Chamberlain bespreekt den buitenlandschen toestand Nog steeds branden de huizen te Tsingtau I PROTECTOR" I Teruel gevallen Aanvaring bij onze kust vereenigde katholieke pers Jfff Kerstrede van den H. Vader Het Italiaansche Imperium DE ITALIAANSCHE PERS ANTWOORDT EDEN Het nieuws van heden DE BAROMETER „Geen schermpartij in een Chinashop" Thans is het woord aan Tokio Het Weer iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinii| I INBRAAK-VERZEKERING Japanners in Biasbaai geland? De vriendschap van Tokio voor Rome De sociale wenschen van Roosevelt BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866 Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voot Haarlem 25 cent per weekper kwartaal f 3.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week, per kwartaal f3.58 WffJfêfiftG 22 DECEMBER 1037 - OCHTEtBBlAB DR4E EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20932 DAGBLAD M'ET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD HAARLEM De reis van Delbos n Men verwachtdat Z. H. de Paus zal spreken over den wereldvrede HONGKONG en KANTON hineesche=zeee K AN TONr5J£ E N wmem. Amerikaansch stoomschip bij deze botsing beschadigd Voorloopig geen gevaar voor de opvarenden Naar aanleiding van de verklarin gen over de propaganda van Rome in het Nabije Oosten Advent Wet op loonen en werktijden blijft noodig, zegt hij HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 ct., tegez. mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent per regel. B+j contract sterk verlaagde prijzen. Voor de Idelne annonces «Omroepers" zte de rubriek. Nooit heeft Japan eenige poging gedaan om door vreedzame middelen tot een regeling te komen" LONDEN, 21 Dec. (Reuter). In het Lagerhuis heeft Attlee een verklaring inzake de politiek der regeering gevraagd en de hoop uitgesproken, dat Chamberlain in staat Zou zjjn, het volk eenige hoop te geven. Hij achtte de noodzakelijkheid aanwezig van een algemeene bestudeering van den toe stand en vroeg „of wü de haven worden binnengeloodst of slechts ronddrijven." Achtereenvolgens behandelde Attlee de uit treding uit den Volkenbond van Italië en de ^ereldpropaganda, die gericht is tegen de de mocratie en vooral tegen Engeland en het britsche Rijk. Over het Verre Oosten zeide Attlee, dat de Japanners een volkomen min- ^hting voor het internationale recht hebben San den dag gelegd. Wat de koloniale kwestie betreft, zeide Attlee, aat de Labourpartij niet gelooft, dat Koloniën behandeld kunnen worden als tegenwaarden bij diplomatiek loven en bieden. De koloniën moe ien in de allereerste plaats bestuurd worden in bet belang van de daar levende bevolking. Het verdrag van Versailles vormt niet het laatste J'oord in het recht. Veel van het verdrag is leeds verscheurd en zeker is het tijd, dat een bieuwe regeling beproefd wordt. Een nieuw begin is noodig en aldus de leider der oppo sitie ik hoop, dat de Britsche regeering dit begin zal maken. Het antwoord van Chamberlain Onmiddellijk na Attlee kwam Chamberlain ban het woord. Hij zeide: Ofschoon de regee- i'ng het niet juist geacht heeft het dringende l'erzoek der oppositie tot het houden van deze debatten af te wijzen, moet betreurd worden, bat men het noodig heeft geoordeeld wederom een openbaar debat te houden over buiten- iandsche aangelegenheden, terwijl het zoo bioeilijk is iets te zeggen, dat goed kan doen, en b°o gemakkelijk dingen te zeggen, die kwaad bunnen stichten. Onder gelach der ministers 2eide de premier vervolgens, dat een porceiein- Mnkel (in 't Engelsch „Chinashop") niet de vei- %ste plaats is voor 'n schermpartij. Wanneer ban ook zijn antwoord niet zooveel inlichtingen behelst als Attlee zou