Tsjang Kai Sjek afgetreden
als minister-president
V
I
De „zending" van Japan in
het Verre Oosten
Telegram van H.M.
de Koningin
Echtpaar door
trein gedood
Het nieuws van heden
KOENG VOLGT HEM OP
Brand eischt vijf
dooden
Nieuwjaarsboodschap
van Hirota
Goga's programma
Hitler in Mei a.s.
naar Rome?
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13«66
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
f3.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week,
per kwartaal f3.58
ZONDAG 2 JANUARI 1938 - OCHTENDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20949
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
De generalissimus zou zich thans
geheel gaan wijden aan het
opperbevel over de troepen
De vredesvoorwaarden
afgewezen
Tsjang Kai Sjek, de generalissimus van
het Chineesche leger
Verworpen
Incident te Sjanghai
Op onbewaakten overweg bij
Lange Ruige Weide werd
hun tilbury gegrepen
GENERAAL TE TERUEL
GEVANGEN GENOMEN
Het Weer
Belgisch arbeider met vier zijner
kinderen omgekomen
Een groot missionaris
overleden
Portugal herdenkt dankbaar den
Engelschen pater Keilling
Addis Abeba herkrijgt meer en meer een hoofdstedelijk aanzien. De Italianen heb
ben vele gebouwen ontworpen, waarvan dat van het Italiaansche Oppercommando
thans ook gereed is gekomen
Ten aanzien van Sovjet-Rusland
voelt Tokio zich onbehaaglijk
Voorbereiding van een
langdurigen strijd
Hirota, de Japansche minister van
Buitenlandsche Zaken
Rede van Konoye
Roemaniseering van het land,
zonder minderheden
te onderdrukken
Geen verlenging van
de „Expo"?
De Fransche Senaat verwerpt
het voorstel
Nederland heeft niet het voor
nemen over te gaan tot een
erkenning „de jure" der
Italiaansche verovering
Haile Selassie zegt te
begrijpen
Voor een tegenbezoek aan
Mussolini
Roosèvelt verlaagt den
zilverprijs
Italië's uittreden uit den
Volkenbond
Fascistische onderwijsgroepen
verlaten Genève
Generaal Smuts weinig
optimistisch
„Verwarring in het Westen, een
aanval in het Oosten"
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
Von Ossietzky niet naar
Zwitserland
WAAROM NOG ELDERS ERGERNIS
WANNEER DE ROEMER PRIMA IS1
COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
da kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
HANKAU, 1 Jan. (Reuter). De
Chineesche minister van Financiën,
Koeng, is benoemd tot voorzitter
van den Uitvoerenden Joean (mi
nister-president) in de plaats van
Tsjang Kai Sjek, die op deze wijze
in staat gesteld wordt zich geheel te
wijden aan het opperbevel der Chi
neesche troepen.
Dit is overigens slechts een van de veran
deringen in de Chineesche regeering, die ten
doel hebben de doelmatigheid der oorlogs
machine te vergrooten. Het ministerie van Ma
rine is samengesmolten met dat van Oorlog,
terwijl een ministerie van Economische Zaken
is ingesteld,
In het kabinet hebben 15 ministers zonder
portefeuille zitting, onder wie de leiders der
Verschillende politieke partijen.
Uit Hangtsjau wordt vernomen, dat generaal
Jen Si Sjan, de pacificatie-commissaris voor
Sjansi en Soeijoean, per vliegtuig daar is aan
gekomen, om overleg te plegen met Tsjang
Kai Sjek.
Jen Si Sjan heeft de leiding over de verde
diging van Sjansi. De Japansche autoriteiten
hebben verscheidene malen gepoogd hem voor
de Japansche zaak te winnen. Waarnemers zien
in deze reis van den generaal naar Tsjang Kai
Sjek een teeken voor de versterking van het
gezag der centrale regeering over de provincie
Sjansi.
