Rechtsche troepen veroveren
sleutelpositie bij Teruel
China zal het groote kanaal
van Sjantoeng verdedigen
GOUDEN HORLOGES
Onrust in Tunis
Regeering en het
K.P.M.-conflict
De dreiging uit het
Oosten
Van Zeeland toont
zich zwijgzaam
Britsch vertoog te
Berlijn
DE STAD TSINGTAU
PRIJSGEGEVEN
Het nieuws van heden
DE BAROMETER
EHk
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 r- TELEFOON 13866
Abonnemenfsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
f 3.25. Bij onze Agenten 27H cf. per week,
per kwartaal f3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD HAARLEM
ZONDAG 9 JANUARI 1938 - OCHTENDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20961
Gevechten van man
tegen man
In de duisternis van den nacht ge
lijkt het slagveld op een in
volle uitbarsting zijnde
vulkaan
Groote verliezen aan
beide zijden
Persoonlijk zal Chamberlain den
steeds ernstiger wordenden
toestand bestudeeren
Binnen veertien dagen zal het
rapport worden overhandigd
Het Nansen-bureau
LAM RIS
„leder die het stakingsparool
overtreedt zal gedood worden"
Betoogers vallen de
politie aan
Ook Turkije houdt zich heiig met de jeugdopvoeding. Oefeningen op het sport
terrein in de hoofdstad Ankara
Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinii|
minuimimi
Het incident op het
Blauwe Zand
Donderdag 13 Januari voor de
Amsterdamsche rechtbank
Geen Hebreeuwsch op
Duitsche gymnasia
Wegens anti-Britsche Campagne
in de Duitsche pers
Kroonprins Michael in
Athene
In sneeuwstorm alleen
op een verlaten eiland
De Japansche opmarsch beweegt
zich thans langs de beide
Spoorwegen Peiping-Han-
kau en Tientsin-Poekau
De per seen suur te
Sjanghai
Een oorlogsbeeld uit China, waar volgens
de laatste berichten de Chineezen een
tegenoffensief voorbereiden
Geen interventie, terwijl de be
dreiging van het massa-ontslag
wordt afgekeurd
De Kerk in Duitschland
Alom valt een opbloei van het
katholieke leven waar te
nemen
V
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
Leer luisteren
Er zijn menschen die niet kunnen
luisteren. Het lijkt gek maar 't is zoo.
Ze zijn niet doof maar ze zijn zóó
doordrongen van hun eigen juist in
zicht, dat ze geen moeite nemen om
zich op de hoogte te stellen van de
meening van anderen. Zij hebben zelf
zóóveel te vertellen, hebben zóó'n tfjd
noodig voor de uiteenzetting hunner
gedachten, dat ze geen gelegenheid
geven aan een ander om aan 't woord
te komen. Met zulke menschen valt
moeilijk te redeneeren. Ze doen geen
moeite uw gedachtengang in zich op
te nemenze vangen een enkel
woord op dat hun niet aanstaat en
gaan daarop dan weer verder. Voor
zulke praatgrage onmachtige luister
aars is het natuurlijk absoluut onmo
gelijk zich zelf te beluisteren en na
te gaan wat hun eigen ziel te zeggen
heeft. Ze hebben ooren maar hooren
niet. Wat zou de menschheid er een
eind mee geholpen zijn wanneer ieder
eens leerde luisteren. Heel wat twist
en misverstand zouden verdwijnen en
voorkomen worden.
De geheime Haagsche
raadsvergadering
Verhoor der raadsleden heeft
niets opgeleverd
WAAROM NOG ELDERS ERGERNIS
WANNEER DE ROEMER PRIMA IS?
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
43.
SARAGOSSA, 8 Jan. Aan het front van
Teruel, zoo seint de speciale verslaggever
var. Havas, is zoojuist het grootste nachte
lijke gevecht van den Spaanschen burger
oorlog geleverd, dat in een volledig succes
voor de troepen van Franco is geëindigd,
en waardoor de regeeringsmacht gedwon
gen werd om „La Cota", een hoogte, welke
Teruel in het Noorden beheerscht, te ont
ruimen.