willen, moet men er aan benken dat, zelfs wanneer de oppositie geener- lei verantwoordelijkheid voelt voor de veiligheid jan het aardewerk, de regeering dat wel doet uuide toejuichingen der ministers). Chamberlain ging vervolgens in op de rede van Attlee, zeggende, dat het Lager huis verrast heeft moeten zijn te consta- teeren hoeveel Attlee te zeggen had, waar mede het Huis overeenstemt, in het bijzon der ten aanzien van het propagandapro- bleem, De regeering is er thans ten volle van over- b%d, dat de oude methode van handhaving bUzer waardigheid niet langer kan worden toe- ?ePast in de moderne omstandigheden en dat 'b deze ruwe en verwarde tijden der internatio nale betrekkingen het absoluut noodzakelijk is bat wij maatregelen nemen om ons zelf te be schermen tegen voortdurende verkeerde voor stelling van zaken (toejuichingen). De bedoelingen van Attlee zijn ons allen ge meen, maar wanneer het aankomt op de me modes om die doeleinden te bereiken, toont Attlee een merkwaardig gebrek aan opbouwen- bs denkbeelden, tenzij dan ten oorlog trekken egen iedere mogendheid, die niet luistert naar bhze protesten (gejuich). Ten aanzien van de betrekkingen tusschen Lord Halifax en Hitier zeide Chamberlain met badruk, dat deze gedachtenwisselingen van ver ouwelijken aard waren. Het is nooit de bedoeling geweest van de re dering, noch haar verwachting, dat daaruit ^middellijk resultaten zouden voortvloeien. Ten opzichte van de missie van Van Zeeland ^ees Chamberlain er op dat nfet mogelijk is economische toestanden geheel te scheiden Vah de politieke. Als volgende punt besprak de premier de ge dachtenwisselingen met de Fransche ministers, bamberlain stelde daarbij in het licht de eens- dzindheid, die bleek te bestaan tusschen de beide regeeringen ten aanzien van alle belang- bijke problemen, die ter sprake kwamen. Na deze besprekingen heeft de Fransche minister van I bitenlandsche zaken, dank zij het hoffelijke bitiatief van den Duitschen minister van Bui- Jbhlandsche zaken, Von Neurath, de gelegen heid gehad een korte, maar nuttige gedachten- wisseling te houden met den Duitschen minis- ":r, toen hij zich onderweg bevond voor een Zoek aan een aantal Europeesche hoofdsteden. be: Ik zou willen zeggen, aldus spr., dat bij de 'ibens deze bezoeken gevoerde gedachtenwissS- l!hgen er niet naar gestreefd is om aan den eehen kant reeds bestaande vriendschappen of Overeenstemmingen te verbreken of te verzwak- 6h of aan den anderen kant blokken te vormen groepen van mogenheden welke tegenover Gander zouden staan. Hok aan de Spaansche kwestie wijdde Cham- e«ain eenige woorden. Hij zeide, dat het Brit se pian thans aanvaard is door alle mogend- ®ben, van Italië tot Rusland. Wanneer het, i^als wij hopen, aldus Chamberlain, mogelijk j'jkt zeer spoedig een commissie naar Spanje l Zenden, zou die commissie op de basis van et Britsche plan derwaarts gaan. De oppositie .eftscht interventie ten gunste van één partij Spanje, terwijl de regeering getracht heeft Chamberlain het evenwicht te bewaren tusschen de twee partijen. Het Verre Oosten Na deze Europeesche zaken te hebben bespro ken, keerde Chamberlain zich tot het Verre Oosten. Spanje, zoo zeide hij, is geëclipseerd door de bedroevende gebeurtenissen in het Verre Oos ten. Spr. wil niet debatteeren over den oorsprong van wat thans een groote oorlog is geworden in alle opzichten, met uitzondering van de be naming. Koe ook de waarheid moge zijn, aldus Chamberlain, of de Japansche strijdkrachten China den oorlog opdringen, dan wel of Japan, zooals de Japansche apologisten schijnen aan te duiden, gedwongen was zich te verdedigen tegen een Chineesche agressie, hoe de waarheid