Prins Bernhard naar Soestdijk De mogelijkheden in Palestina VERTREK TOCH NOG VRIJ ONVERWACHT SYNODE DER PÖOLSCHE BISSCHOPPEN Waarschuwing uit Moskou VASTE BEURS Het nieuws van heden Strijd om Teruel duurt voort DE BAROMETER VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13«66 Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor Haarlem 25 cent per weekper kwartaal f3.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week, per kwartaal f3.58 DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM WOENSDAG 5 JANUARI 1938 - AVONDBLAD DRIE EN ZESTIGSTE JAARGAnIc No. 20954 Z. K. H. is de gevolgen van het ongeluk te bovenmaar moet zich in acht nemen Hij maakt een frisschen opgewekten indruk A Een officieel communiqué omtrent den toestand van den Prins Een krijgslistzegt 's Prinsen adjudant Weer thuis HOOGE ONDERSCHEIDING Het Weer Totalitaire staat, extreem nationalisme en rassen leer veroordeeld De katholieken als staatsburgers Japansche censuur op telegrammen Staking vim Chineezen legt Radio- Sjanghai het zwijgen op NAT. I önïïud RUEL K.M REG DE STRIJD BIJ TERUEL Gedetailleerd plan moet ont worpen worden, vóór men tot daden overgaat Officieel schrijven van Ormsby Gore Roosevelt stelt een productieplan voor Sovjet-Rusland zou tegenover Roemenië de Bessarabische kwestie weer aan de orde kunnen stellen De houding der partijen Amerika's president geeft raad aan de bedrijven Brand aan boord van Britschen kruiser Drie Arabieren in een gevecht gedood Botsing tusschen militairen en terroristen in Palestina Demonstratievlucht van De St. Exupéry Op de terugreis van Amerika zal hij een nieuwen roman voltooien Wordt een radio-oorlog voorkomen DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN Elf linksche vliegtuigen omlaag geschoten? MALVERSATIES TE KRIMPEN AAN DE LEK Twee nieuwe arrestaties HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez. mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek. Z. K. H. Prins Bernhard heeft he denmorgen te negen uur het Burger ziekenhuis te Amsterdam verlaten en is in gezelschap van dr. Van Val kenburg per auto naar Soestdijk ver trokken. Het vertrek van Z.K.H. Prins Bernhard, die sinds 29 November, den dag na het ongeval op den Mui- derstraatweg, in het Burgerziekenhuis te Amsterdam werd verpleegd, is hedenochtend vrijwel onopgemerkt geschied. Hoewel het bekend was geworden, dat de Prins dezer dagen naar Soestdijk zou terugkeeren, is het vertrek toch nog vrij onverwacht gekomen. Nadat reeds tevoren afscheid was genomen van de doktoren in het Burgerziekenhuis, be gaf Z. K. H. Prins Bernhard zich hedenmor gen tegen negen uur, in gezelschap van de directrice van het Burgerziekenhuis, Zr. A. A. Weijtlandt, naar de vestibule van het gebouw, Vraar de zusters van het ziekenhuis stonden °Pggsteld. Hier heeft de Prins met een woord van dank voor de goede verzorging en een handdruk afscheid genomen van de directrice eh de zusters. Alleen vergezeld door dr. C. T. van Val kenburg begaf Prins Bernhard zich vervol gens naar den voor den ingang van het zie kenhuis gereedstaanden auto. De Prins zag er monter en zeer opgewekt uit en stapte zonder eenige hulp in zijn eigen wagen, waarmede de terugtocht naar Soestdijk werd gemaakt. Buiten het hek stonden slechts weinig belangstellenden. Niemand had verwacht dat de Prins zoo vroeg zou vertrekken. Toen de auto wegreed, wuifde de Prins nog eens naar de in den uitgang van het zieken huis staande verpleegsters. Langs de Oosterparkstraat" werd naar