Hiermede is een nieuwe frontlinie ontstaan,
Welke gevaar kan opleveren voor de ten Noor
den der stad gelegen regeeringstroepen en den
troepen van Franco het voordeel verschaft, dat
zij thans een der voornaamste verbindings
wegen van de regeeringsmacht beheerschen.
De bezetting geschiedde niet dan na een
Uitermate verwoed gevecht, dat des avonds om
LONDEN, 8 Jan. (Reuter). De minister
president, Neville Chamberlain, keert a.s.
Maandag van zijn Kerstvacantie in Dow-
ningstreet terug.
Het eerste werk, waarmede hij zich dan
zal bezig houden is, een volledige en gron
dige studie te maken van den toenemend
emstigen toestand in het Verre Oosten.
Daartoe zal hjj overleg plegen met de des
betreffende deskundigen aan het Depar
tement van Buitenlandsche Zaken en met
de leden van zijn kabinet.
BRUSSEL, 8 Jan. (Belga). Men meldt
Uit Londen aan het agentschap Belga:
In volkomen eerbiediging van het consigne
van stilzwijgen, dat hij zich had opgelegd,
heeft de heer Van Zeeland, na afloop van
zijn in Londen gevoerde besprekingen, welke
geen openbaar karakter droegen, elke verkla
ring geweigerd.
Ook heeft hij geen persoonlijken indruk ge-
€even van het rapport over zijn economisch
onderzoek, dat hij, na zijn definitieve conclu
des te hebben vastgesteld, waarschijnlijk over
*0 14 dagen aan de regeeringen van Lon
den en Parijs zal overhandigen. De vroegere
eerste minister schijnt zich thans tot de
hioeiiijke en ingewikkelde taak te bepalen
om door middel van de in de verschillende
hoofdsteden vergaarde gegevens, het evenwichts
punt te bepalen, waardoor de aanbevelingen
van practischen aard, welke hij in zijn rapport
^l vastleggen, moeten worden geïnspireerd. De
Publicatie hiervan zal, naar men aanneemt,
gelijktijdig geschieden in Londen, Parijs en
Srussel.
Inmiddels moeten de hierop betrekking heb
bende berichten met de uiterste voorzichtigheid
ontvangen worden. Deels volledig onnauwkeu
rig, deels half op waarheid berustend, kunnen
zij, over het algemeen, slechts een zeer ver-
heerden indruk wekken.
OSLO, 8 Jan. (Havas). Michel Nansen, de
jrider van het internationaal Nansen-bureau,
heeft gisteren een rede gehouden over de hou
ding van den Volkenbond ten aanzien van het
Yraagstuk der politieke vluchtelingen. Hij her
innerde er aan, dat het mandaat van het
bureau einde van dit jaar ten einde loopt en
öat de Volkenbondsvergadering den raad heeft
bevraagd een plan uit te werken de hulp aan
öe vluchtelingen voort te zetten zonder even
wél te beslissen, dat dit werk moet worden
Voortgezet in het kader van den Bond.
Nansen deelde mede, dat het bureau zich
b°g bemoeit met zeshonderdduizend vluchte-
hngen, waarvan ongeveer tienduizend Duit-
sehers.
Het Nansen-bureau moet ofwel gehandhaafd
gorden, ofwel een. nieuwe organisatie moet in
het leven worden geroepen in het kader van
öen Volkenbond. Het bureau maakt op dit
°?genblik een crisis door en het moet voor-
^°htig zijn om zijn prestige niet te verliezen.
zes uur begon en tot den volgenden morgen
duurde. De vijand deed al het mogelijke om
het verloren terrein te herwinnen, maar de
rechtschen bleven tenslotte meester van het
veroverde gebied.