In zekere welingelichte kringen te Tokio
houdt men staande, dat kort na Kerstmis aan
Tsjang Kai Sjek nieuwe vredesvoorwaarden
zijn voorgelegd, doch men wil niet zeggen of
Duitschland als bemiddelaar is opgetreden. Be
vestigd wordt, dat de voorwaarden niet var»
gebiedseischen spreken; niettemin zijn zij har
der dan die, welke Trautmann in begin No
vember overbracht.
Van oorlogsschadeloosstelling wordt niet ge
sproken, wel van vergoeding van aan Japan
sche goederen toegebrachte schade.
De voorwaarden zouden zijn overhandigd
op initiatief van dezelfde militaire groejp,
die een snelle beslissing wenscht, om de
aandacht aan Sovjet-Rusland te kunnen
wijden. Men zou besloten hebben tot 15
Januari op het antwoord van Tsjang te
wachten.
Te Hankau wordt van betrouwbare zijde
verklaard, dat de Japansche vredesvoor
waarden vandaag aan maarschalk Tsjang
Kai Sjek zijn voorgelegd, die ze onmiddel
lijk verwierp.
De Japansche troepen hebben een hevige»
aanval tegen Taian ingezet. Men verwacht, dat
dit belangrijke middelpunt ten Zuiden van
Tsinan, spoedig zal vallen.
Gemeld wordt, dat de Japanners Weihsien
hebben genomen.
Generaal Tsjang Fah Kwei, commandant
der Chineesche keurbenden, is overgegaan tot
een tegenaanval, waarmede hij Hangtsjau wil
heroveren. Volgens Chineesche berichten is een
hevige strijd ontbrand, waarbij beide partijeD
van zwaar geschut gebruik maken.
Volgens een Japansch bericht uit Nanking
is de Sovjet-ambassade aldaar geheel door
brand vernield. De oorzaak van het vuur is
niet bekend. Het gebouw stond leeg, sinds de
staf van* de ambassade naar Hankau is over
gebracht.
Uit een Chineesch gebouw aan den Han-
kauweg in de internationale nederzetting
te Sjanghai zijn handgranaten geworpen
naar een groep Japansche militairen. Een
officier, drie soldaten en drie Chineezen
zijn gewond.
De politie zette de omgeving af, en doorzocht
alle huizen in de nabijheid.
Naar twee Japansche katoenfabrieken, even
eens ten Zuiden van de Soetsjaukreek, zij»
handgranaten geworpen en pistoolschoten ge
lost.
In verband met de laatste incidenten heeft
de gemeenteraad van Sjanghai de gemeente
lijke politie speciale bevoegdheden toegekend.
De politie mag onder meer alle openbare en
particuliere huizen doorzoeken op wapenen.
Zaterdagmorgen kort voor tien, is op den on
bewaakten overweg in de gemeente Lange
Ruige Weide een ernstig ongeluk gebeurd.
De 46-jarige veehouder J. A. de Bruin uit
Linschoten was met zijn echtgenoote in een
tilbury op weg naar Lange Ruige Weide om
daar zijn moeder zijn Nieuwjaarswenschen te
brengen. Het echtpaar moest daartoe een onbe
waakten overweg passeeren. De weg loopt hier
bijna evenwijdig met de spoorbaan Woerden
Gouda. Vermoedelijk heeft de opstaande kap
van de tilbury den veehouder het uitzicht be
lemmerd, althans hij merkte den achter hem,
Uit de richting Woerden komenden stoomtrein
uit Groningen naar Den Haag niet op, hoewel
de machinist duidelijke fluitseinen gaf.
De Bruin reed door, met het vreeselijk
gevolg, dat de tilbury op den overweg door
den trein werd gegrepen. De 45-jarige
Margje de BruinVerweij werd uit de til
bury geslingerd en was op slag dood. De
man werd met het wagentje over een af
stand van vijfhonderd meter meegesleurd.
Ook hij was onmiddellijk dood. Het paard,
dat slechts aan een der achterpooten een
kleine wonde opliep, sloeg op hol, doch
werd een paar honderd meter verder ge-
.grepen.