die 'Weesperzijde gereden, vanwaar langs den Mui- derstraatweg de terugreis naar Soestdijk werd aanvaard. Van dr. C. T. van Valkenburg kregen wij 113 het vertrek van Z. K. H. Prins Bern- hard uit het Burgerziekenhuis de volgende verklaring: „Z. K. H. Prins Bernhard is hedenmorgen Zonder eenige stoornis verhuisd van het Burgerziekenhuis te Amsterdam naar het Paleis Soestdijk. De toestand van Z. K. H. geeft in elk opzicht reden tot groote tevredenheid. Licha melijk zijn de gevolgen van het ongeval bijna geheel geweken. Psychisch is er van den beginne af aan geen spoor van eenige afwijking geweest. Niettemin brengt de aard van het ongeval, dat Z. K. H. getroffen heeft, mede, dat vooralsnog zekere beperkin gen moeten gelden, die in het bijzonder in spanning van allerlei ^rd betreffen. (w.g.) Dr. C. T. VkN VALKENBURG." Enkele oogenblikken na het vertrek van Prins Bernhard hadden wij in het Burgerzie kenhuis een kort onderhoud met adjudant de Roo van Aldewerelt. Lachend vertelde hij dat zün krijgslist ten opzichte yan de wachtende journalisten en de postende persfotografen ge lukt zou zijn. Vrijwel door niemand opgemerkt heeft Prins Bernhard het ziekenhuis verlaten. Z. K. H. was vanmorgen reeds tijdig opgestaan en voelde zich zeer opgewekt en goed in het blij vooruitzicht naar den huiselijken haard terug te kunnen keeren. De afspraak was, dat de hof auto vijf minuten voor negen onder de peristyle bij den ingang van het ziekenhuis zou voorrijden. Alles was tot in de kleinste on derdeden geregeld. De auto kwam uit Soestdijk en de Prins stond reeds met dr. van Valkenburg in de gang gereed. Het was een kwestie van enkele oogenblikken. Een en ander ging zóó vlug in zijn Werk, dat vrijwel niemand het vertrek op merkte. De fotografen, die hun toestellen in auto's hadden liggen, zagen geen kans meer deze te grijpen. Van andere zijde vernemen wij dat de Prins vrijwel van niemand in het ziekenhuis afscheid genomen had en toen hij vlak bij den uitgang was, zeide hij nog tot het daar toevallig aan wezige personeel: „Ik kom spoedig eens terug." Toen de journalisten plotseling den wagen za gen wegrijden, sprong men hals over kop in een paar auto's, die men reeds gerequireerd had en zette den Prinselijken wagen na. Van het vertrek was noch aan het hoofdbureau van politie, noch aan het bureau Linnaer.sstraat kennis gegeven. Pas na het vertrek stelde men de politie ervan in kennis. De auto werd dan ook niet door motor-politie begeleid, doch bij Diemen wachtte een wagen van de Rijkspolitie. Om kwart over negen vertrokken de voor het ziekenhuis geposteerde agenten en hieraan merkte het publiek, dat de Prins vertrokken was. Vanochtend 6m tien minuten voor tien is Prins Bernhard, in gezelschap van den genees heer, dr. van Valkenburg, komende uit Am sterdam, ten paleize Soestdijk aangekomen. Z. K. H. maakte de reis van Amsterdam naar Soestdijk in een gewonen hofauto, waarin hij op de achterbank had plaatsgenomen. De Prins droeg een grijs costuum en een donkerblauwe winterjas. Hij was blootshoofds. In een langzaam tempo was de afstand van het Burgerziekenhuis naar het Paleis afge legd. De tocht duurde iets minder dan een uur. De belangstelling voor het Paleis was uiterst klein. Pas op het laatste oogenblik was beslo ten, dat de Prins reeds vanochtend zou ver trekken. Slechts enkele fotografen voor het ziekenhuis hadden het gezien en tijdens den tocht naar Soestdijk passeerde een auto met eenige persfotografen den hofauto. Zij waren vrijwel de eenigen, die