Het ontwerp kinderbijslagwet STARK's JS K HIJKHARDTJES' VR00LIJK KERSTFEEST VOORSPOEDIG NIEUWJAAR! EEN ZONDERLINGE STAP BEPERKING TOT GROEP LOONTREKKENDEN De weerstoestand Kerkelijk leven VRIJDAG 24 DECEMBER 1937 bTste DE ROL VAN HERODES ou en Bijslag voor elk kind, te rekenen van het derde af, dat nog geen IS jaar is Premiestelsel tot kosten dekking Omslag der kosten naar even redigheid van het loon Premiestelsel De heropening der Expo Fransche Kamer stemt voor het ontwerp Kreisler in conflict met den fiscus De kwestie inmiddels geregeld Twee slachtoffers van aardbeving Vooral Zuid-Mexico is hevig ge teisterd Benesj optimistisch gestemd Het jaar 1938 een van gedeelte lijke overeenstemmingen Heerenhoed Verbindendverklaring in schoenindustrie Voor het tijdvak van 10 Januari tot 30 Juni 1938 Weer een ontijdige publicatie Burgemeester wil de zaak hij de justitie aanhangig maken THOMASVAER EN PIETERNEL OP HET WITTE DOEK Van 1 Januari af in de voor naamste bioscooptheaters Tttcé 1qe&cAiM&e*t GESCHENK AAN OUD-GEZANT ONDERZEEËRS AANGEKOMEN Kolendampvergiftiging te Nuland Een meisje om het leven geko men; ander meisje verkeert in levensgevaar Felle uitslaande brand Bovenbewoners konden in nacht gewaad slechts met moeite vluchten WERELDREIS VAN DE K. XVIII-FILM Nog steeds komen aanvragen voor de vertooning binnen RUBBERFABRIEK TE MAASTRICHT Aangekocht door de N.V. Bataafsche Rubber Industrie Vandaag eens geen woord over verkoud heid en Aspirin! Ik wensch U allen een en een GEEN NEERSLAG VAN BETEEKENIS Nevelige lucht en weinig verande ring van temperatuur Verkeersprijsvraag voor de jeugd DOOR MIST VERRAST Eendenjager raakte aan 't dwalen op het IJselmeer Dr. P. A. VAN DEN DUNGEN Nederlandsche promotie te Leuven WOONHUIS EN SCHUUR AFGEBRAND J Audiëntie BENOEMINGEN IN HET BISDOM BREDA Zooals dezer dagen is gemeld, heeft de minister van Sociale Zaken bij den Hoogen Raad van Arbeid aanhangig gemaakt een voor-ontwerp van wet, houdende regelen inzake kinderbijslagverzekering. Aan de toelichting tot het ont werp ontleenen wij het volgende: Om redenen van practischen aard heeft de minister zich, bij het ont werpen der onderhavige regeling, voorshands beperkt tot de groep der loontrekkenden Voor deze categorie van personen intusschen bedoelt het wetsontwerp te geven een algemeen geldende regeling, waaraan ter zake van de verstrekking van kinderbijslag ten minste moet worden voldaan en waarop door het econo- rnisch-sociale leven bedrijfsgewijze kan wor den voortgebouwd. Bij de vaststelling van den inhoud dezer al gemeen geldende regeling is uitgegaan van de omstandigheid, dat de feitelijke loonbepaling ten onzent voor het grootste deel der loontrek kenden geen rekening houdt met verschillen in den omvang van het gezin, hetwelk voor het levensonderhoud op het loon van den kostwinner is aangewezen. Zooals dit loon wordt bepaald, moet het derhalve geacht wor den berekend te zijn op de basis van de be staansmogelijkheid van een gezin van feitelijk- gemiddelde grootte. Bij dit gegeven van het economisch- sociale leven aansluitend, beoogt het wetsontwerp een grondslag te leggen voor een meer rechtvaardige verdee ling van het totale bedrag, dat wordt verloond, door met name verplich tend te stellen, dat bij de loonbepa ling van hen, wier gezin den feite- lijk-gemiddelden omvang overtreft, met de daarmee samenhangende grootere lasten wordt rekening ge houden. Naar het oordeel van den minister wordt