14
De aankondiging der blijde
gebeurtenis
Voor de Prinsenbaby
Beide partijen in
Teruel
Het nieuws van heden
VISSCHERIJ-PERSONEEL
ONTSLAGEN
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
Een symphonie van
technische perfectie
Groot verschil met het
jaar 1909
Het Weer iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiii|
De beslissing niet op
dit punt
Julius Barmat
overleden
Prins Paul begroet zijn
bruid
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE.
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13«66
Abonnementsprijs (bii vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
f3.25. Bij onze Agenten 27H cf. per week,
per kwartaal f3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD- HAARLEM
DONDERDAG 6 JANUARI 1938 - AVONDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE JAARCANC No. 20956
In enkele minuten zal het voor
Nederland zoo belangrijke
feit wereldkundig
zijn gemaakt
In 1909
De distributie
In alle werelddeelen
Besluit van de reeders ten aanzien
van hen die weigerden uit
te varen
DARRÉ NAAR ITALIË
Queipo de Llano verklaart, dat de
situatie in de omstreden stad
niet zoo eenvoudig is
De arrestaties te Irun
Aan zijn ziekte in de gevangenis
te Brussel bezweken
Prinses Friederike Luise op Griek-
schen bodem aangekomen
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Te Bilthoven zijn vier klokken aangekomen, die den ingezetenen kond zullen doen
van de blijde gebeurtenis in het Prinselijk Gezin. Bij de geboorte van een Prinses
zullen zjj tien en by de geboorte van een. Prins twintig minuten luiden
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel SO ct, Ingez.
mededeelingen 50 cent; léem op pag. één 65 cent
per regel. BIJ contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
Het stoffelijk overschot van de journalisten, die in de nabijheid van Teruel door
een granaat werden getroffen en gedood, is per auto naar Frankrijk overgebracht
De wieg, welke Woensdag aan H. K. H. Prinses Juliana werd aangeboden door
het bestuur en de zusters der Haagsche Diaconessenvereeniging HronovoDe
wieg werd aangeboden ten paleize Soestdijk
De voüedige uitrusting van de wieg, welke aan H. K. H. Prinses Juliana door
bestuur en zusters van Bronovo" werd aangeboden
Zuster Trijntje Boonstra, eerste verpleegster van H. K. H. Prinses Juliana, tij
dens haar dagelijkschen arbeid in „Bronovo"
Zuster Romkje Vermeer, verpleegster van H. K. H. Prinses Juliana, bij haar
arbeid in „Bronovo"
Nu ook Prins Bernhard, na zijn verbijf
in het Amsterdamsche Burgerziekenhuis,-
in het paleis is teruggekeerd, concentreert
zich de belangstelling van ons volk meer en
meer op de dingen, welke in de naaste
toekomst te Soestdijk zullen-geschieden.
Xs de blijde gebeurtenis, welke in het prinse
lijk gezin te wachten staat, het onderwerp van
den dag voor het geheele land, hoeveel te meer
is zij dit in Baarn en Soestdijk, waar men nog
«neer intens meeleeft met de dagelijksche voor
vallen in het eenvoudige witte paleis, dat
halve-maanvormig zich tusschen de bosschen
Uitstrekt en van waaruit straks naar een
ieder hoopt de heuglijke tijding der ge
boorte van een prins of een prinses aan de
Wereld bekend zal worden gemaakt.
En hier komen wij op het onderwerp, waar-
°ver wij thans iets willen mededeelen, omdat
bet natuurlijk een ieder zal interesseeren te
Vernemen, hoe hwt bericht bekend zal wor-
gemaakt en wat er alzoo aan de organi
satie van die bekendmaking verbonden is.
De kwestie van de bekendmaking van derge-
lüke belangrijke berichten is dikwijls niet
Eenvoudig te regelen, althans niet eenvoudig
haar aller genoegen te regelen.
Toen Prinses Juliana in 1909 werd geboren,
Waren er nogal wat moeilijkheden. De buiten-
landsche en ook de Nederlandsche persver
tegenwoordigers waren ernstig ontevreden over
de medewerking, welke zij van de autoriteiten
ondervonden en meenden, dat de regeling ten
inzien van de berichtgeving veel te wenschen
overliet. Het kwam zelfs tot een officieele klacht
bij den minister van Buitenlandsche Zaken.
E>at was jhr. mr. R. de Marees van Swinderen,
die de kwestie o. a. met den particulieren
secretaris van H. M. de Koningin, baron Van
Geen (destijds nog jhr. Van Geen), besprak.