voor het paleishek den Prins opwachtten. Langzaam zwenkte de auto den Paleis tuin in en stopte voor het bordes, dat naar den rechterpaleisvleugel voert. De Prins maakte geenszins den indruk pas uit het ziekenhuis te zijn ontslagen, integendeel, frisch en vlug stapte hij uit den wagen en beklom de stoep. Enkele oogenblikken later was hij achter de glazen deuren van den pas verbouwden vleugel verdwenen. Prins Bernhard was weer' thuis. Z. H. de Paus heeft den Italiaanschen minis ter van Buitenlandsche Zaken, graaf Ciano, en den gouverneur van Libye, generaal Balbo, het kruis verleend van de Orde van Pius IX. VERWACHTING: Zwakke tot matigen H later toenemende wind uit Westelijke richtingen, zwaar bewolkt tot betrokken, later waarschijnlijk natte sneeuw of re- EZ gen, dooi. H Hoogste barometerstand 775.1 te Valentia l| Laagste barometerstand 743.3 te Vardoe EE STORM WAARSCHUWING SDIENST i Geseind van De Bilt 8.40 uur aan de posten van IJmuiden tot de Belgische grens: „Attentiesein neer". Zon op 8.11 - onder 4.00 - Licht op 4.30 =f EE Maan op v.m. 9.30 onder n.m. 8.25 Eerste kwartier 9 Januari ^lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllilllllllllllllllllllll De Poolsche Bisschoppen hebben, naar United Press aan haar bladen meldt, te Warschau de eerste Synode gehouden. De Pauselijke Nuntius, mgr. Marmaggi, was hierbij tegenwoordig. De Synode heeft reso luties aangenomen, waarin de totalitaire staat, de rassenleer en het chauvinisme scherp veroordeeld worden. De resoluties worden zeer belangwekkend ge acht in verband met de extreem-rechtsche richting, die in den laatsten tijd in Polen ge constateerd wórdt. De resoluties, die 32 pagina's folio beslaan, be handelen alle vraagstukken, waarmede de Ka tholiek, als onderdaan van den Staat, te maken heeft. De bisschoppen hebben hun veroordeeling over de leer van den totalitairen staat uitgesproken, daar deze beginselen er toe leiden, dat de Kerk op elk gebied onder den Staat gesteld wordt. Ook het extreme nationalisme en de heidensche rassenleer worden als verwerpelijke leerstellin gen veroordeeld. De synode richt voorts tot alle geloovigén de vermaning „den haat te verban nen uit alle economische, politieke en socjale betrekkingen". Naar gemeld wordt, heeft het Vaticaan de re soluties van de Synode goedgekeurd. Het D.N.B. meldt omtrent de besluiten van de synode nog, dat de Bisschoppen den geloovi- gen ook verbieden steun te verleenen aan de vrijmetselarij, socialisme, openlijke of stille vijanden van de Kerk en de sociale orde en vooral aan het communisme. SJANGHAI, 5 Jan. (Reuter.) Het Japansche leger heeft met ingang van heden censoren benoemd bij de Eastern en Northern Commer cial Pacific Cable Companies te Sjanghai, ten einde alle inkomende en uitgaande telegrammen te controleeren. Het Chineesche personeel van het radio-sta tion, dat gisteren door het Japansche leger was bezet, is hedenochtend niet op het werk ver schenen. De geheele radiodienst is hiermede onmogelijk geworden. Het Londensche comité van actie ten gunste varP China heeft gisteravond een manifest uit gegeven, dat o. a. is onderteekend door prof. Albert Einstein, waarin een internationale boycot van Japansche waren wordt aanbevolen. Het gerucht gaat, dat de Japanners de Chineesche centrale regeering gunstiger vredesvoorwaarden hebben doen toekomen. De Duitsche ambassadeur te Hankau heeft gisteren tweemaal een onderhoud gehad met Tsjang Kai Sjek, waarbij waarschijn lijk deze voorstellen besproken