de algemeene doorvoering van dit beginsel door het gemeene welzijn gevorderd. Dat welzijn toch brengt mede, dat de redelijk- en zedelijk- handelende mensch, die voor het levensonder houd van zich en de zijnen aangewezen is op zijn arbeidskracht, in de algemeene organisa tie der loonvorming niet een belemmering ont moet tot het voldoen aan zijn recht op vor ming van een gezin naar de wetten der natuur en aan zijn plicht tot onderhoud van het al dus door hem gevormde gezin. Maar niet al leen uit het oogpunt van de levensrechten en de levensplichten van het individu vordert het gemeene welzijn, dat bij de loon-bepaling met den kinderzegen wordt rekening gehouden. Evenzeer stelt het algemeen belang hier zijn eischen uit den gezichtshoek der gemeenschap. Immers, de gemeenschap is voor haar krach tig voortbestaan in het algemeen afhankelijk van de natuurlijke, ordelijke ontplooiing van het gezinsleven, terwijl in het bijzonder de kin derrijke goed-geregelde gezinnen voor haar vooruitgang van de grootste waarde zijn. Ook om deze reden heeft de gemeenschap er belang bij, dat de loonvorming niet zóó geregeld is, dat daardoor degenen, die meer kinderen hébben dan het feitelijk-gemiddelde getal, ma terieel zeer ten achter moeten staan bij hun met minder kinderen gezegende standgenooten. Het zou intusschen, zooals voor de hand ligt, tot ongewenschte gevolgen leiden, indien de in- dividueele werkgever werd belast met het ge- Ven van bijslagen aan de in zijn dienst zijnde arbeiders. Te verwachten valt dan immers, dat in een aantal gevallen arbeiders met groote ge zinnen moeilijker werk vinden of, bij inkrim ping van personeel eerder voor ontslag in aan merking komen. Degenen, in wier belang de maatregel bedoeld was, zouden juist daardoor gedupeerd worden. Zulks kan worden ontgaan door een rege ling, waarbij de kosten van alle in een be paalden tijdsduur verschuldigde kinderbij slagen worden omgeslagen over alle werk gevers naar evenredigheid van het door hen aan hun arbeiders uitbetaalde loon, zoodat het voor den individueelen werkgever van geen belang is of en hoeveel arbeiders, die aanspraak op kinderbijslag kunnen maken, in zijn dienst werkzaam zijn. Gestreefd is naar een eenvoudigen opzet van de regeling. In het belang van de gewenschte uni ficatie der sociale verzekeringswetten, is op tal van punten nauwe aansluiting gezocht aan de bepalingen van de Ziektewet. Het' ontwerp kent recht op kinderbijslag toe aan arbeiders, die in dienst zijn van een onder neming of in daarmee gelijkgestelden loondienst. Het ontwerp voorziet niet in de uitkeering van kinderbijslag tijdens verhindering om te werken Wegens ziekte, ongeval of invaliditeit of tijdens werkloosheid van den arbeider. Het ligt in de bedoeling, daarvoor een aanvullende regeling te treffen in de betreffende sociale verzekerings wetten. Blijkens de artikelen 2—10 van het ontwerp komt de kring van verzekerde personen in het algemeen overeen met die van de Ziektewet. In afwijking van die wet is in het ontwerp echter geen loongrens gesteld, zoodat ook personen, wier loon meer bedraagt dan 3000 gulden per jaar, onder de regeling zullen vallen. Ook zijn niet, als in de Ziektewet, van de verzekering uitgezonderd personen, die deel uit maken van de bemanning van een zeeschip. Indien voor personen, in dienst van een pu bliekrechtelijk lichaam, een regeling in zake de toekenning van kinderbijslag is getroffen, welke niet ongunstiger