Het gevolg van deze bespreking was, dat de
beer Van Geen aanbood een beperkt aantal
Journalisten in zijn werkkamer ten paleize
Noordeinde toe te laten. Elf vertegenwoordigers
van de pers viel dit voorrecht te beurt. Het
Waren zes buitenlandsche correspondenten en
vÜf Nederlandsche journalisten.
Twee dagen hadden deze journalisten de
beschikking over het werkvertrek van den heer
Van Geen. In den vroegen ochtend van den
SOsten April kwam aan dit wachten een einde
Nven na zeven uur kwam de heer Van Geen zijn
banier binnen, „het gelaat moe en strak en
even wachtend voor hij sprak," zooals een der
aanwezige journalisten later schreef.
Zeer onder den indruk deelde H. Ms. parti-
culiere secretaris mede; Messieurs. C'est une
Princesse". „Mijne heeren, het is een Prinses"
Toen was het de taak der journalisten om het
hieuws te verspreiden. Een der Nederlandsche
Persvertegenwoordigers, de heer S. Vaz Dias,
dircteur van het Nederlandsch correspondentie
bureau voor dagbladen, die in het paleis heel
goed bekend was, wist een vertrek waar een
telefoon stond. Van daar uit telefoneerde hij
bet bericht naar het correspondentiebureau,
Waar onmiddellijk een groot aantal dringende
telegrammen naar alle bladen in het geheele
land werd verzonden.
De andere journalisten renden onmiddellijk
bet paleis uit om het bericht zelf naar hun
redacties te brengen o-f telefonisch naar het
buitenland door te geven.
Bulletins waren in een ommezien gedrukt en
verspreid. Deze bevatten slechts de mededeeling;
"Een Prinses is geboren."
Tegen acht uur was het bericht in Den Haag
algemeen bekend en korten tijd later ook in
be andere steden en plaatsen in ons land.
Hoe zal het dit jaar gaan?
Andere verhoudingen zijn ontstaan en de
techniek staat met haar modernste hulp
middelen ter beschikking om het blijde
nieuws vrijwel gelijktijdig in de groote ste
den en in de kleine plattelandsgemeenten,
in binnenland, zoowel als in het buitenland,
als in onze overzeesche gebiedsdeelen be
kend te maken.
Het Algemeen Nederlandsch Persbureau heeft
voor deze dagen een nieuw bijkantoor ingericht,
dat tevens het hoofdkwartier der berichtgeving
over de blijde gebeurtenis zal zijn en dat ge
vestigd is in het Badhotel te Baam. Dit hotel
is reeds jaren her zeer nauw verbonden ge
weest met het Paleis Soestdijk en deszelfs be
woners. Steeds weer néynen hofdignitarissen en
autoriteiten, die hun bezigheden voor korteren
of langeren tijd in het paleis moesten verrich
ten, hun intrek in het Badhotel. Altijd was er
in het, hotel wel iets aan de hand, dat met
het paleis te maken had en over en weer was
er geregeld contact.
Hier is nu het centrale punt gevestigd, van
waaruit straks het blijde bericht de wereld zal
worden ingezonden.
Behalve het „A. N. P." hebben tal van andere
persvertegenwoordigers hun intrek in het Bad
hotel genomen. Niet minder dan 14 telefoon
lijnen zijn uit het gewone verkeer genomen en
aangesloten bij het Badhotel.
Voorts zijn in hotel Trier, het bekende hotel
aan den Straatweg, recht tegenover het Pa
leis, de correspondenten van buitenlandsche
bladen ondergebracht. Hier zijn speciale voorzie
ningen getroffen om de telegrammen zoo spoe
dig mogelijk naar het buitenland te kunnen
wegwerken.
Een directe telefoonlijn zonder tus-
schenkomst van centrales, telefonisten of
schakelborden waarborgt de onmiddellij
ke verbinding en het blijvend contact tus
schen het paleis en de werkkamer van het
A. N. P. in het Badhotel.
In dit vertrek zal langs deze directe lijn
het bericht het eerst worden ontvangen.
Maai dan komt het vraagstuk van de distri
butie.
In de hotelkamer, hoofdkwartier van het
„A. N. P.", staat een telex-toestel, dat met
een speciale lijn is verbonden met het Amster
damsche kantoor van het „A.N.P.". Onmiddel
lijk na ontvangst van het bericht uit het pa
leis wordt het naar Amsterdam getelext, -doch
op deze telexlijn zijn ook aangesloten twee
ontvangstmachines, welke in de vertrekken voor
de Nederlandsche pers, en twee, welke in hotel
Trier zijn opgesteld (twee, en niet één, voor
de zekerheid).
Op hetzelfde oogenblik wordt het bericht dus
ontvangen door het „A. N. P." in Amsterdam,
door de Nederlandsche journalisten in Baam
(Badhotel) en door de buitenlandsche persver
tegenwoordigers in hotel Trier te Soestdijk.