Het echtpaar laat een kind van zes jaar ach
ter. Aanvankelijk meende men, dat het zich
ook in de tilbury bevond en in die veronder
stelling heeft men de slooten nabij de plaats,
waar het ongeluk gebeurde, afgedregd.
De trein had twintig minuten vertraging.
Burgemeester Brinkman van Lange Ruige
Weide stelde zich van het droevig gebeuren
terstond op de hoogte.
SARAGOSSA, 1 Jan. (Havas). Naar verluidt,
Is generaal Fallos gisteren door de rechtsche
troepen gevangen genomen te Teruel. Fallos
was in het begin van den burgeroorlog gewoon
luitenant.
VERWACHTING: Zwakke tot matigen,
=j Noordelijke tot Noord-Oostelüken wind.
Ëj Gedeeltelijk bewolkt met weinig of geen
j= neerslag. Lichte vorst tot temperatuur om
het vriespunt.
1 VERDERE VOORUITZICHTEN: Weinig 1
verandering.
BRUSSEL, 1 Jan. (Delga.) Bij een
brand in een huis te Vilvoorde is een ar
beider met vier van zijn kinderen om het
leven gekomen. Een vijfde kind kon uit het
brandende huis gered worden.
LISSABON, 31 Dec. Kort geleden is te
Angola, in Portugeesch Oost-Afrika, over
leden de Engelsehe pater Luiz Keilling,
hoofd van de Katholieke missie in Zuid-
Angola, die 43 jaar van zijn leven heeft
doorgebracht onder de inlandsche bevol
king, en een groote ateun was voor de
overheid ter handhaving van den vrede
onder de verschillende stammen.
In verband met het doodsbericht schrijft de
„Diario de Noticias", dat „Portugal een van
zijn beste burgers en een steunpilaar van zijn
overzeesche gewesten verloren heeft."
Drie jaar geleden is aan pater Keilling het
Grootkruis in de Orde van het Portugeesche
Rijk uitgereikt door dr. Monteiro, den huidi-
gen Portugeeschen gezant te Londen. Blij deze
gelegenheid vertelde pater Keilling, dat zijn
eene groote verlangen was in Angola te ster
ven, en om die reden weigerde hij tijdens zijn
jongste ziekte naar Europa overgebracht te
worden,
i
TOKIO, 1 Jan. (Domei) De Japansche
minister van Buitenlandsche zaken, Hirota,
heeft een nieuwjaarsboodschap uitgegeven,
waarin hij een overzicht geeft van Japans
buitenlandsche politieke betrekkingen en
den nadruk legt op de noodzakelijkheid van
eenheid der geheele Japansche natie in het
streven naar een dieper begrip in de wereld
voor Japans werkelijke verlangen tot sta
bilisatie der situatie in het Verre Oosten.
De Japansche politiek is gebaseerd op Japans
belangrijke zending als leidende, stabiliseerende
mogendheid in het Oosten, welke ten doel heeft
de verzekering van den wereldvrede door het
beginsel van naaSt elkander leven; wederaan
passing der diplomatieke betrekkingen met-
China en handhaving der diplomatieke betrek
kingen met de Europeesche en Amerikaansche
mogendheden.
Ten aanzien van de betrekkingen met Enge
land zegt Hirota in het vervolg van zijn bood
schap: „Het spreekt vanzelf, dat Japan met het
oog op zijn vriendschap met Groot-Brittannié
sedert de sluiting van het Britsch-Japansche
bondgenootschap geen voornemen heeft de
Britsche belangen te verstoren.
Wij wenschen oprecht, dat de Engelschen ver
trouwen op Japans werkelijke bedoeling: den
vrede te handhaven en de roode penetratie in
het Verre Oosten te stuiten en door waardee
ring voor de rechtvaardige houding van Japan
jegens China, dat een proces van groote wijzi
ging doormaakt."