is. dan de wettelijke regeling, kunnen die personen van de toepassing der wet Worden uitgeschakeld. Hetzelfde geldt van per sonen, in dienst van de N.V. Nederlandsche Spoorwegen en de mijnondernemingen in Lim burg. In het ontwerp wordt recht op kinderbij slag toegekend aan den arbeider, die hier te lande zijn woonplaats heeft en wiens gezin meer dan twee kinderen beneden den leef tijd van vijftien jaar telt. Bijslag wordt ge- ger%n voor elk kind, te rekenen van liet derde kind, dat den leeftijd van vijftien jaar nog niet bereikt heeft. Onder kinderen wor den verstaan wettige, gewettigde en aan gehuwde kinderen, op den eersten dag van het ingetreden kalenderkwartaal deel uit makend van het gezin van den arbeider. Het ontwerp bepaalt den bijslag voor elk in aanmerking komend kind op 3 pCt. van het dagloon van den arbeider. Voor de vast stelling van den bijslag Wordt het dagloon, hetwelk meer dan 8 bedraagt, voor dat meerdere niet medegerekend en wordt het dagloon, hetwelk minder dan 3 bedraagt, geacht 3 te hebben bedragen. De bijslag zal zooveel mogelijk, evenals het loon, per week of per maand worden uitbetaald. De middelen tot dekking der toe te kennen kinderbijslagen en der administratiekosten moe ten worden opgebracht door de werkgevers naar een premiestelsel. De premie zal worden bere kend over het totole loonbedrag, dat de onder neming aan haar arbeiders uitkeert, ongeacht of dat loon wordt ontvangen door een onge- huwden dan wel door een gehuwden arbeider, hetzij ifiet of zonder kinderen. Volgens een zeer voorloopig kostenraming zal de verschuldigde premie vermoedelijk bepaald kunnen worden op een percent van het loon. Het ontwerp kent geen premieverhaal op de arbeiders. In de uitvoering van de verzekering wordt voorzien door: a. Kinderbijslagfondsen van bedrijfsraden, b. Kinderbijslagfondsen van erkende bedrijfs- vereenigingen, c. Een rijkskinderbijslagfonds. De minister is van meening, dat het in de lijn der maatschappelijke ontwikkeling ligt, dat in de eerste plaats aan de bedrijfsraden een taak bij de uitvoering der kinderbijslagverzeke ring wordt toegedacht. Wordt door een be- drijfsraad, met machtiging van de kroon, een kinderbijslagfonds opgericht, dan zijn alle werkgevers in het betrokken bedrijf bij dat fonds aangesloten. Voor zoover geen bedrijfsraden bestaan of deze nog niet in staat zijn het beheer van een kinderbijslagfonds op zich te nemen, zal ge bruik kunnen worden gemaakt van het insti tuut der erkende bedrijfsvereenigingen, even als bij de uitvoering van de ziektewet. Werkgevers, die niet aangesloten zijn bij een kinderbijslagfonds van een bedrijfsraad en die ook niet toegetreden zijn tot een erkende be- drijfsvereeniging, zijn aangesloten bij het rijks kinderbijslagfonds. Dit fonds zal worden be heerd door het bestuur der rijksverzekerings bank, terwijl de raden van arbeid als admini stratieve uitvoeringsorgaan zullen optreden. Na afloop van elk boekjaar vindt verevening plaats tusschen kinderbijslagfondsen der be drijfsraden en der erkende bedrijfsvereenigin gen en het rijkskinderbijslagfonds. PARIJS, 24 Dec. (Havas). Het wetsont werp betreffende de heropening der Pa- rijsche wereldtentoonstelling in 1938 is in zijn geheel door de Fransche Kamer aan genomen met 337 tegen 260 stemmen. WASHINGTON, 24 Dec. Fritz Kreisler, de beroemde violist, is met de Amerikaansche be lastingadministratie tot overeenstemming ge komen in zake een geschil, dat sinds