De toestand der fronten
in Spanje
Een manifest van
Hankau
Diefstal van een
millioen
DE KOP VAN JUT?
OFFENSIEF VAN FRANCO
VERWACHT
Kerkelijk leven
DINSDAG 21 DECEMBER 1937
De „voorloopige regeering" te
Peiping een verraderlijke
marionet in handen
van Tokio
Japanners zijn verder
voortgerukt
Het overlijden van
Ludendorff
Proclamatie van Hitier tot
het Duitsche volk
De begrafenis
Amerikaansche vloot
wordt uitgebreid
De grens van het verdrag van
Washington wordt
overschreden
Italië's heerschappij
over Abessynië
Initiatief der Nederlandsche regee
ring, om tot erkenning
over te gaan
Het bloedbad op Haïti
Meer dan 12.000 Hditianen zou
den in San Domingo zijn
vermoord
Italiaansch vliegtuig
omlaag gestort
Geen hoop op herstel
voor Kellogg
Het vlootprogram van
Engeland
Vier kruisers op stapel gezet
Roosevelt's wet op den
woningbouw
Ook door Senaatscommissie
aanvaard
Onrustig Palestina
Gevecht tusschen gewapende
bende en grenspolitie
Maatregelen der V.S.
tegen spionnage
f. 170.000 verduisterd
Amsterdamsche rechtbank wijst de
zaak terug naar de instructie
ONEERLIJKE POSTBODE
Geld toegeëigend uit brieven,
welke hij moest bezorgen
°°f"»n6n. yeksten
'chep,„
Grootste deel van het gestolene
later teruggevonden
N.V. LUCHTVAARTTERREIN
TWENTE
De heer H. Mulder tot directeur
benoemd
„ZONNIGE WINTER IN
OOSTENRIJK"
Radio-programma in den vorm
van een dialoog
BUITENLANDSCH OVERZICHT
Naar herstel van de
monarchie
Heiligverklaring van
Nederlanders
Pater Donders en Pater Roothaan
BENOEMINGEN IN HET
AARTSBISDOM
HANKAU, 21 Dec. (Havas). De centrale
Chineesche regeering te Hankau heeft een
manifest uitgegeven, waarin zij met name
verklaart: De Japanners, niet tevreden met
de afslachting van duizenden Chineesche
burgers en de inbezitneming van tal van
Chineesche steden, hebben zich schuldig
gemaakt aan een nieuwe flagrante schen
ding der territoriale en administratieve
souvereiniteit van China.
De procedure, die zij in Mandsjoekwo hebben
toegepast door het nemen van een toevlucht
tot bedreigingen en het doen van een beroep
°P twijfelachtige individuen, hebben zij her
nieuwd.
In het berooide Peiping hebben zij een
zoogenaamde voorloopige regeering van de
Chineesche republiek ingesteld, welke een
marionet is in de handen der Japanners.
Alle daden dezer z.g. regeering, of zij
betrekking hebben op de binnen- of de
buitenlandsche politiek, moeten beschouwd
worden van nul en geener waarde. Zij, die
er aan deelnemen, zijn verraders, die onder
de wet vallen.
Aangezien prins Konoye licht ongesteld was,
heeft de Japansche minister van Buitenland
sche Zaken, Hirota, den ministerraad voorge
zeten. Na afloop heeft hij de besluiten ter goed
keuring voorgelegd aan den keizer. Welke deze
beslissingen zijn, werd niet bekend gemaakt,
öoch men vermoedt, dat Japan de voorloopige
tegeering van Noord-China wil erkennen.
Naar te Hankau verluidt, hebben de Chi
neesche troepen zich ingevolge den aan
houdenden Japanschen druk bij Tsjinkiang
verder moeten terugtrekken. De Japansche
troepen zouden langs de spoorlijn Tientsin-
Poekau reeds tot nabij Kiasjan (80 KM.
ten Noordwesten van Poekau) zijn doorge
drongen.
Volgens Chineesche berichten maken de Ja
panners toebereidselen de Gele Rivier op twee
Plaatsen over te steken, en wel op 200 K.M.
boven en op 100 K.M. beneden Tsinanfoe.