ook zij, het is zeker een feit, dat nooit eenige poging in het werk gesteld is door Japan om te trachten een regeling door vreedzame middelen na te streven. Japan heeft geweigerd deel te nemen aan de conferentie te Brussel en heeft later zelfs ge weigerd informeele besprekingen te openen bui ten de conferentie om. Het resultaat was on gelukkig, maar geen schande voor de confe rentie. Er bestond één middel, waarop het con flict tot een eind gebracht kon worden, dat was door geweld. Er is geen melding gemaakt in het negen- mogendhedenverdrag van geweld. Dwang zou van geen der leden ter Brusselsche conferentie steun hebben gekregen. Ofschoon het resultaat- der conferentie zoo teleurstellend was voor alle vrienden van den vrede, was er toch één punt, waaruit wij voldoening mogen putten, nj. dat wij voortdurend volledig in overeenstemming verkeerden met de gedelegeerden der Vereenig de Staten ten aanzien van alle zaken, die be sproken werden. Na deze uiteenzetting besprak Chamberlain de laatste gebeurtenissen in China, met inbe grip van de incidenten op de Jangtse en de Eritsche protesten bij Japan. Wat wij thans doen, aldus spr., is een bewijs afwachten van de vastbeslotenheid en de bekwaamheid der Japansche regeering om een herhaling van de ze incidenten te voorkomen. Wij hebben voort durend onze diensten aangeboden in het stre ven een middel te vinden om een eind te maken aan het conflict. Nog zijn wij bereid de zaak van den vrede te dienen door alle voor ons openstaande fatsoenlijke middelen. Men moet echter niet denken, dat onze wensch naar vrede en ons ge duld onder herhaalde provocatie be- teekent, dat wij onverschillig zijn ten opzichte van onze internationale ver plichtingen of onzen plicht om de Britsche belangen te beschermen. Het is thans aan de Japansche regeering te toonen, dat zij op haar beurt ge dachtig is aan de rechten en belan gen van de buitenlanders en dat haar verzekeringen en verontschuldigingen iets meer beteekenen dan enkel woor den. Het uittreden van Italië uit den Volkenbond behandelde Chamberlain als het volgende punt. Dit uittreden, zoo zeide hij, heeft geen werke lijk verschil gebracht in den toestand. Het stelde slechts in het licht, dat in den tegenwoordigen toestand de Volkenbond niet in staat is eenige van zijn functies, die hem opgedragen zijn bij zijn oprichting, ten uitvoer te leggen. Dit moet ongerustheid wekken bij hen, die gelooven in internationale samenwerking. De Volkenbond kan echter nog een rol spelen in de wereld politiek en zulks doeltreffender naarmate hij meer bereid is om de werkelijkheid van den toe stand oprecht onder oogen te zien. Wij zullen voortgaan den Volkenbond onzen warmsten steun te geven, daar wij gelooven dat hij den kern kan vormen van een betere en meer om vattende organisatie, zooals wij gelooven, dat die noodig is voor de handhaving van den vrede. Tenslotte zeide Chamberlain: „Wij laten ons niet drijven. Wij hebben een bepaald doel: een algemeene regeling van de grieven in de wereld zonder oorlog. De manier om dit te bereiken is niet dreigementen uit te spreken, maar trachten persoonlijk contact te vestigen. Alleen door vriendschappelijke besprekingen tusschen de naties kunnen wij hopen te komen tot een toestand, waarin wij wederom de be zorgdheid van ons kunnen afzetten. Verwachting: Meest matige Zuid-Ooste- S lijke tot Zuidelijken wind. aanvankelijk helder tot licht bewolkt, later toenemende 5 S bewolking met kans op sneeuw, matige EE vorst des nachts, overdag lichte vorst tot temperatuur om het vriespunt. Verdere vooruitzichten: Waarschijnlijk dooi met kans op regen. illlllllllllllllllllllllllllllllllllllHlllllllllllllllillllllllllllllllllllXIKIlil^ iiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiuiiiMiiinimiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiMiiimiiii ONDEEL. VERZEKERING MIJ. DAMRAK 60 AMSTERDAM-C. Tel. 45014 en 45016 I Directie: H. F. HEERKENS THIJSSEN Uitsluitend voor: Kerken, Pastorieën, Kloosters 3n Kerkelijke Instellingen. Tiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiïi BARCELONA. 