zijn. V Hoofdweg n.Saragossa Cetadas CELADAS ACUEVAS VIL LAL BA Caude CELLA CAUDE Corbatan TERUEU. RBALAN ESCRICHE TQJRTAJADA VALDECEBRO ALBARRACIN (diCaTnpill Villas fa Castralvd\ BEZAS 'a CAMPILLO SALDON Aldehuela i La Puebla CASTRALVO ALDEHUELA VILLASTAR RUBIALES DE CORRIDOR DER REGEERINGS TROEPEN OP 18 DE CEMBER '37 VIL LEL LA PUEBLA DE VALVERDE CUBLA y^eVUlalba Concud REQ TERUEL SARR/ON UBROS VALACLOCHE Spoor e n Hoofd weg Castralvo *Aldehuela Campillo 2Q 25 n. Sagunto Hoofdweg n. Cuenca Villastar NA DE HEROVERING VAN TERUEL DOOR DE NATIONALEN 17 December j.l. ontketenden de regeeringstroepen bij Teruel 'n onverwacht offen sief, waarbij zij er in slaagden het vooruitspringende gedeelte van het rechtsche gebied te doorsnijden en - de stad Teruel te isoleeren. Een ontzettin gsleger der na tionalisten slaagden erin den door de linkschen geforceerden corridor te doorbreken en weer verbinding te krijgen met het rechtsche garnizoen, dat zich in de stad had gehandhaafd. Bovenstaand kaartje geeft een duidelijk overzicht van de resultaten, die in dezen hevigen strijd beiderzijds werden bereikt. LONDEN, 5 Januari Het witboek over de Britsche politiek ten aanzien van Palestina geeft een uiteenzetting van de aan de technische commissie te verleenen opdracht. Haar functies zullen zooals gemeld beperkt zijn tot de vaststelling van feiten en tot de bestudeering van de mogelijkheden van een verdeelingsplan. De opdracht wordt vermeld in een officieel schrijven van den minister van Koloniën aan den Hoogen Commissaris voor Palestina, waar in Ormsby Gore zegt: „In haar verklaring van Juli j.l. heeft de Britsche regeering uiting ge geven aan haar algemeene instemming met de argumenten en conclusies der koninklijke com missie, en aan haar meening, dat het plan van een verdeeling in drieën het beste is en de meest hoopvolle oplossing vormt van het vraagstuk. Met het oog op de openbare aandacht, welke gewijd was aan de critiseering van zekere punten van het deelingsplan, dat uiteengezet is in het derde deel van het rapport der koninklijke commissie, wensch ik duidelijk te maken, dat de Britsche re geering in geen enkel opzicht dat plan heeft goedgekeurd, en in het bijzonder, dat zij niet het voorstel der commissie heeft aanvaard inzake een verplichte overbrenging van Ara bieren uit Joodsch naar Arabisch gebied. Naar de meening van de Britsche regeering rechtvaardigen de beraadslagingen te Genève de instelling van een verder onderzoek, dat ver- eischt wordt voor de opstelling van een nauw keurig omschreven plan. De definitieve beslissing kan niet worden genomen op grond van tamelijk algemeene bepalingen, en een nader onderzoek zal on getwijfeld het noodige materiaal verschaffen, waarop een zoo goed mogelijk plan zal kun nen worden geformuleerd. Ormsby Gore vervolgt dan met er aan te her inneren, dat reeds is medegedeeld, dat een spe ciale commissie zal worden samengesteld,, die een bezoek zal brengen aan Palestina en de regeering, na overleg met de plaatselijke ge meenschappen de voorstellen zal voorleggen voor een gedetailleerd verdeelingsplan. Het is de taak van deze commissie zoo spoedig moge lijk te adviseeren over de voorloopige grenzen van de voorgestelde Arabische en Joodsche ge bieden en van het nieuwe gebied onder Brit^ch mandaat, terwijl voorts een financieel en ver der onderzoek zal moeten worden ingesteld, waarvoor de koninklijke commissie de benoe ming van een financieele commissie heeft aan bevolen. De minister geeft als zijn