De woordvoerder van het Japansche le
ger heeft aan de pers medegedeeld, dat dê
Chineesche regeering einde November heeft
gelast, alle mijnen tusschen Tsinan en
Tsingtau, welke door Japan worden ge
ëxploiteerd, te vernielen. De schade hier
van zou ongeveer twaalf millioen dollar be
dragen.
Verder deelde de woordvoerder mede, dat
Bisteren Japansche vliegtuigen het vliegveld
Kioekiang hebben vernield.
Volgens betrouwbare militaire inlichtingen
bevinden zich twee Japansche transportsche
pen in de Biasbaai.
BERLIJN, 21 Dec. (D.N.B.). Hitler heeft
haar aanleiding van den dood van generaal
Ludendorff de volgende proclamatie tot het
ÏXiitsche volk gericht: Met den dood van ge-
heraal Ludendorff is een historische versehij-
hing van ons heengegaan. Met zijn naam is
Voor altijd de grootste heldenstrijd van het
tiuitsche Volk verbonden. Vereenzaamd heeft
deze man in den grooten strijd geprobeerd aan
de zijde van den veldmaarschalk de weer
standskracht der natie tot onvergelijkelijke
Prestaties op te drijven.
Zooals bij alle strijders zonder compromis
°P deze aarde zal ook bij hem de indruk van
zijn persoonlijkheid de na hem levende we-
reld bewuster zijn dan velen tijdgenooten.
Het program van de begrafenis van generaal
Ludendorff staat thans vast.
Woensdagochtend zal het stoffelijk overschot
bij Siegestor op een baar worden gelegd.
Te 10 uur in den ochtend begint de officieele
Plechtigheid met het overbrengen van Siegestor
haar de Peldhernhalle; hier zullen twee batal
jons infanterie, een afdeeling artillerie, een
afdeeling marinetroepen en een bataljon van
öe luchtmacht paradeeren. Vervolgens zal de
Ltinister van Oorlog het woord voeren, waarna
generaal-veldmaarschalk Von Mackensen en de
Opperbevelhebbers van de verschillende deelen
Öer weermacht en andere delegaties kransen
bij de kist zullen leggen. Hierna zal het stof
felijk overschot door gemotoriseerde eenheden
haar Tutzing worden gebracht, waarna de doode
hiet militaire eer op het kerkhof van Tutzing
Zal worden bijgezet.
WASHINGTON, 21 Dec. (Havas). Volgens
officieuze mededeelingen zal de Amerikaansche
fharinebegrooting voor het volgend jaar 576
fhillioen dollar bedragen. Deze zullen dienen
voor den bouw van twee nieuwe slagschepen
®h andere eenheden, waardoor de tonnage van
he Amerikaansche vloot boven de bij het ver
lag van Washington vastgestelde tonnage zal
hijgen. De voornaamste reden voor het ver
hellen van den bouw van de Amerikaansche
z'oot is de toestand in het Verre Oosten en de
Te*grooting van de Britste vloot,
Het 6e wijkhuis der afdeeling van het Wit-Gele Kruis te Arnhem is Maandag
plechtig geopend. Pastoor Van Berkel van de St. Martinus-parochie verriqhtte de
plechtige inzegening
Naar wij vernemen, heeft de Nederland
sche regeering het initjatief genomen, om
te komen tot de erkenning van den Koning van
Italië als Keizer van Abessynië. Zij heeft zich
daartoe gewend tot de Oslo-staten.
Het overleg over een eventueelen stap bij
andere mogendheden, om te geraken tot de al-
gemeene erkenning van de heerschappij van
Italië over Abessynië is nog niet geëindigd.
WASHINGTON, 21 Dec. (Havas). De
legatie van Haïti te Washington heeft me
degedeeld, dat naar schatting 12.168 per
sonen zijn gedood bij het bloedbad op de
grens van Haïti en San Domingo in Octo
ber van dit jaar. De republiek San Domin
go wordt beschuldigd het vredesverdrag
van 1874 en het vriendschapsverdrag van
1929 te hebben geschonden.
President Roosevelt heeft den oprechten
wensch geuit, dat de crisis tusschen de Domi-
nicaansche Republiek en Haïti naar aanleiding
van de bloedige grensgevechten een spoedige,
rechtvaardige en vreedzame oplossing moge
vinden, door gebruikmaking van de inter-Ame-
rikaansche vredes-instrumenten.