Groot belang hecht Hirota aan de hou
ding van Sovjet-Rusland, ten opzichte van
het Chineesche incident. De sluiting van
het Chineesch-Russische niet-aanvalspact.
geeft politieke beteekenis aan de levering
van munitie door Rusland aan China. Bij
gevolg gevoelt Japan zich ten opzichte hier
van onaangenaam
Japan heeft tevergeefs getracht formeel een
visscherij-overeenkomst met Rusland te sluiten
en betreurt het zich tevreden te moeten stellen
met de verlenging van de oude overeenkomst
voor een jaar
De vriendschap tusschén Japan en Amerika
is den laatsten tijd aanzienlijk bevorderd. Hirota
betreurt ten zeerste het ongelukkige en onver
wachte incident met de „Panay" en is zeer te
vreden over de vriendschappelijke regeling.
„Wij "verwachten aldus de boodschap
handhaving van de vriendschappelijke politiek
op den grondslag van de beginselen van goede
nabuurschap met de Vereenigde Staten, onder
leiding van Roosevelt en Huil."
Vervolgens geeft Hirota uitdrukking aan
overstelpende dankbaarheid voor de vriend-
sdhappelijke houding van Duitschland en Italië.
Het is een „gedenkwaardig resultaat" van de
Japansche diplomatie, dat het anti-komintern-
pact door toetreding van Italië is uitgebreid.
In zijn nieuwjaarsboodschap aan het Japan
sche volk verklaart minister-president. Konoye,
dat het jaar 1938 van nog grooter beteekenis
zal zijn dan de restauratie der Meiji of de Rus
sisch-Japansche oorlog, omdat Japans optreden
thans van het grootste belang is voor de ge
heele wereld. Japan wil China helpen weer
zichzelf te worden, zoodat een grondslag voo-
de welvaart en het evenwicht in Oost-Azië ver
kregen kan worden.
Om de internationale moeilijkheden' te
overwinnen heeft Japan een groote reserve
aan nationale kracht noodig en daarom
moet de kracht der heele natie nog inten
siever gemobiliseerd worden voor de doel
einden van den staat. „Onze voorbereidselen
moeten meer dan ooit op aen langdurigen
strijd gericht zijn," aldus de premier.
BOEKAREST, 1 Jan. (Havas). Het
programma van het nieuwe Roemeensehe
kabinet, zooals minister-president Goga
dit in zijn radiorede uiteenzette, kan worden
samengevat in de formule: Begunstiging
van het zuiver Roemeensehe element, zon
der echter de bevolkingsminderheden, die
25 pet. van de totale Roemeensehe bevol
king uitmaken, te onderdrukken.
Aldus zal men overgaan tot de Roemanisee
ring van maatschappijen en ondernemingen,
die voor den staat werken, en die, door den
staat gesteund, hoofdzakelijk met buiten-
landsch personeel werken. Er zullen regee-
ringsvertegenwoordigers worden benoemd bij
buitenlandsche ondernemingen, teneinde te
waken voor de toepassing der wet op de be
scherming van den nationalen handarbeid In
de landelijke gemeenten zal men de vergunnin
gen voor den verkoop van door den staat ge
monopoliseerde producten, alcohol, tabak, enz.
afnemen van de Joden. De naturalisatie van
de Joden, die met honderdduizenden na den
oorlog naar Roemenië zijn gekomen, zal op
nieuw onderzocht worden. Tenslotte zal de
regeering maatrsgelen nemen tot prijsver
laging van de noodzakelijkste producten, zooals
zout; ook zullen wegen worden aangelegd en de
reizigerstarieven der derde klasse der spoor
wegen worden verlaagd.
Na een godsdienstige plechtigheid heeft de
koning hedenmiddag in tegenwoordigheid van
kroonprins Michael de regeering in de troon
zaal ontvangen. Goga sprak namens de regee
ring de gebruikelijke gelukwenschen uit en
beloofde trouw aan den koningstroon.
In zijn antwoord zeide koning Carol o.m.:
„Ik verheug mij, dat mijn regeering besloten
heeft met haar werk standvastig voorwaarts te
gaan, gericht op den geest van onzen tegen-
woordigen tijd. De eerste taak is onze natie te
consolideeren. Ik ben ervan overtuigd, dat deze
richtlijnen door allen verwelkomd worden, aan
gezien hare doelstellingen tegen niemand
agressief gericht zijn."
