankau wordt op het oogenblik gereed gemaakt om het hoofd te bieden aan Ja pansche vliegtuigaanvallen. Den geheelen dag cirkelden Chineesche vliegtuigen boven de stad. De Internationale Kamer van Koophandel heeft het vertrek van de vreem delingen voorbereid. Japansche vliegtuigen hebben opnieuw Woe- hoe bestookt, waardoor vele slachtoffers zijn gevallen. Bij het Tai-meer hebben de Chineezen een plaatselijk succes behaald en de Japansche aan vallers teruggeslagen in de richting van Woe- sing. Te Sjanghai is de gemeenteraad van de in ternationale nederzetting voornemens een vrij willigerskorps op te richten. Dit korps moet iederen nacht driehonderd man .leveren, om in samenwerking met de politie te patrouilleeren. Het doel hiervan is de golf van diefstallen en gewapende overvallen, welke verontrustende vormen heeft aangenomen, het hoofd te bieden. Bovendien wordt hierdoor den Japanschen auto riteiten het voorwendsel ontnomen in de inter nationale nederzetting in te grijpen. Men weet, dat de Japansche autoriteiten den gemeente raad verweten hebben, dat de huidige politie macht niet voldoende was. PARIJS, 9 Dec. (Havas.) Generaal Duseigneur is Woensdag door den Parijschen rechter van instructie van 15 tot 22 uur verhoord. De generaal verklaarde, dat het doel van het comité tot defensieve actie was leger en politie steun te verleenen. in geval van een communis tische revolutie-poging. Hij verklaarde de Csar niet te hebben gekend. Wel kende hij Eugène de l'Oncle, die een zijner wapenbroeders was. ANKARA, 8 Dec. (Havas) In welingelich te Turksche kringen verwacht men, dat Minis ter Delbos einde Februari van het volgend jaar naar Ankara zal komen. De Turksche pers verwacht besprekingen tot hernieuwing van het verdrag tusschen Turkije en Syrië op nieuwen grondslag en geeft den wensch te kennen, dat Frankrijk Turkije zal helpen om een hechte en oprechte vriendschap te sluiten. ROME, 9 December (Havas) Hoewel het gerucht, dat Italië voornemens zou zijn uit den Volkenbond te treden, nog niet be vestigd is, wordt het toch in diplomatieke kringen met grooten ernst opgenomen. Het schijnt, dat Italië, na met Duitschland en Japan van gedachten te hebben gewisseld, besloten heeft het voorbeeld van deze mogend heden te volgen. Het besluit zal vermoedelijk nog voor het einde van deze week openbaar worden ge maakt. De voornaamste oorzaak schijnt te liggen in het aarzelen van den Volkenbond om 't „Italiaansch-Ethiopische keizerrijk" te er kennen. De groote Fascistische Raad is tegen Zater dagavond 10 uur in het Palazzo Venezia bijeen geroepen. De te nemen besluiten zullen van het balkon van het Palazzo Venezia aan het volk bekend worden gemaakt. ROME, 9 December (Havas) Kort na mid dernacht is Stoyadinowitsj, wien uitgeleide werd gedaan door Mussolini en Clano, naar Milaan vertrokken. De gezanten bij het Quiri naal en den H. Stoel waren bij hét vertrek aanwezig. Over het bezoek van den Joego-Slavischen minister-president is een officieel communiqué uitgegeven, waarin gezegd wordt, dat bij be sprekingen met Mussolini en den Italiaanschen Minister van Buitenlandsche Zaken, Ciano, op grond van het onderzoek der bijzondere en al- gemeene vraagstukken, die beide staten betref fen, duidelijk gebleken is, dat de betrekkingen tusschen Italië en Joego-Slavië zich in vol ledige overeenstemming met de overeenkomsten van Belgrado blijven ontwikkelen. Vastgesteld werd, dat de politieke werk zaamheid der beide bevriende buurstaten volkomen beantwoord heeft aan den wil tot vriendschappelijke en vertrouwelijke samen werking, waaraan in de overeenkomsten van Belgrado uiting is gegeven, en die berust op de vele gemeenschappelijke belangen. De overeenkomsten hebben reeds zeer goede resultaten gehad. Derhalve is het besluit bevestigd, de samen werking op ieder gebied steeds nauwer en har telijker te maken, in het belang van beide lan den en ter bevestiging van vrede en orde. BOEKAREST, 9 Dec. (Havas) De proto- colaire bezoeken, die Delbos den eersten dag van zijn verblijf te Boekarest heeft gebracht, zijn politieke besprekingen geworden. Delbos heeft Woensdag gedurende drie kwar tier geconfereerd met Antonescoe, met wien hij in den