Tsjang Kai Sjek afgetreden als minister-president V I De „zending" van Japan in het Verre Oosten Telegram van H.M. de Koningin Echtpaar door trein gedood Het nieuws van heden KOENG VOLGT HEM OP Brand eischt vijf dooden Nieuwjaarsboodschap van Hirota Goga's programma Hitler in Mei a.s. naar Rome? DE BAROMETER VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13«66 Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor Haarlem 25 cent per week; per kwartaal f3.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week, per kwartaal f3.58 ZONDAG 2 JANUARI 1938 - OCHTENDBLAD DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20949 DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM De generalissimus zou zich thans geheel gaan wijden aan het opperbevel over de troepen De vredesvoorwaarden afgewezen Tsjang Kai Sjek, de generalissimus van het Chineesche leger Verworpen Incident te Sjanghai Op onbewaakten overweg bij Lange Ruige Weide werd hun tilbury gegrepen GENERAAL TE TERUEL GEVANGEN GENOMEN Het Weer Belgisch arbeider met vier zijner kinderen omgekomen Een groot missionaris overleden Portugal herdenkt dankbaar den Engelschen pater Keilling Addis Abeba herkrijgt meer en meer een hoofdstedelijk aanzien. De Italianen heb ben vele gebouwen ontworpen, waarvan dat van het Italiaansche Oppercommando thans ook gereed is gekomen Ten aanzien van Sovjet-Rusland voelt Tokio zich onbehaaglijk Voorbereiding van een langdurigen strijd Hirota, de Japansche minister van Buitenlandsche Zaken Rede van Konoye Roemaniseering van het land, zonder minderheden te onderdrukken Geen verlenging van de „Expo"? De Fransche Senaat verwerpt het voorstel Nederland heeft niet het voor nemen over te gaan tot een erkenning „de jure" der Italiaansche verovering Haile Selassie zegt te begrijpen Voor een tegenbezoek aan Mussolini Roosèvelt verlaagt den zilverprijs Italië's uittreden uit den Volkenbond Fascistische onderwijsgroepen verlaten Genève Generaal Smuts weinig optimistisch „Verwarring in het Westen, een aanval in het Oosten" DIT NUMMER BESTAAT UIT ACHT BLADZIJDEN Von Ossietzky niet naar Zwitserland WAAROM NOG ELDERS ERGERNIS WANNEER DE ROEMER PRIMA IS1 COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez. mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor da kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek. HANKAU, 1 Jan. (Reuter). De Chineesche minister van Financiën, Koeng, is benoemd tot voorzitter van den Uitvoerenden Joean (mi nister-president) in de plaats van Tsjang Kai Sjek, die op deze wijze in staat gesteld wordt zich geheel te wijden aan het opperbevel der Chi neesche troepen. Dit is overigens slechts een van de veran deringen in de Chineesche regeering, die ten doel hebben de doelmatigheid der oorlogs machine te vergrooten. Het ministerie van Ma rine is samengesmolten met dat van Oorlog, terwijl een ministerie van Economische Zaken is ingesteld, In het kabinet hebben 15 ministers zonder portefeuille zitting, onder wie de leiders der Verschillende politieke partijen. Uit Hangtsjau wordt vernomen, dat generaal Jen Si Sjan, de pacificatie-commissaris voor Sjansi en Soeijoean, per vliegtuig daar is aan gekomen, om overleg te plegen met Tsjang Kai Sjek. Jen Si Sjan heeft de leiding over de verde diging van Sjansi. De Japansche autoriteiten hebben verscheidene malen gepoogd hem voor de Japansche zaak te winnen. Waarnemers zien in deze reis van den generaal naar Tsjang Kai Sjek een teeken voor de versterking van het gezag der centrale regeering over de provincie Sjansi. In zekere welingelichte kringen te Tokio houdt men staande, dat kort na Kerstmis aan Tsjang Kai Sjek nieuwe vredesvoorwaarden zijn voorgelegd, doch men wil niet zeggen of Duitschland als bemiddelaar is opgetreden. Be vestigd wordt, dat de voorwaarden niet var» gebiedseischen spreken; niettemin zijn zij har der dan die, welke Trautmann in begin No vember overbracht. Van oorlogsschadeloosstelling wordt niet ge sproken, wel van vergoeding van aan Japan sche goederen toegebrachte schade. De voorwaarden zouden zijn overhandigd op initiatief van