21 Dec. (Havas). Te Barcelona wordt bekend ge maakt dat de republikeinsche troepen Teruel hebben ingenomen. Onze Romeinsche correspondent seint ons d.d. 21 December: Overeenkomstig de traditie zal Z. H. de Paus, wanneer Hunne Eminenties de Kardi nalen op den Vigiliedag van Kerstmis den H. Vader hun wenschen voor een Zalig Kerstfeest komen aanbieden, een toespraak houden, welke, wat haar strekking betreft, zich richt tot de geheele wereld. Men ver wacht algemeen, dat de H. Vader spreken zal over den wereldvrede, welke de Kerk zoo zeer ter harte gaat. Noorsche regeering is van oordeel, dat het initiatief voor een erken ning van de groote mogend heden moet uitgaan OSLO, 21 Dec. (A.N.P.) In een interview met het Noorsche telegraafagentschap, naar aanleiding van het bericht, dat de Neder- landsche regeering den anderen Oslo- Staten heeft verzocht zich aan te sluiten bü een stap met het doel, den grooten West-Euro- peeschen mogendheden te verzoeken, de Itali aansche souvereiniteit over Abessinië te erken nen, heeft de minister van Buitenlandsche Zaken, Koht, verklaard, dat Nederland eenigen tijd geleden een gezamenlijken stap heeft voorgesteld. De Noorsche regeering heeft geantwoord, dat Noorwegen op het oogenblik niet voor een der gelijke démarche in de West-Europeesche hoofdsteden is. De Noorsche regeering stelt zich op het standpunt dat deze kwestie door de groote mogendheden dient te worden gere geld. Ten Oosten van Oehoe hebben de Chineezen de Japansche troe pen met groot voordeel aangevallen HANKAU, 21 Dec. (DNB) Volgens berich ten uit Tsingtau staan daar nog steeds on geveer twintig Japansche fabrieken in brand. Het vuur grijpt steeds verder om zich heen. Voor Tsingtau zijn zestien Japansche oor logsschepen gesignaleerd. De ingang van de haven is thans volkomen afgesloten. De Chineesche troepen hebben hun voorloopige ver dedigingsstellingen betrokken. De uittocht uit Tsingtau duurt nog steeds voort. De bevolking van Tsingtau is tengevolge hiervan verminderd tot 50.000 zielen, terwijl het aantal inwoners normaal tienmaal zooveel be draagt. De Amerikaansche consul-generaal te Tsingtau heeft aan de 300 Amerikaansche in gezetenen den raad gegeven, de stad te ver laten. Het blad Sautengpau dat in nauwe betrek king staat met Chineesche militaire kringen, meldt, dat gisteren in de Biasbaai ongeveer 10.000 man Japansche troepen aan land zijn gezet. Deze troepen moeten de spoorwegverbin ding tusschen Hongkong en Kanton afsnijden. Te Kanton heerscht groote beroering. De Chineesche bevolking vlucht bij duizenden naar de Europeesche wijk Sjamin. De Britsche auto riteiten te Kanton hebben den Engelschen den raad gegeven, zich gereed te houden om de stad direct te kunnen verlaten. In den afgeloopen nacht zijn vijf Japansche oorlogsschepen met elf duizend man aan boord Uit Sjanghai vertrokken. Vermoedelijk zijn zij ■Raar het Zuiden van China onderweg. Acht Japansche oorlogsschepen van de vloot- basis op het eiland Kihmoen hebben gisteren Amoy beschoten. Dertig schepen namen aan de actie deel. De door het bombardement aange richte schade is, naar men verklaart, gering, ring. Uit Hankau wordt aan de Takoengpau gemeld, dat ongeveer twintigduizend Chi neesche soldaten, na uit Nanking te zijn teruggetrokken, ten Oosten van Oehoe de achttiende Japansche infanteriedivisie in den rug hebben aangwallen. Zoodra dit feit bekend werd, gingen de ten Westen van Oehoe gelegen Chineesche troepen eveneens tot den aanval over. De strijd verloopt in het voordeel der Chineezen. Medegedeeld wordt, dat de keizer van Japan de eerste klasse der orde van den Heiligen Schat en de derde klasse der orde van de AMOY^-Vloottests GT0EN& SCA DOR. lef JAP SWATAU JOANTAN TSINQJOEAN SOENGFA v.