namiddag nog een onderhoud heeft ge had, dat anderhalf uur heeft geduurd. Eveneens heeft hij een half uur gesproken met Tatarescoe, waarna hij gedurende vijf kwartier op de Fransche legatie heeft vertoefd. Tijdens een door den koning aangeboden noenmaal heeft Delbos voorts nog gelegenheid gehad met de Roemeensche ministers van ge dachten te wisselen. De Koning heeft met Delbos een bespreking gehad, die anderhalf uur heeft geduurd. Dh onderhoud was zeer hartelijk'. De vele Woensdag gehouden besprekingen hebben de gelegenheid gegeven kwesties der aigemeene politiek te behandelen. De besprekingen, welke heden worden gehou den, hebben betrekking op kwesties betreffende de economische, commercieele, militaire en in- tellectueele betrekkingen der beide landen. Woensdag reeds heeft Delbos kunnen consta- teeren, dat de diplomatieke opvattingen der beide regeeringen geheel overeenkomen. PORT AU PRINCE, 9 Dec. (Havas) In een interview met een vertegenwoordiger van de Associated Press, heeft de president der repu bliek Haïti verklaard, dat minstens 8000 Ha- itianen op Dominicaansch grondgebied gedood zijn sedert October. Hij voegde hier aan toe, dat men deze moorden niet als grensincidenten kan beschouwen, doch als ver van de grenzen en op Dominicaansch grondgebied begane moor den. De president verklaarde verder geen sen sationeel karakter aan deze zaak te hebben willen geven. Delbos is tevreden over zijn eerste besprekin gen met de Roemeensche autoriteiten. Nog deze week zou het besluit van Italië, uit den Volkenbond te treden, bekend worden ge maakt. B(j de besprekingen van Stoyadinowitsj te Rome werd een betere samenwerking tusschen Joego-Slavië en Italië geconstateerd. De Spaansche nationalisten deden een vergeef- schen aanval op Villa Nueva de la Canada. De Chineezen toonen, dat zij Nanking niet voetstoots zullen overgeven. De onrust in Palestina duurt voort. Mevrouw A. KellenaersDamereau treedt als eenig katholiek lid uit het bestuur der jeugd herbergcentrale. De R. K. Tweede Kamerfractie heeft Woensdag afscheid genomen van haar oud-voorzitter, prof. Aalberse. Wegens roodvonk zijn in de gemeente Monster twee scholen gesloten. Protest van een groot aantal vooraanstaande katholieken tegen aanvaarding van de spel- ling-Marchant. Deze nieuwe druppels genezen opgezwollen slijmvliezen, verwijderen het benauwende slijm en laten U weer vrij ademen. Tijdig gebruikt, voorkomen zij vele verkoudheden. MADRID. 9 Dec. (Havas). Woensdag hebben de troepen van Franco een hevigen aanval ge daan bij Villa Nueva de la Canada, twee kilo meter ten Noorden van Brunete. Bij het offen sief van de rechtschen in Juli van dit jaar, waarbij de regeeringstroepen Brunete moesten prijsgeven, werden de troepen van Franco op ongeveer drie kilometer ten Zuiden van Villa Nueva de la Canada tegen gehouden. Gisteren slaagden de regeeringstroepen erin den aanval van de rechtschen af te slaan; de frontlijn is niet gewijzigd. De civiele gouverneur van Valencia heeft het gerucht, dat door de radio-zenders van Franco was verspreid, dat sedert het vertrek van de regeering te Valencia onlusten zouden zijn uit gebroken, tegengesproken. Het militaire gerechtshof te Barcelona heeft mevrouw Pares Boseraiz, die werd gearresteerd toen zij werd betrapt op het aanplakken van biljetten met een beleedigenden inhoud voor de regeering der Spaansche Republiek, terstond tot tien jaar gevangenisstraf veroordeeld. De leider van de Britsche Labourpartij, Attlee, en miss Wilkinson, die een bezoek heb ben gebracht aan Spanje, zijn gisteravond te Toulouse aangekomen. Zij weigerden iets te zeggen. Donderdagochtend worden zij te Parijs verwacht. Tijdens een lunch, welke de Labour-delega te voor haar vertrek uit Barcelona werd aan geboden door het uitvoerend comité van de socialistische partij, heeft Attlee gezegd, dat hjj aan de Britsche arbeiders zou mededeelen, dat „hulp aan het republikeinsche Spanje voor hen een plicht was". Avang Fabrikaat: N.V. ANT. VAN GILS' Schoenfabrieken Tel. No. 7 Moergestel l>^« v. Lvvuvmmiiiiiiiiui;y/';/yy7y ivZ r Stand op Donderdag 1 uur n.m.: 748.7 Vorige stand: 750.3

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1937 | | pagina 1