Slechts enkele seconden later begint het groo
te raderwerk van de Amsterdamsche telexin
stallatie te werken (slechts enkele seconden,
omdat in Amsterdam per band het bericht ont
vangen wordt en deze band dus onmiddellijk
in den zender voor het groote telexnet van
het „A.N.P." kan worden gelegd) en op dat
moment ontvangen circa 80 couranten in het
geheele land het bericht, waarnaar aller be
langstelling uitgaat.
De omroepvereenigingen worden op hetzelfde
moment van den inhoud van het bulletin in
kennis gesteld.
Het kan dus slechts één halve minuut du
ren of het bericht is overal, in ons eigen
land en daarbuiten, bekend, per radio dus
geljjk als via de nieuwsbladen.
Er is echter nog meer.
Zooals men weet zullen er saluutschoten ge
lost worden. Dit was ook in 1909 het geval. Toen
ging het echter met het afvuren van die scho
ten niet zoo vlot, als met de verspreiding van
het bericht.
Eerst om negen uur ging' het eerste schot
op het Haagsche Malieveld af. En de prinses
was, blijkens de Buitengewone Staatscourant,
welke toén in den loop van den ochtend ver
scheen, om 6.50 uur geboren.
De regeering heeft nu maatregelen getroffen
om te zorgen, dat de saluutschoten slechts lut
tele seconden na het bekend worden van de
geboorte van een prins of prinses door de lucht
zullen daveren.
Daarom zijn in de kazernes van de verschil
lende garnizoensplaatsen eveneens telex-toestel-
len geplaatst, welke onder voortdurende be
waking van een officier zijn gesteld.
Deze toestellen zijn aangesloten op het „A.
N. P."-net, zoodat de garnizoenscommandanten
gelijktijdig met de dagbladen en met den radio-
omroep het bericht ontvangen.
De commandant zal dan onmiddellijk de eer
ste saluutschoten doen lossen.
Nog zijn wij niet aan het einde.
Niet alleen Nederland in Europa, doch ook
Nederland in Azië en in Amerika wacht vol
spanning op de komende dingen. En daarom is
ook op het departement van Koloniën een
telex-ontvangstmachine, aangesloten op het
„A. N. P."'-net, geplaatst.
Gelijktijdig met de Indische pers via „A. N.
P." en Aneta zal dus ook de Indische regeering
(en wel officieel door de Nederlandsche) ten
spoedigste worden ingelicht.
Duurde het in 1909 nog een uur eer 't heug
lijke nieuws bekend was en ruim twee uur al
vorens de saluutschoten klonken, in 1938 zal
het geen kwestie van een uur, zelfs niet van
een half uur zijn, doch slechts vari minuten,
ja van seconden, welke zullen verloopen tus
schen het moment, waarop het bericht der ge
boorte uit 't paleis naar het „A. N. P."-Bad-
hotel wordt getelefoneerd en het oogenblik,
waarop het geheele Nederlandsche volk, in
huizen, in fabrieken en werkplaatsen;'op kan
toren, op het land of langs den weg, vernomen
zal hebben, hetzij door de bulletins, hetzij door
de radio en door het gebulder der kanonnen,
dat de blijde verwachting in vervulling is ge
gaan, dat de geboorte van een prins of prinses
een feit is geworden.
En dat alles door één enkele handbeweging,
door één vingerdruk.
„Een zoon geboren". „Een dochter geboren",
het is in de werkkamer van het „A. N. P." op
de telex getikt en dan: ratelen de telexmachi
nes in Nederland, wordt het bericht uitgespro
ken voor den Nederlandschen omroep, donde
ren de kanonnen in de garnizoensplaatsen,
seint de regeering naar Indië, Aneta naar de
Indische bladen, wordt het bericht aan Reu
ter, Havas, D. N. B. overgebracht, terstond her
haald in de draadlooze werelduitzendingen, per
morse en per heilhet is als een symphonie
van technische perfectie....
Naar wij uit IJmuiden vernemen, is
het trawler-personeel, dat tot nu toe
weigerde uit te varen, omdat het eerst
den uitslag van de stemming over het
nieuwe contract wenscht af te wach
ten, door de reeders ontslagen.
Ook hedenmorgen is geen enkele
trawler naar zee vertrokken.
BERLIJN, 6 Jan. (D. N. B.) De Duitsche
minister van Voedselvoorziening en Landbouw
Darré, is met den trein via München naar
Rome vertrokken.