dezelfde militaire groejp, die een snelle beslissing wenscht, om de aandacht aan Sovjet-Rusland te kunnen wijden. Men zou besloten hebben tot 15 Januari op het antwoord van Tsjang te wachten. Te Hankau wordt van betrouwbare zijde verklaard, dat de Japansche vredesvoor waarden vandaag aan maarschalk Tsjang Kai Sjek zijn voorgelegd, die ze onmiddel lijk verwierp. De Japansche troepen hebben een hevige» aanval tegen Taian ingezet. Men verwacht, dat dit belangrijke middelpunt ten Zuiden van Tsinan, spoedig zal vallen. Gemeld wordt, dat de Japanners Weihsien hebben genomen. Generaal Tsjang Fah Kwei, commandant der Chineesche keurbenden, is overgegaan tot een tegenaanval, waarmede hij Hangtsjau wil heroveren. Volgens Chineesche berichten is een hevige strijd ontbrand, waarbij beide partijeD van zwaar geschut gebruik maken. Volgens een Japansch bericht uit Nanking is de Sovjet-ambassade aldaar geheel door brand vernield. De oorzaak van het vuur is niet bekend. Het gebouw stond leeg, sinds de staf van* de ambassade naar Hankau is over gebracht. Uit een Chineesch gebouw aan den Han- kauweg in de internationale nederzetting te Sjanghai zijn handgranaten geworpen naar een groep Japansche militairen. Een officier, drie soldaten en drie Chineezen zijn gewond. De politie zette de omgeving af, en doorzocht alle huizen in de nabijheid. Naar twee Japansche katoenfabrieken, even eens ten Zuiden van de Soetsjaukreek, zij» handgranaten geworpen en pistoolschoten ge lost. In verband met de laatste incidenten heeft de gemeenteraad van Sjanghai de gemeente lijke politie speciale bevoegdheden toegekend. De politie mag onder meer alle openbare en particuliere huizen doorzoeken op wapenen. Zaterdagmorgen kort voor tien, is op den on bewaakten overweg in de gemeente Lange Ruige Weide een ernstig ongeluk gebeurd. De 46-jarige veehouder J. A. de Bruin uit Linschoten was met zijn echtgenoote in een tilbury op weg naar Lange Ruige Weide om daar zijn moeder zijn Nieuwjaarswenschen te brengen. Het echtpaar moest daartoe een onbe waakten overweg passeeren. De weg loopt hier bijna evenwijdig met de spoorbaan Woerden Gouda. Vermoedelijk heeft de opstaande kap van de tilbury den veehouder het uitzicht be lemmerd, althans hij merkte den achter hem, Uit de richting Woerden komenden stoomtrein uit Groningen naar Den Haag niet op, hoewel de machinist duidelijke fluitseinen gaf. De Bruin reed door, met het vreeselijk gevolg, dat de tilbury op den overweg door den trein werd gegrepen. De 45-jarige Margje de BruinVerweij werd uit de til bury geslingerd en was op slag dood. De man werd met het wagentje over een af stand van vijfhonderd meter meegesleurd. Ook hij was onmiddellijk dood. Het paard, dat slechts aan een der achterpooten een kleine wonde opliep, sloeg op hol, doch werd een paar honderd meter verder ge- .grepen. Het echtpaar laat een kind van zes jaar ach ter. Aanvankelijk meende men, dat het zich ook in de tilbury bevond en in die veronder stelling heeft men de slooten nabij de plaats, waar het ongeluk gebeurde, afgedregd. De trein had twintig minuten vertraging. Burgemeester Brinkman van Lange Ruige Weide stelde zich van het droevig gebeuren terstond op de hoogte. SARAGOSSA, 1 Jan. (Havas). Naar verluidt, Is generaal Fallos gisteren door de rechtsche troepen gevangen genomen te Teruel. Fallos was in het begin van den burgeroorlog gewoon luitenant. VERWACHTING: Zwakke tot matigen, =j Noordelijke tot Noord-Oostelüken wind. Ëj Gedeeltelijk bewolkt met weinig of geen j= neerslag. Lichte vorst tot temperatuur om het vriespunt. 