Van 9 uur af oefenden ruim 200 vuurmonden
hun vernielende werking uit op de drie rijen
loopgraven der regeeringsmacht, terwijl vlieg
tuigen tonnen bommen op de regeeringsstel-
lingen lieten vallen. De infanterie voltooide dit
werk door de stellingen daarna stormenderhand
te veroveren, meerendeels in een gevecht van
man tegen man, nadat drie versperringen van
prikkeldraad met handgranaten waren wegge
nomen. De weinige regeeringssoldaten, die den
dood ontkomen, vluchten in wanorde naar de
verder gelegen linies.
De ontzettende aanblik van den strijd, zoo
drukt de verslaggever van Havas zich uit,
wordt nog verscherpt door de dichte duisternis
van den nacht. Het strijdtooneel is als de kra
ter van een in volle uitbarsting zijnde vulkaan.
De strijd eindigt met een gevecht van man te
gen man in de loopgraven, terwijl de vluchten
de miliciens door de artillerie worden bestookt.
Als de vlag van Franco tenslotte op „La Cota"
wappert, zijn de rechtsche troepen meester van
een der sleutelposities rondom Teruel.
De verliezen aan beide zijden zijn geducht.
Drie regeeringsvliegtuigen zijn tijdens den
strijd brandend omlaag gestort.
De door beide partijen tijdens de 23 da
gen, dat de strijd om Teruel duurt, geleden
verliezen kunnen geraamd worden op min
stens 60.000 dooden en gewonden, alsmede
vele slachtoffers van de hevige koude. Men
acht het zeker, dat de helft der buiten ge
vecht gestelde soldaten van koude is om
gekomen of uit den strijd moest worden
genomen wegens bevroren handen of voe
ten.
UURWERK HANDEL
LEIDSCHESTRAAT 18
10 11 12 1 Ij
9 3
8 '7 6 5 4g
TUNIS, 8 Jan. (Havas) In verband met de
uitwijzing van den agitator Hassen Noeri
zijn gisteravond bijeenkomsten gehouden in
Bizerte, Bouguerta en Gaami, irf den loop
waarvan opnieuw dreigementen werden geuit
tegen kooplieden, die hun winkels niet zou
den sluiten bij wijze van protest.
In Bizerte zün des nachts strooibiljetten
in het Arabisch verspreid, waarin gezegd
wordt: „Staking en betoogingen! Ieder, die
dit parool overtreedt, zal gedood worden."
'Vanmorgen zijn alle beschikbare politiepersoneel
en een compagnie soldaten opgesteld op het
plein France, teneinde de kooplieden te bescher
men.
Om tien uur vielen ongeveer duizend betoogers
de politie en de soldaten aan met steenworpen
en revolverschoten. Een commissaris en drie
militairen werden door steenworpen gewond. De
ordehandhavers moesten van hun wapenen ge
bruik maken. Vijf betoogers werden gedood, drie
gewond. Een civiel controleur en de Kadi be
gaven zich naar de plaats der botsing om te
trachten de betoogers te kalmeeren. Tenslotte,
ongeveer half één, ging de menigte uiteen.
mm
Verwachting: Matige, later wellicht
Zuid-Westelijke tot Zuidelijken wind,
zwaar bewolkt tot betrokken, waarschijn-
H lijk regen, weinig verandering in tempe-
H ratuur.
Verdere vooruitzichten: Toenemende
jj| wind en veel kans op regen.
Geseind Zaterdag te 14.38 uur aan alle EE
posten: „Attentiesein neer".
Naar wij vernemen zal Donderdag 13 Jan.
a.s. niet alleen ir. A. Mussert, doch ook P.
Melchers zich voor de Amsterdamsche recht
bank hebben te verantwoorden in verband
met het incident op het Blauwe Zand.
De zaak, die om twee uur in behandeling
komt, dient voor de vijfde kamer, welke ge
presideerd wordt door mr. V. G. A. Boll. Het
O.M. wordt vertegenwoordigd door den officier
van justitie, mr. B. Kist.