eenigen tijd gaande was. Het verslag van den raad van beïoep voor belastinggeschillen vermeldde, dat Kreisler een bedrag van 23.087 dollar belasting zal betalen, waarmede de zaak geregeld is. MEXICO, 24 Dec. (Havas.) Volgens de jongste berichten over de aardbeving in Mexico bevindt zich het epicentrum op 423 kilometer van Tacubaya. De weinige uit het binnenland ontvangen inlichtingen doen aannemen, dat de aardbeving bijzonder hevig was in den staat Guerrera, in het Zuiden des lands. Te Puebla zijn verscheidene huizen ingestort, waarbij twee menschen om het leven kwamen. PRAAG, 24 Dec. (Ceteka.) De president der Tsjecho-Slowaaksche Republiek, dr. Benesj, heeft gisteravond voor de radio tot het Tsje cho-Slowaaksche volk gesproken. „Indien ik het jaar 1936 zie als een jaar van zware cri ses, zoo sprak hij, en het jaar 1937 als een jaar van krachtmetingen, dan lijkt mij het jaar 1938 te worden een jaar van besprekin gen en tenslotte van op zijn minst gedeelte lijke overeenstemmingen, welke kunnen leiden tot meer vast omlijnde verdragen, welke al thans den vrede in Europa waarlijk waar borgen. De president herinnerde voorts aan het feit, dat de republiek het volgende jaar haar twin tig-jarig bestaan zal vieren De Regeeringspersdienst meldt: In de Nederlandsche Staatscourant van heden is opgenomen de beschikking van den Minister van Sociale Zaken van 24 December 1937, waar bij een aantal bepalingen van de collectieve ar beidsovereenkomst voor de schoenindustrie alge meen verbindend is verklaard voor de werkge vers en arbeiders in die industrie. De verbindendverklaring is geschied voor het tijdvak van 10 Januari tot en met 30 Juni 1938 Bij het departement van Sociale Zaken zijn afdrukken van bedoelde beschikking verkrijg baar. Aan belanghebbenden die daartoe der wensch te kennen geven, zal, zoolang de voor raad strekt, gratis een exemplaar worden toege zonden. In de Donderdagavond gehouden vergade ring van den gemeenteraad van Broek op Lan- gendjjk kwam de kwestie van de overname der gemeenschappelijke lichtbedrijven der Langen- dijker gemeente en St. Pancras door het P.E.N. aan de orde. Over deze kwestie waren, naar de burgemeester mededeelde, ontijdig publica ties gedaan, waarover hij in scherpe bewoor dingen zijn afkeuring uitsprak. Aan alle wethouders en raadsleden heeft hij toen de vraag gesteld of zij mededeelingen aan de pers hadden gedaan, waarop allen ontken nend antwoordden. De burgemeester deelde toen mede, deze kwestie door de Justitie verder te zullen laten onderzoeken. Evenals vorige jaren zal ook dit jaar weer in het eerste Polygoon-journaal „Hollands Nieuws" jaargang 1938 een Nieuwjaarswensch worden opgenomen. De tekst van dezen wensch werd ditmaal ge schreven door Alex de Haas. Hij wordt uitge sproken door Thomasvaer en Pieternel, resp. ver tolkt door Lou Ezerman en mevr. Peronne Ho- sang. Deze twee historische figuren, die sinds jaren den Nieuwsjaarswensch op het tooneel uitspre ken, zullen hiermede voor het eerst op het witte doek verschijnen. Van Zaterdag 1 Januari af zal de wensch in de belangrijkste theaters van Nederland worden vertoond. De Nederlandsche kolonie te Londen heeft den oud-gezant aldaar, jhr. R. de Marees van Swinderen, als geschenk aangeboden een fraaie schrijftafel en een pendule-stel, welk laatste eens behoord heeft tot den boedel van kei zerin Eugenie. Tevens werd een album aange boden, bevattende de handteekeningen van de