Men verneemt, dat de vroegere minister van
Buitenlandsche Zaken, Titulescoe, den voorzit
ter der nationale boerenpartij, Manioe, een
telegram heeft doen toekomen, waarin hij ver
zoekt tot de partij te worden toegelaten.
Dit beteekent, dat Titulescoe een actief aan
deel in de bestrijding der regeering-Goga wil
nemen.
PARIJS, 1 Jan. (Havas). Overeenkomstig
de aanbeveling van zijn financieele commissie
heeft de Fransche Senaat met 224 tegen 73
stemmen het wetsontwerp tot verlenging van
de internationale tentoonstelling voor kunst en
techniek in 1938 verworpen.
LONDEN, 1 Jan. (Havas). De
Abessinische legatie te Londen heeft
een mededeeling gepubliceerd, vol
gens welke H. M. Koningin Wilbel-
mina een telegram heeft gezonden
aan den Negus.
Hierin wordt o.m. gezegd, dat Nederland, ter
wijl het zich houdt aan de politiek van het
volkenrecht, rekening moet houden met de ver
overing van Abessinië, welke de Volkenbonds
maatregelen, waaraan Nederland heeft deelge
nomen. niet hebben kunnen verhinderen.
Het telegram voegt hieraan toe, aldus deze
mededeeling van de Abessinische legatie, dat
de Nederlandsche regeering zich in verbin
ding heeft gesteld met de andere mogend
heden, teneinde haar te raadplegen over
„een regularisatie van de betrekkingen met
Italië. Mijn regeering aldus H. M. heeft
niet het voornemen over te gaan tot een
erkenning de jure."
De Negus heeft op dit telegram een antwoord
gezonden, waarin hij o.m. zegt, dat hij dankbaar
is voor de getrouwheid, waarmede Nederland de
Volkenbondsmaatregelen heeft toegepast.
De Negus voegt hieraan toe, dat het Abes
sinische volk er nooit in zal berusten zich te
onderwerpen aan de Italiaansche overheer-
sching.
„Ik begrijp wel, zoo gaat de Negus ver
der, de zorgen van diplomatieken aard, die
de regeering van Uwe Majesteit bezig hou
den, maar ik heb de vaste hoop, dat zij geen
oplossing zal aanvaarden, die zou kunnen
worden uitgelegd als een aanvaarding van
een algemeen veroordeelden toestand."
ROME, 1 Januari (Reuter). Van welingelich
te, gezaghebbende zijde verluidt, dat Hitier op
6 Mei a.s. te Rome zal aankomen, voor een
tegenbezoek aan Mussolini.
WASHINGTON, 1 Jan. (Reuter.) President
Roosevelt heeft den prijs voor nieuw, in de
Vereenigde Staten gewonnen zilver verlaagd
van 77.57 tot 64.64 cent per ons. Een motief
voor deze verlaging is niet aangegeven.
ROME, 31 Dec. (Havas). In verband met het
uittreden van Italië uit den Volkenbond heb
ben de fascistische universitaire groepen be
sloten uit de internationale universitaire fede
ratie voor den Volkenbond, de internationale
federatie voor technische studie en het inter
nationaal bureau voor middelbaar onderwijs te
treden.
GENèVE, 1 Jan. (D.N.B.) Generaal Smuts, de
Zuid-Afrikaansche minister-president heeft
voor den radiozender van den Volkenbond een
rede gehouden, waarin hij verklaarde:
Op het oogenblik bevindt zich de wereld
in een toestand, zooals de staatslieden dezen
ongetwijfeld nog nooit hebben gekend. Het
Westen biedt een beeld van groote ver
warring, en het Oosten maakt daarvan ge
bruik om een aanval op touw te zetten,
waarvan niemand den afloop kan voorzien.