Er zijn twaalf getuigen gedagvaard, onder
wie de chauffeur, van ir. Mussert, de fotografen
van het N.S.B.-hoofdkwartier en een aantal
bewoners van het Blauwe Zand.
De zaken tegen Melchers en Mussert worden
wel gescheiden, doch direct na elkaar behan
deld.
BERLIJN, 8 Jan. (Havas). Bij verordening
van minister Rust is het onderwijs in het
Hebreeuwsch op de middelbare scholen in
Duitschland verboden. Tot nu toe was deze taal
een facultatief vak op de Gymnasia, dat voor
namelijk werd gestudeerd door aanstaande theo
logen en oriëntalisten. Het onderwijs in deze
taal is thans aan de universiteiten voorbehou
den,
BERLIJN, 8 Jan. (Havas). De Britsche
ambassade heeft zich ter informatie, ge
wend tot het Duitsche Rijksministerie van
Buitenlandsche Zaken, wegens de door de
Duitsche pers ontketende hevige anti-Brit
sche campagne na Engelands stap te
Boekarest voor de joodsche minderheid in
Roemenië.
De Beriijnsche pers van hedenmorgen ont
houdt zich van eiken aanval op Engeland
wegens den stap te Boekarest.
ATHENE, 8 Jan. (Havas) Kroonprins Michaël
van Roemenië is per trein te Athene aangeko
men. Hij werd op het station verwelkomd door
den koning van Griekenland, prinses Helena van
Roemenië, de leden der koninklijke familie, de
leden der regeering en andere autoriteiten. De
kroonprins is een der bruidsjonkers bij het mor
gen te sluiten huwelijk van den Griekschen
troonopvolger. De stad is in feesttooi.
Een postbode uit Finland heeft een zeer on
aangenaam avontuur beleefd, toen hij de pos;
ging bezorgen op de schaars bezette eilanden
groep tegenover Turku, in het Zuid-Westen van
Finland. Op een gegeven oogenblik weigerde de
motorboot, waarmee hij de post rondbracht, ver
deren dienst en hij moest landen op een klein
onbewoond eiland. Zijn pogingen om de boot te
repareeren bleken vergeefs en zoodoende was hij
gedwongen 48 uur op het eiland te blijven in een
felle koude die met sneeuwstormen gepaard ging.
Na een flinke vorst was echter een dusdanige
ijslaag gevormd dat hij in staat was naar een
der andere eilanden over te loopen waar hij
geheel uitgeput door vermoeienis en koude aan
kwam,
HANGKAU, 8 Jan. (Havas). Het Chi-
neesche telegraaf agentschap Central News
meldt:
Tsjang Kai Sjek heeft generaal Han Foet
Tsjoe, den gouverneur van de provincie
Sjantoeng, bevel gegeven het groote kanaal
van Sjantoeng met alle middelen te ver
dedigen.
Bloedige gevechten worden geleverd nabij
Tsining, een belangrijk punt aan den spoorweg
Tientsin—Foekau. Op deze plaats trachten de
Japanners den strategischen spoorweg van
Longhai af te snijden.
Twee Chineesche divisies zijn naar Sjantoeng
gezonden om het groote kanaal te verdedigen
en de strategische stad Nanjangpoe tegen den
aanval der Japanners te beschermen.
Aan het front van den spoorweg Tientsin—
Foekau, in den Noordelijken sector, is een aan
val der Japanners op Soetsjien afgeslagen door
de Chineesche troepen, die een nieuwe ver
dedigingslinie hebben aangelegd. De rechter
vleugel der Japanners is tot staan gebracht ten
Zuiden van Sintai door de bergen, die ten
Westen van de spoorwegzone liggen.
Het Japansche telegraafagentschap Domei
meldt:
Een half millioen Chineesche soldaten trekt
zich terug in Zuidelijke richting in den Wes
telijken Jangtsesector en in de richting van den
spoorweg van Longhai, Oostelijken sector.
De troepen trekken terug voor den ge-
lijktijdigen opmarsch naar het Zuiden der
Japanners langs den spoorweg Peiping
Hankau in het Westen en langs den spoor
weg TientsinPoekau in het Oosten.