1 VERDERE VOORUITZICHTEN: Weinig 1 verandering. BRUSSEL, 1 Jan. (Delga.) Bij een brand in een huis te Vilvoorde is een ar beider met vier van zijn kinderen om het leven gekomen. Een vijfde kind kon uit het brandende huis gered worden. LISSABON, 31 Dec. Kort geleden is te Angola, in Portugeesch Oost-Afrika, over leden de Engelsehe pater Luiz Keilling, hoofd van de Katholieke missie in Zuid- Angola, die 43 jaar van zijn leven heeft doorgebracht onder de inlandsche bevol king, en een groote ateun was voor de overheid ter handhaving van den vrede onder de verschillende stammen. In verband met het doodsbericht schrijft de „Diario de Noticias", dat „Portugal een van zijn beste burgers en een steunpilaar van zijn overzeesche gewesten verloren heeft." Drie jaar geleden is aan pater Keilling het Grootkruis in de Orde van het Portugeesche Rijk uitgereikt door dr. Monteiro, den huidi- gen Portugeeschen gezant te Londen. Blij deze gelegenheid vertelde pater Keilling, dat zijn eene groote verlangen was in Angola te ster ven, en om die reden weigerde hij tijdens zijn jongste ziekte naar Europa overgebracht te worden, i TOKIO, 1 Jan. (Domei) De Japansche minister van Buitenlandsche zaken, Hirota, heeft een nieuwjaarsboodschap uitgegeven, waarin hij een overzicht geeft van Japans buitenlandsche politieke betrekkingen en den nadruk legt op de noodzakelijkheid van eenheid der geheele Japansche natie in het streven naar een dieper begrip in de wereld voor Japans werkelijke verlangen tot sta bilisatie der situatie in het Verre Oosten. De Japansche politiek is gebaseerd op Japans belangrijke zending als leidende, stabiliseerende mogendheid in het Oosten, welke ten doel heeft de verzekering van den wereldvrede door het beginsel van naaSt elkander leven; wederaan passing der diplomatieke betrekkingen met- China en handhaving der diplomatieke betrek kingen met de Europeesche en Amerikaansche mogendheden. Ten aanzien van de betrekkingen met Enge land zegt Hirota in het vervolg van zijn bood schap: „Het spreekt vanzelf, dat Japan met het oog op zijn vriendschap met Groot-Brittannié sedert de sluiting van het Britsch-Japansche bondgenootschap geen voornemen heeft de Britsche belangen te verstoren. Wij wenschen oprecht, dat de Engelschen ver trouwen op Japans werkelijke bedoeling: den vrede te handhaven en de roode penetratie in het Verre Oosten te stuiten en door waardee ring voor de rechtvaardige houding van Japan jegens China, dat een proces van groote wijzi ging doormaakt." Groot belang hecht Hirota aan de hou ding van Sovjet-Rusland, ten opzichte van het Chineesche incident. De sluiting van het Chineesch-Russische niet-aanvalspact. geeft politieke beteekenis aan de levering van munitie door Rusland aan China. Bij gevolg gevoelt Japan zich ten opzichte hier van onaangenaam Japan heeft tevergeefs getracht formeel een visscherij-overeenkomst met Rusland te sluiten en betreurt het zich tevreden te moeten stellen met de verlenging van de oude overeenkomst voor een jaar De vriendschap tusschén Japan en Amerika is den laatsten tijd aanzienlijk bevorderd. Hirota betreurt ten zeerste het ongelukkige en onver wachte incident met de „Panay" en is zeer te vreden over de vriendschappelijke regeling. „Wij "verwachten aldus de boodschap handhaving van de vriendschappelijke politiek op den grondslag van de beginselen van goede nabuurschap met de Vereenigde Staten, onder leiding van Roosevelt en Huil." Vervolgens geeft Hirota uitdrukking aan overstelpende dankbaarheid voor de vriend- sdhappelijke houding van Duitschland en Italië. Het is een „gedenkwaardig resultaat" van de Japansche diplomatie, dat het anti-komintern- pact door toetreding van Italië is uitgebreid. In zijn nieuwjaarsboodschap aan het Japan sche volk verklaart minister-president. Konoye, dat het jaar 1938 van nog grooter beteekenis zal zijn dan de restauratie der Meiji of de Rus sisch-Japansche oorlog, omdat Japans optreden thans van het grootste belang is voor de ge heele wereld. Japan wil China helpen weer zichzelf te worden, zoodat een grondslag voo- de welvaart en het evenwicht in Oost-Azië ver kregen kan worden. Om de internationale moeilijkheden' te overwinnen heeft Japan een groote reserve aan nationale kracht noodig en daarom moet de kracht der heele natie nog inten siever gemobiliseerd worden voor de doel einden van den staat. „Onze voorbereidselen moeten meer dan ooit op aen langdurigen strijd gericht zijn," aldus de premier. BOEKAREST, 1 Jan. (Havas). Het programma van het nieuwe Roemeensehe kabinet, zooals minister-president Goga dit in zijn radiorede uiteenzette, kan worden samengevat in