ROME, 21 Dec. (Havas). Door onbekende oor
zaak is een Italiaansche vliegboot van de basis
Brindisi bij het opstijgen in zee gestort. Drie
inzittenden zijn om het leven gekomen, drie
anderen bleven ongedeerd.
ST. PAUL, (Minnesota), 21 Dec. Hoewel de
doktoren gisteren mededeelden, dat Prank B.
Kellogg, de mede-bewerkstelliger van het oe-
roemde Briand-Kellogg-pact tegen den oorlog,
die op het oogenblik zeer ernstig ziek ligt als
gevolg van longontsteking iets was vooruitge
gaan, verheelden zij later niet, datpractisch alle
hoop voor zijn herstel moest worden opgegeven.
LONDEN, 21 December (Havas) Geoffrey
Shakespeare, de parlementaire secretaris der
Britsche admiraliteit, heeft medegedeeld, dat
vier kruisers van 8000 ton bij verschillende fir
ma's zullen worden besteld, als onderdeel van
het vlootprogram voor 1937.
WASHINGTON, 21 December (Reuter) De
Amerikaansche senaatscommissie voor finan-
cieele aangelegenheden heeft het door het Huis
van Afgevaardigden goedgekeurde wetsontwerp
inzake den bouw van woningen goedgekeurd.
JERUZALEM, 21 Dec. (Havas). In Palestina
is het tot een treffen gekomen tusschen een ge
wapende bende en grenspolitie. Twee bandie
ten werden neergelegd, twee gewond, terwijl
een andere bandiet werd gevangen genomen.
WASHINGTON, 21 Dec. (D.N.B.) De sub
commissie voor militaire aangelegenheden van
het Amerikaansche congres overweegt thans
een verscherping der wetten tegen de spion
nage.
Er zullen in het bijzonder wettelijke bepalin
gen worden uitgevaardigd inzake het fotogra
feeren van militaire inrichtingen en het teeke
nen van landkaarten.
Ook voor de vervaardiging van films door
particulieren zal een verscherpte controle wor
den ingesteld.
De rechtbank te Amsterdam heeft een
interlocutoir vonnis gewezen in de strafzaak
tegen een Amsterdamschen commissionnair
in effecten, verdacht van verduistering van
effecten voor een bedrag van ongeveer
170.000. Zij wees de zaak naar de instruc
tie terug.
De effecten waren hem door een dame ter
hand gesteld met een volmacht, waarin hem de
onbeperkte bevoegdheid werd gegeven om
namens zijn lastgeefster alle denkbare trans
acties op financieel gebied te verrichten.
Hij heeft met deze effecten gespeculeerd, met
het gevolg, dat het kapitaal verloren is gegaan.
Voorts was verd. ten laste gelegd, dat hij een
aantal waardepapieren, welke aan een broer van
bovengenoemde dame toebehoorden, heeft ver
duisterd. In de derde plaats had hij zich te ver
antwoorden gehad wegens verduistering van
effecten, welke eigendom waren van den in 1933
overleden broer van vorenbedoelde dame.
De officier van justitie eischte tegen ver
dachte twee jaar gevangenisstraf en diens on
middellijke gevangenneming, welke door de
rechtbank werd geweigerd.
De verdedigers mr. H. G. Stibbe en mr. G. J.
Salm pleitten vrijspraak.
De rechtbank was van oordeel, dat het onder
zoek niet volledig was geweest, zoodat zij de
zaak terugverwees naar den rechter-commissa
ris om nader te onderzoeken:
le. Wat er met de in de tenlastelegging ge
noemde effecten, toebehoorende aan mej. Agnes
N. is gebeurd, c.q. te onderzoeken, wat met de
door wederbelegging verworven effecten is ge
beurd, c.q. wat met de opbrengst is gebeurd.
2e. Diverse disposities op bepaalde rekeningen
in de boeken van verdachte.
3e. Den financieelen toestand van verdachte
en zijn firma op 1 Mei 1933.
4e. Welke effecten van het leendepot van
mej. Corrie N. nog aanwezig zijn. Het standpunt
van verdachte te dien aanzien is n.l. steeds ge
weest, dat deze effecten, voorzoover zij niet door
uitloting in contanten reeds waren terugbetaald,
nog met dezelfde nummers in zijn bezit waren.
Voorts gelastte de rechtbank Agnes N. nader
te hooren in verband met de door verdachte te
haren aanzien afgelegde verklaringen.