De nog jonge en onervaren Volkenbond is
daar niet tegen opgewassen geweest. Men ver
wijt hem, dat hij de wereld de beloofde veilig
heid niet heeft kunnen geven. In den steek ge
laten door eenige van zijn oorspronkelijke leden,
is hij thans niet in staat zijn oorspronkelijke
taak te vervullen.
H. M. de Koningin zond een telegram aan den
Negus, waarin Zij te kennen geeft, dat Neder
land de Italiaansche verovering niet de jure
zal erkennen.
Tsjang Kai Sjek is afgetreden als Chineesch
premier; Koeng volgt hem op. De Japansche
vredesvoorwaarden zijn afgewezen.
Een granaat ontplofte vlak voor een persauto
bij Teruel; twee journalisten werden gedood en
een zwaar gewond.
President Roosevelt heeft den zilverprijs ver
laagd.
In een nieuwjaarsboodschap zette Hirota de
positie van Japan in het Verre Oosten uiteen.
De Fransche Senaat heeft het voorstel tot
verlenging van de „Expo" verworpen.
Hitier zal waarschijnlijk in Mei a-s. een tegen
bezoek brengen aan Mussolini in Ronie.
De nieuwe Roemeensehe premier verklaarde,
dat zijn programma de Roemaniseering van het
land beoogt, zonder de minderheden te willen
onderdrukken
Bij een brand in Vilvoorde zijn vijf personen
om het leven gekomen.
Prinses Juliana is Nieuwjaarsdag naar het
paleis te Soestdijk teruggekeerd.
Overeenstemming over een nieuw collectief con
tract in het visscherijbedrijf.
Van de ingezonden teekeningen voor de prijs
vraag-Ariënsportret is geen enkele voor bekro
ning in aanmerking gekomen.
Echtpaar op onbewaakten overweg bij Lange
Ruige Weide door een trein gegrepen en gedood.
Oude vrcuw te Utrecht verbrand.
Bij een vechtpartij in een woonwagenkamp te
Laren is een man ernstig gewond.
Probeer het
De eerste dag is voorbij van het
nieuwe jaar dat we met zooveel goede
voornemens begonnen zijn. Misschien
zijn er nu reeds moeilijkheden gere
zenbijvoorbeeld in den huiselij-
ken kring. In Vondels Gysbreght,
waarvan we het derde eeuwfeest vie
ren, luidt een der slagzthnen: „Wat
werd er niet veel tijds met kibbelen
versleten". We hebben ons voorgeno
men wat opgewekter van aard te zijn
voor onze omgeving en betrappen ons
zelf op een frisch ruzietje. De aanlei
ding is maar al te vaak een futiliteit,
een nietigheid als een onwillig boor-
denknoopje, wat gemorste asch'n
zuur gelaat bij iets te laat thuis ko
men... In Strindbergs ,J)roomspel"
klaagt de advocaat dat een echtschei
ding ontstaat cm een nietsom
een haring slaatje
Kan het niet anders? Natuurlijk kan
het anders! Indien we het maar waar
achtig willen. Straks ook op kantoor,
in winkel of magazijn. Er behoeft niet
onredelijk gebulderd te worden, er be-
hoeft geen onaangename sfeer te
heerschen. Beheersch u zelf en wees
opgewekt voor anderen. Probeer het
in het nieuwe jaar.
BERLIJN, 31 Dec. (Havas). In verband met
geruchten, dat de Duitsche regeering aan Von
Ossietzky verlof zou hebben gegeven zich naar
Zwitserland te begeven, verklaart men in of-
ficieele Duitsche kringen, dat Von Ossietzky
zich op het oogenblik in behandeling bevindt
in een Berlijnsch sanatorium, waar hij volle
dige vrijheid geniet. Hij gevoelt niet de nood
zaak zich naar het buitenland te begeven, en
heeft hierom niet verzocht.
Heiligeweg 39-45, A'dam. A. J. v. d. MADE
INj i t muuillllllllllll»»)»» »J i#?
Stand op Zondag 1 uur v.m.: 770.5
Vorige stand: 769.3