meening te ken nen, dat het onderzoek der technische com missie, vele maanden zal duren. Wanneer het resultaat van het onderzoek door de Brit sche regeering als onpartijdig en uitvoerbaar zal zijn goedgekeurd, zal het aan den Vol kenbondsraad worden voorgelegd. Er zal dan opnieuw eenige tijd verloopen, aleer een nieuw stelsel van mandaatsbestuur in de desbetreffende gebieden zal zijn vastgesteld. Zoo noodig zullen onderhandelingen worden gevoerd voor de eventueele stichting van onaf hankelijke staten. In het licht van het rapport der commissie kan het voor de Britsche regee ring ook noodig zijn het voorstel van de per manente mandatencommissie, dat Arabische en joodsche gebieden tijdelijk bestuurd zouden moeten worden volgens een stelsel van canto- nisatie of volgens afzonderlijke mandaten, ver der in studie te nemen. Concludeerend zegt Ormsby Gore, dat het derhalve duidelijk is, dat men zich voorloopig slechts zal kunnen bepalen tot een bestudeering der mogelijkheden. Door het bekend maken van het Witboek van de Britsche regeering over het zenden van een technische commissie, is de Palestijnsche kwestie weer meer in het middelpunt van de belangstelling gekomen. Over het algemeen wordt het document door de Britsche pers gunstig ontvangen; men trekt er de conclusie uit, dat de regeering niet meer zoo overtuigd is de oplossing te hebben gevonden in de ver deeling, en dat men na lange maanden van studie en onderzoek nog ver verwijderd is van een practische regeling. Nieuwjaarsreceptie in Boekarest. Koiling Carol in gesprek met min.-pres. Goga MOSKOU, 5 Jan. (Havas). In een com mentaar op de vorming van het kabinet- Goga in Ptoemenië en de gevolgen, welke i deze gebeurtenis op het gebied der buiten landsche politiek zal kunnen hebben, geeft het „Journal de Moscou" te verstaan, dat Sovjet-Rusland de kwestie van BessaTabië, welke thans sluimert, zou kunnen oprake len, ingeval Roemenië zich definitief zou schkren in het kamp der fascistische mogendheden tegen Sovjet-Rusland. Dank zij de Sovjet-Russische-Roemeensche toenadering, welke door Titulescoe werd nage streefd, had Sovjet-Rusland, zonder af te zien van zijn rechten op Bessarabië, deze kwestie sluimerend gelaten, doch reeds onder de regee ring van Tatarescoe had, aldus vervolgt Havas. hetzelfde blad de eerste waarschuwing in den zelfden geest van die van vandaag doen hooren. De Roemeensche politieke partijen beginnen thans hun houding ten aanzien van de regee- ring-Goga te bepalen. De nationale boerenpar tij heeft een krachtige oppositie aangekondigd. De liberalen staan wantrouwend tegenover het rassen-experiment, doch blijven verder gere- serveex-d. De „IJzeren Garde" heeft de eerste maatregelen van de nieuwe regeering met sym pathie ontvangen, doch neemt verder een af wachtende houding aan. De onafhankelijke liberalen, onder leiding van Bratianoe, staan vijandig tegenover de regeering. Alleen het „Roemeensche Pront" onder Vai- da Voivode en de nationaal-democraten onder Jorga zijn de regeering welwillend gezind. WASHINGTON, 5 Jan. (Reuter). Roosevelt heeft tijdens een persconferentie gezegd te ge- looven, dat het voor de bedrijven slechts een verstandige oplossing zou zijn, om overproductie met de daarmede verbonden prijsdalingen te voorkomen, samen te gaan met de regeering en een productieplan vast te stellen voor den duur van zes maanden of een jaar. LONDEN, 5 Jan. (D. N. B.) Gistermiddag is door onbekende oorzaak brand uitgebroken aan boord van den Britschen kruiser