Een besteller van de P. T. T., die zich in den
loop van verscheidene jaren brieven, welke hij
ter bezorging kreeg, heeft achtergehouden en
zich daaruit geld heeft toegeëigend, werd Dins
dag door de Haagsche Rechtbank veroordeeld
tot een gevangenisstraf van een jaar.
Het O. M. had een gevangenisstraf van een
jaar, waarvan vier maanden voorwaardelijk, ge-
requireerd.
u. Vr'V® Of
Decerns""
Noderla
20 r> 'nQen E '"kei
ecember Hl" Z!f"»lani
lr"ich»"3on 00~''m 4 Janu°n
re'efo0„t °/e,69roof.
Terwijl de Kiai van Balikpapan even een
wandeling naar den passar maakte, werd in
zijn woning ingebroken. (Een Kiai is een
dorpshoofd).
Door forceering der geldkast heeft men kans
gezien, een trommel, inhoudende ongeveer
f 700.000 aan juweelen en f 300.000 aan contan
ten, te stelen.
Dank een door hemzelf ingesteld onderzoek
heeft de Kiai het grootste gedeelte van het ge
stolene weder teruggevonden. Onder een na
burig schoolgebouw vond hij de opengebroken
geldkist en daar in de buurt aldus het „Soer.
Hbld." lagen de gouden armbanden, broches
en andere juweelen verstrooid op den grond. In
het kippenhok achter zijn huis vond hij het
pakje met contant geld.
De dader moet iemand zijn, die zeer goed met
het huis van den Kiai op de hoogte is.
In de Maandagmiddag ten stadhuize te En
schede gehouden vergadering van Aandeelhou
ders der N.V. Luchtvaartterrein Twente is tot
directeur dier N.V. benoemd de heer H. Mtflder,
oud-officier-vlieger bij de Koninklijke Marine,
thans adjunct-chef bij den verkeersdienst op
Schiphol.
De heer Mulder zal vermoedelijk 1 Maart in
functie treden.
De Oesterreichische Verkehrswerbung heeft
in samenwerking met de RAVAG te Weenen 'n
radio-prijsvraag „Zonnige Winter in Oosten
rijk" uitgeschreven in den vorm van een dia
loog, welke in zeven talen zal worden uitgezon
den en waarbij eenige bekende Oostenrijksche
melodieën geraden moeten worden.
Voor elke taal zijn drie prijzen beschikbaar
gesteld, t.w.:
le prijs: 7 dagen verblijf met volledig pension
in een eerste klasse hotel en een vrijbiljet eer
ste klasse van een willekeurig Oostenrijksch
grensstation tot de plaats van verblijf en terug
tot een willekeurig grensstation.
2e prijs: 7 dagen verblijf met volledig pension
in een goed burgerlijk hotel met vrijbiljet 2e
klasse als boven.
3e prijs: j'biljet 2e klasse van een willekeu
rig Oostenrijksch grensstation tot een station
der Oostenrijksche Bondsspoorwegen naar keu
ze en terug tot een willekeurig grensstation.
De Nederlandsche uitzending is 3 Januari
1938 om 22.20 uur. Oplossingen moeten vóór 17
Januari worden ingezonden, terwijl de uitslag
op 23 Januari bekend zal worden gemaakt.
Zoowel in het kamp van Franco als in dat
der republikeinen rust men zich toe om te
pogen, een beslissing te verkrijgen in den
burgeroorlog. De linkschen hebben 't eerst het
initiatief genomen en trachten door hun offensief
tegen Teruel het algemeene offensief der recht-
schen te dwarsboomen. De rechtschen maken
echter bekend, dat zij niet voornemens zijn, zich
te laten afleiden en dat Teruel uitsluitend zal
worden verdedigd door troepen, die in dezen
sector gelegerd zijn. Of dit mogeiijk is, kan kwa
lijk iemand buiten Spanje beoordeelen. Evenmin
kunnen wij, buitenstaanders, de vraag beant
woorden, Wanneer Franco zijn reeds lang ver
wacht groot offensief zal ontketenen. En al
evenmin valt te voorspellen, op welk punt van
het front, dat Spanje in tweeën deelt, de gene
ralissimus der nationalisten het bevel tot den
aanval zal geven. Nu eens hoort men verzeke
ren „uit de beste bron", dat Franco opnieuw
Madrid zal aanvallen, dan weer beweert men
„van wel-ingelichte zijde" te hebben vernomen,
dat de nationalistische troepen langs beide
oevers van de Ebro zullen oprukken of ook dat
Franco naar bevind van omstandigheden zal
handelen.