schenkers. Hedenmorgen te ongeveer 9 uur zijn de O 12 en O 14 in de haven van Den Helder terugge keerd onder groote belangstelling van familie leden en anderen. De bemanning kon na aankomst onmiddellijk op Kerstverlof gaan. Het „Katholiek Comité van Actie voor God" schrijft ons: De rol, welke Herodes in het mirakel-spel van Bethlehem speelde, beteekent, dat de Strij dende Kerk vanaf het eerste begin vervolgd werd en voor haar leven moest strijden. Zij, die meenen, dat de gedachte aan Herodes op het Kerstfeest een wanklank is, hebben nooit be grepen, dat de Kerstklokken ons zonder dien wanklank nimmer zóó zouden kunnen ontroeren. Chesterton. In den afgeloopen nacht is de 25-jarige dochter van den landbouwer Van Santvoort te Nuland door kolendampvergiftiging om het leven gekomen. De oudste twee dochters van het gezin slie pen in een opkamertje, waar een kleine kachel brandde. De moeder hoorde omstreeks midder nacht een geluid. Toen zij ging kijken, wat er aan de hand was, vond zij beide meisjes bewus teloos te bed. Onmiddellijk werd geestelijke en medische hulp ingeroepen. Het jongste der meis jes bleek reeds overleden. De toestand van de andere dochter is ernstig. Zij verkeert in levens gevaar. Vannacht omstreeks half vier werd de brandweer gewaarschuwd voor een feilen brand in perceel Haddingestraat 40 en 40 a te Gro ningen. Dit pand is beneden bewoond door de familie J. J. Ros, een gezin met vier kinde ren, en boven door de familie J. Hemmes, een gezin met vijf kinderen. Toen de bewoners van het benedenhuis door het knetteren der vlammen wakker werden, had het vuur reeds zoo om zich heen gegrepen, dat er voor de bovenbewoners geen kans meer was, om langs den gewonen weg het huis te verlaten. Met veel moeite wisten zij via de dakgoot het belandende perceel te bereiken en zich in veiligheid te stellen. Allen waren slechts in nachtgewaad gekleed en werden door de buren van kleeding voorzien. Het geheele pand is uitgebrand, terwijl de aangrenzende huizen gevaar liepen. De oorzaak van den brand is niet bekend. 00 f 'en Z^Jl"U/t verdrijft tl wonder snel mef CACHETS MIJNHARDT Koker 12 cachets 50 ct. Proef doosje 2stuks 10ct. Men schrijft ons: Zooals bekend is de film over de merkwaar dige reis van de onderzeeboot K. XVIII, zoowel in Nederland als in de overzeesche gewesten met groot succes vertoond. Het werd van bijzonder belang voor Neder land geacht, dat deze rolprent ook in het bui tenland bekend werd. In de eerste plaats is dat een goed Vlagvertoon en in de tweede plaats een uitstekende reclame voor de Nederlandsche werven en voor de Nederlandsche industrieën, die aan den Nederlandschen scheepsbouw me dewerken. Een comité had zich tot taak gesteld de ver tooning van deze rolprent in zijn oorspronkelij- ken vorm voor de Nederlandsche kolonies in het buitenland te bevorderen en voorts den tekst te vertalen in het Engelsch, Duitsch, Spaansch en Portugeesch voor de buitenlanders, die de film dan in hun eigen landstaal of een hun bekende taal kunnen volgen. Langs dezen weg zal in het buitenland niet alleen een uitstekende prestatie der Konink lijke Nederlandsche marine worden getoond, maar tevens op aantrekkelijke wijze de aan dacht worden gevestigd op het Nederlandsche fabrikaat in het algemeen en op den nationalen scheepsbouw in het bijzonder. Het comité bestaat uit de heeren: Mr. K. P. van der Mandele, voorzitter, directeur der Rot- terdamsche Bankvereeniging, Rotterdam; mr. D. Crena