- oor—rPRATAS EIL- PAKN. Vhëgbasis^+*= Japan boz KOTO WAN POE SAMSJOEI POKLO JEKLOENG FATI FATSJAN KWEtTSJAN WATS J AU PINGSJAN SOENTSJ SEIWAN Toengkiang KANGPOE TOENGKWAN KOELOt^tSANTSmj P KOEMSJOE SJOENGP/NG TOENGTAU FOEMOEN TA/PING ">FORT TAMS JOE •10ENGK0ENG WONGKnU l WHAMPO, SIOELAM 'sjapiCLO •FOEJOENG NAMTAU ANKIT- YAMTEN TAIPOENG srroo SJOEMTSJ KONGMO SJET SIN SOENWOE HEUNGTSJAN VINTIN TAIPOE *aypong KONGSJIKAU SJIKAUa SOENNING SMACAO L/NWA PORT; TOHOEK TAUSJAN oor Japan bezet De kaart geeft weer de Britsche Kroonkdonie Hongkong en het Portugeesch pachtgebied Macao, beide gelegen aan óe Kanton- of Parelrivier. De Japanners hebben in verband met een mogelijken aanval op Kanton, rond deze gebieden eenige Chineesche eilanden bezet. Het imet-kaartje geeft de vlootbeweging der Japanners rond de kust van Kwangt-oeng weet Rijzende Zon met het middellint heeft verleend resp. aan den Italiaanschen admiraal Domenico Cavagnari en den Italiaanschen schout bij nacht Raffaele Senzadenari, zulks wegens dien sten, bewezen aan de bevordering van de vriendschappelijke betrekkingen tusschen Italië en Japan. Het Amerikaansche s.s. „City of Ham burg", op weg van Hamburg naar Amerika, is Dinsdagmiddag om half vijf op tien mijl N.O. der Terschellingerbank in aanvaring geweest met het Italiaansche sa „Confi- denza". Het Amerikaansche stoomschip is daarbij ern stig beschadigd. Het heeft assistentie en hulp van de reddingboot gevraagd, doch meldde la ter, dat het op eigen kracht terugkeerde naar Cuxhaven met de ruimen 2 en 3 vol Water. De „City of Hamburg" wordt op verzoek van den gezagvoerder begeleid door het Grieksche ss.. „Hokias", tot zoolang dit mogelijk mocht blijken. De Nederlandsche sleepboot „Holland" is van Terschelling en de Duitsche sleepboot „Simson" is van Hoek van Holland vertrokken voor even- tueele hulpverleening. Nader vernemen wjj, dat de „City of Ham burg" vaart met een snelheid van tien mijl. Het schip had de assistentie van de sleepbooten Dinsdagavond om acht uur nog steeds niet aan genomen. Niettemin zinkt het passagiersschip lang zaam. De reddingboot ,3randaris" is Dinsdag middag om half vijf van Terschelling naar het schip vertrokken, doch, daar er voor de opvarenden van de „City of Hamburg" voor loopig nog geen gevaar bestond, ging zjj terug en kwam om negen uur in Terschelling aan. De „City of Hamburg" is een schip van de Baltimore Mail Steamship Company te Balti more. Het meet 8424 ton en is in 1919 gebouwd. ROME, 21 Dec. (Stefani) De verkla ringen, die de Britsche minister Eden gis teren heeft afgelegd omtrent de Italiaan sche propaganda in het Nabije Oosten, wor den in de Italiaansche pers beantwoord. Men doet opmerken, dat het juist is, dat de Italiaansche bladen berichten publiceeren over hetgeen zich in Palestina afspeelt, doch het is niet de schuld der Italiaansche bladen, indien de gebeurtenissen in Palestina niet steeds ver heffende lectuur vormen, welke de mandaat- mogendheid tot eere strekt. Wat de radio-uitzendingen in het Arabisch betreft, wijst men er op, dat Italië, welks taal niet zooals het Engelsch door een derde van het menschdom begrepen en gesproken wordt, verplicht is, zich van andere talen te bedienen om