In wezen heeft men hier slechts met veron
derstellingen te doen. Vrij zeker kan men even
wel zijn van het feit, dat de republikeinen zich
tot het defensief zullen beperken, omdat alleen
Franco over de mogelijkheden beschikt een
aanval te ondernemen. De ervaring heeft den
aanvoerder der nationalisten geleerd dat die
aanval tot in de kleinste onderdeelen moet wor
den voorbereid. Deze zou zeker mislukken als
die voorbereiding zooals indertijd voor Ma
drid het geval was te wenschen overliet, te
meer nu de tegenstander tijd en gelegenheid
gehad heeft zich rustig op de verdediging te
prepareeren. Franco vergeet ook niet dat het
republikeinsche leger zeker niet minder sterk
is dan het zijne. Volgens betrouwbare schattin
gen beschikken de verdedigers van Madrid en
van Barcelona zelfs over meer soldaten dan de
aanvallers op de been gebracht hebben. Maar
Franco ontvangt nog regelmatig versterkingen
uit Marokko, zoodat er Weldra numeriek tus
schen beide legers geen noemenswaardig ver
schil meer zal bestaan.
Franco's schijnbaar dralen vindt voor een
deel ook zijn grond in de omstandigheid,
dat de tijd eerder voor de nationalisten
dan voor de republikeinen werkt. Het prestige
van het nationalistische Spanje, zoo meldt ons
een onzer correspondenten, groeit onmisken
baar. Niet minder dan vijftien staten reeds on
derhouden met he regeering te Salamanca di
plomatieke, consulaire of officieuze betrekkin
gen. Vóór het zegevierend offensief in Asturië
waren het er slechts zeven. Bij die zeven heb
ben zich thans Engeland, de Vereenigde Staten,
Japan, Portugal, Uruguay, Polen, Mandsjoekwo
en Zwitserland gevoegd. Het zal niet lang meer
duren of ook Joego-Slavië moet aan deze lijst
worden toegevoegd en dan zullen Oostenrijk en
Hongarije zich wel niet meer laten wachten.
Van deze beide laatste staten verwacht men dat
zij de Engelsche „formule" tot de hunne zullen
maken: geen officieele erkenning, maar aan-
knoopen van relaties, die een nuttig contact
onderhouden en die officieel gemaakt kunnen
worden, zoo spoedig de omstandigheden zich
daartoe mochten leenen.
Engeland houdt, met den practischen zin die
de Britsche diplomatie eigen is, twee ijzers in
het vuur. Het wacht er zich voor op het ver
liezende paard te wedden, het wil onder alle
omstandigheden „gagnant" spelen. Zoo toont
het zich eenerzijds zeer ingenomen met het feit,
dat het de in Engeland zeer hoog aangeschre
ven Hertog van Alva is, die de belangen der na
tionalisten te Londen bepleit, maar anderzijds
wil het niets Weten van een blokkade door de
nationalistische vloot van Spanje's Oostkust, om
de simpele reden dat het Franco niet als belli
gerent erkend heeft. Voorloopig is zulk een er
kenning van Londen ook zeker niet te wachten.
De hechte vriendschap met Frankrijk alléén al
zou dit „gebaar" niet gedoogen. Telkens als een
nationalistisch oorlogsschip of een vliegtuig
naar Britsch oordeel zijn boekje te buiten gaat,
protesteert Engeland. Op dat protest volgt on
veranderlijk een nota van de regeering te Sala
manca, waarin de moeilijkheden van de tegen
woordige situatie belicht worden en waarin het
goed recht der nationalisten bepleit »wordt de
territoriale wateren en alles wat daar vaart aan
controle te onderwerpen. Daarbij blijft het dan.