de Iongh, president der Ned. Handel Mij.; dr. E. Heldring, president-directeur der Kon. Ned. Stoomboot-Mij.; jhr. G. L. Schorer, vice-admiraal b. d.; ir. J. H. H. Verloop, direc teur der N.V. Wilton-Feijenoord; jhr. E. J. M. Wittert, luit-generaal b.d.; O. van der Wilden, directeur der N.V. Filmfabriek „Polygoon"; Ph. C. A. J. Quanjer, secretaris, algemeen secreta ris Algemeen Nederlandsch Verbond en ir. P. J. Ott de Vries, penningmeester „Nederland in den vreemde". De film (Spaansche en Portugeesche verta ling) werd medegenomen door de handelsmis sie naar Zuid-Amerika en daar herhaalde ma len vertoond. In Lissabon deed de Engelsche vertaling dienst. Verder is de film in den loop van dit jaar vertoond in Duitschland, New York, Parijs. Kopenhagen, Stockholm, Oslo, Istanboel en Montreux. De rolprent (Eng. tekst) is nu naar Japan en gaat daarna naar Londen. Zij zal gedurende de tentoonstelling te Cairo in Januari aldaar eenige malen vertoond worden. Thans is de film (Ned. tekst) in België. Nog steeds komen aanvragen uit het buiten land bij het secretariaat (kantoor Alg. Neder landsch Verbond, Laan 34, Den Haag) binnen, zoodat de Wereldreis van deze belangwekkende rolprent nog niet geëindigd is. In tegenstelling tot berichten, volgens welke de Holland Rubberfabriek „Radium" te St. Pieter-Maastricht zou overgenomen en voort gezet worden door een buitenlandsche combi natie, kunnen wij thans mededeelen, dat deze fabriek, met al haar terreinen, gebouwen, machines, installaties, vormen, modellen, enz., gekocht is door de N.V. Bataafsche Rubber industrie te Maastricht. Het staat reeds vast, dat deze rubberfabriek, als zoodanig, niet meer in werking gesteld zal worden; vermoedelijk zal er een andere in dustrie in gevestigd worden. iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiimmiii De hooge luchtdruk over het vasteland van West-Europa hield stand, een secundaire trok echter gisteren over ons land en Noord-Duitsch land, welke eenigen regen veroorzaakte. Thans ligt deze secundaire ten oosten van Berlijn. De depressiekern, welke bewesten Ierland lag, trok noordwaarts en ligt thans ten zuid-wes ten van IJsland. Over het geheele vasteland van West-Europa en Scandinavië is de wind zwak, met uitgestrekte mistgebieden. In de omgeving van de secundaire over Oost-Europa valt nog regen of sneeuw. Ook de hooge Al pentoppen melden mist, met betrekkelijk hooge temperatuur. In de vrije atmospheer is de tem peratuur, tot 2000 meter, boven het vriespunt. Op de Britsche eilanden en langs de Noor- sche kust waaien krachtige zuid-westelijke win den, met zwaarbewolkte lucht en plaatselijk nog regen. De vorst nam verder af. De nuliso therm loopt thans reeds beoosten Berlijn. Ook in Scandinavië nam de vorst af. Voor onze omgeving wordt nog zuid-weste lijke wind verwacht met nevelig tot half- of zwaar-bewolkte lucht. De temperatuur zal ver moedelijk weinig veranderen. Neerslag van be- teekenis wordt niet verwacht. Zooals men weet heeft de Ko ninklijke Nederlandsche Automo bielclub ter gelegenheid van de onlangs gehouden veiligheidsweek o.a. in samenwerking met ons blad een prijsvraag uitgeschreven voor jongens en meisjes van 10 tot 15 jaar, die werden verzocht een verkeers-A.B.C. samen te stellen. Van de vele inzendingen, welke wij op deze prijsvraag mochten ontvangen, is na overleg met de K.N.A.C. de prijs toegekend aan de inzending van Willem van Wees, oud 13 jaar, Leliegracht 14 b, Am