Birmingham, welke te Portsmouth in net dok ligt. De brand werd snel gebluscht en richtte slechts geringe schade aan. Het schip zal vermoedelijk op den vastgestelden tijd naar China kunnen vertrek ken. JERUZALEM, 5 Jan. (Reuter.) Volgens nog niet bevestigde berichten zijn Dinsdag bij een treffen tusschen militairen en politie eener- zijds en een bende van veertig gewapende Ara- biere» bij de grens in de buurt van het dorp Saffa anderzijds drie Arabieren gedood. De bende is, naar men zegt, vervolgens ver spreid en uitgeweken in de richting van Syrië V PARIJS, 5 Jan. (Havas). De bekende Fransche schrijver en vlieger Antoine de Saint Exupéry, die heden met zijn vliegtuig aan boord van de „Ile de France" naar Amerika vertrekt, heeft medegedeeld, dat hij voornemens is een vlucht over Noord- en Zuid-Amerika, „van Canada tot Vuurland" te maken. Het zal geen snelheids- vlucht zijn, in zeven dagen hoopt hij den af stand van de St. Laurens-rivier tot Vuurland af te leggen. Het is zijn bedoeling in Amerika te toonen, wat de Fransche luchtvaart vermag. Van Mexico zal hij per boot over Japan naar Europa terugkeeren, de zeereis wil hij gebruiken om een nieuwen roman te voltooien. ROME, 5 Jan. (Havas.) Graaf Ciano, de Italiaansche minister van Buitenlandsche Za ken, heeft den ambassadeur van Groot-Brit- tannië te Rome, Lord Perth, ontvangen, met wien hij veertig minuten heeft gesproken. Het onderhoud heeft met name betrekking gehac. op de radio ^uitzendingen in de Arabische taal; men hoopt hieromtrent tot een vergelijk te komen. f Brengt vanaf heden uw effectenzaken bü i het officieel erkende Effectenkantoor VAN HALEM CO. N.V., Schoterweg 3, Telef. 13370, HAARLEM. Opgericht 1916. Alle Effectenzaken worden in aparte spreekkamers besproken. Betrouwbare ad viezen. Geheimhouding. Contant of pro longatie. Dezelfde tarieven en persoonlijke behartiging. ^Een zaak, die groeit door recommandatie.^ Het „JouAial de Moscou" waarschuwt, dat Sovjet-Rusland tegenover Roemenië de Bessa rabische kwestie weer aan de orde zou kunnen stellen. Het treinongeval op het Centraal Station te Amsterdam; de conducteur tot geldboete ver oordeeld, de wagenbestuurder voorwaardelijk gevonnist. „De Princevlag" zal bij de a.s. blijde gebeurte nis een herinneringspenning laten slaan. Prins Bernhard is hedenmorgen naar Soestdijk teruggekeerd. De verbouwing van het paleis Soestdijk is bijna gereed. Onderscheidingen voor Nederlandsche inzen ding op de Parijsche internationale tentoon stelling betreffende woning en hygiëne ten platteiande. Vijftig-jarig bestaan van de Nederlandsche Heide-Maatschappij herdacht. BARCELONA, 5 Januari (Havas) Het of- ficieele communiué van het ministerie van Landsverdediging te Barcelona vermeldt uit den sector van Teruel: Op den rechtervleugel werd een op onze stellingen bij Petron gerichte aanval afgeslagen. Een andere aanval werd eveneens afgeslagen. Des nachts werd opnieuw bii Petron gevochten. In een officieele mededeeling van het recht sche hoofdkwartier wordt medegedeeld, dat de gevechten bij Villastar nog voortduren evenals elders rondom Teruel Tijdens een luchtgevecht zouden elf linksche toestellen omlaag zijn geschoten. In verband met de malversaties te Krimpen aan de Lek zijn nog twee personen gearresteerd en wel J. T. R., tweede ambtenaar ter secre tarie, en W. M. S., secretaris van de arbeids bemiddeling aldaar. Stand op Woensdag 1 uur n.m.: 768J Vorige stand: 769.3

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1938 | | pagina 1