Engeland heeft wel andere en grootere zorgen
dan deze. De toestand in het Verre Oosten
brengt voor het Britsche prestige en voor de
Britsche bezittingen andere en heel wat groo
tere gevaren mee dan die, welke van de zijde
van Franco dreigen. De belangstelling van En
geland voor het Spaansche probleem is, sinds
het niet meer tot een Europeeschen oorlog lei
den kan, sterk geluwd. Dat wordt al heel dui
delijk als men ziet hoeveel gelijkmoedigheid
Downing Street thans ten aanzien van de kwes
tie van het repatrieeren der „vrijwilligers van
vreemde nationaliteit" aan den dag legt. Een
paar maanden geleden werd ex vsan verschillen
de zijden op aangedrongen, dat dit netelige pro
bleem op zoo kort mogelijken termijn zou wor
den opgelost. Sindsdien zijn er vele besprekin
gen gevoerd, maar nog geen enkele vrijwilliger
heeft het Spaansche grondgebied verlaten. De
Londensche non-interventie-commissie gunt
zich tijd. De regeeringen te Barcelona en te
Salamanca formuleeren reserves, die met ver
zoeken om nadere in- en toelichtingen beant
woord worden. Dit weinig-vermoeiende spelletje
kan zeker nog voortduren tot de wellicht be
slissende worsteling begint.
Meer en meer wordt evenwel duidelijk,
aldus onze zegsman, dat een overwin
ning van Franco het herstel van de
monarchie ten gevolge hebben zal. Herstel van
het koningschap zal zelfs noodzakelijk blijken,
wil men er na niet te langen tijd in slagen de
thans „onverzoenlijke" tegenstanders tot vredig
samenleven en samenwerken te brengen. Blijft
de opperste leiding in Franco's handen, dan zal
de tegenstand, vooral de passieve en onder-
grondsche tegenstand, nog langen tijd niet te
breken zijn. Een nieuwe koning, die in bepaal
den zin boven de partijen blijft, kan een nieuw
tijdperk inluiden. Over den persoon van den
nieuwen monarch zijn de meeningen verdeeld.
Sommiger voorkeur gaat naar den derden zoon
van koning Alphonso, don Juan, uit, anderen
voelen voor de candidatuur van prins Xavier
van Bourbon-Parma, die de leider der traditio
nalisten is. De Spanjaarden zullen ten slotte
zelf hebben uit te maken aan wien zij als ko
ning de voorkeur geven, maar zeker is dat de
monarchistische idee in nationalistische krin
gen in den laatsten tijd groote vorderingen ge
maakt heeft. Koning Alphonso zal zeker geen
moeilijkheden willen scheppen. Hij zal, al heeft
hij dat nog niet met zooveel woorden verklaard,
ten behoeve van zijn zoon zeker van den Spaan-
schen troon afstand doen. Maar laat ons op
de gebeurtenissen niet vooruit loopen. „Het is
een lange weg naar het Escurial", en die weg
moet door Franco's troepen worden afgelegd,
vóór de nieuwe vorst hem begaan kan. Het ver
loop van het komende offensief is en blijft voor
Spanje's naaste toekomst de doorslaggevende
factor. De uitslag is nog zéér twijfelachtig,
In de sociaal-democratische pers is
gesuggereerd, dat het eerbiedwaar
dige hoofd van Z. Exc. minister
Slotemaker de Bruine voor de katholie
ken een kop van Jut zou zijn, waarop zij
naar hartelust hun teleurstelling willen
koelen over het te groote verschil tusschen
dat, wat zij van het huidige positief
Christelijke kabinet verwacht hadden, en
dat wat zij er realiter van hebben
verkregen. Deze politieke voorstelling van
zaken is echter ten eenenmale onjuist,
want ten eerste mogen de katholieken
al méér verwacht hebben dan de regee
ring zegde te kunnen geven, de katho
lieke Kamerfractie heeft zich tenslotte
toch laten overtuigen van de onvervul
baarheid van bepaalde wenschen in
verband met de financieele omstandig
heden van het land, en ten tweede zijn
de katholieken nimmer bijzonder ge
charmeerd geweest op den bewindsman
aan Onderwijs, dien zij maar al te goed uit
voorgaande regeeringsperioden kenden.
Toen Colijn de huidige regeering op
positief Christelijken grondslag samen
stelde, hebben wij aanstonds naast onze
voldoening en goede verwachting van het
nieuwe team er onze teleurstelling en
bevreemding over uitgesproken, dat min.