sterdam-C. Donderdagmorgen omstreeks 10 uur ging de Monnikendammer C. B. met een motorvlet op jacht naar eenden op het IJselmeer. Na eeni gen tijd gevaren te hebben kreeg hij motor pech en gedurende de reparatie kwam een dikke mist opzetten. Tengevolge hiervan kon hij zich niet meer oriënteeren en dwaalde af naar Enkhuizen, waar hij door waarschuwingsschoten de aandacht op zich trachtte te vestigen. De schipper van de „Vijf Gebroeders", Koch, hier door opmerkzaam gemaakt, spoedde zich naar de plaats vanwaar de schoten kwamen waar hij B. aantrof, dien hij vervolgens bij de Oranje sluizen te Scheilingwoude aan wal bracht. Na dat een inwoner van Schellingwoude hem een fiets had geleend, kon hij den tocht naar huis aanvaarden. Donderdag promoveerde aan de universiteit te Leuven tot doctor in de sociale en economi sche wetenschap, het lid van de Provinciale Staten van Gelderland, de heer P. A. van den Dungen, te Nijmegen. De promotie geschiedde na verdediging van een proefschrift „De middenstandsbeweging in Nederland" en op stellingen. Donderdag brak brand uit in de schuur van den aardappelhandelaar A. V.. te Mijnsheeren- land (Greup). De vlammen grepen verwoed om zich heen en in korten tijd lagen zoowel de schuur als het aangebouwde woonhuis in de asch. De inmiddels gewaarschuwde brandweer kon niets behouden. De oorzaak van den brand is onbekend. Ver zekering dekt de schade. Z. H. Exc. de Aartsbisschop van Utrecht zal de volgende week alleen Maandag, Woensdag en Donderdag audiëntie verleenen. De officieele Nederlandsche buitenland sche politiek heeft steeds vastgehouden aan de Volkenbondsbeginselen en de verplichtingen, welke daaruit voortvloeiden, óók, toen de Volkenbond steeds meer aan universaliteit inboette door het uittreden van belangrijke groote mogendheden en toen het steeds duidelijker werd, dat de Volkenbond, alias de mogendheden, die te Genève den toon plegen aan te geven, niet bereid bleken hun rechtsbeginselen geldend te maken. De ze houding is vaak aangevallen door hen, die den Volkenbond een even kostbaar als illu soir instituut achten, die in verband hier mee de Nederlandsche buitenlandsche Vol- kenbondspolitiek als een nuttelooze Don Quichotterie veroordeelden en wat zij for malistische „Principienreiterei" noemden, vervangen wenschten te zien door een zgn. „Real-politik", d.w.z. de aanvaarding van in ternationaal onrechtmatig geforceerde toe standen terwille van het onmiddellijke ma- terieele voordeel, dat zij aan zulk een aan vaarding verbonden dachten. Deze aanvallen heeft de Nederlandsche regeering, gedachtig de schoone traditie van Hugo Grotius, af geslagen in de overtuiging, dat zij naar ver mogen had mede te werken aan het hand haven van de rechtsbeginselen tegenover de machtspractijk, mede omdat het onafhan kelijk en ongerept bestaan der kleine mo gendheden alleen door internationale eer biediging van het recht op den duur ge waarborgd zou kunnen worden. Is er in deze opvatting aan buitenlandsche zaken verandering gekomen, nu onze oud gezant te Rome en Brussel, Z. Exc. Mr. Patijn het beheer van dit departement na vele pourparlers heeft overgenomen? De ietwat zonderlinge stap, welken Mr. Patijn eenigen tijd geleden schijnt te hebben ge daan, om in overleg met de Oslo-Staten de kleine mogendheden het initiatief te laten nemen tot een officieele erkenning van het Italiaansche Keizerrijk, zou op een dergelijke koersverandering kunnen wijzen. Wij hebben nimmer