1 VERWACHTING: Matige tot krachti- 1
S gen Noord-Westelijke tot Zuid-Westelij- jj|
ken Wind, zwaar bewolkt tot betrokken,
later waarschijnlijk weer regen, zachter.
Hoogste barometerstand 771.8 te Toulouse
Laagste barometerstand 742.8 te Ingoe =j
Zon op 8.11 - onder 4.01 - Licht op 4.31
EZ Maan op v.m. 9.50 onder n.m. 9.35 Êi
Eerste kwartier 9 Januari
SALAMANCA, 6 Jan. (Havas). In een
rede heeft generaal Queipo de Llano den
strijd om Teruel als volgt geschetst:
De regeeringstroepen verklaren meester
te zijn in Teruel, anderen zeggen, dat wij
er meester zijn. Beide uitspraken zijn on
juist, want er zijn in Teruel troepen van
beide partijen.
Onze troepen hebben verscheidene afdeelin-
gen van de linkschen omsingeld, zoodat zij niet
meer kunnen terugtrekken. Men moet niet ver
geten, dat de strijd in Teruel hardnekkig en
moeilijk is; de straten zijn klein en kronkelig.
De beslissing zal evenwel niet hier ko
men; zoodra de tijd het zal veroorloven, zal
deze zaak spoedig geregeld worden.
Het communiqué van het ministerie van
Landsverdediging meldt te Barcelona: De
rechtschen hebben hun vijandelijkheden her
vat; onze troepen zijn ermede voortgegaan hen
terug te drijven.
Onze soldaten hebben de loopgraven be
zet, welke de nationalisten hadden aange
legd; in de stad werd het klooster van
Santa Clara bezet.
De raad van Madrid zal over twintig dagen de
levensmiddelenkaarten herzien en die van de
genen, die niet mogen blijven, intrekken. De
raad zal zich ook belasten met de verdeeling
der vertrekkende burgers over het gebied, dat
door de linkschen beheerscht wordt. Politie
maatregelen zullen genomen worden om de
ontruiming ten uitvoer te leggen.
De Spaansche ambassade te Londen heeft
aangekondigd, dat de Spaansche regeering
maatregelen heeft genomen om de tweede stor
ting te verrichten van de gelden, welke zij aan
Engeland schuldig is overeenkomstig het jong
ste clearingverdrag.
In financieele kringen wordt deze storting
op 73 duizend p. st. geraamd.
De „Petit Parisien" meldt, dat te Irun tege
lijkertijd met den Franschen consulairen agent
nog zes andere personen zijn gearresteerd, o.w.
twee Franschen.
De rechtsche militaire autoriteiten hebben
nog steeds geen enkele uitlegging verstrekt
naar aanleiding van de arrestatie en gevangen
zetting van den Franschen consulairen agent
Ducoureau te Irun. De Fransche consul te San
Sebastian heeft stappen ondernomen, doch
zonder resultaat.
BRUSSEL, 6 Jan. (Belga). De financier
Julius Barmat is hedenmorgen in de St.
Gilles-gevangenis te Forest, een voorstad
van Brussel, waar hij sedert eenige dagen
was opgesloten, overleden.
Naar men weet, was Barmat, toen hij op
grond I van het uitleveringsbevel der autoriteiten
Nederland verliet, reeds ziek. Gisteren en eer
gisteren was hij door den gevangenisdokter be
handeld. Ook hedenmorgen had hij nog bezoek
van dr. Vervaeck ontvangen.
Het parket te Brussel heeft schouwing van
het lijk gelast.
ATHENE, 6 Jan. (D.N.B.) De bruid van
den Griekschen kroonprins, prinses Friederike
Luise, is Woensdagavond elf uur op Griekschen
bodem aangekomen. Tengevolge van het slech
te weer heeft haar trein vier uur vertraging
gehad.
Op het grensstation werd zij door haar brui
degom begroet. Vanmiddag wordt het bruids
paar te Athene verwacht; de stad is reeds rijk
met vlaggen versierd.
De minister-president zal de prinses als ge
schenk van de weermacht en het ambtenaren
corps een briljanten halssnoer, met tien sma
ragden versierd, overhandigen.
De technische organisatie voor het bekendma
ken der blijde gebeurtenis in geheel het land
en daarbuiten.
Het trawler-personeel, dat geweigerd heeft, uit
te varen, is door de reeders ontslagen.
De Roemeensche torpedojager, aan boord waar
van zich prins Michaël bevond, is door een
Britsch schip naar Constanza gebracht.
De financier Julius Barmat is in de gevangenis
te Brussel overleden.
Volgens Queipo de Llano zijn beide Spaan
sche partijen in Teruel.
Twee dooden en vier gewonden vielen bij nieu
we aanslagen in Palestina.
O