Tengevolge van den val van Tsinan en de
opmarschen naar het Oosten der Japansche
Xroepen langs den spoorweg van Sjantoeng
meldt men, dat de Chineezen het schiereiland
van de provincie Sjantoeng ontruimen en dat
de Japanners in Zuidelijke richting oprukken
langs den spoorweg TientsinPoekau, waarbij
zij reeds Taining aan het groote kanaal in het
Zuiden der provincie hebben bezet, evenals
Tsjoesien. Generaal Soeng Te Joean, de opper
bevelhebber van het negen en twintigste Chi
neesche leger, tracht zijn troepen te verzamelen
te Joengming ten Zuiden van de Gele Rivier.
Te Tsingtau vraagt men zich in groote onge
rustheid af, wat de aankomst van twaalf Japan
sche vaartuigen, deels transport- en oorlogs
schepen, in de buitenhaven van Tsingtau te
beteekenen ■heeft. De Japanners hebben nog
geen pogingen gedaan om aan land te komen.
Doordat* het schiereiland Sjantoeng door de
Chineesche troepen is ontruimd, is Tsingtau een
onverdedigde stad geworden.
Alle oorlogsschepen van de Tsingtauschevloot
zouden half December voor den ingang der
haven tot zinken gebracht zijn. Behalve 10>000
inwoners zouden de 400.000 inwoners de stad
hebben verlaten. Op bevel van den eersten bur
gemeester zouden eind December alle belang
rijke etablissementen, zooals de electriciteits- en
watercentrales, telegraaf- en telefoonkantoren
vernield zijn, evenals Japansche eigendommen.
De laatste Chineesche marinetroepen zouden op
30 December en de laatste 2000 man gendar
merie begin Januari vertrokken zijn.
Inmiddels houdt men zich te Sjanghai
bezig met de kwestie der Japansche pers-
censuur. De woordvoerder van de Japan
sche ambassade verklaarde aan de jour
nalisten, dat de Japansche autoriteiten
binnenkort een regeling zullen treffen voor
de censuur op voor het buitenland bestem
de perstelegrammen. Hij voegde hieraan toe,
dat de Japansche censuur alle telegram
men zal tegenhouden, welke de Japansche
militaire verrichtingen kunnen schaden of
den Japanschen belangen nadeel kunnen
berokkenen.
BATAVIA, 8 Januari (Aneta). In
zake de houding van de regeering
ten opzichte van het bekende con-
lict tusschen het personeel van de
Koninklijke Paketvaart Maatschap
pij en de directie van die maat
schappij, verneemt Aneta het vol
gende
t>e regeering wijst interventie in
het K. P. M.-conflict af, keurt de
bedreiging van het massa-ontslag af
en verklaart, dat de arbeidsvoorwaar
den bij de K. P. M. voor het Euro-
peesch varend personeel als geheel
gunstig zijn. Zij wijst er op, dat de
maatschappij tijdens crisis het over
compleet personeel in dienst hield.
De regeering acht nader overleg
tusschen partijen den aangewezen
weg.
Naar wij aan het zoo juist in Keulen versche
nen officieele „Kerkelijk Handboek voor het
Katholieke Duitschland" ontleenen, is het aan
tal kloosters en het aantal kloosterlingen on
danks de moeilijkheden en de processen ver
meerderd. Van 1935 tot 1936 steeg het aantal
kloosters van priester-kloosterlingen van 514
op 525, het aantal kloosterlingen van 11.449 op
13.360. De kloosters der Orden van broeders
daalden van 147 op 132, het aantal kloosterlin
gen van 2446 op 2176.
Het aantal leden der vrouwelijke orden steeg
van 84.558 op 95.248 ondanks het feit, dat het
aantal kloosters terugliep van 7990 tot 6858.