door middel van de radio de dagelijksche nieuwsberichten in andere landen te versprei den. Met betrekking tot de bewering, dat de Ita liaansche radio in het Arabisch tendentieuze berichten uitzendt verklaart men, dat de En gelschen zich in het uitzenden van radio berichten, welke het eigen belang konden die nen, in het verleden steeds meesters hebben getoond, ten bewijze waarvan men herinnert aan de „ongehoorde leugens" over den Ita- liaansch-Abessinischen oorlog, die indertijd door de Britsche radiostations zijn verspreid. Tenslotte wijzen de Romeinsche bladen erop, dat in Engeland veelvuldig redevoeringen van politici over buitenlandsche kwesties, welke ook andere landen aangaan, door Britsche radio stations over de geheele wereld worden ver spreid en als voorbeeld wordt o.a. de rede van Lloyd George genoemd, waarin deze opzettelijk aanspoorde tot een anti-fascistischea kruis tocht tegen Italië, De Chineesche stad Tsingtau, waar de Japanners groote belangen hebben, is gedeeltelijk verwoest, daar de groote fabrieken en spinnerijen in brand zijn gestoken Noorsche regeering staat afwijzend tegenover het initiatief der Nederlandsche regeering om tot een erkenning van het Italiaansche keizer lijk over te gaan. Chamberlain bespreekt in het Lagerhuis buitenlandschen toestand. den De door de Chineezen veroorzaakte branden in Tsingtau grijpen steeds meer om zich heen. De Italiaansche pers antwoordt Eden op diens beschuldiging van Italiaansche propaganda in het Nabije Oosten. Teruel door de republikeinsche troepen inge nomen. Nog steeds blijft de toestand in Egypte gespan nen; op verschillende punten is overeenstemming met koning Faroek bereikt. De Tweede Kamer is begonnen met de behan deling der begrooting van Economische Zaken. Eerste school voor epileptici te Sterksel door Mgr. Diepen geopend. Amerikaansch stoomschip ernstig beschadigd bij aanvaring ten Noorden van Terschelling. Dc voorbereidende werkzaamheden tot invoering van de Pachtwet zijn in vollen gang. Steunregeling voor de pluimveehouderij in 1938. Inzake 't incident tijdens den Jamboree-marsch is het vrijsprekend vonnis van den krijgsraad door het H. M. G. bevestigd. Rotterdamsche oud-notaris wegens verduistering tot twee jaar- gevangenisstraf veroordeeld. Beurs van New York: Stemming bij opening gunstig, later onregelmatig. O Alweer Kerstmis! Wij, ouderen, denken pas al de kerstversiering te hebben opgeborgen en we halen die weer uit de kasten. Van jaar tot jaar gaat het sneller. De tusschen- poozen worden kleiner. We leven al maar gejaagder. Toen we kind waren leken ons de twaalf maanden die ons van een volgenden kerstboom scheidden, een onmogelijk lange pe riode. En er gebeurde dan ook heel wat in zoo'n jaar. We werden van klein kind grooter, we deden enorme ervaringen op. Een wereld ging ons voorbij. Doch nu in de latere jaren tellen we de maanden als uren. Wat is het leven kort en hoe weinig ver richten we er in! En toch: hoeveel konden toe doen en hoeveel hadden we te doen! Hebben we het allervoor naamste wel verricht? Laten we het ons eens stil afvragen in dezen tijd van Kerstmis tot kerstmis, in dezen adventstijd der voorbereiding. WASHINGTON, 21 Dec. Een aantal demo cratische Congresleden die met president Roo sevelt een onderhoud gehad hebben, verklaar den na afloop, dat de president er op blijft aan dringen, dat de totstandkoming van een wet op de loonen en werktijden noodig is, ondanks het feit, dat het Huis van Afgevaardigden het voorstel de vorige week heeft teruggestuurd. la^i v v wKwwwwAwmuumns■UZI Stand op Woensdag 1 uur van. <63.8 .Vorige stand 764

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1937 | | pagina 1