de formule: Begunstiging van het zuiver Roemeensehe element, zon der echter de bevolkingsminderheden, die 25 pet. van de totale Roemeensehe bevol king uitmaken, te onderdrukken. Aldus zal men overgaan tot de Roemanisee ring van maatschappijen en ondernemingen, die voor den staat werken, en die, door den staat gesteund, hoofdzakelijk met buiten- landsch personeel werken. Er zullen regee- ringsvertegenwoordigers worden benoemd bij buitenlandsche ondernemingen, teneinde te waken voor de toepassing der wet op de be scherming van den nationalen handarbeid In de landelijke gemeenten zal men de vergunnin gen voor den verkoop van door den staat ge monopoliseerde producten, alcohol, tabak, enz. afnemen van de Joden. De naturalisatie van de Joden, die met honderdduizenden na den oorlog naar Roemenië zijn gekomen, zal op nieuw onderzocht worden. Tenslotte zal de regeering maatrsgelen nemen tot prijsver laging van de noodzakelijkste producten, zooals zout; ook zullen wegen worden aangelegd en de reizigerstarieven der derde klasse der spoor wegen worden verlaagd. Na een godsdienstige plechtigheid heeft de koning hedenmiddag in tegenwoordigheid van kroonprins Michael de regeering in de troon zaal ontvangen. Goga sprak namens de regee ring de gebruikelijke gelukwenschen uit en beloofde trouw aan den koningstroon. In zijn antwoord zeide koning Carol o.m.: „Ik verheug mij, dat mijn regeering besloten heeft met haar werk standvastig voorwaarts te gaan, gericht op den geest van onzen tegen- woordigen tijd. De eerste taak is onze natie te consolideeren. Ik ben ervan overtuigd, dat deze richtlijnen door allen verwelkomd worden, aan gezien hare doelstellingen tegen niemand agressief gericht zijn." Men verneemt, dat de vroegere minister van Buitenlandsche Zaken, Titulescoe, den voorzit ter der nationale boerenpartij, Manioe, een telegram heeft doen toekomen, waarin hij ver zoekt tot de partij te worden toegelaten. Dit beteekent, dat Titulescoe een actief aan deel in de bestrijding der regeering-Goga wil nemen. PARIJS, 1 Jan. (Havas). Overeenkomstig de aanbeveling van zijn financieele commissie heeft de Fransche Senaat met 224 tegen 73 stemmen het wetsontwerp tot verlenging van de internationale tentoonstelling voor kunst en techniek in 1938 verworpen. LONDEN, 1 Jan. (Havas). De Abessinische legatie te Londen heeft een mededeeling gepubliceerd, vol gens welke H. M. Koningin Wilbel- mina een telegram heeft gezonden aan den Negus. Hierin wordt o.m. gezegd, dat Nederland, ter wijl het zich houdt aan de politiek van het volkenrecht, rekening moet houden met de ver overing van Abessinië, welke de Volkenbonds maatregelen, waaraan Nederland heeft deelge nomen. niet hebben kunnen verhinderen. Het telegram voegt hieraan toe, aldus deze mededeeling van de Abessinische legatie, dat de Nederlandsche regeering zich in verbin ding heeft gesteld met de andere mogend heden, teneinde haar te raadplegen over „een regularisatie van de betrekkingen met Italië. Mijn regeering aldus H. M. heeft niet het voornemen over te gaan tot een erkenning de jure." De Negus heeft op dit telegram een antwoord gezonden, waarin hij o.m. zegt, dat hij dankbaar is voor de getrouwheid, waarmede Nederland de Volkenbondsmaatregelen heeft toegepast. De Negus voegt hieraan toe, dat het Abes sinische volk er nooit in zal berusten zich te onderwerpen aan de Italiaansche overheer- sching. „Ik begrijp wel, zoo gaat de Negus ver der, de zorgen van diplomatieken aard, die de regeering van Uwe Majesteit bezig hou den, maar ik heb de vaste hoop, dat zij geen oplossing zal aanvaarden, die zou kunnen worden uitgelegd als een aanvaarding van een algemeen veroordeelden toestand." ROME, 1 Januari (Reuter). Van welingelich te, gezaghebbende zijde verluidt, dat Hitier op 6 Mei a.s. te Rome zal aankomen, voor een tegenbezoek aan Mussolini. WASHINGTON, 1 Jan. (Reuter.) President Roosevelt heeft den prijs voor nieuw, in de Vereenigde Staten gewonnen zilver verlaagd van 77.57 tot 64.64 cent per ons. Een motief voor deze verlaging is niet aangegeven. ROME, 31 Dec. (Havas). In verband met het