Slotemaker de Bruine was blijven zitten,
waar hij zat, en dat terwijl deze zelf dit
tijdens de verkiezingscampagne „een
onmogelijk geval" had genoemd. Wij
stonden en staan hier nog voor een on
opgelost raadsel. Had Colijn het aanblij
ven van dezen bewindsman als een „con
ditio sine qua non" voor een door hem
uit te voeren kabinetsformatie gesteld?
Zoo ja, wat zijn dan Colijn's bedoelingen
daarbij geweest? Onderwijs is een depar
tement, dat veel geld aan kan. Vreesde
Colijn een voortvarend katholiek be
windsman op deze plaats, nu hij de
koorden van de beurs maar weinig min
der strak wenschte te houden dan in het
meest rigoureuze aanpassingstijdperk?
Wij weten het niet. Maar wel weten wij,
dat er op onderwijsgebied zeer ernstige
en belangrijke desiderata zijn, welke niet
zonder meer naar het rijk der utopieën
mogen worden verbannen en dat min,
Slotemaker de Bruine met een stelsel
matigheid, den minister van Financiën
waardig, op alle vragen en wenschen van
beteekenis antwoordt met den slagzin,
die tijdens'de verkiezingscampagne wei
nig opgeld zou gedaan hebben nl.: „Er
is geen geld."
De heer Suring heeft namens de
katholieke Kamerfractie aan den
minister voorgerekend, hoe er het
noodige geld gevonden zou kunnen wor
den voor althans eenige verbetering van
de zoowel uit paedagogisch als uit onder
wijstechnisch als uit sociaal oogpunt veel
te hooge leerlingenschaal bij het Lager
Onderwijs. Met maar weinig meer dan
3 millioen en een beetje goeden wil zou
men een heel eind kunnen komen, en
in ieder geval niet verder dan onder de
huidige, zeker tot voorzichtigheid ma
nende financieele omstandigheden en
vooruitzichten verantwoord is. Ook voor
minister Slotemaker de Bruine willen wij
dezelfde handicap laten gelden als voor
den minister van Sociale Zaken en er
kennen, dat hij niet meer kan uitgeven
dan minister De Wilde hem wil toewij
zen, maar in tegenstelling met minister
Romme heeft minister Slotemaker de
Bruine een verleden op onderwijsgebied,
dat nu niet bepaald geschikt is om groote
verwachtingen te wekken. Tjouwens niet
alleen de katholieken, maar ook tal van
andersgezinde politieke groepen koeste
ren een niet precies overmatig vertrou
wen in het beleid van dezen bewindsman.
Indien min. Slotemaker de Bruine niet
als kop van Jut behandeld wenscht te
worden, zal hij meer souplesse aan den
dag hebben te leggen dan een dergelijk
kermispretobject pleegt te bezitten. In-
tusschen is bij de Algemeene Beschou
wingen verklaard, dat de kwestie van ds
leerlingenschaal een object is van regee-
ringspolitiek vanwege het nationale be-
lang, dat daarmee gemoeid is. Deze uit-
spraak geeft den burger een beetje moed,
die niet teleurgesteld behoort te worden.
Morgen komt de kwestie van de leerlin
genschaal weer in de Kamer. Wij zullen
zien.
In verschillende kringen wordt gesproken over
den Nederlandschen Pater Redemptorist,
Petrus Donders, wiens proces van heilig verkla-
klaring aanhangig is. De „Osservatore Romano''
van 15 December jj, bevatte een uitgebreid
artikel van drie kolom over Pater Donders van
de hand van Pater Alfonsus Santonicola, waarih
de heiligheid en de offerzin van Pater Donders
op brillante wijze wordt naar voren gehaald.
Er zijn echter nog andere processen van hei
ligverklaring van Nederlanders aanhangig en in
bevoegde kringen vermoedt men dat Pater
Roothaan S.J. de eerstvolgende zal zijn die
publiek heilig wordt verklaard. Het proces hier
voor is reeds geëindigd en alle stukken gereed.
Naar men zegt zal de publieke heiligverklaring
echter nog tot 1940 wachten.
Z. H. Exc. de Aartsbisschop van Utrecht heeft
den zeereerw. heer H. B. F. M. Neeteson op zijn
verzoek eervol ontslag verleend als pastoor te
Hellendoorn en heeft benoemd tot pastoor
aldaar den zeereerw. heer H. Th. Sprakel en tot
pastoor te Putten den zeereerw. heer J. A. van
Dalen.