In 1932 traden 54.480 personen uit de Katho
lieke Kerk, in het jaar 1933 totaal 31.987, in
1934 totaal 26.376, welk aantal in het jaar 1936
weer steeg tot 46.427. Deze totale balans over
het afgeloopen jaar is niet gunstig, maar toch
nog altijd beter dan zes jaar geleden.
Ook uit andere getallen blijkt een opbloei van
het katholieke leven.
Het aantal leeken-deelnemers aan retraiten,
steeg van 110.275 in 1935 op 117.528 in 1936.
Het retraitewerk ging het meest vooruit in de
Bisdommen Breslau, München, Augsburg, Rot
tenburg, Limburg, Bamberg en Hildesheim.
Van de 21.760.065 Duitsche katholieken ver
vulden in het jaar 1933: 13.346.579 him Paasch-
plicht en in 1935: 13.607.228. In de Pruisische
bisdommen werd in 1935 door 58:09 procent der
katholieken de Zondagsmis bezocht (1933:
57.12 procent). De katholieken van Oldenburg
staan aan de spits met 73.41 procent kerkbe
zoekers en 66.81 procent der katholieken die
hun Paaschplicht vervulden. Het aantal Theo-
logie-studenten dat in het wintersemester van
1931—1932 4441 bedroeg, steeg in het zomer
semester van 1935 tot 5788, om in het winter
semester 1935—1936 weer te dalen tot 5277, een
teruggang die samenvalt met de her-invoering
van den algemeenen leger- en arbeidsdienst
plicht.
Zoo kan de statistiek gevoeglijk met deze
woorden sluiten:
„Het is geen ongerechtvaardigd optimisme,
als wij zeggen, dat met betrekking tot de tijds
omstandigheden de gepubliceerde getallen doen
ropen, dat ook in de komende dagen het gods
dienstig gevoel, dat in de harten der menschen
geworteld is, niet verzwakken zal en misschien
zelfs versterken."
Franco's troepen veroveren een sleutelpositie bij
Teruel.
Britsch vertoog te Berlijn, naar aanleiding van
de anti-Britsche campagne der Duitsche pers.
Minister-president Chamberlain zal persoonlijk
den toenemend emstigen toestand in het Verre
Oosten bestudeeren.
De Fransche werklieden-organisaties aanvaarden
Chautamps' voorstel voor een gemeenschappe
lijke conferentie.
China richt zijn verdediging thans op het groote
kanaal van de provincie Sjantoeng.
In Tunis hebben zich ernstige ongeregeldheden
voorgedaan.
Regeering wijst interventie in het K.P.M.-con
flict af, wijl de bedreiging van het massa
ontslag wordt afgekeurd.
p
Werkloosheid in 1937 weer tot het peil van 1932
gedaald.
Minister Romme heeft de nieuwe rioleering te
Vught in gebruik gesteld.
H. M. de Koningin is Zaterdagavond ten paleize
Soestdijk aangekomen.
Commissie van advies inzake het verschoonings-
recht van den journalist geïnstalleerd.
Ontploffing op de staatsmijn „Manrits"; twee
lichtgewonden.
Beurs van New York: Stemming zeer vast.
O
In de afgeloopen week zijn alle Haagsche
gemeenteraadsleden (op een, deze week bui
tenslands vertoevend lid na) door den rechter
commissaris gehoord in verband met de be
kende kwestie der mededeelingen, welke om
trent de geheime raadsvergadring van 20 Sep
tember jl. in een van de dagbladen waren ge
publiceerd.
Evenmin als het hooren van den journalist
Hansen heeft dit verhoor der raadsleden eenig
positief resultaat opgeleverd.
Het buitenslands zijnde lid heeft intus-
schen reeds op eerewoord verzekerd geeneriei
mededeelingen uit de bewuste raadsvergadering
Derhalve mag thans wel worden verwacht
te hebbeft gedaan.
dat van een vervolging van het raadslid N. N.
zal worden afgezien.
Heiligeweg 39-45, A'dam. A. J. v. d. MADE
Stand op Zondag v.m. 1 uur 744.5
Vorige stand 746.9