een onverdeelde bewondering gehad voor den Vol kenbond, die meer een politiek in strument in de handen van de groote oor logsoverwinnaars is geworden, dan een huis des vredes, waarin lam en leeuw paradijselijk Ie zamen konden wonen. Wij hebben het niet kunnen toejuichen, toen als tegenwicht te gen het weggeloopen Duitschland, Sovjet- Rusland te Genève werd binnengehaald. Wij ontveinzen ons niet, dat de door verschil lende mogendheden jarenlang gevoerde Vol- kenbondspolitiek zeker meer een machts- dan een rechtspolitiek is geweest. Maar hoe gebrekkig en ondoelmatig de Volkenbond ook moge zijn gebleken, de ideeën, waarvan hij het symbool en de uitvoerder heette te zy'n, moeten door eiken waarlijk beschaafden staat onvoorwaardelijk worden gehuldigd. De juistheid dezer ideeën en stellingen zou ook zonder het bestaan van een Volkenbond onaantastbaar moeten zijn. Het is tegen de ze ideeën van recht, dat de stap van Min. Patijn schijnt in te gaan. Wij erkennen, dat de verovering van Abes- sinië door Italië niet meer ongedaan kan worden gemaakt en dat te eeniger tijd deze realiteit ook door de mogendheden van Ge nève zal moeten worden erkend, zooals b.v. het bestaan van een onwettig kind ook als een tastbare werkelijkheid aanvaard moet worden. Maar waar Engeland, dat intertijd het initiatief nam tot de ontoereikende Vol kenbondssancties, welke het Italiaansche oorlogsgeweld niet vermochten te keeren, na het geleden échec er thans feestelijk voor bedankt het initiatief voor een officieele er kenning van het Italiaansche imperium te nemen, vragen wij ons thans af, waarom van Nederland de eerste poging moest uit gaan om te trachten een dergelijk initiatief tot stand te brengen. Het is zeker onaange naam, dat onze nieuwe gezant te Rome zijn geloofsbrieven niet kan overhandigen, maar daarin kan o.i. toch geen voldoende motief voor Patijns poging worden gevonden. Heeft Min. Patijn Engeland terwille willen zijn door een initiatief te beproeven, waarbij En geland zich gaarne zou hebben aangesloten? De Oslo-staten zouden hebben laten weten, dat zij voor Patijns denkbeeld niets voelen, omdat een dergelijk po gen huns inziens van de groote mogend heden zou dienen uit te gaan. Indien zij dit geantwoord hebben, kan ons dit antwoord niet bevredigen, omdat de kleine mogend heden daardoor de niet gewenschte supre matie der groote mogendheden te Genève met him goedkeuring zouden versterken. Toen Patijn zijn poging om tot overleg met de Oslo-staten inzake de erkenning van het Italiaansche imperium deed, had Italië den Volkenbond nog niet officieel verlaten; ware dat wel het geval geweest, dan zou deze aangelegenheid nog scheever zijn geweest dan zij nu al lijkt. Er is in deze geheele ge schiedenis, welke uitgedraaid moet zijn op een échec, dat gemakkelijk voorkomen had kunnen worden door het niet te riskeeren, nog veel wat niet duidelijk is. Het lijkt ons daarom, nu ons land internationaal over de tong gaat, zeer gewenscht, dat zoo spoedig mogelijk officieel opheldering en toelichting worden gegeven. Z. H. Exc. de Bisschop van Breda heeft den zeereerw. heer J. van Spaandonk eervol ont slag verleend als pastoor te Nispen en be noemd tot pastoor aldaar den zeereerw. heer Hen, Fassaert, tot kapelaan te Standdaarbui- ten den weleerw. heer C. Braat, tot kapelaan te Graauw den weleerw. heer Et. Smits, pries ter van het Seminarie.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1937 | | pagina 8