uittreden van Italië uit den Volkenbond heb ben de fascistische universitaire groepen be sloten uit de internationale universitaire fede ratie voor den Volkenbond, de internationale federatie voor technische studie en het inter nationaal bureau voor middelbaar onderwijs te treden. GENèVE, 1 Jan. (D.N.B.) Generaal Smuts, de Zuid-Afrikaansche minister-president heeft voor den radiozender van den Volkenbond een rede gehouden, waarin hij verklaarde: Op het oogenblik bevindt zich de wereld in een toestand, zooals de staatslieden dezen ongetwijfeld nog nooit hebben gekend. Het Westen biedt een beeld van groote ver warring, en het Oosten maakt daarvan ge bruik om een aanval op touw te zetten, waarvan niemand den afloop kan voorzien. De nog jonge en onervaren Volkenbond is daar niet tegen opgewassen geweest. Men ver wijt hem, dat hij de wereld de beloofde veilig heid niet heeft kunnen geven. In den steek ge laten door eenige van zijn oorspronkelijke leden, is hij thans niet in staat zijn oorspronkelijke taak te vervullen. H. M. de Koningin zond een telegram aan den Negus, waarin Zij te kennen geeft, dat Neder land de Italiaansche verovering niet de jure zal erkennen. Tsjang Kai Sjek is afgetreden als Chineesch premier; Koeng volgt hem op. De Japansche vredesvoorwaarden zijn afgewezen. Een granaat ontplofte vlak voor een persauto bij Teruel; twee journalisten werden gedood en een zwaar gewond. President Roosevelt heeft den zilverprijs ver laagd. In een nieuwjaarsboodschap zette Hirota de positie van Japan in het Verre Oosten uiteen. De Fransche Senaat heeft het voorstel tot verlenging van de „Expo" verworpen. Hitier zal waarschijnlijk in Mei a-s. een tegen bezoek brengen aan Mussolini in Ronie. De nieuwe Roemeensehe premier verklaarde, dat zijn programma de Roemaniseering van het land beoogt, zonder de minderheden te willen onderdrukken Bij een brand in Vilvoorde zijn vijf personen om het leven gekomen. Prinses Juliana is Nieuwjaarsdag naar het paleis te Soestdijk teruggekeerd. Overeenstemming over een nieuw collectief con tract in het visscherijbedrijf. Van de ingezonden teekeningen voor de prijs vraag-Ariënsportret is geen enkele voor bekro ning in aanmerking gekomen. Echtpaar op onbewaakten overweg bij Lange Ruige Weide door een trein gegrepen en gedood. Oude vrcuw te Utrecht verbrand. Bij een vechtpartij in een woonwagenkamp te Laren is een man ernstig gewond. Probeer het De eerste dag is voorbij van het nieuwe jaar dat we met zooveel goede voornemens begonnen zijn. Misschien zijn er nu reeds moeilijkheden gere zenbijvoorbeeld in den huiselij- ken kring. In Vondels Gysbreght, waarvan we het derde eeuwfeest vie ren, luidt een der slagzthnen: „Wat werd er niet veel tijds met kibbelen versleten". We hebben ons voorgeno men wat opgewekter van aard te zijn voor onze omgeving en betrappen ons zelf op een frisch ruzietje. De aanlei ding is maar al te vaak een futiliteit, een nietigheid als een onwillig boor- denknoopje, wat gemorste asch'n zuur gelaat bij iets te laat thuis ko men... In Strindbergs ,J)roomspel" klaagt de advocaat dat een echtschei ding ontstaat cm een nietsom een haring slaatje Kan het niet anders? Natuurlijk kan het anders! Indien we het maar waar achtig willen. Straks ook op kantoor, in winkel of magazijn. Er behoeft niet onredelijk gebulderd te worden, er be- hoeft geen onaangename sfeer te heerschen. Beheersch u zelf en wees opgewekt voor anderen. Probeer het in het nieuwe jaar. BERLIJN, 31 Dec. (Havas). In verband met geruchten, dat de Duitsche regeering aan Von Ossietzky verlof zou hebben gegeven zich naar Zwitserland te begeven, verklaart men in of- ficieele Duitsche kringen, dat Von Ossietzky zich op het oogenblik in behandeling bevindt in een Berlijnsch sanatorium, waar hij volle dige vrijheid geniet. Hij gevoelt niet de nood zaak zich naar het buitenland te begeven, en heeft hierom niet verzocht. Heiligeweg 39-45, A'dam. A. J. v. d. MADE INj i t muuillllllllllll»»)»» »J i#? Stand op Zondag 1 uur v.m.: 770.5 Vorige stand: 769.3

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1938 | | pagina 1